Th« fcf?
DINSDAG 17 NOVEMBER 1936
HAAREEM'S DAGBEAD
71
Het capitulantenstelsel.
Functies voor capitulanten.
Het capitulantenreglement 1935 en het
capitulantenbesluit 1936 verplichteno.ade
gemeentebesturen, militairen en gewezen mi
litairen, genoemd in het reglement 1935, in
door de gemeente aan te wijzen betrekkingen
in vasten dienst der gemeente te plaatsen.
Er is een ontwerp-verandering door B. en W.
opgemaakt, tot aanwijzing van functies, welke
met uitsluiting van andere gegadigden, slechts
kunnen worden vervuld door capitulanten.
Deze ontwerp-verandering zal in een de
volgende week te houden vergadering van de
centrale commissie voor georganiseerd over
leg worden behandeld.
Volgens art. 2 van dit ontwerp zijn de
volgende functies, bestemd om met uitsluiting
van anderen door capitulanten te worden ver
vuld: adjunct-klerk; bij de bedrijven; be
diende; bewaarder aan een instelling voor la
ger onderwijs; portier; opnemer-incasseerder;
aspirant,-teekenaar; aankomend arbeider met
routine of vakkennis; arbeider; straatveger;
lantaarnpoetser; wegwerker; brugwachter;
urinoirreiniger; motorschipper.
Voor sommigen dezer functies wordt een
zekere vakbekwaamheid of bijzondere kennis
veréischt, waaraan capitulanten moeten vol
doen om een aanstelling in vasten dienst te
kunnen verkrijgen.
Die eischen worden door B. en W. aan den
capitulantenraad medegedeeld, terwijl in elk
geval de eischen moeten voldoen aan de voor
waarden m het Ambtenarenreglement 1934
gesteld.
Deze capitulantenverordening zal in wer
king treden op 9 December 1936.
Het zal na dien datum daarom zelden meer
voorkomen, dat niet-capitulanten in een der
genoemde betrekkingen kunnen worden aan
gesteld.
„Oud-Haarlem" in de Kleine
Houtstraat.
Reclamecampagne van 20 November tot
7 December.
Feest bij de Bo-Bar-Kei.
Gezellige cabaret-avond.
Gisteravond hield de Winkeliersvereeniging
„Bo-bar-kei" een feestavond in het gebouw
van den Haarlemsehen Kegelbond. De voor-
zitter, de heer Jac. van Maris wil in de eerste
plaats de klanten een hartelijk woord van
welkom toeroepen. Hij hoopt, dat de prettigen
band, welke gegroeid is tusschen klanten en
winkeliers, nog lang mag blijven bestaan, daar
dit toch beide partijen ten goede komt. Doch
ook de aanwezige leden wenscht, spr. een ge-
zelligen avond toe. Tenslotte wil hij de leden
danken voor de medewerking welke het be
stuur bij het organiseeren van de winkelweek
van hen heeft mogen ondervinden.
Hierna is het woord aan Johnny Rovo en
Wiesje RovoKoolhoven, die samen een vlot
cabaret-pi-ogramma afwerken. Aardige liedjes,
afgewisseld door een puntige dialoog en gees
tige anecdotes, een programma, dat door het
publiek, blijkens het herhaald applaus zeer
gewaardeerd wordt. Luidkeels worden de re
freintjes meegezongen en als de „Zandvoort-
sche Visschers" onder leiding van Engel Paap
met hun vroolijke muziek aan het bod komen,
wordt de stemming zoo mogelijk nog gezelli
ger.
De vreugde stijgt echter ten top, als Wiesje
evenlater de zaal in gaat, op zoek nar den
passenden echtgenoot, dien ze in haar liedje
heeft bezongen. Doch ook Johnny Rovo be
wijst, dat hij ook zonder zijn partner het
publiek weet te boeien. Een lach en een traan,
ernst en luim, een beschaafd cabaret-pro
gramma, dat op vlotte en geestige wijze ge
lanceerd, het publiek op uitstekende wijze
bezig houdt.
Een gezellig bal onder leidmg van den heer
R. van den Berg, waarbij de muzikale mede
werking eveneens door de Zandvoortsche
Visschers wordt verzorgd, besluit dezen ge
slaagden avond.
