Verkruijsen De Lange
De werkloosheid te Haarlem.
COGNAC!
Het BeUmsiikste
54e Jaargang No. 16427
Verschijnt dagelijks. Behalve óp Zon- en Feestdagen
Dinsdag 12 Januari 1937
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM UITGAVE LOOKERS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR prniKBOOM.
en ROBERT PEEREBOOM. COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ NV. Hoofdredacteur.
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTEK MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTENper week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden
f3.25, franco per post f3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand f 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.7214.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 c Redactie 10600
Drukkerij10132,12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
ADVERTENTIëN 15 regels f 1.75, elke regel meer I 0.35. Reclames
0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 14 regels 0.60. elke regel meer f 0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
R
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange on
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange
Alles indier
geschiktheid 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog 400.-, Duim f
ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400-, Ve
het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare vc
250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm- of Beenbreuk f 30.-,
lies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f 75.-. Verlies andere vinger f30.-.
orwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
HAARLEM, 12 Januari.
Colijn's Initiatief.
De minister-president heeft in een inter
view met het bekende Zweedsche blad „Svenska
Dfygbladet" het denkbeeld geopperd nieuwe on
derhandelingen te openen voor nauwere eco
nomische samenwerking tusschen de staten
die jaren geleden de conferentie van Oslo hiel
den, waarbij toen geen duurzaam resultaat be
reikt kon worden. Het zijn Nederland, Zweden,
Denemarken, Noorwegen, België en Luxem
burg. De omstandigheden schijnen gunstiger
dan zij in langen tijd geweest zijn, omdat
sinds de vorige onderhandelingen het goud-
blok verdwenen is niet alleen, maar ook de
afkeer van de autarkie in de wereld is ge
groeid en het streven naar gezonde interna
tionale economische verhoudingen is versterkt.
Dit wekt hoop en de Scandinavische com
mentaren op het in.erview zijn ook gunstig,
ofschoon gereserveerd. De Deensche premier
Stauning zegt dat Denemarken een Neder -
landsch initiatief met blijdschap zou begroe
ten, de Noorsche premier Nygaardsvold, een
tikje gereserveerder, verklaart dat Noorwe
gen gaarne aan voorbereidende onderhande
lingen wil deelnemen, de Zweedsche pers (of-
ficieele uitlatingen uit Zweden ontbreken op
het moment van schrijven nog) uit zich in
enthousiasten zin over een mogelijke "herle
ving van de conventie van Oslo en een ver
mindering van de handelsbeperkingen. Ook
van Engelsehe en Duitsche zijde zijn al le
vendige blijken van belangstelling in het
initiatief van dr. Colijn gekomen, hetgeen
weer eens bewijst dat wel degelijk naar een
Nederland geluisterd wordt op internatio
naal gebied en dat ons land ook op dit moei
lijkste en uitgebreidste aller terreinen lang
niet zoo onbe teekenend is als velen vaak
willen beweren.
Een internationaal Initiatief van onzen mi
nister-president wordt wel degelijk in het
buitenland als een zaak van groot belang be
schouwd. Het komt eigenlijk hierop neer: als
men afbreken wil zijn wij een klein land, als
de conjunctuur gunstig wordt om te bouwen
zijn wij een groot land. En aangezien ook Na
poleon zei, dat op den duur de geest, die bou
wen wil. altijd machtiger is dan het zwaard,
dat vernielt, doet men volkomen mis met dit
als onbelangrijk te beschouwen.
Overdreven optimisme zal overigens wel
niemand koesteren. Er is in de laatste jaren
zooveel grondig misdukt op internationaal ge
bied, dat men hard is gaan twijfelen aan eiken
invloed van het gezonde verstand op- de inter-
natonale verhoudingen in Europa. Alleen de
gedachte: „Het moet op een goeden dag ein
delijk wel eens kenteren", hebben de meesten
van hun oude optimisme nog overgehouden.
