Spraakmiddel. Aanbieding van een Nationaal Huwelijksgeschenk. Hef Haarlemsche Bioscoop-conflict. Hei Bebuqtiiltste 54e Jaargang No. 16366 VerscKünt dagelijks, EeKalve op Zon- en Feestdagen Donderdag 29 OctoBer 1936 HAARLEM S DAGBLAD Directie: P. W. FEEKEBOOM UITGAVE LOURENS COSIER MAATSCHAPPIJ VOOR en ROBERT PEEREBOOM. COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Hoofdredacteur: ROBERT Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM, UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM. ABONNEMENTENper week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden 3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad: per week 0.05, p. maand f 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72J4. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos-t Directie 13982 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Drukkerij: 10132,12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810 Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230. ADVERTENTIëN 15 regels f 1.75, elke regel meer f 0.35. Reclames ƒ0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en aanbod 1—4 regels 0.60. elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie hoofd rubriek. Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange on Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange Alles indier geschiktheid f 600.-, Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog 400.-, Duim 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk 30.-, ongeschiktheid f 2000.-, Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Verlies Duim f 75.- Verlies Wijsvinger f 75.-. Verlies andere vinger f 30.-. het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN. HAARLEM, 29 October. Nationaal Geschenk. Evenals in 1901 bij het huwelijk van H.M. de Koningin geschiedde zal ook bij het huwe> lijk van H.K.H. Prinses Juliana een nationaal geschenk van het Nederlandsche volk worden aangeboden. Er zijn daartoe nationale, pro vinciale en in enkele gevallen plaatselijke co mités gevormd. Vandaag plaatsen wij een communiqué waarin, behalve o.a. mededee^ lingen over den aard van dit geschenk, ver meld wordt dat voor de inzameling de hulp van de Nederlandsche Dagbladpers is inge roepen en gaarne toegezegd. Het spreekt van zelf dat ook wij ons onmiddellijk bereid hebben verklaard en dus giften van onze lezers in onvangst zullen nemen en in de courant ver antwoorden. Het doel van deze inzameling beveelt zich zelf reeds zoozeer aan dat het onnoodig is er breedvoerige recommandaties aan te verbin den. De geestdrift, tot uiting gekomen bij de verloving van Prinses Juliana, heeft al duide lijk het bewijs geleverd dat men dit plan met warmte zal ontvangen en helpen verwezen lijken. Het nationale geschenk zal niet alleen in ons land maar ook daarbuiten een extra demonstratie zijn van de eenheid van ons volk en de algemeene blijdschap over deze groote gebeurtenis in de Koninklijke Familie. Wü hopen en verwachten dat de giften vooral in zeer grooten getale zullen binnen komen. Dat de zorgen, waaronder zoovelen gebukt gaan, hen zullen nopen tot beperking van hun gift weet en begrijpt iedereen. Er zijn duizenden menschen die slechts een klei nigheid ook voor dit doel zullen kunnen be stemmen, eenvoudig omdat zij niet meer mis sen kunnen. Wij willen er wel in het bijzonder toe op wekken dat men spoedig zijn bijdragen geeft. Dat is in het belang der inzameling en bevordt de snelle ontwikkeling van een zaak die tenslotte heel wat organisatie vereischt. Bovendien zal het voordeel zijn dat men tijdig het resultaat der totale inschrijving kent en dus den aard van de te geven ge schenken precies zal kunnen vaststellen en de uitvoering er van bespoedigen. Zooals men uit de gedane mededeelingen zal zien, zijn de couranten niet de eenige in zamelaars van giften. Ook de penningmees ters van de vele comités hebben zich