De Kleine Houtstraat Vereeniging N.Z. (van
Anegang tot .Ged. Oude Gracht) zal evenals
vorig jaar bij wijze van reclame haar straat
wederom doen veranderen in „Oud-Haerlem
Dit zal geschieden van 20 November tot 7
December a.s.. Zooveel mogelijk zullen er per-
ceelen in Oud-Hollandsche stijl te zien zijn,
terwijl aan beide zijden der straat een poort
wordt geplaatst, zooals die vroeger was. Voorts
zal een leegstaand perceel tot Raadhuis wor
den verbouwd, waarvan de voorgevel een imi
tatie zal zijn van het Stadhuis op de Groote
Markt. De verlichting van het geheel zal ge
schieden door aan de luifels van de perceelen
bevestigde antieke lantarens, hetgeen onge
twijfeld een fantastischen aanblik zal op
leveren. Een omroeper in Oud-Hollandsche
kleederdracht zal Woensdag en Vrijdag a.s.
de stad doorkruisen met bekkenslag, om de
Haarlemsche bevolking mededeeling te doen,
dat „Oud-Haerlem" weder is opgebouwd.
Voor in het Raadhuis komt een hal voor
ontvangst, daarachter is de Raadszaal gelegen,
terwijl de groote kelder, welke zich in het
perceel bevindt, als Raadskelder zal dienen. De
bovenverdieping zal worden ingericht voor
het tentoonstellen van allerlei producten van
Nederlandsch fabrikaat, waarvoor vele fabri
kanten hun medewerking reeds hebben toege
zegd. Het Raadhuis is voor iederen bezoeker
van „Oud-Haerlem" vrij toegankelijk.
Voorts is aan deze reclame een étalage-
wedstrijd verbonden voor de winkeliers onder
ling. Hiervoor zullen als jury fungeeren de
heeren Th. Hooy, H. C. Spr enger en B, W.
Lasschuit. In dezen wedstrijd zal het niet
zoozeer gaan om het maken van een extra
étalage, doch in hoofdzaak zal rekening wor
den gehouden met de verkoopbare étalage. Ge
noemde jury zal bij de opening van „Oud-
Haerlem" op Vrijdag 20 November a.s. in het
Raadhuis den uitslag mededeelen en de prij
zen uitreiken.
Nagenoeg alle winkeliers in dit straatge
deelte doen aan deze reclame mee.
Het geheele werk zal wederom worden uit
gevoerd door de firma Misset.
GOUDEN HUWELIJKSFEEST.
Den 24 November hoopt het echtpaar J. de
Zeuw en Joh. Qorre, Leliestraat 19, den dag
te herdenken dat zij voor vijftig jaar in den
echt zijn verbonden. Beiden verheugen zich
nog in een zeer goede gezondheid. De bruide
gom is geen onbekende in Haarlem, daar hij
zich voor vele vereenigingen verdienstelijk
heeft gemaakt, in het bijzonder voor de ver
eeniging tot het redden van drenkelingen.
Eiken dag gaat hij er nog op uit om te con-
(Adv. Ingez. Medj
Zuster A. C. Stuut.
In het Diaconessenhuis is in den ouderdom
van 53 jaar overleden Zuster Alida Catha-
rina Stuut, Diacones. Zij is 5 Juli 1883 te Nes
op Ameland geboren.
Negen-en-twintig jaar lang heeft Zuster
Stuut, die in dit huis zeer geliefd was, haar
werk gedaan. Ook was zij eenigen tijd werk
zaam als wijkzuster te Rijnsburg.
Niettegenstaande haar zwakke gezond
heid heeft zij haar arbeid altijd met groote
trouw vervuld.
De teraardebestelling zal plaats hebben
Vrijdag 20 November, "des middags twaalf
uur, op de Algemeene Begraafplaats aan de
Kleverlaan. Te elf uur wordt in de Kerk-
zaal van het Diaconessenhuis een rouwdienst
gehouden.
COMITé VAN DRANKBESTRIJDENDE
VEREENIGINGEN.
Voor het Centraal Comité van Drankbe-
strijdende vereenigingen te Haarlem zal de
heer E. Couzijn, oud-diretceur der strafge
vangenis te Haarlem, op Woensdag 18 No
vember in het gebouw Zang en Vriendschap,
Jansstraat, een lezing met lichtbeelden hou
den over „Het gevangeniswezen". Op dezen
avond wordt muzikale medewerking verleend
door Jan Hesmerg, viool en Hans Hesmerg,
piano,
ARROND. RECHTBANK
Installatie Mr. L. Vïiegenthart.
Heden, Dinsdagmorgen had in de civieile zit
ting van de Arr. Rechtbank de installatie
plaats van Mr. L. Vïiegenthart als rechter aan
de Rechtbank alhier.
