VOOR DE VROUW
DE VROUW IN DE XXe EEUW
PONDER DAG 26 NOVEMBER 1936
HAARLEM'S DAGBLAD
12
Zooals we reeds eerder vermeld hebben,
voert de casaque op vrijwel alle gebieden van
de damesmode den hoofdtoon. Zelfs bij avond-
kleeding zagen wij reeds vele casaq'ues. Wij
geven hier een tweetal afbeeldingen.
Als eerste ziet u een zwart avondtoilet met
mouwen, die van boven open zijn. Men lette
vooral op de mooie lijn, die het voorstuk hier
door krijgt. De casaque sluit aan den voorkant
met knoopen en valt zeer klokkend.
Als tweede model ziet u een casaque van
zilverkleurig brocaat,, zeer getailleerd, gedra
gen op een rok van velours chiffon. De gar
neering bestaat'uit kleine knoopjes aan de
voorzijde en een corsage aan den hals.
De tweede illustratie laat een ander avond
jurkje zien. Deze elegante japon is vervaar
digd van crêpe satin. De ceintuur is van zil-
verbestikte georgette: een alleraardigst effect.
Bijzonder aardig zijn ook de pofmouwtjes.
GEBREIDE JAPON
Eindelijk het patroon van de gebreide ja
pon, v.aarnaar mij al sedert eenigen tijd ge
vraagd is. De jurk is in één stuk gebreid en
volgens de mode van heden met los sjaaltje en
3/4 mouw.
Het voorbeeld is gebreid van blauw met wit
gemengde frotté wol en voor een jurk maat
42 a 44. is noodig 600 gram. Pennen no. 3 Vz.
De rok is gebreid in 4 panden, nl. 2 gegeerde
zijpahden 1 recht voorpand en 1 recht achter
pand; die alle 4 van boven iets nauw toeloopen.
Beginnende met het linkerzijpand onderaan
zetten we 90 steken op en minderen om de 8
pennen (le 2 en laatste 2 st. te samen tot 36
st. We breien gewoon 1 pen r. 1 pen aver, en
als het pand de vereischte lengte (tot de tail
le) bereikt heeft rijgen we de steken op een
draadje. (De zoom moet er bij gerekend wor
den.) 2e zijpand evenzoo. Voor het voorpand
zetten we 50 steken op.. We breien tot boven
de heup en minderen om de 4 pennen tot 34
st. Op een draadje rijgen en achterpand even
zoo breien. Nu beginnen we met het boven
stuk. We leggen hiervoor het voorpand in het
midden, aan weerszijden de dubbelbeslagen
zijpanden, zooals de jurk in werkelijkheid
komt te zitten en nemen op de pen: 18 st. van
het linkerzijpand, de 34 st. van het voorpand
en 18 st. van het rechterzijpand. Op deze 70
st. beginnen we het bovenstuk (voor) en
meerderen om de 4 pennen (van de le en laat
ste st. 2 maken) tot 86 st. We breien tot het
armsgat (meten van uit de taille!) en minde
ren aan weerszijden 15 st. voor armsgat (eerst
5 st. dan 4. dan nog 3x2 st.) Om een mooie
halsuitsnijding te krijgen met split voor een
dasje, breien we nu in het midden een pasje
van „ribbels". Wanneer we de armsgaten afge-
minderd hebben, breien we aan de aver, kant
de le pen 14 st. aver. 28 st. recht, 14 st. aver.
Recht overbreien. Deze 2 pennen 2 x herha
len. Het pasje boven het split, waar de sjaal
uitkomt, is in tweeën, slaat eenigszins over
elkaar en sluit onder de knoopen met druk-
knoopen. Eerst breien we daarom 14 st. aver.
