Het Aantal.
Openbare Vergadering
VRIJZ. DEM. BOND
Mr.P.J.OUD
Het belangrijkste
54e JAARGANG No. 16529 Verschijnt cfagëlljlcs, behalve op Zorï-ën Feestcfag"erï. DONDERDAG 13 MEI 1937
HAARLEM S DAGBLAD
Uitgave Lourens Coster Maatschappij voor
Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Courant-Uitgave en Algemeene Drukkerij N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTENper week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.727».
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buiten Spaame 12
Telefoon Nos.Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10132, 12713 Administratie 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 1 2230
ADVERTENTIëN 15 regels 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 14 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnès. Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.—, overlijden ƒ400.—, verlies van hand, voet of oog ƒ200.—, beide leden duim ƒ100.—, één lid duim ƒ50.—, alle leden wijsvinger ƒ60.—»,
één of twee leden wijsvinger ƒ25.alle leden anderen vinger ƒ15.één of twee leden anderen vinger ƒ5.arm-of beenbreuk ƒ30enkelbreuk 15.polsbreuk 15.XT 1 ,r»
Nog afzonderlijke verzekering voor abonnés op het Geïllus treerd Zondagsblad. Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden. MEDEN 16 Jr AUINA 0.
Er vaart thans een strooming door deze
grillige en veranderlijke wereld, die velen on
zer met verbazing vervult maar waaraan ook
al weer haast niemand zich geheel schijnt te
kunnen onttrekken. Het is de belangstelling
voor het aantalvoor het aantal aanwezi
gen bij alle mogelijke en onmogelijke gelegen
heden. Als iemand een politieke vei-gadering
heeft bijgewoond vraagt men niet wat de spre-
ker ten beste heeft gegeven, maar hoeveel
menschen er waren. Als iemand naar een
concert is geweest geldt de eerste vraag niet
de mate van schoonheids-ontroering, die hem
geworden is, of het ietwat nuchterder „Wat
gaven ze?" maar de bezetting van de zaal.
Hetzelfde geldt schier overal. Ik ben onlangs
naar de opening van de nieuwe Boschbaan ge
weest. Menschen die er niet geweest waren
vroegen mij niet naar de Varsity, niet naar
den indruk dien baan en omgeving maakten,
niet naar de „accomodatie", maar begonnen
instinctmatig met: „Was het vol?" en een wou
zelfs weten hoeveel auto's er op het parkeer
terrein konden. Ik ben naar een bijeenkomst
van de Oxfordgroep gegaan. Dezelfde vragen
volgden erop.
Misschien is dit een uitvloeisel van de eco
nomische crisis, die de wereld immers aan het
cijferen gezet heeft zooals zij nimmer tevoren
gecijferd kan hebben. Vijf- en Vier-jaren
plannen in het buitenland, werkloosheids-sta
tistieken, in- en uitvoer-statistieken vormen
daar slechts de kern van. Men is steeds ver
der gegaan. Tezelfdertijd ontwikkelde zich de
Verkeersstatistiek en de Bevolkingsstatistiek.
Vroeger bekommerde men zich nauwelijks om
die dingen en verdwenen zij schier onopge
merkt in stoffige archieven. Tegenwoordig
zijn zij populaire lectuur en leiden tot huldi
gingen van zuigelingen als zij bij toeval de
30.000ste inwoner van een of ander stedeke
zijn of tot vermaardheid van ernstige mannen-
der-wetenschap als zij het zooveelste kaartje
bij een luchtvaartmaatschappij hebben ge
kocht. De zuigeling krijgt er nog een zilveren
couvert en een spaarbankboekje, de geleerde
man een gratis reisje bij cadeau.
In het ambtelijke heeft de nieuwe rage tot
krasse formulieren geleid, zooals onlangs dui
delijk bleek toen alle automobilisten werden
aangehouden om heele reeksen vragen terwil-
le van de Verkeersbecijferingen te beantwoor
den. Dit hinderde velen zeer, ongetwijfeld ook
in een andere statistische berekening: die
hunner gemiddelde snelheid, en zij werden
kwaad. Maar een automobilist kalmeert zich
spoedig en beseft trouwens ook dat hij er wat
voor over moet hebben om nou eens precies te
weten hoeveel auto's er gemiddeld tusschen
vijf en zes uur 's middags over den overweg
bij Sassenheim of het pontje van Buitenhui
zen gaan.
De Hindenburg is vergaan. Onmiddellijk
rijst de vraag hoeveel passagiers het lucht
schip gedurende zijn bestaan vervoerd en
hoeveel kilometers het afgelegd heeft.
