De dag van hef Noorden. STOLK'S RIJWIELHANDEL Veiligheidsweek. GELD BESCHIKBAAR U& Bdmwiltsie 54e Jaargang No. 16367 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Vrijdag 30 October 1936 HAARLEM S DAGBLAD Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. UITGAVE LOUKENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM. ABONNEMENTEN: per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad: per week 0.05, p. maand f 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72y3. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Drukkerij: 10132,12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810 Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230. ADVERTENTIëN 15 regels 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames ƒ0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en aanbod 1—4 regels 0.60. elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie hoofd rubriek. Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange on Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange Alles indier geschiktheid 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Duim ƒ250.-, Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm-of Beenbreuk ongeschiktheid ƒ2000.-. Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400-. Verlies Duim ƒ75.-. Verlies Wijsvinger 75.-. Verlies andere vinger ƒ30.- het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden. DIT NUMMER BESTAAT UIT ZESTIEN BLADZIJDEN. HAARLEM, 30 October. Over den Oceaan. Vanmorgen is het bericht gekomen dat de bekende Engelsche piloot Jim Mollison den Atlantischen Oceaan is overgevlogen. Hij heeft een record gevestigd door den afstand Grace Harbour (Newfoundland)—Croydon (het vliegveld van Londen) af te leggen in dertien uur. Dit is een fantastisch-korte tijd, vooral als men hem vergelijkt met de tijden die de veelbesproken Oceaanreuzen van de scheep vaart maken. De Queen Mary, die den snel- sten tijd heeft genoteerd, heeft er nog onge veer vier dagen over gedaan, dus bijna acht maal zoo lang. Nu ben ik geen bewonderaar van de record rage van dezen tijd, en de vraag welk schip er een uur korter over kan doen, op een tijd van 48 uur, dan een ander lijkt mij heelemaal niet belangrijk. Maar het feit dat de vlieg- tijd over den Oceaan tot zulk een minimum als dertien mm is teruggebracht leidt tot overwegingen van grooter beteekenis. Name lijk tot deze: of de instelling van een ge- regelden verkeersdienst over den Oceaan per vliegtuig thans niet zeer nabij is gekomen, of dus een nieuw vast verkeersmiddel wel dra zal worden ingewijd. Dit resultaat van de vele Oceaanvluchten Iaat langer op zich wachten dan indertijd verondersteld werd. In hun enthousiasme over de volbrachte heldendaden zijn sommige luchtvaart-profeten wel eens wat al te stout moedig in hun voorspellingen geweest. Ook bleek in den loop der jaren, dat de overtocht Oost-West vanwege de gebruikelijke weersge steldheden veel grooter bezwaren opleverde dan de reis in de richting West-Oost. Deze laatste is dan ook veel vaker volbracht, en de eerstgenoemde heeft veel meer slachtoffers geëischt. Mollison's prestatie zal ongetwijfeld aan leiding zijn om de instelling van een vasten verkeersdienst opnieuw ernstig te overwegen, maar de vraag of men de reis Europa-Ameri- ka thans even goed ondernemen kan als de omgekeerde zal daarbij nog wel een hoofd punt zijn. Natuurlijk beteekent de versnelling van de prestaties, dat de vliegtuigen thans tot grooter dingen in staat zijn, dat hun so liditeit en hun nuttig effect sterk zijn opge voerd en ook dat bij een korter reisduur de nadeelige invloed van wisselingen in de weers omstandigheden afneemt. Buitendien be schikken de piloten tegenwoordig over de technische middelen die hen tot „blind vlie gen" en tot een veel beter oriëntatie dan vroeger in staat stellen. De overwinning van den Oceaan door den vliegenden mensch blijkt niettemin een lang durige strijd te zijn. Het is nu al meer dan zeventien jaar geleden dat de eerste overtocht van den Atlantischen Oaeaan per vliegtuig werd gemaakt door de Engelschen Alcock en Brown. Het duurde tot Mei 1927 eer de twee de volgde: door den