Kabinetformaat.
Overleg der Oslo-staten
Na het defensiedebat in de!
Fransche Kamer.
Hei Belauftijltsie
54e Jaargang No. 16448
Verschijnt dageliiks, hehalve op Zon- en Feestdagen
Vrijdag 5 Februari 1937
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. VV. FEEREBOOM UITGAVE LUUKfcN* COSTEK MAATSCHAPPIJ VOOR dcirfroOM
en ROBERT PEEREBOOM. COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V Hoofdredacteur:
ABONNEMENTEN: per week f 0.25. per maand t l.lü, per i maanden
ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. f 0.06 Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05. p. maand f 0.22. p. 3 mnd f 0.65. franco p post 0.7254
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnês. - Levenslange ongeschiktheid f600.—. overlijden ƒ400.—, verlies van hand. voet of oog ƒ200.— beide leden duim ƒ100.—, één lid duim ƒ50.—, alle leden wijsvinger J 60.—
één of twee leden wijsvinger 25.—alle leden anderen vinger 15.—één of twee leden anderen vinger 5.arm- of beenbreuk ƒ30.enkelbreuk 15.—polsbreuk ƒ15.
Nog afzonderlijke verzekering voor abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10132,12713 Administratie: 10724. 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
ADVERTENTlëN l5 regels 11.75, elke regel meer I 0.35 Reclames
ƒ0.60 per regel Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 1—4 regels 0.60. elke regel meer f 0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek-
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN
HAARLEM, 5 Februari.
Opleving.
De verschijnselen van economische ople
ving in ons land blijven zich in toenemenden
mate voordoen. Natuurlijk vormen zij nog
geen „herstel over de geheele linie" en is het
tempo waarin de werkloosheid afneemt nog
erg langzaam, maar de hoofdzaak is dat een
gunstiger tendewz zich bij verschillende be
langrijke bedrijfstakken doet gelden, die op
den duur haar weerslag op den geheelen
toestand zal hebben en zich geleidelijk ook
tot andere bedrijven zal uitbreiden. In de
metaal-, scheepsbouw-, textiel- en diamant
bedrijven is de opleving al zeer merkbaar.
Stijgende beurskoersen blijken in vele ge
vallen niet alleen een toenemend optimisme
weer te geven maar worden ook bevestigd
door hoogere dividend-uitkeeringen. De
groote, gecompliceex-de machinerie van het
economisch leven begint geleidelijk aan haar
tempo weer te verhoogen, al hort en kraakt
het hier en daar nog leelijk. Hoe moeilijk dit
ook te aanvaarden is, men moet daarbij er
kennen dat een geleidelijk herstel hoopvoller
is en een veiliger verloop hiedt dan een
snelle hausse zou kunnen geven. En wie er
in eigen bedrijf nog niet in deelt dat zijn
er velen! doet verstandig als hij zijn me- j
demenschen niet ontmoedigt met uitlatingen
als: „Ik merk nog niets van die opleving, het
is allemaal leeg gepraat". Want dat kweekt
weer nieuw pessimisme en is bovendien on
juist. Het gepraat over de opleving is aller
minst leeg; het wordt gestaafd door feiten.
Inmiddels groeit de geldruimte in ons land
geweldig; de rentestandaard daalt; conver-
sieleeningen van staat, provincies en ge
meenten zijn aan de orde van den dag. In
een artikel van onzen financieeien medewer
ker, dat wij in ons volgend nummer zullen
opnemen en dat ik bij voorbaat ter lezing
aanbeveel, vestigt deze de aandacht op de
groote schaduwzijden van deze ontwikkeling,
die groote renta'biliteits-moeilijkheden be
zorgt aan verzekeringsmaatschappijen en
spaarbanken en de positie van den kleinen
rentetrekker ernstig aantast. Onze finan-
cieele medewerker dringt daarom bij de re
geering aan op spoedige intrekking van de
couponbelasting en vele andere belastingen.
