Tectttketi
WeüwatUeel!
Dit is nog maar een begin.
Een waterkuur.
Deterding zegt:
Europa sluite zich
aaneen
f
1 2 5 0 4
Snat's HuxeBalcketiieu
Hel Bi&üMitii&s&c
54e Jaargang No. 16416
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Dinsdag 29 December 1936
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR prcpinnnM
en ROBERT PEEREBOOM- COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM-
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden
f 3.25, franco per post 3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand f 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72^.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10132,12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
ADVERTENTIëN 15 regels f 1.75, elke regel meer f 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regeL Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 14 regels 0.60. elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Duim ƒ250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk 30.-,
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-. Overlijden f600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400 -, Verlies Duim f 75.-. Verlies Wijsvinger 75.-. Verlies andere vinger ƒ30.-.
Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
HAARLEM, 29 December.
Het Plan-Deterding.
Met verrassing zal men kennis genomen heb
ben van het plan van den thans in Duitsch-
land wonenden Sir Henry Deterding om een
deel van zijn millioenen beschikbaar te stellen
voor den aankoop van Nederlandsche land
bouwproducten en vee teneinde daarmee den
nood in Duitschland te helpen lenigen en te
gelijk den Nederlandschen landbouw en vee
teelt te steunen. Volgens de Tel. betreft het
plan ook den tuinbouw. Dit blad doet nog de
volgende mededeelingen over de zaak;
„Het is hoofdzakelijk voorloopig de bedoelin;
van Sir Henry Deterding door middel van de
instanties welke hij voor de uitvoering van
zijn plannen gekozen heeft de groote over
schotten in Nederland welke er aan produc
ten van land- en tuinbouw en veeteelt be
staan uit de markt te nemen met andere woor
den al de onverkoopbare producten die an
ders vernietigd zouden moeten worden, over
te nemen.
De groote hoeveelheden groente, welke op de
veilingen „doorgedraaid" worden, komen voor
deze aank-oopen in aanmerking, alsmede het
vee, dat afgeslacht zou moeten worden of in
het algemeen niet in het normale handelsver
keer gebracht kan worden.
De te koopen overschotten aan land- en
tuinbouwproducten en vee zullen in guldens in
Nederland betaald worden en in marken door
de Duitsche regeering worden overgenomen.
Voor de uitvoering van de transactie heeft
Sir Henry Deterding gekozen de onlangs
opgerichte stichting De Waag te Haarlem,
waarvan voorzitter is ir. B. Wigersma, aldaar.
Bestuursleden zijn prof. J. Hessing, te
's Gravenhage, mr. J. A. P. C. ten Bokkel, te
Haarlem en de heer A. Karseboom te
Aerdenhout.
Deze stichting is feitelijk geboren uit den
arbeid en de doelstellingen van de Vereeni
ging tot studie van den Staat, van welke ver-
eeniging ir. Wigersma onder-voorzitter is. Tot
de stichting De Waag, welke zich o.a. voor
stelt- samenwerking te bevorderen tusschen
de Westersche staten buiten alle politiek en
politieke partijen om, heeft Sir Henry Deter
ding zich thans voor de uitvoering van zijn
plannen aangetrokken gevoeld.
Hij beschouwt deze plannen, naar ons ge
zegd werd, slechts als een begin. De stichting
De Waag -zal half Januari ook een orgaan
doen uitgeven van gelijken naam, waarin het
economische gedeelte zal komen te staia-n
onder leiding van dr. ir. D. M. Dijt, die dr. De-
terding's adviseur is voor het beheer van
diens goederen in Mecklenburg. Voorts zal
redacteur worden drs. W. F. Hoyer, te
Haarlem.
Sir Henry Deterding vertoeft thans in
Duitschland in een tijdelijk verblijf, door hem
gehuurd aan den Kleinen Wannsee nabij
Berlijn. Zonder vooruit te loopen op hetgeen
nader door dr. Deterding over zijn plannen
binnenkort gepubliceerd zal worden, verzocht
men ons den nadruk er op te leggen, dat deze
voornemens met geen enkele politieke gestie
iets uitstaande hebben, maar slechts be
schouwd moeten worden als daden van men-
schelijkheid. Heden zijn te 's-Gravenhage nog
met dr. Hirschfeld nadere besprekingen ge
houden over de uitvoering van het aankoop
plan."
