FRANKEN
De donkere dagen.
WEIHNACHTSTOLLEN
KERSTKRANSEN
FRANKEN'S KERSTBROOD
De Kerstinzameling voor
de Stille Armen.
M.
1 2 5 0 4
U TUO
54e Jaargang No. 15411
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdageri
Maandag 21 December 1936
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTEK MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week 0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franeo p. post 0.72J4.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon No»-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkèrü:-10132,12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
ADVERTENTIëN 15 regels 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regeL Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 14 regels 0.60. elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-. Duim ƒ250.-, Wijsvinger 1150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm- of Beenbreuk 30.»,
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400 -, Verlies Duim ƒ75.-, Verlies Wijsvinger ƒ75.-. Verlies andere vinger ƒ30.-.
Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN BLADZIJDEN
HAARLEM, 21 December.
Een Rijmprent.
Er is een Rijmprent geschapen die op den
zevenden Januari van regeeringswege uitge
reikt zal worden aan de gansehe Nederland-
sche schooljeugd, van 6- tot 18-jarigen leef
tijd dus. Hetzelfde is geschied in 1913. De
huidige Rijmprent,
draagt een gedicht van dr. P. C. Boutens, die
een onzer grootste levende dichters is. Dit zij
eerbiedig erkend. Tevens wordt vastgesteld,
dat ook wij instemmen met de oorspronke
lijke gedachte, de schooljeugd door het uit
reiken van een Rijmprent een blijvende her
innering te geven aan de blijde dagen die Ne
derland thans beleeftaan het huwelijk der
Prinses, dat zooveel nieuwe belofte voor de
toekomst inhoudt.
Noch de eerbiedige erkenning van de geniale
gaven van dr. P. C. Boutens noch onze instem
ming met de Rijmprent-gedachte kunnen ons
evenwel den plicht opleggen, dit gedicht, ge-
heeten „Een Nieuwe Lente op Hollands Erf"
te bewonderen. Er is een vermaard woord, ge
sproten uit een oudere en thans verouderde
Hollandsche dichtkunst, dat zegt: „Men
reek'ne d'uitslag niet, maar teil' het doel al
leen". Dit woord betrof evenwel niet de dicht
kunst, zelfs niet die van Tollens' tijd, en ook
niet de Nederlandsche schooljeugd, maar de
overwintering van Heemskerk en Barendsz
op Nova Zembla. Te dien aanzien was het
schoon. Men kan het niet doen gelden als
men zich ten doel stelt, kinderen van 6 tot 18
jaar te doen meeleven met een nationale ge
beurtenis. Alen dient, zich dit doel stellend,
met den uitslag rekening te houden. Ik koes
ter daaraan geen oogenblik twijfel: de kin
deren van 6 tot 15 jaar zullen van dit gedicht
niets begrijpen en die van 15 tot 18 zullen er
hoogstens, met zeer variabele resultaten, iets
van opsteken als hun leeraren en leeraressen
er een uitvoerige analysevan geven. Ook de
meeste volwassenen zullen trouwens, tenzij zij
over een aanmerkelijke litteraire eruditie be
schikken, er zeer veel moeite mee hebben als
zij inderdaad de waarde en beteekenis van
ieder woord willen bevatten.
Het is niet onbegrijpelijk dat dr. P. C. Bou
tens geen wensch heeft gevoeld af te dalen tot
het genre rijmprent dat bevattelijk is voor
anderhalf millioen kinderen.
Al betrof het volwassenen, dan nog zou
men met de grootste zekerheid moeten vast
stellen dat de bevattelijkheid van de poëzie
eens Boutensen zich begrenst tot een wel
zeer veel kleineren kring dan een van an
derhalf millioen. A/Laar waarom heeft men
deze opdracht niet gegeven aan een dier vele,
en in hun zooveel nederiger genre lang niet
alle onverdienstelijke menschen, die wel be
vattelijk kunnen rijmen voor anderhalf mil
lioen kinderen?
