ets KWATTA REEP ffilD n
MAANDAG 12 OCTOBER
19.%
HAARLE M'S DAGBLAD
3
De prijs van bruinbrood.
Tarwe wordt voor f 7.60
beschikbaar gesteld.
Regeling om prijsstijging te voorkomen.
Ter voorkoming van een verhooging
van den prijs van bruinbrood is in
overeenstemming met de maalbedrij-
ven een regeling getroffen, waardoor,
een stijging van den prijs van het
ongebuild meel wordt voorkomen.
Te dien einde zal de tarwecentrale
met ingang van Maandag 12 October
a.s. T.C.-tanve voor dit doel beschik
baar stellen tegen een prijs van 7.60,
zijnde de prijs, die voor 27 September
gold.
Voor een goed verloop van zaken is aan
deze beschikbaarstelling de voorwaarde ver
bonden, dat de kleine molenaars deze tarwe
uitsluitend kunnen verkrijgen in hoeveel
heden, correspondeerende met hun Vita-
tarwe-bestelling. De Vita zal daarvoor bij
afsluiting van deze Vita-aankoopen bonnen
beschikbaar stellen, welke recht geven een
overeenkomstige hoeveelheid T.C.-tarwe bij
de tarwecentrale te betrekken.
Voor de grootere vlakmolens en hoogmolens
die tevens ongebuild meel malen, is een
regeling getroffen, overeenkomstig aan die,
welke voor tarwebloem geldt.
Het spoorwegongeluk bij
Woerden.
Begrafenis van den heer J. P. Muylwijk.
Onder groote belangstelling heeft Zater
dagmiddag de teraardebestelling plaats ge
had vjyr den heer J. P. Muylwijk, die bij het
spoorwegongeval te Woerden op zoo'n nood
lottige wijze om het leven is gekomen. On
der de aanwezigen merkten wij o.m. den heer
Mr. G. M. Bierman, vertegenwoordiger der
directie der Nederlandsche Spoorwegen op.
Er yvaren bloemen van de verloofde, den pa
troon en de Nederlandsche Spoorwegen.
Toen de kist boven de geopende groeve was
geplaatst nam de predikant der Geref. Kerk
Ds. J. P. C. Ten Brink, het woord tot het
uitspreken van een wijdingswoord.
De vader van den overledene dankte voor
de belangstelling.
Auto-productie in Amerika
gunstig.
Belasting echter nog te hoog.
Toenemende vraag naar wagens in de
midden-prijsklasse.
Op hun reis door Europa vertoefden Za
terdag in de residentie de heeren Gilman,
vice-president en general-manager van de
Packard-autofabriek en B. C. Budd, presi
dent van de Packard motors export-corpo
ratie.
In een personderhoud hebben de heeren
het een en ander verteld van hun indrukken
over de automobiel-situatie in Amerika.
De heer Gilman, die voornamelijk aan het
woord was, acht den toestand van de auto
productie en den afzet in Amerika thans
gunstig. De crisis mag er als geweken wor
den beschouwd getuige oa. het feit, dat er
dit jaar weder 4 1/2 a 5 millioen auto's wor
den gefabriceerd en afgeleverd. En waren de
belastingen, die in allerlei vorm door den
fiscus op de auto-verbruikers worden ge
legd, minder drukkend, dan zou die produc
tie stellig nog grooter zijn.
De vijfdaagsche werkweek is in Amerika
reeds overal ingevoerd en men bevindt er
zich daar heel wel bij. Des Zaterdags staan
de fabrieken stil en dan kan de Amerikaan-
sche arbeider zich aan allerlei ontspanning
wijden. In verscheidene fabrieken wordt niet
meer dan 40 uren per week gearbeid en de
„Business" marcheert best.
Wat de automobielverkoopen betreft, is
een toenemende vraag naar de wagens in de
midden-prijsklasse (van 7001500 dollar).
Na 4 a 5 jaar behoort men zijn wagen
door een nieuwen te vervangen, doch de cri
sis heeft de meeste Amerikanen genoopt, er
zes jaar mee te doen. In sommige deelen van
Europa evenwel zoo merkte de heer Gil
man laconiek op rijdt men 16 jaren lang
met dezelfde auto.