Inderdaad schijnen de bedoelde transacties
met Duitschland zulk een omvang te zullen
aannemen, dat het in eerste instantie door
Het Volk genoemde totale bedrag van tien
millioen gulden niet ver van de werkelijkheid
verwijderd zou blijken te zijn. Ook de nadere
mededeelingen duiden op een plan van groot-
schen opzet, dat voor Duitschland een wel
daad zou beteekenen maar voor Nederland van
niet minder groot belang zou zijn.
De bevordering van samenwerking tus
schen de Westersche staten buiten alle poli
tiek en politieke partijen om, zich uitend in
daden van menschelijkheid is een program
dat in tijden als deze welhaast als het Won
der -klinkt, waarop niemand meer durfde ho
pen. Als de heer Deterding zijn levensavond
en zijn enorm fortuin aan een dergelijke
taak gaat wijden kan hij daarvoor niet an
ders oogstten dan de dankbaarheid van een
West-Europa welks internationale politieke
spanningen bijna ondraaglijik zijn gewor
den. Natuurlijk kan men ze niet bezweren
zelfs met een zoo indrukwekkend bedrag als
tien millioen.
Indien hij dit aankoop-plan „slechts als een
begin" beschouwt zal men met des te grooter
belangstelling afwachten in welke richting en
op welke wijze de verdere actie zal worden
gevoerd. Wij hopen dat het spoedig mogelijk
zal zijn daarover meer mee te deelen en komen
in ons volgend nummer terug op de beteeke-
nis die het aankoopplan voor den Nederland
schen land- en tuinbouw en de veeteelt kan
hebben.
R. P.
(Een Hongaar, die voornemens
was een wereldrecord te vestigen
in het zitten-in-een-heet-bad is
na vier dagen door de politie te
Boedapest met den sterken arm
uit de badkuip gehaald.)
Ha, er is weer iets nieuws bedacht,
Daar had de wereld op gewacht,
En ditmaal deed Amerika
Het ons niet voor (allicht wel na)
Daar is een waterzuchtig man,
Naar 't zelf met zorg bedachte plan,
Toen 't water aan de lippen kwam,
Terwijl hij net een kuipbad nam,
Er dagen lang niet uitgegaan,
Dat 's nogeens een warmwater-kraan.
Die badgast was ook badgastvrij,
Hij noodigde publiek erbij,
Zij 't dan ook tegen een entrée
Ten bate van zijn portmoimaie.
Terwijl hij, vrij van watervrees,
Voor elk die het wou zien bewees,
Hoe deze vorm van watersport,
Door hem ontdekt, beoefend wordt.
De hitte was hem geen bezwaar,
Want die Hongaar was al halfgaar,
Voordat hij aan zijn bad begon,
Of op zijn waterkrachttoer zon.
Maar toen dit vreemde watermerk,
Onwrikbaar in zijn waterwerk,
Nog altijd op den vierden dag,
Daar in zijn waternering lag,
Kwam de politie in 't geding
En redde dezen drenkeling,
Bang, dat hij ook - om zeep zou gaan,
Ik weet niet, wat men heeft gedaan.
Toen men hem -opgeheschen had,
Uit dit wat overdreven bad,
Maar het succes was vast verhoogd,
Als men hem flink hadafgedroogd,
Want, afgescheiden van het geld,
Dat door 't publiek werd neergeteld
Zou 'k zeggen, was dit toch voor zoo'n
Verwarden dwaas 't verdiende loon.
P. GASUS.
voor den Oudejaarsavond
Kerstkrans
Kerstbrood
Tulband
Saucijzebroodjes
Croquetten
Kaaspasteitjes.
Ragoutbroodjes
Hambroodjes
Pasteitjes
Berliner Bollen
Appelflappen
Beignets
Appelbollen
Sneeuwballen
Oliebollen
Cano's
en nog vele andere lekkernijen!
niiiiiiiM l, - -
(Adv. Ingez. Wied.)
Wijziging Werklieden
reglement Heemstede.
Thans ongevraagd ontslag aan 55-jarige
werklieden mogelijk.