Nadat de Officier van Justitie, Mr. L. H.
Roeters van Lennep, verzocht had tot de in
stallatie over te gaan en de griffier het benoe
mingsbesluit had voorgelezen, richtte de Pre
sident der Rechtbank Mr. G. Sluis, zich tot Mr.
L. Vïiegenthart met woorden van gelukwensch,
daarbij dien wensch uitsprekende dat de nieuw
benoemde rechter hier tot zijn voldoening zal
werkzaam zijn.
De installatie had plaats in tegenwoordig
heid van de leden der rechterlijke macht al
hier, zeer vele leden der Balie en het personeel
der Griffie.
Na de installatie werd de zitting een oogen-
blik geschorst, om den aanwezigen gelegen-
troleeren of de reddingshaken op de bruggen a
nog aanwezig zijn. Het zal hun dan ook on- heid te gêvèiV'met Mi" Vliëgenthart kenniste
getwijfeld dien dag niet aan belangstelling maken
ontbreken. Des avonds half negen zal de R.K.
Harmonie St. Caecilia hun een serenade
brengen.
WISSELKOERSEN.
Amsterdam.
Londen 9.05 1/8
Berlijn 74.50
Parijs 8.60 3/4
Brussel 31.29
New-York 1.85 1/16
Nogmaals: de Ramplaan.
„Belofte maakt schuld," zeggen de bewoners.
Een bewoner van de Ramplaan schrijft ons,
dat het volgens de meening van de belangheb
benden nog niet zeker is, dat geen hoornen
aan de Ramplaan zullen worden geplaatst.
Destijds, zoo schrijft hij, hebben de bewo
ners van het Oostelijke gedeelte van de
Ramplaan hun toestëmmeng aan „Openbare
Werken" tot het dempen van de sloot gege
ven, onder andere onder voorwaarde, dat de
boomen, die bij de uit te voeren werkzaam
heden niet op hun plaats konden blijven
staan, na afloop daarvan weer geplant zou
den worden. Daartoe werden de boomen tij
delijk op een aan de gemeente Haarlem behoo
rend stuk grond bij de Elswoutslaan ge
plaatst. Nu zou het toch in strijd met recht
en billijkheid zijn, die overeenkomst zonder
ineer te negeeren en een eens gemaakte ver
bintenis te verbreken? De Directeur van
Openbare Werken erkent dan ook volmondig,
dat het weglaten der boomen in strijd is met
zijn toezegging van 28 Januari 1936. hetgeen
trouwens uit uw artikel blijkt.
Het is dus duidelijk, dat het nog lang geen
uitgemaakte zaak is, dat de boomen niet weer
geplant worden.
RUSLAND-AVOND.
Op uitnoodiging van het comité tot be
hartiging van de belangen der Russische
Christenen voor Haarlem en omstreken hoopt
Pastor Jack uit Wernigerode een lezing te
houden op Maandagavond 23 November, in de
Waalsche Kerk aan het Begijnhof te Haarlem
over het onderwerp: ,De strijd van het
atheïsme tegen de kerk".
Ds. C. J. van Paassen en Ds. M. G. Blauw
zullen een woord van inleiding en een slot
woord spreken.
Pastor Jack heeft jarenlang in Rusland
gewoond en gewerkt. Na zijn vlucht uit dat
land wijdt hij al zijn tijd aan de belangen
der Russische Christenen, waardoor hij ook
geheel op de hoogte blijft met de toestan
den op geestelijk terrein in Rusland.
VEREENIGING VAN KANARIEVRIENDEN.
De Haarlemsche Vereeniging van Kanarie-
vrienden ,,Ons Genoegen" zal op 5 en 6 De
cember a.s. een tentoonstelling van zang- en
kleurkanaries houden in het hotel café-rest,
„Spoorzicht" aan het Stationsplein. Hieraan
is verbonden een verloting, waarvan de prijzen
zullen bestaan uit kanaries en luxe voorwer
pen. Een deel dezer prijzen is geëtaleerd in de
étalage van den heer Van Millingen, Gier
straat no. 42. De opbrengst komt ten goede
Ban de vogelbescherming..
MUZIEKAVOND VOOR EN DOOR BLINDEN.
Propaganda-avond voor de blindenpenning.
Heemstede Dinsdag.
Door de vereeniging ten bate van de hulp
verleen in a; aan blinden, gevestigd te Amster
dam, is Maandagavond een muziekavond ge
houden, in het lokaal van Christelijke Be
langen, waaraan medewerkten, mej. A. Musch,
sopraan,, mej. J. Beijer, alt, mej. A. W. en mej.