De Koning van Engeland wordt gekroond.
Hoeveel menschen waren er in de Abbey en
hoeveel op straat? Hoeveel prinsen en prinses
sen waren naar Londen gekomen?
Voorwaar, de Godin der Statistiek beleeft
gouden tijden en op het Centraal Bureau voor
de Statistiek, vroeger beschouwd als het dorste
en saaiste aller regeeringsdiensten, moeten ze
zich tegenwoordig wel voelen als de populair
ste, meest-besproken afdeeling. Soms worden
zij bepaald sensationeelals de aantallen
erg hoog of bar laag zijn. Ik hoop dat de ster
ke beenen dezer groep ernstige mannen de
weelde zullen kunnen dragen.
Slechts met schuchterheid wil ik even in
het midden brengen, dat het aantal in vele
gevallen niet zeer belangrijk is en dat men
de godin der Statistiek niet- zonder achter
docht in haar velerlei bewegingen kan vol
gen Hoedanigheid is nog altijd van meer
beteekenis dan hoeveelheid als men geen
Kamerzetels wil veroveren of zijn waren
verkoopen. En de staatjes van de godin zijn
misleidend.
Men kan er teveel mee bewijzen. L'art de
grouper les cliiffres de kunst der groepee
ring van cijfers is nog immer een bron van
onzekerheid en misleiding. Weest er voorzich
tig mee! Gelooft er niet te gauw in! Bekijkt de
zaak critisch!
„Het domme aantal," zei men vroeger.
„Zijne Majesteit het Aantal," is het tegen
woordig.
En toch is het voor een stad nog altijd veel
belangrijker dat men er onder prettige om
standigheden en goed bestuur leeft dan dat
eindelijk die zuigeling in zijn wieg ligt te krij
ten, die nou net precies nummer honderd
duizend is.
Maar we moeten wat hebben om mee te
spelen.
En dat is nu eenmaal in dezen tijd het
Aantal
R. P.
Een uitbreiding van bet Gem.
Concertgebouw
De exploitatie-mogelijkheid van een nieuwe
zaal in den tuin wordt nog bekeken.
Indertijd hebben wij medegedeeld, dat bij
B. en W. plannen bestonden om de moge
lijkheid te overwegen voor het bouwen van
een nieuwe zaal in den tuin van het Ge
meentelijk Concertgebouw in de Lange Be
gijnestraat.
Naar wij thans vernemen is een voorloopig
plan voor dezen bouw gereed. Nu de kosten
(die, naar ons verzekerd werd, nog al be
langrijk zijn) bekend zijn, wordt eerst nog
bekeken of de exploitatie van deze nieuwe
zaal loonend zou" zijn. Eerst als daar
over nadere gegevens bekend zijn zullen B.
en W. beslissen of zij een voorstel aan den
raad zullen doen om tot den bouw over te
gaan.
Vrijdag de eerste „Hollandsche
Nieuwe"
Volgens berichten uit zee zijn de motorlog-
gers, die Maandag ter haringvangst zijn ver
trokken, Dinsdagavond aan schot gegaan. De
vangsten varieerden gistermorgen van 15 tot
45 kantjes.
De kwaliteit van de gevangen haring is
mooi.
Bij de reederij Dogger Maatschappij te
Vlaardingen is bericht ingekomen, dat haar
stoomlogger VL 114, schipper T. IJgenraam
onderweg is met 75 kantjes Hollandsche
nieuwe haring. Vrijdagmorgen wordt het schip
te Vlaardingen verwacht.
De Werkloozensteun.
Deze week gaat de wijziging over
het gezinsinkomen in.
Een conferentie van den Minister met de
groote gemeenten.
Naar wij vernemen zal deze week de wijzi
ging in de steunregeling voor de werkloozen
ingaan wat betreft de gunstiger bepalingen
over de berekening van het gezinsinkomen
(Vrijstelling van een gedeelte van het inko
men voor de berekening van het inkomen.
22 Mei zullen de wethouders der 7 groote
gemeenten van ons land (ook Haarlem is
daaronder) een conferentie met den Minister
van Sociale Zaken hebben over de wensche-
lijkheid om de steunregeling ook te verbete
ren voor werkloozen die geen gezinsinkomen
hebben.
Het Bureau voor Beroepskeuze.
Komt in de school in de Prins Hendrikstraat.
Naar wij vernemen is het thans wel zoo
goed als zeker, dat het Bureau voor de Be
roepskeuze der gemeente Haarlem (dat
tijdelijk niet actief werkte) binnenkort zal
worden gevestigd in de school in de Prins
Hendrikstraat, zoodat dan de arbeid van dit
bureau weer hervat zal worden.
