Propaganda voor Haarlem.
H.D.«
H"
Tandheelkundig
Instituut
GEHEEL GEBIT
SITTERS v/dKAR
WOENSDAG 20 JANUARI 1937
HAAELE M'S DAGBLAD
Wat Haarlem's Bloei" daarvoor zal doen.
Dezer dagen is de benoeming te verwachten
van den directeur van het bureau dat de
stichting „Haarlem's Bloei" zal openen.
Wij hebben geïnformeerd wat deze stichting
zal doen om propaganda voor Haarlem te ma
ken. Ons werd medegedeeld, dat reeds enkele
commissies benoemd zijn, o.a. voor propagan
da en vreemdelingenverkeer, waaronder be
grepen is het ijveren voor vestiging in de stad.
Aan de reizigers uit Indië, die met de booten
te Genua en te Marseille aankomen, zal een
boekje uitgereikt worden waarin aandacht ge
vraagd wordt voor Haarlem en gewezen op de
voordeelen die Haarlem als vestigingsplaats
biedt Dit uitreiken van deze boekjes begint
reeds de volgende week.
Daarop vroegen wij: Zou er niet veel voor
te zeggen zijn als „Haarlem's Bloei", natuur
lijk met volledige medewerking en steun van
het gemeentebestuur, iemand aanstelde die
zich uitsluitend wijdde aan het maken van
propaganda voor Haarlem, om daardoor te be
werken dat zich hier meer gegoede ingezete
nen vestigden. Het zou dan natuurlijk niet zoo
moeten worden dat er een semi officieel hui
zen-verhuurkantoor zou komen, maar de pro
pagandist zou wel in contact moeten treden
met de makelaars en huizenverhuurders om
precies te weten wat er hier ter stede aan hui
zen te huur of te koop is om daardoor in staat
te zijn zooveel mogelijk aan de geopperde ver
langens te gemoet te komen. Huur of verkoop
der huizen zou natuurlijk moeten geschieden
door tusschenkomst der thans bestaande bu
reaux. Ook zou de propagandist precies moe
ten weten welke gronden als bouwterrein te
koop zijn om ook inlichtingen te kunnen geven
aan personen die de voorkeur geven aan de be
woning van een huis dat op hun eigen aan
wijzing gebouwd is
Het antwoord was: Dit denkbeeld heeft in
derdaad veel aanlokkelijks. Uit de statistieken
in Haarl. Dagblad bleek duidelijk, dat de ge
middelde financieele draagkracht der inwo
ners van Haarlem in de laatste jaren naar be
neden gegaan is ook door andere oorzaken dan
de economische crisis. Er zou daarom alles
voor te zeggen zijn om de actie voor vestiging
van meer financieel draagkrachtige inwoners
van Haarlem stevig aan te pakken.
Haarlem is een mooie stad die haar bewo
ners veel aantrekkelijks kan bieden. Ongetwij
feld zou iemand aan de bevordering van de
vestiging te Haarlem een volle dagtaak heb
ben, want het terrein waarop hij zich bewegen
kar. is zeer groot. Hij zou moeten trachten met
ieder, die een nieuwe woonplaats in ons land
zoekt, in contact te komen om deze zoekenden
te kunnen wijzen op hetgeen Haarlem kan
aanbieden. Niet het minst op het. gebied van
het onderwijs.
Hij zou dus met alle onderwijsinrichtingen
op de hoogte moeten zijn, omdat soms een
detail de balans voor den man. die voor een
keuze staat doet overslaan. Hetzelfde geldt
voor veel andere dingen die van beteekenis
zijn voor 't kiezen van een woonplaats, zoo
als tarieven voor gas, water en electriciteit.
Alles wat ten voordeele van Haarlem aange
voerd kan worden moet in zoo'n geval ook
ter tafel komen. Menschen die zich interes
seeren voor toon eel en muziek moeten van
den propagandist precies kunnen vernemen
LEZING OVER ROME.
Donderdagavond 21 Januari belegt het In
stituut voor Arbeidersontwikkeling afd. Haar
lem een lezing met lichtbeelden over het on
derwerp: „De eeuwige stad Rome". De inlei
der, de heer D. van Staveren, uit den Haag
heeft Rome vele malen bezocht en een fraaie
collectie lichtbeelden samengesteld. De bij
eenkomst heeft plaats in het gebouw „De Nij
verheid" aan de Jansstraat.
