Boldoot
H.D.*
ABDIJSIROOP
Heemstede, een
middenstandsgemeente.
VERTELLING
WOENSDAG 24 FEBRUARI 1937
HAARLE M'S DAGBLAD
6
Avro's Bonte Dinsdagavond-
trein.
Luistervinken naar Hilversum.
„Eiken Dinsdagavond doet een bonte Dins-
dagavondtrein alle huizen aan van ons land"
zingt Bob Scholte, Kovacs Lajos' populaire
refreinzanger, maar de luistervinken, die door
middel van de onzichtbare aethergolven ken
nis maakten met den artistieken inhoud van
dien trein, zullen ongetwijfeld wel eens den
wensch hebben gekoesterd, met al die figu
ren ook eens in levenden lijve kennis te maken.
Daarom is het een goede gedachte van de
Avro-directie geweest, om de luistervinken
in de gelegenheid te stellen, eens een reisje
naar Hilversum te maken, om de voorstelling
persoonlijk bij te wonen. En, zooals de heer W.
Vogt in zijn openingswoord zeide, er is van
de zijde van de Avro ook een beetje egoïsme
bij. Want de taak van hen, die voor de micro
foon optreden, is een zeer ondankbare, omdat
zij voor leege stoelen plegen te spelen. Daar
om is het voor hen ook wel eens prettig zicht
baar publiek voor zich te zien. en voor hun
prestaties met een applausje beloond te wor
den.
Het blijkt wel, dat de directie van de Avro
niet verkeerd gezien heeft, want niet alleen
dat de eerste trein, die gisteravond met vijf
honderd luistervinken uit Haarlem vertrok,
stampvol was, ook de tweede is reeds „uit
verkocht" en men overweegt nu, nog een der
de in te lasschen.
Reeds op het perron te Haarlem, waar de
Avro-vinken het heele „Haarlemmermeer-per
ron" voor zich alleen hadden, heerschte een
gezellige, feestelijke stemming, welke gedu
rende de reis nog aanmerkelijk steeg. Op het
Hilversumsche perron stond de Postfanfare te
wachten, en in de beste stemming trok men in
optocht, voorafgegaan door de muziek en on
der de hartelijke belangstelling van Hilver-
sum's Burgerij, naar het fraaie studiogebouw
aan den 's-Gravelandschen weg.
Hier werd het populaire Dinsdagavondpro
gramma afgewerkt, dat u allen door de radio
hebt kunnen beluisteren en waarover we dus
kort kunnen zijn.
Kovacs' band speelde, voor het eerst sinds
enkele weken, weer onder leiding van zijn po-
pulairen dirigent, Louis Schmidt. Bob Scholte
zong en maakte grappen, de Song Singers ga
ven enkele van hun bekende nummers ten
beste, en Anna Wünsch verbaasde het publiek
met haar wonderlijke en ongelooflijke stem-
metamorphosen. Jan van Riemsdijk tenslotte
zong enkele liedjes in Veluwsch dialect en
deed het publiek schaterlachen met zijn koddi
ge opmerkingen en grappige gebaren.
Het publiek beloonde de prestaties telkens
weer met een hartelijk applaus en zong uit
volle borst 't lied van den Dinsdagavondtrein
mee.
Toen de trein met luistervinken op een heel
laat uur in Haarlem terugkeerde, konden
Avro's directie op een zeer geslaagden, en
Avro's luistervinken op een zeer genoeglijken
avond terugzien, die de banden in het groote
Avro-gezin ongetwijfeld belangrijk versterkt
heeft.
HAARLEMSCHE AMATEUR-FOTOGRAFEN -
VEREENIGING.
Op Donderdag 25 Februari zal voor de
Haarlemsche Amateur-Fotografen Vereeni
ging, in het vereenigingsgebouw aan de Ged,
Oude Gracht 104, de heer Bern Hesper, lei
der der Fotokia.sse van het Insti cuut voor
Arbeidersontwikkeling te Rotterdam, een
voordracht met demonstratie houden over
positieve retouche in de fotografie.
Na de pauze zal hij een collectie fraaie
lantaarnplaten projecteeren en hierbij een
technische bespreking houden.
DE AVONTUREN VAN „BOFFIE"
,,De koddige avonturen van Boffie" is de
titel van een aardige reclame-uitgave van de
firma Albert Heijn.