9 st. recht, 10 st, afkanten, 9 st. recht, 14 st.
aver, en de volgende pen (aan de rechte kant
dus) een heele pen recht en er dan 9 st. bij
opzetten. Terug 13 st. recht, 14 st. aver. Deze
32 st. telkens op dezelfde manier breien tot
boven het split.je 9 ribbels zijn. Nu kanten we
de hals als volgt af: Eerst 8 st. afkanten, te-
rugbreien dan achtereenvolgens 3 keer 2 st.
en de overgebleven 18 st. van de schouder
breien we op tot het armsgat 15 c.M. hoog is.
Afkanten. (We hebben er natuurlijk steeds
voor gezorgd dat van af het armsgat de le 14
st. recht zijn, de rest „ribbels").
Andere kant spiegelbeeldig.
Op dezelfde manier als boven zetten we de
st. voor den rug op de pen én meerderen om
de 4 pennen bij tot 80 st. Breien tot armsgat
en hiervoor aan weerszijden 12 st. (4 x 3) af
kanten, daarna op dezelfde manier in het
midden ribbels breien nl. 14 averr., 28 recht, 14
aver. We breien zoo door (recht terugbreien)
tot we 16 ribbels hebben, kanten in het mid
den 8 st. af, daarna aan weerszijden 3x2
st. De overige 18 st. van den schouder nog 3
pennen breien. Afkanten en schouders dicht
naaien.
Mouw. Voor de 3/4 pofmouw zetten we 40
st. op. Om de pen maken we van de le en
laatste steek 2 tot 64 st. Dan aan weerszijden
in 1 x 10 st. bijmaken, en deze 84 st. 4 x
breien. Daarna snel afminderen nl. om de
pen de 2 eerste en laatste steken tesamen
breien tot 54 st. Nu om de 4 pennen deze min
dering tot 40 st. Bij de elleboog gekomen
breien we nog 8 pennen recht en kanten af.
Bij het inzetten van de mouw rimpelen we
het. rechte stuk stijf in en zetten dat op den
kop van den schouder.
De zakken worden tn ribbels gebreid. Op
zetten 8 st. om de pen van le en laatste st. 2
maken tot 18 st. Dan 18 ribbels breien en op
dezelfde manier minderen tot 8 st. afkanten.
De bovenstukken worden omgeslagen en met
een knoop versierd. Deze knoopen (ook op het
pasje) breien we, nl. ronde lapjes waarvan
we op de manier van stoffen knoopen, knoo
pen maken. Het dasje is rood (evenals de
knoopen) en van ribbels gebreid. Van onde
ren versierd met korte franje. De rok op de
machine dichtnaaien, zoom met de hand, en
strijk alles met een vochtige doek uit. We dra
gen er een leeren ceintuur bij in de kleur
van japon of sjaal.
Sp. Th.
Voedingseischen in verband
met lichamelijke ontwikkeling
en lichaamsprestaties.
(Rapport van den Volkenbond III)
door
MARTINE WITTOP KONING.
Niettegenstaande de belangrijke verbete
ringen op medisch en hygiënisch gebied, die
de tweede helft van de 19e eeuw heeft ge
bracht, valt het toch niet te ontkennen, dat
de lichamelijke toestand van een overgroot
deel der menschheid nog bij lange na het
gewenschte gezondheidspeil niet heeft be
reikt; en de nieuwste vorderingen in de me
dische wetenschap hebben aangetoond, dat
deze „minderwaardigheid" in veel gevallen
op rekening moet worden gesteld van een
gebrekkige voeding.
Het geneeskundig schooltoezicht wijst op
een hoog percentage aan ziekelijke kinderen,
die bij het normale peil van ontwikkeling
voor hun leeftijd achterblijven en die helaas
veelal de slachtoffers worden van epidemi
sche ziekten, omdat het hun aan het noo-
dige weerstandsvermogen ontbreekt.
Sedert de laatste dertig jaar is met steeds
grooter wordende zekerheid aangetoond, dat
een verkeerd begrepen voeding een belang
rijke rol speelt bij de kindersterfte en dat zij
verder de verklaring geeft voor de gebrek
kige ontwikkeling van een zeer groot aan
tal schoolkinderen en jonge menschen, de
wankele gezondheid en het gebrek aan werk
kracht van talrijke volwassenen.