Tien millioen auto's komen thans voor ver
vanging in aanmerking, dat is bijna een der
de van den wereldvoorraad
Verbazing over ons land.
De heer Gilman had versteld gestaan van
het aantal rijwielen, dat hij in ons land had
gezien. Naar zijn opvatting behoort ook hier
de massa over een gerieflijken wagen te be
schikken en hij heeft dan ook goede ver
wachtingen in die richting, die verwezenlijkt
kunnen worden, wanneer eenmael de velerlei
auto-belastingen tot het strikt noodzakelijke
zullen zijn teruggebracht
Van speciale autowegen is de heer Gilman
een groot voorstander. Wegen met vier rij
banen zonder scheiding in het midden acht
hij dan ook heel wat minder veilig dan de
afzonderlijke wegen met twee banen voor
elke richting.
Van den Diesel-motor koestert hij voor de
toekomst grcote verwachtingen, voor trucks
en vliegtuigen, doch niet voor personen
auto's.
Een vraag, waarom men de personenauto's
niet wat breeder maakt, zoodat er drie per
sonen naast elkaar kunnen zitten, beant
woordde de heer Gilman met de opmerking,
dat aan zoo ruime wagens weinig behoefte
bestaat, omdat, althans in Amerika, de be
zetting per auto gemiddeld niet meer dan
1 1/4 man is
Nog werd door een van de journalisten de
vraag gesteld in hoeverre het gebruik van
auto's ten goede zou kunnen komen aan de
defensie, 's Heeren Gilmans antwoord was:
daar maken wij ons in Amerika niet druk
over. wij zijn uiterts vredelievend en hebben
heelemaal geen plan om te gaan vechten
Hiermede eindigde het onderhoud.
De heeren Gilman en Budd zetten hun za
kenreis via België en Engeland voort, ore
daarna naar de Vereenigde Staten terug te
keeren.
ALLER OÖGEN ZIJN GERICHT OP
5cle tueutOe
met geldig kufalta sotdUudj*
Bij inzending van Kwatfa-Soldaatjes telt deze uitgeknipte advertentie
voor 4 Kwatta-Soldaatjes. 18 B
(Adv. Ingez. Med.)
Geestelijke weerbaarheid.
Kunstenaars verzetten zich tegen den
oorlog.
Op het congres van kunstenaars voor gees
telijke weerbaarheid te Amsterdam gehou
den heeft na een openingsrede van dr Garmt
Stuiveling de schrijver Antoon Coolen een
referaat gehouden over „Kunstenaars en
geestelijke weerbaarheid".
Groote gevaren bedreigen hans de geest
en de geestelijke goederen, aldus de heer Coo
len. Deze gevaren dwingen de kunstenaars tot
stelling nemen, tot eenheid in stelling ne
men. Voor het tot stand komen van een
kunstwerk is onbelemmerde vrijheid nood
zakelijk en deze vrijheid loopt thans ernstig
gevaar.
De moderne oorlog beteekent een roekelooze
vernieting van menschen, zoowel aan de
fronten als in het achterland. Ook voor het
militair weerbaar maken van de bevolking
moet alles wijken. De grootheid van een land
ligt niet meer in zijn cultuur, maar in het
aantal geweren, kanonnen en vliegtuigen,
waarover beschikt kan worden. De rol die de
wapenfabrikanten spelen in de voorbereiding
van de militaire weerbaarheid van de vol
keren, is misdadig groot. Als het op finan-
cieele voordeelen aankomt, beteekent een
menschenleven niets. Dat er thans een golf
van militairistisch denken en voelen over de
wereld gaat. teekent de kracht van de ge-
wel dsindeologie en de onmacht van den geest
In bestrijding van het geweld en de verster
king van de geest, zoowel individueel als col-
l^tief, moeten de kunstenaars één zijn.
