Ontredderde jeugd.
Kinderverkoudheid
VRIJDAG 26 MAART 1937
HAARLEM'S DAGBLAD
6
RECHTBANK
Crisis en criminaliteit.
Uitzichtlooze triestheid.
Strenge straffen tegen jeugdige
misdadigers geëischt.
Het is een gewoonte geworden om vele
misstanden in de tegenwoordige maatschap
pij op de crisis af te schuiven. Dat is erg ge
makkelijk. en bovendien erg prettig, want
het ontslaat ons van de verantwoordelijk
heid. Maar hoewel dit toch vaak ongemoti
veerd geschiedt, slaan *we ongetwijfeld de
plank niet zoo ver mis, wanneer we de
crisis en de daarvan een gevolg zijnde werk
loosheid aansprakelijk stellen voor de ont
stellende criminaliteit onder de jeugdige
werkloozen.
Geen ruggegraat.
De jongens hebben niets te doen, weten
met hun tijd geen raad en missen bovendien
het geld om de verdrietelijkheden der werk
loosheid eenigermate te compenseeren door
de kleine luxe van sigaretten e.d., die zoo
weinig voor ons beteekenen, zoolang we ze
ons zonder meer kunnen veroorlooven, doch
waarvan we liet gemis zoo bitter gaan voelen,
wanneer onze état financieel ze ons niet
meer veroorlooft.
Nu moge het waar zijn, dat duizenden zich
over deze toch betrekkelijk kleine ongemak
ken weten heen Ie zetten, en zich zoo goed
en zoo kwaad als het gaat, door de moeilijk
heden heenslaan, doch een zeker percen
tage van die werklooze jongeren mist de
ruggegraat daartoe en begeeft zich op het, o
zoo gemakkelijke, pad der criminaliteit.
Het zijn geen groote diefstallen volgens
een te voren opgesteld, geraffineerd uitge
dacht plan. Och neen, het zijn van die kleine
„gapperijtjes", een onbeheerd rijwiel, een
belastingmerk, een koperen kraan, een paar
stukjes lood. Voegen we daarbij nog de on
rustbarende stijging van de prijzen dier
goederen als lood en koper ongetwijfeld
voor een groot deel een gevolg van de hoog
conjunctuur in de internationale wapenin
dustrie. dan worden die kleine misdrijven
weliswaar niet vergoeilijkt maar toch zeker
verklaarbaar.
Het treurige van dezen toestand is
echter, dat vele jonge levens er door
worden verwoest, want de gevangenis
is nog steeds niet de meest geëigende
plaats om die ontspoorden het be
grip van hun daden bij te brengen
en wanneer zij weer in de maat
schappij terugkeeren, wordt het vin
den van werk nog hopeloozer en er
ontstaat een droeven cirkelgang,
waarbij deze ontwrichten steeds die
per en dieper wegzinken, en het
voor hen bijkans onmogelijk wordt,
weer in het rechte spoor te geraken.
Voor de Haarlemsche rechtbank speelde
Sich gisteren een dergelijk triest tafereel af,
waaruit de uitzichtlooze triestheid van dezen
toestand overduidelijk bleek. Een aantal
jonge menschen van omstreeks twintig jaar
stond terecht voor een serie kleine delicten
en hoorde hechtenisstraffen van drie tot zes
maanden tegen zich eischen. Straffen, die
geenszins te hoog zijn te noemen zware i
straffen zijn misschien nog de eenige ma
nier om de zwakkeren op het goede pad te
houden maar die toch voor de mep-sten
van hen een nieuwen stoot in de richting
van het pauperisme beteekenen.
Het rendez-vousi
Deze jongens hadden de gewoonte
een groot deel van hun vrijen tijd
door te brengen in een ice-bar, er
gens in het noorden van onze stad,
en wanneer hen het geld voor de
verteringen ontbrak was de exploi
tant wel zoo goed hen crediet te ver-
leenen, in ruil waarvoor hij hen dan
zoo nu en dan een „tip" gaf, om op
een gemakkelijke wijze aan het geld
te komen, waarmeed zij hun aldus
gemaakte schulden weer konden af
lossen.
