Hensen
VAN HOUTEN S AMERIGO'S
EEN CHOCOLADELICATESSE
^WEERBERICHT
MAXNDAG 15 FEBRUARI 19.17
HSAECE M'S DAGBEAD
2
Het 25-jarig bestaan der
H. T. C.
Receptie in tien Stadsschouwburg;.
Velen hebben Zaterdagmiddag van
de gelegenheid gebruik gemaakt het
bestuur van de Haarlemsche Too-
neelclub met het 25-jarig bestaan der
vereeniging te complimenteeren. De
receptie werd gehouden in den foyer
van den Stadsschouwburg, die vooral
door de vele bloemstukken, die in den
loop van den middag binnenkwamen,
een f eestelij ken aanblik bood.
Onder hen, die het bestuur hun gelukwen-
•chen kwamen aanbieden, bevonden zich wet
houder A. G. Boes namens het Haarlemsche
gemeentebestuur, de heeren Tjebbo Franken
en Jac. Kolderie namens Haarlem's Tooneel.
Jac. van Maris en W. J. Korte namens de
tooneelver. Jacob van Lennep, W. F. Bloe-
mendaal. oud-voorzitter van de H. T. C.. prof.
A. D. Fokker, voorzitter van de Roei- en Zeil-
vereen. Het Spaarne. mevr. Driessen-Blok.
presidente en mevr. Simons, secretaresse der
Liefdadigheidsinstelling Amsterdam I. mevr.
I. Kreuner-Meest. regisseuze der H. T. C.. de
heeren J. D. Rutgers van der Loeff en W. C.
Koest van Limburg, beiden sinds de oprich
ting af bekende figuren in de H. T. C., J. B.
Schuil, tooneelcriticus van Haarlem's Dag
blad, mr. W. P. Vis, mr. P. Tideman en notaris
N. J. Hoeflake.
Ook had het bestuur tal van schriftelijke
felicitaties in ontvangst te nemen, o.a. van
den heer Ed. Verkade, die zijn goede wen-
schen van een bloemstuk vergezeld liet gaan.
en het bestuur der Kon. Letterlievende Ver
eeniging J. J. Cremer.
Des avonds vereenigden de leden der H.
T. C. zich aan een diner in De Kroon, waar
aan ongeveer veertig personen aanzaten. Als
tafelpresident werd op voorstel van den voor
zitter, mr. Julius Hoog. den heer W. C. Roest
van Limburg aangewezen.
Onder algemeenen bijval werd tijdens het
diner het eerediploma uitgereikt aan de hee
ren J. D. Rutgers van der Loeff, J B. Schuil
en W. C. Roest van Limburg. Mevr. Janssens-
Vriesendorp en de heer W. F. B'loemendaal.
oud-voorzitter der H. T. C., die beiden reeds
eerder tot eerelid waren benoemd, ontvingen
eveneens het eerediploma.
Zoowel tijdens het diner als daarna werden
niet alleen speeches, maar ook voordrachten
ten beste gegeven, waarbij de rijmkunst van
verscheidene H. T. C.'ers op hoog peil bleek
te staan. Mevr. Winkler PrinsLe Coultre
oogstte groot succes met een lied door haar
aan de H. T. C. gewijd, evenals de heer W.
P. Landzaat met liedjes, die hijzelf op de
guitaar begeleidde en de heer J. B. Schuil
met een uitstekende voordracht van „Ram
melslag" van Multatuli. Mr. P. Tideman ont
haalde het gezelschap op humoristische er
varingen uit de advocatenpractiik.
Namens de werkende leden overhandigde
de heer W. C. Roest van Limburg een bron
zen gedenkpenning aan het bestuur. Ook
overhandigde hij deze penning aan den heer
Rutgers van der Loeff, die van de oprichting
af tot de actieve leden der H. T C. behoort.
Veel bekende acteurs van tegenwoordig en
vroeger traden in hun oude rollen op in een
alleraardigste schets.
Bijzondere hulde werd gebracht aan de se-
cretaresse-penningmeesteresse mej. A. Ser-
phös voor het vele werk, dat zij reeds ver
scheidene jaren op zoo voortreffelijke wijze
voor de vereeniging verricht.
Het avondfeest der H. T. C. kan in alle op
zichten als geslaagd worden beschouwd.
MANNENKOOR „DIE SPAERNESANGHERS"
Men schrijft ons:
Daartoe aangezocht door het Centraal Co
mité voor Werkloozen, zal as. Woensdagavond
door het Mannenkoor „Die Spaerne-Sanghers"
een concert worden gegeven in de Gemeente
lijke Concertzaal. Hierbij wordt medewerking
verleend door „Haarlems Vrouwenkoor" dat.
evenals „Die Spaerne-Sanghers", onder leiding
staat van Lieven Duvosel.