De volkeren worden de oorlog ingedreven
onder de leuze van de liefde voor het vader
land. Ook en vooral de kunstenaars kennen
de liefde voor het land, cultuur, taal als sti
mulans voor hun arbeid. Maar een liefde die
tot vernietiging van andere landen en cultuur
voert, is hen in wezen vreemd
Bindt de kunstenaars de noodzakelijkheid
in vrijheid te kunnen scheppen, eveneens zijn
zij één in hun liefde voor de schoonheid. Er
zijn vele banden die hen ondanks verschil
len van godsdienst en politiek binden. Daar
om moet een beweging van kunstenaars-
a-politiek zijn: politiek remt de samenkerking
verstoort de eenheid, doet afbreuk aan de
overtuigingskracht.
In dit centrum van kunstenaars moet ge
wekt en gesterkt worden de geestelijke weer
baarheid tegen de dreigende nivelleering en
ontaarding, inhaerent aan de gewelds-aan-
bidding van dezen tijd.
Het is verkeerd deze tendens bewust in het
kunstwerk te uiten. Men legge den kunste
naars geen propagandistische taak op. Hij
gehoorzame aan den stem der schoonheid
alleen: dan zal hij een strijdbaar werker zijn
voor de geestelijke weerbaarheid.
De heer Ed. de Nève, die uit eigen ervaring
den oorlog in al zijn barbaarschheid had lee-
ren kennen en die zeide bezield te zijn door
den vasten wil eiken mogelijken oorlog te
bestrijden, hoewel hij niet behoort tot de
voorstanders van den integralen vrede. Spr.
constateerde, dat de vredesactie door de
groote versnipperij tot dusverre hoegenaamd
geen resultaat heeft opgeleverd en hij be
pleitte daarom een samengaan van alle be
schikbare krachten. Er zal een groot blok van
kunstenaars en wetenschapsmannen moeten
worden gevormd, met een economisch plan
als basis. Met luid applaus begroet, betrad
de bekende vlieger-schrijver A. Viruly, zoo
juist van een Indië-vlucht teruggekeerd, het
spreekgestoelte.
Vele vliegers beschouwen het als hun plicht
zich tegenover den oorlog te plaatsen. Een
verblijdende omstandigheid in dit verband
was dan ook de vorming van een vliegergroep
van een veertigtal piloten- op het vredescon
gres van Brussel, waarbij ook de winnaar van
de Melbourne-race Scott zich heeft aange
sloten.
Het is onze dagelij ksche vakervaring, aldus
spr., dat de voortdurende verbetering der
vliegtechniek alle bestaande luchtverdediging
en -bescherming waardeloos is. Bovendien
leidt het vliegersvak tot stellingnemen boven
de oorlogsgedachte uit. Spr.. noemde zoowel
de nationale ontwapenaars als bewapenaars
onpractische idealisten, omdat zij schijnbaar
tegenover gesteld in doel, hetzelfde resultaat
bereiken, nl. de welvaartvernietigen van het
iand.
De waarborg voor het behoud van den
vrede achtte spr. liggen in de schepping van
een supernationale orde, beschermd door een
politieleger en een internationaal gerechts
hof. Dit is de practische weg, recht toe. recht
aan. als de luchtweg, die eindelijk zal leiden
naar een internationalen toestand van gees
telijk en stoffelijk welzijn.
De architect Jan Wils, daarna het woord
voerende, wilde geen raad geven tot mili
tante actie. De «taak van den kunstenaar is
eenvoudig het dienen van het levensgeluk
van allen Het werk voor den vrede zal lang
zaam moeten worden opgebouwd. Spr. ver
geleek dezen arbeid met het werk van den
architect, dat ook in den aanvang vaak
wordt verguisd, doch dat bij uitvoering vaak
de verwachtingen van den opdrachtgever
overtreft.
Spr. herinnerde eraan, dat de geschiede
nis vele voorbeelden kent van groote voor
uitgang zonder oorlog, hoewel deze vroeger
vaak een cultuurfactor was. De wetenschap,
techniek en kunst beschikken over genoeg
middelen om de menschen met elkaar in
contact te brengen. Voor alles is daarvoor
noodig een zuivere atmosfeer, speciaal in de
opvoeding. De kunstenaar zal zich steeds
meer moeten openstellen voor wat in de ge
meenschap leeft, opdat deze dit in de kunst
terugvindt.
