IBIS SHAG
BUREN
DONDERDAG 11 MAART 1937
HAARLEM'S DAGBLAD
7
Uit Haarlem's
Gemeenteraad
(Vervolg van -pag. 6.)
De heer Van Dam (VD.) sloot zich gedeel
telijk bij dat betoog aan. De grondbelasting is
evenwel geen groote maatstaf. Eenige onbillijk
heden uit de straatbelasting moeten wegge
nomen worden.
Spreker vroeg of de verhooging van het ver
gunningsrecht opgelegd is of dat de raad het
laan verwerpen. Kaai de zaak niet tot een vol
gend jaar aangehouden worden.
De heer Roodenburg (C.H.)wethouder,
zei dat een wijziging der straatbelasting moei
lijkheden oplevert. De quaestie is bij B. en W.
in behandeling.
De grondbelasting zou geen goede maatstaf
zijn voor aanslagen der straatbelasting.
B. en W. hebben geïnformeerd hoe het zit
met de verhooging van het vergunningsrecht.
Daarbij is gebleken dat het een der eersten
van het rijk is waarvan niet wordt afgewe
ken. Als de gemeente de verhooging verwerpt
dan komt de extra subsidie uit het Werkloos-
beidesulbsidiefonds in gevaar. Als de raad de
verhooging aanneemt zullen B. en W. alsnog
trachten die verhooging niet toegepast te
krijgen.
Het voorstel van B. en W. inzake de verhoo
ging van het tarief voor het vergunnings
recht werd daarop zonder stemming door den
raad aangenomen
De bedrijven
De heer Van der Veldt (r.k.) drong aan
op een wijziging van het vastrechttarief voor
het gas.
De heeT Van Boekhoven (s.d.a.p.) v
hoewel B. en W. het in de memorie van ant
woord ontkennen, overtuigd, dat het gasbe
drijf kunstmatig in stand gehouden wordt. Gas
is uit den tijd, daarom moet ook het gebruik
van eleotriciteit voor verwarming bevorderd
worden, Op den dnur zal de électriciteit het
toch geheel van het gas winnen. De omzetten
der Haarlemsohe bedrijven wijzen daarop vol
doende.
Daarom moet uitbreiding der gasfabriek zoo
veel mogelijk voorkomen worden. Men moet de
gang van den tijd niet willen tegengaan.
De heer Roodenburg (C.H.), wethouder,
zei dat het vastrechttarief nog eens bekeken
zal worden.
Voor eleotriciteit is een grootere toekomst
dan voor het gas. maar wij staan met de gas
fabriek toch niet zoo, dat wij behoeven te
zeggen: het is afgeloopen. De gemeente past
in het stadhuis gasverwarmingr toe omdat dit
voor de gemeente het goedkoopst is. Bevorde
ring van heit koken op eleotriciteit kan niet
sterk aangemoedigd worden, want als er in
bepaalde uren meer electriciteit wordt afge
nomen, zou er wel eens een grens 'komen aan
de capaciteit.
De balans.
De heer Roodenburg (C.H.)wethouder,
deelde mede, dat bij de behandeling enkele
posten zijn gewijzigd. De stijging is slechts
enkele honderden guldens.
De geheele begrooting werd goedgekeurd met
de stemmen der communisten tegen.
M. DE BRAAL, de nestor van Sen Raad, die
den voorzittgr huldigde voor zijn leiding.
De lieer De Braai (A.R.) nestor, huldigde
den voorzitter voor zijn goede leiding en
bracht ook huidie aan de wethouders en aan de
ambtenaren, die aan de samenstelling der be
grooting hebben medegewerkt.
De voorzitter dankte en bracht hulde aan
den raad die medegewerkt heeft aan een vlot
te behandeling der begrooting.
BADHUIZEN „WITTE KRUIS", HAARLEM.
Het aantal genomen baden in de afgeloopen
maand Februari was:
Badhuis Koudenhorn mannen 936, vrouwen
426 baden werkloozen 152, totaal 1514.
Badhuis Leideehcplem mannen 1420, vrouwen
683 sohoolibadën 732, baden werkloozen 214, to
taal 3049.
Badhuis Söhotersingel mannen 1756, vrouwen
812, school'badien 1102, baden werkloozen 251,
totaal 3921.