Eigenlijk heet Boffie Henkie de Bok, een
Zaandamsch jongetje, die reeds van zijn
derde jaar af altijd bofte en daardoor van
zijn vader den bijnaam „Boffie" kreeg. De
verschillende avonturen van Boffie worden
in dit boekje, dat met aardige teekeningen is
verlucht, op prettige kinderlijke wijze verteld.
„HET CREMERNIEUWS"
„Het Cremernieuws", officieel orgaan van
de Kon. Letterl. Vereen. „J J. Cremer", al
hier, kondigt de vierde wedstrijdvoorstelling
aan voor Dinsdag 2 Maart a.s. in den Stads
schouwburg. De Utrechtsche Rederijkerska
mer „Molière" zal dan opvoeren: „Sonna".
Indische tooneelspel in drie bedrijven van
Jan Fabricius. Na afloop is er bal in het ge
bouw van den Haarl. Kegelbond, Tempeliers-
straat, onder leiding van den heer H. Kwek-
keboom.
Voor de slotvoorstelling van „Cremer" is
in studie genomen „Meneer Brotonneau", co-
medie in 3 bedrijven naar het Fransch van
Robert de Fiers en G. A. Caillant, in de ver
taling van Dr. Willem Royaards.
„Cremernieuws"' maakt voorts melding van
het feit, dat aan de Vereenging. de eerste
prijs, een verguld zilveren medaille met de
beeltenissen van Prinses. Juliana en Prins
Bern hard is ten deel gevallen voor haar deel
neming aan den Lichtstoet op 7 Januari.
Ten slotte bevat dit nummer een groot ge
deelte van het interview met den artistieken
leider van „Cremer", den heer Henk Bakker,
dat verschenen is in het Februari-nummer
van het Maandblad „Ons Tooneel".
GEVONDEN VOORWERPEN EN DIEREN.
Inlichtingen over gevonden voorwerpen
aan het bureau van Politie. Smedestraat,
uitsluitend tusschen 11 en 13 uur.
Terug te krijgen bij:
Handschoenen en ceinturen. Politiebureau
Smedestraat: beursje met, inhoud, Scholte,
Madoerastraai 25: kinderboekje. Eerden.
Nieuw Heiligland 6: damesarmbandhorloge.
Timmers. Kritzingerstraat 1: hond. de Groot.
Westergracht 4; idem. v. 't Hart. Kamper
straat 45: idem. Kennel Fauna. Fr. Varkens-
markt: katten, idem: pakje, inh. onderklee-
ding en kousen, Schabblng, Preangerstraat
38: portefeuille, v. d. Ploeg, Marsstraat 10;
pakje, inh. damesondergoed, Hendriks, Am-
sterdamschevaart, 226: rozenkrans. Smole-
naars, Jansstraat 25; idem, Coert. Mr, Lotte-
laan 26; idem. Houwiel. Corn. Schoonestraat.
4; reticule met inhoud. Politiebureau, Sme
destraat. rijwielplaatje. Bijvoet. Westerhout-
park 8; idem. Nijdam. KI. Heiligland 75; ring
v Steijnen Wiekenplein 8 te Heemstede; sta
len stoffen. Kuijl. Vinkenstraat 5; sjaal
Vroom en Dreesmann, Gr Houtstraat; gym
nastiekschoen, Hakkelcnberg. Gouwstraat 22;
vulpenhouder. Bosse, Boogstraat 5; kinder-
wanten, Moerkerk. Zonnebloemstraat 52.
Vergadering Ned. Forensen-
bond.
In de Dinsdagavond in een der zalen van
café-restaurant Brinkmann, Groote Markt,
gehouden vergadering der afdeeling Haar
lem en omstr. van den Ned. Forensenbond
bracht de afgetreden secretaris, de heer A.
Torley Duwel, nog het jaarverslag uit. Ook
de penningmeester, de heer J. B. Kayser,
bracht verslag uit.