Een aantal van deze jongens hadden de
onbewoonde buitenplaats „Beekesteyn" in de
gemeente Velsen als het terrein van hun
operaties gekozen. Bij hun vele bezoeken
hadden zij groote hoeveelheden lood uit het
oude huis weggebroken, zoodat het gebouw,
op het oogenblik dat men de diefstallen ont
dekte meer van een ruïne, dan van een oud
landhuis weg had.
Het lood werd bij groote hoeveelheden te
gelijk op bakfietsen naar Haarlem vervoerd,
de Officier prak zelfs van een ..geregelden
bakfietsendienst". waar het voor goed geld
bij een opkooper van de hand werd gedaan.
Van deze acht jonge menschen hoorden er
drie een gevangenisstraf van zes maanden,
en vier een gevangenisstraf van drie maan
den tegen zich eischen, terwijl over den acht
ste een reclasseeringsrapport zal worden in
gewonnen, omdat bij de behandeling bleek,
dat hij eigenlijk vrijwel geen actief deel in
de euveldaden had gehad.
Twee andere jongelui hadden uit een tij
delijk onbewoonde villa in Santpoort, waar
van naar zij vertelden, de deur die ..zoo maar
open stond", een radiotoestel weggenomen,
dat voor zes gulden aan den bar-houder werd
verkocht. Ook zijn hoorden ieder zes maan
den tegen zich eischen.
Cowboy-allures.
De laatste twee hadden het nog bonter ge
maakt. In het begin van Januari hadden zij
een der schapen, die op een voetbalterrein
in Haarlem-Noord graasden, in een hoek ge
dreven en op beestachtige wijze met een stuk
hout afgemaakt T^en zii hun daad hadden
voh'^erd bleet* de buit evenwel te zwaar
de iongens ze'r beweerden, dat de moed hen
verder had ontbroken zoodat zij assisten
tie waren gaan halen, doch toen zij die niet
konden krijgen, hadden zij het cadaver maar
laten liggen.
Vender hadden zij van een opslagplaats
a?v, ••py -tpr'>onwoo: ee" hoeveelheid "ud-
jrv- ?r.
wicht van ongeveer driehonderd KG Dit
was. alweer op een bakfiets, naar een opkoo
per in Haarlem vervoerd en te gelde ge
maakt.
Tenslotte hadden zij, eveneens aan den
Vergierdenweg, een aantal gloeilampen uit
de straatlantaarns gedraaid en deze aan den
bar-houder, die volgens hun verklaringen
zoo'n beetje als bendehoofd fungeerde, ver
kocht.
De Officier, die van „ongelooflijke brutale
stukjes" sprak, eischte tegen elk dezer ver
dachten een gevangenisstraf van zes maan
den
De hoofdschuldige.
Tenslotte had de bar-houder zich te ver
antwoorden. beschuldigd van heling van
verschillende van deze goederen. De man ont
kende evenwel pertinent, van de herkomst
der goederen op de hoogte te zijn geweest.
Pas later had hij uit de uitlatingen van de
jongelui, die dan in de bar hun „bravour-
stukjes" vertelden, begrepen dat zij gestolen
waren.
Een der jongelui, die het radiotoestel had
den ontvreemd, vertelde dat hij den bar-
houder had verteld, zijn eigendommen te
willen opruimen, aangezien hij naar Spanje
wilde gaan om daar dienst te nemen bij de
regeeringstroepen. Daarom had hij het radio
toestel bij verdachte gebracht, die het aan
vankelijk niet had willen koopen, doch er
tenslotte zes gulden voor had gegeven, welk
bedrag onder de beide daders was ver
deeld.
Op een vraag van den president, waarom
verd., als hij wist dat de jongens niet deug
den, hen toch in zijn huis nam, antwoordde
deze: „Ik was tenslotte geen baas meer in
mijn eigen huis. Ik had niets over hen te
zeggen en had absoluut geen macht over
hen!"
