In Haarlem's omgeving is vee tuberculeus vee. VetwatlU U een Bafyl Het Betaugtijkste Muizenissen. STOOKT LANGENBRAHM ANTHRACIET! DRUPSTEEN'S KOLENHANDEL 54e Jaargang No. 16356 Verschijnt Hagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Zaterdag 17 October 1936 HAARLEM S DAGBLAD Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. ABONNEMENTENper week 0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden 3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad: per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72J4. UITGAVE JLOÜRENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Drukkerijs 10132, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810 Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM. ADVERTENTIëN 15 regels 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames 0.60 per regeL Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en aanbod 1—4 regels 0.60. elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie hoofd rubriek. Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Duim ƒ250.-, Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm-of Beenbreuk 30.-, Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid 2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Verlies Duim ƒ75.-. Verlies Wijsvinger 75.-, Verlies andere vinger ƒ30.-. -Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWINTIG BLADZIJDEN. HAARLEM, I 7 October. Een Schenking. Het is in dezen tijd van bewapening en 'voorbereiding-tot-afbraak extra verkwikkend weer eens te lezen van een stuk opbouwend werk. De Engelsche autömobielfabrikant Wil liam Morris sinds eeiiige jaren in den adel stand verheven waardoor hij Lord Nuffield is gaan heeten, heeft aan de Universiteit te Oxford een en een kwart millioen pond ten geschenke gegeven ten bate van de medische faculteit. De bedoeling is dit enorme bedrag, dat volgens den huidigen koers 11 a 12 mil lioen Nederlandsche guldens vertegenwoor digt, te besteden voor verlengde studie. Lord Nuffield wil jonge, afgestudeerde medici, die daartoe roeping gevoelen, alle gelegenheid geven hun studie en onderzoek voort te zet ten: „ongehinderd door particuliere practijk moeten zij in staat worden gesteld de mo derne wetenschappen te bestudeeren, en op de hoogte te blijven van de ontwikkeling der wetenschappen, die verband houden met de geneeskunde". Verder ligt het in de be doeling drie nieuwe professoraten in te stel len in chirurgie, gynaecologie en heelkunde en Oxford tot de leidende medische univer siteit in Engeland te maken. Op dit laatste punt ziet men de uiting van een typisch- Engelsche eigenschap verwezenlijkt: het contact dat de Brit zijn geheele leven door pleegt te houden met de scholen en vooral met de universiteit waaraan hij zijn oplei ding heeft genoten. De fabrikant der Morris auto's, ook in "ons land welbekend maar in Engeland buitengewoon populair zij rij den er bij tienduizenden is oud-student van Oxford. Zijn plan tot voortzetting van studie door jonge medici die zich daarbij tevens op de hoogte zullen stellen van de wetenschappen die. met hun vak in connectie staan, doet sterk denken aan de practische uitvoering van de wenschen van den Nobelprijswinner prof. dr. Alexis Carrel. In den loop van dit jaar is een boek van pi-of. Carrel verschenen waarin hij een betoog voert voor een synthese van de wetenschappen, die elk op haar gebied de studie van het Leven en de Natuur en daarmede het heil van den mensch beoogen. Carrel's doel is, door deze synthese van ontdekkingen en