Zwem-alarm!
Ontzettende brand.
Vlammenzee in bioscoop
eischt honderden dooden.
TAXINOODIG?
1703 1
Hei BehutQtiiltsie
54e Jaargang No. 16456
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Maandag 15 Februari 1937
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. \V. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS U O STEK MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ NV
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTENper week 0.25. per maand 11.10. per i maanden
ƒ3.25, franco per post /3.55, losse nrs f 0.06 Geïllustreerd Zondagsblad:
per week ƒ0.05. p. maand 0.22. p. 3 mnd. f0.65, franco p. post f 0.72V4
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10132, 12713 Administratie: 10724. 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
ADVEKTENTlëN 1—5 regels 1.75. elke regel meer T 0.35 Reclames
0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag Vraag en
aanbod 1—4 regels f 0.60. elke regel meer /0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnes. - Levenslange ongeschiktheid f 600.-. overlijden t 400.-, verlies van hand. voet of oog f 200—, beic
een of twee leden wijsvinger f 25.— alle leden anderen vinger 15—, één of twee leden anderen vinger S 5—, arm- of beenbreuk f 30—, enkelbreuk 15.—. pc
Nog afzonderlijke verzekering voor abonnes op het Geïllustreerd Zondagsblad Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit b!
e leden duim f 100—, één lid duim f 50—, alle leden wijsvinger f 60—,
lsbreuk f 15.
ad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN BLADZIJDEN
HAARLEM, 1 5 Februari.
Een incidentje.
Een eskader van de Fransche vloot heeft
Zondagmiddag bij vergissing het eilandje
Porqnerolles, op de Fransche Middellandsche
Zee-kust, uit een tiental 12 c.M. stukken met
scherp beschoten. Volgens het N. v. d. D.
hield het schietoefeningen op een drijvend
doel, maar had blijkbaar zijn afstanden niet
al te best berekend. Gelukkig liep het goed
af, want de granaten haalden net. het dorpje
Nötre Dame niet, dat op het eiland ligt. Het
bleef er bij dat kinderen gillend van angst
naar huis kwamen hollen omdat een der
projectielen op het strand tusschen hen in
geslagen was.
En al waren dit nu ongeladen projectie
lenplezierig is zoo'n verrassing niet, zelfs
voor de tegenwoordige jeugd, die naar men
zegt voor zulk een groot deel weer bekoord is
door de oorlogsgedachte en er iets moois in
schijnt te zien omdat zij nooit een oorlog
beleefd heeft.
Het dorpje was eerst in een paniek en dacht
aan allerlei vijanden, hetgeen niet zoo gek is
als men zich even herinnert, dat van velerlei
deskundige zijden is voorspeld dat de vol
gende oorlog bij plotselingen overval en zonder
oorlogsverklaring zal losbarsten. Deze prettige
voorspelling moet ook tot het eiland Porque-
rolles zijn doorgedrongen, zoodat dit prompt
reageerde in de gezellige sfeer van achter
docht, die het machtige Europeesche beleid in
dit gezegende werelddeel geschapen heeft.
Maar de gemeenteveldwachter was onver
vaard. Hij laadde zijn geweer, ging er op uit
en kwam terug met de mededeeling, dat de
vijand de eigen Fransche vlag voerde. Dit
bleek volgens het N. v. d. D. een „geruststel
lende" mededeeling, maar zij is het blijkbaar
slechts met mate, want eenige maanden ge
leden heeft een onderzeeër in de baai van
Saint Tropez het plaatsje Saint Maxime be
schoten toen hij een brandend scheepje in den
grond wou boren en een paar jaar geleden
yerloor een vlieger een ongeladen bom, die
door het dak van den aalmoezenier van een
oude-mannenhuis te Giens sloeg en in zijn
werkkamer terecht kwam.
