AMSTERDAMSCHE BEURS
tAAT/TE BERICHTEN
-IEDEREEN MOET HET WETEN!!
MAATCOSTUUM
m NOG
KLEERMAKER IJ J. VAN DAM
VRIJDAG 16 OCTOBER 1936
H A A R E E M'S DAGBCAD
Andorra en do Spaansche
burgeroorlog.
Perikelen van een miniatuurstaat.
PARIJS, 16 Octaber (A.N.P-) De minia
tuur-republiek Andorra, die zich er op be
roemen kan het kleinste leger ter wereld te
hebben in totaal zijn er 7 man onder de
wapenen schijnt in misverstand te zijn ge
raakt met de Fransche regeering. in verband
met de recente sluiting der grenzen aan de
Spaansche zijde.
De vorige maand, toen het gevaar bestond,
dat Spaansche anarchisten de republiek zou
den binnentrekken, richtte de Andorraan-
sche raad een dringend verzoek tot den pre
fect der Oostelijke pyreneeën, die officieel
den president der Fransche republiek, welke
tevens medevorst is van Andorra, vertegen
woordigt, militairen bijstand te zenden. Een
detachement Fransche Garde Mobile werd
daarop ijlings over de grens gezonden om het
„leger" van Andorra te versterken. De passen,
die uit Spanje naar Andorra leiden, werden
gesloten.
Thans is een Andorraansche delegatie uit
naam van den Algemeenen raad der Valleien
in Parijs aangekomen. De vier gedelegeer
den, onder wie zich de burgemeester van
Andorra bevind, hebben opdracht den mi
nister van buitenlandsche zaken een ver
zoek gericht tot den president der republiek,
te overhandigen, waarin gevraagd wordt de
Fransche gardetroepen terug te trekken.
Zij argumenteeren dit verzoek met er op te
wijzen, dat deze troepen naar Andorra ge
zonden waren, vóór dat het plebisciet over de
raadzaamheid van het aanvragen van Fran
sche bescherming gehouden was. Tevens pro
testeeren zij tegen de sluiting van de Andor
raansche zuidelijke grenzen, aangezien deze
maatregel het onmogelijk maakt het noodige
in het land in te voeren, doordat de passen
aan den Franschen kant des winters niet be
gaanbaar zijn. Het land is gedurende het
laatste deel van den herfst en in den winter
practisch geheel van Frankrijk afgesneden,
daar 't verkeer alleen geschieden kan over de
hooge bergpassen.
Andorra ligt als een kleine wig aan het zui
den der Pyreneeën in Catalonië. Het heeft een
totale bevolking van 5200 zielen, die in zes
dorpen leven.
„Conflict van internationale
strekking."
Azana over den Spaanschen broederkrijg.
LONDEN. 16 October (A.N.P.) De speciale
correspondent van de „Times" te Madrid
heeft "een onderhoud gehad met den presi
dent der Spaansche republiek, Azana. De
president zag er bleek en vermoeid uit. maar
zijn verklaringen waren zonder wrok en,
wanneer de namen van zijn bitterste vijan
den genoemd werden, toonde hij geen
wraakgevoelens te koesteren.
Het is duidelijk, aldus zette Azana uiteen,
dat het hier niet gaat om een zuiver bin-
nenlandsch conflict, maar dat het van in
ternationale strekking is. Wij beweren, dat
er een geheime verstandhouding bestond
tusschen de leiders van de revolte en zekere
buitenlandsche regeeringen, die ik liever
niet wil noemen. Evenzeer lijkt het zeker,
dat hoe de uitslag ook moge zijn, deze be
langrijke reacties zal wekken in internatio
naal opzicht.
Wat de politiek van niet-inmenging be
treft, welke door de vreemde mogendheden
Is aanvaard deze ziet de rechten over het
hoofd van de wettig gevormde regeering van
Spanje. Deze politiek kan niet op rechts
gronden verdedigd worden en vormt in feite
een erkenning van hen, die oorlog voeren
tegen de regeering. In werkelijkheid gaat
het om de toepassing van een sanctiepolitiek
tegen de legitieme Spaansche regeering.
Zonder een dergelijke politiek zou deze oor
log reeds lang beëindigd zijn.
