Demping van de Bakenessergracht?
Gruwelijke roofmoord
te Vlissingen.
Olifantasie.
Groote aardschuiving
bij Malabar.
Hel Befa*p4kste
54ë 'Jaargang No. 16471
VerscHijnf dagelijks, ïeKalve op Zon- èn Feestdagen
Donderdag 4 Maart 1937
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTENper week f 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post /3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week ƒ0.05, p. maand ƒ0.22, p. 3 mnd. ƒ0.65, franco p. post f 0.72%
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij10132, 12713 Administratie: 10724. 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
ADVERTENTlëN 1—5 regels S 1.75, elke regel meer J 0.35. Reclames
0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 1—4 regels 0.60. elke regel meer 10.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering .voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid ƒ600.—, overlijden 400.—verlies van hand, voet of oog 200.—beide leden duim ƒ100.één lid duim ƒ50.-
één of twee leden wijsvinger 25.—, alle leden anderen vinger 15.—, één of twee leden anderen vinger f 5.—, arm- of beenbreuk f 30.enkelbreuk 15.—. polsbreuk f 15.—.
Nog afzonderlijke verzekering voor abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad. Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
alle leden wijsvinger 60.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN BLADZIJDEN
HAARLEM, 4 Maart.
De Raad begroot.
Eigenlijk heeft deze titel ditmaal slechts
formeele beteekenis, want de gemeentebe-
grooting voor 1937, gisteren in openbare be
handeling gekomen in den gemeenteraad, is
eigenlijk al heelemaal in kannen en kruiken,
zooals Mr Bijvoet dan ook in de eerste phase
der zitting al ronduit constateerde. Zooals
men weet is Haarlem om een Rijkssubsidie
gaan vragen en het gevolg is geweest dat
voorwaarden zijn gesteld en dat er nu eigen
lijk zoowat niets meer aan de in overleg met
Gedeputeerde Staten opgemaakte begroo
ting veranderd kan worden. Gebleken is ove
rigens dat men van hoogerhand, vrijwel niets
aan te merken had op het Haarlemsche fi-
nancieele beleid. Wel is men gaan knibbelen
op eenige kleine posten: het presentiegeld
van de raadsleden en de vergoeding voor
leden van stembureaux, die verminderd moe
ten worden en de vergoeding van telefoon
aansluitingen voor raadsleden, die niet meer
mag worden gegeven. Het bleek dat deze
voorwaarden nogal prikkelend werkten op
den Raad. De leider van de S.D.A.P., de heer
Noordhoff, merkte op dat dit niet klopt op*
de gewoonten ten aanzien van gemeenten
met meer dan 100.000 inwoners en wou des
noods de zaak aanhouden. Mr. Bijvoet dien
de een voorstel in om het presentiegeld van
f 7 per vergaderdag te handhaven voor
raadsleden die minder dan f 2000 inkomen
hebben en er waren meer leden die zich over
deze zaak uitlieten. Misschien zullen deze
protesten naar buiten weinig indruk maken,
omdat men de raadsleden hier als belang
hebbenden kal aanmerken. Als niet-belang-
hebbende ben ik het overigens met de ge
maakte bezwaren volkomen eens. Eerlijk ge
zegd lijken mij de gestelde voorwaarden erg
krenterig en een beetje beneden de waardig
heid van de vijfde gemeente des lands. Ver
scheidene raadsleden zullen zich in dezen
slechten tijd de luxe van een eigen telefoon
abonnement moeten ontzeggen; het komt
mij voor dat in een moderne stad de ge
meenteraadsleden telefonisch bereikbaar be-
kooren te zijn. Wat de presentiegelden be
treft: zij vormden niet meer dan een be
scheiden vergoeding en men had zè wel zoo
kunnen laten. Dergelijke posten hebben nu
toch al heel weinig invloed op het financieele
beleid van een géhieente met meer dan
130.000 inwoners, die in moeilijkheden is ge
raakt doordat zij enorme sommen aan crisis
maatregelen moet besteden. Enfin, er zal wel
niets aan te doen zijn, maar B. en W. zullen
nog met voorstellen komen inzake het pre
sentiegeld voor de commissievergaderingen.
