De Werkkampen
Nieuw spoorwegmateriaa
WAT IS
voor Jeugdige Werkloozen.
WAT IS
Crediet werkfonds
verhoogd?
Hoe zij georganiseerd zijn
DINSDAG 23 FEBRUARI 1937
HAAELE M'S DAGBLAD
3
De loopende band Beijnes te Haarlem
levert elke 5 dagen een wagen af.
Het lied van den arbeid klinkt thans lustig
in de werkplaatsen der N.V. Beynes te Haar
lem. Stoomhamers dreunen, hamers kloppetn,
zagen knarsen, terwijl knetterend de vonken
spatten van het electrisch lasschen.
De groote fabrieken aan het Stationsplein
en aan den Verspronckweg werken op volle
capaciteit. Een zeldzaamheid in deze crisis.
Niet minder dan 487 man zijn daar
thans bezig aan de uitvoering van een
enorme opdracht van de Nederlandsche
Spoorwegen.
Wat dit voor de Haarlemsche arbeids
markt beteekent blijkt als wij zeggen,
dat er een jaar geleden slechts 80 man
aan het werk waren.
De Nederlandsche Spoorwegen hebben, ter
uitbreiding van het materiaal voor de geëlec-
trificeerde lijnen, 53 twee en 37 drie wagen
treinen besteld. De eerste worden gemaakt
door Werkspoor, de tweede door Allan en
Beynes.
Beynes bouwt de twee eindrijtuigen van de
drie wagentreinen. Allan alleen het midden-
rijtuig.
De Haarlemsche industrie kreeg dus 74 wa
gens te maken. Indertijd hebben wij reeds me
degedeeld, dat dit de grootste opdracht is die
door de fabriek in haar bijna 100-jarig bestaan
is ontvangen.
Met belangstelling hebben wij in gezelschap
van vele andere journalisten op uitnoodigioig
der Ned. Spoorwegen een kijkje genomen in
de fabrieken der N.V. Beynes, rondgeleid dooi
den heer directeur dier fabriek Ir. H. J. M.
Bekkers _n Ir. W. Hupkes, den chef van den
dienst Tractie en Materieel der Spoorwegen.
In de fabriek aan den Verspronckweg wor
den de stalen rijtuigen gebouwd, waarna zij
in de werkplaatsen aan het Stationsplein ver
der afgewerkt worden. Reeds eenige maanden
is men daarmede bezig, maar nu is het eerste
rijtuig geheel klaar gekomen. De loopende
band werkt nu regelmatig door, elke 5 dagen
komt nu een rijtuig klaar. Dat wil dus zeggen,
dat de fabriek tot April 1938 volop werk heeft.
Wij vroegen Ir. Bekkers hoe de verdere voor
uitzichten voor de fabriek zijn. Hij antwoord
de: Ik heb het afgeleerd om mij bezorgd te
maken over de toekomst. Voorloopig zijn wij
wat ons werk betreft gedekt tot April van het
volgende jaar. Nieuwe opdrachten voor na dien
tijd hebben wij nog niet, maar wel weet ik, dat
er nog meer plannen bij de Spoorwegen aan
hangig zijn, zoodat wij nog nieuwe hoop
hebben.
De 3 wagentreinen hebben een lengte van
bijna 73 Meter, zij bevatten in de tweede klas
se 48 zit- en 32 staanplaatsen en in de derde
klasse 144 zit- en 48 staanplaatsen. In totaal
tonnen er dus 192 menschen zittend en
staand vervoerd worden. De 2 wagentreinen die
44 Meter lang zijn, tellen 120 zilt- en 64 staarn-
De inrichting deir wagens is gelijk aan die vam
het laatste stroomlijn-materie el. De rijtui
gen worden donker groen geschilderd omdat
de zilverkleur der Diesels minder goed voldoet.
De derde klasse wagons worden met groen leer
gestoffeerd. Nieuw is de opening der ramen;
alleen het bovengedeelte kan opendraaien, het
vaste ondergedeelte is van dubbel glas, wat
beslaan voorkomt en bovendien een waarborg
is tegen tocht.
