Uuihuotaos
De Super-raffelaar.
SCH. 68 geborgen.
KAAN
Het Betohoeièksie
54e 'Jaargang No. 16387
Verschijnt tiageliilcs, hehalve op Zon- en Feestdagen
Maandag 23 November 1936
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. VV. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS CUSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ NV
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTENper week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand f 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72Va.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10132,12713 Administratie: 10724, 14825 o Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
ADVERTENTIëN 1—5 regels f 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 1—4 regels 0.60. elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog T 400.-, Duim 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk 30.-,
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden f600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400 -, Verlies Duim 75.- Verlies Wijsvinger f 75.- Verlies andere vinger ƒ30.-.
Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
HAARLEM, 23 November.
Onze Fietsen.
Het is merkwaardig zoo diep als buitenland
sche bezoekers van ons land altijd weer ge
troffen worden, door de veelheid van onze
fietsen en door de behendigheid waarmee het
Nederlandsche volk zich in massa op dit ver
voermiddel voortbeweegt. Tallooze vreemde
lingen zijn al deswege „in hun pen geklom
men" en hebben de fietsende Hollanders in
vele talen en in vele toonaarden bezongen.
Waren in vroeger tijden onze Markers en Vo-
Jendammers, onze kazen en onze bloembollen
de leidende objecten van de buitenlandsche
belangstelling in de Nederlandsche natie,
tharfs heeft onze massale verknochtheid aan
de Fiets die interesse geëvenaard, wellicht
zelfs overtroffen.
De laatste buitenlandsche scribent op dit
chapiter is een philosoof en historicus van in
ternationale vermaardheid, de Spanjaard José
Ortega y Gasset, en hij heeft zijn uitvoerige
studie over het onderwerp gepubliceerd in het
te Buenos Aires verschijnende grootste dag
blad van Argentinië: La Nacion. Het is inder
daad een studie; nimmer zouden wij zelf, die
de fiets als een nuttig dagelij ksch gebruiksar
tikel beschouwen en er verder nooit over na
denken behalve dan uit even-nuchtere over
wegingen van verkeers-organisatie, ooit ver
moed hebben dat er zooveel loodzware diep
zinnigheid over bij elkaar te schrijven was,
Ortega's artikel is gedagteekend uit Madrid,
maar in September, toen het nog niet belegerd
werd en hij in de ongestoorde rust van zijn
studeerkamer dat vreemde tweewielige
wezen, den Hollander, nog vrij rustig bepeinzen
kon. Maar al te helder kan hij zich toch niet
gevoeld hebben toen hij schreef dat de ande
re volken de fiets beschouwen als „een appa
raat voor spel en sport" en dat het eigenlijk
niet te pas komt dat de Hollander het ding
overbrengt naar het gebied van de nuttigheid.
Waarom mag dat niet, o Ortega? Het ant
woord is: de Spaansehe wijsgeer vindt het
leelijk en gevaarlijk. Het heeft hem geïrri
teerd. Dat bejaarde en gezette personen zich
vooitdurend per fiets in het verkeer van een
groote stad bewegen noemt hij „botweg ge
vaarlijk", ongemotiveerd vermoeiend en be
treurenswaardig, onaesthetisch, zonder een
oogenblik te vermoeden dat wij deze laatste
qualifieatie in versterkte mate kunnen toe
passen op zijn. nationale stierengevechten. Hij
vindt dat „de ranke lijn van de fiets niet zon
der dat de aesthetica er onder lijdt het ge
wicht en den last verdraagt van een vijftig-
jaiige dikke dame of van een bïerbuikig ma
gistraat". Hij vindt ons fietsen een misbruik,
iets dat niet behoorlijk is, iets tegennatuur
lijks. De vlakheid des lands excuseert den
Hollander niet en zijn eenig excuus isde
goedkoopte. Dat is een' onvoldoende veront
schuldiging, want wij hoorden „uit ons zelf
een beetje feest voor de oogen van den mede-
mensch" te maken. Is dit ook geen humane
plicht? vraagt Ortega.
En hier wordt het mij te machtig. Ik weet
heel goed dat de vreedzame studeerkamer
geleerde Ortega y Gasset allerminst verant
woordelijk is voor den burgeroorlog in zijn
land en er zich ongetwijfeld diep over bedroeft,
maar als een ander volk een zoo droevige
voorstelling van humaniteit ten beste geeft
als het Spaansehe thans, moeten zijn knap
ste en geleerdste vertegenwoordigers, moet
een man van wereldreputatie als deze toch een
beetje voorzichtig zijn met te gaan zaniken
over ons goedige gefiets als een tekort aan
humaan plichtsbesef.
