Hamt met Uw Bafy
Het BeiQttqti'{kste
Luisterrijkdom.
54e 'Jaargang No. 16350
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- ën Feestdagen
Zaterdag 10 October 1936
HAARLEM'S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTENper week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand f 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.7254.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij10132,12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ADVERTENTIëN 15 regels 1.75, elke regel meer 0.35. Reclame»
ƒ0.60 per regeL Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 1—4 regels 0.60. elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Duim 250.-, Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm-of Beenbreuk 30.-,
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-. Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400 -, Verlies Duim ƒ75.-, Verlies Wijsvinger 75.-, Verlies andere vinger ƒ30.-.
Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWINTIG BLADZIJDEN.
HAARLEM, 10 October.
Een Zware Taak.
De Haagsche Post heeft den minister-pre
sident geïnterviewd over zijn' dagindeeling
en zijn werk en wie deze bijzonderheden leest
moet erkennen dat dr. Colijn's taak een zeer
zware is. Niet alleen omdat hij lederen mor
gen om kwart voor zeven opstaat en pas te
middernacht "zijn bed opzoekt, tusschen
welke tijdstippen dertien a veertien uur aan
den arbeid op het departement en in zijn
studeerkamer thuis gewijd zijn, maar ook en
vooral omdat men er zich vanzelf bij voor
den geest haalt welke groote en netelige
vraagstukken in dezen arbeidstijd aan de
orde komen en hoe vaak het is in den
laatsten tijd sterk gebleken rde stugge
werker voor de noodzaak geplaatst wordt,
ingrijpende beslissingen te nemen.
Dr. Colijn heeft zich de monetaire gebeur
tenissen sterk aangetrokken. „Maar nu", zegt
hij, „ben ik er weer overheen. Nu zullen wij
er het beste uit trachten te halen dat moge
lijk is". Hij toonde den interviewer een plaat
-in de „Morning Post", die hem voorstelde in
een salto-mortale. „Die heb ik ook gemaakt",
zei hij. „Die heb ik móeten maken".
Het bleek dat hij over het algemeen onge
voelig voor critiek is, tenzij die uit het hart
komt, tenzij hij die voelt als „een zielekreet".
.Dan houdt hij er zich wèl mee bezig, loopt er
mee rond, vraagt zich af of hij wel gelijk
heeft. „En natuurlijk overkomt het mij ook
wel, dat ik zelf twijfel. Dan spreekt het hier
van binnen", zei de minister-president.
Dit alles klinkt allerminst „sensationeel",
het is niet de taal die een menschenmassa tot
geestdrift zou opzweepen, maar het is een
voudig en menschelijk. Ieder mensch die een
verantwoordelijke positie bekleedt, waarin hij
over het lot van anderen te beslissen heeft, en
vooral degeen die in tijden als deze minister
president is, staat bloot aan critiek, vaak bit
tere en harde critiek. Komt die critiek uit het
"hart, dan moet zij hem treffen en tot nieuw
onderzoek nopen. Is zij onbekookt, eenzijdig
of kennelijk door onzuivere motieven ge
ïnspireerd, dan blijft hij er ongevoelig voor.
En dat hij soms zelf twijfelt, dat het dan „hier
van binnen spreekt"hoe kan het anders?
Het is een eerlijk man die dit erkent.
Ieder objectief mensch, ook al is hij politiek
een tegenstander van dr. Colijn, zal moeten
toegeven, dat zijn taak een zeer zware is en
hem zijn bewondering voor zijn moed en
plichtsopvatting niet kunnen onthouden. Dit
is niet het bestaan van een egocentrisch
mensch, van een man die in zichzelf leeft en
eigen glorie zoekt, maar van een kerel-uit-
één-stuk dien men zich ten voorbeeld kan
stellen ook al is men het in sommige of in vele
dingen niet met hem eens. Want zijn leven is
grootendeels opoffering, is „anderen dienen".
Slechts zeer enkelen zijn tot zulk een opoffe
ring en tot zulken gestadigen harden arbeid
in staat.
