Behandeling der begrooting.
BRECHCOKES?
Gunstiger in- en
uitvoercijfers.
DRUPSTEEN's Kolenhandel
ZATERDAG 30 J A N U A R I 1937
HAAELE M'S DAGBLAD
14
Raad Heemstede.
B. en W. achten geen derden wethouder noodig.
Klachten over slechte
verbindingsmiddelen.
Geen kweekelingen met akte.
Komt er een Commissariaat van Politie?
Vergadering van den Gemeenteraad op Don
derdagmiddag onder leiding van den burge
meester. Jhr. J. P. W. van Doorn.
Afwezig de heer van U n e n wegens onge
steldheid.
De heer Audretsch (Vrijz.) dankt den
voorzitter voor de vriendelijke woorden, aan
het slot van de vorige vergadering tot den
Raad gesproken. wenscht den voorzitter geluk
met zijn herstel en uit zijn beste wenschen
voor het college voor het jaar 1937.
Schoolvoeding.
B. en W. stellen voor dagelijks tijdens eiken
schooltijd of ochtendschooltijd, op de open
bare school aan de kinderen melk te verstrek
ken bij wijze van proef, tot de Paasc.hvacantie.
De heer van der Linden (R.K.) vraagt
dat de gemeente een tegemoetkoming geeft
aan de commissie, die op andere scholen dit
werk reeds doet.
De heer van Meyenfeldt A.R.heeft
bezwaar tegen het voorstel van B. en W. Het is
verkeerd, melk te verstrekken aan de kinderen
met uitsluiting van de ouders. Dit is een ave-
rechtsche Armenzorg; zoo wordt de jeugd aan
het gezin onttrokken.
De heer Kromhout (C.D.U.) vraagt, wan
neer de regeling ingaat (dat moet zoo spoedig
mogelijk) en willen B. en W. zorgdragen voor
een rapport van schoolartsen over de resul
taten. Overigens brengt spr. hulde aan B.
en W.
De heer Disselkoen (S.D.A.P.t sluit zich
bii deze hulde aan en bestrijdt den heer van
M-venfeldt.
De heer Audretsch (Vrijz.)verklaart
zich '-oor het verstrekken van melk.
De voorzitter acht het praematuur. nu
reeds subsidie te gaan seven aan commissies,
dis '"et betrokken werk reeds op andere scholen
doen. De regeling zal ingaan waarschijnlijk in
den loop van de volgende week. B. en W. stel
len er prijs op. dat de schoolarts een rapport
uitbrengt.
Wethouder Dr Droog (R.K.) weet niet of
de schoolarts bereid zal zijn, na zoo'n korte
proef een rapport uit te brengen. Maar het ge
zond verstand zegt al. dat melkverstrekking
aar, kinderen goed moét zijn.
Het voorstel van B en W. wordt aangeno
men met de stem van den heer van Meyenfeldt
tegen.
Geldleening.
Besloten wordt een V/2% onderhandsche
geldleening van f 40,000 aan te gaan
DE BEGROOTING.
Algemeene beschouwingen.
De heer Rij kes (V.B.) zegt dat de begroo
ting met moeite is tot stand gekomen. Spr.
deelt mede dat de heer van Unen noch hij kun
nen instemmen met alle belastingverzwaringen.
Zijn fractie is verheugd dat B. en W. enkele
financieele voorstellen hebben teruggenomen.
Spr. hoopt dat de Straatbelasting voorloopig
nog zal kunnen wegblijven. De financieele com
missie heeft nog eenige voorstellen gedaan tot
vermindering van uitgaven. Misschien dat bij
aanneming van die voorstellen die straatbe
lasting nog niet noodig is.
Heemstede moet. behalve door haar ligging
ook door haar belastingpolitiek vooruit.
De heer De Tello (S.D.A.P.) zegt dat het
met de werkloosheid in Heemstede nog nooit
zoo slecht is geweest als in 1936. De aanpas
singspolitiek der regeering heeft dus gefaald.
Daartegenover stelt spr. het Plan van den Ar
beid der S.D.A.P. Aan een benoeming van aan
hangers van het fascisme in gemeentefuncties
zal spr.'s fractie nooit medewerken. Een derden
wethouder te Heemstede zou spr. gewenscht
achten; de burgemeester heeft al genoeg te
doen als gezagsdrager en als hoofd der politie.