M. van Pelt, viool en deheer Piet Meyer, allen
menschen uit eigen kring.
De voorzitter van het blindenwerk, de heer
A. Boendermaker sprak een kort inleidend
woord.
Wij, en met ons die blinden, zijn gekomen
om u, aldus spr. een beeld te geven van ons
werk, ook op het gebied van kunst.
Het muzikale gedeelte wordt dan aange
vangen met de prelude voor piona van S.
Rachmaninoff door den blinden pianist, den
heer Piet Meijes die een uitbundig succes
oogstte. Mej. Musch, sopraanzangeres zong
allereerst, Jesu, wijs en wondermaohtig, Hoe
schoon de morgendauwe en „de Maaier zingt"
van Anth. v. d. Horst, en mej. Beyes, alt, „de
Jaargetijden" van B. Grevecoeur. Ook zongen
deze dames „Herfst" en „Maantje" van Hen-
drika van Tusschenbroek voor sopraan en alt.
De dames van Pelt wisten hun gehoor te
boeien met de Sonate voor 2 violen van A.
Corelli.
Ook in het tweede gedeelte van den avond
traden allen nog eens op, n.l. met Claic de
lune van Claude Debussy voor piano, Lente
gedachte van Piet Meyer voor sopraan, „Sa
rabande" van J. S. Bach, en „Menuet" van W.
A. Mozart beiden voor viool, „Twee oudjes"
van F. Brands Buys voor alt. „Harmonie" van
Piet Meyer voor sopraan en alt.
Nadat het muzikale programma beëindigd
was, kregen de aanwezigen het werk der blin
den te zien door de projectie van lantaarn
plaatjes.
De propagandist, de heer L. Guntlich lichtte
deze toe.
Men kreeg een indruk van den toestand
vóór 70 jaar, toen de blinde nog moest bede
len, tot thans, nu hij met handenarbeid de
kost kan verdienen, door borstels te maken,
matten te vlechten, stoelen te matten, enz.
Een belangrijk werk is ook het lèeren van
Brailleschrift, van zoo hooge waarde voor den
blinde, maar dit alles kost zeer veel, vandaar
de propaganda voor de blindenpenning, waar
van men al door kleine bijdragen lid kan
worden.
Spr. wekte op, lid te worden van de vereeni
ging, die zich ten doel stelt alle gezindten te
helpen, ook al staat zij op een Christelijk
OPMERKINGEN VAN LEZERS
LICHTSIGNALEN VÓÓR 10 UUR
GEVAARLIJK?
Eén onzer lezers vestigt er de aandacht op,
dat vele automobilisten reeds vóór den daar
voor gestelden tijd (des avonds 10 uur) ge
luidssignalen nalaten en uitsluitend lichttee-
kens geven. Inzender acht dit gevaarlijk,
daar men dan nog niet op die lichten let en
ook het verkeer op dien tijd nog te druk is.
Zoo had hij gezien hoe Zaterdagavond om
streeks zes uur tal van auto's in de Jans
straat de Ridderstraat passeerden, zonder
geluidssignalen te geven, wat aanleiding gaf
tot gevaarlijke situaties. Onze lezer hoopt dat
de politie op deze moeilijkheden zal letten.
Centrale Tandheelkundige
Kliniek.
KENAUPARK 26 A TELEFOON 12644
KUNSTTANDEN EN GEBITTEN
ZIEKENFONDSTARIEF.
SPREEKUREN 911 en 12, Dinsdags
avonds 6.308.30.
(Adv. Ingez. Med.)
jM** MAKKT
||gg| FLÏIlim
PURMERENDER MARKTBERICHT
(Dinsdag)
PURMEREND, 17 November 1936.
Boter aanv. 739 1,451,47 per Kilo. Weiboter
1,311,41 per Kilo. Runderen, totaal 540 stuks.
Vette koeien 350 3862 per Kilo, matig. Gelde
koeien 140 80160 per stuk, matig. Melk koeien
31 110215 pe rstuk, matig. Stieren 19 34—45
per Kilo, matig. Paarden 3 60130 per stuk,
stug. Vette kalveren 83 2550 per Kilo, stug.
Nuchtere kalveren voor de slacht 278 512
per stuk, matig Nuchtere kalveren voor de fok
1015 per stuk, matig. Vette varkens voor de
slacht 340 3840 per Kilo, matig. Magere var
kens 50 14,20 per stuk, stug. Biggen 390 8—11
per stuk, matig. Schapen 1329 1025 per stuk,
matig. Bokken 64 415 per stuk. Kipeieren
4,755,25 per 100 st. Eendeieren 2,90 per 10 st.