Of het moment van die kentering eindelijk
nabij is zullen de gebeurtenissen moeten lee-
ren. Economisch pleit veel vóór zulk een ver-
onderstelling.Politiek schijnt het nog te schoon
om waar te zijn. Als er nu ten aanzien van
Spanje eens een verbetering in de onderlinge
verhoudingen tusschen de staten kwam, als
men van weerszijden eens wilde ophouden,
zich in de Spaansclie zaken te mengen, dan
zou dat ai een zegen voor Europa zijn.
Maar de zes Oslo-staten zijn niet bij de
Spaansche ellende betrokken en kunnen ten
minste onder elkaar met voorbereidende on
derhandelingen beginnen. De onderlinge ver
houdingen tusschen die zes kleine volken zijn
inderdaad uitstekend (ook van de Neder-
landsch-Belgische relaties kan dat tegenwoor
dig gélukkig gezegd worden) en een betere
basis om zakelijke onderhandelingen op te
voeren kan men zich niet wenschen.
Wanneer inmiddels de politieke hemel in
Europa eens wat mocht willen opklaren en de
Engelsehe en Duitsche belangstelling verder
mocht gaan dan alleen-maar-belangstelling
zouden er werkelijk groote resultaten in het
verschiet kunnen liggen.
„Hoop rijst toch immer weer in 't mensche-
lij'k gemoed", zegt een Engelsch spreekwoord,
dat geen weerlegging kent.
R. P.
Maïs rot in de scheepsruimen.
Argentijnsche schepen kunnen tengevolge van
de staking niet gelost worden.
WASHINGTON, 12 Januari (Havas). De
ambassadeur van Argentinië heeft het mi
nisterie van buitenlandsche zaken verzocht
maatregelen te doen nemen om drie millioen
bushels maïs te doen lossen uit Argentijnsche
schepen, welke in de havens aan iden Stillen
Oceaan liggen. Tengevolge van de staking der
zeelieden worden deze schepen niet gelost. In
vijf van deze schepen is de lading reeds gaan
rotten.
De stakingscommissie heeft beloofd de
kwestie te zuilen bespreken in een conferentie
met de directies vod de scheepvaartmaat
schappijen.
Onzichtbaarheid.
(Dr. Mancini, een Italiaanheeft,
naar uit Milaan bericht wordt,
stralen uitgevonden, die personen
en zaken onzichtbaar kunnen
maken.)
De werklijkheid van „De Onzichtbare Man"
En geen fantasie, die een schrijver kan
droomen.
Is daar deze uitvinder heusch toe gekomen?
't Is iets, dat men moeilijk zich indenken
kan.
Mancini de naam is op 't eerste gezicht.
Toepaslijk genoeg om vertrouwen te
schenken,
Hoewel Mannietzieni nog sterker doet
denken,
Aan 't doel waarnaar deze geleerde zich
richt.
Een wonder idee, dat je in het verschiet,
Al naar het je goeddunkt, maar zelf zou
bepalen,
Door middel van maklijk verkrijgbare
stralen:
Zoo zie je me wel en zoo zie je me niet.
En dat je. al naar het je past, bovendien
Je stralen ook weer naar een ander kunt
mikken,
Zoodat je het niet slechts figuurlijk kunt
schikken.
Maar letterlijk tevens: ik kan 'm niet zien!
Het lijkt zoo een goed en een practisch idee,
Waarmee wel veel ergernis valt te besparen,
Maar veel wat onzichtbaar is, brengt
ook gevaren,
En dan valt het mogelijk toch weer niet mee.
Neen, alles bijeen is 't zoo mooi niet
misschien,
Met toch al de toekomst onzichtbaar
voor oogen,
Zou 't denkelijk toch ons geluk niet
verhoogen,
jfUs 't heden zelfs niet meer geheei
was te zien.