Wij zullen er maar onbekommerd op blijven
rijden.
R. P.
Anti-semitische onlusten te
Wilna.
WARSCHAU, 23 November (Havas/A.N.P.)
Bij de anti-semitische onlusten onder de stu
denten werden gisteren een persoon gedood
en zeven gewond. De politie moest krachtig
ingrijpen om de orde te herstellen. Verschei
dene Joodsche winkels werden geplunderd.
Een aantal anti-esmit-ische studenten heeft
zich verschanst in de universiteit en is in
hongerstaking gegaan. De Poolsch-nationalis-
tische studenten eischen, dat speciale banken
voor Joodsche studenten in alle universitei
ten worden gereserveerd.
Kindervoeding.
Nu in vijf lokalen.
Maandag 16 November heeft de vereeniging
„Kindervoeding" een lokaal in de Kamper
straat in gebruik genomen, zoodiait nu in Vijf
verschillende zalen warm eten verstrekt
wordt aan schoolgaande kinderen.
Voor de leerlingen der drie scholen voor
Buitengew. L. O. wordt het voedsel aan de
school bezorgd.
In de afgedoopen week reikte „Kindervoe-
iding" dagelijks ongeveer 1140 porties e,ten uit,
(De Amerikaan Henry Scott is
uitgeroepen tot wereldkampioen
in het snel piano spelen.)
Ik presenteer u nu een man,
Die 't snelst muziek kan maken,
Die 't snelste toetsen beuken kan,
Het snelste noten kraken.
Als Mengelberg een symphonie
In drie kwartier laat spelen,
Brengt hij in een minuut of drie
Het kunstwerk ten tooneele.
Hij is een zeer merkwaardig mensch,
Eén van die mateloozen,
Zijn vingervlugheid kent geen grens,
Hij weet van geen verpoozen.
Een stuk muziek bestaat voor hem,
Slechts uit een kwantum noten,
Dat hij ten snelste zonder rem,
Uit 't instrument moet stooten.
Probeer niet, het hem na te doen,
Het zou u toch niet lukken,
De man is wereldkampioen,
Hij slaat u vast met stukken.
Hij 's verder, schijnt het, wel normaal,
Zelfs naar ik heb gelezen,
Acht men hem wel vrij muzikaal,
Dat moet een grapje wezen.
Hij is, dat spreekt, Amerikaan,
Hij woont daar in 't Oosten,
Hij 's dus een heel eind hier vandaan,
En dat moet ons maar troosten.
Twee bokken trokken het
wrak uit den bodem.
Aan boord vond men het
lijk van een opvarende
van de SCH. 179.
Het is lang geen gemakkelijk kar
wei geweest, het bergen van den in
de buitenhaven van IJmuiden gezon
ken logger SCH 68. Dat het zoolang
heeft geduurd is echter voor een
groot deel het gevolg van de slechte
weersomstandigheden. De deining-
was op de plaats waar de logger ge
zonken was vooral bij Z. W. wind
meestal te sterk om wat te kunnen
uitrichten. Zaterdag is men er echter
in geslaagd den logger uit den bo
dem, waarin hij diep was weggezakt te
scheuren, waarna hij naar de bunker
haven werd gevoerd, hangende in de
takels van twee reusachtige bokken.
Reeds eerder was men er in geslaagd, twee
stroppen onder het schip door te brengen,
een onder het voorschip en een onder het
achterschip. Het eerste ging gemakkelijk,
maar voordat men een strop onder het ach
terschip nabij de schroef kon aanbrengen,
moest een groote hoeveelheid grond worden
weggespoten, daar het achterschip zeker 4 M.
in den havenbodem was weggezakt. Deze beide
stroppen waren bevestigd aan de takels van
den 70 tons bok Meeuw.
Maar de 70 ton van de Meeuw waren bij
lange na niet voldoende om den logger drij
vende te krijgen. Daarom werd de Pelikaan,
een 140 tons bok gerequixeerd, die Vrijdag
nacht arriveerde en Zaterdagmorgen naast de
Meeuw werd gelegd.