Ik vestig de aandacht op dit eenvoudige
interview omdat het voor ons allen wel eens
goed is, vooral bij den critischen zin die wij,
Hollanders, in zoo ruimen mate bezitten, ons
zelf de vraag te stellen: zou ik kunnen pres-
teeren wat die man presteert? En dan betreft
die vraag niet alleen kennis en bekwaamheid
en het nuttig besteden van veertien arbeids
uren per dag, maar ook en vooral moed en
karakter. Bij moed en karakter behoort zeker
de eigenschap, te durven erkennen dat men
door anderen en in zichzelf tot twijfel kan
komen, ermee rondloopt en zich genoopt voelt
tot nieuw onderzoek. Het is het tegendeel van
opschroeverij en zelfverheffing, het is de sim
pele ex-kenning: Ik ben ook maar een mensch
met zijn zwakheden en ik maak ook fouten.
Want ieder mensch heeft zijn zwakheden en
maakt fouten.
Het schijnt wel nuttig, in een tijd als deze,
eens even aan deze nuchtere waarheden te
hei-inneren en te bedenken dat bescheiden
heid en zelfkennis niet uitgeschakeld kun
nen worden als men begint aan het critisee-
ren van iemand die zulk een zware en ver
antwoordelijke taak te vervullen hebben als
de minister-president en dat met zulk een
moed en volharding als hij doet. Het is en
blijft altijd duizendmaal gemakkelijker en
vooral ook dankbaarder werk, te critiseeren
dan te regeeren. En dit laatste wel vooral in
een tijd waarin de minister'Voortdurend den
wind, vaak den storm tegen heeft!
R. P.
Voor de nieuwe kerk in
Haarlem-Noord.
Een gift van f 2000.-
(Men schat het aantal radioluiste
raars in de geheele wereld thans
op 240 millioen of een negende
deel van het menschenras.)
De radiobeluisteraars
Zijn in de wereld een op negen,
Volgens de „aards"berekenaars,
Ronduit gezegd valt dat me tegen.
Een kleine tweeduizend millioen,
Die dus 't genot tot heden misten,
Er is nog heel wat werk te doen
Voor radiopropagandisten.
Dat Papoea en Eskimo
Nog altijd niet het fijne weten
Van luistren naar de radio,
Mag zeker wel verklaarbaar heeten;
Maar dat er massaas ongeteld,
In. wat men noemt, beschaafde staten,
Nog steeds niet op zijn ingesteld.
Verwondert me wel bovenmate.
Ik denk zoo, dat wanneer ons land
Afzonderlijk eens werd genomen,
Men op een heel wat hooger stand.
Dan slechts een negende zou komen.
Doch ziet men heel de wereld aan,
Dan kan men dus van nu af weten,
Dat radio nog ver moet gaan,
Voor zij echt „luisterrijk" mag heeten.
in onze babyzaak, prach- sor
teering slobpakken enz. Oude prijzen
W
eert - Uierstr. 20
(Adv. Ingez. Med.)
Radiodistributie Haarlem.
Luistert U naar vijftig zenders?
Zeg eens eerlijk, doet U dat?
Nou dan, neem dan distributie,
Vijf programma's is toch zat!
NIEUWE GRACHT 5 TELEFOON 10010.
(Adv. Ingez. Med.)
De depreciatie van den gulden
Nadat op de Voorbeurs van gisteren dollar
en pond op de koersen van den vorigen dag
waren geopend, trad op de officieele wissel
markt weer een koersstijging in. De dollar
noteerde 1MV2 na 1.87.3/8, het pond 9.25 na
9.19. Heden op de vroegbeurs is er aanvan
kelijk voor den gulden opnieuw een herstel
ingetreden, daar de dollar voor f 1.87 het pond
voor f 9.19 werd verhandeld, wat een groote
depreciatie van resp. 21 en 18.9 pet. be-
teekent.