Dit is een logische conclusie in een be
langwekkend betoog, dat bewijst hoe in een
tijd van beginnende opleving niet alleen
sommige bedrijven, inclusief de werkloozen
die er in hopen terug te keeren, lang op
herstel moeten wachten, maar ook door de
hortende werking 'tan het proces sommige
menschen nieuwe nadeelen ondervinden. De
'groep kleine rentetrekkers vertegenwoordigt
een zoo groot deel der bevolking dat het fi
nancieel regeeringsbeleid wel zeer moeilijk
wordt. Een minister van Financiën heeft
niet alleen rekening te houden met de on
middellijke voordeelen, die de marktpositie
voor de staatsfinanciën biedt maar ook met
de vraag, of het volle gebruik van deze
voordeelen op den duur niet veel te zware
lasten op een deel der bevolking legt. Dat wil
dus zeggen; hij zal moeten overwegen óf het
niet gewenscht is den looptijd der leeningen
te bekorten instede van te verlengen en of,
zooals onze financieele medewerker advi
seert, onmiddellijke belastingverlagingen ge
wenscht zijn.
Wellicht is de laatste maatregel moeilijker
toe te passen dan de eerste. Niemand, ook een
minister van Financiën niet, kan met eenige
zekerheid voorspellen in welk tempo een zich
voortzettend herstel zich zal voltrekken.
Het spreekt vanzelf dat een daling van de
crisissteun van grooten invloed op de open
bare financiën moet zijn, maar in hoeverre die
gepaard zal gaan met een algemeene opleving
van den ondernemingsgeest in het particuliere
bedrijf is een open vraag.
Natuurlijk heeft dit in het algemeen een
grooten achterstand in te halen in de moder
niseering en vernieuwing van zijn inrichtingen
en machine-installaties; in vele gevallen zullen
pas eenigen tijd daarna de uitbreidingen, de
nieuwe initiatieven kunnen volgen. Het is een
zeer ingewikkeld proces, welks heterogene be-
standdeelen wel zeer moeilijk te taxeeren zijn.
Zeker is het dat het van enorme beteekenis
zou zijn als de internationale remmen op de
ontwikkeling van handel en industrie' ook maar
eenigermate werden losgelaten. Vandaar het
groote belang van het nieuwe „Oslo-plan"
onzer regeering. Onze Haagsche correspondent
schrijft in dit nummer over de mogelijkheid
van een aanstaande conferentie der „Oslo-
staten" in den Haag. De hoop die hij uit op
een welslagen van een dergelijke bijeenkomst
mogen wij allen koesteren.
R. P.
KORPS MOTORDIENST
De bij het korps benoemde reserve tweede
luitenants zullen morgen door den korpscom-
ïnandant worden beëedigd.
(De Japansche pers publiceert bij
allerlei ivetensioaardigheden over
het nieuwe Japansche kabinet ook
het lichaamsgewicht van de mi
nisters, dat voor alle acht samen
546 K.G. beloopt.)
Japan is een land, dat lang achterlijk was,
Totdat het besloot daar een eind aan te
maken.
Het koos tot model ons het Westersche ras,
In al wat in ons valt te prijzen en laken.
Toen 't eenmaal besloten was, ging het
ook snel.
Japanners zijn meesters, ook in imitatie.
De leerling werd eindelijk naast het model,
Nog Westerscher dan de meest Westersche
natie.
U ziet het. men hecht er gewicht aan
't gewicht
Van nieuwe ministers, die 't land zullen
leiden,
Haarfijn wordt daarover in kranten bericht,
Dat is iets waaraan wij geen aandacht nog
wijden.
Wü hebben totnutoe op 't standpunt gestaan
Ministers zijn altijd gewichtige heeren,
Hoever zij de weegschaal wel door laten
slaan,
Dat zal wel geen mensch in ons land
in tresseer en.
Wij zien 't kabinetformaat niet naar den
norm
Van kilogram of zelfs van strekkenden meter.
Het ligt niet in 't uiterlijk of in den vorm,
Dat maakt toch den man als minister niet
beter.
Wij wegen maar liever hun daad of hun
woord.
Dan dat we 't gewicht in de schaal zouden
leggen.