Het eerste werk was het aanbrengen van
een derde strop, hetgeen ook niet vanzelf
ging, omdat ook deze door den havenbodem
getrokken moest worden, maar de ervaren
mannetjes van Van der Tak onder leiding van
den heer Jan Nieman, die zijn sporen in het
bergingswerk al lang verdiend heeft, speelden
ook dit klaar.
Toen kon men Zaterdag tegen den middag
beginnen te hijschen.
Zou men met de meer dan 200 ton hijsch-
capaciteit er in slagen, d'en logger los te krij
gen? Want daarop kwam het aan. Als men
hem eenmaal uit den grond had, was het
„zwaarste" werk achter den rug.
Inderdaad, het lukte; en nog al vrij voor
spoedig. Reeds ongeveer te twee uur Zaterdag
middag had men het wrak zoover omhoog, dat
het in de takels van de bokken naar de plaats
van bestemming gebracht kon worden.
Er bevond zich een lijk aan boord.
Nadat men den logger zoover omhoog had,
dat een deel van het dek droog kwam, deed
men een lugubere vondst. Onder een warboel
van netten vond men het lijk van een mans
persoon.
De families van d'e beide opvarenden van
de SCH 68, wier stoffelijke resten nog niet ge
vonden zijn, werden gewaarschuwd en spoe
dig kwamen eenige familieleden in IJmuiden
om te trachten het lijk te inderitificeeren. Zij
slaagden hierin niet. Ten slotte heeft men
aan de hand van initialen in een verlovings
ring kunnen vaststellen, dat het gevonden lijk
toebehoorde aan Leendert Spaans, een op
varende van de SCH 179.
Welk een speling van het noodlot.
De vader van het slachtoffer heeft later
eveneens het lijk herkend, Het zal naar Sche-
veningen worden overgebracht.
is niet alleen de ycoo-te vstend
van u-we Uindeten, maat hij.
Uan Uzelf een ^yenblik uit den
z&ty van allen day. bevrijden.
Wacht U voor het dagslot.
Een looper van een dubbeltje of een gewone
huissleutel geven toegang.
Een bewoner van de Jan Huygen-
straat heeft Zondagavond onder
vonden, hoe gevaarlijk het is, het huis
alleen met het „dagslot" af te slui
ten. Om zeven uur vijf-en-twintig
verliet hij zijn woning en trok de
deur achter zich dicht. Om acht uur
vijftig keerde hij terug en ontdekte,
dat zijn huis bezoek had gehad.
Een spaarpotje, dat ongeveer dertig stui
vertjes bevatte, werd vermist, ook een oud
gouden horloge was gestolen. Het buffet was
opengebroken. De insluiper had het huis aan
de achterzijde verlaten.
Van de zijde der politie wordt er nogmaals
opgewezen, hoe gevaarlijk het is, de deur al
leen met het dagslot te sluiten. Iedereen kan
zonder moeite binnen komen.
Politie vraagt ooggetuigen.
Automobilist verdween na aanrijding met
gedoofde lichten.
Centrum Comité der Vereenig.
„Koninginnedag".
De lichtstoet op 7 Januari.
Het Centrum-Comité der vereeniging Ko
ninginnedag is voornemens, op Donderdag 7
Januari a.s. ter gelegenheid van het huwe
lijk van Prinses Juliana met Prins Bern-
hard een lichtstoet te formeeren. De bedoe
ling is, dezen lichtstoet zoo grootsch moge
lijk op te zetten Fabrikanten, winkeliers,
corporaties, vereenigingen enz. die hier aan
wenschen deel te nemen, gelieven zich voor
nadere inlichtingen te wenden tot den heer
F. Duijn (leider van den stoet) Jansstraat
16, telefoon 11658, die zeer gaarne alle ge-
wenschte inlichtingen wil verstrekken.
De stoet zal een historisch gedeelte
hebben, gewijd aan het heden en verleden
van het Vorstelijk Huis. Hieraan is zeer veel
zijdige deelneming mogelijk, b.v. door too-
neel-, muziek- .en zangvereenigingen, jonge
lui van middelbare scholen, allerlei sport-
vereenigingen en vakvereenigingen en groe
pen, het een of ander ambacht voorstellen
de.
Voorts zal er zijn een actueel en humoris
tisch gedeelte, dat zeer geschikt is voor
Jeugdvereenigingen, Padvinders, Meisjes-ver-
eenigingen en de Haarlemsche Brandweer.