De financieele toestand van de afdeeling
is niet ongunstig, maar het is dringend noo-
dig, dat het aantal leden, mi 6G0, grooter
wordt. Het zou gemakkelijk 1000. ja 2090
kunnen zijn, aldus de secretaris in zijn ver
slag. Helaas leunen nog te veel forensen op
wat anderen voor hen doen
In het afgeloopen jaar zijn voor de fo
rensen tal van faciliteiten bereikt. Natuur
lijk waren er ook teleurstellingen, maar de
successen hadden de overhand. Soms waren
die successen en succesjes van geringe be-
teekenis. maar ook kleine verbeteringen zijn
voor de betrokkenen in vele gevallen van
heel veel waarde.
De voorzitter. Dr. H. van Beeck Vollen
hoven. heeft den afgetreden ecretaris, den
heer Torley Duwel, dank gebracht voor het
vele. door hem voor de afdeeling gedaan. De
heer Duwel is van de oprichting, begin 1928.
af lid van het bestuur geweest en secretaris
van 1929 af.
Hij heeft in die jaren, met medewerking
van het geheele bestuur, veel in het ibelang
der congressen kunnen bereiken. De afdee
ling moet hem daarvoor erkentelijk zijn en
de voorzitter hoopte, dat de nieuwe secre
taris. de heer G. H. Ris. met evenveel succes
gedurende vele jaren zijn functie zal kun
nen vervullen.
De heer Torley Duwel, die bestuurslid
blijft, bracht dank voor deze waardeerende
woorden en voor de steeds ondervonden
medewerking en uitte zijn beste wenschen
voor den verderen bloei der afdeeling.
De door het bestuur geassumeerde be
stuursleden, alsmede de aftredende bestuurs
leden, werden bij acclamatie herkozen.
Belastingverhooging te
Heemstede.
Uitvoerig werd besproken de belastingver-
hooging te Heemstede. Men meende dat de
Heemstecdsche belastingpolitiek wel eens
op den duur naöeelig voor Heemstede zou
kunnen worden, daar zij vestiging van fo
rensen in die gemeente zou kunnen verhin
deren en tevens te Heemstede wonende fo
rensen tot vertrek zou kunnen nopen.
Voorts werd de aandacht gevestigd op de
halte van buslijn A. (Haarlem, via Leidsche-
vaart, naar Heemstede). Die halte is op de
brug over de Leidschevaart bij de Laan van
Bloemenhoven en zou beter kunnen worden
verplaatst naar het plantsoen bij Station
Aerdenhout-Heemstede. Deze zaak zal met de
directie der N.Z.H.T.M. worden behandeld.
Uw kind zal morgen
niet meer hoesien
als U het vandaag nog de nieuwe verstèrkte
Akker's Abdijsiroop geeft, want daardoor
zullen de afmattende hoestbuien tot staan
komen en de benauwende slijm loskomen.
Akker's Abdijsiroop, thans nog versterkt en nog
geneeskrachtiger gemaakt, door toevoeging van
de hoest-bedwingende stof codeïne, werkt als
een balsem op de borst, keel en longen. Ze bevat
een 20-tal kruiden, zooals de Aconlet en de Dro-
sera, die ook door de geneeskundigen thans
worden beschouwd als de heilzaamste stoffen
ter bestrijding van de ademhalings-stoornissen.
Elke lepel Abdijsiroop werkt verrassend snel op
de ademhalings-organen, lost de slijm op, stopt
den hoest, neemt de benauwdheid weg en ge
neest de rauwe ontstoken plekken der slijmvliezen.
,,'s Werelds béste Hoest-siroop". zoo noemt men:
AKKER's versièrkie
Verlaagde prijzen: 75 ct„ f 1.25, f 2.- 13.50 p. flacon.
Adv- Ingez fyled.)
Gegevens over den
welstand der inwoners.
Gunstige bevolkingscijfers.
Bij de opmerkingen, die wij dezer dagen
over Bloemendaal's bevolkingsstructuur ge
maakt hebben, wezen wij er reeds op, dat
Bloemendaal en Heemstede, hoe vaak ook,
in éen adem genoemd en hoe vaak ook met
elkander vergeleken, toch feitelijk maar
héél weinig punten van overeenstemming
hebben. Dit springt al dadelijk naar voren
als wij de cijfers der bevolkingsdichtheid
naast elkaar stellen. Op 1 Januari j.l. woon
den in Bloemendaal gemiddeld 413 men-
schen per KM 2, in Heemstede 1972. In deze
cijfers wordt het verschil in karakter weer
spiegeld. Bloemendaal met een, in hoofd
zaak geheel open bebouwing, van veelal
grooters villa's, gegroepeerd in kleine cen
tra: het oude Bloemendaal, Overveen, Aer-
denhout. Vogelenzang. Heemstede heeft
slechts één centrum, zij het dan ook met en
kele uitloopers. De bevolkingssamenstelling
is daarmede in overeenstemming. Forensen,
die zich niet de luxe van een grootere be
huizing op ruimer terrein, zooals Bloemen
daal biedt, konden veroorloven, vestigden
zich in Heemstede, om ook daar de voordee-
len van het buitenleven in Kennemerland te
genieten.
