Tinbaggermolen „Kantoeng" omgeslagen
1 DAG
Nabij vuurtoren
Eddystone.
Noodlottige twist in Hoofddorp
Koopman door 18-jarigen jongen ernstig gewond
De man in kleuren.
gratis koopen
Hei Bekuftijkste
54e 'Jaargang No. 16474
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Maandag 8 Maart 1937
HAARLEM S DAGBLAD
Directie; P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTENper week 10.25, per maand 11.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05. p. maand f 0.22. p. 3 mnd. f 0.65, franco p. post f 0.72ï4
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10132,12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
ADVERTENTIëN 15 regels J 1.75, elke regel meer J 0.35. Reclames
/0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 1—4 regels 0.60. elke regel meer i 0.15.
hoofd rubriek.
Onze Groentjes zie
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnésl Levenslange ongeschiktheid J 2UUU.overlijden ƒ400.—, verlies van hand, voet of oog ƒ200.—, beide leden duim ƒ100.—, één lid duim ƒ50.—, alle leden wysvmger
één of twee leden wijsvinger ƒ25.—, alle leden anderen vinger 15.—één of twee leden anderen vinger f 5.—, arm- of beenbreuk ƒ30.—, enkelbreuk ƒ15.—. polsbreuk f15-—
Nog afzonderlijke verzekering voor abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad. Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN
HAARLEM, 8 Maart.
Dansende Kunstcritici.
De gouwleider van Franken, Julius Streicher
befaamd als kampioen-anti-semiet, blijkt ook
op ander gebied tot zonderlinge daden in
staat. Niet voldaan met de temming van de
Duitsche kunstcritici, die hen tot „kunstbe
schouwers" heeft teruggebracht, is hij over
gegaan tot een heele rare vertooning in een
schouwburg te Neurenberg. Hij heeft daar
namelijk de kunstcritici, oude en jonge, ge
dwongen een soort revue-dans op het tooneel
uit te voeren, terwijl de meisjes van het ballet
hen zaten uit te lachen. Volgens de Tel., die
over het geval schrijft, waren ze uitgelaten
van pret en men kan dat dan ook veilig aan
nemen. Julius Streicher hield later een rede,
waaruit bleek dat hij het standpunt huldigt
dat degeen die kunst critiseert ook in staat
moet zijn zelf de prestaties der beoordeelden
te verrichten.
Deze gedachte is niet bepaald nieuw. Velen
onzer hebben haar in hun jeugd gekoesterd.
Zij is dan ook erg eenvoudig en ligt vlak voor
de hand. Maar ik geloof dat de meeste men-
schen al heel spoedig van dit oppervlakkige
oordeel terugkomen als zij eenmaal wat meer
inzicht in de zaak zelf en in de menschen ge
kregen hebben. Het is heelemaal niet zoo een
voudig. Met zijn optreden heeft Streicher wel
een aantal revue-danseresjes aan het lachen
gemaakt, hetgeen overigens gemakkelijk ge
noeg is en geen bijzondere verdienste inhoudt,
maar de Kunst heeft hij er niet mee gediend.
De man heeft buitendien blijkbaar vergeten,
zijn eigen theorie op zichzelf toe te passen.
Hij critiseerde de kunstcritici. Dus moest hij
volgens zijn stelling bevoegd zijn, hun be
kwaamheid en hun werk te evenaren
Maar dat is alleen maar een klein gebrek
aan logica in zijn optreden. In zijn ijver ter
bescherming van revuedanseressen tegen cri-
tiek heeft hij alleen maar vergeten, dat er
meer critiek in de wereld bestaat en dat hij
zelf zich daar ook nogal sterk aan overgeeft.