Tenslotte een reclame-afdeeling: versierde
bestelauto's, bakfietsen, auto's van wasch-
industrieelen, vruchten- en groentewagens,
verlichte biervrachtwagens enz.
Natuurlijk is alles onderworpen aan de
goedkeuring van het bestuur.
DE IJSBAAN.
De IJsbaan aan de Kleverlaan is onder wa
ter gezet, nadat het bestuur in verband met
de indeeling van het terrein de noodige voor
zieningen heeft getroffen.
Nu maar wachten tot de winter komt.
Zorg voor werkloozen.
De politie zoekt den bestuurder van
een driewielige auto, die in de aan
rijding, die Zaterdagavond om 10.10
uur op de Wilhelminastraat bij de
Alexanderstraat plaats vond, betrok
ken was.
Een zestienjarige fietser werd bij dat on
geval aangereden. Hij viel en werd aan beide
beenen gewond; zijn fiets werd vernield.
Een dokter heeft het slachtoffer verbon
den.
De automobilist heeft zijn lichten gedoofd
en is met groote snelheid verdwenen. In ver
band hiermede verzoekt de Commissaris van
Politie hen, die van het ongeluk getuige wa
ren, zich te willen melden.
Verstrekking van dekens.
Door de Minister van Sociale Zaken is aan
de gemeentebesturen de volgende circulaire
gezonden, waarin hij zegt:
In aansluiting op mijn circulaire heb ik
de eer uw college te berichten, dat van Rijks
wege een extra bedrag ten behoeve van de
z.g. steunverleening B (extra hulp aan werk
loozen) over het jaar 1936 zal worden be
schikbaar gesteld.
Bij de verdeeling van dit bedrag over de
verschillende gemeenten,'zal als basis worden
aangenomen het werkloosheidsgemiddelde
over de eerste 10 maanden van het jaar 1935
vermenigvuldigd met f 1.71.
In verband met het feit, dat door mijn
Departement ten behoeve dezer steunver
leening een partij wollen en half wollen dekens
is aangekocht, behoud ik mij het recht voor
een gedeelte van het aan uw gemeente uit te
keeren bedrag, als bovenbedoeld, niet in geld
doch in natura, met name in dekens, te ver
strekken.
Deze dekens worden geleverd in de maten:
150 x 200 cM. (1 persoons 1900 gram), 175 x 210
cM. (2 persoons 2270 gram), en zijn van Ne-
dei(3kndsch fabrikaat en prima kwaliteit.
De levering aan uw gemeente geschiedt on-
gefrankeerd, tegen de prijs van:
f 4.09 voor wollen 1 persoons dekens; f 2.45
voor half wollen 1 persoons dekens; f 4.74
voor wollen 2 persoons dekens; f 3 voor half
wollen 2 persoons dekens.
Alle prijzen zijn exclusief omzetbelasting
welke ten laste der gemeente komt.
Ik moge uw college verzoeken mij om
gaand te berichten, of u:
A. voor bovenbedoelde extra steun in aan
merking wenscht te komen;
B. zoo ja, of en voor welk gedeelte u deze
uitkeering in natura (dekens) wenscht te
ontvangen.
In het laatste geval verzoek ik u alsdan
tevens opgave te doen van de aantallen, maten
en soorten, die u op de bovenaangegeven wijze
zoudtt. wenschen af te nemen".
Soroptimistclub Haarlem.
Viering- van het eerste lustrum.
De Haarlemsche Soroptimistclub vierde
Zaterdagavond haar eerste lustrum met een
feestelijke bijeenkomst in Restaurant Brink-
mann. Veertig dames, vertegenwoordigend
even zoovele beroepen, behooren thans tot de
club: presidente is de directrice van het St.
Elisabeths Gasthuis, mej. M. J. Rebel. Groote
belangstelling bleek ook bij de andere Sorop-
timistclubs in ons land (er zijn er thans 10)
voor dit lustrumfeest te bestaan; zij waren
bijna alle vertegenwoordigd en ook de Ant-
werpsche club had een afvaardiging van een
zestal dames gezonden, zoodat aan den feest
maaltijd zich een 80-tal personen vereenigde.
De Haarlemsche Rotary Club, die een bloem
stuk gezonden had, werd vertegenwoordigd
door haar vice-voorzitter den heer R. W. P.