Natuurlijk zijn er in beide gemeenten uit
zonderingen op den regel maar in zijn alge
meenheid is hij stellig juist. En waar er nu
eenmaal meer forensen zijn met een be
hoorlijk dan met een hoog inkomen en
meer gerepatrieerden en renteniers met een
redelijk dan met een groot vermogen, waren
de groeikansen voor Heemstede's bevolking
van den aanvang af gunstiger. Van 1928 tot
1937 nam het inwonertal van Heemstede toe
met 45 pet. Het tempo van den bevolkings
groei, dat in Bloemendaal ruim tweemaal
zoo snel was als het rijks-' of provinciale ge
middelde, blijkt in Heemstede dus zelfs
viermaal zoo snel te zijn. Bovendien loo-
pen de vestigingsoverschotten in deze ge
meente niet terug, doch handhaven deze zich
reeds langen tijd op 3 a 4 pet. per jaar.
De stichting Meer en Bosch, met uitslui
tend mannelijke patiënten en mannelijk per
soneel, alsmede het Seminarie Hageveld
drukken het geboortecijfer. Toch kunnen
deze factoren alléén niet de oorzaak zijn,
dat Heemstede's geboortecijfer over de perio
de 1928-1936 gemiddeld slechts 16,9 per 1000
heeft bedragen tegenover een rijksgemiddel
de van 21.9.
Ook de omstandigheid, dat het geboorte
cijfer een neiging tot dalen toont (het
hoogste jaarcijfer, 20, werd in 1929 geboekt,
het laagste, 14.4, in 1935) verdient in dit
verband aandacht. Er schijnt een aanwij
zing in te liggen voor een toenemend percen
tage gerepatrieerden, gepensionneerden of
renteniers,
Het sterftecijfer was over het geheele tijd
vak 1928—1937 gemiddeld 9,3 per 1000 te
genover het rijksgemiddelde van 9,2. Aan
dacht verdient hierbij, dat het gemiddelde
van 9,3 ongunstig is beïnvloed door een vrij
hooge sterfte in de eerste jaren van het
besproken tijdvak (1928: 11,2; 1929: 10). De
laatste jaren ontwikkelt het sterftecijfer
zich in zeer gunstige richting; over 1936 be
droeg het 7.8 per 1000, waarmede het be
langrijk beneden het rijksgemiddelde daal
de.
Ondanks de aanwezigheid van bovenge
noemde inrichtingen met een uitsluitend
mannelijke bevolking, heeft Heemstede een
vrouwenoverschot, dat zich van 1928 af re
gelmatig heeft vergroot en successievelijk is
gestegen van 1073 tot 1103 vrouwen tegen
over 1000 mannen. Evenmin ais in Bloe
mendaal berust het vrouwensurplus in
Heemstede op de gronden, waarop deze over
schotten in de groote steden steunen; d.w.z.
op de grootere arbeidsmogelijkheden voor
vrouwen in warenhuizen, fabrieken, kanto
ren, ziekenhuizen e.d. Ook in Heemstede is
het vrouwensuirplus een welstandsver-'
schijnsel, daar het voornamelijk veroorzaakt
wordt door het aanzienlijk aantal dienstbo
den.
De scherpste
scheerbochten
worden glad geno
men met Boldoot^s
Scheercrême.
Overvloedig schuim,
de lanoline, wel
ke in deze crème is ver
werkt, schrijnen of trek-
der huid voorkomt.
Een groote tube voor 50 cent
CHEERGREME
(Adv. Ingez. Med.)