studiemethoden als het ware een nieuwe universeele weten schap omtrent het Leven te scheppen, die juist door haar veelzijdigheid den beoefenaar in staat zou stellen tot nieuwe ontdekkingen, tot sneller ontwikkeling van de kennis van het Leven te komen. Het schijnt een grootsch plan, dat zeer kennelijk eenzijdigheid wil voor komen en dat overigens iedereen tot de opmer king zal brengen, dat men voor het uit voeren van een dergelijke opgaaf wel zeer bijzondere menschen noodig heeft. Lord Nuf- field, al of niet geïnspireerd door Carrel's boek, is blijkbaar van meening dat men moet be ginnen met er de gelegenheid voor te schep pen en dat men die moet open stellen voor jonge menschen, hetgeen volkomen logisch gedacht schijnt. Ongetwijfeld is het merk waardig dat een periode van steeds toe nemende specialisatie in Europa en Amerika aldus leidt tot een streven naar synthese. De wet van actie en reactie doet zich hier weer onmiskenbaar gelden. In Engeland is het gebruik dat rijke men schen zeer groote schenkingen doen ten bate der wetenschap, vooral van de medische. De Engelsche ziekenhuizen bestaan zelfs geheel van giften en niet ten laste der openbare middelen. Een zoo geweldig bedrag als de schenking van Lord Nuffield is evenwel zelfs in Engeland een exceptioneel geval. De autö mobielfabrikant heeft er zeker een nobele daad mee verricht. R. P. Verhooging van de vermake lijkheidsbelasting voor bioscopen? Ged. Staten steunen de gemeente Haarlem. Eenigen tijd geleden heeft de Haarlem- sche Gemeenteraad besloten de vermakelijk heidsbelasting voor de bioscopen te verhoo- gen van 20 op 25 percent. Zooals men weet heeft de Ned. Bioscoopbond daarop ver klaard de bioscopen te zullen sluiten, wan neer dit besluit uitgevoerd mocht worden. Dit zal dan geschieden, wanneer de Kroon de goedkeuring gehecht heeft aan het des betreffende Raadsbesluit. Gedeputeerde Staten van Noord- Holland hebben thans aan de Kroon een gunstig advies over het Raads besluit van de gemeente Haarlem uitgebracht. De kans dat de Haar lemmers over eenigen tijd van hun bioscoopje verstoken zullen zijn, schijnt hierdoor grooter te worden. (De Chineesche stad Sjengtsjong heeft een invasie gehad van 50.000 muizenwaarvoor zelfs de honden en katten op de vlucht gingen Sjengtsjong is hier heel ver vandaan, Bijzonder ver, als wij dit lezen, Wat deze stad heeft doorgestaan. Zou toch bij ons ondenkbaar wezen. Wij hebben zelf van tijd tot tijd Natuurlijk onze muizenissen, En die zijn bij gelegenheid Ook waarlijk niet om uit te wisschen. Maar muizen, die in zulk getal, De stad tezamen binnendringen, Behoort bij ons in elk geval Nog tot de ongekende dingen. Gelukkig dient geconstateerd, Verbeeld u maar den toestand even, Dat hier zoo'n leger opmarcheert, Wat zou het een commotie geven. Ik twijfel zeer of onze kat En onze hond stand zouden houden, Of, als in die Chineesche stad. Heel gauw de pooten nemen zouden. Sjengtsjong is heel ver hier vandaan, En daardoor ben ik zelf ontslagen, Van 't antwoord: durf ik blijven staan, Als zooveel muizen mij belagen? P. GASUS. en U moppert den geheelen winter niet Alléénverkoop voor Haarlem en Omstreken HAARLEM: HEEMSTEDE: Gen. Cronjéstr. 