De Heemsteedsohe, Gemeenteraad heeft in
zijn zitting van Maandagmiddag goedge
keurd, dat aan art. 36a van het Werklieden
reglement een nieuw tweede lid wordt toege
voegd, -waarin bepaald wordt dat ongevraagd
eervol ontslag kan worden verleend aan den
werkman, die den leeftijd van 55 jaren heeft
bereikt, wanneer hij ingevolge de bepalingen
der Pensioenwet 1922 recht heeft op ver
vroegd pensioen
De komende feestdagen.
Ontheffing der winkelsluiting.
Burgemeester en Wethouders van Haarlem
hebben in verband met het huwelijk van Prin
ses Juliana en Prins Bernhard voor het tijdvak
van 4 tot en met 7 Januari 1937 ontheffing
verleend van het bepaalde in de artikelen 2,
onder b en 8, eerste lid, onder b, van de Win
kelsluitingswet 1930, in dier voege, dat gedu
rende dac tijdvak na des avonds 8 uur tot des
nachts 12 uur de winkels voor het publiek
geopend mogen blijven en het venten, het
verkoopen en het te koop aanbieden op of aan
voor het openbaar verkeer openstaande land
en waterwegen geoorloofd is.
„U zult begrijpen, dat ik niet op de
mededeelingen, die Sir Henry Deter
ding toegezegd heeft, wil vooruit-
loopen en dus over de finesses van
deze millioenenschenking niets kan
zeggen".
Dit waren de woorden van mr. J. A.
P. C. ten Bokkel, toen wij hem om
nadere inlichtingen vroegen over de
vorstelijke gift van den heer Deter
ding. Doch over de voorgeschiedenis
wilde onze zegsman wel het een en
ander vertellen.
Reeds eenige jaren geleden werd, naar men
zich zal herinneren, de Vereeniging tot Studie
van den Staat opgericht. Een viertal publica
ties-zagen door toedoen van deze vereeniging
het licht, waaronder een plan voor een grond
wet voor Nederland.
„Dit was", aldus mr. Ten Bokkel, „geen plan,
dat wij tot iederen prijs in dien vorm ver
wezenlijkt wilden zien. Het was slechts be
doeld als een ontwerp, waarover ieder het
zijne kon zeggen en dat daardoor kon laten
zien, wat er in het Nederlandsche volk aan
constitutioneele begrippen leeft.
De vereeniging was geen dochteronder
neming van eenige politieke partij, doch
meende, dat door onderling krakeel niet tot
een oplossing kwam van wat men zoo lang
zaam aan moest gaan beschouwen als een
.Untergang des Abendlandes".
Tenslotte heeft de heer Deterding zich tot
het werk van deze vereeniging aangetrokken
gevoeld. Men kan hier in Nederland moeilijk
beoordeelen, hoe groot de moeilijkheden zijn
van het Duitsche volk en hoe groot de nood
onder de armen daar is. Sir Henry Deterding
die thans in Duitschland verblijft, is thans
blijkbaar van meening geweest, dat doorge
tast moet worden. Europa zal zijn evenwicht
moeten hervinden. Daartoe is het noodzake-
De
„Van der Wyck" wordt
niet gelicht.
Regeering antwoordt op vragen in den
Volksraad.
BATAVIA, 29 Dec. (Aneta) In ant
woord op -een schriftelijke vraag
van den heer Van Lonkhuyzen, lid
van den Volksraad, heeft de regeering
medegedeeld, dat, mede naar aanüei
ding van adviezen, ingewonnen bij
Nederlandsche en Britsche bergings-
maatschappijen, van het lichten van
het wrak van de „Van der Wijok"
moet worden afgezien.
Dadelijk na de ramp is 'n onderzoek inge
steld naar een mogelijke verbetering van het
radio-alarm-systeem (men zal zich herinne
ren dat eenige schepen, alhoewel dicht in de
nabijheid, het S.O.S.-sein niet hebben op
gevangen). Het duurt echter eenigen tijd al
vorens uit de bekende gegeven eenige con
clusie kan worden getrokken.
H. O. V. Gemengd Koor
opgericht.
Eerste repetitie 18 Januari.
Maandagavond had in het Gebouw „Zang
en Vriendschap" de oprichtings-vergadering
plaats van het H. O. V. Gemengd-koor. De ver
gadering was door circa 80 dames en heeren
bezocht.