Het levensgeluk van allen zal ons weer
baar maken en wij zullen deze weerbaarheid
aan anderen overdragen.
Nadat nog dr. Nico van Suchtelen, mevr
Dogi Rugani en dr. Garmt Stuiveling had
den gesproken, werd de volgende resolutie
aangenomen:
Het kunstenaarscongres voor geestelijke
weerbaarheid te Amsterdam bijeen, verklaart
dat het zich tegen den toenemenden invloed
van de gewelds- ideologieën verplicht acht.
de krachten persoonlijk en gezamenlijk in te
zetten, opdat de bevolkingen geestelijk weer
baar zullen worden tegen dezen invloed.
Het roept alle schepnet uitvoerende
kunstenaars op de geestelijke weerbaarbe'r'
als doelstelling en als middel te aanvaarden
om gezamenlijk den groei der geweldsge-
dachte tegen te gaan.
Het ontvoerde knaapje terecht.
De politie te 's-Gravenhage is er in ge
slaagd het 6-jarig knaapje, dat dezer dagen
op den Zuid-Oost Buitensingel aldaar door
een jongeman per auto werd ontvoerd op te
sporen en aan den vader terug te geven.
Naar aanleiding van den Donderdagavond
plaats gehad hebbende radio-omroep waarbij
opsporing van het kind werd verzocht, heeft
zich de 20-jarige Van der L. uit de Ooster
wij k Bruynstraat aan een R. K. Pastorie ver
voegd. waar hij dempastoor mededeeling deed
dat door hem op verzoek van de moeder het
kind in de auto was getild, en daarop door
hem naar Amersfoort was gereden.
De vader had inmiddels reeds adressen van
families daar ter plaatse aan de politie ver
strekt, zoodat in samenwerking met de
Amersfoortsche politie de opsporing van het
kind slechts een kwestie van enkele uren was,
waarna het naar Den Haag is overgebracht.
Zoowel tegen de moeder, als tegen bovenge
noemde v. d. L. is proces-verbaal opgemaakt.
Bescherming tegen lucht
aanvallen.
Gemeenten in gevarenklassen ingedeeld.
In staatsblad 386 is opgenomen een Ko
ninklijk Besluit ter uitvoering van de wet van
23 April 1936, betreffende bescherming tegen
luchtaanvallen. Bij dit besluit is een lijst ge
voegd, blijkens welke de gemeenten gerang
schikt zijn in drie gevarenklassen.
In de eerste gevarenklassen zijn o.m. ge
rangschikt de navolgende gemeenten: Am
sterdam, 's-Gravenhage. Haarlemmermeer,
Rotterdam (behalve Hoek van Holland),
Utrecht en Velsen.
In de tweede gevarenklasse zijn o.m. ge
rangschikt: Haarlem, Leiden en Alkmaar.
In de derde gevaren klasse zijn de overige
gemeenten gerangschikt.
Een betere en veiliger
manier voor reiniging
van kunstgebitten
Waarom zoudt ge niet zelf
Uw kunsttanden reinigen
en zuiver houden op de
zelfde onschadelijke en afdoen
de wijze als thans de tandnrt-
sen dit doen Het verwijdert
iederen aanslag en verkleuring,.
Tandsteen wordt zacht en laat
gemakkelijk los. Tanden ver
liezen hun viezen, doffen aanslag
herkrijgen den frisschen, aantrekkelij-
ken glans van levende, natuurlijke tan
den. Het kunstgebit-tandvleesch krijgt
een gezonde vleeschkleur. Uw gebit doet aan als echt.
Vraag Uw apotheker of drogist naar Steradent. Geen
borstelen. Geen zuren. Geen reuk. Absoluut onscha
delijk. Een krachtig, aangenaam, steriliseerend mid
del waarborgt gezuiverde, reukelooze gebitten. „Ik
heb nog nimmer iets gebruikt, dat er mede te ver
gelijken is", schrijft de heer R. W„ een bekende per
soonlijkheid op gebied van tandtechniek.
Prijs ƒ0.50 en ƒ0.90. Verkrijgbaar bij alle apothekers
en drogisten, of franco toezending door G. Lindner
Co., Singel 115, Amsterdam-C.