Amerikaan Lindbergh. Ten onrechte meenen velen dat hij de eerste was die de daad volbracht. Dat is niet zoo; hij was de eerste die het alléén deed, en het daarbij zelfs tot Parijs bracht. Alcock en Brown, wier prestatie reeds in 1919 geschiedde, landden op de kust van Ierland Met de gebrekkige toestellen en hulpmid delen van hun tijd was het een wonderbaar lijke daad. Toch hadden andere waaghalzen het vóór hen al beproefd maar waren ver ongelukt en sommigen zulien zich nog wel den tocht van den Engelschman Hawke her inneren, die, nog ver van Ierland in zee viel. Hij bleef een week lang vermist en was na tuurlijk allang opgegeven, toen hij plotse ling ergens landde als passagier van een klein vrachtscheepje, dat hem in volle zee had opgepikt en dat geen radio aan boord had om de redding te melden. Het was ook het eenige schip dat Hawke, die ver uit zijn koers was geraakt, ontmoet had. En heit merkwaardigste was dat de eenige die gedurende die week was blijven volhou den dat hij in leven was, zijn vrouw namelijk, tenslotte gelijk bleek te hebben. Dit is wel een van de meest romantische episoden in den Oceaan-strijd geweest. Sindsdien is geweldig veel gewonnen. Maar of er al sprake van een vasten dienst kan zijn dat zullen wij zelfs na Mollison's over tocht in dertien uur toch nog moeten af wachten. R. P. ZIEKENTRANSPORT. Door een zetfout werd in ons vorig nummer medegedeeld, dat aan de firma Mathot dooi de gemeente Haarlem f 900 subsidie wordt gegeven voor het ziekentransport, dit is even wel f 9000. v.h. A. E. DRECHSLER OPENT MORGEN ZATERDAG KROCHT 8 en 10 (Adv. Ingez. Med.) Een machtige manifestatie van de Scandinavische eensgezindheid. ,,De vijf witte zwanen van den vrede" (Van onzen Scandinavischen correspondent). STOCKHOLM, 28 October. „Goedenmorgen IJslandGoedenmorgen Finland! Goedenmorgen Denemarken, Zwe den en Noorwegen! We hebben immers afge sproken vandaag allemaal even vroeg op te staan om elkaar te kunnen begroeten? In vroeger eeuwen gebeurde het wel, dat wij el kander op een ietwat andere wijze wekten. Nu deden we het met het klokgelui van kerk torens, maar in oude tijden gebruikten we soms 't metaal op een andere en minder vreedzame manier tegenover elkaar. Van daag zijn wij er gelukkig over, dat wij den vredigen hoek van Europa vormen. De tuin van Eden lag in het zonnige Zuiden, maar de tuin van den vrede heeft God nu in het koude Noorden aangelegd." Aldus begon de bisschop van het Noorde lijkste bisdom van het vasteland, dr. Eyvind Berggrav te Tromsö, in den stormachtigen ochtend van Dinsdag de inter-Scandinavi- sche morgenwijding van de radio, nadat mi nutenlang de aethergolven het gebeier van de klokken der domkerken in Aalborg, Abo, Trondheim en Gothenburg over de landen van het Noorden hadden gedragen. En wat later, toen men tot slot een oud en in heel het Noorden geliefd kerkgezang gezongen had, gingen daar overal de vlaggen de hoog te in, de vlaggen van het eigen land en. die van de broederlanden, de vijf kruisvlaggen van het Noorden, die er heel dezen dag ge striemd door den regen en strak-uit in den gierenden wind met z'n vijven naast elkaar zouden staan "als een kleurig symbool van Scandinavische saamhoorigheid, die sterker wordt gevoeld naarmate elders in de wereld de politieke stormen toenemen. „Nordens Dag", de Dag van het Noorden, is een krachtige propaganda geworden voor de onderlinge samenwerking van de Scan dinavische landen, maar ook, en misschien vooral een machtige manifestatie van de eensgezindheid, die er over de belangrijkste problemen van dezen tijd onder de Denen en Finnen, Noren en IJslanders en Zweden heerscht. Nimmer tevoren is er ook zoo'n duidelijk getuigenis van de Scandinavische gemeenschap afgelegd als in den avond, toen van Tonder tot Hammerfest, van Viipuri tot Reykjavik millioenen luisterden naar de boodschap, die de vier staatshoofden hun brachten. Koning Gustav sprak als oudste eerst en zeide, dat een lange ervaring als regent hem geleerd had, dat de eensgezindheid in het Noorden een eerste voorwaarde voor een ge lukkige toekomst van de Noordsche landen is. President Svinhufvud wees er op, hoe dubbel belangrijk de intieme