Het solistisch gedeelte wordt verzorgd door
de dames Hëlène Ludolph, sopraan, Ans
Stroink, alt, de heeren Michel Gobets. tenor,
Otto Couperus, bariton en Emmy van Eden,
piano.
Voor dit concert is een zeer gevarieerd pro
gramma door het Centraal Comité samenge
steld, waarop werken voorkomen van Lieven
Duvosel, Méhul, Rich Strauss, Dvorak, Caplet,
Joh. Brahms, Delibes en Fr. Riga. zoodat het
auditorium, dat de concertzaal ongetwijfeld
geheel zal vullen, een avond van aangename
muzikale ontspanning te wachten staat.
GECOMBINEERD CONCERT.
Het Mannenkoor „Proza en Poëzie", direc
teur Jan Booda en het Kinderkoor „Onder
ling Genoegen", directeur de heer J. Post, zul
len Vrijdagavond 19 Februari a.s. in de Gem.
Concertzaal een gecombineerd concert geven
met medewerking van Zaanland's Mannen
koor (dir. Jan Booda) en Tilly Druyf
(viool).
Het Mannenkoor zal worden begeleid door
mevr. J. Neuman—Leeflang en het Kinder
koor door den heer J. Tames.
AGENDA
Heden:
MAANDAG 15 FEBRUARI
Gemeentelijke Concertzaal: Orkest Kovacs
Lajos.
Restaurant Brinkman, Plein: Jaarlijksche
ledenvergadering Ver. tot verbetering van
het lot der Blinden. 8 uur,
Gebouw Kamer van Koophandel, Nassau-
plein: Verkiezing van een lid der afdeelil^,
Grootbedrijf.
Kunsthandel De Bois: Kruisweg: Schilde
rijen van Willem Witjens, 95 uur.
Palace Filmac: 115 uur. Doorloopend 50
minuten wereldnieuws.
Cinema Palace: „Een vreemdeling kwam".
7 en 9 15 uur.
Rembrandt Theater: ,,'t Jochie". 2.30, 7 en
9.15 uur.
Frans Hals Theater: Pola Negri in „Mos
kouShanghai", 2.30. 7 en 9.15 uur.
Luxor Sound Theater: „Het corps der
waaghalzen" en „Het geheim van Charlie
Chan". 2.30. 7 en 9.15 uur.
Teyler's Museum. Spaarne 16. Geopend op
werkdagen van 113 uur. behalve 's Maan
dags. Toegang vrij.
Heemstede: Tentoonstelling in „"t Pa
let", Bronsteeweg 21. 1012 en 1417 uur.
DINSDAG 16 FEBRUARI
Stadsschouwburg: Piano en Dansavond,
Gerard Hengeveld en Ankia Henkers. 8.15 u.
Gem. Concertgebouw. Bachvereeniging, 8 u.
Palace Filmac: 115 uur. Doorloopend 50
minuten wereldnieuws.
Bioscoopvoorstellingen 's middags en des
avonds.
Heemstede: Tentoonstelling in ,,'t Pa-
let"3ronsteeweg 21, 1012 en 1417 uur.
(Adv. Ingez. Med.)
Middelbare Technische School
Groote bezetting.
Aan het jaarverslag over 1936 der Middel
bare Technische School te Haarlem ontleenen
wij het volgen die:
Door de mistelling van de afdeeling Vlieg-
tuigbouwkunde was er geen reden van be
staan meer voor den avondcursus vliegtuig'
bouwkunde en werd deze dus opgeheven.
Dit jaar was het aantal aanmeldingen van
nieuwe leerlingen aanmerkelijk grooter dan in
het vorig jaar: 282 (v. j. 235). De vermeerde
ring is hoofdzakelijk te danken aan de afdee
ling Vliegtuigbouwkunde, doch ook de afdee
ling Werktuigbouwkunde verheugde zich in
een groote vraag, vooral van z.g. theoretici.