De officier meende dat de schuld van verd.
duidelijk was gebleken. Hij zag in dezen verd.
de aanstichter van deze serie van kleine
diestallen. Verd. had hen er toe aangezet en
de nooóige wenken gegeven. Zonder hem
waren zij er. misschien niet zoo gemakkelijk
toe gekomen. Spr. eischte ook tegen dezen
verd. een gevangenisstraf van zes maan
den.
De verdediger mr. B. W. Stomps meende,
dat de schuld van verd. in dit geval niet
volkomen vast stond. De jongen had immers
een heel verhaal over zijn vertrek naar het
buitenland opgehangen, dat voor verd. niet
zoo ongeloofwaardig moet hebben geklonken.
PI. concludeerde tot vrijspraak.
Hij kon ze gebruiken
Vervolgens was deze verdachte de heling
van de gloeilampen en van een konijn ten
laste gelegd. De jongelui, die de gloeilampen
hadden weggenomen, verklaarden, dat verd.
hen had gezegd dat hij wel eens een paar
van die dingen kon gebruiken en gezegd had.
dat zij ze gemakkelijk uit de straatlantaarns
konden draaien. Toen zij verd. de lampen
aanboden, hadden zij er bij verteld, dat ze
uit de lantaarns aan den Vergierdeweg had
den gedraaid.
Verd. ontkende dit ten stelligste en be
weerde, dat hij de mededeeling „dat hij wel
een paar gloeilampen kon gebruiken", slechts
in het algemeen bedoeld had.
De jongen die het konijn aan verd. had
verkocht, verklaarde, dat hij dit bij een der
buren van verd., die poelier is, en ter ge
legenheid van de feestdagen een paar hazen
en konijnen aan zijn uithangbord had ge
hangen, had weggenomen en aan verd. ver
kocht. Verd. voerde hier tegen in dat de
jongen had gezegd, dat het van een vracht
auto was gevallen. Hij had niet geweten, dat
het gestolen was.
Pres.: Man, was dan bij je vak gebleven!
Verdachte: Als ik alles gekocht had, wat
zij me aanboden, had ik wel veertig gulden
per dag kunnen verdienen.
Pres.: Je bent een schoenmaker, die niet
bij zijn leest is gebleven.
De officier was van meening, dat
ook in deze beide gevallen de schuld
van verd. was komen vast te staan.
Ook hier golden dezelfde argumen
ten als bij het eerste geval. De bar
van verd. was de plaats, waar de
jongens samen kwamen om hun
wandaden uit te broeden, zooals dat
vroeger in de kroeg gebeurde. Spr.
eischte in deze gevallen een gevange
nisstraf van negen maanden.
De verdediger, mr. B. W. Stomps voerde
aan, dat de get. die zulke bezwarende ver-
HAARLEMSCHE HANDELSVEREENIGING.
Op Maandag 5 April houdt de Haarlemsche
Handelsvereeniging een Algemeene Ledenver
gadering in Brinkmann op de Groote Markt.
De agenda vermeldt o.m. verkiezing van vier
bestuursleden wegens periodiek aftreden' van
de heeren J. v. d. Burg, Jac. Klerk, H. Meyer
en H. C. Sprenger. Allen met uitzondering van
den heer Meyer stellen zich herkiesbaar.
Bovendien zullen besprekingen worden ge
voerd over de viering van het 45-jarig bestaan.
i'm lMm
V vil
TUIN-EN GAZONMEST
(Adv. Ingez. Med.)
klaringen hadden afgelegd, zelf ten nauw
ste bij de diefstallen betrokken waren ge
weest. zoodat hun verklaringen met een
korreltje zout moesten worden genomen. Sp.r
bepleitte een clement vonnis en wilde de
rechtbank in overweging geven, zoo moge
lijk een reclasseeringrapport over verd. in te
winnen.
De verdachte zelf. die zeer onder den in
druk was, hing nog een treurig verhaal op,
waarin hij nogmaals herhaalde, geheel onder
den invloed van de jongens te zijn geweest.