De voorzitter Mr. A. Beets zette nog eens
uitvoerig de plannen van het H. O. V bestuur
uiteen, en zeide zich te verheugen dat zoo-
velen aan de eerste oproeping hadden gehoor
gegeven. Hierna werden door den heer Frits
Schuurman meer speciaal de technische zaken
toegelicht, waarna er gelegenheid was voor
het stellen van vragen. Van deze gelegenheid
werd door eenige dames en heeren gebruik
gemaakt.
Hierna werd gepauzeerd, om- de aanwezigen
in de gelegenheid te stellen zich als lid op te
geven. Er gaven zich een zeventigtal dames
en heeren op als lid. Onmiddellijk kon met de
stemkeuring worden begonnen. Maandag 4
Januari ,te 20.15 zal deze worden vooi'tgezet.
Ook is er dan nog gelegenheid, zich aan te
melden.
Tevens zij medegedeeld dat, in verband met
het feit dat de dirigent Frits Schuurman 11
Januari het Residentie-orkest zal dirigeeren,
de eerste repetitie plaats zal hebben op Maan
dagavond 18 Januari te 20.15 in Gebouw
„Zang en Vriendschap".
Sir Henry Deterding.
lijk, dat de volken weer tot elkaar komen,
geestelijk maar ook economisch.
Hoe ver deze groot-industrieel ziet,
blijkt uit het feit, dat naar zijn eigen
mededeeling deze, reeds zoo groote
gift, niet zijn eenige bemoeiing zal
zijn.
In verband met de werkzaamheden van hen:
met wie Sir Henry in relatie is getreden, ver
telde mr. Ten Bokkel nog iets naders over de
stichting „De Waag".
Deze stichting is in het leven geroepen om
de uitgave van een weekblad mogelijk te
maken. Dit blad zal eveneens „De Waag'
heeten. Men kan niet zeggen dat het een
orgaan van de Vereeniging tot Studie van den
Staat is. Doch van de Vereeniging is prof. J.
Hesseling voorzitter en ir. B. Wigersma onder
voorzitter, terwijl van de stichting „De Waag"
ir. Wigersma voorzitter is van het stichtings
bestuur, en prof. Hessing in het bestuur zit
ting heeft. De leiding, die uit zal gaan van het
weekblad „De Waag", zal dan ook wel ge
ïnspireerd zijn door het streven van de Ver
eeniging tot Studie van den Staat.
Middenstandsweek 1937.
B(loemen) E(n) L(entevreugd)-week.
De Hoofdcommissie van Uitvoering Mid
denstandsweek 1937 bericht ons het volgende.
E!r wordt in den laats ten tijd nog al eens
telefonisch en op andere wijze aan ons bu
reau en bij onze bestuursleden geïnformeerd
hoe het staat met onze plannen voor Mei 1937
Al worden we liefst zooveel mogelijk met
rust gelaten, omdat er rusteloos gewerkt
moet worden, op zichzelf is deze belangstel
ling een verheugend verschijnsel.
Bij sommigen spreekt er zelfs een zekere
vrees uit, dat onze plannen niet zouden door
gaan.
Het feit, dat in de laatste weken in het
openbaar niets gedaan werd, wil niet zeggen,
dat er binnenskamers niet hard gewerkt werd
en wordt aan de plannen.
En de resultaten? Laten wij er op dit oogen-
blik alleen dit van zeggen, dat de gevoerde
besprekingen, enz. de verwachting wettigen,
dat Haarlem in de week van 3 tot 10 Mei 1937
in het teeken van de Bloemen- en Lente
vreugde zal staan. Er werd dan ook reeds be
sloten, aan genoemde week de benaming
Bloemen- en Lentevreugdeweek (afgekort
B.E.L.-week) toe te kennen.
Wij hopen spoedig in staat te zijn. meer ge
detailleerde inlichtingen omtrent onze vor
deringen te verschaffen.
Een Electro-Huishoudboek.
Aangeboden door het G. E. B.
Het Gemeente-Electriciteitsbedrijf te Haar
lem heeft een Electro-Huishoudboek het licht
doen zien.
In het begin van het boek wordt het nut
uiteengezet van een goede, eenvoudige boek
houding, 09k voor de huishouding, ten einde
zeker te zijn van het noodzakelijk evenwicht
tusschen inkomsten en uitgaven.