Het aatnal practici, dit zijn die leerlingen
hoofdzakelijk afkomstig van die Ambachts
scholen, verminderde, vooral voor de afdee-
lingen Bouwkunde en Weg- en Waterbouw
kunde. Voor deze beide laatste afdeelingen is
eveenwel de aanmelding van theoretici ook dit
jaar minder dan vorige jaren. De aanmeldin^
van candidaten voor het tweede jaar, dat zijn
zij met einddiploma H. B .S. B met 5-j. c., was
dit jaar grooter dan het aantal plaatsen toe
liet. Hierbij vertoonde zich ook in sterke mate
het verschijnsel, dat vele candidaten met
einddiploma H. B. S. B 5-j. c. zich aanmeldden
na het begin van den cursus, nadat de inschrij
ving reeds lang gesloten was. Plaatsing is dan
niet meer mogelijk, omdat, alle afdeelingen
volledig bezeit zijn, maar ook omdat geen af
stand kan worden gedaan van den voorge
schreven voorcursus.
De totale bezetting op de school was begin
September 521 leerlingen, waarvan zich 110 in
het practische leerjaar bevonden en 411
onderricht op de M. T. S. zelf kregen. Dit aan
tal is grooter dan het ooit tevoren geweest is
en waarschijnlijk een gevolg van de erisis,
waarbij de toekomst van middelbare technici
aan de ouders gunstiger toeschijnt dan in an
dere beroepen, terwijl de studie te Delft steeds
meer bezwaarlijk wordt.
De trek naar Zuid-Afrika was dit jaar be
trekkelijk groot; 28 afgestudeerden vonden
daar een plaats. Van de meeste oud-leerlin
gen werden goede berichten ontvangen. Som
mige waren zelfs enthousiast, doch ook te
leurstellingen bleven niet uit. Het komt be
stuur en directeur voor, dat jongelieden met
een behoorlijk practische aanleg, die hun haai
den uit de mouwen weten te steken en vooral
technisch goed onderlegd zijn, een goed figuur
maken tegenover de onvoldoend opgeleiden uit
Engeland en Zuid-Afrika, hoewel dezen na
tuurlijk in het land zelf een voorsprong hebben.
CHRISTEN JEUGDBOND.
Zaterdagavond had in het Ned. Herv. Wijk-
gebouw aan de Oude Gracht alhier een open
bare bijeenkomst plaats van bovengenoemden
Bond, ten doel hebbende de oprichting van
een afdeeling daarvan in Haarlem.
De afd. Amsterdam was met een flink aan
tal leden daarvoor naar Haarlem gekomen en
haar voorzitter de heer Ad Kil jan leidde den
avond, die werd gevuld met zang, declamatie,
muziek enz.. Cor Huysse, bondspropagandist
zette doel en streven van den C. J. B. in een
kernachtige inleiding uiteen.
Als tweede spreker trad op Rïen Buter uit
Amsterdam met als onderwerp; „Bier in Blik",
waarin was verwerkt de verwarring van deze
wereld.
Aan het slot van den avond kon medege
deeld worden, dat de afd. Haarlem opgericht
kon worden met definitief 6 leden en een
aantal belangstellenden, die sympathiseerden
met de beweging.
Op Zaterdag 27 Februari a.s. des avonds 8
uur zal de eerste bijeenkomst worden gehou
den in het gebouw van de H. J. M. V. aan de
Lange Margarethastraat waar verdere plan
nen zullen worden ontwikkeld en besproken.
VRIJWILLIGE BURGERWACHT HAARLEM
Hedenavond 8.30 uur zal aan den Comman
dant van de Haarlemsche Vrijwillige Burger
wacht, de heer C. L. Becking, het „Kruis van
Verdienste" worden uitgereikt in de Man-
schappen-cantine der Infajiterie Kazerne aan
den Koudenhorn.
JUBILEUM.
Heden herdacht mej. Annie Hüneker het
feit dat zij 12V2 jaar haar dienst als huis
naaister gegeven heeft aan de familie Brandt
Kleverparkweg 195 te Haarlem. Het was een
echt feest voor de jubilaresse die namens de
Ver. van Huisvrouwen hartelijk door mevr.
Cohen Tervaert werd toegesproken, die haar
de oorkonde der Vereeniging overhandigde
en uit naam van mevrouw Brandt de me
daille voor trouwe dienstbetrachting. De af
deeling huldigde mej. Hüneker en mevr.
Brandt met bloemen.
VEREENIGING „DE HAARLEMSCHE
MANEGE*.
Een licht dressuur .programma was de op
gave Zaterdagavond, alle deelnemers hebben
zich goed van hun taak gekweten, het ver
schil in punten tusschen de prijswinnaars en
niet-prijswhmaars was zeer gering; de jury,
ritmeester b. d. W. van der Mandele, was dan
ook zeer tevreden over de prestaties. Bij dres
suur is de geluksfactor kleiner dan bij
springen.