Wat is de meening van B. en W. over een com
missariaat van politie te Heemstede? Zou het
niet beter zijn een derden wethouder te benoe
men dan dat er een commissariaat van politie
te Heemstede komt? Hoe staat het met het
denkbeeld voor een riool langs de Molenwerfs-
laan? In verkeersopzicht zijn verbeteringen
noodig. Hoe staat het met de onderhandelin
gen hierover met de N.Z.H.T.M.? Buslijn A.
moet worden doorgetrokken naar de buurt van
de Rijnstraat. De bouw van een brug over de
Leidsche-vaart kan een groote verbetering ge
ven voor de forensen. Er zou voorloopig een
kwakel" kunnen gemaakt worden. Willen B.
en W. niet eens denken over volledige restau
ratie van het Oude Slot? Misschien zouden op
gravingen daar tot interessante ontdekkingen
kunnen leiden. Een nieuw groot zwembassin
voor de zwemvijvers is noodig. vooral voor wed
strijden. Zou het niet mogelijk zijn dat Heem
stede voor de openingsplechtigheden van ae
Jamboree de Heemsteedsche Sportparken be
schikbaar stelde?
De heer van der Erf (R.K.) acht de
Straatbelasting wel aanvaardbaar en zou
gaarne wat minder winst op de bedrijven ge
raamd zien. zoodat een tariefsverlaging moge
lijk kan worden. Spr. noemde ten slotte de
jeugdwerkloosheid: er zal nu we] wat meer
werk voor jongere werkloozen in Groenendaal
komen.
De heer Kromhout (C.D.U.) merkt op,
dat ook Heemstede de belasting zal moeten
verhcogen. Maar het gemeentebestuur lette
daarbij in de eerste plaats op de aantrekkelijk- 1
heid van de gemeente. Bij het voorstel tot het
brengen van opcenten op de vermogensbelas
ting van 30 op 20 hebben B. en W. hierop niet
voldoende gelet, Met een Straatbelasting kan
spr. zich wel vereenigen; zij is billijk en recht
vaardig. Met het voorstel Lot invoering van het
instituut kweekelingen met akte is spr. het
echter niet eens. Verhooging van het salaris
van den secretaris van Maatsch. Hulpbetoon
is niet te billijken.
De communicatiemiddelen in de gemeente
zijn nog onvoldoende. Vele menschen wonen
ee-- kwartier van een tramhalte af. Voorts is
er groote behoefte aan vergaderruimte. Ten
slotte vraagt spr. of de verklaring die ge
meenteambtenaren hebben moeten teekenen.
dat zij geen lid zijn van door de Regeering ver
boden vereenigingen, ook is geteekend door de
hoofdambtenaren der gemeente?
De heer Disselkoen (S.D.A.P.) vestigt er
de aandacht op, dat na 7 jaar van crisis eerst
eenige belastingverhooging zal noodig zijn.
Spr.'s fractie heeft dan ook het fiscale beleid
van B. en W. in de afgeloopen jaren steeds ge
steund. Maar B. en W. hebben blijkbaar te wei
nig vertrouwen in den ongeschokten toestand
van Heemstede. De uitingen van B. en W. zijn
wel eens te alarmeerend. Want nog komt
Heemstede met zijn belastingen niet uit boven
de belastingen in andere gemeenten. Bezuini
gingen op onderwijs zijn dan ook onnoodig;
dan wil spr. maar liever geen f 1200 toestaan
voor het omhakken van boomen in Groenen
daal. Te betreuren is, dat nog steeds geen be
slissing is gevallen inzake het bouwen van een
nieuwe O.L. School in het Noorden der ge
meente. N u zal een nieuwe school duizenden
guldens meer kosten dan vroeger. De kosten
voor middelbaar en gymnasiaal onderwijs te
Heemstede stijgen onrustbarend. Vergeleken
met wat aan werkloozensteun wordt besteed
zijn die bedragen zeer hoog. Zou het niet beter
2ijn dat Heemstede zelf een inrichting voor
M.O. stichtte. Spr.'s fractie heeft haar aanvan-
keüjken tegenzin tegen een straatbelasting
laten varen. In de adressen tegen die belas
ting is weinig overtuigends
De objecten die er zijn voor werkverrui
ming moeten niet langer onttrokken worden
aan de normale arbeidsmarkt. Laten 50. 60
arbeiders eens gelegenheid krijgen een vol
loon te verdienen bij aanleg van een riool
langs de Indische buurt. Zóó wordt een op-
waartsche gang weer mogelijk.