Van week tot week kunnen in dit boek de
huishoudelijke uitgaven op zeer overzichte
lijke wijze worden opgeteekend.
Het zeer uitvoerige, populair geschreven en
rijk geïllustreerde boek beschrijft verder, welk
nut men op bijna elk gebied van de electrici-
teit kan hebben, zoo o.a. behalve bij verwar
ming, verlichting, warmwatervoorziening, ko
ken, haardrogen. koelkasten, strijken enz. ook
bij ventilatie, bij het friseeren, het persen van
kleedingstukken dassen enz. en bij tal van
kleine apparaten, waarvan het gebruik het
dagelijksch leven kan vergemakkelijken.
De Vrouwen-Electriciteitsvereeniging heeft
bij het samenstellen van dit boek haar mede
werking verleend.
Behalve op het gebied der electriciteit vin
den we in deze nuttige uitgave ook tal var
inlichtingen over huidverzorging en de ver
zorging van kleine wonden, behandeling van
huisdieren, een afstandswijzer, verkeersraad-
gevingen, posttarieven, een verjaarskalender,
ja zelfs een bridgetelling!
Het woord is aan
Blatter:
Fliegende
Menigeen houdt zich voor
een menschenkenner omdat
hij niemand vertrouwt.
AntUcaciet vom
Centcate- vzcu/attniftty.
GROOTE HOUTSTRAAT .87
(Adv. Ingez. Med.)
Leening der gemeente Leiden
van 1.500.000.
Inschrijvingen worden zonder recht van
voorkeur toegewezen.
Naar wij vernemen is het bij inschrijving
aangeboden bedrag voor bovengenoemde lee
ning niet geheel geplaatst, zoodat de inschrij
vingen zonder recht van voorkeur ten volle
zullen worden toegewezen.
LEIDER DER GRIEKSCHE COMMUNISTEN
VEROORDEELD.
ATHENE 28 December (D. P. B.-A. N. P.).
De leider der Grieksche communisten Zacha-
riades is tot negen jaar tuchthuisstraf veroor
deeld.
STEEDS HET NIEUWSTE
maar steeds goed.
BRILLEN VAN K E I P.
GROOTE HOUTSTRAAT naast Luxor.
(Adv. Ingez. Med.)
op Oudejaarsavond
CROQUETTEN
PASTEITJES
RAGOUTBROODJES
SAUCIJZEBROODJES
Uitsluitend met roomboter bereid!
Telefoon 10876, 13714, 11643, 12193
(Adv. Ingez. Med.)
De Duitsche regeering vergemakkelijkt de
dienstneming bij het leger. pag. 4
Engeland verplaatst zijn ambassade van Ma
drid naar Valencia. pag. 4
De benzineprijs is met ingang van heden
met een halve cent per liter verhoogd.
pag. 3
Er bestaat, volgens mededeeling, van offi-
cïeele zijde, geen reden tot ongerustheid
over den toestand, waarin sommige K.L.M.
vliegtuigen zouden verkeeren. pag. 3
Te Haarlem is een H. O. V. Gemengd Koor
opgericht. pag. 1
Van 4 tot en met 8 Januari mogen de winkels
te Haarlem langer open blijven. pag. 1
De „Van der Wijck" wordt niet gelicht, pag. 1
Sir Henry Deterding heeft verklaard, dat zijn
groote gift nog maar een begin is. pag. I
De Heemsteedsclie raad heeft een voorstel
aangenomen, waardoor het mogelijk wordt
aan 55-jarige werklieden ongevraagd ont
slag te verleenen. pag, 8
Rie Mastenbroek verbetert het wereldrecord
400 M. rugslag. pag. 10
ARTIKELENENZ.
R. P.: Het Plan-Deterding. pag. 1
C. R. Attlee: China's jongste burgerkrijg.
pag. 4
Vr. S.: Veteranen van toekomstige oorlogen.
pag. 4
Jhr. dr. J. C. Mollerus: Terugblik op het
jaar 1936. pag. 3
Amy Groskamp-ten Have: Een vrouw schrijft
pag 6
H D. Vertelling Na vijf en twintig jaar.
pag. 6
Schaakrubriek. pag. 10
De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge
nomen op pag. 9.