De wisselmarkt had gisteren en heden een
rustig verloop. Men krijgt den indruk, dat een
periode van groote koersfluctuaties voorbij
is, al valt hiervan niets met zekerheid te zeg
gen, omdat nog altijd niet bekend is, of het
egalisatie fonds reeds functioneert. Op de
fondsenmarkt neemt de invloed der wissel
koersbewegingen ook af. Vandaag trad voor
suikeraandeelen een reactie in, zoodat H.
V. A. weer beneden 400 pet. terugvielen.
Ook tabakken waren lager, maar rubber-
aandeelen werden opnieuw hooger verhan
deld. Koninklijke stationair, Nederlandsche
Staatsfondsen handhaven zich, de 4 pet.
Nederland was heden bij opening van de beurs
100% pet., prolongatie 3 pet.
DE DEPRECIATIE VAN DEN GULDEN
TEGENOVER DOLLAR EN POND.
deprec. deprec.
in proc. in proc.
9 Oct. 1.88 V2 22.1 ƒ9.25 19.4
10 Oct. (vroegb. 1.87 21.5 ƒ9.19 18.9
EEN WEELDE VOOR HET OOG.
KROON - BEHANGSELS
IN UW WONING.
Alléén: GR. HOUTSTRAAT 179 - Telef. 14269
(Adv. Ingez. Med.)
Aanrijding bij de Amst. Poort.
Tusschen tram en vrachtauto.
Wederom heeft Vrijdagmiddag kwart voor
vijf bij de Amstei-damsche Poort een aan
rijding plaats gehad, ditmaal tusschen een
tram en een vrachtauto van de firma Van
Gelder en Zn te Velsen, geladen met twaalf
ton cellulose.
De tram kwam uit de richting Amsterdam.
Toen zij de bi-ug over de Oostvest passeei'de,
naderde van de tegenovergestelde richting de
zwaarbeladen vrachtauto. De bestuurder van
dezen wagen moest plotseling voor het verkeer
van rechts stoppen, waardoor de tram nog
juist tegen het achterste gedeelte van de
vrachtauto botste. De gevolgen waren vrij
ernstig. Het voorbalcon van de ti-am werd ge
heel ingedeukt en de achter-as van den aan
hangwagen werd verbogen. De bestuurder
werd als door een wonder niet gekwetst. Ook
de vrachtauto werd beschadigd. De politie
was spoedig aanwezig om het drukke ver
keer op dit uur te regelen.
De tram kon later weer op eigen kracht
vertrekken.
Tegen beide bestuurders werd proces-ver
baal opgemaakt.
De Haarlemsche financiën.
Voor- en tegenvallers.
Ter voorbereiding van de afsluiting van de
gemeenterekening over 1935 hebben B. en
W. een 3de suppletoire begrooting bij den
raad ingediend.
Verschillende posten konden worden ver
laagd, andere daarentegen moesten worden
verhoogd.
De Straatbelasting bracht f 15.000 meer
op dan geraamd was.
Aan werkloozensteun werd door de ge
meente uitgekeerd f 1.911.825.97 (Maatschap
pelijk Hulpbetoon f 889.034.41 en Werkloos-
li eidsdienst f 1.022.791.56), waarvan het rijk
68.9 pet. voor zijn rekening nam, dus
f 1.317.248.49.
Voorts werd door de gemeente van het rijk
nog f 112.224.31 ontvangen als bijdrage in de
kosten van werkverschaffing.
De belastingen hebben meer opgebracht
dan geraamd was: opcenten Vermogensbe
lasting f 6.549, opcenten Gemeentefondsbe
lasting f 24.206, Vermakelijkheidsbelasting
f 10.000.
Het batig saldo van het Openbaar Slacht
huis kon verhoogd worden met f 25.000.
Onder de inkomsten is een bedrag
van f 50.000 opgenomen dat B. en W.
voorstellen aan het reservefonds te
onttrekken om de begrooting sluitend
te maken.
Volgens een besluit van Ged. Staten moest
de gemeente aan geannexeerde ambtenaren
f 6.617.78 terugbetalen voor onjuist toegepast
pensioenvei-haal.
De kosten voor ziekenverpleging moesten
met f 51.000 verhoogd worden.