Het bestuur van de Vereeniging was op het
idee gekomen, een wisselbeker, geschonken
door den heer A. Breitenstein. ook naar hem te
noemen. Winnaar van dezen beker met 63 pun
ten was de heer H C M. van Gilse op „Gras-
da". een voortreffelijke combinatie, die voort
gaat met de bekers te winnen, verleden week
de beker van Mariënbosch en thans de Brei-
tenstein-beker.
Met 62 punten werd de heer C. Laan tweede
op „Chic"; keurig gereden, no. drie, in dames
zadel, met 61 punten mevrouw J. L. Davidson
Bastiaans op „Negresse", tevens winnares
van den prijs, beschikbaar gesteld voor de
best geplaatste amazone, netjes en correct ge
reden, no. vier met 58 punten de heer R. A. G.
Davidson op „Cousine", die het klappen van
de zweep kent.
De prijzen werden In den foyer uitgereikt
door den voorzitter, d'ie den heer Van der
Mandele bedankte voor zijn bereidwilligheid.
Het was een zeer leerrijke avond, waar de
vereeniging met genoegen op kan terugzien.
De Bilt voorspelt:
Zwakken tot matigen, later waarschijn
lijk verder toenemenden Zuidwestelijken
tot Zuidoostelijken, later waarschijnlijk
weer ruimenden wind. betrokken tot
zwaar bewolkt met regen, weinig veran
dering in temperatuur.
BAROMETERSTAND
Hoogste 772.0 m.M. te München.
Laagste 731.3 m.M. te Jan Mayen.
De diepe depressie t-rok in de afgeloopen
dagen via Usland naar het Oosten. Haar kern
ligt thans Oost-Noordoostwaarts van Jan
Mayen. Zij tastte het hooge drukgebied over
Scandinavië flink aan.
Langs de Noorsche kust viel matige tot lichte
neerslag. In het binnenland van Zweden en
over Finland heerscht nog strenge vorst. De
hooge di-ukkmg in het Zuidwesten verplaatste
zich naar Centraal-Europa. Over Polen, Zuid-
Duitschland en Oostenrijk is de vorst meest
licht.
In onze omgeving passeerde in den afgeloo
pen nacht een vlakke secundaire, die lichten
regen bracht en daarna mist over geheel
Nederland en omgeving.
Boven de Britsche eilanden, waar de tempe
ratuur flink gestegen is bevindt zich thans
een rug van hooge drukking.
In het Zuiden is er de lucht nog betrokken,
over Schotland is het opklarend.
Ten Westen van Ierland nadert een vrij ac
tieve depressie, die storm op den Oceaan ver
oorzaakt.
Bij de beoordeeling van het toekomstig
weersverloop over onze omgeving, moet met de
nadering van deze secundaire ernstig rekening
worden gehouden. Waarschijnlijk zal zij krim-
penden en geleidelijk toenemenden wind ver
oorzaken. De kansen op regen zijn groot.
Na het passeeren van deze depressie volgt
opklarend weer.
BAROMETERSTAND
Vorige stand 759 m.M.
Stand van heden 765 m.M.
Neiging: Vooruit.
Opgave van:
Fa. A. FEDERMANN, Opticien
Gr. Houtstraat 37 Tel. 11059
HOOG WATER TE ZANDVOORT
Dinsdag v.m. 6.05 uur; n.m. 18.26 uur.
Strand berijdbaar van 11.0016.30 uur.
VOOR BROEKEN NAAR
(Adv. Ingez. Med.)
FRAUDE BIJ STEUNVERLEENING TE
HAARLEM.
Wij ontvangen het volgende communiqué
van het gemeentebestuur van Haarlem:
Wederom zijn eenïge gevallen aan het licht
gekomen, waarin ondersteunden opzettelijk
onjuiste opgave hebben gedaan omtrent
eigen- of gezinsinkomsten, met als gevolg
daarvan, dat betrokkenen een te hoog bedrag
aan steun hebben ontvangen.
Door de scherpe controle, welke op het doen
van opgaven wordt uitgeoefend, is gebleken,
dat thans het totaal dezer verzwegen inkom
sten een bedrag van f 295 beloopt, waarvar.
aanugifte bij de Justitie zal geschieden.
Nogmaals wordt er aan herinnerd, dat zij
die zich aan fraude schuldig maken, zich niet
alleen blootstellen aan een strafrechtelijke
vervolging, doch bovendien worden gestraft
met inhouding van steun.
HET LIJK IN DE NIEUWE GRACHT.
Het lijk van de 55-jarige vrouw, dat Vrij
dagavond drijvende werd gevonden in de
Nieuwe Gracht, is door een familielid her
kend.