Piepkuikens 0,550.675 per Kilo. Oude kip
pen en hanen 0,30—0,45 per Kilo. Konijnen
0,401,75 per stuk. Eenden 0,200,40 per stuk.
Duiven 0,40 per paar.
AMSTERDAMS OHE VEEMARKT.
Amsterdam, 16 November 1936.'
Ter Veemarkt waren heden aangevoerd:
450 Vette koeien, waarvan de prijzen waren:
le kwaliteit 58—62, 2e kw. 58—56, 3e kw.
4448 per K.G. slachtgewicht.
68 Melk- en Kalfkoeien. Per stuk f 175-^
f 220.
83 Vette Kalveren: le kw. niet gen. 2e kw.
4652, 3e kw. 4044 per K.G. levend ge
wicht.
33 Nuchtere kalveren per stuk f 7f 10.
100 Schapen per stuk f 18f 23
549 Valkens, wegende van 90110 K.G.
5051 per K.G. Slachtgewicht. Een enkele
boven de noteering.
Zware varkens 4950 per K.G. slachtge
wicht.
Vette varkens 4949 per K.G. slachtge
wicht.
11 Paarden f 70f 100 per stuk.
Aangevoerd 2 wagons geslachte runderen uit
Denemarken.
Runderen matigen aanvoer, handel kalm en
prijshoudend, voor mindere kwaliteiten hooger
Vette kalveren weinig aanvoer, handel
sleepend. Prijzen hetzelfde als vorige week
Woensdag. Nuchtere kalveren gewonen aan
voer, handel stug, hoogere prijzen. Schapen
matige, i aanvoer, handel stil, iets lagere prij
zen. Varkens vrij grootev aanvoer, handel
eenigszins traag, prijzen voor slachtvarkens
ietst lager.
Rotterdam, 16 November 1936.
Aardappelen
Brielsche Eigenheimers f 1.50—f 1. per H.L.
Zeeuwsche Eigenheimers f 1.40f 1.60 p. H.L.
Zeeuwsche Bonte f 1.90f 2.20 per H.L.
Zeeuwsche Blauwe f 1.90—f 2.20 per H.L.
Eigenheimers Blauwe f 1.50f 1.60 per H.L.
Eigenheimers Poters f 1f 1.30 per H.L.
Westlandsche ronde zand 34 ct. per K.G.
Westlandsche kleine 23 ct. per K.G.
met gewonen aanvoer, kalmen handel.
VI as-Aanvoer:
1990 K.G. blauw, schoon f 0.65—f 0.75Vz per
K.G.
3000 KG Groningsch f 0.60—f 0.70 per K.G.
500 K.G. Hollandsch Geel f 0.65f 0.72 >/2
per K.G.
1300 K.G. Dauwroot f 0.55—f 0.62*/2 per K.G. 1
HAARLEMSCHE MIDDENSTANDS
OPERETTE VEREENIGING.
Na de succesvolle opvoering van de ope
rette „Es war einmal ein Musikus" van Leo
Fall, is besloten de door Franz Schubert ge
componeerde operette Dreimadlerhaus, op te
voeren.
De regie berust weer bij den heer Ely Huy-
boom terwijl de muzikale leiding wordt ver
zorgd door den heer Joh. van 't Vlie. De op
voering zal plaats hebben in Maart, in den
Stadsschouwburg.
(LN/T IN lITIMIf
MUZIEK
KERKCONCERT
in de Ned. Herv. Kerk te Bennebroek,
Met Bach's Praeludium en Fuga in c-klein
opende de organist J. Doorneveld een pro
gramma, dat met zorg en smaak was samenge
steld. Over Bach, Brahms, Reger en Hugo
Wolf tot César Franck is een muzikale weg
dien men gaarne aflegt. De baritonzanger K
Hulsbos had óók zijn deel in de samenstelling
van dit programma: hij zong, na no. 1 twee
liederen van Bach en twee Mörike-llederen
van Hugo Wolf.