PROGRAMMA VAN DE HAARLEMSCHE
RADIO CENTRALE OP DONDERDAG 21 Jan.
Progr. 1: Hilversum I (Huizen)
ProgT. 2: Hilversum n
Progr. 3: 3.Keulen. Orkestmuziek tot 3.50
9.05 Tijdsein. Nieuws, Waterstandberichten.
9.20 Volksliederen 9.50 Diversen tot 10.50 11.20
Parijs Radio. Pooula1- concert door het om
roeporkest olv. Pari Iatom.be 11.50 Mevr.
Feuillée Billot: „Comment les reptiles pas
sent l'hiver12.05 Causerie 12.35 Concert
(vervolg) 1.05 Vlaamsch Brussel „In de witte
Moriaenen is 't jongstig te versaemen". 1.15
Salonorkest 1.20 Gesproken dagblad van het
NIR. 1.30 Het omroeporkest olv. Paul Gason
1.30 „In de witte Moriaenen" 2.Gramofoon-
muziek. Verzoekprogramma 2.20 Diversen.
2.50 Parijs Radio. Gramofoonmuziek. 3.20
Keulen. Programma van de Deutschl. sender
(Otto Dobrindt) 4.— London Regional. Or
kest van Z.M. Kon. Luchtmacht olv L R P.
ODonnell. 4.35 Het Macgibbon Strijkkwartet
4.50 Keulen. Liederen en dansen uit den tijd
voor den 30 j. oorlog 5.20 Harmonie-orkest olv.
Wilhelm Funk 6.20 Gramofoonmuziek. 7.
Beromunster. Het omroeporkest olv. Paul
Gason. 9.20 Boedapest. Gramofoonmuziek.
10.20 Vlaamsch Brussel. Gesproken dagblad
van het NIR. 10.35 Boedapest. Jazz-orkest
Lajos Bohrandt en E. Weidinger. Uitzending
uit Café New-York 11.25 Parijs Radio. Dans
muziek door het Victor-Pascal-orkest. 11.50
Populair concert.
Progr. 4: 8.Vlaamsch Brussel. Gymnas
tiekles. 8.20 Tijdsein. Gramofoonmuziek. 8.30
Kroniek van den dag 8.40 Gramofoonplaat.
8.45 Gesproken dagblad van het NIR. 9.
Parijs Radio. Padvinder programma. 9.50
10.20 Orgelconcert door Leonce de St. Mar
tin. 10.35 London Regional. Korte Godsdienst
oefening. 10.50 Tijdsein van Greenwich.
Weerbericht. 11.05 BB'C orkest van N. Ierland
olv. P. Montgomery 12.05 Trocadero orkest
olv. Alfred van Dam.1.35 Het Kutcher Strijk
kwartet 2.20 Orgelconcert door Reginald
Foort 2.50 Gramofoonmuziek 3.35 Droitwich.
Het stedelijk orkest van Bournemouth olv.
Richard Raustin 5.05 Gramofoonmuziek 5.35
Roy Fox en zijn orkest. 6.20 Nieuwsberichten
7.BBC orkest olv. Frank Bridge 8.De
terugkomst van de The Air-Do-Wells" 9.
„Shakespeare" 9.20 Weer- en nieuwsberichten
9.40 Fauré. Frank Mannheimer. piano. 10.05
Geoffrey Gandy draagt werken voor van
Vaughan D. Traheme. 10.20 Korte Kerkdienst
in St. Michael's Chester Square olv. R. Elliot
10.40 Pauze 10.45 London Regional. BBC.
Dansorkest olv. Henry Hall.
Progr. 5: S.007.00 Diversen. 7.Eigen
gramofoonplaten concert. Beroemde organis
ten. Sydney Torch. 1. Hot dog. 2. Hotter than
ever. 3. Dance of the blue marionettes. Ha
rold" Ramsay: 4. Popular Melodies. Eddy
Dunstedter: 5. Song of the Islands 6. Aloha
O". Reginald Dixon: 7. Blackpool Songmix-
ture 8. Dixon Hits No. 3 Piano: 9. Foxtrot
Medley 2 vleugels 10. Piano Medley. Charley
Kunz 11. Truckin', send me, Gerry Moore.
8.00—12,— Diversen.
welke mogelijkheden Haarlem als kunstcen
trum biedt. Wie daaraan nog niet genoeg
heeft moet kunnen vernemen welke con
certen en voorstellingen hij dan nog te Am
sterdam kan bijwonen in verband met de
verbindingen met trein en tram.