De subsidie voor den Aimenraad was op
de begrooting met f 10.000 verlaagd, omdat
de gemeente het voornemen had een eigen
informatiedienst in te stellen bij den Werk-
loosheidsdienst en Maatschappelijk Hulpbe
toon. Daar dit voornemen in 1935 niet is uit
gevoerd moest de subsidie voor den Afmen-
raad weer verhoogd worden.
De post salaris van ambtenaren van Maat
schappelijk Hulpbetoon moest met f 27.000
verhoogd worden.
De gemeente moest aan het rijk f 124.220
terug betalen voor te veel ontvangen belas
tingen.
Dit nadeelig saldo van het Woningbedrijf
moest met f 11.340 verhoogd worden.
Het nadeelig saldo van Maatschappelijk
Hulpbetoon bleek f 124.292 te laag geraamd
te zijn geweest.
Bij den penningmeester van het bouw
fonds voor een tweede kerk der Ned. Her
vormde kerk in Haaiiem-Noord is een gift
yan f 2000 ingekomen.
Schuschnigg krijgt dictatorale
bevoegdheden.
Semi-militaire organisaties
ontbonden.
Kabinet blijft ongewijzigd.
Schuschnigg.
WEENEN, 10 October (Reuter-A.N.P.) In
verband met oneenigheid tusschen Starhem
berg en het kabinet ten aanzien van het sta
tuut van den Heimatschutz, had Starhem-
berg verklaard, dat hij uit het kabinet de
ministers terugtrok, die hij daarin had afge
vaardigd sedert Mei 1936. Bondskanselier
Schuschnigg heeft daarop pogingen in het
werk gesteld het dezen ministers mogelijk te
maken in het kabinet zitting te blijven hou
den als persoonlijke en technische mede
werkers. Getracht werd de moeilijkheden te
omzeilen door uitwerking van een decreet,
dat de instelling der militie verplicht zou ma
ken en dat in staat zou stellen daarin van
ambtswege den geheelen Heimatschutz als
militaire organisatie op te nemen.
In den gisteren bijeengekomen ministerraad
is nu de mogelijkheid besproken van een in
overeenstemming brengen van deze laatste
hervorming met een in het kabinet hand
haven van de ministers en ondersecretarissen,
die bij den Heimatschutz zijn aangesloten.
Mocht een dezer ministers of secretarissen
toch nog willen aftreden, dan zou Schusch
nigg bereid zijn voorloopig de functies der
aftredenden op zich te nemen.
De beraadslagingen van den mi
nisterraad hebben den geheelen nacht
geduurd. Eerst om zeven uur van
morgen werden de werkzaamheden
beëindigd. Besloten werd, dat alle
semi-militaire formaties Heimat
schutz en Sturmscharen ontbon
den zouden worden. De ministers, die
aangesloten zijn bij de ontbonden
semi-militaire formaties blijven al
len in functie. In het kabinet wordt
derhalve geen enkele wijziging ge
bracht. Bepaald is trouwens, dat de
leden van het kabinet door geen en
kele andere verplichting gebonden
zijn dan hun grondwettigen eed.
Wat dezen eed betreft, wordt nog
nader gemeld, dat Schuschnigg zou
hebben besloten, dat de leden van
het kabinet een eed van trouw aan
zijn persoon moeten afleggen.
Hiermede is Schuschnigg in den
loop van den nacht tot dictator van
Oostenrijk geworden, beschikkende
over vrijwel onbeperkte bevoegd
heden.
Kalme ontvangst.
WEENEN, 10 October (Reuter-A.N.P.) Uit
Iixssbruck wordt gemeld, dat de ontbinding
der semi-miiitaire formaties zonder ongenoe
gen door de bevolking en kalm door de for
maties zelve is ontvangen. Voor laatstge
noemde vormde het besluit geen verrassing.
Ontwikkelingscursussen voor
werkloozen.
Veel deelnemers
Op het Noorsche stoomschip „Eek" heeft Vrijdag een brand gewoed. Te IJmulden wordt de
deklast, bestaande uit auto's gelost.