De aanvechtbaarheid van zijn stelling is
evenwel van meer belang. De voornaamste
grond ter weerlegging ervan ligt in het feit,
dat men de belangen der Kunst op verschil
lende wijzen dienen kan: als scheppend kun
stenaar, als uitvoerder van deze scheppingen,
als beoordeelaar. Alle drie vormen vereischen,
wil men ze met Bevoegdheid en dus met suc
ces uitoefenen, zeer veel studie en voorberei
ding. Niemand zal evenwel van den componist
of den tooneelschrijver eischen dat hij tevens
een groot uitvoerend kunstenaar is. Dat is wel
eens voorgekomen, maar slechts bij uitzonde
ring. Evenmin kan van den criticus zooiets
gevergd worden. Is deze een bevoegd man,
zooals zeer vele critici zijn, dan beteekent dat
niet alleen dat hij een langdurige en diep
gaande studie van de litteratuur op zijn spe
ciale gebied achter den rug heeft, maar ook
dat hij ontzaglijk veel op dat gebied heeft ge
zien en gehoord en daarmee zijn gave tot be
oordeeling en vergelijking ontwikkeld. Is hij
tooneelcriticus dan zal hij, omdat zijn natuur
lijke aanleg en beïangstelling hem daartoe ge
dreven hebben, zelf wel als auteur en wellicht
ook als acteur zijn opgetreden, maar voor zijn
beoordeelaarschap is dat alleen in zooverre
van. belang, als hij er de moeilijkheden van
het métier door begrijpen en op haar juiste
waarde schatten kan. Hetzelfde geldt voor
den muziekcriticus, die meestal zelf musicus
zal zijn maar daarom nog geen groot compo
nist of uitvoerend kunstenaar behoeft te zijn.
Hij moet het vak kennen met al zijn moei
lijkheden, dat is de hoofdzaak. In die kennis
zal de criticus, waar het de litteratuur betreft,
gewoonlijk ver uitsteken boven de kunstenaars.
Dat is geen wonder, want zij missen den tijd
en de gelegenheid om zich zoo te verdiepen
in al de veelzijdige aspecten van de Kunst
die zij dienen. Zij hebben een ander beroep,
dat andere eischen aan hun dagelijksche
activiteit en belangstelling stelt-
Hen tot critici aanstellen zou in verreweg
de meeste gevallen dan ook geen goede re
sultaten geven. Behalve dat de meesten de
gave-van-de-pen zouden missen, die voor den
criticus een logische vereischte is, zouden zij
ook niet de uitgebreide kennis der litteratuur
en de groote beoordeelings-geschiktheid be
zitten, die zijn studie en ervaring hem be
zorgd hebben. Ik zeg alweer: behoudens uit
zonderingen.
Ook loopt men bij den kunstenaar als be
oordeelaar een zeer groot gevaar voor het op
treden van jalousie-de-métier. Ik wil natuur
lijk niet beweren dat critici vrij zijn van men-
schelijke zwakheden en dat hun onpartijdig
heid te allen tijde boven allen twijfel verheven
zal zijn geen mensch ontsnapt aan de men-
schelijke fouten maar het staat voor mij
vast dat de ervaren criticus het best geschikt
ps om te critiseeren evenals de uitvoerende
De vier runners gered.
Molen door Kevigen Oosterstorm
lek geslagen.
Bij den Internationalen sleep
dienst Smit Co., te Rotterdam
en bij de directie, van de werf
Gusto in Schiedam, zijn berich
ten ingekomen, dat de tin
baggermolen „Kantoeng", op
weg naar Ned.-lndië Zondag
avond om 9 uur bij den vuur
toren Eddystone is omgeslagen
en vergaan.
De runners, die zich aan boord
van den baggermolen bevon
den, zijn gered.
Zondagmiddag om een uur seinde de
kapitein van de „Humber", een der
beide sleepbooten welke de „Kantoeng"
naar Banka zouden brengen, dat er
tengevolge van een zwaren Ooster
storm in het achterdek van de „Kan
toeng" lekkage was gekomen.
De „Kantoeng" bevond zich op dat
oogenblik 16 mijl Zuid-Zuidoost van de
vuurtoren Eddystone, en zou trachten
de haven van Plymouth binnen te
loopen.
Uit de verdere berichten bleek, dat
de runners, die zich op het achterdek
bevonden, geen gelegenheid hadden
de pompen te bedienen en Zondag
avond 9 uur seinde de kapitein van de
„Humber" aan zijn kantoor te Rotter
dam, dat de „Kantoeng" drie mijl bin
nen den vuurtoren van Eddystone was
omgeslagen.