en vertrouwe lijke samenwerking tusschen de volkeren van 't Noorden juist is in onrustige tijden als nu heerschen. Koning Christiaan van Dene marken sprak de hoop uit, dat de samen werking de saamhoorigheid in het Noorden zalversterken en koning Haakon van Noor wegen legde er den nadruk op, dat de grond slagen voor een nauwe samenwerking tus schen de Noordsche volkeren ook voor sa menwerking van alle andere volkeren moeten gelden, dat slechts verdraagzaamheid en goede wil resultaten kunnen opleveren, die van duurzaam nut voor de volkeren zijn. Hier in het Noorden hebben geografische ligging en historische omstandigheden bij zondere onderlinge problemen geschapen, maar gelukkig tevens een open blik voor de noodzakelijkheid, dat die problemen opge lost worden en wel op vriendschappelijke wijze. Men mag hopen, zeide koning Haakon tenslotte, dat de samenwerking zich geleide lijk uit zal breiden, ook op oeconomisch ge bied, wat dan een verdere cultureele samen werking weer bevorderen zal. Streven voor vrede, voor oeconomische en cultureele sa menwerking hooren bijeen en moeten de drijfveer en van de Noorse he volkeren zijn. Op een dergelijken grondslag kan men werk verrichten, dat zeker niet zonder beteekenis zal zijn voor het veel grootere en veel vei-der' strekkende streven naar een goede verstand houding tusschen alle volkeren. Er zijn op „Nordens Dag" vele redevoeringen gehouden, redevoeringen van ministers en hoogleeraren, van gemeentelijke autoriteiten en schoolmeesters, dichters hebben lofzangen gedicht en bekende personen hebben ver klaringen neergescheven voor de speciaal aan de Scandinavische samenwerking gewijde krantenbijlagen en tijdschrift-nummers. Het gaat natuurlijk niet aan ook maar een klein deel daarvan te releveeren en er zou trouwens vaak in herhalingen vervallen worden, want er heerscht immers eensgezindheid over het samengaan tusschen de vijf landen in het Noorden van ons werelddeel, eensgezindheid over de groote beteekenis en'an en over het doel: elkaar als trouwe vrienden een helpen de hand te reiken, de samenwerking steeds hechter te maken, de vrede in het Noorden en de cultuur van het Noorden te versterken en door dit voorbeeld ook buiten Scandinavië een invloed ten goede uit te oefenen. Maar er zijn niet alleen speeches afgesto ken. De „Dag van het Noorden" is gevierd met grootsche feesten, omdat men toch ook zijn vreugde wilde uiten over de goede onder linge vriendschap. In Helsingfors zat de groote Jaarbeurshal, het grootste vergaderlo kaal van Scandinavië, tot de achterste plaat sen toe vol, in den Kopenhaagschen konink lijken schouwburg zaten schooljongens in Zondagsche pakjes en met ridderordes ge tooide autoriteiten door elkaar, in Oslo kwam men bijeen in de grootste zaal ter plaatse en de Stokholmsche opera had weer een van zijn schitterende gala-avonden. Men luisterde naar de uitzending van de toespraken der staatshoofden en zong de volksliederen, men luisterde naar prologen en Scandinavische muziek en aanschouwde een Deensch ballet- of een Zweedsche opera-fragment. En elders zaten kinderen thuis gebogen over een boekje over de vijf broederlanden dat ze dien dag op school gekregen hadden, een boekje met op het blauwe omslag vijf vliegende wilde zwanen, de vijf witte zwanen van den vrede, zooals een Deensche dichter ze noemde in zijn wonder-mooie gelegen heidsgedicht op „Nordens Dag". En weer el ders danste men, in met de fleurige vlaggen versierde restaurants, of thuis bij de radio, die voor de zooveelste maal dezen dag in intieme samenwerking tusschen de radio diensten van Denemarken, Finland, Noor wegen en Zweden een gemeenschappelijk over alle zenders uitgezonden programma verzorgde, die tot een stuk in den nacht een inter-Scandinavisch radiobal gaf. waar bij zoo nu en dan de orkesten van Kopen hagen en Oslo, Stockholm en Helsingfors te zamen speelden en tenslotte de omroepers nog een kort na-praatje hielden om elkaar en de luisteraars goedennacht te wenschen. C. G. B. (Adv. Ingez. Med.) Een haarschex-p beeld Door een goeden bril, een KEI P-bril. KEIP, Groote Houtstraat 137. (Adv. Ingez. Med.) Het Nationaal Huwelijks geschenk. Haarlemsch