In het algemeen sprak "de fractieleider van
de S.D.A.P. in mineur. Hij critiseerde niet B.
en W. maar het beleid der regeering, die vol
gens zijn inzicht geheel nalaat om openbare
werken op groote schaal te laten uitvoeren
teneinde de werkloosheid, die blijvend dreigt
te worden, te bestrijden. Hij drong aan op
meer samenwerking met andere gemeenten
en met de Ver. van Nederlandsche Gemeen
ten om positief werk te kunnen verrichten,
vroeg waarom men in de gemeente geen geld
kan leenen voor uitvoering van werken en
sprak van „aanhoudend stijgenden noodtoe
stand in de gezinnen". Overigens bleken hij
en zijn partijgenoot de heer Westerveld, die
later aan het woord kwam, zich wel met het
financieele beleid van B. en W. fe kunnen
vereenigen; de tijd der jaarlijksche tegen
stellingen óp dit terrein is voorbij.
Wethouder Roodenburg constateerde des
avonds, in zijn antwoord op de algemeene
beschouwingen, de schier algemeene instem
ming met- gemengde gevoelens. En dat is be
grijpelijk, want zulk een eendracht in een
politiek zoozeer verdeeld gezelschap bewijst
wel dat de toestand niet vróolijk is, dat men
zich moet neerleggen bij onvermijdelijke
feiten en geen andere lijn-van-beleid meer
durft beproeven. De onloochenb?;e ver
schijnselen van opleving in dezen tijd wer
den intusschen in het debat wel wat erg op
den achtergrond gehouden: het was typisch-
Hollandsch-zwaartillend. En de wethouder
was wel de kampioen-zwaar-gewichtheffer
toen hij ons een naargeestig beeld van de
naaste toekomst bood, vol belastingen die
niet verlaagd zullen worden, vaste lasten die
in jaren nog niet verlaagd kunnen worden
en zoo meer.
Onder den druk der omstandigheden: het
moeten vaststellen van een hegrootlng die
eigenlijk al van hoogerhand vastgesteld, ver
waterden de algemeene beschouwingen heel
erg. De Haarlemsche Raad is er nooit sterk
in geweest, zich bij deze jaarlijksche gele
genheid tot de begrooting te bepalen, maar
vroeger overheerschte deze toch en gingen
de afdolingen veelal in de richting van de
wereldpolitiek en het beleid der landsregee-
ping. De reizen naar het buitenland bepaal
den zich nu tot een dispuut met de SD.A.P,
over de vraag, of deze ons de welvaart van
Zweden ten voorbeeld mocht stellen of niet,
en een Spaansche fandango, als ik het zoo
uitdrukken mag, van den heer Peper. Vele
raadsleden vervielen in een staalkaart van
onderwerpen die men evengoed tot de hoofd
stukken had kunnen behandelen.
Van algemeenen aard waren evenwel de
klachten van Mr. Bijvoet en den heer
Weustink (R.-K.) over een tekort aan be
noemingen van katholieken in gemeentebe
trekkingen. Zij stonden wel, evenals Mr.
Van Dam (V.-D.) op het standpunt dat men
de bekwaamste menschen moest benoemen
maar zij achtten dit principe niet nageko
men. Want als het wel nagekomen was, zei
de heer Weustink, zouden er in Haarlem niet
slechts 12 pet. katholieken onder de ambte
naren zijn, terwijl het percentage der katho
lieke bevolking veel hooger is. Hij stelde Nij
megen, waar de verhouding der katholieken
en niet-katholieken omgekeerd is (daar ma
ken de eerstgenoemden 2/3 der bevolking uit)
aan Haarlem ten voorbeeld, want in Nijme
gen zijn 42 pet. der ambtenaren niet-katho
lieken.
De grief werd niet voor de eerste maal ge
opperd. In de strikte neutraliteit die dit blad
in partijpolitieke en godsdienstige aangele
genheden handhaaft moge toch deze algemee
ne opmerking geplaatst worden: Ik heb vaak
den indruk gehad dat de scherpe afscheiding
in richtingen, die in ons land heerscht, belem
merend werkt bij benoemingen omdat men de
menschen buiten den eigen kring vaak zoo
weinig kent. Zelfs met den besten wil tot on
partijdigheid kan dit tot aarzeling bij aan
bevelingen en voordrachten leiden. Men kent
's mans opleiding en offieiëele antecedenten,
maar niet of nauwelijks zijn persoon. Terwijl
men den tegen-candidaat wel kent. Dit geldt
,vice-versa". Ik wil natuurlijk niet zeggen dat
dit een tekort aan aanstelling van bekwame
Katholieken in Haarlem zou rechtvaardigen,
maar ik geloof dat het een algemeene factor
van beteekenis is.