Amsterdammers die als forensen naar
Haarlem wiilen trekken moeten ingelicht
kunnen worden over de verbindingen, tarie
ven, enz
Er moet op gewezen worden wat de Haar
lemmers kunnen genieten van de omgeving:
bosch, duin en zee.
Men ziet het: het terrein is onbegrensd.
Maar.... zoo iets zou geld kosten. De di
recteur van het bureau van Haarlem's Bloei
krijgt, met de hulpkracht die hem ter zijde
zal staan, zooveel ander werk te doen, dat
hij het omvangrijke werk, dat van zoo'n
propaganda het gevolg zou zijn, er onmoge
lijk bij kan nemen. Bovendien zijn de fi
nanciën van de stichting thans nog 'te be
perkt om er nog een betaalde kracht bij aan
te stellen. Als het gemeentebestuur van
Haarlem iets voor zoo'n propagandist voor
de vestiging zou voelen, zou het aanbeveling
verdienen als de extra financieele lasten, dié
van zoo'n aanstelling het gevolg zouden zijn,
voor rekening der gemeente genomen wer
den. Zelfs in een tijd van bezuiniging zou
zoo'n uitgaaf voor de gemeente verantwoord
zijn. want als er zich daardoor een 10-tal
goede belastingbetalers te Haarlem zouden
vestigen zijn de uitgaven voor het salaris al
gedekt. En er kan, als alle officieele instan
ties volledige medewerking verleenen, door
zoo'n propagandist ongetwijfeld veel en veel
meer bereikt worden. De aan te stellen man
zou niet alleen moeten ijveren om meer be
woners naar Haarlem te trekken, maar ook
moeten trachten personen die nu te Haar
lem wonen, maar die neiging toonen naar
elders te willen vertrekken, te overreden die
plannen op te geven door zoo mogelijk be
staande bezwaren uit den weg te ruimen.
Mij zijn zoo beslist onze zegsman ver
schillende gevallen bekend van personen die
nu uit Haarlem vertrokken waren, maar die
met eenige welwillendheid voor onze stad
behouden hadden kunnen worden.
OVERIJSELSCHE ONTSPANNINGS
VEREENIGING.
Bovengenoemde vereeniging houdt haar
bal-masqué op 30 Januari a.s. in „Dreefzicht"
in besloten kring. De jury bestaat uit mevr.
De Meij en de heeren Vader en Van Tussen
broek.
Nieuwe leden (Overijselaren, Gelderschen
of Drentenaren) welke voor 25 Januari a.s.
worden ingeschreven kunnen nog aan dit
festijn deelnemen.
rijksstraatweg 16
HAARLEM-NOORD. TELEF 16726
„ana£ QK met garantie, pijn-
vaunar loos trekken inbegr
titüSLiST PIJNLOOZE BEHANDELING
Spreekuren alle werkdagen
van 9—12 en 14 uur. Zaterd. 9—12 uur
Avondspreekuren
Dinsdag. Woensd en Donderd. v. 7—9 u
(Adv. Ingez. Med.)
Iill[illllll!llll!ll!lllillllllllll!ll!lllllllllilllllllll
AVONTUUR IN DEN EERSTEN
SPOORTREIN.
ERNST SICHLER.
et was afschuwelijk warm in de cou
pé. De zware gordijnen weerden de
zon niet af. integendeel, zij ver
gaai-den de zonnestralen en gaven
haar hitte naar binnen door. Langzaam wag
gelden de vier wagons door de vlakte; de
vóóruit aangehaakte stoomketel op wielen
schoot dikken rook in de blauwe lucht; alle
tien minuten schreeuwde de fluit, lang en
vertwijfeld. In de laatste wagon, het postrij-
tuig, zaten maar 'n paar menschen. Daar had
de conducteur de kaartjes van twee dol
drieste jongelieden uit Graz van zijn con-
trolemerk voorzien; in de volgende wagon
zat een geestelijke. De tweede wagon, die met
den naam „Columbus", was ledig; in de eer
ste. vlak achter de machine, die in koperen
letters den naam „Philadelphia" droeg, zat
een gezelschap van vier personen; een echt
paar uit Weenen, een reusachtige heer met
stroogele baardcoteletten en 'n blauwgestip
pelde n zijden doek over zijn borst, die dikke
oigarillos rookte en en jong, stil meisje, dat
met haar helderblauwe oogen van onder
haar kapje keek en slechts zelden een woord
meesprak.