Bovendien ben ik er zeker van, dat de mi
litaire elementen, wanneer zij zouden heb
ben kunnen voorzien, dat deze oorlog zoo
wreed en vernielend zou worden, hem nooit
zouden hebben ontketend. Zij dachten, dat
het een kwestie van twee of drie dagen zou
zijn, maar de gebeurtenissen hebben bewe
zen dat zij zich vergisten.
In Spanje heeft onder de republiek noch
vervolging, noch intolerantie geheerscht. In
tegendeel. de republiek voerde een tolerantie-
politiek. Geen personen in openbaren dienst
werden op straat gezet wegens hun politieke
opvattingen. Alles, wat wij vroegen was. dat
zij den staat trouw zouden dienen.
Het leger werd goed behandeld, de toege
stane credieten werden verhoogd en stappen
werden genomen om zijn doelmatigheid te
vergrooten.
Kerk en staat.
Op een vraag van den correspondent ten
aanzien van de vaak herhaalde beschuldiging,
dat de kerk door de republiek was vervolgd
en in het bijzonder ten aanzien van de opvat
tingen van den president betreffende de veel-
Ibecritiseerde wet op de sluiting van religieuze
scholen, antwoordde Azana:
Wat de republiek deed. was alleen het
scheiden van kerk en staat. Er werden geen
kerken gesloten, noch beperkingen ingevoerd
van de wettige bedrijvigheden der geestelij
ken, vervolgingen kwamen niet voor. En ik
ben vastbesloten, wanneer de regeering mocht
zegevieren, vrijheid van geweten en godsdienst
te handhaven. Ik ben niet bereid de vrijheid
van iemand, wie het ook zij, weg te nemen,
noch toestemming te geven tot een politiek
van agressie. Alles wat wij van de kerk vragen
is op eigen terrein te blijven.
De toekomst
Tenslotte vroeg de correspondent welke
koers verwacht kon worden, dien de rcpubli-
keinsche regeering in de toekomst zou inslaan
met het oog op de recente gebeurtenissen.
Azana antwoordde hierop nadrukkelijk, dat
zij geen anderen koers zou inslaan. Zij zou
voortgaan haar sociaal programma langs een
zuiver wettigen weg ten uitvoer te leggen. De
wil van het volk zal tot uitdrukking komen
door algemeen kiesrecht en het parlement --
er zal een waarlijk vertegenwoordigende volks-
regeerisg komen.
Er zal een nieuwe stoot gegeven worden aan
de agrarische hervorming en ongetwijfeid
zullen er zekere nieuwe maatregelen worden
genomen met het doel in de industrie een be-
behoorlijker leven voor den arbeider in te voe
ren. Maar Spanje zal noch boljewistisch noch
communistisch worden.
Het gaat er niet om, wat gij voor UW MAAT'
KLEEDING betaalt, maar wat U voor Uw geld in
huis krijgt. Wij leveren uitsluitend prima Kleermakers-
werk onder volle Garantie van Coupe, Afwerkint
en Kwaliteiten. Een prima
MET2PANTALONS VANAF ƒ40.-
WINTERJASSEN naar maat f 35.-
t
fMfsvecltooyififr
Alle goederen worden op eigen werkplaats vervaardigd
onder voortdurende controle. Elk stuk, dat
onze werkplaats verlaat, is af!!
iiet atvze.
Üaiagtt!!
78 GEDEMPTE OUDE GRACHT 78
(Adv. Ingez. Med.)
Werkloozensteun en
Armenzorg.
Het verhaal der gemeente Haarlem.
Het is bekend, dat de gemeente Haarlem
de laatste jaren zooveel dit mogelijk is, het
recht van verhaal bij armenzorg en werk
lozensteun toepast. Bij Maatschappelijk
Hulpbetoon is daarvoor een afzonderlijke af-
deeling gevormd onder leiding van een mees
ter in de rechten.
Daarbij worden uit financieel oogpunt be
langrijke resultaten verkregen. Elk jaar stijgt
het verhaalde bedrag.