Dat inmiddels deze welstand van heel wat
beperkter proporties is dan de Bloemen-
daalsche, blijkt uit de gegevens omtrent in
komens en vermogens. Over het belastingjaar
1934-'35 was 27,6 pet. der Heemsteders in
de rijksinkomstenbelasting aangeslagen.
(Voor geheel Nederland 17,4 pet. voor Bloe
mendaal 32,6 pct.) Het gemiddelde inkomen
per aangeslagene bedroeg f 3334, tegenover
f 2105 voor het geheele land. Omgeslagen
over de geheele bevolking beliep het be
lastbaar inkomen f 922 per hoofd. (Neder
land f 366, Bloemendaal f 1837),
Ten opzichte van 1930-1931, toen het aan
tal aangeslagenen 35,3 pct. was, valt er dus
een teruggang van 21 pct. te boeken.
Het aantal aangeslagenen in de. vermo
gensbelasting, dat in 1930-1931 7,2 pct. der
inwoners omvatte (Nederland 2,5 pct. Bloe
mendaal 9,9, pct.) daalde tot 6,9 pct. in
1934-1935. (Nederland 2,2 pct, Bloemendaal
7,9 pct.) Het gemiddelde vermogen per aan
geslagene daalde in - genoemde jaren van
113 tot 82 duizend gulden, terwijl het geza
menlijk vermogen, omgeslagen over de ge
heele bevolking, terug liep van f 8134 tot
f 5707 per hoofd.
KINDERVOEDING.
De Vereeniging „Kindervoeding" reikte in de
afgeloopen week uit to hare afdeelingen:
Zoetestraat 1401 porties; Overtonstraat 1535
porties; Byzantiumstraat 848 porties; Eem-
straat 1164 porties; Kamperstraat 902 porties.
Bovendien werden dagelijks aan de scholen
voor Buitengewoon L. O. 110 porties verstrekt.
PERSONALIA.
Voor het voorloopig machinisten-diploma
is te 's-Gravenhage geslaagd de heer M. van
Dalen, te Haarlem
Een man met 'n geweten.
door MARTIN SMITH.
De deftig gekleede heer nam met een bui
ging in den modernen, breeden leunstoel
plaats.
De aangelegenheid, die mij tot u voert,
directeur, is van zeer discreten aard" ver
klaarde hij ernstig. Hij aarzelde een oogen-
blik voordat hij verder ging. Directeur Heenil
bood den onbekende een sigaret aan. Een
oogenblik later zaten ze te rooken. De heer
keek met gefronst voorhoofd nadenkend
voor zich uit.
Eindelijk ging hij voort: „De aanleiding tot
mijn bezoek aan u is een gebeurtenis, die
zich reeds twee volle jaren geleden heeft
afgespeeld. Vandaag is het precies twee jaar
geleden", de stem van den vreemde verried
innerlijke spanning, „dat u de groote inbraak
in uw fabriekskantoor ontdekt hebt. Herin
nert u zich dat?'
„Jawel. maar ik begrijp niet Direc
teur Heenil keek den bezoeker vragend aan
..Weel u iets ervan? De politie heeft destijds
den inbreker niet kunnen opsporen."
De vreemde knikte.
„Jahij was en bleef verdwenen". Ge
laten ging hij verder:
„Het zal u zeker wel verwonderd hebben,
dat ik alles zoo precies van deze inbraak af
weet. Ik heb u opgezocht om u een gewich
tige medeaeeling te doen. De inbreker, die
de vermetele inbraak ondanks de vele inge-
nieuse alarminrichtingen uitgevoerd heeft
ben i k. Het gelukte mij na de geslaagde
inbraak naar het buitenland te vluchten en
mij daar verborgen te houden. Vier maan
den geleden is er een onverwachte wending
in mijn leven gekomen. In één dag was ik
een rijk man bezitter van een groot vermo
gen. dat mij door een verren bloedverwant,
dien ik tijdens zijn leven niet gekend heb,
werd nagelaten.
Ik zou een vrij, zorgeloos leven hebben kun
nen beginnen, maar mijn verleden, waarin
de grootste, maar niet de eenige misstap de
inbraak bij u was, wierp een verontrustende
schaduw op de komende weken en maanden.