De Haagsche autoriteiten achten blijkbaar
„de oplossing" een gelukkige omdat dr. Bou
tens zijn rijm „heeft gesteld in de sfeer van
het sprookje". Ook het sprookje kan evenwel
gegoten worden in een vorm, die slechts voor
weinigen toegankelijk is. De Haagsche autori
teiten hebben er voorts aan gedacht, „dat de
jongeren de rijmprent later wel meer zullen
gaan waardeeren", maar is de jeugd blij met
geschenken, die zij voor de verre toekomst
moet bewaren, om hun beteekenis te be
vroeden?
En had niet juist het streven dienen te zijn,
haar nü, bij deze gelegenheid, iets te laten be
grijpen? Het schijnt evenwel dat men voor een
gelegenheidsgedicht niets voelde, hetgeen
niet logisch klinkt, want bijzondere gelegen
heden leiden nu eenmaal tot gelegenheids
poëzie, al staat deze onvermijdelijk beneden
de hooge dichtkunst der hoogste inspiratie,
die trouwens immer de grenzen van het kin
derlijk bevattingsvermogen zal overschrijden
Op al deze gronden kan ik de verwezenlij
king van de Rijmprent-gedachte met den
besten wil ter wereld niet bewonderen. En wat
de waarde van het gedicht betreft, losgemaakt
van zijn bestemming, moet dan nog gezegd
worden dat dr. P. C. Bouters wel zeer veel
hooger hoogten in zijn oeuvre bereikt heeft
dan in deze verzen, behoudens mijn bewonde
ring voor het allereerste.
Het Prinselijk Huwelijk.
De Hertog van Kent tegenwoordig.
DEN HAAG Maandag.
Naar wij vernemen, heeft de Hertog van
Kent het voornemen te kennen gegeven, het
huwelijk van Prinses Juliana en Prins Bern-
hard 'bij te wonen. Hij zal daartoe enkele
dagen vóór de^ plechtigheid in de residentie
arrilveeren.
Wij leven in een speciale periode,
De donkere dagen vóór Kerstmis, nietwaar?
Maar blijft Vader Tijd ook getrouw aan
zijn mode,
Het beeld is toch duidelijk anders dit jaar.
't Is niet dat de zon, als we gaan vergelijken,
Des ochtends wat vroeger in 't Oosten
verschijnt,
Of feller van gloed aan den hemel komt
prijken,
Of later dan anders in 't Westen verdwijnt,
't Is niet, dat de lucht minder grauwig
van tint is.
Of dat er ons nevel of mist wordt bespaard,
Of dat ons God Pluvius beter gezind is,
Dat deze verandering logisch verklaart,
't Is kil, zooals steeds in December 't geval is.
Wij stoken de kachel ook op tot haar plicht,
Er zitten nog velen van ons in de dalles.
En toch is er dit jaar belangrijk meer licht
Het vlaggendoek wappert, de harten gaan
open
Voor 't feest van het prinselijk huuwlijk,
nietwaar,
Wij moeten de „donkere dagen" herdoopen
Tot „kleurige dagen vóór Kerstmis", dit jaar.
P. GASUS.
Iets moois VOORDEBABY
voor Kerstmis
Babyhuis JaC. van Weert
gierstraat 20 - Telef. 14651
Adv. ingez. MeL.)
KERSTFEEST IN DE VRIJE KATHOLIEKE
KERK.
In de St. Raphaëlskerk, Popellaan, Kinheim-
park te Bloemendaal, zal in den nacht van 24
op 25 December om 12 uur een Hoogmis opge
dragen en door Priester Ko Borsten een toe
spraak worden gehouden.
DE STEM DES VOLKS.
De Gemengde Arbeiders Zangvereeniging
„De Stem des Volks" geeft in samenwerking
met het kinderkoor „De Kleine Stem" een
concert in de Gemeentelijke Concertzaal op
Woensdag 23 Deceouber.
Ü/eelwatUeet!
EN
Uitsluitend met roomboter bereid!
SmU'sJluxeBalilietiieti
Telefoon 10876, 13714, 11643, 12193
(Adv. Ingez. Med.)
De heer A. Funke 26 Dec.
75 jaar.
■mmm
i
a
een roombotergebak
(Adv. Ingez. Med.)