Badhuis Hofdijkplein mannen 1580, vrouwen
660, schoolboden 1097, baden werkloozen 390,
totaal 3727.
Badhuis van Egmondstraat mannen 1826,
vrouwen 1012 schoolbaden 1166, baden werk
loozen 519, totaal 4523.
PROGRAMMA VAN DE HAARLEMSCHE
RADIO CENTRALE OP VRIJDAG 12 MAART
Progr, 1: Hilversum n.
Progr. 2: Hilversum I.
Progr. 3: 8.Keulen 9.20 Pauze 10.10
Deutschlandsender 10.35 Piauze 11.20 Dan-
marks radio 12.05 Parijs Radio 1.05 Vlaamsch
Brussel 3 20 Parijs Radio 5.20 Keulen 6.50 Pa
rijs Radio 7.50 London Regional 8.35 Berlijn
9.20 Diversen 9.50 Berlijn 11.20 Danmarks
Radio.
Progr. 4: 8.Vlaamsch Brussel 9.20 Pauze
10.35 London Regional 12.50 Droitwich 1.20
London Regional 4.20 Droitwich 9.40 Boeda
pest 11.25 Droitwich.
Progr. 5: 8.00—7.Diversen. 7— Eigen
gramofoonplaten concert: Populair. 1. Pari-
ser Einzugsmarsch, Odeon orkest 2. Parade
der Zinnsoldaten, Dajos Bela, 3. Puppe und
Hampelmann, idem; 4. Siamesische Wacht-
parade, idem; 5. Tee berm Maikafer, idem;
6. Lampenputzer Galopp. Polydor Strijkor
kest; 7. Eine lustige Schlagerfahrt, Oskar
Joost; 8. Stiefelputzer Marsch, Polydor Strijk
orkest, 9. Wir sind richtig, Adalbert Lutter;
10. Ein Abend bei Paul Lincke, Strijkorkest:
11. Die Schlittschuhlaufer, Odeon dansorkest
12. Viennese Memories of Léhar. Reginald
Dixon; 13. Wiener Praterleben, Odeon dans
orkest; 14. Unter dem Siegesbanner, Odeon
orkest. 8.0012.— Diversen.
MARKT WOERDEN
Aanvoer 17 partijen kaas: Met rijksmerk le
kw. f22—f 23,50; met rijksmerk 2e kw. f20—
f 21. Handel matig.
Haarlemsche Bestuurdersbond
De werkloosheid gaf veel werk.
Het jaarverslag van den Haarlemschen Be
stuurdersbond geeft een overzicht van de
vele werkzaamheden welke door deze plaat
selijke vakcentrale in het afgeloopen jaar
werden verricht. Vooral de heerschende werk
loosheid en de werkloozenzorg hebben veel
werk gevraagd in het verslagjaar en vele ma
len werd in conferenties zoowel als door cor
respondentie in het belang van de werkloo
zen opgetreden, ook voor de buitengemeen
ten Heemstede en Bloemendaal. Gememo
reerd wordt de actie tegen de intrekking van
den huurbijslag. de verstrekking van brand
stofbijslag, verstrekking van margarine te
gen verminderden prijs en inzake de loonen
in de werkverschaffing, waarbij meermalen
met succes werd opgetreden. Het ledental
is over het afgeloopen jaar met 200 gestegen
en bedroeg op het eind van 1936 totaal 7630.
De actie voor het Plan van den Arbeid
heeft de volle aandacht van het bestuur ge
vraagd, terwijl het overzicht van de gehou
den conferenties, van vertegenwoordiging op
vergaderingen en congressen en in een 25-tal
commissies waarin de H. B. B. haar vertegen
woordigers heeft, aantoont, dat de moderne
vakbeweging hier ter stede haar invloed
overal doet gelden.
Het financieele verslag geeft een totaal
aan inkomsten en uitgaven f 5450.
Bureau voor Arbeidsrecht.