De echtgenoot der dame wischte dikke
droppels transpiratie van zijn voorhoofd:
„Wat is het hier heet! Bij zuik een vliegende
vaart zal het toch koeler moeten zijn, zou
ik denken. Maar daar zullen ze ook nog wel
iets op vinden in dezen tijd, dat men in
één dag van Weenen naar Brünn spoort".
„Een Amerikaan moet al een patent geno-
nomen hebben op een windmaker", zei de
reus met een donderende stem en keek smel
tend naar de jonge vrouw, die haar donkere
oogen neersloeg. „Ja die Amerikanen! Ze
staan voor niets. Toen ik twee jaar geleden
in Amerika was. stond ik verstomd over den,
ik zou haast zeggen, overijlden vooruitgang.
De stad New-York, die in 't jaar *20 nog
maar een dorp was, heeft nu misschien al
wel vijftig duizend inwoners!" De jonge
vrouw week op: „Bent u in Amerika ge
weest?" „Ik heb zoowat de heele wereld
bereisd", pochte de heer met de coteletten.
De zwarte oogen staarden bewonderend:
„Voor uw plezier?" ..Deels ook ten genoe
gen van anderen" antwoordde hij. waarop
de echtgenoot voorzichtig vroeg: „Zou ik
mogen weten, welk beroep u "uitoefent?;'
~~MS griep dreigt'.
v/yberT'°ls
(Adv. Ingez. Med.)
Engftlsche prae-historie en
traditie.
Voordracht van Mr. J. Foster Forbes voor de
English Association.
Voor de afdeeling Haarlem van de English
Association heeft de heer J. Foster Forbes
gisteravond in een der zalen van restaurant
Brinkmann een lezing over Engelsche prae-
historie en folklore gehouden.
Mr. Forbes, die uitgebreide studies over
prae-historie en folklore gemaakt heeft, gaf
zijn toehoorders allereerst een indruk' van de
vroegste periode der Britsche cultuur. Even
als In andere deelen van Europa stond ook
de oude Engelsche beschaving sterk onder
invloed der Egyptenaren. De zonen van dit
ondernemende en intellectueele volk aan den
Boven-Nijl trokken de zee over. kwamen via
Spanje in West-Europa terecht en streken
o.a. aan de westzijde van Engeland en Ier
land neer. De Egyptische invloed is terug te
vinden in de steenen graftomben, die wat
indeeling en gedachte aangaat overeen
komst vertoonen met die der Egyptenaren.
De vereering van de zon. bij de Egyptenaren
in de godheid Ra gepersonifieerd, is even
eens punt van overeenstemming. Een veel
vuldig voorkomend symbool van de zon was
de slang en de swastika. Hieraan knoopte
spreker een beschouwing vast over de tegen
stelling licht-duisternis, die zoo'n belang
rijke plaats inneemt in de mythe der Euro-
peesche volken. In Engeland wordt de zonne-
vereering voortgezet in de -traditioneele
plum-pudding, die met Kerstmis in de
meeste gezinnen ter tafel verschijnt en in
wezen het symbool van het,,licht in de duis
ternis" is.
Van de overblijfselen uit het steenen tijd
perk liet Mr. Forbes een aantal interessante
lichtbeelden zien. Zij betroffen de kolossale
steenbouwsels, die tot tempels dienden en
de prae^ historische terpen voor vergaderin
gen en rechtspraken. Het begin van het ijze
ren tijd,perk kan voor Engeland op pl.m. 1200
jaar voor Christus geschat worden. In deze
periode zou het land door reuzen bevolkt ge
weest zijn en Mr. Forbes' persoonlijke onder
zoekingen hebben hem de overtuiging gege
ven, dat deze veronderstelling inderdaad als
juist moet worden aangenomen. De mensch
uit het ijzeren tijdperk' v/as een hartstochte
lijk krijgsman, hij gebruikte al een soort
wagen en wist het paard aan zijn wil te on
derwerpen.