In dezen zang toonde de zanger goeden
smaak, al had men de Bachliederen liever ge
hoord in een nog méér afgedwongen klank
volume. De heer Hulsbos is daartoe zeer zeker
in staat, immers Hugo Wolf's „Gebet" (Herr,
scihicke was nu wilst), en méér nog „Schlafen-
des Jesukind" hadden dien vergeestelijkten
klank, die Wolf's muziek zoo sterk doet aan
spreken. Weliswaar ontbrak ook bij Bach,
vooral in het. niet zoo dikwijls gehoorde „Las
set uns mit Jesu ziehn" de adel van geest
niet, maai' een sterker beheerscht toonvolume
laat de fijnere nuances in de dictie beter naar
voren komen. Een kleine geheugenfout in den
voor-voorlaatsten regel der tweede strofe
ba-acht ons heel even uit de sfeer, maar, zoo-
als gezegd: met Hugo Wolf heeft de zanger ons
zeer aan zich verplicht. Ook had zich hier de
stem volledig aangepast aan de acoustiek, die
in de kerk van Bennebroek ook verwende ooren
bevredigt. De begeleiding dezer liederen (als
men bij Wolf mag spreken van „begeleidin
gen") was met zorg geregistreerd en harmo-
niëerde goed met den zang.
De voordracht van Bach's orgelwerk boven
genoemd muntte uit door klaarheid: het tempo
der fuga was ook niet, zooals men in dit werk
te dikwijls hoort, overijld. Men moet lezen In
Mozart's brieven, hoe hij dat te snelle tempo
in de fuga .waarbij zelfs muzikaal geschoolden
de intrede van Dux en Comes bezwaarlijk we
ten te onderkennen, gispt. Een toch was het
voor Mozart zelf een klein kunstje, zoo'n fuga
af te spelen in een tempo allegro, zooals hij
zelf dit in sonate en symphonie wil. Eén ding
beviel mij niet geheel, en wel het gebruik van
de zwelkast, die bij een Karg Elert uitsteken
de diensten bewijst, maar bij Bach een franje
is, die 't geheel niet siert.
Sober waren gehouden de beide Koraalvoor
spelen van Brahms („Schmiicke dicih, o liebe
Seele" en „Herzlich tut mich verlangen"). Het
laatste had zelfs wel een kleurtje extra kun
nen lijden, maar 't. is moeilijk: voor het audi
torium klinkt veel aan den orgelklank zoo ge
heel anders dan voor dear bespeler. Zoo kwam
bij Reger Itroduction en Passacaglia) voor
ons niet alles even duidelijk. De organist moet
voor dit werk ruimeren tijd hebben om zich
in te spelen. Of zit bij Reger alles te dik in de
verf? Immers César Franck's Choral I was uit
stekend te verstaan. Een heerlijk werk: eerst
dat schoone lied in zijn zeven perioden, dan
als tweede deel de doorwerking van de perio
den 1, 3, 5 en 7 met dien exatischen opbouw
vooral van de 7e, die in 't slotdeel het geheel
gaat overheerschen en het koraal komt bren
gen in machtige klanken. In deel n ook dat
prachtig procédé der Bachsche variations, die
wij heiwinden bij den laten Beethoven en
bij Franck! Procédé amplifictateur, zegtVincent
d'Indy. Wie onlangs bij de Budapesters het
machtig strijkkwartet van César Franck hoor
de, zal erkennen dat hier de voortzetting is
van Beethoven.
Met de middelen die hem ten dienste ston
den heer de heer J. Doorneveld een werk ver
richt waaraan wij gaarne blijven terugden
ken. Mogelijkheden, zooals in 't middendeel
het zeer zacht pedaal 32 voet. tegen het Posi-
tif, of het zeer vlotte afwisselen van Ga-and
orgue, positif en récit bleven weliswaar vroime
wenschen, maar de echte Francksche sfeer was
er, en wat baat ons de volledige techniek, zon
der de sfeer?
G. J. KALT.
gon met een soort „Marche solennelle, die een
tijdlang! ook weer door de bovengenoemde
sjilpende kurkgeluiden vergezeld werd. In het
verdere verloop gaven vex-schillende register-
combinaties verscheidenheid van kleur, maar
tot eenige ontwikkeling kwam het themati
sche materiaal niet. In deze improvisatie ont
brak het aan fantasie en ook aan vormend
vermogen. Het was alsof de speler haast niet
uit zijn begintoonsoort e k. t. weg kon ko
men; behalve even een uitwijking naar g kl.
t. en het slot in E gr. t. draalden we steeds
maar in een klein kringetje rond.
B'ach's geest openbaarde zich terstond in
het heerlijke Koraalvoorspel „Schmiicke dich
o liebe Seele"; zijn schitterende kracht in de
onrustig- trippelende figuurtjes van „Wo soil
ich fllehen hin". De groote Toccata in F ma
jeur diende tot besluit. De vertolking van
dit monumentale werk was lang niet vol
maakt. De fermates bij het omslaan der blad
zijden waren aesthetisch niet gemotiveerd;
de pedaalsoli waren zeer oneffen. We hebben
dit werk wel eens veel mooier hooren ver
tolken.