ALLES WERD OVERHOOP GEHAALD.
Doch er wordt niets vermist.
Zondagmiddag tusschen half drie en kwart
over zeven hebben onbekende personen een
bezoek gebracht aan een woning in de Roer
dompstraat. Daar de bewoners niet thuis wa
ren en de visite dus niet binnen konden laten,
begaf deze zich naar de achterzijde van het
huis, waar met een beitel de toegang tot de
woning geforceerd werd.
Toen de heeren binnen waren, bleek wel
dat hun bezoek niet zoozeer belangstelling
voor de bewoners betrof. Zij hebben n.l. alle
kasten geopend en de inhoud ervan over den
grond gegooid. Bovendien hebben zij een geld
kistje, dat in de linnenkast stond, opengebro
ken en doorzocht.
Het wonderlijkste van dit ongewone bezoek
is evenwel, dat er niets vermist wordt.
SIGARETTENPAPIER EN EEN
BELASTINGPLAATJE.
Zaterdag werd de assistentie van de politie
ingeroepen door belastingcontrole-ambte
naren uit Amsterdam, voor een huis
zoeking bij een sigarenhandelaar hier ter
stede, van wien men vermoedde, dat hij een
voorraad sigarettenpapier in zijn bezit had,
waarvoor niet de verschuldigde belasting was
betaald.
Toen de ambtenaren den winkel binnen
traden zagen zij, dat de winkelier een pakje
wegmoffelde, dat hij even later uit een dak
raam wierp. Het pakje werd opgespoord en
bleek 76 boekjes sigarettenpapier te bevat
ten.
Bij fouilleering van den winkelier vond men
verder een belastingplaatje, dat volgens het
stempel toebehoorde aan een inwoner van
Haarlem. Deze had reeds 26 December van
het vorig jaar aangifte van vermissing van
dit plaatje gedaan. De winkelier verklaarde,
dat hij het plaatje van een hem onbekend
persoon had gekocht.
De man is naar het bureau van politie over-
gebracht, waar hij voor nader onderzoek werd
Ingesloten.
KERK EN VREDE, AFD. HAARLEM E. O.
De afd. Haarlem en Omstreken van „Kerk
en Vrede" houdt Vrijdag 19 Februari een
openbare bijeenkomst in de Luthersche Kerk
(Witte Heerenstraat)Sprekers zijn Ds. G. H.
Spanjaard uit Vlaardigen over: „De weg naai
den Vrede" en Ds. J. B. Th. Hugenholtz, uit
Ammerstol over: „Kerk en Vrede in de we
reld van heden".
INDIVIDU EN GEMEENSCHAP
Over bovenstaand onderwerp hoopt Ds. H.
C. Leep uit Gouda Dinsdagavond 16 dezer te
spreken in het gebouw der Vrije Evangelische
Gemeente. Parklaan 106.
GEVONDEN VOORWERPEN EN DIEREN.
Handschoenen en ceinturen, nummerbord.
Politiebureau. Smedestraat; kerkboek, Plan-
tinga. 2e Vooruitgangstraat 12; dop van auto,
v. Til. Lijsterstraat 51: hond. Hasteriek. Re
gulierstraat 30; idem. v. d. Pol, v. Zeggelen-
straat 28: jongensjas, v. Woert. Wouwerman-
st.raat 66; regenjas, Wagemaker, Delftlaan 63
kat. Bonneman, Westergracht 35 zw., me
daille. Heus, Jan Gijzenkade 202; overall, v.
d. Berg, M, v. Heemskerkstraat 27 rd.; por te-
monnaie met inhoud. Hulppostkantoor Tem
peliersstraat; idem, Hu Y Yen, Nassaulaan
34; idem, Lijnzaad. Breestraat 7; idem, Mo
lenaar. v. Nesstraat 26; idem, Baas, Tama
rindestraat 3; idem, Verhagen, Wijde Gelde-
loozepad 14; gouden ring. Vroom en Drees-
maam. Gr. Houtstraat; rijwielplaatje. Baan-
stra, Minahassastraat heerearijwiel. Han
sen, Drappenierstx-aat 12; kinderschoen, de
Vries, Borskistraat 14; heerenschoen. Rozen-
hart, Rollandsti'aat 46: gymnastiekschoenen,
Vernout, Merovingenstraat 3; ring met sleu
tels. Nieuwenhuijzen, Holsteynstraat 7 rd.,
sleutel. Monnikendam. Ged. Raamgracht 7;
tasch met inhoud, Baas, Nauwe Geldelooze-
pad 34. idem, Zwiers, Scheepmakersdijk 51rd.,
idem. Stevens. Vosmaerstraat 91.