beschik baar gesteld. Wij verwachten een uitstekend resultaat van deze inzameling en zullen geregeld ver antwoordingen van ontvangen giften publi- ceeren. De gedachte een jacht te geven het zal een schip zijn voor de vaart op de binnen wateren bestemd zal zeker veler sympathie hebben, omdat dit eerstgenoemde geschenk zoo kenmerkend Hollandsch van aard is. Wij openen thans de inschrijving bij dit dagblad in de verwachting, reeds zeer spoedig een lange lijst van bijdragen te kunnen ver melden. R. P. Gemeentelijke heffingen voor Radio-distributie. De stand van zaken te Haarlem. Door den minister van binnenlandsche zaken is een brief aan de gemeentebesturen gezon den waarin gezegd wordt dat bezwaren zijn geuit tegen de gedragslijn van verschillende gemeenten wat betreft het heffen van vergoe dingen van radio-distribuanten. Hij meent dat die heffingen dikwijls van dien aard zijn dat de ontwikkeling der radiodistributie zou kunnen worden belemmerd. Het is naar de minister zegt niet in overeenstemming met de Gemeentewet, dat de distribuant in de ver gunningsovereenkomst verplicht wordt aan de gemeente een vergoeding te betalen; zoo'n vergoeding kan slechts geheven worden krach tens een gemeentelijke belastingverordening. Het ligt dan ook in het voornemen van den minister geen nieuwe machtigingen voor radio- distributie te verleenen, noch bestaande mach tigingen na het afloopen van den termijn waarvoor de machtigingen werden verleend, te continueeren, wanneer de gemeentelijke vergunning tot het hebben van radiodistribu- tiegeleidingen en van andere voorwerpen on der, op of boven den voor den openbaren dienst bestemden gemeentegrond een bepaling- bevat, volgens welke de radiodistribuant ver plicht is een jaarlijksche vergoeding aan de gemeente te betalen. Andere betalingen dan die, welke een uitvloeisel zijn van een gemeen telijke belastingverordening, mogen in dit verband van den radiodistribuant niet worden gevorderd. Wij hebben geïnformeerd hoe de stand van zaken te Haarlem is. De gemeente heeft den distribuanten verplicht 20 cent per maand per aangeslotene te betalen (dus f2,40 per jaar). De verleden jaar gemaakte overeen komst, die door het rijk werd goedgekeurd, is aangegaan voor 5 jaar. Eerst na het verstrij ken van dien termijn zal het gemeentebestuur dus de vraag onder oogen moeten zien hoe j verder in deze aangelegenheid moet worden gehandeld. 1 (Er is een chemisch 'preparaat uitgevonden, dat de uitwerking hee^t, verlegen menschen in ge zélschap spraakzaam te maken.) 't Is wonderlijk, wat al wordt uitgevonden, En niet het minst op dit speciaal terrein, Hoe onze ouders 't zonder stellen konden, Dat zal me altijd wel een raadsel zijn Nu is er weer een nieuw succes verkregen, Een wonderbaarlijk chemisch preparaat, Bent u soms in gezelschap ook verlegen? Een enkle pil maakt, dat u vlotweg praat. Ik zeg een pil, maar ik heb niet gelezen, Of het in dezen vorm wordt geserveerd, Spraakwater kan het ook natuurlijk wezen, De kwestie is maar, wat het spul presteert. Verlegen zijn en niet te durven spreken Wanneer je in een groot gezelschap bent, Dat hoort wel tot de lastige gebreken, Uit eigen ondervinding mij bekend. En kan men zich van dezen last bevrijden, Door 't nemen van een slok of van een slik, Dan komen er voor velen nieuwe tijden, Verlost van menig pijnlijk oogenblik. Maar met dat al zie ik toch ook bezwaren, In druk gebruik van 't nieuwe preparaat. Er wordt, als ik mij eerlijk mag verklaren, Naar mijn besef al veel te veel gepraat. Het lijkt slechts mooi, als dan de erg brutale Tezelfdertijd ook iets te slikken krijgt, Dat hij op zijn beurt eens in alle talen In d' algemeene conversatie zwijgt. P. GASUS, De bioscoop aan de Parklaan heeft weinig kans. Welke beslissing van den Bioscoop bond te verwachten is. Eenige dagen geleden hebben wij mede gedeeld, dat de heer G. Canis, exploitant van