Ook in 1935 werd weder in vele gevallen
op de onderhoudsplichtigen van gesteunden
en op hen die een renteloos voorschot ontvan
gen, verhaal krachtens artikel 63 der Armen
wet toegepast, terwijl in sommige gevallen op
de op andere wijze gesteunden zelf zulk ver
haal eveneens werd toegepast!
In 118 gevallen, waarin door den dienst
onderstand werd verstrekt, bleken de onder
houdsplichtigen bereid te zijn rechtstreeks
steun te verleencn, waardoor de verleening
van onderstand geheel of gedeeltelijk kon
worden beëindigd. De mindere uitgaven voor
den dienst door dit zoogenaamde indirecte
verhaal kunnen voor 1935 gesteld worden
op ruim f 27.000.
Terzake van het gewone verhaal van kosten
van ondersteuning werd in 1935 ontvangen
een bedrag van f 65.695.10 (tegen f 55.085.93
in 1934i.
Aan teruggevorderde voorschotten werd
f 16.323.77 verhaald. Verder nog verhaald: be-
stedingskosten van oude lieden f 68.24, ver-
pleegkosten f 3023.75, verpleging in het Tehuis
voor ouden van dagen f 9.502.63, zorg voor
gebrekkigen en maatschappelijk ongeschikten
f 1.164.23. verpleging in Haarlem's Kinderhuis
f 401.50, begraven van ohvermogenden f 55.87,
steun van dubbel uitgetrokken werkloozen
f 3.423.05, verpleging van ex-krankzinnigen
f 2.870.25, ziekenhuisverpleging f 2.043.55.
In totaal werd dus f 104.170.44 ver
haald, waarbij dan nog komt f 27.000
van liet indirecte verhaal, dus te
zamen meer dan f 130.000.
In 73 gevallen bleek het noodzakelijk de
tusschenkomst van den kantonrechter in te
roepen ten einde de betrokkenen tot vol
doening van de bijdragen te verplichten.
In totaal werden daarbij 90 personen ge
dagvaard. terwijl in 6 nalatenschappen ge
rechtelijke maatregelen genomen werden.
Huiszoeking bij pauselijken
nuntius te München.
Conflict met Vaticaan verwacht.
LONDEN, 16 October (A.N.P.) De corres
pondent van de „Daily Telegraph" meldt aan
zijn blad, dat de Beiersche politieke politie
dezer dagen huiszoeking heeft gehouden bij
den pauselijken nuntius te Muenchen, Mgr.
Di Torregossa.
Leden van-zijn personeel, met inbegrip van
zijn secretaris, werden gearresteerd. Later
werden de gearresteerden weer op vrije voe
ten gesteld, met uitzondering van een be
diende, die nog in arrest zit.
De huiszoeking werd ten uitvoer gelegd
door in burger gekleede politieambtenaren,
die kort voor middernacht arriveerden en, na
zorgvuldige doorzoeking van het gebouw een
groot aantal documenten in beslag namen en
op gereed staande vrachtwagens laadden.
Enkele papieren zijn inmiddels teruggegeven.
Deze huiszoeking aldus voegt de corres
pondent van genoemd blad hieraan toe zal
waarschijnlijk een conflict met het Vaticaan
tengevolge hebben.
Mgr. Di Torregossa heeft de laatste twee
jaar als particulier burger in Muenchen ge
woond. In Januari 1934 werd hem door de
nat. soc. regeering zijn diplomatiekei status
ontnomen, korten tijd na de uitvaardiging
van de wet, die de Beiersche souvereiniteit
opheft. Desondanks heeft het Vaticaan hard
nekkig geweigerd Mgr. Di Torregossa uit
Muenchen terug te roepen.
HET KERHOF GELIJKGESCHAKELD.
BERLIJN, 16 October (A.N.P.) Naar de
correspondent van de Daily Telegraph ver
neemt zullen in het vervolg alle Bcrlijnsche
kerkhoven gestandaardiseerd worden. Graf-
steenen zullen slechts één vorm en gelijke
afmetingen mogen hebben, hoewel het mate
riaal nog door individueele keuze mag worden
bepaald. Voorts zullen de kerkhoven een open
ruimte voor begrafenis-plechtigheden moeten
vrijhouden.