Kleinigheden als deze bewijzen blijkbaar dat
men niet zonder eenige reden oefent met de
gevaarlijke producten, waaraan de wapen
industrie weer zoo reusachtig verdient en
waaiwoor Engeland net weer een krats van
vierhonderd millioen pond wil gaan leenen in
den legendarischen naam van het nimmer-
bereikte „gewapend evenwicht". Sommige men-
schen zullen ook wel zeggen: gelukkig dat ze
zoo vaak misschietefr. En het zullen dezelfde
menschen zijn die beweren dat die luchtoorlog
ook wel meevalt, want Madrid is nog lang niet
heelemaal verwoest na maandenlang bombar
dement.
Neen, maar de Spanjaarden houden er maar
een nietig luchtvlootje op na, aan beide zijden,
vergeleken bij de reusachtige luchtmachten
van Rusland, Frankrijk, Italië, Duitschland en
Engeland.
Als men dus in deze tijden poogt te be
weren dat het met die luchtmachten wel mee
zou vallen, omdat zij in Spanje den heelen
boel nog niet vernietigd hebben dan is dat
onzin. Het is waar dat beide partijen in
Spanje door andere mogenheden geholpen
worden hetgeen men volgens het nieuwe
axioma wit is zwart en zwart is wit „non
interventie" noemt maar zij doen het
niet op al te royale schaal. En ongetwijfeld
zit ook daarbij de idéé van oefenen, het
probeeren van modern oorlogstuig, voor.
De Spanjaarden ervaren daarbij hoeveel
treffers en hoeveel missers er zijn. Het eer
ste aantal is toch blijkbaar niet onaanzien
lijk, aangezien er volgens de laatste taxaties
nu zoowat een half millioen van hen zijn ge
sneuveld. Er blijven er nog 20V2 millioen over
en voor die allemaal gesneefd zijn, zal het
restant vermoedelijk op de idéé komen, dat
Spanje zonder vreemdelingen toch nog veili
ger en bewoonbaarder was dan Spanje als
manoeuvre-terrein voor niet-intervenieerende
buitenlanders.
Het eilandje Porquerolles is niet zoo ver van
Spanje verwijderd als wij. Het moet den hui-
digen oorlog levendiger beseft hebben toen het
zich plotseling beschoten voelde. Hoe dichter
bij huis zulke dingen gebeuren, hoe meer men
de werkelijkheid ervan beseft en hoe gauwer
men aan oorlog gelooft als men plotseling be
schoten wordt. Zoo'n ervaring is eigenlijk heel
leerzaam, als men niet geraakt wordt.
In het tegengestelde geval minder. Wie
dood is heeft er niets meer aan. Dit is, goed
beschouwd, dan ook het grootste bezwaar
tegen den oorlog. Maar velen denken zoo ver
niet. Daarom bewapent en oefent Europa
maar doorin Spanje met scherp, daar
buiten met ongeladen projectielen en losse
flodders. In naam van het gewapend ^ven-
wicht.
R. P.
(De Deensche zwemster Ragnhïld
Hveger heeft nu ook het kortelings
door Nida Senff gevestigde we
reldrecord op 200 Meter rugslag
verbeterd en daarbij de Holiand-
sche verslagen.)
Hé daar, hé daar, kalmpjes aan, hoor,
Dat zal heusch nou toch niet gaan, hoor,
Is me dat even brutaal;
Zal die Deensche met haar zwemmen
Onze snelle meisjes temmen,
En dat een- en andermaal?
Zij mag zwemmen van je welste,
Onze zwemsters zijn de snelste,
Dat is toch genoeg bekend;
En wij kunnen niet verdragen.
Dat z' opeens worden verslagen,
Daaraan zijn we niet gewend.
Waarom zoeken Deensche meisjes,
Niet naar andre roem en prijsjes.
Waarin 't klein land groot kan zijn;
Er zijn nog voldoende dingen,
Waarom ons op zij te dringen?
Zwemmen is nou onze lijn.
Maar we laten ons niet temmen,
Het devies van: laat maar zwemmen,
Kent ons woordenboek niet meer;
Onze meisjes zullen trainen,
Tot de zwemsterstrots der Denen,
Weder wijkt voor onze eer.
Nattigheid zal er in 't water
Altijd zijn, en vroeg of later
Komt er eens een kwade dag;
Maar een nieuwe dag zal komen,
Dat revanche wordt genomen,
Holland's zwemsters aan den slag!