Zooals wij reeds eerder hebben gemeld is
de opgave tot deelneming aan de cursussen
van het Centraal Comité voor Werkloozen dit
jaar buitengewoon groot. Ruim zevenhonderd
werkloozen hebben zich opgegeven en hier
onder zijn er velen die zich voor meer dan
één cursus hebben aangemeld. Tot groote
telexirstelling van het Comité is de plaats
ruimte evenwel van dien aard, dat men niet
aan alle aanvragen zal kunnen voldoen. Er
zal eenige selectie moeten worden toegepast
onder hen die zich voor meer cursussen op
gaven.
Ook de deelneming aan den cursus in het
costuum naaien voor de vrouwen der werk
loozen is buitengewoon, de opgave hieiwoor is
de tweehonderd verre overschreden.
(Adv. Ingez. Med.)
Het woord is aan....
De Balzac:
De uitdrukking van gevoe
lens is te vlinder aangelegd
op uiterlijk vertoon naarmate
zij dieper gevoeld zijn.
EKINS TE MANILLA.
De K.L.M. heeft bericht ontvangen,
dat de Amerikaansche journalist
Ekins te Manilla is aangekomen.
Onze gratis Ongevallen-
vallenverzekering.
UITKEERING VAN TWAALF
HONDERD GULDEN.
Aan de erfgenamen van wijlen onzen
abonné de heer A. HOEKEMA, Lucas van
Leydenlaan 14, te Heemstede, keerden
wij heden een bedrag van 600.uit
voor ongeval met doodelijken afloop,
alsmede 600.voor hetzelfde ongeval
als gevolg van de extra verzekering door
ons Geïllustreerd Zondagsblad.-
DE ADMINISTRATIE.
Schuschnigg krijgt dictatoriale bevoegd
heden.
pag. 1
De vlieger Wood is buiten de kust van Timor
van een zandbank opgepikt.
pag. 4
Overstroomingen in Brazilië eischtcn meer
dan honderd dooden.
pag. 4
Bij den brand op de Marnix heeft orde onder
de passagiers geheerscht.
pag. 3
De tarwericlitprijs wordt niet verhoogd.
pag. 3
Te Woerden zijn reeds twee sporen vrij.
pag. 3
De prijs van het bruinbrood zal niet ver
hoogd worden.
pag. 17
Een intei'view met Dr. Colijn.
pag. 12
Bioscopen.
pag 14
ARTIKELEN ENZ.
R. P.: Een zware taak.
pag. 1
Een Hondenleven: Initiatief.
pag. 3
Prof. dr. Elemér Hantos: I-Ierverdeeling der
grondstoffen.
pag. 4
De Londensche non-interventiecommissie
bijeen.
pag. 4
Van onzen correspondent te Genève: De Vol
kenbondsvergadering en het ontwapening?
vraagstuk.
pag. 17
Bij Koning Boris op bezoek.
pag. 17
Financieele Kroniek: Eenige stabiliteit van
den Nederlandschen gulden op de wissel
markt.
pag. 15
Dr. W. G. N. van der Sleen: Indiaansclie da
gen in Banff.
pag. 13
Van een V. D. medewerker: Het vliegtuigen
kerkhof van Los Angeles.
pag. 13
Van onzen Parijschen correspondent: Race
wagens als huurauto's over de grens.
pag. 13
L. S.: Najaar in den tuin.
pag. 13
II. D. Vertelling: De Luidspreker.
pag. 13
Amy Groskamp-ten Have: Een vrouw schrijft
pag. 7
J. H. de Bois: Litteraire kantteekeningen.
Dag 14
J. B. Schuil over Dr. Iliob Pratorius.
pag 17
J. B. Schuil over Meyer Hamei's Revue.
pag. 17
P. v. d. Hem: Genève en de Handelsbelem
meringen.
pag. 3
Sport in 't Kort
r» pag U
Damrubriek.
De Burgerlijke Stand van Haarlem is^opge-3
nomen op pag. 5.