De runners konden gered worden en
werden door de sleepboot „de Schelde"
aan boord genomen.
Dat er geen slachtoffers te betreuren zijn,
vindt zijn oorzaak in de omstandigheid, dat
de bemanning het ongeluk zag aankomen en
zich op alles had kunnen voorbereiden.
kunstenaar het best geschikt is om kunst uit
te voeren.
Streicher heeft blijkbaar ook niet bedacht,
toen hij zijn smakelooze vertooning op touw
zette, dat ieder mensch in zijn leven en werk
behoefte heeft aan critiek, waarmee hij vaak
zijn voordeel doet al erkent hij dat niet
openlijk en dat giegelende revuedanseresjes
wel de beste objecten waren omde non
sens van zijn theorie te bewijzen.
R. P.
Verbreeding Raambrug.
Kosten 19.625.
Nader wordt uit Rotterdam gemeld:
Naar kapitein B. 't Hart aan de directie van
L. Smit en Co's Internationalen Sleepdienst
heden heeft geseind, is de „Kantoeng" in
derdaad gezonken.
De sleepbooten zoeken de omgeving af voor
eventueel drijvende materialen. Wanneer zij
niets van belang mochten vinden keeren zij
hedenmiddag naar huis terug.
Over 2 a 3 dagen kunnen de „Humber" en
de „Schelde" in de eigen haven van L. Smit
en Co's Internationalen Sleepdienst verwacht
worden.
„De Kantoeng".
De Kantoeng, welke gebouwd is op de werf
Gusto te Schiedam heeft 2 millioen gulden
gekost.
Het gevaarte had een gewicht van 3.500 ton,
terwijl de afmetingen waren 67.50 meter leng
te, 20 meter breedte en een diepgang van 3'.80
meter.
Het vaartuig was in buitengewoon korten
tijd gebouwd, hetgeen zijn oorzaak vond in 't
feit, dat voor het transport naar Indië reke
ning moest worden gehouden met de moeson-
condities in den Indischen Oceaan.
Hiervoor was het noodig, dat het transport
niet later dan begin Mei te Aden zou aan
komen.
Men had gerekend, dat het transport onder
normale, omstandigheden met een gemiddel
den voortgang van 3 1/2 a 4 mijl zou geschie
den, terwijl voor het geheele traject circa 3
a 4 1/2 maand gemoeid zou zijn.
Het vaartuig, dat met een staaldraad van
520 meter aan de sleepboot was verbonden,
was door 4 runners bemand.
Het transport was Donderdagmorgen 4
Maart om kwart over tien onder groote be
langstelling vertrokken met bestemming
Banka, en passeerde Vrijdag Dungeness.
Ameiikaansche Glasbrillen
zijn sierlijk en onopvallend. De
allerlaatste modellen bij KEIP de
vakopiicien.
Gi. Houtstraat naast Luxor
De jeugdige dader bekent
In vlaag van woede gehandeld
Wij hebben reeds medegedeeld, dat he'
bedoeling is de Raambrug te verbreeden.
B, en W. vragen daarvoor een bedrag vai.
f 19.625 aan den Raad.
Zaterdagmiddag omstreeks drie uur
ontstond in een woning aan het Mod
derpad te Hoofddorp een ernstige
woordenwisseling tusschen den 45-
jarigen bewoner P. v. D. en den 1814-
jarigen zoon van diens huishoudster
J. J. P. De jongen wond zich daarbij
zoo op, dat hij Van D. met een dolk
mes eenige steken in schouder en rug
toebracht, zoodat deze in zorgwekken-
den toestand naar de St. Johannes de
Deo te Haarlem moest worden overge
bracht.
Het slachtoffer stond te Hoofddorp minder
gunstig bekend en ging zich herhaaldelijk te
buiten aan het gebruik van sterken drank. Dit
was ook de reden, dat zijn echtgenoote enkele
jaren geleden met de kinderen de echtelijke
woning verliet.