Hij had getracht op een eerlijke manier aan
de kost te komen, doch de jongens, die ge
regeld zijn etablissement bezochten, hadden
de eerlijke klanten verdreven en hem in het
verderf gesleept. Hij smeekte de rechtbank
hem door een voorwaardelijk vonnis nog een
kans te geven, spoedig in de maatschappij
terug te kunnen keeren om te trachten op
een eerlijke wijze zijn brood te verdienen.
VOOGDIJRAAD.
Afscheid van den heer G. van Tienhoven.
Men deelt ons mede, dat aan hen, die van
den heer G. van Tienhoven bij het neerleg
gen van zijn betrekking van secretaris van
den Voogdijraad, afscheid willen nemen,
daartoe de gelegenheid wordt aangeboden op
1 April a.s. van 45.30 ten kantore van den
Voogdijraad, Ged. Oude Gracht no. 60.
Er heerscht griep, een zeer gevaarlijke
tijd voor Uw kind. Verwaarloos zelfs de klein
ste verkoudheid niet en bescherm ook-
Uzelf, want verkoudheden zijn zeer besmet
telijk!
Heeft Uw kindje of Uzelf kou gevat, neem
dan onmiddellijk Uw toevlucht tot de ver
maarde, verdampende Vicks VapoRub zalf.
De uitsluitend uitwendige behandeling voor
komt lastige kinderen, omdat Vicks de maag
niet van streek brengt.
Wrijf borst, keel, en rug voor 't slapen gaan
met een flinke laag in. Door het inademen
der Vicksdampen èn de werking door de
huid is Uw kind (of Uzelf) na korten tijd
weer hersteld.
De echte. Vicks is uitsluitend bij Apothekers
en Drogisten verkrijgbaar. Groote pot (dub
bele hoeveelheid) tijdelijk 90 ct.
Nationaal Verbond van
Gemeente-Ambtenaren.
Cultureele Filmavond.
Gisteravond had de afd. Haarlem
van het Nationaal Verbond van Ge
meente-ambtenaren in Restaurant
Brinkmann een cultureelen filmavond
georganiseerd, waar o.m. de film van
Het bedrijf van de K.L.M. vertoond
werd.
De voorzitter der afdeeling Haarlem Ir. R.
G. Veenenbos, heette de aanwezigen harte
lijk welkom en vertelde dat het om technische
redenen niet mogelijk was de films te illustree-
ren met gramofoonmuziek.
Hierna was het woord aan den leider van het
Instituut van de Cultureele Film, den heer H.
Reys die buiten de aangekondigde films „Sport
in het Zwitsersche Alpenland" en het Bedrijf
van de KL.M. ook nog een andere film be
loofde namelijk „De Trekschuit" van Otto van
Neyenhof.
Begonnen werd met het filmpje „Sport in
het Zwitsersche Alpenland" dat op aardige
wijze de moeilijkheden van een beginnend
skiër in beeld bracht.
Hierna kwam een film van een geheel ander
genre namelijk „De Trekschuit" aan de beurt.
Deze film die gemaakt werd door Otto van
Neyenhof in samenwerking met den bekenden
cineast Mannus Francken weet met eenvoudi
ge middelen toch de prachtige oude en rustige
sfeer van den tijd van de trekschuit weer te
geven. Bijzonder goed was het fotografisch ge
deelte verzorgd.
Vervolgens werd de bedrijfsfilm van de
K.L.M. gedraaid. „Het Bedrijf van de K.L.M."
is gemaakt door Henk Weener en Theo de Wit
en geeft ons een duidelijk beeld van het 9m-
vangrijke werk dat de K.L.M. verricht. Vlieg
tuigen landen en starten, passagiers en ba
gage worden met eigen autobussen en vracht
wagens naar de plaats van bestemming ge
bracht. We zien verscheidene moderne vlieg
tuigen van de K.L.M.-luchtvloot, zooals de
F 36 en de Douglas machines.
Deze buitengewoon interessante film werd
door den heer Reys zeer duidelijk toegelicht.
Het Nationaal Verbond van Gemeente-
Ambtenaren kan weer op een uitstekend ge
slaagden avond terugzien.
GELOOF EN WETENSCHAP.