In het tweede deel van zijn lezing behan
delde Mr Forbes een aantal der onsterfelijke
Engelsche tradities, zooal-s daar zijn de aflos
sing van de wacht voor Buckingham Palace,
die iederen dag weer de belangstelling van
vele honderden trekt, de vijfde November,
de herdenkingsdag van Guy Fawkes' be
rucht buskruitcomplot met de daaraan ver
bonden bedelpartijen der Londensche straat
jeugd, de modeparade bij de j aarlij ksche
Wllliillll!llilllllllll!llllilllll]l;lllllllllllllllllil!llll!l!;illlllill!l!ll!llll'llll!!!H!ll!l!!llllll:li'l!l!!lill!lliril!llll:llll'llllillll!ir.llll!l
„Ik heb van m'n leven wel veertig beroepen
gehad", lachte de wereldreiziger, terwijl hij
vuur sloeg. „Vóór alles ben ik levenskunste
naar. Al het nieuwe trekt me aan, daarom
reis ik ook met dezen spoortrein, ofschoon
ik die manier van reizen reeds ken. Vier jaar
geleden al, toen in Engeland bij Stockton de
eerste proefritten werden gemaakt. De zaak
is echter te gevaarlijk, er zit beslist geen
toekomst in".
De jonge vrouw keek nog altijd onafge
wend naar den interessanten heer: wat had
hij een energiek gezicht, wat 'n zïjde-achti-
gen baard en hoe elegant die prachtige das!
Jadat was een echte man van de we
reld. Beslist een echte Don Juan!
In het volgende halfuur gelukte het den
wereldreiziger, door op het nu naar binnen
schijnend zonlicht te wijzen, met de dame
van zitplaats, in- de schaduwzijde van de
coupé, te verwisselen. De echtgenoot vergat
zijn jaloezie, daar het verrukkelijke meisje,
tegen alle verwachting in, spraakzaam en
vertrouwelijk was geworden. De man met de
coteletten had zich voorgesteld: „De Piper-
kiewics", en vertelde fluisterend de onder be-
toovering gerakende jonge echtgenoote van
zijn avonturen in Parijs, liet zijn blikken in
de hare zinken en beroerde, zij het dan ook
slechts met zijn vingertoppen, de hare, die
uit de mitaines te voorschijn kwamen De
echtgenoot vergat al gauw heelemaal naar
zijn vrouw te kijken, bemerkte bevend, dat
het meisje hoe langer hoe verwarder werd
door zijn vleiende woorden en waagde het,
eindelijk, toen de schemering begon te da
len, na een vluggen blik links en rechts, haar
naar Keulsch Water geurende hand te kus
sen. Nu werd het geheel donker en koel, woei
de wind door het portierraam. „Wil je je
mantille hebben?" vroeg de echtgenoot, maar
het antwoord van zijn vrouw klonk zacht:
„Dankje, ik heb 't niet koud". De trein stop
te, de wagens stooten op elkaar, olielampen
flikkerden naar binnen en dra schommelde
de trein weer verder.
Plotseling voelde de jongeman een zachte,
kleine hand, die de zijne streelde. Toen kon
hij zich niet meer inhouden. Hij omvatte in
'i donker het hoofd van het meisje en sta
melde in haar oor: „Ik heb je liefZij
sprak geen woord. De wagon schommelde,
kraakte, piepte en stootte geen woord
sprak zij. maar haar lippen beroerden de
zijne en zij vlijde zich vast tegen hem aan.
„U weet niet. welk een indruk u op mij
hebt gemaakt", fluisterde de reusachtige
Pool de jonge echtgenoote toe. Sinds jaren
heb ik geen vrouw leeren kennen, die zóó alle
bekoorlijkheden in zich vereenigt als u".
Geen woord, zij trachtte slechts haar hand
uit zijn greep te bevrijden. „Ik heb op mijn
reizen admirabele Engelsche vrouwen en
lieftallige Francaises in de oogen geblikt, ik
heb kleurige Japansche en ook Chineesche
meisjes gekend, velen harer hebben mij lief
gehad, mevrouw, maar u bent subliemer dan
die allen. Ik heb het onmiddellijk geweten,
toen ik u zag: Ik heb u lief, ik aanbid u!"
Hij sloeg zijn arm om de leest der sldderen-
cricketmatch Eton-Harrow, de meeting van
de coachclub in Hydepark. In het bijzonder
wijdde spreker de aandacht aan den impo-
santen Tower met zijn even imposante be
wakers, de beef-eaters afgeleid van het
Fransche buffetier en Westminster Abbey,
waar jaarlijks een schoone traditie wordt
hoog gehouden, nl. die der Maunday-money.
het verdeelen van geld onder de armen, het
geen verleden jaar door Edward Vin per
soonlijk geschiedde.
De voorzitter, dr. F. P. van der Voorde
heeft Mr. Forbes bij het begin van den
avond met een kort woord ingeleid en hem
na afloop in een bijzonder waardeerende
speech voor zijn leerzame voordracht dank
Luchtbescherming is
onmogelijk.