KlIN/T IN LITÏIKE^j
HET TOONEEL
TOONEEL-CONCENTRATIE.
De heer Gulden te Amsterdam heeft ver
leden jaar de alarm-klok voor het tooneel
geluid met het gevolg, dat de voornaamste Ne-
derlandsche tooneeldirecteuren onder voorzit
terschap van den Amsterdamschen wethouder
Boekman in de hoofdstad bij elkander zijn
gekomen om te beraadslagen, wat er gedaan
moet worden om het tooneel in ons land
en in het bijzonder te Amsterdam voor
verdere aftakeling te behoeden.
Dat er iets gedaan moet worden, begrijpen
allen, die van meening zijn, dat het tooneel
een belangrijke cultureele taak ook in dezen
tijd heeft te vervullen. Amsterdam, waar tot
voor kort nog altijd belangstelling was voor de
dramatische kunst, is hard op weg Rotterdam
te volgen en wanneer er niet ingrijpende ver
andering komt is het te voorzien, dat ook in
onze hoofdstad evenals in de tweede stad
van ons land vele avonden nauwelijks meer
gelegenheid zal zijn tooneel te zien spelen.
Ieder, die het tooneelleven van nabij volgt,
i, is hiervan overtuigd. Wanneer men een pre
mière bijwoont, zou men allicht in den waan
raken, dat er nog wel belangstelling voor het
tooneél in Amsterdam bestaat, maar dat is
slechts schijn. Het is bijna enkel „koefnoen"
dat is de naam, welken de tooneelspelers aan
de „vrijbilletten" geven die in de zaal zit.
Bij een primière in den Stadsschouwburg op
het Leidsche Plein in November het gezel
schap, dat er toen speelde, doet er niet toe
heb ik het meegemaakt, dat stalles en parket
zeer mooi bezet waren. Op de vooi-ste rij der
parterre zaten in het midden, moederziel
alleen, als twee parkietjes een heer en een
dame naast elkaar en heel het publiek keek
glimlachend naar die twee menschen, omdat
ieder begreep, dat dit paar de eenige beta
lende bezoekers in de zaal was. Bij de volgende
voorstellingen van dit gezelschap was de
schouwburg dan ook akelig leeg.
Men denke niet, dat dit een uitzondering
is. Integendeel, het is regel. Het komt her
haaldelijk voor, dat er gezelschappen te Am
sterdam voor twintig en zelfs nog wel min
der bezoekers spelen, zelfs op de Zater
dagen en Zondagen, vroeger toch altijd de
goede dagen voor het tooneel. De tooneelge-
zelschappen kunnen enkel hun zeer moeilijk
bestaan nog voortslepen, doordat er in de
provincie door zaalhouders en vereenigingen
tegenwoordig veel voorstellingen in .abonne
ment worden gegeven, waardoor althans op
zulke avonden op 'n bevredigend bezoek kan
worden gerekend. Maar in de hoofdstad, waar
de kosten zoo veel hooger zijn, is het uitzon
dering. wanneer de gezelschappen geen ver
lies lijden. En omdat ledige zalen op het pu
bliek deprimeerend werken is die slechte op
komst op den duur ook funest voor het thea-
tei-bezoek. Het eenigè gezelschap, dat te
Amsterdam althans, wanneer het maar
eenigszins geluk heeft met zijn stukken
op een vast publiek kan rekenen, is Het Cen
traal Tooneel. Het is vooral de stadsschouw
burg voornamelijk omdat er telkens andere
gezelschappen optreden die bij de Am
sterdammers tegenwoordig in discrediet
staat.
Het was dus hard noodig. dat de noodklok
werd geluid. Het rapport van de commissie
is thans verschenen en het blijkt, dat voor
het tooneel alleen in concentratie nog heil
wordt gezien. En dat is naar mijn meening
ook het eenige middel om het tooneel te red
den, omdat het daardoor alleen zijn cultu
reele taak naar behooren zal kunnen ver
vullen.
Een gezelschap van ongeveer 35 leden zoo
als men wil oprichten met de meeste promi
nente spelers en speelstei-s, die thans over de
verschillende troepen verspreid zijn. als
kern, een gezelschap dus, dat zoowel het
klassieke als moderne repertoire, blijspel en
drama kan beheerschen. zou misschien
weer het vertrouwen van het publiek kunnen
wekken. Wanneer het daartoe niet in staat
zou zijn. danja. dan zou daarmee het be
wijs geleverd wox-den. dat er in Nederland
althans in de hoofdstad geen plaats meer
voor goed tooneel is, wat wij vooralsnog ech
ter weigeren te gelooven.