Op de dertiende bijeenkomst van Geloof en
Wetenschap, Vrijdag 2 April, Zal Mr. Th. Re-
gout uit Maastricht een kleurenfilm vertoonen
èn toelichten:
„Een kleurenfilm ontdekt Zuid-Amerika.
Auto-expeditie over de Andespassen naar Bo
livia".
De lezing wordt gehouden in den Stads
schouwburg en vangt om 3.15 uur aan.
Op 9 April bieden de Kruisvaarders uit het
Cohort Kathedraal St. Bavo den leden van
Geloof en Wetenschap een avond aan in den
Stadsschouwburg.
Behandeld zal worden het vraagstuk „De op
voeding van de Jeugd",
Werkt
direct op 2
'manieren tegelijk.
(Adv. Ingez. Med.)
PERSONALIA.
Aan de Technische Hoogeschool te Delft is
geslaagd voor het ingenieursexamen voor
civiel-ingenieur de heer P. W. Voet, te Haar
lem.
PROGRAMMA VAN DE HAARLEMSCHE
RADIO CENTRALE OP ZATERDAG
27 MAART 1937.
Progr. I. Hilversum n.
Progr. II. Hilversum I.
Progr. m. 8.00 Keulen. 9.50 Deutschland-
sender. 10.20 Pauze. 11.05 Londen Regional.
1.05 Vlaamsch Brussel. 1.35 Keulen. 2.35
Fransch Brussel. 3.20 Vlaamsch Brussel. 5.50
Parijs Radio. 7.20 Keulen. 9.20 Beromunster.
10.20 Boedapest. 11.25 Fransch Brussel.
Progr. IV. 8.00 Vlaamsch Brussel. 9.20 Pauze.
10.35 Droitwich. 2.20 Londen Regional. 3.20
Droitwich. 4.20 Fransch Brussel. 4.35 Pauze.
4.40 Droitwich. 6.50 Londen Regional. 7.05
Droitwich. 9.40 Weenen. 10.55 Londen Regional.
Progr. V. 8.007.00 Diversen. 7.00 Eigen Gra-
mofoonplatenconcert: verzoekprogramma.
8.0012.00 Diversen.
De verstokte Vrijgezel.
door J. P. BALJé.
TOEN Henk de Muynck éénmaal op
het bal-masqué was, was hij blij,
dat hij nog aan zijn oor
spronkelijk plan gevolg gegeven
had, en zich niet door zijn narrige gedachten
had laten weerhouden.
Hij was den laatsten tijd een beetje blasé
van al dat gedoe, hij had al enkele bals-
masqués meegemaakt, en ze leken allemaal
als druppels water op elkaar. Sinds hij die
ellendige" ervaring met Elly Poortmans had
opgedaan, was hij een verstokt vrijgezel, en
had hij zich voorgenomen, nooit te trouwen!
Elly had zich een hartelooze flirt getoond, en
ze had hem op een misselijke manier de
bons gegeven. Dat deed hem voortaan alle
vrouwen met critische blikken bekijken, en
zich gelukkig prijzen, dat hij met Elly den
dans ontsprongen was. Dat hij toch naar
bals-masqüés ging. was. om zijn afkeer van
het zwakke geslacht nog wat aan te wak
keren, en zich een nóg hechter pantser te
smeden, dat zijn staat van vrijgezel afdoend
zou beschermen.
Maar op dit gemaskerd bal scheen zijn
pantser een zwakke plek te krijgen! Drie,
vier maal had hij nu al met dat aardige her
derinnetje gedanst, en hij vergat, dat hij hier
eigenlijk was om te critiseeren. Inplaats van
te trachten minder goede eigenschappen bij 't
herderinnetje te ontdekken, was met iederen
dans zijn enthousiasme grooter geworden.
Ze danste heel aardig, had een slank, pittig
figuurtje, haar stem klonk zacht en beschei
den, ze lachte niet zoo béte als de meeste
anderen, en als de voorteekenen niet bedro
gen. zou ze ook wel een lief gezichtje hebben,
Tenminste haar oogen twinkelden zoo helder
onder het zwarte masker, het ronde kinnetje,
dat net nog te voorschijn kwam, zag er zoo
aantrekkelijk uit, dat die kans zeer groot
leek.