(Adv. Ingez. Med.)
Ter aarde bestelling brigadier
Buiterman.
In de geheel gevulde corpszaal van de divisie
Den Haag I van het Leger des Heils is Zater
dag een plechtige uitvaart- en gedenkdienst
gehouden voor brigadier F. J. Buiterman, die
bij het spoorwegongeluk tusschen Woerden en
Harmeien om het leven is gekomen.
Kolonel Rawie heeft met ontroerde stem ge
sproken over de 40-jarige vriendschap, die
hem met den overledene verbond.
Ook kolonel Buiterman uit Amsterdam, de
oudste broeder van den overledene, heeft het
woord gevoerd. Spreker herinnerde aan den
grooten eenvoud, die voor zijn broer kenmer
kend was en gaf uitdrukking aan de groote
verslagenheid, door dit overlijden in den fa
miliekring teweeg gebracht.
Commandant Bouwe Vlas spreekt.
Het viel den commandant moeilijk, zoo zeide
deze, uitdrukking te geven aan de groote ont
roering. welke hij sinds het overlijdensbericht
van brigadier Buiterman heeft ondervonden.
De commandant bracht eerbiedige hulde
aan dezen trouwen vriend van het Leger, zijn
warmen persoonlijken vriend en liefhebber der
armen.
Spreker hoopte, dat de aanwezige familie
leden aan de weduwe Buiterman de gevoelens
van zijn bijzondere warme persoonlijke sym
pathie zouden willen overbrengen.
Brigadier Buiterman stierf op zijn post en
als krijgsman van Jezus Christus. Hij laat een
lichtend spoor na. Zijn nagedachtenis zal een
zegen zijn. en allen, die aan hem zullen den
ken, zullen worden bezield met nieuwen moed
en nieuwen ijver.
Spreker deelde mede, dat één van de eerste
brieven die op het hoofdkwartier werd ont
vangen, van de koningin was. Hare Majesteit
betuigde in dit schrijven haar medeleven met
dit overlijden en verzocht den commandant
hare gevoelens aan de familieleden van de
overledene over te brengen, van welke taak hij
zich bij dezen kweet
Na gezang, las de commandant, op verzoek
van een van de zonen van de overledene, uit
den bijbel voor het 9e vers van psalm 94, dat
brigadier Buiterman in den hem toebehooren
den bij'bel onderstreept had.
De commandant ging hierna in gebed voor,
waarmede deze plechtigheid, die op alle aan
wezigen diepen indruk heeft gemaakt, geëin
digd was.
Voor het gebouw en langs den weg, dien de
stoet naar de begraafplaats Oud Eik en Duinen
zou volgen, stonden zeer vele belangstellenden.
Op de begraafplaats hebben nog het woord
gevoerd brigadiere Haman. de heer de Clercq.
voorzitter van de A.V.R.O kolonel Beekhuis en
mevr. Antoinette van Dijk. De oudste zoon
heeft een dankwoord gesproken.
Meisje door de tram overreden
en gedood.
Zaterdagmiddag sprong op de kruising Vij
zelgrachtWeteringschans te Amsterdam een
jongedame van 21 jaar. wonende aan de Plan
tage Muidergracht aldaar op het achterbalcon
van een motorwagen van een reeds in bewe
ging zijnde tram. Zij viel en kwam onder den
bijwagen, die daardoor ontspoorde. Ernstig
verminkt werd zij dood onder den wagen van
daan gehaald.
Het lijk is naar een der ziekenhuizen over
gebracht.
Het tramverkeer ondervond door het ongeluk
vertraging en werd eenigen tijd omgelegd.
De Prinses naar Duitschland.
Prinses Juliana zal in den loop van deze
maand geheel incognito eenige familiebezoe
ken in Duitschland brengen.
Ook prins Bernard naar Duitschland.
Prins Bernard zal zich binnenkort ook voor
eenigen tijd voor particuliere aangelegenhe
den naar Duitschland begeven.
BRAND IN EEN OLIEMOLEN.
Zaterdag heeft een felle brand gewoed in
den oliemolen van J. L. van Nieuwenhuizen.
graanhandel aan de kleine koppel te Amers
foort. Het vuur woedde het hevigst in den
kap. waar zich het drijfwerk voor de machines
bevindt. De molen brandde gedeeltelijk uit.