I
Op 26 December a.s., Tweeden Kerstdag,
zal de heer A. Funke, eigenaar en stichter
der bekende zaak van F. Wisbrun en Liff-
mann, A. Funke en Zoon, den 75-jarigen
leeftijd (bereiken.
In 1888 kwam de heer Funke, die thans
Nederlander is, als jonge man, uit Duitsch-
land naar Nederland en in Maart van dat
jaar begon hij te Haarlem, in een klein win
keltje in het perceel Anegang 3, een zaak in
garneeringen en zijden stoffen. Later kwa
men daarbij wollen stoffen en confectie,
maar dat was eerst nadat de zaak een flinke
uitbreiding had ondergaan, door aankoop
van aangrenzende perceelen. Gedurende vele
jaren had „Wisbrun en Liffmann" ook een
zaak in de Anegang, tegenover de oorspron
kelijke zaak, maar nadat vijf jaar geleden
de kroon op het werk was gezet door den
bouw van het ruime, mooie winkelgebouw
op den hoek van de Groote Houtstraat en de
Anegang, waarmede de heer Funke een il
lusie verwezenlijkt zag, werd de winkel aan
de overzijde, in de Anegang, opgeheven.
Vroeger had de heer Funke ook nog zaken
in andere plaatsen van ons land, maar nu
bestaat alleen nog het filiaal te Bloemen
daal.
De heer Funke heeft altijd geleefd en ge
werkt voor zijn bedrijf. Tot voor 5 jaar. dus
tot zijn 70e jaar, was hij nog iederen morgen
te 8 uur in de zaak aanwezig. Dit is nu ver
anderd in9 uur. Een verschil van één uur
Nog een paar dagen....
Er Is een fleurig frissche geest,
Van vreugde en van vroolijk feest
In 't landje aan de zee;
De vlaggen waaien kleurig uit,
Want Juliaantje is de bruid.
Wij vieren 't met haar mee.
En Kerstmis, altijd warm festijn,
Zal ditmaal extra feestlïjk zijn,
Met zet den kerstboom klaar;
De kaarsjes flonkren in het groen,
En brengen licht in dit seizoen,
Het donkerste van 't jaar.
Nog enkle dagen duurt het maar,
Dan is het groote feest weer daar,
Van vrede en menschen min,
En 't is natuurlijk ook u w wensch.
Dat het een feest zij voor elk mensch,
En in elk huisgezin.
Nog enkle dagen duurt het maar
Veel Stille Armen hunkren naar
Een beetje vreugd en licht;
Voor hen zij 't ook met Kerstmis feest,
Hebt gij, die deze woorden leest,
Uw storting reeds verricht?
P. GASUS.
Nog veel moet binnen komen.
Nog enkele dagen dan zuilen de Kerstklok
ken luiden. Zal er dan ook Kerstvreugde kun
nen zijn in de huizen van alle Stille Armen
in Haarlem en omgeving? Daarvoor is tot op
heden nog niet genoeg geld op de Kerstinza
meling binnengekomen. Maar wij en ook het
comité hopen dat in de komende dagen nog
velen die tot heden verzuimden hun offertje
voor dit mooie doel Kerstlicht te ontste
ken in de duisternis die de Stille Armen om
geeft te brengen, daartoe zullen besluiten.
Zoo er iemand in staat is om het vele leed
der Stille Armen te peilen dan is het de direc
teur van Maatschappelijk Hulpbetoon te Haar
lem. De heer S.G. de Haas van Dorsser, dien wij
om eenige indrukken daarover vroegen zei:
Ach het leed is zoo ontzettend groot, dat het
feitelijk niet te beschrijven is. Bij verleden
jaar vergeleken is het weer sterk toegenomen.
Niet alleen is het aantal Stille Armen groo-
ter geworden, maar in tallooze gevallen zijn
de kommervolle omstandigheden van vele
Stille Armen in dat tijdsbestek nog verergerd
ko
ko
Bc.tktök&S UOOC
Centrale Vccivacfnitig..