Comité in wording. Wij ontvangen het volgende communiqué: ..De Burgemeester van Haarlem brengt ter kennis der ingezetenen, dat een Comité voor Haarlem voor een nationaal huwelijks geschenk, aan te bieden aan Hare Konink lijke Hoogheid Prinses Juliana en Zijne Doorluchtige Hoogheid Prins Bernhard van Lippe Biesterfeld, in wording is. In verband hiermede wordt medegedeeld, dat het zeer op prijs zal worden gesteld in dien de Haarlemsche ingezetenen hunne bij dragen aan genoemd huldeblijk aanstonds door middel van het Haarlemsche Comité zullen willen schenken, waaromtrent de noo- dige aanwijzingen zoo spoedig mogelijk zul len worden openbaar gemaakt". Naar aanleiding van dit communiqué mer ken wij op, dat de inschrijving bij de dag bladen. zooals die ook gisteren bij ons blad geopend is, geschiedt op verzoek van het Na tionaal Comité, dat zich daartoe in verbin ding heeft gesteld met de Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers. Ons is tevoren gevraagd ons daai-voor beschikbaar te wil len stellen, wij hebben instemmend geant woord en de inschi-yving bij ons blad ge opend op den daarvoor door het Nationaal Comité uitgekozen datum. Lx het communi qué van dit comité, dat wij gisteren plaat sten, werd de oprichting van plaatselijke comités reeds aangekondigd. Natuurlijk stemmen wij daarmee volkomen in; het lijkt ons zeer goed toe dat mejx op zoo veelzijdig mogelijke wijze dit doel bevordert en zooveel mogelijk gelegenheden openstelt om bijdra gen te geven. Slechts willen wij er de aaxx- dacht op vestigen dat iedereen volkomen vrij is om zijn bijdrage te storten hetzij bij de dagbladen, hetzij bij comité-adressen, en wij wenschen iederen mogelijken indruk omtrent voorbarigheid van de opening der inschrij ving bij de dagbladen met nadruk te weer leggen. De dagbladen, en dus ook wij hebben zeer nauwkeurig volgens de wenschen van het Nationaal Comité gehandeld. Het ware ongetwijfeld beter geweest als het Natio naal Comité de instelling en In-functie-tre ding der Plaatselijke Comités op denzelfden dag. die het voor de inschrijving bij de dag bladen aanwees, had mogelijk gemaakt. Opnieuw wekken wij op tot het spoedig Inzenden van giften. De Knac is weer de veiligheid In eiken vorm aan 't propageeren, Opdat 't verkeer hx onzeix tijd Niet in ellende zal verkeeren 't Verkeer ïxxoet gaan met overleg, Dat 's een belang der hoogste orde, 't K a ïx veilig worden op den weg, En daarom moet het veilig worden. Niet d' automobilist alleen Moet grondig de verkeersles leeren, Ook fietser, wandlaar, iedereen, Omdat wij allemaal verkeeren. Als iedereexx zijn plichten kent En niet alleen maar denkt aan rechten, Dan komt veel gauwer het moment, Waarvoor de Knac en andreix vechten. Een mensch, die „in zijn rechten stond", Raakt, als hij soms wordt aangereden, Per slot niet minder erg gewond, Daix als hij iets had overtreden. De Knac heeft zich ten doel gesteld, Tot veiligheid ons op te voeden. Terwijl het hier in hoofdzaak geldt. Zichzelf voor onheil te behoeden. Men kan slechts spreken vaxx succes, Wanixeer het eeixmaal is gebleken. Dat ook zoo meixig wijze les, Lang na die week niet is geweken. P. GASUS. door GEMEENTELIJK goedgekeurde bank. Bedr. van ƒ50.— tot 500.—, nxet en zonder borg. Zakenlieden alleen indien polis met afkoopwaarde of effectexx als pand gegeven wordt. Tarieven WETTELIJK vastgesteld. Kaixt. SCHNEEVOOGTSTRAAT 7. Geopend v gi/.>8 uur. Zaterd. gesl. N.V. CREDIET- BANK „AMSTERDAM—HAARLEM". (Adv. Ingez. Med.) Het Haarlemsche Taxibedrijf. Koxut er een tariefsverhooging? Door een aaxxtal ondernemers in het taxi bedrijf welke standplaatsen hebben aan het Statioix, werd deze week in eeix bijeenkomst besloteix onx tot B. en W. der gemeente Haar lem het verzoek te richten eeix verhoogiixg van het tarief voor de taxi's te willen toe staan. Door de ondernemers is voorgesteld den eersten aanslag welke nu 20 cent bedraagt voor de eerste 1500 nxeter, te brengen op 30 cent voor de eeste 1250 en verder voor ae volgende 650 meters iederen keer niet 5 cent zooals het ïxu ïxog bestaande tarief aaixgeeft, doch 10 cent. Deze wijzigiixg wordt gevraagd naar aan leiding van den slechten