De heer Voors (C.-H.) betoogt dat ver
hooging van het belastingniveau noodig is
en geeft uiting aan vertrouwen in het beleid
van den wethouder van financiën. Spr. is er
verheugd over dat de vermogensheffing tot
het minimum beperkt zal blijven. Aan de
Straatbelasting zal spr. uit volle overtuiging
zijn stem geven. Zijn de hoogere ramingen
voor de belastingopbrengst vóór of na 1 Oc
tober met den Inspecteur besproken? Het
besluit tot het handhaven van een eigen
steunregeling zag spr. gaarne ongedaan ge
maakt. Een wedstrijdzwembassin te maken
ligt niet op den weg der gemeente, ook niet
het bevorderen van vergaderinggelegenheid.
al kan particulier initiatief in dezen toege
juicht worden.
B. en W. antwoorden.
De voorzitter deelt mede dat de ver
klaring der gemeente-ambtenaren, dat zij
geen lid zijn van een door de regeering ver
boden vereenigïng. door alle ambtenaren is
geteekend Voor een uitbreiding van het col
lege van B. en W. ziet het college geen aan
leiding. Spr. is voornemens, bij de regeering
aan te dringen op de invoering van een
Commissariaat van Politie te Heemstede. B.
en W. hadden de tarieven voor de bedrijven
gaarne verlaagd over de geheele linie, maar
daarvan zou weer belastingverhooging het
gevolg geweest zijn. Met de N.Z.H.T.M. en
met anderen is onderhandeld over verbete
ring der communicatiemiddelen in de ge
meente. Daarover bestaat een dossier, dat de
raadsleden ter inzage kunnen krijgen, waar
in staat dat verbetering f 13000 zou kosten.
Ten opzichte van de Jamboree zal overleg
worden gepleegd met de stichting. Invoering
van het instituut kweekeling met akte is een
zeer ingrijpende maatregel. Maar bezuini
ging is noodig. al zal die het eerste jaar door
genoemden maatregel nog gering zijn. Men
vergete niet, dat jonge menschen, die an
ders met de akte in den zak werkloos zouden
rondloopen. nu gelegenheid krijgen te wer
ken in de school. Verder is het verschil in
salaris niet zoo héél groot. B. en W. waren
reeds lang van meening, dat het salaris van
den secretaris-penningmeester van Maatsch.
Hulpbet. te laag was. Bij een stijging van
het aantal leerlingen zullen B. en W. onder
de oogen hebben te zien. wat gedaan moet
worden ten opzichte van de nieuwe O. L.
school. Het is' jammer, dat de goedkeuring
nog niet is afgekomen, maar dergelijke be
slissingen duren altijd lang. Aan de kwestie
van de stichting eener eigen inrichting voor
M. O blijven B. en W. aandacht wijden, maar
voor zulk een school zijn er thans nog te
weinig kinderen in de gemeente
Wethouder Jhr. v. d. Poll "C.-H.) deelt
mede, dat een instelling een begrooting heeft
opgemaakt voor een restauratie van het
Oude Slot; de zaak is nu in studie bij het
Grondbedrijf. Plannen voor het bouwen van
arbeiderswoningen zullen B, en W. afwach
ten. Ten opzichte der verbetering van den
financieelen toestand spanne men zijn ver
wachtingen niet t-e hoog; de wer^osheid
vermindert nog niet in de gemeente.
Wethouder Dr. Droog (R.-K.) bepleit
werken voor steun; daarvoor wordt te Heem
stede ongeveer 56 et. p. uur betaald en daarbij
rouleeren de werkloozen. zoo profiteert ieder
een er van en de werkloozen zelf waardeeren
deze methode. Het is wel zeker dat .dit jaar
met het stamriool kan begonnen worden, De
reorganisatie van Groenendaal is een mooi
object voor werkverschaffing het Rijk betaalt
daarbij f 2000.
De kwestie van het maken van een groot
zwembassin is indertijd onder de oogen ge
zien. maar dat kostte toen f 80.000 Tegen
de jeugdwerkloosheid is inderdaad wel wat
weinig gedaan, maar het is moeilijk geschikt
werk voor de jongeren te vinden.
Naar aanleiding van de vraag van den
heer Kromhout of alle ambtenaren schrifte
lijk hebben verklaard, dat zij niet behooren
tot een door de regeering verboden vereeni
gïng deelt wel houder Droog nog mede. dat
door een onjuiste mededeeling in een verslag
in Het Volk van een N.SB.-vergadering te
Haarlem waarin gezegd werd dat de direc
teur van de gasfabriek te Heemstede die ver
gadering had geleid, het praatje in de we
reld is gekomen, dat genoemde directeur
N.S.B.'er zou zijn. Dit is absoluut onjuist en
de directeur zou over deze zaak correspon
deer en.