Ik had steeds het gevoel vervolgd te worden,
ik zag mij al gearresteerd en ter verantwoor
ding geroepen. Visioenen van rechtbank en
gevangenis pijnigden mij tot ik eenige da
gen geleden een besluit nam. Ik wil u, me
neer Heenil. voor het verlies, dat u door mijn
inbraak geleden hebt. volkomen schadeloos
stellen. Ik wil ernstig berouw toonen. dat mij
verlichting zal geven en waardoor ik een
nieuw, wellicht gelukkig leven beginnen
kan, zonder onophoudelijk het gevoel In mij
om te dragen op zekeren dag in de gevan
genis terecht te komenBijna smee-
kend kwam het van zijn lippen: „Noemt u
mij het bedrag van mijn schuldik ben
tot alles bereid". Zijn stem beefde van op
winding, hij verhief zich uit zijn stoel en
zag den directeur vol verwachting aan.
Heenil trok zwijgend aan zijn sigaret en
dacht na. De woorden van den ander hadden
hem diep geroerd. „Blijft u maar rustig zit
ten". en hij wees vriendelijk glimlachend
op den stoel. „De aangelegenheid is niet een
voudig. Ik moet het bedrag in mijn boeken
naslaanHij aarzelde, ging weer verder:
„Een deel van de som is overigens door de
verzekeringsmaatschappij vergoed."
„Welke maatschappij was dat?" vroeg de
vreemde.
„De „India'-maatschappij. Waarom in
teresseert u dat-?"
Hartstochtelijk kwam het antwoord: „Me
neer, dan acht ik het mijn onvermijdelijke
plicht naar deze verzekeringsmaatschappij
te gaan om daar het bedrag, dat zij u uitge
keerd heeft, tot op de laatste cent terug te
betalen. Ik wil alle sporen van mijn vroe
gere lichtzinnigheid en oneerlijkheid uit-
wisschen. Slechts op die manier kan ik een
vreedzaam leven zonder gewetenswroeging
en zelfverwijten beginnen".
De beide heeren keken elkaar zwijgend
aan. Alleen het tikken van de wandklok was
in de kamer te hooren. De directeur over
legde met zichzelf en zeide langzaam, bijna
met tegenzin:
„Ik vind uw voornemen heel mooi. Toch
zie ik de noodzakelijkheid niet in, dat u zich
met de verzekeringsmaatschappij in verbin
ding stelt. Dit komt mij geheel overbodig
voor.... U hebt door de inbraak mij bena
deelden ik vind', het dus ook voldoende
als u de aangelegenheid met mij afhandelt..."
Hij stopte even en ging toen weer verder:
..Zooals ik zie hebt u karakter en u zult in
zien, dat u deze wijze de ..affaire" het beste
tot ons beider tevredenheid regelen kunt."
Hij werd eenïgszins verlegen. „U zoudt mij
persoonlijk een groot genoegen doen, als u
op mijn voorstel wilt ingaan".
Vragend keek de vreemde den directeur
aan. Hij knikte langzaam. „Natuurlijk wil ik
het doen als u het wenscht u zult ech
ter begrijpen, dat het mij interesseert op
welke grond u zulks wenscht. Het spreekt
vanzelf dat het gesprokene streng onder ons
blijft."
Op het gezicht van den directeur spiegel
den zich radeloosheid en ontstemming af.
Een oogenblik keek hij zwijgend voor zich
uit en scheen ingespannen te denken.
„U moet begrijpen", antwoordde hij ein
delijk met zeer innemende zachtmoedigheid in
zijn stem. „dat ik na de inbraak, waardoor ik
groote schade heb geleden, het hoofd volko
men verloren heb. Mijn boekhouding was in
dien tijd eenigszins in de war en zoo kwam
het. dat de verzekeringsmaatschappij bij ver
gissing een iets hooger bedrag opgaf, dan
werkelijk gestolen was. Eerst- later bemerkte
ik toevallig, dat ik mij enkele duizenden ver
gist had. De gestolen som bedroeg, als ik mij
goed herinner, ongeveer dertigduizend pond.
En ik heb door de begane vergissing ruim
veertigduizend pond vergoed gekregen. Be
grijpt u nu, dat het mij zeer aangenaam zal
zijn als
„Ik begrijp u zeer goed. meneer Heenil", viel
de vreemde hem in de rede. ,.U hebt u ver
gist. Een kleinigheid, nietwaar?" Glimlachend
voegde hij er aan toe. „Hoe komt het echter,
dat in de boeken van de verzekeringsmaat
schappij een bedrag van honderdduizend pond
als uitkeering aan u geboekt staat, dat u als
het gestolen bedrag opgaf en dat u ook inder
daad werd uitbetaald?"