Gebrekkige voeding en ziekten tengevolge
van voedingsfouten worden waargenomen
niet enkel in de steden, maar ook op het
platteland niet alleen in arme. weinig ont
wikkelde streken, maar ook bij welvarende
volken, die in 't bezit zijn van een oude be
schaving en een hooge ontwikkeling.
't Is daarom, dat men thans over de ge-
heele wereld het voedingsvraagstuk als on
derdeel van de volksgezondheid in studie
heeft genomen en het resultaat daarvan is
de overtuiging, dat een groot deel. misschien
wel het grootste deel der menschheid slecht
gevoed of ondervoed is.
Het rapport verdeelt zooals we het in
ons eerste overzicht reeds opmerkten de
voedingsmiddelen in:
le. beschermende, die vooral waarde heb
ben door hun gehalte aan minerale bestand-
deelen, vitaminen en volwaardige eiwitten;
2e. energieleverende, die door hun gehalte
aan vetten, koolhydraten en eiwitten (in dit
geval tellen ook de niet-volwaardige soorten
mee) het lichaam van de noodige calorieën
voorzien.
Gebrek aan energieleverende stoffen leidt
tot verslapping; gebrek aan beschermende
voedingsmiddelen is ooi-zaak van verschillen
de „gebrekszielcten", ook bij een ruimen toe
voer van calorieën.
Ter nadere voorlichting van het publiek
volgen dan in het rapport eenige voorbeel
den van levensmiddelen, die de zoo zeer ge
wenschte bescherming geven. Bovenaan
staat de melk, met de zuivelproducten; dan
volgen de eieren en enkele organen van het
slachtvee (lever, nier), verder de vette visch-
soorten (wij denken vooral aan de haring in
al haar vormen), de groene groenten en de
versche vruchten; eindelijk no.g bepaalde
vetten (boter, levertraan), die vooral van
belang zijn voor de verschaffing van de vita
minen A en D.
Het lijstje van de meest gebruikte energie
leverende voedingsmiddelen omvat: de vet
ten, de graanproducten en de suiker; hier
uit volgt dat b v. boter, room en ook melk
als vethoudende producten hun waarde
voor ons volk ontleenen aan de beide func
ties, zoowel de „Beschermende" als de „calo-
rieënaanbrengende".
Het ideale kostrantsoen zal dat zijn, waar
in de juiste verhouding bestaat tusschen de
twee groepen van voedingsmiddelen een
mogelijkheid, die overal aanwezig kan zijn,
afhankelijk van de beschikbare bodempro
ducten, het klimaat en andere plaatselijke
omstandigheden. Hoofdzaak daarbij zal zijn
het streven naar voldoende afwisseling, zoo
dat eenzijdigheid ten opzichte der vereischte
voedingsstoffen wordt vermeden.
Wanneer gebreksziekten voorkomen zoo
gaat het rapport verder vertoonen zich
de gevolgen het eerst bij die personen, van
wie een bijzondere lichamelijke inspanning
wordt gevraagd.
Indien de „beschermende" stoffen in vol
doende mate aanwezig zijn, dan kan in zoo'n
geval gemakkelijk voorzien worden, eenvou
dig voor toediening van een vermeerderde
hoeveelheid „niet-beschermende" stoffen
(vetten en koolhydraten), die in staat zijn
tot het leveren van de gewenschte calorieën-
vermeerdering.
Zijn daarentegen de „beschermende" stof
fen niet in toereikende hoeveelheid vertegen
woordigd, dan zal de vermeerderde lichame
lijke inspanning dikwijls een gebreksziekte
veroorzaken.
De eerste slachtoffers van scheurbuik (ge
brek aan vitamine C) zijn onder de zeevaar
ders altijd diegenen geweest, die zwaren li-
chamelijken arbeid hadden te verrichten.