DE REGENMAKER" WEER AAN HET WERK
Naar wij vernemen zal de heer Veraart de
bekende „regenmaker" heden tusschen twee
en vijf uur zijn proeven herhalen voor de Al-
gemeene Begraafplaats te Heemstede.
De Haarïemsche Reiniging.
Dalende kosten in crisistijd.
De Haarïemsche Gemeentereiniging heeft in
dezen crisistijd zooals trouwens alle ge
meentediensten getracht op de kosten zoo
veel mogelijk te bezuinigen. Het daarbij ver
kregen resultaat is bij de Reiniging gemakke
lijker aan te toonen dan bij andere bedrijven.
De jaarstatistiek ziet er aldus uit:
kosten
per inwoner
3.86
3.67
3.46
3.12
3.09
2.81
2.63
jaar
1929
1930
1931
1932
1933
1934
1935
aantal inwoners tekort
117.165 451.802
119.846
122.390
124.856
126.739
129.128
131.258
440.386
423.731
387.934
391.011
363.529
345.608
Daaruit blijkt dus, dat in 6 jaar de kosten
van de reiniging per inwoner omgeslagen van
3.86 tot 2.63 zijn gedaald. Een bezuiniging
van meer dan 30 pCt.
Kalme stemming op de
Amsterdamsche wisselmarkt.
Gulden goed gedisponeerd.
De handel op de Amsterdamsche wissel
markt droeg hedenmorgen een kalm karakter.
Hoewel de omzetten niet groot waren, bleek
t-och duidelijk, dat de .Nederlandsche gulden
goed gedisponeerd was."'De Britsche ponden,
die op 9.11 werden ingèzet, óf op ongeveer de
slotkoersen van de nabeurs van gisteren, lie
pen op tot 9.13, doch vielen vervolgens weer
iets terug. Amerikaansche dollars fluctueer
den tusschen 1,86 en I.86V2, doch golden
hoofdzakelijk 1,86 1/4, hetgeen wijst op een
devaluatiepercentage van den gulden van 21,1
percent. Naar het schijnt beginnen Holland-
sche kapitalen, die destijds elders zijn onder
gebracht, op bescheiden voet naar het moeder
land terug te keeren. Fransche francs werden
van 8,66 tot 8.70 verhandeld. Belga's golden
hoofdzakelijk 31,35.
Op de niet-officieele vroegbeui-s was het
meest opvallende verschijnsel de vaste stem
ming, die zich baan brak voor de Philips-
aandeeien, hetgeen klaarblijkelijk moest
worden toegeschreven aan het feit. dat de in
het jaarverslag vervatte mededeelingen en
cijfers vrij goed werden opgevat. Koninklij
ken liepen, na iets zwakker opening, reeds
spoedig naar boven, van H.V.A.'s en Amster
dam Rubbers kon hetzelfde worden gezegd.
Over het geheel genomen was de stemming
voor locale waarden prijshoudend, zonder dat
grooter koersverschillen vielen op te teeke
nen. De affaire in Amerikaansche shares was
gering, doch koersschommelingen van be-
teekenis vielen niet waar te nemen.
HET WEER IN HET BUITENLAND.
Weerstomstandigheden hedenochtend 8 uur.
Parijs, zwakke westenwind, 12 gr. C., zwaar
bewolkt.
Londen, matige westenwind, 9 gr. C., zwaar
bewolkt.
Berlijn, matige westzuidwesten wind, 10 gr.
C„ zwaar bewolkt.
Marseille, zwakke zuidoosten wind, 4 gr. C.
zonnig, licht bewolkt.
Genua, matige noordenwind, 14 gr. C., zon
nig, onbewolkt
KAASMARKT ALKMAAR.
(Vrijdag).
Aangevoerd 66 stapels zijnde 135.000 K.G.
Fabriekskaas kleine f 20 per 50 K.G. Boeren
kaas kleine f 19 per 50 K.G Boerenkaas com
missie f 22-50 per 50 K.G. Handel matig.
IJMUIDEN
BESOMMINGEN.