Het uitvoerig verslag van het Bureau voor
Arbeidsrecht van Mi-. H. O. Drilsma, begint
met te verklaren, dat in het afgeloopen jaar
minder kwesties aanhangig werden gemaakt
dan de jaren daarvoor. „Hoe verschillend een
bureau voor arbeidsrecht in tijden van wel
vaart of in tijden van economische depressie"
aldus het verslag. „Als volop gearbeid wordt,
als allerwege druk werk voorhanden is, dan
zijn er natuurlijk veel maatschappelijke bot
singen en dus krenkingen van recht, de ont
slagen worden niet vermeden, en de arbeider
eischt hetgeen hem wettelijk toekomt en
schroomt niet een ontslag. Hoe geheel anders
in dezen tijd: gedwongen door den geesel der
werkloosheid, het spook om verstoken te
worden van uitkeering bij ontslag voor oogen,
omdat de patroon mededeelt dat het ontslag
te wijten is aan eigen schuld van den arbei
der, laat men onrecht gedijen en houdt zoo
lang mogelijk bond, bureau en rechter er
buiten. Eien verkeerd systeem, maar zeer be
grijpelijk. Zoo komt het ettelijke malen voor,
dat op ateliers en fabrieken, bij werkgevers
niet betaald wordt het loon gedurende de
carenzdagen en 20 pet. voor den betrekkelijk
korten tijd gedurende welken de werkgever
verplicht is, bij ziekte te betalen. Zoo woe
kert het onrecht voort. Typisch crisisver
schijnsel.
Ook het feit dat practïsch de patroon bij
ontslag kan veroorzaken dat niet betaald
wordt, omdat de gemeentelijke diensten op
hem afgaan, is in hooge mate bedenkelijk.
Ook het aantal zaken betreffende Ongevallen
wet en Ziektewet loopt terug, weinig arbeid,
weinig ongevallen, weinig ziekte tijdens
dienstbetrekking. De rechtspraak in dat
soort zaken laat nog immer veel te wenschen
over; practisch geeft de deskundige op me
disch gebied den doorslag. Wij hebben schrij
nende gevallen, één geval uit IJmuiden zelfs
dat voor een leek onbegrijpelijk is. Een man
op een stok zwaar leunend, die moeilijk een
trap kan oploopen, wordt steeds verminderd
in uitkeering op grond van toenemende ar
beidsgeschiktheid. Beroep, hooger beroep,
baten niet.
De nieuwe wet op den huurkoop en koop
op afbetaling gaf veel verbetering, maar uiter
aard komen de gevolgen van de oude wet
TABAK
10, 12, 15 cf. p. pakje
OLDENKOTT
VOOR DE PIJP
BofebeSmann
Ielker...mcm7
Rookt IBIS bij voorkeur uit een IBIS-pijp.
8ij Uw winkelier verkrijgbaar.
(Adv. lngez. Med.)
voorloopig nog steeds onder onze oogen. Het
geval dat op een Singernaaimachine was be
taald f 91 (terwijl het totaal bedrag was f 110)
terwijl de rest door werkloosheid niet betaa.ld
kon worden, waardoor beslag volgde en terug
halen der machine, is één der ergerlijkste
staaltjes.
Over het verslagjaar werd een bedrag van
f 5540, geind voor de cliënten, terwijl het
overzicht aantoont, dat er 496 procedures in
1936 aanhangig werden gemaakt.
De komende wereldtentoon
stelling te Parijs.
Lezing door den heer A. Pieters.
Voor de afd. Haarlem van de Ned. Reisver-
eemiging hield de heer A. Pieters, directeur van
het Centraal Bureau te Den Haag, gisteravond
in de turnzaal van het Gem. Concertgebouw
een lezing over De komende wereldtentoon
stelling te Parijs.
De voorzitter der afdeeling Haarleon, de heer
J. G. Kraan, leidde den spreker met eenige har
telijke woorden in.
De tentoonstelling te Parijs aldus ving de
heer Pieters zijn rede aan, is een groote en be
langrijke gebeurtenis. Te Parijs rekent men
op 30 millioen bezoekers. Een vast adres zal te
Parijs gevestigd worden om de leden der Ned.
Reisvereeniginig behulpzaam te' zijn
Spr. weniscMe zijn voordracht in tweeën te
splitsen.
Voor de pauze sprak de heer Pieters over
die stad Parijs. Aan de haard van talrijke licht
beelden gaf spr. een interessanten indruk van
de vele bezienswaardigheden die Parijs biedt.
Na de pauze vertelde spr een en ander over
de komende wereldtentoonstelling.
Men wil op deze tentoonstelling de balans
maken van de wereldbeschaving. De tentoon
stelling wordt in het hart van Parijs bij de
Place de la Concorde opgericht. Er komen 27
ingangen waarvan 10 hoofdingangen.