toestand in het be drijf en prijsstijging van diverse voor het taxi-bedrijf benoodigde artikeleix als auto banden, benzine, enz. als gevolg van de de valuatie. Bij informatie bij enkele zelfstandige on dernemers welke niet tot de bijeenkomst wa ren uitgenoodigd, verklaarden dezexx dat zij eenige vex'hooging van het tarief, in verband met de prijsstijging noodzakelijk achten; de voorgestelde achtten deze zelfstandige on dernemers echter veel te ingrijpend. Men kan daardoor juist een nog grootere achter uitgang van het bedrijf verwachten. De groote ondernemers stellen eeix verhooging van meer dan 50 pet. voor daar een rit welke bij het nu nog bestaaixde tarief 25 cent kost aanstonds, indien het vooi'stel door B. en W. zou worden goedgekeurd, 40 cent zal kosten. Mollison over den Oceaan. Record van Merril en Richman verbeterd. Het woord is aan.... Otto Weiss: Onderhandelingen lijden dikwijls schipbreuk doordat een der deelnemers plotse ling begint te spreken over de hoofdzaak. De gezondheidstoestand van schoolkinderen. Een nieuw onderzoek te Haarlem. Verleden jaar werd. in opdracht van B. en W„ door den Haarlenxschen Geneeskundigen Dieixst een onderzoek ingesteld naar den ge- zondheidstoestaxxd vaix de schoolkinderen, in vex-band met de vraag of in den crisistijd on dervoeding te constateeren is: Naar wij vernemen heeft de directeur van deix Geneeskundigen Dienst iix overweging gegeven het volgend jaar weer een onder zoek in te stellen. Het zal daix vermoedelijk niet noodig zijn weer zooveel kinderen te on derzoeken om een juist beeld te krijgen om dat immei'S voortgebouwd kan worden op de gegevens die verleden jaar zijn verzameld. Nieuwe schoolgeldregeling te Heemstede. Weer stemming in dc volgende raads vergadering. Donderdagavond behandelde de Heenx- steedsehe Gemeenteraad de door B. en W. voorgestelde nieuwe sclxoolgeldregeling. Voorgelezen werd een terzake door de finan- cieele commissie ingediend rapport, gedateerd Woensdag 28 October, waarin o.a. werd ge zegd, dat de nieuwe regeling niet alleen een technische herzieixixxg beteekeixt. maar ook een verhooging van het schoolgeld voor eenige categorieën. Eéix lid der commissie kon zich met" het ontwerp vereenigen; anderen vroe gen, dat B. en W. de zaak nog eens zouden bezien. Bij de stemming over het voorstel van B. en W. staakten de stemmen, zoodat in de eerst volgende raadsvergadering weer over het voorstel moet worden gestemd. Voor moderne optiek en billijke prijsberekening is Uw adres Cacti van Uuvzen, Kl. Houtstraat 13, Telef. 14112 (Adv. Ingez. Med.) Mollison. LONDEN, 30 October (Reuter-AHP.) Jim Mollison is hedenochtend 9.56 uur op Croydon geland. Hij verbeterde op zijn vlucht het record van Merrill en Richmaxx dat 18 uur bedroeg, met 5 uur. De burgeroorlog in Spanje: Madrid roept vrij willigers op. Dag. 4 De Belgische Kamer spreekt haar vertrou wen in de regeering uit. pag. 4 De laatste ronde der Amerikaansclie verkie zingscampagne. pag 4 De detailprijzen voor thee xvorden niet ver hoogd. pag 3 De politie moet nog gissingen maken om trent het drama te Venlo. pag. 3 De Tweede Kamer heeft de Pachtwet afge handeld. pag. 3 Jim Mollison is in 13 uur over den Oceaan gevlogen. pag. 1 De stemmen over de voorgestelde school geldheffing staakten in den raad van Heem stede. pag. 8 De steunregeling voor werkloozen te Heem stede. pag. 8 Nog geen nieuws omtrent de SCH. 179; ook bij Egmond heeft een schipbreuk plaats gehad. pag. 2 Er is nog geen nieuws omtrent de SCH. 179 binnengekomen. pag. 2 ARTIKELEN ENZ. R. P.: Over den Oceaan. pag. 1 Mr. E. Elias: Cum grano salis. pag. 3 Van onzen Scandinavischen correspondent: De dag van het Noorden. pag. 1 K. de Jong: Solisten-Concert. pag. 9 J. B. Schuil over „Om de Ronde Tafel". pag. 9 Jhr. dr. J. C. Molerus: Haarlem's Bloei. pag. 8 Jlir. dr. J. C. Mollerus: De automobielindus trie in de Vereenigde Staten. pag. 4 P. V. de Wit: De Erasmustentoonstelling. pag. 2 H. D. vertelling: Waarom ik niet meer schaak pag. 6 De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge nomen op pag. 7 Sport in 't Kort pag. 13

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1936 | | pagina 1