PERSONALIA
De heer F. C. L. Erwieh te Haarlem slaag
de voor het diploma voor Nederlandsche Han
delscorrespondentie Mercurius.
FAILLISSEMENTEN.
Door de Arrondissements-Rechtbank alhier
zijn Dinsdag 19 Januari de volgende faillisse
menten uitgesproken:
J. W. Raatgever, pensionhouder, wonende
te Haarlem, Ged. Oude Gracht no. 24.
Curator mr. A. W. Hellema, wonende te
IJmuiden.
B. Hemmelder, koopman in stijfsel, wonende
te Zaandam, Czarinastraat 36.
Curator Mr. L. V. Hoog, wonende te Haarlem
Mevr. A. J. J. Sangster, wed V. Loosjes,
zonder beroep, wonende te Bloemendaal, Juli-
analaan 32.
Curator Mr. M. van Toulon van der Koog,
wonende te Haarlem.
Johan Roetman, sigarenfabrikant, wonende
te Haarlem, Vosmaerstraat 87.
Curator mr. F. M. Hagemeijer, wonende te
Haarlem.
F. Nagel, caféhouder, destijds te Amsterdam,
thans wonende te Haarlem, Kruisweg 28.
Curator mr. J. Deenik, wonende te Haarlem.
N. H. Heere. handelsemployé, vroeger wo
nende te Soerabaia, thans te Zaandam, Scha
penpad no. 30.
Curator mr. F. A. Davidson, wonende te
Haarlem.
Rechter-Commissaris in al deze faillisse
menten, mr. E. H. F. W. van Schaeck Mathon,
te Haarlem.
Wegens gebrek aan actief werden opgeheven
de faillissementen van:
J. Koper, metselaar, wonende te Zandvoort,
Westerparkstraat 27.
Curator mr. J. A. P. C. ten Bokkel, wonende
te Haarlem.
F. A. Beelen Jr., fruithandelaar, wonende te
Haarlem. Wagenweg n. 118.
Curatrice mevr. mr. E. A. J. Scheltema-
Conradi. wonende te Haarlem.
Op grond van verzet werd vernietigd het
faillissement van:
H. Westmijze, behanger en stoffeerder,
wonende te Purmerend.
Curator mr. O. H. van Wijk. wonende te
Heemstede.
ALLE
ARTIKELEN ZONDER
VOORUITBETALING
KINDERWAGENS 50 ct. per week
'IAARLEM SCHOTERWES l. TELEFOON. 106*3
SCHOTERWEG 1 TELEFOON 16659.
(Adv. Ingez. Med.)
minimi
ill®
I®
niiiiiiiiiiiiiiii
de vrouw, drukte haar vast aan zich, kuste
haar
Op dit oogenblik knarsten de remmen, de
wagons schokten en kletterden. .JBrünn, we
zijn er", riep door het lawaai heen een stem,
maar men kon niet onderscheiden aan wien
zij toebehoorde Lichtschijnsel gluurde dooi
de ramen, steeds langzamer ging de trein,
rammelde, ratelde, schokte, stond stil. Men
sprong op. uit de bagagerekken werden rol
len en tasschen genomen, de reus haalde een
waren lederen koffer en een valies naar be
neden en fluisterde de kleine vrouw toe:
„Waar gaat u logeeren, madame?" Haastig
antwoordde zij„In de Leeuw", en nam haai
man. die dezelfde vraag tot het jonge meisje
gericht had. een gebloemde hoedendoos af.
Het werd nu. door de stationslantaarns, hoe
langer hoe lichter in de coupé. Men reikte
elkaar met teedere blikken de hand. zei
elkaar met nadruk „adieu en goed verblijf",
toen trok de machine weer aan, floot lang
en schril en de spoortrein zette zich lang
zaam in beweging. Men wenkte elkaar nog
maals vaarwel en dan reed het echtpaar
weg. terwijl in tegenovergestelde richting de
reus wegwandelde met het jonge meisje, dat
hij beloofd had naar haar verblijf te bren
gen.
Tien minuten later hield de landauer voor
het hotel stil. De waard begroette den heer
en dame uit Weenen en ging hen voor om
hen hun kamer op de eerste verdieping te
toonen. Wat ziet hij er merkwaardig veran
derd uit, dacht de jonge vrouw, voor zij de
kaars uitblies. Wat is ze bleek, mompelde
haar man, voor hij zich naar den wand toe
draaide om te gaan slapen. Maar slapen de
den ze geen van beiden. Den heelen nacht
sliepen ze niet.