De bijval der hoorders werd beantwoordt
met een toegiftje.
K. DE JONG.
,,EN EEUWIG ZINGEN DE BOSSCHEN"
MIJN BOEK
De trilogie voltooid I
(Adv. Ingez. Med.)
HET TOONEEL.
De Nieuwe Haarlemsche Kunstkring
en het DilettantenTooneel.
CHARLOTTE.
ORCELRECITAL.
EDWARD RECHLIN.
Wat de organist Edward Rechlin Maan
dagavond op het orgel in onze gemeentelijke
concertzaal voordroeg groepeerde zich om de
alle andere werken beheerschende en over
schaduwende figuur van Joh. Seb. Bach. Over
zichtelijk noch chronologisch was de volg
orde in die groepeering: eerst Bach's zoon
Philipp Emanuel (1714—88), dan de pl.m.
1650 geborene Christian Ritter, die dus ruim
een menschenleeftijd ouder dan Bach was,
dan Bach's leerling Joh. Ludwig Krebs (1713
80), wiens vader reeds in Weimar les van
Bach gehad had, dan de beroemdste orgel
meester vóór Bach Dietrich Buxtehude (1637
1707), vervolgens de concertgevel' als im
provisator, en eindelijk, na de pauze, de
groote Johann Sebastian zelf,
De meeste verwantschap met den geest van
Bach toonde het Preludium en Fuga in c, kl.
t. van Ph. Em„ wat niet verwonderlijk is. In
een deel van diens werken vindt men de ma
nier van een lateren tijd, den eleganten stijl
van het roccoco, maar andere zouden den
grooten vader waardig geweest zijn. De orga
nist speelde dit werk in grooten stijl; de re
gistratie was voor onze concertzaal nogal aan
den zwaren kant. Van de Sonatine van Rit
ter maakte hij in hoofdzaak een effectstuk
door een veelvuldig wisselende registreering,
zoodat men er onwillekeurig toe kwam meer
hierop dan op den inhoud van het werkje te
letten. De gezellige, vroolijke bewerking van
het koraal „Wachet auf, uns ruft die Stim-
me" van Krebs gaf een denkbeeld van den
afstand tusschen den leerling en den meester,
tenminste voor hem die in gedachte Bach's
subliem Koraalspel over dezelfde melodie
daarmee vergeleek.
Het koraalvoorspel „Ach Gott vom Him-
mel" van Buxtehude is eenigszins droog. De
organist maakte hier een ruim gebruik van
het eenvoetsregister. Ik voor mij houd in 't
geheel niet van die hooge schrille piepklan-
ken, die me soms doen denken aan de gelui
den. die door het wrijven van een natte kurk
langs een flesch ontstaan, 't Is een kwestie
van smaak. Verderop, toen trompetten en
bazuinen ingeschakeld werden, werd het
klankbeeld grootscher.
De Improvisatie van Edward Rechlin be
Het aantal leden van den Nieuwen Haar-
lemschen Kunstkring heeft reeds de 1200
overschreden, een getal, zoo groot, als geen
andere vereeniging, die zich op kunstgebied
in onze stad beweegt, heeft kunnen bereiken.
In sommige dilettanten-kringen begint de
bloei van den Nieuwen Haarlemschen Kunst
kring blijkbaar zorg te baren, althans wij
lazen deze week in het maandblad van de
tooneelver. „Jacob van Lennep" o.a. het vol
gende:
„Hier ter stede is een vereeniging opge
richt die niet zelf het tooneelspel be
oefent maar voorstellingen laat geven door
het beroepstooneel tegen een soort afbeta
lingssysteem van 12 cent per week. In wer
kelijkheid beteekent zulks niet anders dan
een amusements-vereeniging, die
niets met de beoefening van de dilettanten-
tooneelspeelkunst heeft uit te staan en hier
schuilt juist het gevaar voor' het dilettanten-
tooneel".
Naar aanleiding hiervan bepleit de redac
tie van dit maandblad samenwerking der
verschillende Haarlemsche dilettanten-too-
neelvereenigingen, opdat „de beoefening van
het dllettanten-tooneel ïn het teeken der
belangstelling zal blijven".