Bezoekt de
van de Vrijz. Dem. Bond
op Vrijdag 14 Mei des
avonds 8.15 uur in Café-
Restaurant BOEKENRODE
a. d. Zandvoortsche-
laan te HEEMSTEDE
Spreker: Mr. L. G.van Dam
Onderwerp:
Voor Vrijheid en Democratie.
(Adv. Ingez. Med.)
Bij VAN WEERT, Gierstraat
kunt U alles krijgen voor
Uw Baby, ook het uiterst fijne.
Heeft U ons gezien in de
RECLAME OPTOCHT B.E.l.-WEEK?
(Adv. Ingez. Med.)
(Afd. Haarlem)
minister van financiën,
spreekt Woensd. 19 Mei in den
Protestanten Bond, Jacobstraat
Haarlem. Aanvang 8.15 u. Zaal
open 7.30 u. Toegangspr. 10 ct.
KOMT ALLEN!
(Adv. Ingez. Med.)
Vonnissen in de Nijenrode-zaak.
Het Hof veroordeelt Onnes tot één
jaar met aftrek van voorarrest.
Ook Koning veroordeeld.
AMSTERDAM, 13 Mei. Een stampvolle
publieke tribune en zeer veel advocaten
wachtten vanmorgen in de strafzaal van het
gerechtshof met spanning de uitspraak af in
de Nijenrode zaak.
De hoofdverdachte, Onnes van Nijenrode,
die tegenwoordig in Duitschland woont, was
niet ter zitting aanwezig om het arrest aan
te hoor en.
Wel was de hoofdgetuige in de Onneszaak,
Koning, eveneens verdachte, verschenen.
Te ruim tien uur opende de presi
dent, mr. Jolles, de zitting en begon
hij met de voorlezing van het zeer uit
voerige arrest, warain Onnes van
Nijenrode schuldig werd bevonden en
wegens oplichting veroordeeld tot
een jaar gevangenisstraf met aftrek
van voorarrest.
Het hof neemt dus als bewezen aan, dat
Onnes van Nijenrode in overleg met Koning
een inbraak in zijn kasteel Nijenrode in Scène
heeft gezet en doen uitvoeren in den nacht
van 28 op 39 Februari 1932. Zooals men zich
herinnert zijn voor zeer hooge bedragen aan
schilderijen (zeven stuks), miniaturen en
kostbaarheden, meegenomen door de drie
„verhuizers".
Onnes heeft steeds zijn onschuld volge
houden en Koning beschuldigd van chantage
en diefstal op eigen houtje.
De rechtbank vond in deze zaak zooveel
twijfelpunten, dat zij verdachte Onnes vrij
sprak, doch de officier van justitie, mr. van
Dullemen, die veroordeeling had gevorderd
tot jaar, teekende appèl aan.
Het gerechtshof vernietigde het vrijspre
kende vonnis van de rechtbank.
In het arrest waren allereerst uitvoerig op
genomen de vele getuigenverklaringen, w.o.
die van Koning, Witbraad, Grotjohan, Maag,
Van Binsbergen (de verhuizers) en Van Mees
Gerritsen en Biesing.
Hierdoor acht het hof bewezen, dat Onnes
van Nijenrode de verzekering heeft bewogen
tot het aangaan van een dading, door listig
lijk en bedriegelijk mede te deelen aan de
vertegenwoordigers van de verzekeringen, dat
er ingebroken was en vele goederen (in het
arrest opgesomd) waren gestolen. Uitvoerig
releveert het arrest dan de wijze waarop
Onnes zijn verhaal inkleedde. Hij verzweeg
dat in werkelijkheid alles was gebeurd met
zijn medeweten.
Een paar dagen na de inbraak gaf hij aan
de verzekeringsvertegenwoordiger een lijst
van de gestolen goederen. Door een en ander
werd de verzekering in den waan gebracht,
dat er inderdaad was ingebroken. Op deze
wijze heeft Onnes de oplichting gepleegd.
Het hof verklaart met eenparigheid van
stemmen de tenlaste gelegde oplichting be
wezen. Betreffende de strafmaat wordt over
wogen dat verdachte reeds geruimen t-ijd in
voorarrest heeft doorgebracht en de hooger
beroep behandeling herhaaldelijk door ziekte
moest worden uitgesteld.
Ook met den ernst van het feit werd reke
ning gehouden. Het gerechtshof veroordeelt
Onnes op deze gronden tot een gevangenis
straf van een jaar met aftrek van voorar
rest (eveneens een jaar).