Hun inzicht, hun werkkracht, hun tact.
enzoovoort.
Die zijn toch alleen van gewicht, zou ik
zeggen.
Bij ons vroeg totnutoe geen sterveling naar
Den indruk, dien zij op hun zetel wel maken,
Wij wegen ook ons kabinet, weliswaar.
Maar dan niet in kilogram, schoon aan de
haken.
Enfin, als Japan hierin aardigheid ziet,
Dan ga het zijn gang, er zijn ergere zonden.
Alleen hoop ik voor 't kabinet, dat het niet
Na 't letterlijk wegente licht wordt
bevonden.
P. GASUS.
Amerikaansche Glasbrillen
zijn sierlijk en onopvallend. De
allerlaalsfe modellen bij KEIP de
vakopiicien.
I Gr. Houtslraal naasl Luxoi
Een nieuw Haarlem's
Werkfonds-object.
Het gebouw voor Maatschappelijk Hulpbetoon
in de Wilhelminastraat.
Eenigen tijd geleden hebben wij reeds me
degedeeld. dat in het College van B. en W.
het denkbeeld besproken is de school in de
Wilhelminastraat te verbouwen voor Maat
schappelijk Hulpbetoon. Deze dienst is thans
ondergebracht (van een behoorlijke huisves
ting is geen sprake!! in het Proveniershuis.
Indertijd is daarin wel wat verbouwd, maar
het oude gebouw is veel te hokkerig. Een op
moderne leest geschoeide administratie heeft
behoefte aan groote overzichtelijke zalen,
waardoor economischer gewerkt kan worden.
Door de crisis zijn de bemoeiingen van Maat
schappelijk Hulpbetoon in de laatste jaren
zoo sterk uitgebreid, dat het een van de dien
sten geworden is waar met het meeste per
soneel gewerkt wordt.
Tevens zou in het nieuwe gebouw dan
ruimte beschikbaar komen voor den Armen
raad, die nu in gehuurde lokalen in het
Hofje van Staat aan den Jansweg zijn kan
toren heeft.
B. en W. hebben dadelijk nadat het per
soneel van Openbare Werken met een Bouw
kundig Hoofdingenieur versterkt was op
dracht gegeven om plannen voor cteze ver
bouwing te maken, zoodat deze thans onge
twijfeld in een vergevorderd stadium zijn ge
komen.
Wij vernemen thans, dat het in de bedoe
ling van ons gemeentebestuur ligt om voor
dit plan weer de medewerking van het Werk
fonds in te roepen omdat het hier een be
langrijk object van werkverschaffing betreft
dat wegens den minder gunstigen financiee-
Ine toestand van de gemeente niet op de
normale wijze kan worden uitgevoerd.
Indertijd hebben 'wij er al op gewezen dat
z ij d e 1 i n g s bij deze zaak ook een onder-
wijsquaestie genoemd is. Het. gemeentebe
stuur verwacht, dat als het schoolgebouw in
de Wilhelminastraat voor andere doelein
den gebruikt zal worden, toestemming van
het rijk gekregen zal worden om deze school
naar het Zuiden der stad te verplaatsen
PERSONALIA.
Voor het examen van de Algemeene Ne-
derlandschè Mode Vakschool slaagden de
dames E. Megens en A. Appelboom, voor het
examen voor Ieerares. en voor het examen
voor costumière mej. N. Haak, allen leerlin
gen van de modevakschool De Braai.
Nederlandsche regeering
belegt een informeele
bijeenkomst.
Uitnoodiging aan de Scandinavische
landen, België en Luxemburg.
's-GRAVENHAGE, 5 Febr.
De Nederlandsche regeering
heeft tot de regeeringen der
Scandinavische landen, België
en Luxemburg, de uitnoodiging
gericht experts te zenden naar
een, omstreeks het eind van
deze maand te 's-Gravenhage
te houden informeele samen
komst, ten einde met elkander
de mogelijkheden te onderzoe
ken van een nauwere economi
sche samenwerking tusschen de
dusgenaamde Oslostaten en te
overleggen, in hoeverre in ver
band hiermede een programma
ontworpen zou kunnen worden
voor een eventueel ter zake te
houden conferentie.