Evenzoo komen in de tropen de meeste beri-
berilijders (gebrek aan vitamine B) voor on
der de hardwekende koelies enonder de
zwangere of zoogende vrouwen, wier licha
melijke prestaties ook het normale te boven
gaan. In Z.-China en in bepaalde streken
van Britsch-Indië is het vooral de aanstaan
de moeder, die te lijden heeft onder het ge
brek aan kalk en bepaalde phosphaten, en
die daarop reageert met een ontaarding van
het beenderenstelsel.
En naast die beide groepen den arbei
der met een zware dagtaak en de zwangere
vrouw of de zoogende moeder, die feitelijk
voor twee personen heeft te zorgen moet
nog vermeld worden het groeiende individu,
dat al naar mate het jonger is, een des te
grootere behoefte zal vertoonen aan „be
schermend" voedsel, waardoor het in staat
wordt gesteld zijn weefsels behoorlijk te vor
men en te ontwikkelen.
Op den voorgrond staan dus bij het kind
de minerale stoffen, de vitaminen en het vol
waardige eiwit (melk, groenten, fruit). De
gevolgen van een voeding, die in dit opzicht
te wenschen overlaat, kunnen gedurende
korteren of langeren tijd latent zijn (niet
dadelijk tot uiting komen): vroeg of laat
zullen ze echter hun invloed doen gelden
niet alleen op de lichamelijke gezondheid,
maar ook op de geestelijke ontwikkeling.
Voor eiken leeftijd zijn natuurlijk gevaren
verbonden aan een verkeerde voeding; maar
de perioden, waarin deze fout het zwaarste
wordt gestraft, zijn die, waarin het orga
nisme zich het sterkst aan het ontwikkelen
is: het vóórgeboortelij k leven, de kinderja
ren en de puberteitsleeftijd. Fouten dan ge
maakt zijn vaak in het geheele verdere le
ven niet meer te herstellen.
November 1936.
HET MENU VOOR DE HEELE WEEK.
ZONDAG.
Ansjovisbroodjes
Gebraden konijn
Appelmoes
Aardappelen
Chocolade-bavaroise.
MAANDAG.
Wildschoteltje
Brusselsch Lof met harde eieren en boter
Vruchten.
DINSDAG.
Gevulde selderieknol met gehakt
Aardappelen
Deensche vla
WOENSDAG
Boerenkool met rookworst
Aardappelen
Rijst met appelen.
DONDERDAG.
Runderbiefstuk
Gebakken aardappelen
Andijvie.
Flensjes.
VRIJDAG
Stokvisch met droge rijst,
Gebakken uien
Aardappelen en mosterdsaus.
ZATERDAG.
Bruine boonen met spek
Aardappelen
Vanillevla met appelmoes.
Op zoek naar nieuwe wegen.
Over de geheele wereld is er een zoeken
naar nieuwe wegen en nieuwe idealen om te
herstellen, wat door den wereldoorlog is ver
nield aan materialen en geestelijke waarden.
Het zijn vooral de vrouwen, die steeds weer
beproeven, in het besef van de nieuwe ver
antwoordelijkheid, welke haar in vele landen
met het kiesrecht werd opgelegd, samen te
werken voor een betere wereld. Bij de samen
werking met het andere geslacht kwam tot nu
toe de invloed van de vrouw slechts weinig tot
zijn recht; ten deele omdat de mannen, met
reeds verkregen routine op de voor de vrouw
nieuwe terreinen deze hun zienswijze sugge
reerden of hun werkwijze oplegden, ten deele,
omdat de worsteling met de vele problemen,
welke zijzelf en de wereld had op te lossen zoo
groote geestelijke in spanning eischte van de
nieuwelingen in het openbare leven, dat bij
haar het verstand het gevoel ging overheer-
schen en zij bij de onderdrukking van som
mige verkeerde vrouwelijke zwakheden de
goede eigenschappen verloren. Zeker is het
waar, dat naast de vrouwen met meer intel-
lectueelen aanleg die begonnen te werken in
beroepen welke in het naaste verleden niet
door haar geslacht werden beoefend, er velen
waren, die uit modezucht, of om meer te
schijnen dan zij waren, arbeid zochten bui
ten de gezinstaak, arbeid welke haar niet lag
en die daardoor niet alleen eigen natuur ge
weld aandeden, maar twijfel wekten aan de
capaciteiten der vrouw, de arbeidsmarkt be
dierven en de gezinstaak indiscrediet brach
ten. Want juist dezen begonnen met min
achting te spreken over de gezinstaak terwijl
daarentegen vele begaafden bij haar huwelijk
bewezen, dat. haar samenwerken met den man
haar leerde binnenshuis met meer inzicht en
overleg haar arbeid te verrichten.