De toegangsprijs zal 6 fres. bedragen.
Verder komt er nog een koloniaal centrum,
terwijl een gebied van 5 Hectaren beschikbaar
zal worden gesteld voor exposities van de
Fransche provincies.
Het terrein wordt op zeer bijzondere wijze
verlicht. De Eifeltoren zal in het brandpunt
van de verlichting staan
Als blijvend gebouw zal worden opgericht
een nieuw ..Trocadéro" vlak tegenover den
Eifeltoren. Hier komt ook het „Hollandhuis".
Twee «groote musea worden opgericht om de
kunstschatten van Frankrijk en Parijs te
bevatten.
Rolbruggen over die Seine en roltrappen zul
len eeai bezoek ten zeerste veraangenamen.
Spreker- lichtte ook dit tweede deel van zijn
voordracht toe met verscheidene interessante
lantaarnplaatjes.
De Parijsche wereldtentoonstelling belooft
dus wel iets bijzonders te worden!
(IIN/T IN UTIIREN^j
HET TOONEEL
DE WEDSTRIJD VAN CREMER
l
MUTUA AMICITIA EN ADO-D.V.S.
De uitslag van den wedstrijd van Cremer is
heden bekend geworden en daarmee is de bar
rière opgeheven voor den criticus om zijn ver
slag over de prestaties van de verschillende
vereenigingen in dezen wedkamp te publicee-
ren. Dit verslag geeft ik acht het noodig
hierop den nadruk te leggen, omdat ik ook
jurylid was het persoonlijk oordeel van den
criticus van Haarlem's Dagblad en dus niet dat
van de jury.
Dat Cremer gelukkig is geweest in de keuze
der vereenigingen. weike dit seizoen voor de
leden zijn opgetreden, zal zeker wel ieder be
amen, die den wedstrijd heeft gevolgd. Het
groote succes, dat de vier vereenigingen bij
het publiek hebben behaald, was er het beste
bewijs van. De voorstellingen stonden alle op
een vrij hoog peil, al zou ik niet gaarne
willen beweren, dat ik door Haarlemsche ver
eenigingen niet dikwijls even goede en ook wel
betere voorstellingen heb gezien. Maar de
opvoeringen waren alle zonder uitzondering
zeer goed verzorgd en gaven al waren zij dan
ook niet vlekkeloos het overtuigend bewijs
van de groote toewijding dezer dilettanten en
van een niet gering talent van sommigen der
spelers.
De vereenigingen kwamen in hun prestaties
elkander zeer nabij en hebben het de jury dan
ook allerminst gemakkelijk gemaakt. De voor
stellingen van Ado-D.V.S., Helmers en Molière,
die respectievelijk den tweeden, derden en vier
den prijs behaalden, ontliepen elkaar zelfs zoo
weinig in artistieke waarde, dat een omgekeer
de volgorde even goed denkbaar zou zijn ge
weest.'Het verschil was minimaal en Molière
heeft als geheel een bijna even goeden indruk
op dezen wedstrijd gemaakt als Ado-D.S.V. en
Helmers. Alleen Mutua Amicitia ging boven
deze drie vereenigingen uit. doordat de Rot
terdammers een beter geheel vormden en hun
voorstelling zoo goed als geen zwakke plekken
vertoonde.
Mutua Amicitia staat met de opvoering van
Blanke Ballast in mijn waardeering nummer
één, omdat de spelers het meest de bedoelingen
van den schrijver hebben benaderd. Er was op
het tooneel werkelijk de beklemmende sfeer
van de tropen, men voelde den demoralisee
renden invloed van het moordende klimaat op
deze in de eenzaamheid samen gebracht Euro
peanen en onderging daardoor de tragiek van
deze menschen.
En er werd wat in dit stuk van zeer
groot belang is ook sterk spel gegeven.
Behalve de zendeling, die beneden zijn taak
bleef, waren allen tegen hun rol opgewassen,
al vielen er natuurlijk aanmerkingen te ma
ken. Zoo was de dokter, hoewel door den
heer Cor de Wolf zeer fijn en met een bij
zonder mooien kop gespeeld, niet geheel de
door den drank vernietigde mensch. Hij was
niet wat wij toch feitelijk in zijn uiterlijk
moesten zien en in zijn stem moesten hooren
„gefiltereerd van whisky".