Heel vroeg stond hij op, wasehte zich op
z'n dooie gemak en nam de mooie, blauwe
jas uit den koffer. „Trek je je lakenschen
aan?" klonk de stem zijner vrouw, die nog te
bed lag. „Ja, ik ga naar mijn vriend, den
bankier, voor zaken. Hij is een zeer voor
naam man". „Dat treft goed", zei zij, „ik
wou tóch naar mijn nicht, de notarisvrouw.
Voor ons déjeuner treffen wij elkaar dan
weer hier, nietwaar?" Hij sprak geen woord
meer, dronk zwijgend zijn chocolade uit,
kuste haar vluchtig en was weg.
Nauwelijks was hij weg. of zij sprong op.
kleedde zich vlug en was óók weg. Bij den
voornaamsten juwelier der stad kocht zij.
voor al het geld. dat zij bezat, een heel bij
zonder goud-geëmailleerd horloge en een pa
relen ring, dien zij gisteravond was kwijt ge
raakt, Zij had er niet het minste idee van,
dat haar man bij den bankier een leening
sloot, omdat zijn reisgeld, dat hij in een
marokijnen zakje op zijn borst gedragen had,
in den spoortrein verdwenen was.
Precies om 12 uur zaten zij tegenover
elkaar in de „Leeuw" aan de ham en eieren,
rookvleesch. caviaar, flensjes en een flesch
Gumpoldskirchneranno 1815. stootten eens
aan en glimlachten moede, maar gelukkig.
Sinds hun wittebroodsweken waren zij niet
zoo teeder met elkaar geweest
Klemmend betoog van ir. K. J. Hondius.
In het Remonstrantenhuis hield ir.
K. J. Hondius uit Rotterdam, hoofd
bestuurslid van „Kerk en Vrede",
gisteravond een causerie over het
onderwerp: „Luchtbescherming".
Spreker kwam daarin tot de con
clusie, dat de propagandisten voor
luchtbescherming, door een licht
vaardig optimisme de verwachting
wekken, alsof luchtbescherming in
derdaad mogelijk is. terwijl deze zi.
volkomen uitgesloten moet worden
geacht.
De voorzitter van de afdeeling Haarlem:
van „Kerk en Vrede", ds. G. J. Duyvendak,
opende de bijeenkomst door voor te gaan in
het gebed.
Vervolgens leidde hij den spreker met en
kele woorden in. Ir, I-Iondius, aldus spr., zal
ons vanavond leiden langs de paden van het
brute oorlogsgeweld, waarvan hij ons de ver
schrikkingen zal doen zien. Het Christendom
heeft daartegen nog maar weinig succes, niet
omdat het zelf slecht is, maar omdat de
Christenen niet genoeg geloof en durf heb
ben.
Het is een hachelijke onderneming, aldus
ir. Hondius, die daarna het woord kreeg,
over luchtbescherming te spregen. en er de
stem tegen te verheffen. Want sinds de re
geering de luchtbescherming officieel heeft
ter hand genomen, is er veel pro. en weinig
contra vernomen. Maar in de vredesbewe
ging is het geweten niet tot «wijgen gebracht.
Wij zijn misschien dwazen in het oog van
de wereld, zoo vervolgde spr.. maar niet in
het oog van Hem, die het lot dezer wereld
in handen heeft.
Wij leven in een tijd. waarvan wij voe
len. dat hij staat onder het stempel, dat
Huizinga en andere philosofen hem opleg-
genn: de leugenachtigheid. Bewust of onbe
wust. uit deze leugenachtigheid zich ook in
de propaganda voor de luchtbescherming. En
het vermogen om leugen en waarheid te
scheiden, is verloren gegaan.
De bezwaren van de tegenstanders der
luchtbescherming zijn tweeërlei: moreel en
technisch.
De moreele bezwaren zijn van verschillen
den aard. In de eerste plaats komt men in
opstand tegen de valsche gerustheid, welke
door deze propaganda gesuggereerd wordt,
en die in die propaganda een onvermijdelijk
element is. Ook in de pers wordt die valsche
gerustheid gestimuleerd.
In officieele kringen maakt, men zich de
mogelijkheid van beveiliging door luchtbe
scherming maar al te graag wijs. De Ned.