De moderniseering van de
Haarlemsche Reiniging.
Eind Februari komen 6000 a 8000 emmers.
Zooals men weet heeft de gemeenteraad
eenige maanden geleden op voorstel van B. en
W. besloten om de Haarlemsche Reiniging te
moderniseeren. Er komen de aanschaffing
wordt over eenige jaren verdeeld ijzeren
vuilnisemmers met deksels die aan de ingeze
tenen kosteloos in bruikleen worden gegeven.
Bij dit emmersysteem behooren speciale vuil-
nis-autos voor het ledigen.
Eind Februari komt de eerste levering,
6000 a 8000 emmers met een auto, bij de Rei
niging. Dan kan dus begonnen worden met het
nieuwe systeem in eenige wijken in te voeren.
Welke wijken dit zullen zijn is nog niet be
paald.
Aan het einde van 1937 zullen bij de Reini
ging 24000 emmers in gebruik zijn.
De nieuwe leeningen van
Noord-Holland.
Zeer bevredigende resultaten.
Zooals bekend heeft Donderdag de inschrij
ving open gestaan op twee nieuwe leeningen
van de provincie Noord-Holland, n.l. een 3J4
pCt. 32-jarige obligatieleening, groot
14.369.000 en een 3 pCt. 10-jarige obligatie
leening groot 8.635.000. van welke laatste
leening reeds 4.200.000 obligatiën op inschrij-
vingsvoorwaarden zijn geplaatst.
Naar wij vernemen is de indruk, dat de in
schrijvingen zeer bevredigende resultaten
hebben opgeleverd, zoodat met grond verwacht
mag worden dat de leeningen geslaagd zijn.
Britsch reportagevliegtuig te
pletter geslagen.
De houding der Communisten.
(Speciale correspc mtie).
Het heeft weinig gescheeld, of het slot van
het defensiedebat in de Fransche Kamer heeft
gisteravond hetzelfde merkwaardige beeld
vertoond van dat van enkele weken geleden over
het vrijwilligersprobleem en Spanje n.l. een
stemmigheid tusschen de zoo diametraal te-
lenovergestelde fracties.
Tot korte oogenblikken voor de eindstem
ming is men er in geslaagd dit debat, waarin
een volle week lang de „députés" de ministers
van oorlog, van marine en luchtvaart hebben
geïnterpelleerd, op het hooge niveau van het
nationale belang te houden zonder het te ver
lagen door politieke consideraties. En toen de
minister van Oorlog, Daladier, dit urenlang
debat in een meestelijke rede samenvatte en
met voorzichtigheid en gedocumenteerd de
situatie op. materieel gebied uiteenzette, de
kwestie van het beschikbare effectief en de
verschillende elementen der landsverdediging
had besproken, ging het er veel op lijken, als
of in één geestdriftige nationale aandrang de
geheele Kamer van uiterst rechts tot even ver
links de verklaringen van den minister zou
;oedkeuren.
Het heeft niet mogen zijn, want op het laat
ste oogenblik mengden zich politieke overwe-
[ingen in dit zuiver technisch debat en wei-
jerdf de minderheid haar vertrouwen uit te
spreken in de voltallige regeering, wat zij niet.
jeweigerd zou hebben aan den minister van
oorlog persoonlijk.
Het groote evenement in dit debat is onge
twijfeld de volkomen aansluiting zonder
eenige voorwaarde der uiterste linkerzijde
bij de nationale landsverdediging, bij het leger
en zijn leiders, bij de versnelde herbewape
ning, het vaderland en het vaandel!