De Spoorwegen krijgen er zeer mooi mate
rieel bij. De N.V. Beynes handhaaft door deze
fabricage opnieuw haar wereldnaam.
Verwacht wordt, dat de eerste complete 2-
wagentrein eind Mei en de eerste complete
3-wagentrein eind Junii gereed .allien komen;
tegen dien tijd is ook de electrificatie dei-
baanvakken MaaiinArnhem en GoudaDen
Haag gereed, zoodat dan met proefritten op
nieuw geëlectrificeerde baanvakken kan wor
den begonnen. "-*-
Wij vernamen nog, dat het de bedoeling is
.met ingang van den zomerdienst 1938 op de
lijnen AmsterdamUtrecht en Rotterdam
den Haag-Utrecht een halfuurdienst te rij
den (met inbegrip van de stoomtreinen, die
op deze trajecten nog zullen rijden, alsook
de internationale treinen) en op de overige
te electrificeeren baanvakken een uurdienst.
Daarneven vernamen wij nog, dat de in-
De brand in de moutfabriek
„Aurora".
Eigenaar op vrije voeten gesteld.
Naar wij vernemen is de heer F. Beckers,
die naar meli weet na den grooten brand in
de Moutfabriek „Aurora" te Gennep, waar
van hij directeur is, als verdacht van brand
stichting werd gearresteerd, Maandag, na
door den rechtercommissaris te 's Hertogen
bosch te zijn verhoord, op vrije voeten gesteld.
(A.N.P.)
Geen groote hondcn-nuiilband. maar de
stalen neus van een der spoorwagens in de
fabriek der N.V. Beynes.
dienst zijnde D. E. locomotoren, waarvan er
verleden jaar 27 werden geleverd door Werk
spoor, zoo voldoen, dat men het aantal nog
wenscht uit te breiden. In verband hiermede
staat thans de bouw van 26 dier D. E.-loco-
motoren op het program. Ditmaal zal deze
bouw echter niet geschieden door Werkspoor
maar door personeel van de Centrale Werk
plaats te Zwolle, waar momenteel honderd
man overcompleet is. dat voor het beoogde
doel aan het werk kan worden gesteld.
Weliswaar strijdt de zelfbouw tegen de
principes der Spoorwegen, maar daar men
niet naar believen menschen kan ontslaan
wil men deze menschen nu aan dezen arbeid
zetten. De locomotoren zullen nog dit jaar
gereed komen. De in te bouwen motoren zul
len van Nederlandsch fabrikaat zijn (Stork.
Hengelo).
(Adv. Ingez. Med.)
Het ongeluk bij de manoeuvres
Wachtmeester tot een maand hechtenisstraf
veroordeeld.
De Krijgsraad te 's Hertogenbosch heeft
uitspraak gedaan in de strafzaak tegen den
22-jarigen W. T. B., wachtmeester bij de
tweede schoolbatterij van het vijfde regiment
veldartillerie te Amersfoort, die zich te ver
antwoorden heeft gehad wegens het veroor
zaken van dood door schuld op 23 September
van het vorig jaar, tijdens de manoeuvres
onder de gemeente Roosendaal, toen door
zijn toedoen een schot -uit een stuk geschut
werd gelost, welk - schot een milicien trof,
die aan de gevolgen is overleden.
De wachtmeester werd veroordeeld tot een
hechtenisstraf van een maand. De eisch luidde
ëen maand hechtenis met verlaging tot den
rang van gewoon soldaat.
Regeeririg vraagt 33.700.000
Het totale crediet zou daardoor
f 100 millioen worden.
De regeering wil het crediet voor
werkverruiming (Werkfonds) dat
reeds van f 60 millioen tot f 66.300.000
is verhoogd, wederom verhoogen en
thans met f 33.700.000. zoodat het
totaal bedrag f 100.000.000 wordt.
Aan het aangevraagde bedrag ligt niet een
bepaald plan van besteding ten grondslag.