78 Valkenburgerlaan 77 Telefoon 12157 Telefoon 28504 (Adv. Ingez. Med.) De werkloosheid te Haarlem. „Een wolkje als eens mans hand." Na de verandering op monetair gebied werd gehoopt, dat er een verlichting zou komen wat de werkloosheid te Haarlem betreft. In de eerste twee weken is nog geen verminde ring Wan het aantal werkloozen geconsta teerd, maar nu in de derde week is toch een kleine afneming te constateeren. Te Haarlem is deze week liet aantal werkloozen met 13 verminderd, terwijl in dezelfde week van 1935 het aantal 29 omhoog ging. Een verschil van 42. Nog zeer klein. Er kan dus nog slechts van „een wolkje als eens mans hand" aan den hemel gesproken worden. Met belangstelling wordt uitgezien wat de komende week zal brengen. Verleden jaar ging men in die week 100 naar boven. Als er nu weer een verminde ring zou te constateeren zijn, zou dit natuur lijk zeer hoopvol zijn. De Vertiercommissie. Aan den Raad is om subsidie gevraagd. „Vreemdelingenverkeer" zal opgenomen worden in de commissie. De Haarlemsche Vertiercommissie heeft thans aan het college van B. en W. een uitvoe rig rapport ingezonofen over de wijze van werken die haar het juiste lijkt. Aan den raad is om een subsidie gevraagd. Vermoedelijk zal daarover in de volgende raadsvergadering beslist worden. De Commissie rekent op den financieelen steun van de gemeente anders zou het haar onmogelijk zijn om Voort te gaan met haar werk. Wat de te verwachten feestelijkheden in 1937 betreft, weet men dat het zeker is dat te Vogelenzang de Jamboree komt en te Haar lem de Frans Halstentoonstelling. Verder zijn er nog verschillende andere plannen, die nog nader besproken moeten worden. De Haarlemsche Middenstandsvereenigingen hebben afgezien van het denkbeeld om een H.A.M.I.T. (groote Middenstands tentoonstel ling) te houden. Nu is evenwel het voornemen een middenstandsweek te organiseeren en daaraan verschillende kleine tentoonstellin gen te verbinden. Het is het plan dat de Vereeniging voor Vreemdelingenverkeer", als B. en W. en de raad den opzet van de Vertiercommissie goed keuren, zal opgaan in deze commissie. Daar over moet dan natuurlijk nog een besluit ge nomen worde ndoor de vergadering van de leden van Vreemdelingenverkeer. In de toekomst zouden de leden van Vreem delingen verkec- dan contributie aan de Ver- fciercommissie betalen. Deze contributie za! op f 1 per jaar gesteld worden in de verwach ting dat zeer- velen zich dan als contribuant zullen opgeven. Het Openbaar Slachthuis zorgt dat wij zonder eenig bezwaar het vleesch kunnen eten. Voorzorgen voor de melk, Bij het doorbladeren van het verslag van het Openbaar Slachthuis te Haarlem was het ons opgevallen, dat hier veel tuberculeuse dieren geslacht worden. In 1935 zijn in totaal geslacht 47350 dieren waarvan 12.6% tuber culeus was. Nog erger spreken de cijfers als wij die alleen van de runderen nemen. Aan het Haarlemsche Slachthuis werden in 1935 9687 runderen, waar onder er niet minder dan 3739 of 38.6% tuberculeus waren. Van varkens waren de cijfers minder on gunstig, namelijk 2158 tuberculeuse op 13993 geslachte dieren, of 15.4%. Wij vroegen aan Dr. O. H. Dijkstra, den bacterioloog van den Haarlemschen Genees kundigen en Gezondheidsdienst of daaraan geen gevaren voor de volksgezondheid ver bonden waren. Deze dekundige legde evenwel de zeer geruststellende verklaring af, dat daar voor niet gevreesd behoeft te worden. Ons Slachthuis, trouwens alle Slachthuizen in ons land, neemt afdoende maatregelen. Allereerst moet men niet denken, dat al die koeien ziek zijn van tuberculose. Wij noemen een koe tu berculeus als zij reageert op tuberculine. Slechts een klein percentage is bepaald ziek, Als wij menschen met tuberculine zouden inspuiten zou het overgroote deel daarop rea- geeren en toch zijn er weinigen ziek. Maar met vee is het toch weer even anders. Er ii