De heer Van Tetering (RH.) uitte zich in
zeer teleurgestelde bewoordingen over het
aanvankelijke verloop van de actie tot leden
werving voor „Haarlem's Bloei", viel den mid
denstand, wiens belangen hij in den Raad
pleegt te dienen, scherp aan wegens lakseh-
heid en kortzichtigheid in deze zaak en stelde
maar eventjes verhooging van precario voor
om „de menschen tegen zichzelf te bescher
men".
Met alle waardeering voor zijn geestdrift
hij had volkomen gelijk toen hij zei dat dit
een zeer ernstige zaak voor onze stad is, ge
loof ik dat hij te spoedig teleurstelling toon
de. In veertien dagen zijn een paar honderd
leden gewonnen. Dat is heusch niet zoo slecht
in een stad, waarin de burgerij de samenwer
king voor een gemeenschappelijk stadsbelang
nog moet leeren.
Er zullen langdurige actie en opvoeding
tot moderne propaganda-ideëen noodig zijn
om de zaak in vollen gang te brengen. De ge
meentelijke overheid steunt nu de onderne
ming. Dat is veel gewonnen. Vroeger deed zij
er niets aan.
Het slot der algemeene beschouwingen
werd reeds in de tweede begrootingszitting
bereikt. Het moet wel vele jaren geleden zijn
dat dit voor het laatst geschiedde. In de
avondzitting beantwoordden, na wethouder
Roodenburg, ook de andere leden van het
college van B. en W. de sprekers. Ik verwijs
voor hun verklaringen naar ons uitvoerig
verslag maar stip hier nog in het bijzonder
aan de mededeeling van wethouder Van
Liemt, dat B. en W. het vraagstuk van de
demping van de Bakenessergracht in studie
genomen hebben en de uiteenzettingen van
wethouder Reinalda omtrent Haarlems sa
menwerking met het Werkfonds, de verwer
ving van goede objecten voor werkverschaf
fing beoogend.
De heer Reinalda deelde ook mede dat een
groote maatschappij in ons land bezig is met
de gemeente te contracteeren om bij het
haven- en industrieterrein een nieuwe in
dustrie te vestigen, terwijl met twee andere
(kleine) industrieën wordt onderhandeld.
Dezelfde wethouder verklaarde dat B. en W.
hopen dat de Raad zich achter het college zal
scharen ten aanzien van de pogingen om tot
een nieuwe annexatie te komen.
R. P.
Vestiging van nieuwe
industrieën te Haarlem.
Het is bekend, dat de gemeente Haarlem
(met financieele medewerking van het Werk
fonds, de Regeering en de Provincie Noord-
Holland) aan het Noorder Buiten Spaarne een
haven zal maken met een daarbij behoorend
industrieterrein.
De heer M. A. Reinalda, wethouder van
Openbare Werken, deelde Woensdagavond bij
de behandeling der begooting mede, dat de
gemeente met een groote onderneming aan
het contracteeren is over de vestiging van een
nieuwe groote industriëele onderneming aan
het Noorder Buiten Spaarne. Verder wordt nog
met twee kleine industrieën onderhandeld.
Caféhouder en zijn vrouu) met
messteken gedood.
Vreeselijke ontdekking in den
vroegen morgen.
VLISSINGEN, 4 Maart. Toen van
morgen te ongeveer 7 uur de melk
boer als gewoonlijk zijn waren kwam
brengen aan het café van den heer J.
Lauwereins, gevestigd aan den Ko
ningsweg 47 nabij de keersluis te Vlis
singen, vond hij de deur van het café
open. De melkboer ,die op andere och
tenden het perceel gesloten vindt, vond
dit zeer vreemd en keek naar binnen.
Tot zijn groote ontsteltenis zag hij
toen de lichamen van den bejaarden
caféhouder en diens echtgenoote op
den vloer van het café voor het buffet
liggen.
De man begaf zich onmiddellijk naar
de politie welke hij van de ontdekking
in kennis stelde.
Uit het voorloopig door de politie
ingesteld onderzoek is komen vast te
staan, dat de beide oudjes, die om
streeks 70 jaar waren, gisteren laat in
den avond zijn vermoord. Roof moet
aanleiding tot den moord zijn geweest.
(In de Ferdinand Bolstraat te Am
sterdam is een olifant, die met
reclame voor een tentoonstelling
liep, geschrokken van een blaf-
tenden hond, op hol geslagen, doch
zeer spoedig xoeer gekalmeerd.)