het Spaarne-theater in de Kleine Hout straat, door den architect P. L. Bloemsma te Amsterdam plannen heeft laten uitwerken voor den bouw van een bioscoop-theater aan de Parklaan. (Tusschen den Kruisweg en den Jajisweg, op de plaats waar nu de ga rage van den heer Slot is). De heer Canis had daartoe de medewerking van den Neder- landschen Bioscoopbond ingeroepen, want ook voor de verplaatsing van een bioscoop moet toestemming verkregen worden. Wij vernamen dat de commissie voor nieu we zaken van den Bioscoopbond in beginsel reeds een beslissing in deze zaak genomen heeft. Daar deze nog geformuleerd moet worden zal het nog wel eenige dagen duren voor de uitspraak bekend wordt. Wij hebben evenwel reden om te veronderstellen dat de beslissing af wijzend zal zijn. Bij de beoordeeling van zulke verplaatsin gen wordt o.a. overwogen of de andere bios copen daardoor meer concurrentie zouden ondervinden. Ook wordt de vraag onder oogen gezien of er behoefte bestaat aan de bioscoop in haar nieuwen vorm. Deze economische overwegingen zullen voor de bedoelde commissie uit den Bios coopbond belangrijke factoren geweest zijn. De vier groote bioscopen te Haarlem (Rem brandt, Cinema, Luxor en Frans Hals) heb ben tezamen ongeveer 3000 zitplaatsen. Het komt nooit voor dat er plaats te kort is. Slechts een enkelen keer, als een „trek"-film loopt, is één bioscoop uitverkocht, maar dan is het in de andere theaters meestal min der vol. In de vergaderingen van de com missie (er zijn er niet minder dan vier ge houden!) hebben de directeuren van de ge noemde bioscopen dan ook de stelling ver kondigd, dat te Haarlem door de bestaande biosco pen voldoende in de behoeften van het publiek wordt voorzien. De volgende berekening is te maken: De vermakelijkheidsbelasting (20 pet.) heeft voor de 5 Haarlemsche bioscopen in 1935 f 106.000 opgebracht. Aan toegang plus be lasting werd dus ontvangen f 636.000. Indien aangenomen wordt dat elke bezoeker gemid deld 50 cent betaalt, wil dit dus zeggen, dat er 1,272,000 bezoekers zijn geweest. De vier groote Haarlemsche bioscopen ge ven eiken dag 3 voorstellingen, zoodat zij in een jaar (gerekend bij 3000 plaatsen) 3,285.000 bezoekers kunnen plaatsen. Zij hebben er minder dan 1,272,000 gehad, want van dit aan tal gaan de bezoekers van het Spaarne-thea - ter nog af. Geregeld is dus niet veel meer dan 1/3 van het aantal plaatsen bezet. Het Spaarne-theater heeft thans een eigen publiek. Als dit zou worden vervangen door een theater aan de Parklaan in den geest van de vier genoemde bioscopen zouden de laatste daarvan nadeel ondervinden. Wij vernamen nog, dat de leden van de commissie van den Bioscoopbond de 5 Haar lemsche bioscopen bezocht hebben om ziel" op de hoogte stellen van de plaatselijke om standigheden. Als de heer Canis over eenige dagen de be slissing ontvangt kan hij als die (zooals wij veronderstellen) afwijzend is daarvan in be roep komen bij het bestuur van den Neder - landschen Bioscoopbond* De aard van het geschenk. De samenstelling der Comité's. Oproep aan het Nederlandsche Volk. Aan H.K.H. Prinses Juliana en Z.D.H. Prins Bernhard van Lipp eBiesterfeld. Het woord is aan.... Rudyard Kipling: 't Is knap, maar is het Kunst? Het Algemeen Comité richt zich hierbij tot het Nederlandsche volk voor het verkrijgen van de medewerking van allen aan het Nationaal Geschenk, dat zal worden aangeboden ter gelegenheid van het huwelijk van Hare Koninklijke Hoogheid Juliana, Prinses der Neder landen, Prinses van Oranje-Nassau, Hertogin van Mecklenburg, en Zijne Doorluchtige Hoogheid Bernhard, Prins van LippeBiester/eld. In al zijn geledingen heeft het Nederlandsche volk eene overweldi gende en ontroerende vreugde getoond bij het vernemen van de heuglijke tijding. De liefde en trouw jegens het Huis van Oranje traden opnieuw in een helder licht. Van tal van zijden klonk reeds aanstonds, spontaan