De werkloosheid heeft ertoe geleid, dat velen
om economische .edeuen, om plaats te maken
voor den man, de vrouw geheel willen terug
dringen naar de huishoudelijke beroepen.
Een dergelijke dwang zal nooit bijdragen tot
een verbetering der gezinstaak, omdat deze,
alleen als zij met liefde en toewijding wordt
vervuld voor de maatschappij beteekenis
heeft. Het streven door betere voorbereiding
de gezinstaak in aanzien te verheffen, kan
daarom meer doen voor vrij willigen terug
keer der meisjes tot haar taak als huisvrouw
en moeder dan alle ge- of verbod van buiten
af.
Er zijn, zooals gezegd, naast de economische
beweging om de gezinstaak meer in het mid
delpunt der belangstelling te plaatsen, meer
ideëele stroomingen met hetzelfde doel. Er is
de nieuw-feministische beweging, vol inconse
quenties en eenzijdigheid, die bezig is veel te
vernielen, dat door de voorstandsters der
vrouwenbeweging met zorg werd opgebouwd
in het belang van vrouw en maatschappij.
Toch is ook deze beweging voortgekomen uit
den oprechten wensch. de maatschappij te
genezen van haar kwalen door een poging
haar den echten invloed der moeder terug te
geven.
Thans is er een andere vrouw. mevr. A. E.
TalensEbbens, die evenals de feministen
en nieuw-feministen de maatschappij meer
wil laten partijtrekken van den echten in
vloed der vrouw, en. als Famke meent dat
er wegen moeten worden gevonden om te
voorkomen, dat de vrouwelijke psyche wordt
verminkt door de samenwerking met den man
in het openbare leven. Niet als Famke wijt
zij de vrouwenbeweging de schuld van het
verzwakken der goede eigenschappen van de
vrouw, doch als deze wil zij de middelen zoe
ken om den echten vrouwen invloed te ver
sterken en zij roept daartoe alle vrouwen van
goeden wil op tot samenwerking in den vrou
wenkruistocht „Om samen in volstrekte trouw
aan ons hoogste vrouw-zijn en in onvoorwaar-
delijken dienst aan de menschheid den weg
te banen naar een waarachtig samenleven in
liefde, vrede en oprechte menschelijkheid".
Het klinkt wat hoogdravend, evenals sommige
zinsneden in de wat vage brochure van mevr.
TalensEbbens, terwijl zij in theorie niet
zoozeer afwijkt van de beginselen der be
slaande vereenigingen voor de behartiging
van vrouwenbelangen. Ook zij wil in beginsel
vrijheid van arbeid voor de vrouw en deze be
vorderen door samenwerking aller vrouwen
en haar gemeenschapsgevoel versterken. Als
de Vereeniging van Huisvrouwen wil zij ver
heffing der gezinstaak, want al schijnen de
doeleinden dezer laatste vereeniging meer
materieel dan ideëel, door de materieele ge
zinstaak te vereenvoudigen, komt meer tijd
vrij voor vervulling van ideëele doeleinden.
Qui trop embrasse, mal étreint. Laat elke
vereeniging op haar eigen terrein zoo nuttig
degelijk en doeltreffend mogelijk werken en
laten de vrouwen, die tijd en geestdrift heb
ben om hieraan bij te dragen, dit in de be
staande vereenigingen doen. Laat ons idea
lisme practisch zijn en laat ons ons wachten
voor de holklinkende zinnen, als onder Ilf*)
van de beginselen, welke onze nuchtere jeugd
afschrikken.