Hierna wordt de vergadering geschorst tot
8 uur.
Zij nog vermeld dat z.h.s. in de middagzit
ting werden aangenomen de voorstellen be
treffende: vaststelling rente verstrekt kapi
taal aan de gemeentebedrijven en ruiling van
grond bij de Beethovenlaan.
De posten.
Vrijdagavond acht uur werd de behande
ling van de Gemeentebegrooting voortgezet.
Begonnen wordt met de artikelsgewijze be
handeling van de begrooting van den ge
meentelijken dienst voor Maatschappelijk
Hulpbetoon Deze wordt zonder hoofdelijke
stemming goedgekeurd.
Bij de behandeling van de begrooting van
het gemeentelijk gasbedrijf zegt de heer
Kromhout er verheugd over te zijn. dat
wethouder Droog den directeur van het gas
bedrijf voldoende gerehabiliteerd heeft van
een onjuist gebleken aanklacht.
Ook deze begrooting wordt zonder hoofde
lijke stemming goedgekeurd. Dit gebeurt
eveneens met de begrootingen van het Duin
waterbedrijf. en van het Electriciteitsbedrijf
Bij de begrooting van den Reinigingsdienst
brengt de heer R ij k e s een woord van hulde
aan den directeur, die het bedrijf zoo voor-
deelig mogelijk beheert. Deze begrooting
wordt goedgekeurd, evenals die van Open
bare Werken en van het Grondbedrijf.
Thans wordt overgegaan tot behandeling
van de gemeen tebegrooting.
De Voorzitter hoopt naar aanleiding
van een opmerking van den heer Meeuwen
oord, dat de raadsleden zich bij de debatten
voortaan een weinig willen beperken, want
de notulen nemen een te grooten omvang
aan.
De heer Jonckbloedt vestigt er de aan
dacht op, dat dit voornamelijk de schuld is
van de redevoeringen, die op schrift gesteld
zijn, want die worden in extenso opgenomen.
Bij Openbare Veiligheid bestrijdt de heer De
Tello de meening van den heer Von Meyen
feldt, als zou spreker smalend over de regee
ring hebben gesproken. Dat is zijn bedoe
ling nimmer geweest. Wel meent hij dat hij.
als daar reden voor bestaat, rechtvaardige cri-
t-iek te mogen laten hooren. Spreker zegt ver
der, dat de voorzitter er wel prijs op zal stel
len, te weten hoe de raadsleden denken over
een eventueel te vestigen commissariaat van
politie. Hij vraagt, of het niet in het belang
van den financieelen toestand der gemeente
zou zijn, om liever tot een andere verdeeling
der functies van B. en W. over te gaan.
De heer R ij k e s dankt den voorzitter,
dat deze in den raad spreker's vraag ten op
zichte van het commissariaat van politie in
de openbare raadszitting heeft beantwoord.
Hij zal nu een afwachtende houding aanne
men.
De voorzitter vestigt er de aandacht op,
dat de gemeente steeds groeit, zoodat het wen-
schelijk zou zijn, dat er een commissariaat
in Heemstede gevestigd wordt. Spreker heeft
zijn politioneele taak altijd heel aangenaam
gevonden, maar aan alles komt tenslotte een
grens. In ieder geval wil spreker eerst weten,
hoe de meening hierover in Den Haag
is. Als- men daar van oordeel is, dat
in Heemstede een commissariaat moet ko
men. dan zal spreker met een voorstel in den
raad k - om daartoe gelden beschik
baar te stellen.
De heer Meeuwenoord vraagt
naar het verschil tusschen een commissaris
en een inspecteur.
De Voorzitter antwoordt, dat een com
missaris hulpofficier van justitie kan zijn; dit
is met een inspecteur niet het geval.
De heer De Tello meent, dat de tijd nu
gekomen is om over te gaan tot de aanschaf
fing van een dienstauto voor de politie, vooral
in een gemeente van zulk een groote uit
gestrektheid als Heemstede is. Spreker meent
dat het ook in het belang van de gezondheid
van het personeel zou, zijn, als het niet met
een motor-met-zijspan, maar met een auto
moet werken.
De heer Van der Erf zegt, dat met een
motor met zijspan meer preventief werk ver
richt kan worden, dan met een auto.
De heer Meeuwenoord merkt op, dat
er dan ook een garage moet komen.
De heer R ij k e s vindt het verstandiger,om
eerst een besluit te nemen, als de nieuwe
functionaris er is.