Enkele weken geleden nog organiseerde de
roode en uiterst-roode linkerzijde een massa-
aanval tegen Daladier, die den weg versperde
aan de Sovjet-propaganda in de kazernes en
zich verzette tegen elke verkorting van den
diensttijd. Gelijktijdig werd de massa mee
gesleept door propagandisten om kanonnen
en vliegtuigen voor Spanje te eischen en den
naam van den minister van oorlog en zelfs
van Blum in monster-vergaderingen uitge
floten
Tot potseling het decor zienderoogen ver
anderde, het communistisch congres van
Montreuil door „kameraad" Thorez den lof
van het vaderland en het vaandel hoorde zin
gen en men zonder de echo's van het vuur
peloton te Moskou zou kunnen denken aan
een wonderbaarlijke bekeering.
Er zijn echter nog sceptici in Frankrijk en
dezen gelooven helaas waarlijk terecht!
niet erg aan deze wonderbaarlijke kleur
verandering.
Ze zijn er zelfs angstig voor en verwachten
er niets goeds van. Volgens hen heeft het
communisme onder den druk der buiten-
landsche omstandigheden, de noodzaak voor
Frankrijk, bondgenoot van de U.R.S.S., om
to bewapenen, slechts een tactiek veranderd,
zal het nu zijn propaganda meer in de breedte
gaan voeren en met een zachte gehand-
schoende hand de collectivisatie voorbereiden
Daarom alleen is plotseling het extremisme
vaderlandslievend en militairiistisch geworden
zoo zelfs, dat men tijdens de debatten hun
leider Duclos het sein zag geven tot het toe
juichen van Daladier en de legeraanvoerders!
Hoe het ook zij en hoe weinig vertrouw
baar deze groepeering der communisten om
de tricolore vlag ook moge zijn. één ding is
toch uit deze debatten zonnekaar gebleken
en dat is, dat in ernstige omstandigheden
wanneer het werkelijk gaat om het „zijn of
niet- zijn" van Frankrijk, de politiek op den
achtergrond geschoven wordt en van uiterst
rechts tot en met de socialisten toe een
overgroote. compacte meerderheid gevormd
kan worden, die pal zal staan voor het vader
land. En dat kan in het buitenland tot na
denken stemmen
J. W. KOLKMAN.
Drie journalisten en de piloot vonden
den dood.
Op den top van een heuvel, in een afge
legen deel van Schotland is gistermiddag het
vliegtuig gevonden, dat de Londénsche
„Daily Express" had uitgerust. De machine
was geheel verbrand. De vier inzittenden
waren allen dood. Van twee hunner bevonden
de lijken zich nog in de rookende wrakstuk
ken. De beide andere slachtoffers lagen op
eenigen afstand op de heuvelglooiïng. Een
schaapherder, Andrew Wilson, vond de uitge
brande machine.
De „Daiy Express" had. aldus lezen wij
in de Tel.. het toestel gecharterd, ten einde
het voor reportage-doeleinden te laten vliegen
op de ontworpen lijn GlasgowLancashire,
een lijn, welke deel zal uitmaken van het
spinneweb van nieuwe binnenlandsche lucht
lijnen, waarmede men Groot-Brittannië en
Schotland wil overdekken. Nog vóór het plan
werkelijkheid is geworden, heeft het reeds
vier slachtoffers geëischt.
Harold Pemberton, de luchtvaartdeskundigc
van de „Daily Express" was niet alleen een
waardevol medewerker voor zijn blad,, doch
ook bij zijn collega's zeer bemind om zijn
sprankelenden humor, die hem nooit in den
steek liet en om zijn groote hulpvaardigheid.
Ook zijn beide colega's Wesley en Philpot'
varen geziene figuren .De piloot Jackson heeft
eenigen tijd dienst gedaan op de lijn Croydon-
Farijs.
Het woord is aan
Nietzsche
Ook wanneer een volk op
zijn terugweg is, loopt het
een ideaal achterna. Het ge-
loojt altijd aan een voor-
waarts.
Echtelijke tragedie in een
logement.
Steekpartij met doodelijken afloop.
TILBURG, 5 Febr. In den afgeloo-
pen nacht heeft zich in een logement
aan de Anna Paulownastraat te Til
burg een drama afgespeeld, waarvan
de 24-jarige vrouw M. P. de W. het
slachtoffer is geworden.