nmelijk vastgesteld, dnt op tuberculine rea- geerende koeien, ook al zijn ze op het oog „zoo gezond als een visch", af en toe tuberkel bacillen in de melk afscheiden. Voor de melk- leverantie heeft het dus wel veel beteekenis, Het is dan ook niet voor het eerst dat ik de waarschuwing laat hooren om uit voorzorg de melk behoorlijk lang te laten doorkoken. Maar om nu op het vleesch terug te komen. Op het Openbaar Slachthuis worden de bees ten die werkelijk ziek zijn afgekeurd, waarna 't vleesch vernietigd wordt. Als een koe alleen tuberkelbacillen in de lymphklieren heeft, worden slechts de kleiren vernietigd, het vleesch kan dan zonder eenig bezwaar ge geten worden. Ik kan dan ook met stelligheid zeg gen, dat de Haarlemmers met een vol komen gerust geweten het door het slachthuis goedgekeurde vleesch kun nen eten. Wij halen nog uit de statistiek van het Slachthuis de mededeeling dat van de 47350 geslachte dieren het vleesch van niet minder dan 761 dieren vernietigd is. Daaruit blijkt dus wel hoe streng de keuring is. Uit het onderhoud dat wij met Dr. Dijkstra hadden bleek ons, dat er aan het vraagstuk der tuberculeuse koeien nog een andere kant zit. Daarvoor verwees hij ons evenwel naar dr. S. Simons, de veearts van den Haarlem schen Keuringsdienst. Deze deelde ons mede: Inderdaad er worden aan het Haarlemsche Slachthuis veel tuberculeuse runderen ge slacht. Dit komt omdat de veestapel in onze omgeving nog al van die ziekte te lijden heeft. Dit is een gevolg van de eigenaardige positie waarin ae veehouders verkeeren. Er wordt hier namelijk heel weinig, feitelijk niets, gedaan aan tuberculosebestrijding on der het vee. Dat is in Friesland, de provincie waar men zich vooral heeft ingesteld op de veehouderij, heel anders. Daar tracht een boer zooveel mogelijk gezonde koeien te krij gen en te houden. Als een koe tuberculeus wordt, gaat hij uit den stapel en wordt naai de markt gezonden. Evenzoo als een koe melk met een laag vetgehalte geeft. De melkfa briek betaalt den boer naar het vetgehalte van de melk, zoodat het zijn belang is om koeien te hebben die vette melk produ- ceeren. De tuberculeuse en melk-met-een-laag- vetgehalte-gevende koeien uit Friesland ko men aan de markten en worden dan bij voorkeur gekocht door veehouders uit de omgeving van groote steden zooals Amster dam en Haarlem. Die veehouders hebben natuurlijk enkelen uitgezonderd een „om- ze tbedrijf". Zij laten de koeien die zij op de markten koopen een jaar melk produceeren, waarna ze „droog" komen te staan om ver volgens naar het Slachthuis te worden gestuurd. Van opfokken van eigen vee komt in deze streken niet veel. Als men dan ook een onderzoek zou instellen naar den gezond heidstoestand van het vee in de omgeving van Haarlem en Amsterdam, zou men tot de ontdekking komen dat daaronder mins tens evenveel gevallen van tuberculeuse koeien gevonden werd dan bij de slachtingen in het Slachthuis. Toen ik indertijd medewerkte aar- een onderzoek naar de tuberculose onder de koeien in de omgeving van Amsterdam bleek dat pl.m. 70 pet. der koeien op ae boerderij reageerde op tuberculine. Haarlem is wat de melklevering betreft aangewezen op de koeien uit deze omgeving, j Dit is namelijk voorgeschreven door de Cri- sis Zuivel Centrale. De Haarlemsche melk- verkoopers zouden betere melk kunnen koo- pen in Friesland, maar dat mag niet. In Friesland gaat het grootste ge deelte van de melk van de gezonde koeien naar de melkfabrieken waar er boter en kaas van gemaakt wordt, terwijl de Haarlemmers