Het is derhalve niet mogelijk reeds bij voor
baat aan te geven voor hoe langen tijd dat
nieuwe crediet zal kunnen strekken. Van be
lang is intusschen, dat op het werkfonds
nog slechts bij uitzondering beroep zal be
hoeven te worden gedaan voor de financiering
van den wegenbouw, nu voor dit doei ten
laste van den kapitaaldienst van de be
grooting van het verkeersfonds voor 1937 een
extra post van f 10 millioen is uitgetrokken
Het thans aangevraagde crediet zal dus in
hoofdzaak kunnen worden bestemd tot be
strijding van de kosten van andere rijkswer
ken en van werken van andere publiekrechte
lijke lichamen.
Op 1 Januari 1937 was 't crediet van
f 66.300.000 ten volle geblokkeerd. Wijl
nog verschillende plannen in onder
zoek zijn, die wellicht voor financie
ring ten laste van het Werkfonds in
aanmerking zullen komen en de re
geering voortzetting van de werk
zaamheid van het werkfonds wen-
schelijk acht, wordt thans door haar
voorgesteld het toegestaan crediet an
dermaal te verhoogen en wel met een
som van f 33.700.000, als gevolg
waarvan voor het Werkfonds der
halve in totaal een som van 100 mil
lioen gulden beschikbaar komt.
ONTAARDE MOEDER VEROORDEELD.
Een vrouw uit Mill, moeder van eenige
kinderen heeft eenigen tijd geleden terecht
gestaan voor den politierechter omdat zij in
de jaren 1935 en 1936 misbruik had gemaakt
van gezag door een van haar kinderen zijn
vierjarig broertje te laten mishandelen. Het
was een triest verhaal, dat men te hooren
kreeg van laf en onmenschelijk machtsmis
bruik ten koste van den kleinen stumperd,
die geen goed kon doen in de oogen van zijn
eigen moeder.
De politierechter legde de vrouw zes maan
den gevangenisstraf op.
In hooger beroep ..diende hierna de zaak
voor het Bossche Hof, dat Maandag arrest
wees. Het eerste vonnis werd om formeele
reden Vernietigd, doch de verdachte opnieuw
tot zes maanden veroordeeld.
Een kijkje in de werkplaatsen aan het Stationsplein te Haarlem, waar men druk
bezig is met het vervaardigen van nieuw spoorwegmateriaal.
Suiker-areaal voor Japan
verhoogd.
Met 200.000 ton.
BATAVIA, 22 Febr. AnetaHedenavond
werd een verhooging van het suikerareaal
in de Javache Courant gepubliceerd. Na in
formatie deelde het Dep. van Economische
Zaken mede, dat inderdaad in de laatste
maanden een groote suikerafzst heeft plaats
gevonden, die in sommige opzichten een
reëel karakter draagt.
Daarom is de regeering er op verzoek van
de N.I.V.A.S. toe overgegaan om de productie
voor het jaar 1937 (oogst van 1938) van
1.200.000 tons op 1.400.000 tons te brengen.
Daarmede zal dan in 1938 dezelfde hoe
veelheid als in 1937 worden geproduceerd.
Intusschen is dit nog 100.000 ton beneden
het schema, dat een essentieel deel uitmaakt
van de in het jaar 1936 aangenomen suiker
regeling.
Voor Midden- en Oost-java is dit besluit
zeer belangrijk, daar vijf tot zeven millioen
meer geld aan loonen, transport, grondhuren
enz. in omloop komt, waarvan het over-
groote deel aan de inheemsche bevolking
ten goede zal komen.
N.V. A. HILLEN'S SIGAREN- EN
TABAKSFABRIEK.
In de Maandagmiddag gehouden aandeel
houdersvergadering van de N.V. A. Hillen's
sigaren- en tabaksfabriek te Delft welke
fabriek vorige week Donderdag is stopgezet
werden de jaarstukken goedgekeurd. Aange
nomen werden de volgende voorstellen: tot
het' aanvaarden van surséance van betaling,
tot het aanbieden van een accoord aan cre
diteuren en tot het verleenenen van eervol
ontslag aan de directie.
Oprichting en arbeid
der Centrale
(Speciale G. P. D. berichtgeving).