De vrouw, die vroeger met haar man, P. in
de Anna Paulownastraat had gewoond, had,
toen haar man in Breda hechtenisstraf on
derging, alle huisraad verkocht en was naar
Eindhoven getrokken.
Toen P. uit Breda terugkwam, is de vrouw
weer naar Tilburg gekomen en heeft zij met
haar echtgenoot haar intrek genomen in het
genoemde logement, waar ook zekere B.
woonde. Met dezen heeft de vrouw eenigen
tijd relaties gehad.
In den afgeloopen nacht omstreeks half
een kwam P.. dronken thuis. Hij vond zijn
vrouw niet op haar kamer en begaf zich naar
de kamer van B. waar hij zijn echtgenoote
aantrof. P. sleurde de vrouw naar het portaal
en bracht haar eenige messteken toe aan den
hals. Inmiddels had ook B. zich in het geval
gemengd. Hij geraakte in gevecht met P.. die
hem eenige steken aan hoofd en beencn toe
bracht. Niettemin wist B. een einde aan de
worsteling te maken door P. bewusteloos te
slaan.
De vrouw was naar beneden gestrompeld,
waar zij hevig bloedend in elkaar zakte. Da
delijk werd een. geneesheer te hulp geroepen,
die de vrouw verbond en naar het Sint Elisa-
bethziekenhuis liet transporteeren. Hier ls de
vrouw in den loop van den nacht overleden.
P. is door de politie gearresteerd. Hij zal
naar Breda worden overgebracht en ter be
schikking worden gesteld van de justitie
aldaar- 0
Vandaag- hebt u geen aanlei
ding gehad een „Groentje" in
Haarlem's Dagblad te plaatsen.
Misschien morgen wel en an
ders overmorgen of nog wat
later.
Maar verzuim het dan niet.
want het is in uw eigen voor
deel.
In 1936 werden er 45303 ge
plaatst.
OVERSTROOMINGSWEE IN DE VER.
STATEN. In de Amerikaansche stad Ports
mouth is het water reeds tot de uithangborden
en de lampen der straatlantaarns gestegen.
De Fransche Kamer aanvaardde een wets
ontwerp, waarbij amnestie voor politieke
misdrijven wordt verleend. pag. 4
In Rusland zouden tienduizend Polen gear-
arresteerd zijn. pag. 4
In Canada dreigt een algemeene spoorweg
staking uit te breken.
pag. 4
De regeering heeft een wetsontwerp inge
diend tot beperking van den vrouwenar
beid. pag. 3
De K. P. M. opent met April een lijn naar
Nieuw-Zeeland. pag. 3
De besprekingen van den Zweedschen minis
ter Sandler zijn van informatieven aard
geweest. pag. 3
De vraag naar scheepsruimte blijft in de Am-
sterdamsche haven aanhouden. pag. 3
Aan de amendementen-Goseling inzake de
ordeningskwestie in de Grondwet wordt
gedokterd. pag. 3
Eind Februari komen er te Haarlem 6000 a
8000 emmers ter moderniseering van de ge
meentereiniging. pag. 1
Voor verbouwing van de school in de Wilhel
minastraat te Haarlem zal de medewerking
van het Werkfonds worden ingeroepen.
pag. 1
De Nederlandsche regeering noodigt de Scan
dinavische landen, België en Luxemburg
voor een informeele bijeenkomst in den
Haag. pag. 1
Er is een wetsontwerp ingediend tot het te
gengaan van lintbebouvXng pag. 10
ARTIKELENENZ.
R. P.: Opleiding. pag. 1
Dr. E. v. Raalte: Den Haag wederom confe-
rentïestad? pag. 10
Van onzen Berlijnschen correspondent:. Glas
als Ersatz voor het textielproduct.
pag. 4
Het dak van de wereld; vliegtuigen over de
Mount Everest. pag. 6
W. S.: Carnaval. pag. 10
J. B. Schuil over Dr. Sally. pag. 10
Sport in 't kort. pag. 9
Schaakrubrïek. pag 9
II. D. Vertelling: Het middel pag 6
De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge
nomen op pag. 7