De Voorzitter is niet tegen een auto,
als hij ook de beschikking heeft over voldoen
de motoren. Spreker acht een motor-met-zij
span in de practijk veel handelbaarder, dan
een auto. Weliswaar kan liet voor het perso
neel wel eens koud zijn, maar als het flinke,
gezonde kerels zijn. gekleed met een flinke
jas en een warme muts, dan kunnen zij er
wel tegen.
De heer De Tello acht de banden van de
auto-brandspuit onvoldoende. Dat zijn geen
lucht-, maar harde banden. Hij geeft in over
weging een aantal luchtbanden aan te schaf
fen.
De Voorzitter acht harde banden voor
deze zware wagens veel beter, dan luchtban
den.
De heer De Tello merkt op, dat er ook
uitstekende luchtbanden voor dit doel te ver
krijgen zijn.
De heer Kromhout komt op tegen de
subsidie van f 25 aan de Gewestelijke Land
stormcommissie „Kennemerland".
De Voorzitter antwoordt, dat het geld
niet alleen bestemd is voor het oefenen met
schieten, maar ook voor het maken van pro
paganda enz.
De heer Van der Erf verdedigt dezen
post. want de Landstormers kunnen wel eens
noodig zijn bij revolutionaire woelingen.
De heerKromhout wil toch aanteekening
dat hij tegen dezen post is.
De post wordt goedgekeurd.
De heer Kromhout verzoekt ook aan
teekening, dat hij tegen de subsidie aan de
Burgerwacht is.
De heer Jonck bloedt vraagt, de her
stellingswerkzaamheden voor de zwemvijvers
aan te besteden.
Wethouder Dr. Droog zegt toe, dit aan
het bestuur van deze Stichting te zullen ad
viseer en.
De heer Audretsch vraagt, of Heem
stede wel veel belang heeft bij een consulta
tiebureau van de Vereeniging tot bestrij
ding van de tuberculose te Haarlem. De
inugezetenen van Heemstede kunnen zich tot
hun huisdokter wenden, die immers bekwaam
genoeg is voor het verstrekken van adviezen.
De heer Van der Linden verdedigt den
post omdat deze vereeniging zulk een nuttig
werk verricht.
Wethouder dr. Droog zegt dat tegenwoordig
bijna alle dokters hun patiënten naar het
Consultatiebureau zenden. Dit bureau strekt
de onderzoekingen altijd heel ver uit. Daar
door heeft de tuberculosebestrijding in ons
land tegenwoordig zooveel succes. Het aantal
sterfgevallen is enorm gedaald. Geen enkele
dokter zal dit consultatiebureau willen mis
sen.
De heer Audretsch geeft zich na
deze toelichting gewonnen.
De post wordt goedgekeurd.
Bij den post voor het onderhoud van wan
delplaatsen en plantsoenen merkt de heer
Voors op. dat het bedrag van f 1000 voor
kosten van adviezen van den tuin-architect in
Heemstede gemist kan worden.
Dehe er Audretsch merkt op. dat hij
ditzelfde al eenige jaren geleden gezegd
heeft. Er moet op dezen dienst bezuinigd
worden.
Wethouder Dr. Droog acht deze f 1000 geen
overbodige luxe, Deze architect is een uit
stekende en goedkoope leider. Spreker zou
hem niet gaarne willen missen. Hij zou het
buitengewoon jammer vinden, als dit bedrag
gesnoeid werd.
De heer Audretsch merkt op, dat het
juist deze architect is. die zooveel mooie oude
boomen in Heemstede heeft opgeruimd en
dat vindt hij heel jammer.
Dp hre: Meeuwenooi d zegt dat men
inplaats van dezen tuinarchitect dan toch
een ambtenaar zou moeten aanstellen en
lat zou nog veel meer kosten
Op een vraag van den heer Rij kes ant
woordt Wethouder Jhr. Van de Poll. dat
hij aanvankelijk er vóór was, om dezen post
met f 2500 te verlagen, maar hij is daarvan
terug gekomen.
De heer Rij.kes stelt dan voor, den post
met f 2500 te verlagen.
Dit voorstel wordt verworpen met twee
stemmen vóór.
De heer Voors vindt drie man vast per
soneel voor de begraafplaats te veel.
De heer Kromhout merkt op, dat er
in de aula te weinig stoelen voor familieleden
aanwezig zijn. Hij vraagt aan B. en W., het
aantal stoelen te vermeerderen
Wethouder Dr. Droog verdedigt den post.
Men kan een begraafplaats niet met een
plantsoen vergelijken. Wat aan loon wordt
uitgegeven wordt ruim terug betaald. Spreker
acht het hoogst ongewenscht, op dezen post
te beknibbelen.