Henk keek naar de anderen niet meer om.
De rest van het bal-masqué was voor zijn
:ogfr 'echt5 een kleuren warreling} een hek
senketel, waaruit, als een oase van rust, tel
kens weer haar figuurtje opdook.
Nj, en dan kwam weer even de herinnering
aan Elly bij hem op, en dan stak er een gif
tig angeltje in zijn hart, maar hij onder
drukte dat opkomend gevoel van wrevel tel
kens weer. En toen het- eindelijk twaalf uur
was, en het démasqué kwam, bleken zijn
stoutste verwachtingen te worden overtrof
fen. Het herderinnetje. Mies heette ze, had
een lief, innemend gezichtje, en wat Henk
vooral trof en verrukte, ze was wat verlegen
en scheen zich wat onwennig te voelen.
„Nooit kom ik op bals", verklaarde ze
zacht, „maar ik had er al zooveel over ge
hoord van mijn vriendinnen op kantoor, dat-
ik er héél erg naar verlangde. En nu ben ik
er dan", zei ze, met een openhartig ontwa
penend lachje.
Henk was in extase, 'n Schat was ze, wer
kelijk een schat. Zij dronk geen cocktails,
zooals Elly, zij rookte geen zware Virginia-
cigaretten en zette je niet ieder oogenblik in
een wolk poeder, omdat ze enkele vierkante
centimeters oppervlakte van haar neus een
betere teint wilde geven. Ze was bescheiden,
en dat was iets, wat Henk bij de tegenwoor
dige meisjes niet had meegemaakt.
Om half één schrok ze. „Ik moet naar
huis", zei ze geagiteerd, „eigenlijk ben ik al
iets te laat, want ik zou om half één thuis
zijn. Vader is heel streng. Ziet u, ik wil hem
ook een beetje ontzien, want hij is gebrekkig
en het doet hem al zoo'n verdriet, dat ik den
kost voor hem moet verdienen".
Dus zulke meisjes bestonden er werkelijk
nog. Meisjes, die op tijd naar huis gingen,
die zich opofferend voor een gebrekkigen
vader meisjes, die niet egoïstisch waren! Er
ging een nieuwe wereld voor Henk open.
Met een taxi bi-acht hij haar thuis. Bij het
afscheid hield hij even haar hand vast en
hij kuste haar niet, want dan zou hij mis
schien alles bederven. Hij zei alleen: „Ik mag
u toch nog wel eens komen opzoeken?" En
hij was gelukkig met haar haastig knikje en
met 't zonnige lachje, dat hij in haar oogen
kon zien.
Drie maanden later trouwde Henk de
Muynck. de verstokte vrijgezel! Hals-over-kop
was het gegaan, want nu hij eenmaal zijn
vrijgezellen-principes over boord had gezet,
wilde hij van verder uitstel niet meer weten.
Vooral niet. omdat hij met Elly Poortmans
toch maar liever het zeker* voor het on
zekere nam, eneenmaal met haar ge
trouwd, dan was hij ook zeker van haar.
Ach ja, ik vergat nog te zeggen, dat Henk
met Elly Poortmans trouwde.
Dat zat zoo!
Eigenlijk was het de schuld van den chauf
feur, den chauffeur dan, die Henk en Mies
gereden had, toen zij van het gemaskerd bal
naar huis ging. Want toen Henk, nog altijd
in extase en diep in gedachten verzonken,
weer instapte, vroeg de chauffeur:
„Zeker terug naar het bal, meneer?"
De chauffeur was een volleerde in z'n vak,
en die wist wel, dat de heeren niet om half
één naar huis gingen, als het bal tot vier,
vijf uur duurde. En Henk, in gedachten, had
werkelijk ,Ehja!", geantwoord.
Zoo stond Henk dan weer voor de balzaal,
eer hij het wist. En toen hij daar eenmaal
was, besloot hij, meteen nog maar een glaasje
op zijn toekomstig geluk te gaan drinken.