Er zijn zeer vele weldenkende vrouwen in
ons land, die naar nieuwe wegen zoeken en
voor een concreten optocht voor vrede een
paar maal in het jaar is veel medewerking
te krijgen, maar we betwijfelen, of er vele hel
dinnen zullen zijn, die als er offers moeten
worden gebracht of sprake is van dag in dag
uit geduldig geven even bereid zullen zijn.
We hopen het voor den Vrouwenkruistocht en
teekenen nog aan dat 't adres voor adhaesie-
betuigingen en inlichtingen is Bureau Vrou
wenkruistocht Langendijkstraat 13. Haarlem.
EMMY J. B.
Het onvoorwaardelijk dienen van het
Leven en van den levenden mensch in de
maatschappij, opdat deze niet meer aan lief
deloos materialisme, levensvreemd intellectua
lisme, geestverkrachtend onderwijs, geestdoo-
denden arbeid, demoraliseerende werkloos
heid. moordende concurrentie menschont-
eerende strijd en menschvernietigende oor
logen- ten offer zullen vallen.
Teleurgestelde Dames
Al Uw overtollige en ontsierende haren wor
den afdoende en pijnloos verwijderd in het
GEZONDH. - SCHOONH. INSTITUUT
C. VINK—KRIJGSMAN,
Gedipl. verpl. Huid-Schoonh.-Specialiste,
WAGENWEG 2 a rood TELEFOON 15694
(Adv. Ingez. Med.)
ONZE KNIPPATRONEN
Nr. 780: leuke overhemdblouse, te vervaar
digen van shantung, flanel of witte waschzijde.
De blouse sluit van voren met knoopen. De
mouwen zijn met een schouderpas op de blouse
gestikt. Benoodigd matreiaal; 3 meter van 90
centimeter breedte. Het patroon is te verkrij
gen in maat 42: bovenwijdte: 96 een timeter;;
taillewijdte: 74 centimeter; heupwijdte: 104
centimeter. Door het al of niet aanknippen
van naden kan men het patroon passend ma
ken voor een eigen figuur. Prijs: 30 ets. per
stuk.
Jjf
Nr. 770: jeugdige japon van geruite wollen
stof. De eenige garneering bestaat uit een
breeden kraag van wit Piqué en een opgestikte
bies van schuin geknipte stof, midden op de
japon. Benoodigd materiaal; 4 meter van 90
centimeter breedte. Het patroon is te verkrij
gen in maat 42: bovenwijdte: 96 centimeter;
taillewijdte: 74 centimeter; heupwijdte: 104
centimeter. Door het al of niet aanknippen
van naden kan men het patroon passend
maken voor het eigen figuur. Prijs: 30 ets.
per stuk.
Deze patronen zijn te verkrijgen bij het
bureau van dit blad, plus 6 ct-s. portokosten.
Den lezeressen wordt vriendelijk verzocht
bij bestelling duidelijk het nummer van het
gewenschte patroon en tevens naam en adres
zoo volledig en nauwkeurig mogelijk op te
geven. Men voorkomt daardoor onnoodige ver
traging in de verzending. We verzoeken de
lezeressen beleefd haar bestelbrieven voldoen
de te frankeeren, daar wij deze anders niet
accepteeren.
Bovenstaande patronen zijn ook naar maat
te verkrijgen. Prijs wordt dan: nr. 780: 40
ets.; nr. 770 70 ets. per stuk.
Verder leveren we niet alleen patronen van
de hier gepubliceerde modellen, doch van
ieder gewenscht model. Toezending van de
afbeelding of schetsje met vermelding van
maten is voldoende. Prijzen van deze maat-
patronen zijn: een mantel: 85 ets.; een japon:'
70 ets.; lingerie en kinderkleeding: 45 cts.Ji
blouse; 40 ets. en rok: 35 ets. per stuk.