Is me je dat toch even wat,
Daar holt me nou'een olifant,
Zoo, midden in de groote stad,
Waar moet dat heengaan met ons land.
Eerst spoelde plotseling uit zee
Op onze kust een potvisch aan,
En even later nummer twee,
Dat deed ons al verwonderd staan.
En nu een olifant op hol,
Dat 's ook al geen gewoon tooneel,
De maat is zoo gauw overvol,
Zeg, buurvrouw, is dat casueel.
Je durft niet meer op straat te gaan,
Of 's zomers baden aan het strand.
Straks spoelt er weer een ondier aan,
Of holt er weer een olifant.
Het wordt toch wel wat al te mooi.
Als alles door de straten rent,
Een olifant hoort in een kooi,
In Artis of een circustent.
Een mug. gemaakt tot olifant,
Al erg genoeg, blijft theorie.
Maar er is verder in ons land
Geen plaats voor olifantasie.
Wat haalt zoo'n beest wel in z'n kop,
Hij 's hier niet in de wildernis,
Je holt maar zoo de straat niet op,
Alleen omdat dit Hol-land is.
P. GASUS.
„Rijnland." heeft geen bezwaren meer.
een kijkje op het schilderachtige grachtje.
In dien loop der jaren is de vraag of de Ba
kenessergracht te Haarlem gedempt moet
worden, herhaaldelijk een twistappel geweest.
Vroeger was het voor meer dan een raadslid
een stokpaardje bij de behandeling van de be
grooting. Maar verdei- dan de wenschelij kheid
betoogen of bestrijden kwam men vroeger
niet, want het Hoogheemraadschap „Rijnland"
een machtig college waar het waterschajps-
zaken geldt! had bezwaar tegen de dem
ping.
Nu verraste de heer W. J. B. van Liemt, wet
houder der Werkloosheidsbestrijding, de leden
van den Haariemschen raad Woensdagavond
bij de algemeene beschouwingen over de be
groeting hoewel geen der raadsleden een
enkel woord over demping gesproken had
met de mededeeling, dat „Rijnland" thans
geen bezwaren meer tegen demping heeft.
Daarom is de demping aangegrepen als een
mooi object voor werkverschaffing in deze ge
meente omdat daarmede immers veel handen
werk zouden kammen krijgen.
De lieer M. A. Remaldia, wethouder van
Openbare Werken, zei, dat zijn collega-wet
houder in zijn geestdrift over om objecten te
kunnen aangrijpen ter bestrijding van de
werkloosheid, wel wat al te voortvarend ge
weest is met zijn mededeeling.
In het college van B. en W. moet
nog omstandig onder oogen gezien
worden of het wenschelijk is de Bake
nessergracht te dempen.
Het eenige wat tot heden is veranderd, is dat
„Rijnland" geen bezwaren meer heeft. Maar
dat wil nog niet zeggen, dat het nu ook een
feit geworden is, dat. de gracht gedempt zal
worden. Nu gaat het pas beginnen. De ver
schillende mogelijkheden en moeilijkheden
moeten ondier oogen gezien worden, want het
is wel zeker, dat er tegen demping van ver
schillende kanten bezwaren geopperd zullen
worlen. Ongetwijfeld zullen die komen van
oudheidkundige vereemigingen, want hier
wordt immers beslist over een mooi stuk oud-
Haarlem. Het voor en tegen zal door het col
lege van B. en W. moeten worden afgewogen
en eerst daarna zal de raad voor een beslis
sing gezet worden. Dan is er ook de kosten-
quaestie en de vraag van het verkeer. Als wij
de gracht dempen zoo zei de heer Reinalda
krijgen wij wel een mooie breeden ver
keersweg, maardaaraan hebben wij heel
weinig. De nieuwe weg zou dan immers met
een nieuwe brug uitkomen op de Nieuwe
Gracht en dat zou een zonderlinge verkeers-
boestand worden.
Wij geven hief een tweetal foto's van de Ba
kenessergracht die duidelijk illustreeren. dat
het hier gaat om een schilderachtig plekje in
het midden der stad.
De Bakenessergracht van het Spaarne af gezien.
Het woord is aan
Walter Scott:
Oorlog is het eenige spel
waarbij beide partijen ver
liezen.
Radiostation nog in tact.
BANDOENG 3 Maart (Aneta/A.N.P.)