en hartelijk, de wensch om deze gevoelens van vreugde, liefde en trouw in een huwelijksgeschenk tot uitdrukking te brengen. Dezen wensch te verwezenlijken, is het doel van het Comité. Het Prinselijk Paar heeft zich uitgesproken voor één nationaal geschenk. Aan deze uitspraak zij hier herinnerd. Onder goedkeuring van Prinses en Prins bestaat het voornemen een jacht voor het bevaren van de binnenwateren aan te bieden. Daaren boven ligt het in de bedoeling, het noodige te verrichten voor mo derniseering en inrichting van het Paleis, dat het Prinselijk Paar zal gaan bewonen, dan wel voor bouw en inrichting van een passend landhuis. Een beslissing omtrent dit tweede geschenk kon niet aan stonds worden genomen. De gelegenheid tot het storten van bijdragen is bij het meerendeel der dagbladen opengesteld. Daarnaast bestaat die gelegenheid bij de penningmeesters van de Provinciale Comité's, van de Comité's in Amsterdam, Rotterdam en 's-Gravenhage en van de plaatselijke Comité's, die onder de auspiciën van de Provinciale Comité's zijn of zullen worden opgericht. Er is een zeer uitvoerig eere-comité benoemd, verder werden een algemeen-, een uitvoerend- en een werkcomité samengesteld. Het secretariaat van het algemeen comité is gevestigd Velperbinnen- singel 5, te Arnhem. Het Provinciaal Comité voor Noord-Holland is als volgt samengesteld Dhr. dr. A. Röell, Commissaris der Koningin in de provincie Noord- Holland, eere-voorzitter; jhr. mr. J. W. G. Boreel van Hogelanden, te Overveen, voorzitter; Mr. S. H. Vening Meinesz, te Aerdenhout, onder voorzitter; 3. A. Fontein, te Haarlem (Spaarne 56, giro 2292), penning meester; prof. mr. A. Anema, te Haarlem; mr. G. C. B. van der Feen de Lille, te Alkmaar; dr Henri Polak, te Laren (N.-H.); E Luden, te Hilver sum; R. W. P. Peereboom, te Haarlem; M. A. Reinalda, te Haarlem; H. C. 3. Sondaal te Haarlem; P. Stapel, te Hoogkarspel; mr J. N. 3. E. Heer- kens Thijssen, te Haarlem; 3. A. E. Verkade, te Zaandam; 3. Versteeg Jr., te Monnikendam; C. Wijdenes Spaans, te Anna Paulowna; mr. A. 3. Backer, te Haarlem, secretaris, p.a. Prov. Griffie, Dreef 3, te Haarlem. Aan onze bureaux zullen gaarne giften door onze administratie in ontvangst genomen worden. Zij zullen in ons blad verantwoord worden. UIT DE STAATSCOURANT Bij K. B. is met ingang van 15 November 1936 benoemd tot burgemeester der gemeen te Zwollerkerspel jhr. mr. G. A. Strick van Linschoten, met toekenning van gelijktijdig eervol ontslag als burgemeester der gemeente Krabbendijke. Doodelijk ongeluk op den Jansweg. Wielrijder tegen een autobus gevallen. Woensdagmiddag kwart over vier reed de 30-jarige schilder J. B. E. L., wonende aan den Rijksstraatweg, per fiets over den Jans weg. Hij moest uitwijken voor een vracht auto, die aan den rechterkant van den weg stil stond. Bij het links uithalen slipte hij over de tramrails, waardoor hij tegen een in dezelfde richting rijdende autobus viel en daarna met een smak op straat terecht kwam. waar hij bewusteloos bleef liggen. Hem werd door een juist passeerenden "dok ter en leden van den Ongevallen dienst hulp verleend, waarna hij per ziekenauto naar het Sint Elisabeths Gasthuis werd vervoerd, waar hij kort na aankomst ten gevolge van zware inwendige kneuzingen overleed. De autobus werd voorloopig in beslag ge nomen; de remmen bleken behoorlijk te functioneeren. De bestuurder heeft geen 'chuld aan dit ongeluk. Lijk aangespoeld. Niet van de S.C.H. 179 of 68. Het lichtschip Elbe I, dat tijdens het jongste noodweer met de uit 15 personen bestaande bemanning in de diepte verdween. Het schip had zijn ligplaats tusschen Cuxhaven en het eiland Helgoland. Woensdagavond laat, te ongeveer 11 uur, is aan het Noordwijksche strand, tusschen Zandvoort en Noordwijk, op 10 K.M. afstand van laatstgenoemde plaats, een lijk aange- poeld. Vast staat, zoo vernemen wij van de Noord- /ijksche