Komt uit een gezin van 12 personen.
vader, moeder en 10 kinderen. Steun f 18
per week!" Aarzelend reken ik na: f 1.50 per
week per persoon voor voeding, vuur, licht,
huur. kleeding, schoeisel enz. enz. Dit is een
letterlijk citaat uit één der rapporten, die de
chefs der werkkampen voor jeugdige werk
loozen. ressorteerende onder de „Centrale
voor Werkloozenzorg" te Utrecht, aan het
einde van een kampperiode over de deelne
mers uitbrengen. Vóór mij ligt nog een sta
pel rapporten. Meerendeels getuigen ze van
bittere armoede en van moeilijke huiselijke
omstandigheden
..Een praatje over de „Centrale zelf?" Op
het secretariaat is men zoo welwillend in
gegaan op mijn verzoek in enkele werkkam
pen" eenige dagen te mogen verblijven, dat
ik ook deze vraag stel. De adjunct-secreta
ris. de heer S. J. Stoel, speciaal belast met
de uitzending der jongens, de aanstelling
van de tentchefs en kampmoeders, is on
middellijk bereid mij te woord te staan en in
te lichten. En dus.
..Enkele jaren geleden om precies te
zijn op 3 October 1932 belegde' de Raad
van Nederlandsche Kerken voor Practisch
Christendom te Utrecht een vergadering ter
bespreking van de vraag: „Wat kan gedaan
worden (en wat wordt gedaan) voor de mo-
reele ondersteuning van werkloozen?" Op
dien dag werd besloten een orgaan in het
leven te roepen onder den naam van „Cen
trale voor Werkloozenzorg" Deze kwam eind
December tot stand. Reeds spoedig na de
stichting der „Centrale kwamen uit allerlei
deelen van hel land verzoeken om inlichtin
gen en medewerking tot het oprichten van
plaatselijke en gemeentelijke commissies,
teneinde de moreele werkloozenzorg ter hand
te nemen. De omvang van het werk nam dan
ook zóó toe. dat besloten werd, over te gaan
tot oprichting van provinciale comités met
soortgelijke samenstelling als de „Centrale"
zelf
In den nazomer van 1933 werden door de
„Centrale" een 3-tal sub-commissies in het
leven geroepen, teneinde rapport uit te bren
gen over drie belangrijke zaken, o.m. over de
organisatie van werkkampen voor jeugdige
werkloozen. Ir. J. Th. Westhoff. inspecteur
der Rijkswerkveiv-cha Hing te Zwolle, heeft
in Juni 1934 op een conferentie van het be
stuur der Stichting „Centrale voor Werkloo-
Er zijn in ons land verschillende organi
saties die zich geworpen hebben op de
oplossing van het probleem, dat de werk-
looze jeugd in o?is land oplevert. Vier
organisaties in Nederland, t. w. de Cen
trale voor Werkloozenzorg te Utrecht, de
R.K. Commissie voor Jeugdwerkloozen-
zorg, de Moderne Centrale voor Werk
loozenzorg en de Federatie voor Werk
kampen hebben lange en korte werk
kampen ingericht, teneinde op die ma
nier iets te doen voor de 160.000 werk-
looze jongens en meisjes. Daar de „Cen
trale voor Werkloozenzorg" met 9 lange
en 5 korte werkkampen, benevens een
Internaat voor Meisjes te Haarlem, mo
menteel de grootste organisatie op dit
gebied is, heeft een onzer vaste mede
werkers zich met het secretariaat in ver
binding gesteld en daar de vraag opge
worpen of hij gedurende enkele dagen
als gast in 3 lange kampen het leven
van nabij mocht gadeslaan. Op uiterst
loelwillende wijze heeft het secretariaat
hiervoor toestemming gegeven. In een
serie artikelen zal hij thans iets over de
werkkampen te Chaam (N.B.). Rockanje
(Z.H.) en Ommen (Overijsel) vertellen.
Vóóraf ter inleiding een overzicht
in vogelvlucht van de Centralezélf.
Een gesprek met den heer J. Schipper,
den secretaris, zal deze reportage be
sluiten.
zenzorg" een voordracht gehouden over
werkverschaffing aan jeugdige werkloozen.