De post wordt goedgekeurd
De heer Audretsoh vraagt, eindelijk
eens op te houden met het reorganiseeren in
Groenendaal. Het wordt er niet mooier op.
Spreker acht de kosten van onderhoud te
hoog. Hij stelt daarom voor, dezen post met
f 5000 te verlagen
De heer Disselkoen was aanvankelijk
ook tegen de reorganisatie in Groenendaal.
Thans zal hij die nolens volens aanvaarden.
De heer Van der Erf zegt. dat de reorga
nisatie van het stuk in Groenendaal. dat
thans aan de beurt is, een verbetering zal
blijken te zijn. Als de heer Audretsch dat
eens wil gaan zien, zal hij het moeten toe
geven. Ook uit het oogpunt van werkverschaf
fing wil hij dezen post niet schrapper
De heer Van der Erf acht den prijs
van f 550 per H.A. voor onderhoud te hoog.
De heer Voors is van meening. dat wan
neer men een dergelijk natuurmonument
koopt, de consequentie daarvan is. dat hei
ook onderhouden moet worden, Spreker acht
de uitgaven er verantwoord voor. Men mag
Groenendaal niet verwaarloozen. ook al moe
ten mooie boomen daarvoor vallen.
Wethouder D r. Droog dankt den heer
Voors voor zijn verdediging van dezen post.
Spreker merkt op, dat de heer Audretsch elk
jaar met deze opmerkingen komt. Het bosch
wordt goed behandeld. De heer Audretsch
had indertijd in de plantsoencommissie zit
ting moeten nemen; dan kan hij daar met-
zijn bezwaren komen. Maar hij moet er niet
telkens den raad mee overvallen. Ook de sub
sidie van het Rijk van f 2000 wordt alleen
verstrekt, wanneer het bosch goed onder
houden wordt.
Het voorstel-A udretsch wordt verwor
pen met de stemmen van de heeren Audretsch
en Rij kes vóór.
De post wordt goedgekeurd.
Het onderwijs.
De heer Disselkoen merkt op. dat
Heemstede altijd de keus heeft gehad tus
schen de beste van de beste leerkrachten.
Dien toestand wil hij hier behouden. Daar
om is hij tegen het instituut van kweeke
lingen met acten. De bezuiniging bedraagt
nul komma nul. Er Is dus nog geen reden om
zich vast te leggen. Als er een vacature bij
het L. O. komt. dan is er nog tijd genoeg om
er over te praten. Hij hoopt dus, dat B. en W.
dit voorstel terug zullen nemen.
De heeren Van der Erf en Van der
Lind e n zijn het volkomen, met den heer
Disselkoen eens.
De heer Kromhout verklaart zich even
eens tegen het voorstel van B. en W. omdat
een kweekeling met acte weinig uitzicht op
een betere positie heeft. Hij zou dat eerste
jaar f 1000 krijgen en over vijf jaar óók.
De heer Voors acht deze bezuiniging voor
de gemeente gewenscht; de kwaliteit van
het onderwijs zal er niet onder lijden.
De heer Audretsch heeft van bevoeg
den gehoord, dat het voorstel van B. en W.
zeer coulant is.
De voorzitter acht het ook niet na-
deelig voor het onderwijs. Uit bezuinigings
oogpunt is het gewenscht. Het is waar dat die
bezuiniging nu nog niet veel te beteekenen
heeft, maar op den duur wèl.
De heer D e T e 11 o heeft ook bezwaren. Hij
meent, dat het prestige van den raad en van
B. en W. er ook onder zal lijden. Men moet de
verantwoording niet in handen leggen van
een ambtenaar. Hij geeft B. en W. in over
weging, dit voorstel in te trekken totdat er
een vacature komt.
Het voorstel van B. en W. tot in
stelling van liet instituut kweekeling
met acte wordt verworpen met 8 te
gen 6 stemmen.
Te kwart voor twaalf stelt de heer R ij k e s
voor, de vergadering te verdagen.
De vergadering wordt verdaagd tot Woens
dagavond acht uur.
Telefoon 12157—28504
(Adv. Ingez. Med.)
Over het vierde kwartaal
van 1936.
Met groote belangstelling volgen wij de in-
en uitvoercijfers, welke het Centraal Bureau
voor de Statistiek regelmatig publiceert. Die
over het 4e kwartaal 1936 toonen aan, dat
er een stijging vooral naar de waarde
is vast te stellen van in- en uitvoer. Reeds
aan het einde van 1935 was er een zekere
kentering merkbaar. De in- en uitvoer be
wogen zich toen al op een hooger niveau dan
in de overeenkomstige periode van 1934.