Een keuze is niet moeilijk. Vakkundig
behanger zenden wij.
KROON - BEHANGSELS
Groote Houtstraat 179, b. d. Houtbrug.
(Adv. Ingez. Med.)
De Centrale Werkplaats.
Vier en twintig gezinnen van Zwolle naar
Haarlem.
Wij hebben reeds gemeld, dat het in de
bedoeling lag van de directie der Ned. Spoor
wegen de herstellingen aan de motorrijtuigen
eerlang in plaats van te Zwolle te Haarlem te
doen geschieden.
Naar wij vernemen, zal dit nu met ingang
van ingang van 1 Mei a.s. beginnen; het aan
tal gezinnen, dat in verband hiermede van
Zwolle naar Haarlem zal verhuizen bedraagt
24.
Er is wel kans, dat op den duur, door de
opheffing van de Centrale Werkplaats te
Zwolle nog mmeer personen van Zwolle naar
Haarlem zullen worden overgeplaatst, maar
met zekerheid is hiervan nog niets te zeggen
Raadselachtige gebeurtenis op
de Nieuwe Gracht.
Dame te water geraakt.
Later met auto ontvoerd.
In den afgeloopen nacht kwam een contro
leur van de N. S. aan de politiepost aan de Am-
sterdamsche Vaart vertellen, dat hij enkele
oogenblikken tevoren gezien had. hoe op de
Nieuwe Gracht tusschen Jansweg en Spaarne
een vrouw met geweld in een auto werd ge
duwd. De auto was daarop in snelle vaart weg
gereden.
Onmiddellijk ging de recherche op onder
zoek uit. In de Nieuwe Gracht, op de plaats
waar dit alles zich zou hebben afgespeeld,
ligt een woonschuitje, waarvan de bewoner
werd gewekt.
Deze vertelde, dat hij om half een een plons
had gehoord. Hij was toen gaan kijken, wat er
gebeurde, en zag dat er verschillende perso
nen op zijn schuitje stonden te kijken naar
een vrouw, die in het midden van de Nieuwe
Gracht zwom. De woonschuitbewoner had toen
een haak genomen en de vrouw naar den kant
getrokken, waar zij door de toeschouwers op
het droge werd gehaald.
Deze hebben de vrouw, die hevig tegenspar
telde, met geweld in een stilstaande auto ge
duwd, waarin nog twee heeren waren geze
ten. Deze auto was ook volgens dezen man
snel weggereden.
De recherche beschikte echter over het num
mer van de auto, en bij onderzoek bleek dat
dit in Amsterdam thuishoorde. De Amsterdam-
sche politie deelde al spoedig mede, dat het
nummer niet meer in de hoofdstad thuis
hoorde, maar thans eigendom is van een in
woner van Zanavoort. Doch ook daar werd
men niet veel wijzer, want de Zandvoortsche
meneer vertelde dat hij het nummer al vier
jaar geleden aan iemand uit den Haarlemmer
meer had verkocht. Deze zou het gekocht heb
ben in opdracht van een hem onbekender land
bouwer.
De politie tracht thans meer licht in deze
geheimzinnige zaak te brenger Zij, die hier
omtrent eenige mededeeling kunnen doen
worden verzocht zich bij de politie te ver
voegen.
Dr. H. Colijn heeft Zaterdagavond te Aalsmeer het woord gevoerd
Bond van A.-R. Kiesvereenigingen in de Haarlemmermeer.
Catastrofale gebeurtenis in
Mandsjoerijsche stad.
Volgens berichten uit de Mandsjoe
rijsche stad Antoen heeft daar Zater
dagavond in een bioscooptheater een
brand gewoed, die ontzettende gevol
gen heeft gehad. Vermoedelijk zijn
daarbij meer dan 700 personen om het
leven gekomen.
Vijftienhonderd menschen woonden
een film bij over het Chineesche
nieuwjaar, toen op het tooneel een
brand uitbrak, die zich snel uitbreid
de over het geheele theater. Er ont
stond een onbeschrijfelijke paniek.