Daar stond hij dus aan de bar, toen hij
plotseling Elly Poortmans naast zich ont
dekte
Na het démasqué had Henk alleen maar oog
gehad voor Miesje en het was dus een groote
verrassing voor hem, dat Elly hier was. Hij
kreeg een kleur, toen ze hem joviaal groette
en er ging even een hevige steek door zijn
hart, waarbij hij zich verwonderd afvroeg,
waarom dat was, want met Elly had hij im
mers afgedaan!
Maar de nieuwe kijk. die Mies hem op de
meisjes gegeven had, had weer zachtere ge
voelens in zijn hart doen ontstaan, en toen
Elly hem dus spontaan vroeg, een dansje
te doen, weigerde hij niet. Warempel, die ge
wiekste Elly kón toch ook wel lief zijn, als
zij wilde. En ze wilde vanavond, want ze had
Henk en Mies samen gezien en dat strookte
heelemaal niet met haar plannen.
Om vier uur bracht Henk Elly naar huis.
In dezelfde taxi. En Elly's armen waren al
heel gauw om zijn hals, Elly was nu eenmaal
niet zoo erg bang voor een zoen! En de
arme Miesje kwam in Henk's gedachten
heelemaal op den achtergrond.
Zoo gebeurde het, dat Henk drie maanden
later met Elly Poortmans trouwde! Ik kan
het ook niet helpen, dat de aanvang van
de historie andere dingen deed vermoeden.
De arme Mies denkt nog wel eens ver
drietig aan Henk en ze vraagt zich af, waar
om die aardige jonger toch nooit meer wat
van zich heeft laten hooren. Miesje's ver
trouwen in de mannen is ernstig geschokt
GOEDEN VRIJDAG.
De bleeke lippen saamgeklemd in
spraak'loos leed,
Staart Hij met wijd geopend en
verbijsterd oog.
Van 't Kruis, Dat van de aarde,
maj esteitelij k hoog,
Zich heft boven wereld, waar Hij eens
schreed.
En alom, waar Hij schouwt, is het hol
gegluur
Des Doods. D' Legioenen wachten 't teeken;
blank gehelmd;
Bajonetten flitsen; walm ontstijgt
fabrieken, die bedwelmt;
En rank gewiekten straks spuwend
alverterend vuur.
Ziet! de lippen beven: dan opent zich
Zijn mond,
En zegt: „Zijn dit de vruchten, die ik
thans hier vind",
„Van 't: „Hebt lief uw naaste, 'lijk g' u
zelve mint!"
„Dat 'K eeuwen her, zoo vaak u heb
verkond?"
,yDe doornen van Mijn kroon, zijn scherper
dan voorheen",
„Het lijden aan dit Kruis geeft meerder
smart";
.,Ach! dat slechts één der volk'ren fier
betrad"
„Den Weg, die enkel voert naar
paradijzen heen".
En langs 't bleek Gelaat, licht 'lijk een
visioen,
Glijdt bloed en traan, in donkeren
lijdensnacht.
Doch eenmaal klinkt nog van zijn
lippen, zacht:
„Vader, vergeefzij weten niet wat
zij doen!"
GER. MKDEDR.
Steun voor „Haarlem's Bloei"»
KruisstraatKruisweg Vereen, stelt 25 9
inkomsten beschikbaar.
In de dezer dagen gehouden vergadering
van de Kruisstraat—Kruisweg Vereeniging
heeft de directeur van „Haarlem's Bloei", de
heer C. S. Th. van Gink, op uitnoodiging van
het bestuur een uiteenzetting gegeven van
doel en streven dezer Stichting.
Na deze toelichting van de taak van Haar
lem's Bloei en van de voordeelen, welke daar
uit voor Haarlem kunnen voortvloeien, be
sloot de vergadering met algemeene stemmen
25 pet. van haar contributies ter beschikking
te stellen van de te voeren actie.
Verder traden de aanwezige leden der ver
eeniging, die nog geen begunstigers van Haar
lem's Bloei waren, staande deze vergadering
als zoodanig toe.