Peereboom en secretaris den heer B. F, En
schedé. De tafel werd gepresideerd door mej.
Ir. Ch. L. Doppler, presidente van de lus
trum-commissie, die een welkomstwoord
sprak waarna mej. M. J. Rebel, presidente
der feestvierende club, in een korte rede haar
voldoening uitte over de in de eerste vijf
bestaansjaren van de club tot stand geko
men samenwerking en vriendschap, de be
langstelling voor eikaars arbeid voor de die
nende taak die ook in den maatschappelij-
ken werkkring voor den mensch is wegge
legd.
Tijdens het diner werd verder het woord
gevoerd door mej. M. van Dobben. presidente
van de Nationale Unie van Soroptimist-
clubs, mej. C. Meyers uit Amsterdam, presi
dente van de Europ. Federatie van Soropti-
mist-clubs, den heer R. W. P. Peereboom
namens de Haarlemsche Rotary Club, mej G.
de Vos, oud-presidente van de Nationale
Unie, die vijf jaar geleden het charter aan
de Haarlemsche club uitreikte, Mme. Ver
metten namens de Antwerpsche club. die op
treffende wijze de Nederlandsch-Belgische
vriendschap naar voren bracht, mevr. v. d.
Bergh van Eysinga-Elias en tenslotte door
de presidente der Haarlemsche club die be
dankte voor de vele hartelijke gelukwen-
schen, tot de club gericht.
Tijdens een voortgezet gezellig samenzijn
deed de zangeres mevrouw Marguérite van
Hengel-Coupertis, begeleid door de pianiste,
mej. Bets Nederkoorn, de aanwezigen van
haar prachtige voordrachtskunst genieten en
werd een schimmenspel, de Soroptimisten
door alle tijden voorstellend, opgevoerd,
waarbij *de schilderes mej. Do Struick du
Moulin groot succes oogstte met het door
haar vervaardigde buitengewoon mooie
schimmenspel en de alleraardigste berijmde
tekst werd gezegd door mej. dr. A. Roes en
mej. ir. E. van den Ban.
De avond was een groot succes voor de
Haarlemsche club en zeker niet het minst
voor haar lustrum-commissie: ook de door de
leden zelf vex-zorgde tafelversiering en de
voor alle aanwezigen afzonderlijk ontworpen
menu's bewezen hoeveel zorg en goeden
smaak aan de voorbereiding van dit feest
waren gegeven De viering van het lustrum
zal zeker voor de Haarlemsche Soroptimist
club een aansporing zijn om met enthousias
me haar taak voort te zetten.
WOLLEN KOUSEN
blijven bij ons niet logeeren. Zij moeten zoo
gauw mogelijk hun bestemming vinden, van
daar
ONZE LAGE PRIJZEN.
GEN. CRONJéSTRAAT 129.
(Adv. Ingez. Med.)
IJSBAAN BREDERODE
BIJ doorgaande vorst
MORGEN GEOPEND.
Inlichtingen SPORTHUIS HAARLEM, Gr.
Houtstraat 123, Telef. 12215.
(Adv. Ingez. Med.)
De burgeroorlog in Spanje: de regeerings-
vloot zou door onderzeeëers van buiten
landsche nationaliteit zijn aangevallen.
pag. 4
De negen verdachten uit het jongste Russi
sche proces zijn ter dood veroordeeld; Duit-
sche démarche te Moskou.
pag. 4
Moskou neemt represailles tegen Japan.
pag. 4
Te Merkelbeek zijn Zondag twee bejaarde
i menschen verdronken.
pag. 3
Vlist is oorzaak van ongelukken.
Dag 3
-Ugemeene vergadering van den Vrijz. Dem.
Bond.
pag. 3
Het wrak van de SCH 68 is geborgen.
pag. 1
ARTIKELEN. ENZ.
R. P.: Onze fietsen.
J. B. Schuil: Trudi Schoop.
J. B. Schuil: H. A. S. V.
J. B. Schuil: Nieuw Leven.
pag. 1
pag- 2
pag. 2
Men is thans te Heemstede begonnen met de verbreeding bij de IJzeren Brug.
pag. 2
K. de Jong: Ochtendconcert der II. O. V.
pag. 2
Oe Burgerlijke Stand van Haarlem is opge-
i nomen op pag. 10.