Trawlers:
Maria IJM 95, 480 m. f 1630
Amsterdam IJM. 91, 75 m. f 1400
Jacquelina Clasina, IJM. 10, 865 m. f 2450
Utrecht, IJM. 73, 1000 m. f 1770
Gerberdina Johanna, IJM. 38. 1000 m. f 2000
MARKTPRIJZEN
Tarbot per K.G. f 0.62—0.52
Tongen per K.G. f 1 20—0.93
Groote "schol per 50 K.G. f 24
Middelschol per 50 K.G. f 20
Zetschol per 50 K.G. f 15
Kleine schol per 50 K.G. f 176
Schar per 50 K.G, f 4.10
KI. Middelschelvisch p. 50 K.G. f 21—18
Kleine schelvisch per 50 K.G. f 22.507.50
Kabeljauw per 125 K.G. f 58—32
Groote gullen per 50 K.G. f 2013.50
Kleine gullen per 50 K.G. f 124
Wijting per 50 K.G. f 4.60—1.60
Makreel per 50 K.G. f 6.50—2.85
Heilbot per K G. f 0.66—0.62.
Leng per stuk f 1.65
Koolvisch per stuk f 0.80
BLOEMENDAAL
DE DICHTKUNST DER PROTESTANTSCHE
JONGEREN.
Donderdagavond opende in het Jeugdhuis
mr. Roel Houwink uit Zeist de serie van vier
Winterlezingen met een lezing over de dicht
kunst der Protestantsche Jongeren.
Ds. J. C. van Dijk sprak een openingswoord
en beval de winterlezingen ln de aandacht van
belangstellenden aan. Er is n.l. een plotselinge
teruggang te constateeren.
Ds. Van Wijk wees verder op de belangrijke
plaats, die de heer Houwink onder de jongeren
ingenomen heeft en nog inneemt.
't Ware eenvoudiger geweest, aldus begon de
heer Houwink, als ik had kunnen spreken over
Protestantsche dichtkunst.
Om met goed recht te kunnen spreken over
de dichtkunst van Protestantsche Jongeren
moest er een gemeenschap bestaan zijn met
positief karakter, een levende arbeids en ge
loofsgemeenschap
Een dergelijke t gemeenschap bestaat op het
oogenblik niet in Nederland en kan ook thans
niet bestaan.
Sommigen droomen haar, maar er is een
groote afstand tusschen droom en werkelijk
heid.
Wij kunnen alleen spreken, over de dicht
kunst der Prot. Jongeren, als van mensehen
gebonden aan de Protestantsche geloofsover
tuiging.
Het geschetste manco berust op het weder-
keerig isolement van kunst en geloof, die beide
ontworteld zijn en waarvoor geen geestelijke
kracht aanwezig is, om dit manco te doen ver
dwijnen.
De moeilijkheid gaat steeds om twee polen
n.l. de religieuse en de aesthetische en wel om
hun onderling verband.
Wie de tijdschriften bestudeert, ziet daarin
niet de vragen van de studeerkamer, maar
van de menschen in« de daklooze werkelijk
heid.
Ook blijkt, dat de dichters weigeren, een com
promis te aanvaardien tusschen kunst en ge
loof en dat ze het daarom moeilijk hebben in
een wereld, die in hart en nieren geseculari
seerd is.
Een andere moeilijkheid is de antithese
dichter en publiek en ook de kerk heeft haar
dichters niet kunnen leiden.
Deze worsteling tusschen geloof en kunst
en de verschillende levenshoudingen tegen
over deze vraagstukken schetste spr. uitvoe
ring door een illustratie van gedichten van
S. Anema, G. Gossaert, W. de Merode, W. A.
Smit, Jan de Groot, Willem Hessels, Camp-
huijs e.a.
BENNEBROEK
HET VORSTELIJK HUWELIJKSFEEST.
Door het bestuur van de Oranje-Vereeniglng
is besloten aan alle vereenigingen in Benne-
broek een uitnoodiging te zenden voor het
houden van een gezamenlijke vergadering ten
einde de plannen te bespreken voor het vieren
in de gemeente van het a.s. huwelijksfeest
van H. K. H. Prinses Juliana met Z. H. Prins
Bernhard.
Het ligt in de bedoeling deze vergadering te
houden op een der eerste dagen van No
vember.
AANBESTEDING BENNEBROEKER POLDER.