politie, dat dit lijk, dat in zeer ver gevorderden staat van ontbinding verkeer de, noch van de SCH 179 noch van de SCH 68 afkomstig is. Overigens zal de identificatie zeer moei lijk zijn. daar het lijk slechts een leeren gor del draagt. De politie stelt een nader onderzoek in. Welke beslissing zal de Kroon nemen Met belangstelling wordt afgewacht welke beslissing de Kroon zal nemen op het Haar lemsche raadsbesluit om de vermakelijkheids belasting voor de bioscopen van 20 op 25 pet. te brengen. Men weet, dat de Nederlandsche Bioscoopbond heeft medegedeeld, dat als deze verhccging wordt toegepast de Haarlemsche bioscopen zulien worden gesloten om op die wijze de gemeente te dwingen weer tot ver laging te besluiten. In kringen van den Bioscoopbond verwacht men dat de beslissing der Kroon nog wel eenige maanden zal uitblijven. De Bond hoopt, dat de Kroon het Haarlemsche raads besluit zal vernietigen o.a. op grond van de overweging, dat op de bioscopen een extra be drijfsbelasting wordt gelegd. Die verwachting heeft in Bondskringen meer grond gekregen door de omstandigheid, dat de minister on langs een beslissing heeft genomen, waar uit blijkt dat hij de vermakelijkheidsbelas ting voor bioscopen ook als een bedrijfsbe lasting ziet. Ergens in ons land verkeerde een bioscoop in financieele moeilijkbeden. Toen is door den minister bepaald, dat die bios coop niet meer dan een bepaald bedrag aan vermakelijkheidsbelasting behoefde op te brengen. In Bondskringen hecht men geen beteeke- nis aan het bericht van ..Het Volk" dat over leg gepleegd zou worden tusschen wethou ders van acht der grootste gemeenten in ons land om te komen tot een uniforme heffing van vermakelijkheidsbelasting voor bioscopen boven de 20 pet. Uit niets is gebleken, dat onderdaad zulke onderhandelingen gevoerd worden. Wij hebben reeds medegedeeld, dat de gemeente Haarlem in elk geval buiten deze besprekingen staat. GALA-CONCERT H.O.V. Aangezien blijkt, dat voor de gala-concerten der H.O.V. een zeer groote belangstelling be staat, heeft het Comité van Actie tot steun aan de H.O.V. in overleg met het bestuur der H.O.V. besloten, thans het 5de en extra-opera concert definitief te doen doorgaan. Betreffende dit opera-concert, dat op 23 Februari 1937 zal worden gegeven, kan nog worden medegedeeld, dat behalve de Berlijn- sche opera-zangeres Berte Stetzler, ook de Haarlemsche alt-zangeres Ans Stroinck haar belangelooze medewerking heeft toegezegd. Het ligt in de bedoeling, dien avond een pro gramma samen te stellen uit fragmenten en aria's van bekende Duitsche en Italiaansche opera's, zoodat velen zich voor dit concert zullen interesseeren. Goering lieeft in een te Berlijn gehouden rede het „vierjarenplan" toegelicht. pag. 4 De bekende Britsche vlieger Mollison is van New York voor een Oceaanvlucht vertrokken pag 4 Een scheepsramp bij Alexandrië heeft ver moedelijk 50 slachtoffers geëischt. pag. 4 De theeprijzen worden hooger. oag. 4 Een familiedrama te Venlo heeft vijf slacht offers geëischt. Dag. 3 De Tweede Kamer heeft verschillende amen dementen op de Pachtwet aangenomen. oaa 3 De algemeene beschouwingen over de rijks- begrooting 1937 zijn verschenen. pag 3 De bioscoop aan de Parklaan te Haarlem heeft weinig kans. par. 1 De stichting van een comité „Haarlem's Bloei" wordt overwogen. pag. 2 In de toekomst een spoorwegtunnel bij Velsen? pag. 7 ARTIKELEN ENZ. R. P. Nationaal Geschenk. pag. 1 Een Hondenleven: Bezoek bij Donar. pag 3 Jhr. dr. B. de Jong van Beek en Donk: Een succes voor Geneve op de Internationale zeeliedenconferentie. pag. 4 3. B. Schuil: De schoolvoorstellingen. Dag 11 K. de Jong- Kunst aan het Volk- Dag 11 C. J. Groothoff: De strijd tegen Noorwegen. Da a 11 Voor de Vrouw. pag 10 De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge nomen op pag. 7.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1936 | | pagina 1