Maar overigens waren alle rollen hoofd
zoowel als bijrollen uitstekend bezet:
Witzel. een ruwe kerel, die aldoor liet voe
len, dat hij enkel door het klimaat en de
eenzaamheid zoo was gezakt, maar toch nog
vocht om niet geheel ten onder te gaan,
Aüen Langford in het begin ietwat te braaf
en te zoetig hij sprak toen ook te bqeke-
rig maar overtuigend in zijn langzame ver
wording en waarlijk tragisch tegen het.slot,
Tondelèo. hoewel uiterlijk niet geheel de
verleidelijke mulattin, in haar spel en uit
beelding toch wel geheel het sensueele, bijna
dierlijke wezen, dat zij zijn moest.
En wat mij vooral in deze opvoering bij
zonder trof, was de zeer sterke bezetting der
bijrollen, een factor, welke bij de beoordee
ling in een wedstrijd zwaar weegt. De bij
figuren waren bijna nog beter dan de hoofd
rollen. Welk een voortreffelijke Ashley bij
voorbeeld was de heer Jac. Beek, aan wien
de eerste prijs bijrol is toegekend. Hij speel
de dit menschel ijk wrak met volledige over
gave en zoo overtuigend, dat wij in hem wel
het meest het slachtoffer der tropen zagen.
Uitstekend in hun realistische uitbeelding, de
bonkige stuurman en de machinist en op
merkelijk goed ook de 3 negers, die nu eens
echte negers waren.
Dat negers talent voor tooneelspelen heb-
Och jij praat ook altijd alles goed! O,
ben jij daar ook Willemien? Ga zitten, Moet
je nu eens hooren. Gisteravond zag ik om
half negen hier naast nog een man op be
zoek gaan en of half elf was hij nog niet weg.
Wat zeg jij daar nu van?
Hiernaast? Bij die mevrouw Hoepla, of
hoe ze heet?
Mevrouw Hoeperman heet ze, zei
Suze, en ik heb tegen Marie gezegd, dat het
best. familie kon zijn. een broer of zoo. Je
hoeft toch niet dadelijk iets kwaads te den
ken. Je bent toch buren met elkaar hè, en
dan kun je beter op goeden voet staan.
Maak ik soms ruzie met d'r? Doe toch
niet zoo overdreven! Ik houd er alleen van
precies te weten met wat voor soort men
schen ik me inlaat en als zoo'n vrouw nu
's avonds laat bezoek krijgt van heeren
wat jij, Willemien?
Gunst zeg, hoe durft zoo'n mensch!
vond Willemien en zei je niet dat er nog
een man op kamers was ook?
Och, zoo'n jong kereltje, vergoelijkte
Suze, maar ze werd genegeerd.
Ja, vinnigde Marie, ook dat nog. Die
was zeker gisteravond uit!
Foei, Marie, zeg toch niet zulke leelijke
dingen! Je weet er toch niets van!
Oh neen? Ik heb hem anders weg zien
gaan. En welke fatsoenlijke vrouw neemt er
nu een heer op kamers! Dat dóet men niet!
Nou. Marie, wij hebben mijnheer De Jong
toch ook hierboven op de voorkamer gehad?
Dat is heel wat anders. Wij waren met ons
tweeën.
Maar jij verzorgde hem toch alleen. Ik
was altijd den heelen dag weg. naar kantoor
Je bent niet wijs! Snibbig vie! Marie uit.
want mijnheer de Jong was nog altijd een
pijnlijk onderwerp voor haar. Hoe kom je
erbij om mij met zoo'n mènsch te vergelij
ken!
Gunst, ja, vond Willemien, wat een
vergelijking!
Waarom? Wat weten jullie voor kwaads
van mevrouw Hoeperman? Dat, ze jong is en
gescheiden? Dat ze er aardig uitziet? Dat er
een jongeman op kamers woont, die zeker
tien jaar jonger is? Is dat alles? Gunst men
schen als je daarom slecht bent, dan is de
halve wereld slecht!
Dat is ze ook! zei Marie vastberaden.
En dien mijnheer van gisteravond schijn je
maar te vergeten hè?
Suze haalde haar schouders op. Hoe gaat
het vandaag met je hoofd, Willemien?