Ook met de huishoudster, die daarna bij
Van D. haar intrek nam, had hij voortdurend
ruzie. Dit werd tenslotte zoo hevig, dat hij de
vrouw enkele weken geleden met haar heele
meubilair op straat zette, waarop zij naar
Haarlem trok. Doch dat scheen Van D. ook
niet te bevallen, want in de woning, die de
vrouw in Haarlem gehuurd had. zocht hij
haar herhaaldelijk op. Zaterdag had de vrouw
zich weer naar Hoofddorp begeven, om op
haar beurt Van D. te bezoeken.
De 18-jarige zoon van de vrouw, J. P. P.,
kon zich daarmee niet vereenigen en reisde
zijn moeder na, om haar te bewegen, naar
Haarlem terug te gaan. De vrouw had echter
weer vrede gesloten met Van D. en zei haar
zoon dat zij weer bij deze zou gaan wonen. De
jongen ontstak daarover in woede en gaf zijn
moeder een klap in het gelaat.
Hierop ontstond tusschen den jongen en
Van D., die het voor de vrouw op nam, een
vechtpartij. Van D. wist zich los te rukken en
vluchtte naar de achter de woonkamer gele
gen slaapkamer. De jongen had inmiddels een
groot dolkmes te voorschijn gehaald, dat hij
even te voren bij een der buren had gekocht
en trad met dit mes in de hand de slaapka-
Het woord is aan
Mme. Swetchine:
Zij die veel geleden hebben
zijn als zijdie vele talen
kennen: zij hebben geleerd
allen te verstaan en worden
door allen verstaan
mer binnen, waar Van D. hem met een Indi
sche klewang stond op te wachten.
Opnieuw ontstond een vechtpartij, waarbij
Van D. zich bukte, om te trachten den jongen
te „scheppen". De jongen maakte van deze ge
legenheid gebruik om Van D. verschillende
malen met den dolk in het hoofd en den rug
te steken. Gelukkig waren de meeste steken
te hoog gericht, zoodat zij op het schouder
blad afgleden, doch een der steken heeft toch
een long geraakt.
Van D. zakte hevig bloedend in elkaar, waar
na de jongen zich in dolle woede op zijn
slachtoffer wierp. Op het geschreeuw van de
vrouw kwam een woonwagenbewoner toesnel
len, die de vechtenden wist te scheiden. Van
D. vluchtte door het venster van de slaapka
mer en strompelde hevig bloedend bij buren
binnen, die onmiddellijk de politie waar
schuwden en geneeskundige hulp inriepen.
Deze laatste bleef vrij lang uit, daar de
Hoofddorpsche geneesheeren afwezig bleken
te zijn, zoodat men de komst van dr. van H.
uit Nieuw Vennep moest afwachten. De wijk
zuster uit Hoofddorp had inmiddels de eerste
hulp verleend en na door den geneesheer te
zijn verbonden werd het slachtoffer in zeer
ex-nstigen toestand per ziekenauto naar de St.
Johannes de Deo te Haarlem overgebracht.
De jongen werd onmiddellijk door de politie
van Hoofddorp in arrest geseteld en legde een
volledige bekentenis af. Het dolkmes, dat hij
na het plegen van de daad in een sloot gewor
pen had bleek hij enkele oogenblikken tevoren
bij een bewoner van het Modderpad te hebben
gekocht. Toen deze hem er op wees dat het
een verboden wapen was, had de jongen ge
antwoord: „Ik heb het maar een oogenblikje
noodig!"
De jeugdige dader verklaarde, dat hij in de
bestaande ongeoorloofde verhouding tusschen
Van D. en zijn moeder niet had kunnen be
rusten. Hij was naar Hoofddorp gekomen, om
haar te overreden, weer naar Haarlem teru}.
te gaan. Daar hij echter wist, dat Van D. een
klewang in huis had, had hij den dolk ge
kocht om zich zoo noodig te kunnen verdedi-
gen. De jongen zal morgen ter beschikking
worden gesteld van de Justitie te Haarlem.