Of deze kentering toen op gegronde motie
ven gebaseerd was. is zeer de vraag. Een ze
kere vrees voor oorlog was aan de zeer hooge
in- en uitvoercijfers van die maand niet
vreemd.
In de eerste twee kwartalen van 1936 zette
de stijging van den invoer t.o.v. de twee eer
ste kwartalen van het voorafgaande jaar zich
voort. De totale toeneming bedroeg voor het
eerste halfjaar f 11 millioen. Daarentegen
kon de uitvoerwaarde zich slechts op het ni
veau van 1935 handhaven. Hierin kwam een
verandering in het derde kwartaal van 1936,
dat gekenmerkt werd door een relatief scher
pe stijging van de uitvoerwaarde. Vergeleken
met het derde kwartaal van 1935 nam de ex
port toe met f 20 millioen, of 11.5 pet. Ook de
invoe nam toe, doch slechts met f 15 millioen
of 6.6 pet.
Aan het einde van het derde kwartaal van
1936 viel het besluit tot depreciatie van den
gulden. Hoewel het thans nog te vroeg is om
definitieve conclusies ten aanzien van de
uitwerking van de devaluatie op onze han
delsbeweging te trekken, kan toch wel gezegd
worden, dat de cijfers van het vierde kwartaal
welke kort geleden bekend wei-den, een gun-
stigen indruk maken. Zoowel bij den invoer,
als bij den uitvoer trad in het afgeloopen
kwartaal een scherpe stijging in, vergeleken
met het derde kwartaal van 1936 en het vier
de kwartaal van 1935, niet alleen voor de
waarde, doch ook voor het gewicht De in
voer exclusief goud en zilver steeg blijkens
de statistieken van het Centra'al Bureau voor
de Statistiek van 5402 f5401) millioen K.G.
ter waarde van f 243 (2281 millioen in het 3e
kwartaal tot 5600 (5316) millioen K.G. ter
waarde van f 307 f253) millioen in het 4de
kwartaal, de uitvoer van resp. 3347 '3118)
millioen kg. ter waarde van 194 (174) millioen
tot 3961 (3360 millioen K.G. ter waarde van
g 232 f182) millioen. Men moet tot 1931 te
ruggaan om een hoogere exportwaarde voor
een kwaTtaal te vinden. Het guldenbedrag
ontvangen voor onze geëxporteerde goederen
gaf dus in het 4e kwartaal een voordeelig ver
schil aan van 27.4 pet. t.ov. de overeenkom
stige periode van 1935. terwijl de import-
waarde met 21.3 pet. steeg. Bij den uitvoer
was dus de vooruitgang nog grooter dan bij
den invoer, hetgeen men eigenlijk niet had
mogen verwachten De oorzaak was de be
trekkelijk geringe toeneming van de waarde
van onzen import in de eerste twee maanden
van het 4e kwartaal.
De belangrijke stijging van den export in
het 4e kwartaal voor 1936, zoowel vergeleken
bij het 3e kwartaal van het voorafgaande
jaar als het 4e kwartaal van 1935, is deels een
gevolg van de devaluatie, maar het is een
.gunstig teelten, dat deze stijging niet alleen
geldt ten opzichte van de guldensop
brengst, maar ook kwantitatief. Het. buiten
land nam grootere hoeveelheden onzer ex
portartikelen op. Daartoe behooren voedings
middelen, als haring, gecondenseerde melk en
melkpoeder, haver, gerst, rogge, aardappelen,
voorts moet "n er onder gerangschikt wor
den grondstoffen als ruw ijzer, cokes en
steenkolen. Maar ook de uitvoer van fabri
katen onhvikkri-** zich gun-t> Tr, a»-r-
ste zes maanden van 1936 was de uitvoer van
fabrikaten, geen voedingsmiddelen en dran
ken. vergeleken met 1935 gedaald, in het
tweede halfjaar en in het bijzonder in het
vierde kwartaal, kwam hierin verandering.
Radioartikelen, waarvan de export na de deva
luatie een scherpe uitbreiding onderging,
droegen hiertoe in niet geringe mate bij.
Hier beliep de totale uitvoer in het 4e kwar
taal f 14 (9,3) millioen. Ook bij enkele an
dere artikelen trad een vooruitgang van be-
teekenis in. Katoentjes zetten de stijgende,
tendenz van de voorafgaande kwartalen voort
en bereikten een stand van f 7,05 (5.0) millioen.