D'onzichtbare man blijve liefst theorie,
Wat zichtbaar is, kun je tenminste bekijken,
Hoe nuttig onzichtbaarheid dikwijls
mag lijken,
Ik weet toch maar liever precies, wat ik zie.
P. GASUS.
WIJNHANDELAREN EN DISTILLATEURS
Gr. Houtstraat 146, Tel. 11145
Zijlstraat 32 Tel. 10438
het eenige middel tegen Griep
per 1/1 fl.
COGNAC FIN BOIS - 2.60
COGNAC DE FLèRS Co. x *rs gi
a COGNAC f
COGNAC DE FLèRS Co. xx A a
a COGNAC
COGNAC DE FLèRS Co. xxx *2. ©Éft
a COGNAC
COGNAC BIS QUIT A t il
DUBOUCHé (D OR)
COGNAC BISQUIT i £A
DUBOUCHé *§Ov
COGNAC HENNESSY Co. xxx C 2 2C
per '/i' flesch
COGNAC VIEUX G C.Cf)
„DE BOURRAN FRèRES"
(Adv. ingez. Med.)
Bij doorgaand vriezend weer is de
gelegen aan de Wagenweg bij
de Spanjaardslaan
1 oegangsprijS 40 cent
!NL. SPORT HU IS HAARLEM -
IJSBAAN ilMPEMIHI©yT
IHliPEIMa¥©lMP <§I@PilNIP
Kinderen 2d cent
TELEFOON I22i5
(Adv Ingez. Med.)
Het blijft goed gaan naar de statistiek uitwijst.
Maar wil de gewone afneming van hef
aantal werkloozen in het voorjaar
voldoende beteekenen, dan moet er
opleving in de bouwvakken komen.
Het blijft gelukkig goed gaan op de Haar-
lemsche arbeidsmarkt. Wel is in de afgeloo-
pen week het aantal werkloozen nog met 39
vermeerderd, maar dat is een gewoon ver
schijnsel voor Januari. Het vorig jaar liep het
aantal werkloozen in dezelfde week met 99
naar boven, zoodat het bij 1936 vergeleken een
gunstig verschil is van 60.
Op dit oogenblik heeft Haarlem 264
werkloozen minder dan op hetzelfde
tijdstip van 1936.
Degenen die een gunstige uitwerking van
het losdaten van den gouden standaard op de
Haarlemsche arebidsmarkt verwachten, zijn
daarin dus niet teleurgesteld. Het aantal
werklooze metaalbewerkers is in het bijzonder
belangrijk verminderd. Dit komt door een
groote bedrijvigheid aan de fabriek der N.V
Beijnes en door een opleving in de scheeps-
bouwnij verheid.
Het gaat in dalende lijn, wat vooral duide
lijk blijkt als we er aan herinneren, dat wij
in het begin van 1936 niet minder dan 1100
werkloozen boven het aantal van het vorige
jaar waren.
Maar er zijn toch nog op dit oogenblik 6719
werkloozen in Haarlem en wil er van een blij
vende verbetering gesproken kunnen worden,
dan zal dit aantal belangrijk naar beneden
moeten. In de komende weken is daarop even
wel nog weinig kans. De laatste 6 weken van
Januari en Februari van 1936 liep het aantal
werkloozen nog met 132 naar boven. Het is
dus aan te nemen dat het cijfer ook in de
eerste weken van dit jaar nog wat naar boven
zal gaan. maar er wordt gehoopt, dat het toch
wel minder zal zijn dan 132.
Geregeld komt omstreeks Maart de daling
van het aantal werkloozen tengevolge van de
seizoen drukte in het voorjaar.
Deze dalingen waren in 1932 200, 1933 1300,
1934 700, 1935 800 en 1936 1000.