Hierbij ,wees Ir. Westhoff op de noodzakelijk
heid van de oprichting van werkverschaf-
fingkampen. Het plan vond weerklank, zoo
dat de „Centrale" een commissie benoemde
om de uitvoering ervan na te gaan
Het bleek mogelijk te zijn. Weliswaar bleek
het plan van ir. Westhoff tot inrichting van
één centraal kamp niet door te kunnen gaan,
maar men kwam tot overeenstemming in
zake het inrichten van werkkampen in ver
schillende deelen van ons land. waar jeugdige
werkloozen van 1725 jaar gedurende een
bepaalde periode tegen kost en inwoning en
een vergoeding te werk gesteld konden wor
den. Natuurlijk waren er vele, zeer vele
moeilijkheden te overwinnen, eerstens al wat
betreft de werkobjecten en ten tweede de
financiën. Men heeft deze echter overwon
nen, zoodat er thans in totaal 9 werkkam
pen in ons land door de „Centrale" georga
niseerd worden. Bleven de deelnemers daar
eerst 8 weken, later is dat gebracht op 9 we
ken. Tusschen elke periode houdt men dan
één week rust,
Waar de kampen liggen en wanneer ze ge-
open zijn? Op 13 Mei 1935 werd ,,'t Wijde
Veld" te Ede geopend. Twee-en-halve maand
later volgde .De Schaapskooi" te Rockanje
(30 Juli 1935). Op 9 September d.a.v. werd
„Elfbergen" te Oude Mirdum geopend. Daar
na op 23 September „Ouverberg" te
Rumpen en „Gooiland" te Bussum.
Een week later was het kamp „Eerde" te
Ommen gereed. „Roden" te Roden ging op
7 October werken, terwijl „Het Putven" te
Chaam en „De Kuil" te Beekbergen, respec
tievelijk op 27 April 1936 en 3 Augustus 1936
geopend werden.
Men kan deze kampen in 2 typen onder
scheiden. Zij zijn nl. ingericht voor 96 jon
gens, welke óf verdeeld worden over 8 ba
rakken met 12 jongens (chef inbegrepen)
óf over 12 barakken met 8 jongens (even
eens chef inbegrepen).
Aan het hoofd van elk kamp staat de
kampcommandant. In vasten dienst zijn dan
verder twee kampdames (de kampmoeder en
haar assistente) en een kok. In totaal zijn
er dus gedurende 9 weken 100 menschen in
zoo'n kamp bij elkaar. Het is niet gemakke
lijk geweest geschikte leiders daarvoor te
vinden. Er zit zoo ontzaggelijk veel aan vast
dat gewikt en gewogen moet worden. En dan
de financiën enhet werk. De regeering
verleent veel medewerking, zelfs zooveel dat
door middel van collectes het ontbrekende
geld bijeengebracht kan worden. Elke deel
nemer aan een kamp ontvangt per week
f 1.75 zakgeld benevens in de meeste geval
len een fietsvergoeding. De regeering ver
leent nl. 75 pet. subsidie van een bedrag van
f 6.25 per week per deelnemer. Vooraf stelde
zij als eisch dat de organisaties zelf 1/4 der
kosten beschikbaar stelden van f 6.25. Wat
elke deelnemer meer kost boven dit bedrag
(en dat is ongeveer f 0.75 a f 1.betaalt
de „Centrale" boven 1/4 gedeelte van f 6.25.
En het werk? Uitgegaan is van de gedach
te dat de kampdeelnemers geen werk mo
gen verrichten dat anders ook gedaan zou
worden. Deed men dat wèl dan zou men de
menschen. die dat werk anders verrichten,
werkloos maken. Eenerzijds moet het dus
werk zijn. dat anders niet verricht zou wor
den. Anderzijds moet het wel beteekenis
hebben, teneinde te kunnen bevredigen. Het
is lang niet meegevallen werkobjecten te
vinden die hieraan voldeden. Dat dit toch
is geschied dankt de „Centrale" aan de
groote medewerking, hierbij van tal van zij
den ondervonden".