Voorts gaven o.m. grondnotenolie, palmpit-
tenolie, aardappelmeel en snperphosphaat een
hoogere exportwaarde aan. Ook kwantitatief
was de uitvoer van al deze genoemde posten
grooter.
Alhoewel de jaarcijfers 1936 van den tota
len uitvoer voor de verschillende landen af
zonderlijk nog niet bekend zijn, is toch wel
uit de gegevens over elf maanden in 1936
een beeld te krijgien van den gang van zaken.
De waarde van onzen uitvoer naar Engeland,
België, Ned.-O.-Indië en de Ver. Staten van
Amerika is in 1936 sterk toegenomen. Daar
naast vermeerderde ook de uitgevoerdé
kwantiteit van vele exportgoederen. De waar
devermeerdering is circa 70 millioen gulden
of 10.3 procent. De uitvoer naar Duitschland;
verminderde in verband met den stand der
clearingrekening. De sanctiemaatregelen tegen
Italië hebben natuurlijk een ongunstigen
invloed gehad op de ontwikkeling der weder-
zijdsche handelsbetrekkingen.
Tusschen Januari 1936 en November ex
porteerden wij naar Italië voor een waarde
van 3.1 millioen gulden, tegenover 14.9 mil
lioen gulden in de overeenkomstige periode
van het vorige jaar.
Stelt men tegenover deze gegevens de in-
voercijfers dan blijkt, dat de groote stijging
der guldenswaarde van den import in 1936
voor rekening komt van de grondstoffen. Van
de stijging van 80 millioen gulden is 59
millioen gulden aan de grondstoffenzijde te
vinden. Hoogere prijzen als gevolg van de in
ternationale prijsstijging en de devaluatie
waren daarvan de hoofdoorzaak. Daarnaast
was de opleving in de katoenindustrie oor
zaak van een grooteren kwantitatieven in
voer van ongesponnen katoen en katoen-ga
rens. Algemeen bekend is de toegenomen be
drijvigheid in de scheepsbouwindustrie. De
toeneming van den import van plaatijzer was
daarvan o.m. het gevolg. Daarnaast vermeer
derde ook de invoer van verschillende an
dere grondstoffen voor de metaalindustrie. Er
zijn enkele gegevens beschikbaar, waaruit de
prijsstijging van bepaalde grondstoffen sterk
tot uiting komt in de invoercijfers. Zoo bijv,
de invoergegevens van copra, lijnzaad, ca-
caoboonen, naaldhout en ongesponnen wol.
Onder de groep der voedingsmiddelen is een
overeenkomstig beeld te vinden voor de gra
nen. De import van kleeding en manufactu
ren verminderde.
MOLLERUS.
NED BOND TOT HET REDDEN VAN
DRENKELINGEN
Dezer dagen heeft de heer A. J. Meijerink
weer een propagandatocht door een deel van
ons land ondernomen om voordrachten te
houden over het redden van drenkelingen. Hij
sprak eerst op verzoek van de Groninger red
dingsbrigade. Tal van doktoren, leden en pad
vinders waren onder zijn gehoor. Den volgen
den avond wederom te Groningen op verzoek
van de afd. Groningen en Drente van den
Ned. Bond van Autobusdienst-Ondernemers
in samenwerking met „Prohavec", een Ver-
keerscommissie. Het Hoofdbestuur van den
Bond, tal van burgemeesters uit de provincies
en een 500-tal belangstellenden waren aan
wezig.
Daarna werd een voordracht in Sneek ge
houden, waar de reddingsbrigade wegens ge
brek aan belangstelling was ontbonden. Na
afloop gaf zich. een voldoend aantal dames en
heeren op om een nieuwe brigade op te rich
ten Vrijdag was Leeuwarden aan de beurt;
hier geen voordracht, maar een gemeenschap
pelijke oefenavond onder leiding van den
Bondspropagandist. Veertig dames en heeren
uit I-Iarlingen, Bolsward en Leeuwarden na
men er ijverig aan d"el. De reis ging ook naar
Utrecht, waar een groot aantal doktoren, of
ficieren en belangstellenden onder het gehoor
waren. Overal in den lande stijgt de belang
stelling voor het reddingwezen.
De heer Meijerink is uitgenoodigd te spre
ken op 4 Februari te Katwijk aan Zee over
zwemmen en zwemmend redden en op 5 Fe
bruari te Bloemendaal voor leden der B. R. B.
in het natuurkundelokaal in de school aan
den Vijverweg, Hoofd Dr. Popma.