Het naast den molen gelegen groote graan-
pakhuis liep belangrijke waterschade op. Een
schip, dat ter lossing in den haven lag, moest
in allerijl worden weggesleept om niet door
de vlammen te worden aangetast-
De oorzaak van den brand is tot nu toe niet
bekend. De zaak is tegen bedrijfschade ver
zekerd.
TIMMERFABRIEK AFGEBRAND.
Zondagmorgen vroeg is brand uitgebroken
Luinjeberd (Fr.).
in de timmerfabriek van de Gebr. Petter te
Het vuur greep snel om zich heen en in
weinige oogenblikken stond de geheele fabriek
in lichter laaie. De brandweer uit Heerenveen
kwam met de motorspuit ter plaatse, doch
zij kon niet verhinderen, dat de fabriek in de
asch werd gelegd.
Omtrent de oorzaak van den brand tast
men in het duister. De aangerichte schade
wordt door verzekering gedekt.
Landdag der R.-K. Staats
partij.
Groote bijeenkomst te 's-Hertogenbosch.
Zondagmiddag is in Den Bosch een groote
landdag gehouden, georganiseerd door den
kieskring 's Hertogenbosch van de R.K. Staats
partij, waaraan, naar schatting een 15.000
personen hebben deelgenomen.
Omstreeks twee uur 's middags formeerden
de deelnemers zich op een centraal punt, van
waar men met muziek en vlaggen en groupe
optrok naar de markthallen, waar de landdag
gehouden werd.
Eerste spreker was prof. mr. C, P. M. Romme,
lid van de Provinciale Staten van Noord-Hol
land en voorzitter der Katholieke gemeente
raadsfractie te Amsterdam. Deze sprak over:
„Herstellen willen wij. Orde in den Staat".
Spr. wees erop, dat de leeftocht van het be
ginsel loopt door de practische daad. En deze
daad zou spreker willen verdeelen in twee
punten: het eene is. de daad van verweer, het
andere, de daad van aanval.
Een aangeboren eigenschap der Nederlan
ders is, wat prof. Romme zou willen noemen
het afwachten der dingen. Eerst wanneer het
niet anders kan, is men geneigd tot krachtiger
maatregelen over te gaan.
Zoo ook is het Nederlandsche staatsleven,
aldus spr. Want in dat staatsleven schuilen
zieke plekken, die men langen tijd geduld
heeft, zonder zijn stem er tegen te verheffen
Prof. Romme wilde op dezen -landdag opko
men tegen deze ziekelijke toestanden, waar
bij in de vertegenwoordigende lichamen van
Nederland menschen moeten worden toegela
ten en geduld, die noodzakelijkerwijze elemen
ten van wanorde en revolutie met zich mede
dragen.
Over het tweede punt, dat van den daad
sprekend, verklaarde de spr. dat de taak die
voor katholiek Nederland is weggelegd, vervat
ligt voornamelijk in de ecycliek ..Quadrage-
simo Anno", die alle katholieken een gewich
tige zending te vervullen geeft. Deze zendinL
zag prof. Romme hoofdzakelijk in een omzet
ting van onze klassemaatschappij in een stan
den-maatschappij, waarbij de menschen weer
in natuurlijke groepeeringen samengevoegd
zullen worden. In de realisatie van deze ge
dachte. zag prof. Romme ook. de inleiding tot
het terugtreden van den staat tot het terrein
dat voor hem is weggelegd.
Als tweede spreker voerde vervolgens het
woord de heer Jos. Veltman, die sprak over:
„Vernieuwen kunnen wij. De jeugd met ons"
Wat moet er vernieuwd worden? vroeg spreker.
De maatschappij, de samenleving. Wat er
van terecht komt zal grootendeels afhangen
van de katholieken zal afhangen van de
Brabantsche mannen en vrouwen, vooral van
de jongeren.
In het slot van zijn rede deed spreker een
warp beroep op de katholieke jeugd van Neder
land en Brabant, om zich met groote vurigheid
en geestdrift in de rijen der Katholieke Staats
partij te scharen.