Wezenloos staarde directeur Heenil den
vreemde aan. Doodsbleek snelde hij op dezen
af. „Wie bent u?" riep hij.
..Mijn naam is politie-inspeeteur Burns",
verklaarde de vreemde op luiden toon, „ik ar
resteer u wegens verzekeringszwendel. mijn- I
heer Heenil."
De list van Burns was gelukt, I
Josephine Butler Vereeniging.
Het werk van Gerard Velthuysen
Voor de Josephine Butler Vereeniging al
hier sprak Dinsdagavond Mi'. A. de Graaf,
uit Zeist, over „Het werk van Gerard Velt
huysen".
Velthuysen is als zoon van een bakker te
Haarlem geboren op 27 September 1865.
Uit den Haarlemschen middenstand,
vroom, geloovig maar niet fanatiek,
reeël maar zeer gevoelig en boven
alles moedig, is Velthuysen voortge
komen, evenals zijn vriend van der Steur,
ook een Haarlemsche bakkerszoon, de be
kende „Pa van der Steur", de meest bemin
de man in Indië, de vader van eenige diii-
zenden soldatenkinderen.
Van der Steur leeft nog, Velthuysen over
leed 1 December 1936. Zooals Van der Steur
was hij een eenvoudig man, die niet gestu
deerd had, maar wiens naam ver over de
grenzen bekend is. wiens zegenrijk werk ook
daar dankbaar herdacht wordt.
Spr. beschreef daarop hoe v. d. Steur en
Velthuysen (die oud-onderwijzer was) als
jonge menschen, drankbestrijders en armen
bezoekers, met de prostitie in achterbuurten
bekend geworden, door hun kinderlijk, man
nelijk geloof gedreven, besloten de prostitutie
te bestrijden, door in de eerste plaats de
mannen aan te spreken vóór de bordeelen,
en openlijk de gevaarlijke bordeelhouders te
gen te gaan.
Destijds werden de voornaamste bordeelen
door de Overheid beschermd. De toenmalige
opvatting was dat de prostitie alleen
door compromissen binnen zekere perken
van gezondheid en orde te beteugelen was.
De politie liet daarom toe. dat deze jonge
mannen die in navolging van Denemarken
de z.g.n. „Middernachtzending" oprichtten,
en zich iederen avond laat voor de bordee
len posteerden, daar grof mishandeld wer
den. Zeker zouden zij den zwaren strijd, dien
zij daarmede aanbonden en vele j aren voort
zetten in ons geheele land niet gewonnen
hebben, wanneer zij den krachtigen steun
van den begaafden, geloovigen directeur
van de Heldringgestichten Dr. H. Pierson
niet hun leven lang genoten hadden. Omge
keerd zou Dr. Pierson den strijd niet ge
wonnen hebben, wanneer deze jonge man
nen niet het initiatief genomen hadden, en
niet het soldatenwerk, op gevaar af van ver
lies van gezondheid en leven, al die jaren
hadden verricht.
In 1888 verhuisde Velthuysen naar Am
sterdam en begon op nog grooter intensie
ver, nog gevaarlijker wijze den strijd tegen
de bordeelen, zoowel in de achterbuurten,
Zeedijk en Oude Kerksplein, waar de woeste
dronkemans-prostitutie 's nachts woedde, als
tegen de groote weelderige openlijk getole
reerde Overheidshuizen van ontucht op de
N.-Z Voorburgwal, waar nu het gebouw van
de „Telegraaf" staat.