en de Am sterdammers melk moeten drinken van een veestapel die veel te lijden heeft van tuberculose. Het zou logisch zijn als daarin een verandering ge bracht werd. Natuurlijk zou het ook in orde komen als de veehouders in de omgeving van Haarlem en Amsterdam het roer omgooiden en zich ook beter gingen instellen op de levering van melk van beslist gezonde koeien. Dan zou den zij evenals de boeren nu in Friesland doen, de handen Inéén moeten slaan en on derling een goede tuberculose-bastrij-ding onder het vee organiseeren, Tenslotte merkte Dr. Simons nog op, dat hij zich aansluit bij tien raad van Dr. Dijkstra om de melk goed te laten doorkoken, want als de huis moeder zich daaraan houdt is het ge vaar uit de melk verdwenen. Maar dat belet natuurlijk niet, dat het voor de Volksgezondheid van veel belang zou zijn als de gezondheidstoestand van het vee in deze omgeving verbeterde. Vooral omdat het helaas een feit is. dat er nog veel huismoe ders zijn die het niet al te nauw nemen met het koken van de melk De melk alleen even tot aan het kookpunt brengen is niet vol doende. zij moet minstens 10 minuten door koken opdat de bacillen gedood worden. Van daar ook dat Dr. Dijkstra verleden jaar. toen hij door uw blad geinterviewd werd naar aan leiding van de onderzoekingen van tubercu lose onder menschen die een gevolg was van het gebruiken van besmette meik. gepleit heeft voor een afdoende pasteurisatie van alle melk die hier geleverd wordt. Koopt dan nu een UITZET bij Tel. 14651 /an Weert - Gierstr. 20 (Adv. Ingez. Med.) Weer een inbraak. Terwijl de bewoners afwezig waren. Elders in dit nummer vindt men bijzonder heden over een inbraak in de Laan van Ro zenburg. Een dergelijke inbraak heeft Vrijdag plaats gehad in een perceel aan de Vreden- hofstraat. Ook hier waren de bewoners niet thuis. Tusschen 's middags half vijf en des avonds 11.10 uur heeft iemand zich daar toe gang verschaft, wat niet zoo moeilijk was, want er stak een eindje touw uit de brieven bus, waardoor de buitendeur opengetrokken kon worden. Uit een ongesloten schrijfbureau in de huiskamer is een geldkistje met 160 a 175 ontvreemd: uit een dressoir eenige zil veren en alpacca lepels en vorken; uit een on gesloten salonkastje in de voorkamer een antieke zilveren breipen, een zilveren taart- schep en suikerstrooier. Uit een portemonnaie in een boodschappentasch wordt een bedrag van 8.vermist. De politie tracht den dader op te sporen. In- en uitvoer van bloembollen in September. Officicele cijfers gepubliceerd. Volgens de officieeie opgave van het Cen traal Bureau voor de Statistiek heeft de to tale invoer aan bloembollen in September 1936 bedragen 66.890 K.G. (vorige jaar in dezelfde maand 56.8731 voor een waarde van 30.402 .vorig jaar 27.041). Over het tijdvak JanuariSeptember 1936 bedroeg de invoer 457.561 K.G. ter waarde van 231.966. Van de uitvoer heeft de groep-Engeland het grootste contingent en wel over September 1936: 9.683.750 K.G. of 5.066.057. Hierop volgt Noord-Amerika met 4.133.652 K. G. of 2.309.518. Naar Duitschland werd in Sep tember 1.930.014 K.G. uitgevoerd voor een waarde van 1.051.443. Hierbij is inbegrepen de uitvoer naar Oostenrijk. Hongarije en Tsjeeho-Slowakijezooals met Noord-Amerika bedoeld wordt de Ver. Staten. Canada, Mexi co. Midden-Amerika en Cuba. De uitvoer naar de landen van de groep- Frankrijk bedroeg in September 1.548.314 K.G., waarde 860.587. De uitvoer naar de groep- Rusland bedroeg 183.659 K.G (waarde 101.2991. naar c'e groep Zweden 2.713.860 