Natuurlijk zouden enkele goede, kleinere
tooneeltroepen moeten blijven bestaan, voor
al ook met het oog op de provincie. Een ge
zelschap als Het Centx-aal Tooneel heeft, zijn
plaats zoowel te Amsterdam als daar buiten
veroverd en zal ook in de toekomst zijn pu
bliek vinden. En een tooneelgroep als Het
Masker is vooral voor de provincie van groo
te waarde Maar wanneeer krachten als Else
Mauhs, Cruys Voorbergh, Verkade, Ben
Royaards, Georgette Hagedoorn, Saalborn.
Jan Musch, Jules Verstraete en Cor Ruys, om
bier de belangrijksten onder de prominente
spelers te noemen, zich met de voornaamste
leden van het Amsterdamsch Tooneelge-
zelschap in een sterk, gi-oot gezelschap ver
eenigden, zou dat ons nationaal tooneel niet
anders dan ten goede kunnen komen. Vele
kleine gezelschappen, die elkander nu een
moordende concurrentie aandoen, zouden dan
kunnen verdwijnen, wat het tegendeel van een
ramp zou beteekenen.
Vele heeren en dames, die zich acteur en
actrice noemen, zouden dan wellicht niet meer
aan de beurt komen, maar dat zou slechts in
hun eigen belang en dat van het tooneel
zijn. Dit klinkt misschien hai'd, maar toe
komst is er voor hen. als de zaak zoo door
gaat. immers toch ook niet
Beter ten halve gekeerd dan ten heele ge
dwaald. Het zou een verlossing zijn voor ons
tooneel. wanneer 50 procent van de tegen
woordige spelers zich zou moeten terugtrek
ken in het gewone burgerleven. Of daar kans
op is? Ik vrees van niet. Uit zich zelf zullen
zij waarschijnlijk niet gaan en alleen een
sterke, doelbewuste concentratie van de wer
kelijke acteurs en actrices zou er hun toe
kunnen dwingen.
In de commissie is ook nog de vraag ge
rezen, of het nieuw op te ï-ichten gezelschap
zou moeten „doubleeren" dat is in twee
groepen spelen of niet. Een kleine minder
heid der comissie was tegen doubleeren en
zeker zou het voor den algemeenen toestand
van het tooneel en voor het gezelschap ook
beter zijn, wanneer men er buiten kon blijven,
maar bij een zoo uitgebreide troep zal het wel
niet mogelijk zijn. Men zal misschien ver
wijzen naar het oude Rotterdamsche gezel
schap van Le Gras en Haspels en dat van
Van Eysden, die nooit doubleerden, maar deze
troepen waren veel minder groot. Het is on
denkbaar in dezen economisch zoo moeilijken
tijd, dat een gezelschap van 35 artisten bij
een opvoering van een stuk met een bezetting
van bijvoorbeeld 10 personen, zich de luxe zal
kunnen veroorloven om de resteerende 25 des
avonds uit wandelen te sturen. Men zal dus
wel moeten doubleeren, wat niet behoeft
te beletten, dat bij groote voorstellingen alle
goede krachten van het gezelschap over het
stuk worden verdeeld en op zulke avonden niet
in twee ploegen wordt gespeeld.
Met belangstelling wachten wij af, wat er
van de plannen der commissie zal komen en
hoe het tooneel In Nederland zich verder zal
ontwikkelen.
J. B. SCHUIL.
Het Valsche Bankbiljet.
Door de leerlingen der M.T.S. werd Zaterdag
avond in den Stadsschouwburg een opvoering
gegeven van „Het valsche bankbiljet", een
vroolijk blijspel van Dick Faber en James
Joland.
En inderdaad vroolijk was dit blijspel zeker.
We vermoeden niet dat de schrijvers zelf de
pretentie gehad hebben hun tooneelstuk door
het beroeps toon eel te laten opvoeren, daarvoor
is de intrige wel wat te erg gezocht. Maar voor
een avond als dezen was de keuze een alleszins
gelukkige. Het beste bewijs hiervoor was wel
de gespannen aandacht in de zaal en het har
telijk applaus dat de spelers na elk bedrijf ten
deel viel. De voorstellingen der M.T.S. ken
merken zich altijd door een speciale prettige
sfeer zoowel op het tooneel als in de zaal, men
voelt zich „en grande familie". En deze avond
maakte daarop geen uitzondering, integendeel,
de film van het bal-masqué van het 25-jarig
lustrum bracht al direct de juiste stemming,
die wel haar climax bei*eikte in het laatste be
drijf van „Het valsche bankbiljet" toen de ont-
knooping naderde.