In de buurt van liet radiostation
Malabar boven Bandoeng, heeft een
overstrooming plaats gehad, welke
een aardschuiving veroorzaakte Ze
ven personen zijn om het leven ge
komen.
De zware regenval en de invallende duister
nis verhinderden om aanstonds den omvang
van het ongeluk voldoende op te nemen.
Het radio-station ls onbereikbaar, doch
intact gebleven.
Reeds is geneeskundige hulp uit Bandoeng
gearriveerd
Later meldt men ons:
Het water zocht een uitweg en vormde een
stroom van 3D0 Meter breed in de richting
van het radio-station. Het huis bewoond
door de familie Van Slooten, werd tegen den
grond geslagen. Een koelieverblijf. waar vier
families waren ondergebracht, werd ver
nield. Een inheemsche jongen kreeg een
schedelfractuur en is overleden. Twee kin
deren van een Mantri-hoofdverpleger wer
den dood aangetroffen, evenals twee andere
kinderen, een Hadji (inlander die den tocht
naar Mekka heeft gemaakt) en zijn echtge
noote
Vier personen zijn gewond en werden in
het Juliana-ziekenhuis opgenomen. Een an
tenne van het radio-station kwam neer op
de hoogspanningsleiding, waardoor het licht
gedurende anderhalf uur was uitgeschakeld.
Het radiobedrijf werd stilgelegd om ongeluk
ken té voorkomen. De omvang van de schade
is nog niet bekend.
Twee Europeanen, de heeren Varkevisser
en Broer, alsmede anderen, werden door den
stroom meegesleurd.
De regens zijn opgehouden, zoodat verder
gevaar is geweken.
Duitsche critiek op Edcn's „antwoord" aan
Von Ribbentrop. pag. 4
Tussclien ex-koning Alfonso en zijn echtge
noote zou een verzoening op komst zijn.
pag. 4
Het extra luchtrecht voor mail naar Ned. In-
die zal in Juni vervallen. pag. 3
De Eerste Kamer behandelt dc Justitiebegroo-
ting pag-. 3
Met ingang van 1 April worden de loonen in
de mijnen verhoogd. pag. 3
De regeering heeft een mijnenveger-instruc-
tievaartuig besteld. pag- 3
Voor Soesterberg worden verschillende vlieg
tuigen gebouwd. pag. 3
Te Vlissingen is in den afgcloopen nacht een
gruwelijke roofmoord, gepleegd, waarbij
twee oude menschen zijn gedood, pag. 1
Een aardschuiving bij het Indische radiosta
tion Malabar heeft zeven dooden gcëischt.
pag. 1
Kans dat er eenige nieuwe industrieën te
Haarlem gevestigd worden. pag. 1
Moet de Bakenessergracht gedempt worden?
pag. 1
De Haarlemsche gemeenteraad kwam in één
dag klaar met dc algemeene beschouwin
gen over de begrooting voor 1937. Algemeen
werd door den raad instemming betuigd
met de houding van het college van 15. en
W. om een extra uitkeering uit het rijks-
werkloosheidssubsidiefonds tc vragen zon
der dat daarmede een verhooging van de
opcenten op de belastingen gepaard zal
gaan. Belastingverhooging werd algemeen
zeer ongewenscht geacht, dan zou het nog
beter zijn een gedeelte van het tekort over
1937 naar 1938 tc verschuiven. Verschillen
de sprekers hielden beschouwingen over
een eventueele nieuwe annexatie.
pag. 8 en 9
De bouw van het prinselijk jacht vordert.
pag. 2
De gemeente-veldwachter van Lage Zwaluw
is wegens heling gearresteerd. pag. 2
Er is nog geen licht in de Haagsche moord
zaak. pag. 2
Een nader voorstel van B. en W. dm een
nieuwe openbare school in Haarlem-Noord
te bouwen. pag, 2
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: De Raad begroot. pag. 1
Parijsche correspondentie: Vrouwelijke ar-
tisten exposeeren te Parijs. pag. 4
M. V.: Potvisschen met walvischallures.
pag. 3
Is Velsen een forensengemeente? pag. 7
K. de Jong: Tweede jeugdconcert. pag. 6
J. B. Schuil over „Des Duivels Pre"t""'-'»~k".
pag. 6
Voor de Vrouw. pag. 14
H. D. Vertelling: De Palm. pag. 9
Sport in 't Kort. pag. 11
De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge
nomen op pag 13.