Behalve het internationale werk van me
vrouw Butler wier eerste Congres te Ge-
nève in 1877 door Ds. Pierson werd bijge
woond, sloot de Ned. Ver, tegen de Prostitu
tie zich ook aan bij het internationale werk
van de bestrijding van den handel in vrou
wen. ook in Engeland begonnen en uitgaan
de van W. A. Coole, die de medewerking der
Regeering- wist te verkrijgen, door alleen
aan te dringen op bestrijding van dien han
del, zonder (zoqals mevr. Butler deed) het
stelsel der Reglementeering der prostitutie
en der officieele huizen van ontucht aan te
randen,
Nïettegentaande dit verschil van inzicht
richtte men toch ook een Nat. Comité tot
bestrijding van den handel in vrouwen en
kinderen op en ook daarvan werd Velthuy
sen de ziel. 1-Iet eerste congres in Londen in
1899 woonde hij bij en terstond kwam hij.
met een rapport voor den dag dat aller aan
dacht trok. Zeer kwam hem te stade, dat hij1
zichzelf Fransch, Duitsch en EngeLsch had:
geleerd, vooral de laatste taal voortreffelijk
sprak en schreef. Toen is een internationale
strijd begonnen in een reeks van congressen
zoowel van de Fédération abolitionniste in
ternat. als van de Ver. tegen den vrouwen
handel die, wat de laatste betreft in 1913 te
Londen' eindigde met een volkomen over
winning ook in deze Ver. van de verwerping
der Reglementeering.
Ook heeft deze vereeniging geleid tot Re-
geeringenconferenties in 1902 en 1910 te
Parijs waar conventies zijn gesloten die ver
betering in verschillende wetgevingen en
direct contact tusschen de politie in diverse
landen bewerkten, ook in de Kolonieën. Van
dit alles was Velthuyysen voor ons land de
ziel. Toen na den oorlog de Volkenbond werd
opgericht en een sociale afdeeling ook de
bestrijding van den vrouwenhandel op zijn
programma plaatste, heeft ook menig rap
port van Velthuj'sen grooten invloed gehad
en ook daar geleid tot een volkomen over
winning van de abolitionnistische gedachte
dat geen bestrijding van vrouwenhandel ef
fect heeft, vóór met het officieele bordeel
stelsel gebroken is. Ook in Ned.-Indië is dit
gebleken. Een Aziatisch internat, congres
van Regeeringen wordt op dit gebied thans
juist in Bandoeng gehouden. Ook is dit te
danken aan het groote Volkenbondrapport,
dat in 1931 na een uitvoerige enquête, con
stateerde dat nergens in Azië de bestrijding
van den handel in vrouwen en kinderen zoo
goed was georganiseerd als in Ned.-Indië.
Maar ook liet binnenlandsche werk van
Velthuysen zoowel in de Middernachtzending
als in het Informatiebureau voor vrouwen
en meisjes in Amsterdam had krachtigen
voortgang.
Veel steun ontving al dit werk door een
geheel nieuwe vereeniging, voor eenige jaren
te Haarlem opgericht door de Ned. Huisvrou-
wenvereeniging en die zich noemde de „Jo
sephine Butler Vereeniging.
Deze vereeniging bedoelt in het algemeen
alle bestrijding van onzedelijkheid, alle be
scherming van vrouwen en meisjes op aller
lei wijze te steunen, ook niet het minst door
geldelijken steun. Afwisselend geniet nu
deze vereeniging, dan die inrichting, waar
dan krachtige propaganda voor wordt ge
maakt haar steun.
Wel zeer merkwaardig is het dat deze een
voudige man die zoo ontzaglijk veel heeft
gedaan voor ons land, zoo spoedig belang
is gaan stellen in het buitenland en begre
pen heeft dat dit een wereldstrijd is. Van
daar dat hij tot het laatst van zijn leven zich
geïnteresseerd heeft voor de twee interna
tionale congressen die in Mei van dit
jaar te Parijs gehouden zullen wor
den en waar van voren af aan de groote
strijd tegen de Reglementeering en de bor
deelen weer wordt aangebonden.
Al te groote financieele belangen zijn met
het behoud gemoeid: een machtige, rijke
Vereeniging van bordeelhouders werkt voor
de Reglementeering van de bordeelen.
De moeilijkheid voor de Federatie is dat zij
geen geld heeft voor dit congres en dat zelfs
Engeland dat altijd steunde, maar zeer wei
nig kon zenden. Voor de zooveelste maal
wordt dus weer een beroep gedaan op het
internationaal voelende hart, op het we-
reldhart. van Nederland en dan speciaal op
het Hollandsche „oeuvre du Sou" hier in
Haarlem opgericht in navolging van het
Zwitsersche „Oeuvre du Sou" van mevrouw
Josephine Butler, de vrouw met het groote
hart en met het kostelijke verstand.