Wanneer dit goede voorbeeld door ander©
Haarlemsche vereenigingen wordt gevolgd, zal
„Haarlem's Bloei" zeker over de noodige mid
delen kunnen beschikken om haar breed op
gezet propaganda-plan geheel ten uitvoer te
kunnen brengen.
De bevolkingscijfers.
Wat de laatste 60 jaar ons brachten.
In het tijdschrift „De Opbouw" heeft Dr.
J. H. van Zanten eenige interessante cijfers
gepubliceerd over den vooruitgang van Ne
derland in de laatste 60 jaar. Enkele daar
van nemen wij hierover, terwijl wij ze tevens
willen vergelijken met de ervaringen in
Haai'lem.
Het aantal inwoners van Nederland steeg
van 3.767.000 in 1875 tot 8.474.500 in 1035.
In 75 jaar dus een toeneming van
het aantal inwoners in Nederland
van 225 pet.
Die toeneming is een gevolg van het sur
plus tusschen geboorte en sterfte. Hoewel het
geboortecijfer in die 60 jaar belangrijk naar
beneden is gegaan (hoewel er nu 2 1/4 maal
zooveel menschen in ons land wonen werden
er in 1935 slechts 170.400 kinderen geboren,
tegen 130.500 in 1875) is het surplus toch van
jaar tot jaar gestegen omdat de gemiddelde
levensduur van de menschen belangrijk ge
stegen is als een gevolg van de betere ge
neeskundige verzorging, hygiënischer leef
wijze, gezonder woningen, enzoovoort. In 1875
was de gemiddelde leeftijd die mannen be
reikten 38.4 jaar en die van vrouwen 40.7 jaar
nu zijn ze respectievelijk 61.9 en 63.5 jaar. De
menschen leven 'dus ruim 1 1/2 maal zoo
lang!
In 1875 stierf van de kinderen 20 pet. voor
het eerste levensjaar, nu is dit sterftecijfer
voor ons land 4 pet.
Nu de vergelijking met Haarlem. Om een
zuiver beeld te krijgen moeten wij wat het
aantal inwoners betreft Haarlem en de om
liggende gemeenten bij elkaar tellen, temeer
omdat er in dien tijd eenige grenswijzigingen
hebben plaats gehad.
Haarlem had in 1875 34132 inwoners, Bloe-
mendaal, Heemstede. Schoten en Spaarn-
dam waren slechts klein, zoodat het aantal
ingezetenen van Haarlem en de omliggende
gemeenten niet boven de 40.000 kwam. Nu
hebben die gemeenten tezamen ongeveer
165.000 inwoners.
Voor Haarlem en naaste omgeving
is de toeneming der bewoners in die
75 jaar dus meer dan 400 pet.
Daarbij moeten wij evenwel bedenken, dat
in ons geheele land de toeneming van de
bevolking in de steden veel grooter geweest
is dan op het platteland. In 1875 waren er
slechts 3 steden met meer dan 100.000 inwo
ners. nu niet minder dan 7. Nu woont 1/3 van
de bevolking in de steden van meer dan
100.000 inwoners, in 1875 was dit nog geen
1/5 deel. Daardoor wordt de trek naar de
groote steden wel duidelijk aangetoond. De
bevolking op het platteland nam in deze 75
jaar slechts met 36 pet. toe.
Van 1875 tot 1900, dus In precies 25 Jaar,
was de bevolking van Haarlem gestegen van
34132 tot 65184. een vermeerdering dus van
21052 Op het tijdstip der annexatie van 1
Mei 1927 telde Haarlem 80055 ingezetenen.
In 1875 waren in Haarlem 16109 mannen
en 18023 vrouwen, dus 52.8 pet. vrouwen en
47.2 mannen. Op 1 Januari 1936 waren de
cijfers 61880 mannen en 67657 vrouwen, of
52.2 pet. vrouwen en 43.8 mannen. Het vrou
wenoverschot is dus aan het afnemen, het
verminderde in die 75 jaar van 5.6 tot 3.4 pet.
Het sterftecijfer van de kinderen beneden
1 jaar, dat voor ons land in 1935 4 pet. was,
bedroeg voor Haarem niet meer dan 3 pet.