Natuurlijk wordt gehoopt, dat ook dit voor
jaar een daling zal komen en nog wel in ster
kere mate dan vorige jaren. Maar wil dit zoo
zijn, dan zal er ook nu een opleving in de
bouwvakken moeten komen. Gewoonlijk wordt
er in het voorjaar met belangrijke bouwwer
ken begonnen en dat heeft dan steeds een
gunstige uitwerking op de arbeidsmarkt. Maar
nu is het helaas een niet te loochenen feit dat
het in dezen tijd juist slecht in de bouwvak
ken gaat. Het aantal werklooze bouwvakarbei
ders is grooter dan ooit te voren en helaas zijn
er niet veel teekenen die er op wijzen dat er
spoedig een zeer belangrijke verbetering te
verwachten is.
Van overheidswege zijn niet veel nieuwe bouw
werken van beteekenis in de komende maan
den te verwachten. Misschien kan over eenige
maanden begonnen worden met den bouw van
den nieuwen vleugel van het Stadhuis in de
Koningstraat, maar daartegenover staat dan,
dat in dienzelfden tijd een einde komt aan
twee bouwwerken die de gemeente nu (even
eens met medewerking van het Werkfonds^
onder handen heeft, namelijk den bouw dei-
Brandweerkazerne aan de Ged. Oude Gracht
en het gebouw voor den Geneeskundigen
Dienst aan de Nieuwe Gracht. Vermindering
van het aantal werklooze bouwvakarbeiders
zal de stadhuisbouw dus niet brengen, want
als de beide bovengenoemde werken klaar zijn
komen er meer bouwvakarbeiders zonder ar
beid dan voor het Stadhuis aangenomen kun
nen worden.
Daarom hebben wij informaties ingewon
nen hoe het met de particuliere bouwnijver
heid is.
Een beeld van de staking in de Amerikaansche auto-industrie arbeiders van een
carosserie-fabriek der General Motors te Ohio houden de werkplaatsen bezet.
Onze lezers weten reeds dat bij „Bethesda-
Sarepta" aan de Hazepaterslaan door de Ver-
eeniging tot Christelijke verpleging van lijders
aan vallende ziekten een kliniek gebouwd zal
worden. Dit is een object van ongeveer 2 ton,
zoodat dit voor de werkverruiming natuurlijk
van veel beteekenis is. Vermoedelijk zal nog
voor den zomer met het werk kunnen worden
begonnen.
Aan de Vereeniging tot Christelijke ver
zorging van geesteszieken is door Burgemees
ter en Wethouders van Bennebroek vergun
ning verleend voor den bouw van een tweetal
paviljoens op de terreinen van de stichting
„Vogelenzang".
De paviljoens worden gebouwd naar de
plannen van den architect A. T. Kraan van
Oegstgeest. De bouwkosten worden geschat op
circa f 120.000.
Hoewel dit een werk in de omstreken is kan
toch wel aangenomen worden, dat Haarlem
sche bouwvakarbeiders daarbij ook een goede
kans hebber-
Van veel belang is ook de quaestie hoe het
staat met den particulieren woningbouw. Deze
was in den laatsten tijd-te Haarlem vrijwel
stopgezet omdat er een te veel aan huizen was.
De laatste tellingen van leegstaande
huizen te Haarlem hebben aange
toond. dat den laatsten tijd een ver
mindering is te constateeren.
De telling van October wees uit, dat het aan
tal van 1700 tot 1600 gedaald was en nu is
met Januari opnieuw een vermindering gecon
stateerd.
Het is dus aan te nemen, dat in de naaste
toekomst de particuliere bouwers weer zullen
beginnen met bouwen van huizen. Er moet ook
rekening gehouden worden met den gestadigen
groei van het inwoneraantal van Haarlem. Als
er in een jaar 2000 nieuwe inwoners komen
beteekent dit de noodzakelijkheid, dat het aan
tal bewoonde huizen met ongeveer 500 wordt
vermeerderd.