Het gebeurde wekte uiteraard in het rustige
Hoofddorp Zaterdagmiddag groote beroering
en ook Zondag, toen aanvankelijk het gerucht
de ronde deed, dat het slachtoffer reeds zou
zijn overleden, voi-mde deze gebeurtenis het
onderwerp van menig gesprek.
Hoewel de toestand van de gewonde zeer
ernstig is. is er volgens onze laatste informa
ties geen direct levensgevaar meer. Waar ech
ter een der longen getroffen is. bestaat er na-
tuui-lijk nog kans op complicaties. Er bestaat
echter thans gegronde hoop, dat men er in zal
slagen, den patiënt in het leven te houden.
(De New Yorksche kleermakers
hebben een show georganiseerd,
die een -pleidooi moest zijn voor
veel kleuriger heerenkleeding).
Kleuriger kleeding voor den man,
Dat is het Amerikaansche plan,
Zult gij die dragen en vei'dragen?
Nee, zeg ik, mannenbroeders, nee,
Wij doen niet aan dien opzet mee.
Als men om onzen steun komt vragen.
'k Zeg niet dat het niet mooi zou staan,
Als gij hx kleuren rond zoudt gaan,
Als rose, lila of oranje.
In zacht zeegroen of hemelsblauw,
In plaats van zwart of bruin of grauw.
Maar ik voel niets voor die campagne.
Kleur past bij onze forsche lijn
En zou voor ons opwekkend zijn,
Zij zou ons leven zelve kleuren,
Gaf glans aan werkplaats en kantoor.
Zelfs 't stadsbeeld werd er fraaier door.
En toch moet het maar niet gebeuren.
Want er is nog een andre kant,
Vóór alles is de man galant,
Dat hoef ik nauwlijks te vertellen;
Al valt ons dan het offer zwaar.
Wij mannen willen toch, nietwaar.
De vrouw niet in de schaduw stellen.
Contingenteering ruw- en wit-
suiker wordt opgeheven.
Naar wij vernemen zullen de contin-
genteeringen van ruw- en van wit-
suiker binnen korten tijd worden op
geheven.
Hoeveel behang U ook koopt op dien
éénen dagU krijgt Uw bestede
geld gehéél tei-ug!
In MAART houden wij een gratis
koopdag. Zaterdag 3 April wordt
bekend gemaakt welke dag het ge
weest is.
Wilt U dat gelukje treffen? Koop Uw
behang dan bij
H.M.Bakket^Gen.Cronjestr.lSS^el.ïlóS?
(Adv. ingez. Med.)
De Spaansche burgeroorlog: Valencia kon
digt voedselrantsoeneering af. pag. 4
Aan de Fransch-Spaansche grens is in een
trein een boni ontploft. pag. 4
Léon Blum acht het economisch herstel in
Frankrijk bereikt. pag. 4
Ir. de Kok en Schmidt Crans zijn Zondagmid
dag op Ypenburg geland. pag. 3
De tinbaggermolen „Kantoeng" is nabij den
vuurtoren Eddy Stone omgeslagen en ge
zonken. pag. 1
Bij een twist te Hoofddorp heeft Zaterdag
middag een 18-jarige jongen een man
ernstig gewond. pag. 1
Nederland wint den voetbalwedstrijd tegen
Zwitserland. pag. 6
P. A. Lammerts van BuerenNogmaals de
tijdlimiet bij cricketwedstrijden. pag. 8
Springer heeft den tweekamp tegen Keiler g-e
wonnen. pag. 8
ARTIKELENENZ.
R. P.: Dansende Kunstcritici. pag. 1
Mr. E. Elias: Haagsche zorgen. pag.3
Dat wat je niet hebt. pag. 3
Dr. E. van Raalte: Verruiming van handels
verkeer tusschen de Oslostaten mogelijk.
pag. 4
H. de Bois: Jubileumtentoonstelling H F.
Boot pag. 13
J. B. Schuil over „Groote liefde" pag 13
P.: De Oranjeploeg wint met 21 van Zwit
serland. pag. 5
H. D. Vertelling: De steno-typiste. pag. 9
De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge
nomen op ivg. 11.