Een regisseur van een dilettanten-tooneel-
voorstelling heeft nimmer een gemakkelijke
taak, een van de grootste kwalen waaronder
een deel van onze dilettantenvoorstellingen nog
al eens gebukt gaan, is wel slechte rolkennis;
dat regisseur Ka-rel Ésseling deze klip, waarop
zoovele dilettantenvoorstellingen stranden, op
meestelijke wijze omzeild heeft, is wel de groot
ste lof, dien we hem toe kunnen zwaaieix. Alle
spelers, zonder eenige uitzondering, kenden
hun rollen goed, waarvan dan ook een vlotte
voorstelling het gevolg was. De intrige speelt
zich af om een valsch bankbiljet, dat door
een avonturierster, die zich uitgeeft voor de
vrouw van een bekenden zanger, in een gramo-
foonplatenwinkel in omloop wordt gebracht en
waardoor de winkelbediende Karei Prins in
een hachelijk parket komt. Hij geeft namelijk
het bankbiljet aan de uitverkorene zijns har
ten, Magda van Hemert, dochter van bankier
van Hemert. die de gramofoonplatenzr ak fi
nanciert.
Het meisje wordt wegens het in omloop brengen
van valsch geld gearresteerd en van Hemert,
die Prins toch al niet kan uitstaan, verdenkt
hem ervan dat hij het valsche bankbiljet in
omloop heeft gebracht. De politie verdenkt
echter van Hemert, terwijl de chef van de zaak,
Gerbers, eindelijk ook begint te gelooven, dat
Prins niet heelemaal eerlijk is.
Tusschen al deze bedrijven door speelt zich
nog een liefdesdrama af tusschen de kassiere
Paula van den gramofoonplatenwinkel en den
bekenden zanger Frits Gerhard. Paula verwijt
Gerhard dat hij haar nooit verteld heeft dat
hij al getrouwd was; en hoe Gerhard dit ook
ontkent het baat hem niet.
Het is tenslotte Prins die uit dezen doolhof
den juisten weg weet te vinden en die de
daders, de avonturierster en haar medeplich
tige. den kellner Abbert aan de politie over
levert en Paula en Gerhard weer met elkaar
verzoent.
Zooals wij hierboven reeds schreven was de
rolkennis zeer goed, maar gelukkig was dat
niet het eenige goede, want het spel van de
meeste dezer dilettanten was uitstekend. En
daarbij denken we dan het eerst aan Frits
Reijnvaan die van bankier Van Hemert een
kostelijk heerschap maakte. Ook Tjassens
Keizer was als directeur Gerbers heel goed.
Over Wim Waalinger, die den verkooper Karei
Prins uitbeeldde, zijn we niet zóó enthousiast,
hoewel ook zijn rolkennis zeer voldoende was,
miste hij die zekere vlotheid van bewegen die
van iedereen die tooneelspeelt en in het bijzon
der van een „jeune premier" verwacht mag
worden. De dames, en we denken hier
in het bijzonder aan Rie Nieuwenboer als de
kassière Paula, waren uitstekend. Ook Peep
Rechers speelde haar lang niet gemakkelijke
rol vol verve en enthousiasme, Beb Krabben
dam scheen wat onwennig, ze had echter
alles mee om de liefde van Prins aannemelijk
te maken, waarin ze dan ook, wij als oude man
kunnen dat gerust zeggen, volkomen slaagde.
Gerard Meesters was bijzonder aardig als de
zanger Gerhard, terwijl ook Wim Kruissink als
de detective, hij moet er echter voor waken
te nadrukkelijk te spreken, en Henk van den
Berg als de ober Abbert van hun rollen maak
te wat er van te maken was.
Een bijzonder woord van lof voor de uitste
kende décors, vooral dat van de gramofoon-
platenzaak was heel goed. Karei Esseling heeft
met deze voorstelling zijn uitstekenden naam
als regisseur van dilettantenvoorstellingen
eens te meer gevestigd.
Na afloop van de voorstelling, waarbij
de burgemeester en echtgenoote aanwezig
waren, werd in Brinkmann op de tonen
van de The Rythm Sellei's, die ook in den
Schouwburg de muzikale entertainments ver
zorgden, en de Blue Ramblers nog tot vroeg in
den morgen gedanst.
Gezien de sfeer in de zaal zal de stemming
ook daar wel niets te wenschen hebben over
gelaten.
B.K, j