GROOTE HOUTSTRAAT 187
Adv. Ingez. Med.)
dus! Waarlijk een prestatie voor een bijna
75-jarige. „En ik wilde, dat ik het nog maar
wat drukker had", zoo zeide ons de aan
staande jubilaris, wien men zijn leeftijd niet
aanziet, „maar daar zijn helaas de tijden
niet naar!"
Sedert een 15-tal jaren deelt de heer
Funke de zorgen voor zijn bedrijf met zijn
zoon, die als mede-eigenaar in de zaak is
opgenomen.
In het particuliere leven heeft de heer
Funke zich nooit opgehouden met vereeni-
gings- of organisatie-aangelegenheden; hij
had daarvoor als hoofd van een groot be
drijf geen tijd. Alleen heeft hij indertijd het
initiatief genomen voor de oprichting van
de Deutsche Hilfsverein, die naar aanleiding
van de Ruhrbezetting werd gesticht om hulp
te verleenen aan de bevolking van het Ruhr-
gebied. Van deze vereeniging is hij eenigen
tijd penningmeester geweest.
Daar straks spraken wij van het bereiken
van een illusie door den heer Funke. Maar
in ons leven wordt de eene illusie altijd da
delijk weer door een andere vervangen. En
nu koestert de heer Funke weer dezen
wensch: dat het hem gegeven zal worden,
het 50-jarig bestaan van zijn zaak, in Maart
1938. te beleven.
En waarom zou deze krachtige, levenslus
tige man dit feit, dat voor hem van zooveel
(beteekenis is, niet beleven?
Wij wenschen het hem van harte toe!
Het woord is aan
Coethe:
Er bestaat geen patriotti
sche Kunst en geen patriot
tische Wetenschap.
Daarom verheugt het mij zoo vervolgde
de directeur dat er ook nu weer een Kerst
inzameling voor de Stille Armen wordt ge
houden. Ik hoop van ganscher harte dat er
weer zeer veel binnenkomt, want er zal ont
zettend veel noodig zijn om in staat te zijn
het leed ook maar eenigszins te verzachten.
Ieder die zijn bijdrage geeft, een kwartje, een
gulden, een rijksdaalder of een bankbiljet,
kan overtuigd zijn, dat die zeer goed besteed
worden. Het comité heeft veel adressen waar
ongetwijfeld reeds met- spanning wordt uitge
zien naar de Kerstuitdeeling.
Die verwachting mag niet teleurgesteld
worden.
Giften kunnen worden afgegeven aan onze
bureaux Groote Houtstraat 93 en Soendaplein
37 of worden gestort op onze postgirorekening
no. 38810 onder vermelding „Voor de Stille
Armen".
Twaalfde verantwoording van bij ons blad
binnengekomen giften.
Mevr. J. d. R.M. 1.Mevr. G. v. d. W.
ƒ2.50; A. K. ƒ2.—; G. A. L. ƒ1.—; J. A. ƒ0.50;
C. A. ƒ2.50; P. H. ƒ1.—; C. D. v. D. ƒ2.50;
N. N. 1.—; D. G. ƒ2.50; R. B. 1.—; M. d. J.
ƒ1.50; Mej. A. M. ƒ1.—; Tom ƒ1.—; A. V.
1.—; A. W. P. 1.—; W. N. 1.—; N. N. 1.—;
R. R. 1.—; L. 1.—; P. J. D. 2.50; v. d. K.
1.—; v. d. W. 1.—; M. v. S. 1.—; Nog eens
Jack ƒ5.—; H. B. ƒ1.— Sch. 1.—Mevr. S.
te Overveen ƒ2.50; N. N. ƒ0.25; Mappie, Gon-
nie en Willie ƒ1.50; N. N. 2.50; Mevr. V. 0.50;
Mevr. v. d. S. 1.—; R .ƒ1.50; Kinderen S.
ƒ1.—; Mej. S. /0.50; N. N. ƒ2.50.
A. T. f 5,1. C. f 2.50, S. P. H. f 3.50, B. te H'stede
f 2.50, W. v. R. f 1, H. A. f 10, H. S. f 1, Mevr. A.
G.—t. T. f2.50, N. N. f2, W. v. V. f5, A. B.