Goed, dank je, zei deze kort, van dit ge
wichtig onderwerp op ongewoon snelle ma
nier afstappend omdat de buurvrouw haar nu
meer interesseerde, en tegen Marie: Hoe
vind jij dien tuin van d'r?
Heeft ze daar wat aan laten doen? Ik
heb er nog niets van gezien!
Lieve mensch, ze zijn den heelen mor
gen bezig geweest, heb je daar niets van ge
merkt? Dat rozeboompje. je weet wel. dat zoo
lief in dat perk stond, dat hebben ze ook weg
gehaald.
Wat zeg je! Dat boompje van mevrouw
Goedkoop! Dat rozeboompje? Marie zei het
met verontwaardigingfchaar schouders ge-
ergerd ophalend.
't Is niet te gelooven! En 't bloeide altijd zoo
beeldig. Wat heeft ze nu met dat randje
floxen gedaan?
Het heele perk is weg. Ze heeft er van die
rare plaggen mos in laten leggen met van die
malle steenen. Geen een gelijk aan de andere
Net- of ze uit afbraak komen.
Zoo'n rotstuin? vroeg Suze.
Nee, alles plat en naar achteren een
beetje hooger. Heelemaai niet ordelijk en
netjes. Enfin, wat kun je ook verwachten?
Dat moet ik eens even zien, zei Marie.
Gaan jullie mee kijken in de serre?
Met z'n drieën gingen ze naar de achter
kamer en Marie keek door het open serre-
raam naai- buiten.
Met een ruk draaide ze zich om en legde
haar vinger op de lippen.
Sst! Ze is in den tuin! En zich weer naar
buiten wendend zei ze vriendelijk: Goeden
middag mevrouw Hoeperman. Hebt u den
tuin wat op laten knappen?
Oh, dag juffrouw Wetering! Ik had uniet
gezien. Ja, ik keek eens even wat de tuin-
mar^. ervan gemaakt heeft. Er is nu nog niet
veel aan te zien natuurlijk, maar over een
maand zal er al wel het een en ander bloeien.
Het volgend jaar is hij natuurlijk pas heele
maai in volle fleur.
Zoo komen er nog bloemen in?
Die zijn er al! Maar ze moeten eerst wen
nen aan den grond hier, natuurlijk. Het is al
ver in den tijd en bloeiende planten kun
je niet verpoten.
Het lijkt nogal vlak, als je zoo kijkt, maar
dat groeit dan zeker nog allemaal op?
Heel hoog wordt het niet, dat hoort niet
in zoo'n tuin.
't Is snoezig mevrouw, werkelijk snoezig!
Vinden jullie niet? vroeg Marie en de an
deren haastten zich haar gelijk te geven,
En went u al een beetje in uw woning
mevrouw? Ik zag, u kreeg gisteren al bezoek,
niet waar?
Bezoek? Mevrouw Hoeper man dacht
even na. Nee. ik heb geen visite gehad.
Zoo? Dan heb ik me zeker vergist. Ik
meende, dat ik gisteravond iemand bij u zag
binnengaan.
Gisteravond? Oh ja. maar dat was geen
bezoek! Dat was de behanger, die had het
zoo druk, dat hij bij avond even het slaapka
mertje van m'n neef heeft geplakt. Daar
was zulk donker leelijk behang, ik heb er
een licht papiertje op laten plakken.
Uw neef.
Ja, de zoon van m'n oudsten broer. Z'n
ouders zijn in Indië begrijpt u en hij stu
deert hier.
Och zoo! Is dat uw neef! Zoo zoo. Nu
mevrouwtje, ik moet weer eens naar m'n
huishouding zien.
Dag dames.
Dag mevrouw.
Nou? Wat heb ik je gezegd? vroeg
Suze triomfantelijk.
En toch vind ik het raar, een behanger
's avonds, vond Willemien. Marie zei: hij lijkt
anders niets op haar, die neef. En hoe vond
je dien tuin? Daar kunnen we nu den heelen
zomer tegen aan kijken! Zooiets moest ver
boden zijn! Zou de schoonheidscommissie
daar niets tegen kunnen doen?
Ik vind' het wel aardig, zoo'n tuin. Een
beetje Engelsch hè? zei Suze.
Och jij! Jij vindt alles goed wat dat
mensch doet.
Ik heb ook nog niets verkeerds gezien
Of mag ze haar kamers niet laten behangen?