Gillend en schreeuwend trachtte de
menigte zich een weg naar den uit
gang te banen, waarbij gevochten
werd op leven en dood. Plotseling be
zweek de galerij, even later stortte het
dak in, waardoor velen het gebouw
niet meer konden verlaten.
In vijftig minuten was het theater
tot den grond toe afgebrand. Bestrij-"
ders van het vuur stonden volkomen
machteloos. Japansche troepen, die te
hulp waren geroepen, vormden een
cardon en namen deel aan de red
dingspogingen.
Reeds is het stoffelijk overschot van
een 650-tal slachtoffers onder de puin-
hoopen vandaan gehaald, 28 personen
werden ernstig gewond naar het zie
kenhuis gebracht.
De brand tastte 30 huizen in de om
geving aan.
Waarom geen BETERE bril?
K EIP levert die.
Gr. Houlslraat naast Luxor
Politieke luchtschrijver
opnieuw boven Weenen?
Vergeefsche achtervolging van jacht
vliegtuigen.
BEL OP ALS VOORHEEN
Dag en nacht geopend
(Adv. Ingez. Med.)
Scandinavische landen
confereeren.
Overleg over wedcrzijdschen cconomischen
bijstand.
STOCKHOLM, 15 Februari. (Havas'ANP)
Vandaag is te Stockholm een conferentie bij
eengekomen, bestaande uit vertegenwoordi
gers der vier Scandinavische landen. De con
ferentie heeft tot taak het probleem te be-
studeeren van wederzijdsche bijstand voor
de levering van goederen in geval van een
buitengewone belemmering van den inter
nationalen handel.
JAARLIJKSCH ONDERZOEK VOOR DEN
DIENSTPLICHT.
Voor de gewone dienstplichtigen der land
macht van de lichtingen 1925 en 1928 zal. be
houdens onvoorziene omstandigheden, het
jaarlijksch onderzoek in de maand Juni a.s.
worden gehouden.
Nadere aanwijzingen zullen nog worden ge
geven.
De hooge sluisbrug te
Spaarndam.
Een verkeersverbctering.
WEENEN. 15 Febr. (Havas ANP) Een ge
heimzinnig vliegtuig is boven de stad versche
nen en heeft in de lucht letter tee kens geschre
ven, die door den wind onleesbaar waren
Twee eskaders jachtvliegtuigen stegen onmid
dellijk te Aspern en Wiener Neustadt op
Zoodra zij echter de lucht in waren gestegen
verdween het geheimzinnige toestel in noor
delijke richting. Men beschikt op het oogen-
olik over geen enkele aanwijzing mitrent de
indentiteit van het vliegtuig. Men denkt, dat
het een buitenlandsch toestel is.
Het doorgaande verkeer te Spaarndam gaat
over de sluisbrug waarvan wij hier een foto
geven. De schuine klappen van deze brug wa
ren een ergernis van eiken automobilist en
motorrijder, want die geven steeds een
onaangenaam wippartijtje. Soms gebeurde het
zelfs dat een lange auto midden op de bru;
bleef vastzitten.
Nu zal, zooals wij dezer dageai al mededeel
den, door Werkspoor voor rekening van het
Hoogheemraadschap „Rijnland" de brug ver
beterd worden. De schuine klappen worden
verlaagd, zoodat een vrijwel vlak brugdek ont
staat. Bovendien wordt de brug nog verzwaard,
zoodat menige zware vrachtauto, die voor
heen een omweg moest maken omdat de brug
niet sterk genoeg was, in de toekomst daar
wel zal kunnen passeeren
Voor het uitvoeren dezer werkzaamheden
is het verkeer over de brug gedurende een
maand gestremd. Het verkeer wordt nu om
geleid over Haarlem en Velsen.
Het woord is aan
Dumas Fils:
Alle generalisaties zijn ge
vaarlijk; ook deze.
Het program der nieuwe
Japansche regeering.
Toenadering tot China.