Als laatste spreker verkreeg pater H. de
Greeve het woord. Hij sprak over: „Handha
ven zullen wij. Ons beginsel wint".
We leven in een waren beginselstrijd, aldus
spreker. Onze tijd is economisch en financieel,
in alle opzichten, een moeilijke tijd.
De groote vergissing van hen, die de R.K
Staatspartij in daad of gedachte verlaten, be
staat. volgens den spreker hierin, dat zij niet
meer het onderscheid tusschen de feiten en
het beginsel zien. De meeste katholieken die
achter de N. S B. loopen, worden meestala door
hun verkeerd inzicht geleid. De economische
factoren drijven boven, de strijd om het dage-
lijksch brood verduistert hun denken.
Hier ligt de vergissing aldus de redenaar
Men vergeet dat het beginsel voorrang heeft
op de feiten. De bisschoppen oordeelen slechts
naar het beginsel en zij beseffen, dat slechts
langs dien weg ook de feiten voor zoo ver zij
verkeerd zijn. in het reine gebracht kunnen
worden. Vervolgens behandelde de zeereerw
spr. de verschillende systemen, waarmee men
getracht heeft de welvaart te verzekeren. Doch
alle zijn op een mislukking uitgeloopen. zeide
spreker.
Voor katholieken kan er slechts één systeem
bestaan, n.l het systeem dat een uitvloeisel
van de woorden van Christus is: „Zoek eerst
het rijk Gods en de rest zal u toegeworpen
worden".
Een halve eeuw geleden
Uit Haarlem's Dagblad van 1886.
12 October:
De verschillende hoofdstukken der
Staatsbegrootmg voor 1887 zijn aldus
geraamd: I. Huis des Konings 650.000;
II. Hooge Colleges van Staat en Kabinet
des Konings 615.507: III. Departement
van Buiteniandsche Zaken 694.151; IV.
Depart, van Justitie 5.073.509. V. Dep.
van Binnenlandsche Zaken 10.189.318;
VI. Depart, van Marine 12.832.005.70;
Vila. Nationale Schuld 33 871.314.23;
VII b. Dep. v. Financiën S 23.323.244.83'
VIII. Dep. van Oorlog 20.373.616: IX.
Departement van Waterstaat. Handel
en Nijverheid ƒ24.458.896 21; X. Depart,
van Koloniën 1.297.708.43: XI. Onvoorz.
uitg. r'50.000; totaal ƒ133.429.270.45':.
Verordening op heffing van
schoolgeld te Bloemendaal.
Voor L.O. en U.L.O.
Bloemendaal Maandag
B. en W. schrijven o.m. aan den Raad:
De Wet van 22 Februari 1936 tot verlaging
van de openbare uitgaven voor het onderwijs
heeft in paragraaf 8 de artikelen 62 tot en met
67 der Lager Onderwijswet 1920. regelende de
heffing en invordering van het schoolgeld der
lagere scholen, door andere vervangen waar
door wij ons genoodzaakt zien. u nieuwe ver
ordeningen op de heffing en invordering van
het schoolgeld voor het lager onderwijs voor
te leggen.
Als de belangrijkste afwijking geeft genoem
de wet aan, dat de bestaande maatstaf der gel
delijke draagkracht het belastbaar inkomen,
bedoeld in artikel 37 der Wet op de Inkomsten
belasting 1914 in de nieuwe regeling niet
wordt genoemd.
Welken maatstaf ter bepaling van het
schoolgeld ond^r de nieuwe regeling moet wor
den genomen, bepaalt de wet niet behoudens
een zekere beperking, is de gemeente daarin
volkomen vrij.
Naar ons gevoelen zal de gemengde hoofd
som, verschuldigd wegens gemeentefondsbe
lasting en vermogensbelasting, de eenige
maatstaf zijn, die in een gemeente als Bloe
mendaal kan worden aangelegd, zoodat de
tarieven van verschuldigd schoolgeld op deze
basis zijn opgebouwd.
In vergelijking met de oude heffingsveror
dening is hiermede de voornaamste wijziging
aangegeven. Voor zoover dit mogelijk was is
overigens het stelsel van heffing onveranderd
gebleven.