Dit stukje maakt 'n beetje zonderlingen
indruk. Dat de dilettantenvereenigingen in
Haarlem worden opgewekt tot meer samen
werking, is zeer begrijpelijk, maar het be
vreemdt eenigszins in het maandblad van
Jacob van Lennep te lezen, dat de Nieuwe
Haarlemsche Kunstkring niet anders dan
een amusements-vereeniging is. die niets
met de beoefening van de dilettanten-too-
neelspeelkunst heeft uit te staan en dat
daarin een gevaar zou steken voor het dilet-
tantentooneel.
De Nieuwe Haarlemsche Kunstkring heeft
immers nooit beweerd iets met het dilettan-
ten-tooneel uit te staan te hebben en wil niet
anders dan beroepstooneel en beroepsartisten
voor haar leden laten optreden. Een zeer lof-
felijik streven, dat geheel overeenkomt met het
doel van de verschillende kunstkringen in
andere steden. Of men de Nieuwe Haarlemsche
Kunstkring nu een amusementsvereeniging
noemt of niet, hoofdzaak is, dat deze vereeni
ging het beroepstooneel een kans geeft en dat
zal zeker een ieder, die het met het tooneel
goed meent, moeten toejuichen. Wanit ten slot
te gaat het beroepstooneel toch boven
het düettantentoomeel en het is een voortref
felijk streven het publiek weer in den schouw
burg te brengen om het beroepstooneel te zien
spelen, vooral in dezen tijd, nu de acteurs en
actrices het financieel zoo moeilijk hebben.
Het verheugt ons daarom zoo zeer, dat het
aantal leden van deze vereeniging steeds
groeiende is. Wij zien daaruit, dat coöperatie
in dezen tijd vooral 't tooneel kan helpen. Dat
de Nieuwe Haarlemsche Kunstkring ook op
ander terrein de kunst dient, is bewezen door
de uitvoering van de Rubens-Cantate in het
afgeloopen jaar, een uitvoering, welke een daad
mag worden genoemd.
Voor de tweede voorstelling heeft de Nieuwe
Haarlemsche Kunstkring Charlotte in de op
voering van Het Nieuw Schouwtooneel geko
zen, een keuze, die blijkens het succes door
de leden zeer gewaardeerd is. Het is heel ver
standig geweest van Zoë Akins, dat zij haar
stuk in het tijdperk van 1833 tot 1855 heeft
laten spelen, want nu kunnen wij veel aan
vaarden, wat wij moeilijk hadden kunnen ac
cepteeren, wanneer Charlotte in dezen tijd
speelde. Zij heeft de sfeer van het
midden der 19de eeuw uitstekend ge
troffen en daarom kan ik dit stuk
dan ook onmogelijk zooals velen mij
ner collega's deden ..ouderwetsch" noemen.
In het midden der vorige eeuw dachten en
handelden de menschen nu eenmaal anders
dan tegenwoordig en wie dus een stuk schrijft,
dat in dien tijd speelt, moet daarmee rekening
houden. Als tooneelwerk zit Charlotte goed
in elkaar, alles is verantwoord en de hande
ling is volkomen logisch.
En dat het ook een goed speelstuk is, heeft
de vertooning door Het Nieuwe Schouwtooneel
bewezen. In geen jaren heeft deze troep een
zoo fijn afgestemde, prachtige opvoering ge
geven. Dogi Rugani heeft in Charlotte een
harer mooiste rollen gevonden. Voortreffelijk
geeft zij de verandering in deze vrouw, wan
neer zij een „oude vrijster" is geworden. Zij is
clan werkelijk een tragische figuur.
En ook Sophie Stein hebben wij zelden
of eigenlijk nooit beter gezien dan in de
rol van Delya Lovell. Zij trof mij vooral door
haar zuiver, gedistingeerd ingehouden en
toch sterk expressief spel.
Het :s als geheel dank zij de zeer knappe
regie van Cor Hermus een stijlvolle opvoering,
waarin allen vooral ook Adolf Rijkens
en Ko van Dijk mee werken tot het ver
krijgen van dit mooie resultaat. Het is het
sterk geserreerde samenspel dat ik in de op
voering van Charlotte zoo zeer waardeer. En
ook de fraaie, stijlvolle door Jacques Snoek
ontworpen decors die zoo volkomen passen bij
dit stuk. Vooral het salon in de laatste tafe-
reelon was heel fijn en gaf sfeer aan het spel.
Als geheel een opvoering, waarmee wij Het
Nieuw Schouwtooneel en den Nieuwen Haar-
.emschen Kunstkring geluk kunnen wenschen.
J. B. SCHUIL,