K. (waarde 1.470.372naar de overige lan den 57.230 K.G. (waarde 31.182). De totale uitvoer bedroeg dus in September 1936: 20.350.979 K.G. ter waarde van 10.890.458 (September 1935: 17.082.513 K.G voor 8.546.464). Over het tijdvak Januari—September 1936 was de totale uitvoer van bloembolllen j 36.220.828 K.G. 18.880.634) tegen 34.736.346 K.G. 17.075..359) in het overeenkomstige I tijdvak van 1935 (Adv. Ingez. Med.) Distributie van zeevisch aan werkloozen. „Proefverstrekking" zal spoedig beginnen. In verbal,id met over dit onderwerp gestelde vragen wordt vanwege het Departement van Sociale Zaken het volgende medegedeeld: De plannen betreffende de distributie van versche zeevisch aan ondersteunde en tewerk gestelde werkloozen zijn in een vergevorderd stadium van voorbereiding. Onvoorziene om standigheden voorbehouden, hoopt minister Slingenberg binnen twee a drie weken met de eerste verstrekking van zeevisch bij wijze van proef te kunnen aanvangen. Het ligt in de bedoeling de distributie te doen plaats vinden in die gemeenten, waarin zeevisch niet of slechts in geringe mate in den vrijen handel te verkrijgen is, dan wel de prijzen van dien aard zijn, dat de werkloor/m geen visch kunnen krijgen. Hierdoor wordt de mogelijkheid aanwezig geacht, dat een nieuw afzetgebied voor de zeevisch voor de toekomst wordt verkregen, terwijl aan den middenstand geen schade wordt toegebracht. In de distributie zullen in verband daar mede dan ook voortshands alleen worden betrokken gemeenten in Noord-Brabant, Lim burg, den Achterhoek, Twente en Drente. De opzet is voorts zoodanig gekozen, dat den vrijen handel door het opkoopen van de visch voor de distributie geen enkele belem mering in den weg wordt gelegd. De vrije handel zal op de veiling normaal kunnen functionneeren. KROON- BEHANGSELS SMAAKVOLLE BEHANGSELS. Alléén: Gr. Houtstraat 179 Telefoon 14269. (Adv. Ingez. Med.) De burgeroorlog in Spanje. Largo Caballcro opperbevelhebber over de regceringstrocpen Dag. 4 De Belgische regeering neemt stelling tegen Rex en de Vlaamsch-Nationalïsten. pag. 4 De bekende aanvoerder van het Abessynische leger Ras Nasiboe is te Davos overleden. pag. 4 De tuinbouwteeltregeling voor 1937 is gepu bliceerd. pag. 3 Tegen de voorgestelde grondwetsherziening heeft de Tweede Kamer geen groote be zwaren. Pa* 3 Lr zal weer een nieuwe bacon-insehrijving plaats hebben. pag. 3 In Haarlem's omgeving is veel tubercules vee pag. 1 De locomotief dei bij Woerden in de modder zat is weer op de rails gebracht. pag. a Hedenmiddag is dr. J. Bierens de Haan ge huldigd. pag. 11 pag 14 pag. 1 Bioscopen. ARTIKELEN ENZ. R. P.: Een schenking. Een Hondenleven: Deuren. pag. 3 Jhr. dr. J. C. Mollerus: Ook een Kamer van Koophandel in Monrovia. pag 13 Brieven van een Controleur B. B.: Prinses Juliana verloofd. pag. 13 II. D. Vertelling: „Den anderen dag", door Elsa Kaiser. pag 13 Van onzen Londcnschen correspondent: Als Madrid valt. pag 4 Van onzen Berlijnschen correspondent: Ber lijn herdenkt een merkwaardig mensch. pag. 4 van onzen Wecnsclien correspondent: Het einde van de „Roemeensche Mata-Hari". pag. 4 II. L. Warnier: Lichamelijke Opvoeding. pag. 17 Amy Groskamp-ten Have: Een vrouw schrijft pag 17 Financieele Kroniek: De Nederlandsche gul den in herstel. pag 15 J. B. Schuil over den tooneelwedstrijd van Cremer. nag. 9 H. de Bois: Litteraire kantteekeningen. pag. 14 De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge nomen op pag. 6,

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1936 | | pagina 1