Bij de tarieven van heffing is daarom zoo
veel mogelijk rekening gehouden met den
reeds vroeger door den Raad geuiten wensch,
bij de berekening van het schoolgeld de groot
te van het gezin in aanmerking te nemen.
In de oude verordening was voor ieder kind,
waarvoor aftrek ingevolge de Wet op de in
komstenbelasting werd verleend, tot en met
•het vijfde een tarief vastgesteld, dat naar ge
lang het aantal kinderen van den schoolgeld-
plichtige groeide, een lager schoolgeld vroeg.
Dit systeem, dat in de praktijk uitstekend
voldeed, kon door het niet meer beschikbaar
zijn van de gegevens der inkomstenbelasting,
hetgeen tevens in zich sluit het niet meer be
schikbaar zijn der gegevens van het getal kin
deren, waarvoor in die belasting aftrek wordt
verleend, thans niet meer gevolgd worden.
Hiervoor in de plaats is thans, evenals bij
de schoolgeldregeling voor de Rijks Hoogere
Burgerscholen, een tarief ontworpen waarbij
rekening is gehouden met het aantal school
gaande kinderen.
Aangezien onder de oude regeling echter re
kening werd gehouden met elk kind waarvoor
aftrek werd verleend, ongeacht of het een la
gere school bezocht of niet, zou zonder meer
het thans ontworpen tarief niet gelijkwaardig
daarmede geacht kunnen worden Bij de nieu
we verordening is daarom het tarief, dat vroe
ger per kind in een gezin met twee kinderen
gold, als het ware opgeschoven, zoodat dit
thans voor het eerste schoolgaande kind geldt.
Deze verschuiving is ook voor de volgende
kinderen doorgevoerd.
Bij het tarief voor het uitgebreid lager on
derwijs vestigen wij voorts de aandacht op de
verhooging van de laagste klasse van heffing
van f4.95 tot f26.—. zijnde het minimum
schoolgeld, dat in art. 63 der Wet, zooals dit
thans luidt, wordt voorgeschreven.
Wij hebben gemeend, deze verhooging, voor
het uiteraard minst kapitaalkrachtige deel der
bevolking, te moeten ondervangen door de
grens, waar beneden geen schoolgeld wordt
geheven voor dit soort onderwijs iets op te
voeren. De gemengde hoofdsom in klasse 1 van
dit tarief is gelijk aan een belastbare som van
f 1000 of meer doch minder dan f 1100.—. In
de oude verordening was de eerste klasse van
heffing bij een belastbare som van f 800.
f 900.
PERSONALIA.
Aan de Leidsche Universiteit is geslaagd
voor het candidaatsexamen Egyptische taal
en letteren de heer H. de Greeve, Haarlem.
De verbindiner Houtvaart-
Ramplaan.
Aankoop van den benoodigden grond.
HAARLEM Maandag.
De gemeente Haarlem Is voor een belang
rijk deel reeds eigenares van de gronden, be-
noodigd" voor den aanleg van den geprojec-
teerden weg in het verlengde van de Rollands
laan. Voor doortrekking van dien weg be
hoefde de gemeente nog de beschikking te
verkrijgen over een perceel grond.
Langdurige onderhandelingen hebben tot
resultaat gehad. dat. de eigenares van dien
grond zich bereid verklaard, dezen, alsmede
den daaraan grenzenden grond groot 2814 cA.
aan de gemeente te verkoopen tegen den prijs
van 8000 onder voorwaarde, dat verkoop
ster foud 74 jaren» gedurende haar verder
leven gratis een huis van de gemeente ter
bewoning verkrijgt.
Het wil B en W. voorkomen in het belang
van de gemeente te zijn. indien op deze aan
bieding wordt ingegaan. De verkoopster zal
het aan de gemeente in eigendom toebehoo-
rende woonhuisje aan de Rollandslaa no. 78,
hetwelk sedert eenige maanden ledig staat,
voor genoemd doel ^narne aanvaarden. Dit
tot het gemeentelijke woningbedrijf bchoo-
rend perceel bracht voorheen 175 per jaar
aan huur op.