De op 14 dezer gehouden aanbesteding van
wege den Bénnebroeker Polder voor het uit
diepen van slooten had den volgenden uitslag:
F. Boterbloem f 600; W. F. Hopman f 550: W.
Moejes f420; Th. v. Kampen f 699; C. Flipphi
f667; G. Jansen f600: L. G. Weijers f500.
De gunning is aangehouden.
BURGERLIJKE STAND
HAARLEM, 16 October.
Bevallen 14 October: M. A. aan de Kerk—
Bulte, d.; 15 October: J. IJlstraKoper, z.;
A. C. BosMeenhorst, z.; J. M. Pieters—van
Zeist, d.; A. T. Fakkeldijv. Looij, z.; J. Hol
lemanMolendijk, d.
Overleden: 14 October: J. Lindenburg, 9 j.,
Hazepaterslaan; L. C. Grootenboer, 12 j., Dol
fijnstraat; 15 October: H. J. ten Brink, 54 j.,
Pijnboomstraat; R. D. NobelsMouthaan, 71
j., Kerkhofstraat.
VORIGE
KOERS
STAATSLEENINGEN BIN
NENLAND.
4 pCt. ld. 1933 II
100%
4 pCt. Nederl. Indië
100*,
STAATSLEENINGEN BUI
TENLAND.
51/2 pet. Duitschlandl930
21%
(Youngleening)
Youngleening (met ver-
23Vf
B ANK- INSTELLINGEN.
Amsterd Bank
143
Handel Mpij. Cert van
171
f250
Koloniale Bank
77
Ned. Ind. Handelsbank
13644
Rotterd. Bank
130*$
INDUSTR. OND. BINNENL
38
Alg. Kunstzijde Unie
v. Berkels Patent
47*4
Calvé Delft Cert
7884
Ned Ford ex 40 afst
'35*$
Philips Gloeil. Gem.Bezit
219
157*4
TABAKKEN.
Dell Batavia
23944
Dell Maatschappij
28*$
Senembah
274
SCHEEPVAARTEN.
Kon. Ned. Stoomboot
2'/»
^cheeDvaart Unie
76*$
Konlnkl. Paketvaart
Rotterdamsche Lloyd
-
Maatschappij Nederland
68
87
Holland—Amerika lijn
PETROLEUM.
392*$
Perlak Petr
92*$
Shell Union
18
Continental Oil
26'/»
Tidewater
14*/»
CULTUUR MAATSCH.
H. V A
405
Java Cultuur
149
Ned Ind Suiker Unie
124
Vorstenlanden
32
INDUSTR OND BUITENL
Intern Tel and Tel.
9%
Anaconda
33V.
Bethleh Steel
55%
Cities Service
3
Gew Steel
-
U. S. Steel
58 V,
Kennec Copper
40 V»
1%
RUBBERS.
Amsterd Rubber
227
Dell Bat Rubber
136
Indische Rubber
157
Kendeng Lemboe
196
Serbadjadl
116
Rotterdam Tapanoeli
62
Bandar Rubber
180
Preanger Rubber
75*$
Java Caoutch
129
Sumatra Rubber
193
AMEK SPOORWEGEN
Southern Pacific
-
Wabash Railroad
2%
Union Pacific
107
Chic Wilwaukee
Missouri Kansas Texas
6
MIJNBOUW.
Alg Explor Mij
178*a
Redjang Lebong
70
440
PROLONGATIE.
-
KOERS VAN HEDEN
pl.m.
1.30
100*4
23*$
39'A
243
283
pl.m
1.45
170
76
391H
18%
14'/»
40 i
122
9«4
337/,
551/.
3%
57'A
22 2*4
137
6*,
225*$
155
232
285
263*$
75 H
392*4
92
18*$
26
14
402*$
9%
334$
57'/,
405,,
220
137
152
179
125*$
34*4
24/,
pl.m.
2.00
23*$
171
76
39*$
77*$
224
153*$
pl.m
2.15
76*$
3
77
224*$
154
75*$
391**
18*$
14%
398
144
121
n
339,,
55 V.
3%
51%
40*$
2204a
137
73*4
2»/»
75*4
392*4
93*$
is%
14%
144
120*$
33V»
55 V
3%
57*$
219
136
190
217*$
173*$
28/»
6%