Vereen, voor Luchtbescherming houdt over
al tentoonstelingen, waar deze valsche voor
stelling van zaken versterkt .wordt.
Men zou zich kunnen afvragen, of een ge
organiseerde luchtbeschermingsdienst niet
een klein deel van het leed zal kunnen ver
zachten, dat door den luchtoorlog wordt ver
oorzaakt. We staan hier voor een moeilijke
keuze, aldus spr. 1
Want de luchtbescherming is, ondanks alle
ontkenningenbezig zich militair te organi-
seeren en zich in te schakelen in het mili
taire systeem. Vooral uit militaire kringen
wordt de luchtbescherming warm aanbevo
len.
De ware humaniteit staat slechts in een
ver verwijderd verband met de luchtbescher-
minigsgedachte. Door luchtbescherming te
propageeren, doet men de gedachte ingang
vinden, dat een oorlog onvermijdelijk is. Hier
mee kan en wil „Kerk en Vrede" niet in
stemmen.
Een ander bezwaar komt bij bestudeering
van het vraagstuk van de evacuatie der bur
gerbevolking aan het licht. In luchtbescher
mingskringen wordt het standpunt ingeno
men, dat deze niet mag plaats" vinden, wan
neer de oorlogsindustrie daardoor in het ge
drang zou komen. Daaraan wordt de bevol
king dus opgeofferd, en spr. vraagt zich af,
waar dan de innerlijke waarde van de hu
maniteit in de luchtbescherming blijft.
Bovendien staat achter dit alles nog het
winstbepag van enkele fabrikanten, welke
hun beschermingsmiddelen op vaak walge
lijke wijze propageeren.
Doch ook de techniche bezwaren mogen zij
niet uit het oog verliezen. De mogelijkheid
van een deugdelijk waarschuwingssysteem
kost den voorstanders veel hoofdbrekens.
Deskundigen als de vliegers van Dijk. van
Veenendaal en Viruly verklaarden, dat Ne
derland nog geen veertig minuten breed is.
Het is dus een kwestie van minuten en ki
lometers. en een aanval op een zoo smal doel,
moet volgens deze deskundigen, slagen.
Luchtbescherming wordt door hen dan
ook waardeloos geacht.
De luchtbestrijding is geen civiele aange
legenheid, Ook al. omdat- in geval van oorlog
dc staat van beleg zal worden afgekondigd,
en alle gezag dus in handen van de militaire
autoriteiten zal komen. Bovendien is zij on
bruikbaar, wanneer zij niet in het militaire
apparaat is ingeschakeld.
In de militaire litteratuur worden aan deze
vraagstukken zeer optimistische beschou
wingen gewijd. Doch sinds den wereldoorlog
is de capaciteit van de luchtmacht meer dan
duizendvoudig toegenomen, en wij kunnen
ons van een komenden oorlog niet de flauw
ste voorstelling maken.
Spr. wees vervolgens op de tegenstelling
tusschen de Nederlandsche en de buitenland-
sche voorlichting. Hier wordt alles zoo gun
stig mogelijk voorgesteld, doch in het buiten
land durft men de waarheid onder oogen te
zien.
Het moreele efect van een luchtbombarde
ment is zeer groot, Er ontstaat een ware pa
niek. die elke tevoren georganiseerde actie
onmogelijk maakt,
Spr. was er zich tenslotte van bewust, niet
volledig te zijn geweest. Zijn hoofddoel was
echter, een waarschuwende stem 'te laten
hooren tegen de geruststellende luchtbe-
schermingspropaganda. Dit heeft wel dege
lijk zin en het verzet is grooter, dan men wel
gelooft.
Onze taak is geen andere, zoo besloot ir.
Hondius zijn rede. dan te volharden in de
afwijzing van de lucntbeschtrming als
systeem.
Na de pauze was gelegenheid tot het stel
len van vragen, waarvan door enkele perso
nen gebruik werd gemaakt
Een der bestuursleden, de heer B. D G
Wardenburg dankte den heer Hondius voor
zijn leerzame en onderhoudende causerie.
PER FOKKER F.XVIII NAAR „JAN OOST"
Zondagmorgen zal onze stadgenoot Jhr. Dr.
J. C. Mollerus in het Rembrandt Theater zijn
causerie over zijn vliegtocht heen en terug
naar Ned. Oost Indië voortzetten. Ditmaal
gaat het van Britsch Indië naar Nederlandsch
Oost Indië. Het tweede en derde gedeelte van
de film zal daarna vertoond en verklaard
worden.