In ieder geval had ze een bespottelijke
japon aan. Wie draagt er nu zoo'n licht flod
derding, als gescheiden vrouw?
In de woning ernaast danste mevrouw Hoe
perman met haar dochtertje van vier de ka
mer rond. Jij lekkere poezesnoes! Zul jij
nooit zoo'n rare zure toet krijgen, als die
tantes van hiernaast? HELEN.
ben, mochten wij reeds herhaaldelijk op de
film zien. Wij zagen het ook nu weer in Jim
Flsk. den neger, die het kleine scènetje,
waarin hij optrad, verrassend zuiver en
raak speelde
Te meer trof mij deze realistisch-juiste uit
beelding van de zwarte bedienden, omdat juist
in de in de tropen spelende stukken wij
zagen het weer in Sonna de Inlanders en
de negers ons zelden of nooit kunnen doen
vergeten, dat zij verkleede en „geschminkte"
Europeanen zijn.
Ook in het decor en de costuums was de
lokale kleur zeer goed getroffen. Men voelde
in deze opvoering aldoor de bekwame regie,
die het geheel had geleid. In een enkele scène
namelijk het tooneel van 't drinkgelag in
II. dat niet woest cr. suggestief genoeg was
schoot de regie te kort. maar daar stond
zooveel goeds tegenover bijvoorbeeld in de
met dynamiek en temperament gespeelde
groote scènes dat het werkelijk niet te
verwonderen is, dat de eerste prijs voor regie
aan den heer de Wolf is toegekend.
Als geheel dus een opvoering, die aan hooge
eischen voldeed en een sterken indruk maak
te
AdoD.V.S. zou waarschijnlijk een even
goeden indruk hebben gemaakt, wanneer de
voornaamste rol, die heel het stuk feitelijk be
heerscht beter bezet ware geweest. Het is al
tijd min of meer een gevaar voor dilettanten
een stuk te spelen, dat wij in superieure ver
tooning gezien hebben. Dat bleek ook hier.
Zij. die zich de voorstelling van De Dienst
knecht In het Huis, van Verkade herinneren,
zullen ook weien, wie de schrijver met Manson
heeft bedoeld. De „dienstknecht" is niet
minder dan een Goddelijke figuur en er
moet van dezen Manson een zoo groote wij
ding uitgaan, dat hij ver boven het ge
woon menschelijke uitstijgt. Hij is in deze
moraliteit een symbool.
Hiervan nu was in de opvoering der Hage
naars geen sprake. Van zijn Goddelijke
missie merkten wij in dezen Manson al heel
weinig. Hij was niet de alles en allen doml-
neerende, hooge. onaantastbare figuur. Zijn
spel was t-e gewoon menschelijk en miste
wijding. Dit was de ooreaak, dat de eigenlijke
bedoeling van den schrijver onvoldoende tot
haar recht kwam.
En dat was wel heel jammer, want overi
gens viel er in de opvoering van ADO—DVS
zeer veel te loven. De rollen van den bisschop
van Lancashire, dominee Smith, de tante van
Mary en Robert Smith, den werkman, waren
zelfs heel sterk bezet, zoodat de groote speel-
scènes, dank zij deze personen, volkomen hun
deel kregen. Men voelde onmiddellijk, dat
deze spelers op het tooneel geheel thuis wa
ven. Er zat ook climax in deze opvoering, die
tegen het slot tot een zoo groote hoogte steeg,
dat wij het des te meer betreurden, dat te
genover deze menschen geen andere „dienst
knecht" stond.
Een wel zeer gave uitbeelding bijvoorbeeld
gaf de heer Van der Vet van den bisschop van
Lancashn-e, een figuur, die geen moment de
conventioneele marqué werd en toch aldoor
de verpersoonlijking van het kwaad bleef. De
tweede prijs hoofdrol, hem toegekend, was
dan ook volkomen verdiend. De heer Natzijl
heeft een mooie, klankrijke stem en wist zich
als dominee voor te veel pathos te hoeden.
Hij speelde met veel overtuiging en kracht en
Annie Leenders gaf hem als de tante van
Mary een lang niet gemakkelijke rol uit
stekend part'j. De tooneelen, welke zij samen
te spelen hadden troffen mij door groote
eenheid en mooi samenspel.