J. B. fl, Mevr. de Wed. P. fl, fam. F. R.
fl, H. E. f 2'.50, Mej. J. de V. f 1, N. N. f0.50,
T. Z. T. H'st. fl, X. f50, E. P f25, A. J. B.
f7.50, F. W. S. f5, v. N. f3, S. H. f2.50. Mevr.
St. f 2.50, fam. B K. f 2.50, H. F. f 2.50, Jhr.
A. R. f2.50. O. V. f2.50, L. G. f2.50, J. M. K—
H. f2.50, M, D. v. D. f2.50, Tj. D. f2.50, A. C.
D. f2.50, J. G. F. f2.50, J. M. K. f 2'.50, C. J.
W. de R. f2, H. B. f 1.50, L. v. O. f 1, N N.
f 1, Mevr. L. J. F. v. d. M—P. f 1, H. W. M. f 1,
Mevr. G. H. M.—U. f 1, Wed. M. W.—V. f 1,
J. V.—A. f 1, Mevr. J. v. d. S.—E. f 1, F. H. f 2.50,
Dames L. f 2, Mej. M. J. D. BI. f 1, W N. S. f 1,
P. v. D. f 0.25,C. R. f 2, F. A. D. f 1. v R. f 2,
Mevr. v. 't W. f 2.50, P. P. P. f 2.50. L. J. de L.
f 2.50, H. II. f 2, Wed. H. G. f 0.50. N. N. f 1,
N. S. f 0.50, M. f 1, N. L. f 1, fam. W. f 1. J. V.
f 0.50, C. W. O. f 2.50, Kilometervreter f 0.35,
Dames de G. f 1, H. K. J. Z. f 2.50.
Totaal zijn thans bij ons ingekomen 1164
giften tot een bedrag van f 4828.19.
Giften kunnen worden afgegeven aan onze
bureaux Groote Houstraat 93 en Soendaplein
37 of gestort worden op onze postgirorekening
no. 38810 onder vermelding „Voor de Stille
Armen".
Het vreugdevuur op het Juliana-monument in Den Haag werd door Prins Bernhard met een langen fakkel ontstoken.
Hti Bc&üêeêisiikste
Tsjang Kai Sjek nog niet in vrijheid gesteld.
pag. 4
De staat San Salvador is door een ernstige
aardbeving getroffen. pag. 4
De „beslissende aanval" op Madrid wordt nog
dit jaar venvacht. pag. 4
Groote vreugde in het land en speciaal in den
Haag in verband met den ondertrouw van
Prinses Juliana en Prins Bernhard. pag. 3
Aan de schooljeugd wordt een rijmprent uit
gereikt, in verband met het vorstelijk hu
welijk, met een gedicht van dr. p. C. Boutens
pag- 3
Sociale Zaken waarschuwen tegen gebruik
van niet-hardgekookte eendeneieren.
pag. 3
De tentoonstelling van ontwerpen voor uit
breiding voor het Haarlemsche stadhuis.
pag 6
Australië maakte in de 1ste innings 80 en in
de trveede innings 1451 pag. 10
Dr. Verhage oordeelt de positie van het bloem
bollenbedrijf wat optimistischer. pag. 6
De gemcentebcgrooting van Heemstede wees
voor 1937 aanvankelijk een tekort aan van
f 200.000 B. en W. stellen voor een straat
belasting te heffen. pag. 14
De heer A. Funke wordt 26 December 75 jaar.
pag. 1
ARTIKELEN. ENZ.
R. P.: Een rijmprent. pag. j
Mr. E. Elias: Het vreugdevuur is ontstoken.
pag. 1
J. B. Schuil: Nationale Avond. pa". 5
K. de Jong: Haarlem's Postaal Mannenkoor.
pag. 5
K. de Jong: Concert der H. O. V. pao- 5
K. de Jong: Kerstu-'tvoering. r>aT 5
G. J. Kalt: Kerstavond Ver. tot bevordering
der belangen van sleclithoorenden. pag. 5
G. J. Kalt: Weihnachtsoratorium van Hein-
rich Schütz. pag 5
H. D. Vertelling: Het groote geheim pag. 12
De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge
nomen op pag. 13.