De interviewer heeft het laatste goed in
de ooren geknoopt Reeds den volgenden dag
zal hij naar het eerste der 3 werkkampen, in
overleg met den secretaris der „Centrale" en
den adjunct-secretaris (de heeren J. Schip
per en S. J. Stoel) uitgezocht voor een be
zoek van enkele dagen, starten. „Het Putven"
te Chaam (spreek uit Kaam) zal hem eerst
rastvrijheid verleenen. Het is zelfs zoo uit
gevallen dat het den reporter speet, dat hij
na het verstrijken van den vastgestelden tijd
door moest naar Rockanje.
Militair vliegtuig maakt twee
noodlandingen.
Beide goed gelukt.
Sneeuwstorm en wolken benamen den vlieger
het uitzicht.
Maandagmiddag te half vier heeft een
militair Fokker-vliegtuig van het type C 5,
gemerkt no. 641. een goed uitgevoerde nood
landing gemaakt op een weiland in Arnhem-
Zuid, nabij het de Monchy-plein. De machine
bleef onbeschadigd. De inzittenden, de res.
tweede luitenant Jansen en de res. sergeant
vlieger Hakkenberg van Gaasbeek, kreeg geen
letsel.
De machine was om tien uur Maandag
morgen opgestegen van Schiphol voor een
tocht naar Twente. Te half twaalf arriveer
den de vliegers op het vliegveld Twente. Om
twaalf uur werd vandaar gestart naar Schip
hol.
De terugreis was zeer onfortuinlijk. Na
eenigen tijd vliegen werd het weer zeer slecht
en te half twee werd bjj Giesbeek a. d. IJsel
een noodlanding gemaakt. Te drie uur steeg
men wederom op, hoewel het weer nog slech
ter was geworden. Het uitzicht werd totaal
belemmerd door sneeuwstorm en wolken.
Vooral boven den IJsel en den Rijn werd
laag gevlogen. Een oogenbiik scheerde het
toestel rakelings over een electrisch hoog
spanningsnet, hetgeen geschiedde nabij het
gemeentelijk Slachthuis te Arnhem. De in
zittenden besloten tenslotte het vliegtuig aan
den grond te zetten en deden dit op het ge
noemde weliand.
Het toestel zal gedemonteerd worden en
naar Schiphol worden vervoerd.
P. T. T.-personeel vraagt
salarisherziening.
De besturen van alle vakgroepen, vereenigd
in den Centralen bond van Nederlandsch
post- telegraaf- en telefoonpersoneel (C. B.
P. T. T.), zijn Maandag te Utrecht bijeen ge
weest.
Het congres besloot bij de Centrale van
Nederlandsch Overheidspersoneel, waarbij
de Centrale Postbond is aangesloten, aan te
dringen met kracht te ijveren voor een spoe
dige salarisherziening met in afwachting
daarvan het ongedaan maken van de laatste
procentische salariskorting.
(Adv. Ingez. Med.)
Voetganger door schutting
heen gedrukt.
Autobestuurder verloor de macht over het
stuur.
Maandagmiddag te half twee is op de hoek
van het Westeinde en het Frederiksplein te
Amsterdam, een automobilist door de schut
ting gereden, welke daar ter plaatse het ter
rein van net voormalige Paleis van Volks
vlijt omheint. De auto, een vierpersoonswagen
waarvan de bestuurder de eenige inzittende
was. kwam van het Westeinde. Ofschoon de
hoek met het Frederiksplein een zachte ron
ding heeft en 't trottoir van den uitgang der
galerij zeer breed is. reed de auto door een
onverklaarbare ooi-zaak tegen de schutting
op. De gevolgen waren vreeselijk. Een voet
ganger, een man van 54 jaar, werd door de
bumpers geschept en meegesleurd; de auto
vloog geheel door de schutting heen en kwam
eerst tegen een boom, die daar achter staat,
tot stilstand. In uiterst ernstlgen toestand
moest de voetganger door den geneeskundigen
dienst naar het Wilhelminagasthuis worden
vervoerd. De bestuurder kwam er goed af.
Bij onderzoek door de politie bleken de
remmen en de stuurinrichting van de auto
in orde te zijn. De bestuurder was slechts
korten tijd in het bezit van een rijbewijs. Hij
gaf als oorzaak op. dat hij geslipt was en een
oogenbiik de macht over het stuur had ver
loren.