Bovendien is er een der oorzaken van het
overschot dat den laatsten tijd op de woning
markt geconstateerd werd, gelegen in het sa
menwonen. Als er een kleine keer komt in con
junctuur dan is te verwachten dat aan veel
gevallen van samenwoning een einde komt,
wat vraag naaf nieuwe woningen tengevolge
zal hebben.
In het Vondelkwartier in Haarlem Noord is
men dezer dagen reeds begonnen met den
bouw van een dertigtal nieuwe middenstands
woningen.
Er is dus wel eenige kans op wat meer be
drijvigheid in de bouwvakken in de komende
maanden.
De gemeente Haarlem heeft in de komende
maanden nog eenige kleine werken uit te voe
ren: de verbetering van de Brouwersvaart en
het leggen van een stamriool in het Ramplaan
kwartier, maar men begrijpt dat dit niet van
veel invloed zal zijn op het aantal werkloozen.
Als evenwel de begrooting voor 1937
is goedgekeurd komen er wel meer wer
ken voor rekening der gemeente. Uit de be
grooting haalden wij de volgende bedragen:
Aanleg sportterrein Schalkwijkerweg f 51.000
Aanleg sportterrein aan de Delft f 29.500
Aanleg speelterrein N. B. Spaarne,
gedeeltelijk graven van een sport
haven f 15.000
Aanleg van door particulieren in
eigendom overgedragen straten f 165.000
Rioleerings- en bestratingswerken f 326.000
Verbetering Begijnebrug f 4.500
Verbetering en verbreeding Raam-
brug f 15.000
Brug in den verbindingsweg Tuin
dorpHoutvaart f 9.000
Verandering van een schoolgebouw f 8.000
In totaal dus voor f 623.000.
Onder den post van f326.000 voor riolee
rings- en bestratingswerken zijn de volgende
werken begrepen:
Rioleering Tuindorp f 22.000, rioleering, be
schoeiing en bestrating van de Leidschevaart
f 233.000, maken van een verbindingsweg tus
schen het Tuindorp en de Houtvaart f 63.000.
Veel werk voor bouwvakarbeiders zit hierin
dus niet, want het zijn voor het grootste deel
grond- en bestratingswerkzaamheden, maar
voor de bestrijding der werkloosheid in het
algemeen hebben deze werken natuurlijk wel
veel te beteekenen.
Verder staat op het programma nog het
graven van een haven en het in orde maken
van industrieterreinen aan het Noorder Bui
ten Spaarne, voor welk object steun van het
Werkfonds is gevraagd.
AANBESTEDING VAN WEGEN-
ONDERIIOUD.
's-GRAVENHAGE, 11 Januari. Vanwege
Gedeputeerde Staten werd heden aanbe
steed:
Het onderhouden van de wegen: Scheve-
ningen—Wassenaar—Noord wij k—Nooard-Hol-
landsche grens (ged Wassenaar—Noord-
Holl. grens). Ringvaart Haarlemmermeerpol-
derHillegomDe Zilk, nieuwe rijksweg
Oegstgeest HaarlemmermeerpolderSassen-
heim-Noordwijkerhout (gedeelte Sassenheim
Noordwij kerhout en Rijswijk—De Vink
met zijtak naar den Deijl (ged. Voorburg—De
Vink met zijtak naar den Deijl). bestek no. 4
van 137,
Laagste inschrijver was P. C. Langeveld te
Hardinxveld, voor f 12.574.
Het woord is aan
Remy de Courmont:
Er zijn dingen, die men den
moed moet hebben niet te
schrijven.
Dr. Goerdeler neemt ontslag
als burgemeester van Leipzig.
Uit protest tegen de verwijdering van
Mendelssohn's beeltenis uit het Gcwandhaus.
LEIPZIG. 12 Jan. (A.N.P.) Zooals gemeld
is de burgemeester van Leipzig, dr. Goerdeler,
eenige dagen geleden afgetreden.