Robert Smith, de werkman, was er voor de
pauze nog niet geheel en al in, maar hij ver
goedde dit geheel door zijn verhaal van de
riolen, dat hij met zulk een overtuiging en zoo
prachtig van dictie gaf, dat het één der hoog
tepunten van den wedstrijd werd.
De rol van Maa-y, het jonge, reine meisje,
ging eenagszins boven de kracht van Enny de
Vletter. Zij deed nu en dan wel goede dingen,
maai- zij vermocht ons toch geen oogenbli'k
te ontroeren. En dat laatste mogen wij toch
van Mary verwachten, wanneer zij zoo ge
speeld wordt, als de rol verlangt. Ook was de
actrice wat te oud voor deze rol. Dit laatste
moeten wij ook van Rogers zeggen. De schrijver
heeft met- dezen „hulp van Manson", eerder
een jongen dan een man bedoeld. De heer Fa-
ber speelde niet slecht, maar hij was toch niet
de persoon, die hij zijn moest.
Zoo waren er in deze opvoering nog al zwak
ke plekken. Dat zij ondanks dat toch nog zoo
veel indruk maakte en zelfs tegen het slot
ontroerde, kwam door het sterke van binnen
uit komende spel vaai vièr der hoofdpersonen.
Ook deze opvoering was uitstekend voorbe
reid, zooals wel bleek uit de uitmuntende rol-
kennis, het tempo en het zeer goed op elkaar
afgestemd samenspel. Daarentegen is de regie
te kort geschoten in de aankleeding van het
tooneel, die vrij burgerlijk en ook niet volgens
de aanwijzingen van den auteur was. Maar
zeer goed was weer de stemmingsvolle belich
ting aan het slot van elk bedrijf.
Ten slotte zij hier nog vermeld, dat de Hage
naars zeer correct en goed spraken en de
eerste prijs voor de beste uitspraak dan ook in
alle opzichten verdiend hebben.
In ons slotartikel zullen wij de voorstellingen
van Helmers en Molière bespreken.
J. B. SCHUIL
Uitslag van den tooneclwcdstrijd.
Hier volgt de uitslag van den in het afgeloo
pen seizoen door de Kon. Letterk. Vereeniging
„J. J. Cremer", ter gelegenheid van haar 55-
jarig bestaan gehouden tooneel wedstrijd.
Algemeene prijzen.
le prijs: Kon. Erkende Declamatie Club
.Mutua Amicitia" te Rotterdam met „Blanke
Ballast" door Leon Gordon.
2e prijs: Vereenigde Tooneelvereeniging
„ADO en VDS" te 's Gravenhage met „De
Dienstknecht in het huis" door Charles Rann
Kennedy.
3e prijs: Rederijkerskamer „Helmers" te Am
sterdam met „De Duivel" van Frans Molnar.
4e prijs: Utrechtsche Rederijkerskamer „Mo
lière" met „Sonna" door Jan Fabricius.
Eere-prijzen.
Beste uitspraak „ADODVS" te 's Graven
hage.
Beste samenspel „ADO-DVS" te 's Graven
hage.
Beste Regie le prijs „Mutua Amicitia" te
Rotterdam (Oor de Wolf).
Beste Regie 2e prijs „Helmers" te Amster
dam (Cor Pieters).
Beste tooneel aan kleeding „Mutua Amicitia"
te Rotterdam.
Personeele prijzen:
le prijs dame in hoofdrol, mevr. J. v. d. Bilft
Kouw als Sonna in „Sonna". 2e prijs dame
in hoofdrol. Annie Leenders als de Tante van
Mary in „De Diensknecht- in het huis". 3e prijs
dame in hoofdrol, Bella Heil- Godfroy als
Tondeleo in „Blanke Ballast", le prijs heer in
hoofdrol. Wim Bischot Jr. als de duivel in „De
Duivel". 2e prijs heer in hoofdrol. A. C. v. d.
Vet als Bisschop van Lancashire in „De Dienst
knecht in het huis". 3e prijs heer in hoofdrol,
W. Leenders als Robert Smith in „De Dienst
knecht in het huis", le prijs dame in bijrol,
Miep Delfgaauw als Nïti in „Sonna". le prijs
heer in bijrol, Jnr Boek als Fred. Ashley in
„Blanke Ballast".
(In verband met de groote spanning in den
wedstrijd hebben het bestuur en de jurry als
nog eenige extra prijzen beschikbaar gesteld).