TOKIO, 15 Februari. Om 10.15 is de ver
gadering van het Hoogerhuis geopend, waarin
de ministerpresident Hajasji zijn regeerings-
verklaring heeft voorgelezen, die weinig ver
schilde van de rede op 21 Januari j.l. in den
Landdag uitgesproken door Hirota. Hajasji
noemde de taak der regeering, gezien den zeer
ernstigen binnen- en buitenlandschen toe
stand, uitermate moeilijk, en somde de vol
gende punten op welke de regeering denkt te
verwezenlijken:
1. De stabilisatie van den toestand
in Oost-Azië.
2. De reorganisatie der nationale
verdediging.
3. De ontwikkeling der industrie
onder controle van den staat, zonder
echter afbreuk te doen aan het parti
culier initiatief.
4. De bevordering van den handel
met het buitenland.
Tevens kondigde Hajasji een voorloopige
belastingverhooging aan, maar een minde
ring van de begrooting der regeering Hirota
met 270 millioen yen. Hij zeide voorts, het
mislukken der onderhandelingen met China
te betreuren en gaf zijn bereidwilligheid te
kennen te streven naar overeenstemming, niet
slechts met de regeering van Nanking, maar
met het geheele Chineesche volk. Japan zal
'alle pogingen in het werk stellen de taak te
vervullen waartoe het pact met Duitschland
haar verplicht.
Op vragen, die den ministerpresident ge
steld werden, antwoordde hij nog, dat de re
geering zal streven naar oplossing van de be
staande geschilpunten met Sovjet Rusland,
langs den weg van verzoening en wederzij d-
sche concessies. Voorts deelde hij mede dat
Japan geen territoriale bedoelingen heeft in
Noord-China. Japan zal een bewapeningswed
strijd vermijden, maar. binnen de grenzen van
de Japansche financiën, streven naar een ver
volmaking der nationale defensie.
45303 Groentjes plaatste
Haarlem's Dagblad in 1936. Dat
is 147 gemiddeld per nummer
van dc courant. Het succes
groeit met de jaren en daardoor
het aantal. Een zeer logisch
verschijnsel. Vergeet het niet
bij voorkomende gelegenheid.
De Spaansehe Nationalisten hebben Valencia
uit zee gebombardeerd. pag. 4
De betrekkingen tusschen het Vaticaan en
de regeering te Valencia zijn feitelijk ver
broken. pag. 4
De Oostenrijksche bondskanselier dr. Schusch-
nigg heeft zich in een rede scherp tegen
de Groot-Duitsche activiteit uitgesproken.
pag. 4
Een catastrofale brand in een bioscoop te
Antoeng (Mandsjoekwo) heeft vele honder
den dooden geëischt. pag. 1
De regeering heeft een wetsontwerp inge
diend tot regeling der electriciteitsvoor-
ziening. pag. 3
Piet van der Hem zal een schilderij maken
van de vorstelijke huwelijksinzegening.
pag. 3
Prinses Juliana en Prins Bernhard zouden
heden de Koningin te Zeil am See ont
moeten. pag. 3
De uitlating van Hitier betreffende onze on
aantastbaarheid sloeg op vroegere mede-
deelingen. pag. 3
Te Weill is een ergerlijk geval van verwaar -
loozing ontdekt. pag. 3
Zaterdagmiddag is te Haarlem een verga
dering gehouden van het Kunstenaarscen
trum voor geestelijke weerbaarheid, pag. 6
Zaterdagmiddag zijn de slachtoffers van de
ramp met de reddingboot te Zandvoort ter
aarde besteld. pag. 13
Komt er een verordening inzake stilstaande
auto's op den Zeeweg te Bloemendaal?
Het veertigjarig bestaan van E. D. O.
ARTIKELEN, ENZ.
pag. 13
R. P.: Een incidentje. pag. 1
Van onzen Londenschen correspondent: En-
geland's Stuartvereerders in actie, pae 4
J B. Schuil: Tooneelconcentratie. pag. 2
B. K.: Het valsche bankbiljet. ^'pag 2
K. de Jong: Concert der H. O. V.
De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge
nomen op pag. 14.