Naar wij vernemen heeft dr. Goerdeler, die
vroeger een belangrijke positie heeft bekleed
als rijkscommissaris voor de prijsregeling,
zoowel onder dr. Bruening als onder Hitier,
ontslag genomen in verband met het feit, dat
thans ook uit het Gewandhaus zelf de beel
tenis van Felix Mendelssohn is verwijderd.
Zooals bekend ir- eenigen tijd geleden het
standbeeld, 'dat ter eere van dezen componist,
den stichter van het Gewandhaus, voor dit
gebouw was opgericht, reeds verdwenen.
DE KATHOLIEKE VER KENNERS EN DE
JAMBOREE.
's-GRAVENHAGE. 12 Januari. Het be
stuur van „de Katholieke Verkenners" deelt
mede:
Het bestuur van de Katholieke Verkenners
heeft bij de moeilijkheden in de leiding van
de Wereld-Jamboree zich ten eenenmale
onthouden van eenige inmenging voor zoo
ver betreft de daarbij betrokken personen.
Slechts het principieele punt van de orga
nisatie der Jamboree en de medeverantwoor
delijkheid van de Katholieke Verkenners
daarbij, heeft de houding van het bestuur
bepaald en het overleg, dat met de Jamboree-
leiding te dien aanzien heeft plaats gevon
den, heeft inmiddels tot overeenstemming
geleid, waardoor de deelneming van de Ka
tholieke Verkenners aan de Jamboree zelf
en aan de voorbereidende werkzaamheden
wederom is mogelijk geworden.
De Katholieke Verkenners hebben zich o.m.
bereid verklaard eenige leden voor te dra
gen als lid van het bestuur der stichting We
reld Jamboree 1937. bij welk bestuur de ver
antwoordelijke leiding der Jamboree zal be
rusten, alsmede van de te vormen finan-
cieele commissie.
AMERIKAANSCHE BRILLEN
BIJ KEIP
GROOTE HOUTSTRAAT NAAST LUXOR.
(Adv. Ingez. Med.)
IJSBAAN BREDERODE
HEDEN GEOPEND.
Inlichtingen
SPORTHUIS HAARLEM TELEFOON 12215.
(Adv. Ingez. Med.)
Hitier stelt Frankrijk gerust inzake de Ma-
rokkaansche kwestie. pag. 4
Vele Kamerleden achten het wetsontwerp tot
nietig verklaring van goud-clausules nood
zakelijk pag. 3
De „Hertog Hendrik" en de „O 16" zijn Maan
dag uit den Helder vertrokken. pag. 3
Over twee oud-IIollandsche gevelsteenen.
pag. 3
Heeft prof. Cassiopée, die een zeer strengen
winter voorspelde, zich vergist? pag. 3
De werkloosheid te Haarlem blijft minder
dan een jaar geleden. pag. 1
De heer C. J. E. Dinaux te Haarlem over ver-
lies en winst in de internationale verhou
dingen. pag. 6
ARTIKELEN, ENZ.
R. P. Colijn's Initiatief.
pag. 1
Georg Bernhard: Hare Majesteit de Souve-
reiniteit. pag. 4
A. v. d. Mast: Internationale Conferentie
van de Engelsehe Christen Studentenver-
eeniging. pag. li
W. SCH.: De Indische film in Indië.
pag. 2
G. J. Kalt: K. R. O.-avond in de Concertzaal.
pag. 2
K. de Jong: Toonkunst afd. Haarlem.
pag. 2
J. B. Schuil over „Liefde.... en gros".
pag. 2
Amy Groskamp-ten Have: Een vrouw schrijft
pag. 6
P. A. Lammerts van Bueren: Heeft Allen een
kans gehad de derde testmatch te winnen?
pag 9
Schaakrubriek pag. 9
Damrubriek pag. 10
H. D. Vertelling: Verre landen. pag. 6
De Burgerlijken Stand, van Haarlem is opge
nomen op pag. 7