De straf thans aan verdachte opgelegd
is conform cien eisch van den procureur-gene
raal mr. J. Versteegh.
Onnes van Nijenrode heeft zijn straf dus
reeds geboet met de ondergane voorarrest.
Het hof veroordeelde Koning wegens
medeplichtigheid aan oplichting tot
acht maanden gevangenisstraf, even
eens met aftrek van de voorioopige
hechtenis. Ook hij keert dus niet in
de gevangenis terug.
Het Hof vernietigde het vrijspre
kende vonnis van de rechtbank.
De saneering van den brand
stof fenhandel.
Bezwaren tegen de Coöperaties-B.
De saneering van den brandstoffenhandel
heeft op het punt gestaan ineen te storten.
Alle beperkende bepalingen t.a.v. de coöpera
ties-B zouden komen te vervallen. Zoover is
het intusschen niet gekomen. Om de sanee
ring te behouden heeft de handel bij wijze
van compromis, genoegen genomen met een
regeling waarbij voor de bestelcoöperaties de
mogelijkheid bestaat een omzetvermeerdering
te verkrijgen van gemiddeld 10 procent in
vergelijking met het kolenjaar 1934-1935.
De drie Nederlandsche middenstandsbon
den, die hierin een onbillijkheid voor den par
ticulier enhan del zien, hebben tot de kolen-
conventie en tot den minister van handel een
uitvoerig schrijven gericht.
In dit schrijven wijzen adressanten op het
verschil tusschen de A- en B-corporaties:
De coöperaties A- zijn volkomen gelijk te
stellen met den particulieren handel, immers
deze houden ook voorraden en verrichten ver
der alle normale bedrijfsfuncties. De z.g. coö-
peraties-B echter, volgen een geheel ander
systeem. Zij nemen de orders aan van ledeen
en ook van niet-leden, verzamelen deze en be
stellen de benoodigde brandstoffen, welke na
aankomst aan het station rechtstreeks worden
afgehaald of thuis bezorgd. De coöperaties-A
verzorgen mede de permanente distributie,
met alle daaraan verbonden kosten de zooge
naamde „coöperaties"-B verzorgen enkel een
soort gelegenheictëdistributie, uiteraard zon-
Het woord is aan
Henri Berg on:
Niets ontwapent zoozeer
als de lach.
der kosten voor opslagplaatsen, houden van
voorraad enz.
De bedrijfsmatige detailhandel heeft een
functie te vervullen bij de distributie van
brandstoffen. Zonder goed geoutilleerden de
tailhandel is een behoorlijke distributie on
denkbaar.
De coöperaties-B kunnen slechts bestaan en
haar distributie is slechts mogelijk, wanneer
er een permanent distributie-apparaat aan
wezig is. De handel is voorwaarde voor haar
bestaan. De ongerijmdheid ligt hierin, dat ge-
genoemde „coöperaties" van den eenen kant
niet in staat zijn de distributie via den han
del geheel te vervangen, van den anderen
kant echter bij volkomen vrijheid dienzelfden
handel zoodanig zouden beconcurreeren,
dat deze in groote moeilijkheden zou geraken.
Wij kunnen dan ook aldus de midden
standsbonden in het optreden van de coö
peraties-B niets anders zien den een unfaire
manier van concurreer en. Concurrentie in den
eigenlijken zin van het woord is slechts mo
gelijk tusschen gelijke of ten naastenbij ge
lijke partijen.
In een behoorlijke saneering behoort o.i. aan
de coöperaties-B geen enkel werkterrein te
worden overgelaten.
De kolenconventie heeft oorspronkelijk voor
de coöperaties-B beperkende bepalingen aan
gelegd. Dit gaf blijk van een juist inzicht in
de verhoudingen zooals die bestaan in den
brandstoffenhandel. Het bestaande werd ge
ëerbiedigd en gehandhaafd, doch tegen ver
dere uitbreiding van een euvel werd gewaakt
door de hoeveelheden, die coöperaties-B moch
ten ontvangen te limiteeren tot die van 1934-
1935.
Plotseling kwam het bericht dat alle beper
kende bepalingen t.a.v. voornoemde instellin
gen zouden worden opgeheven. Onder deze
omstandigheden was medewerking van den
handel onmogelijk.
Overtuigd van de waarde der saneering
heeft de handel gezocht naar een oplossing.
Om de saneering te redden heeft hij een
uitersten noodsprong gedaan en genoegen ge
nomen met de bovengenoemde compromis
oplossing.
Het is duidelijk dat de handel hier zeer on
billijk is behandeld.
Bij een objectieve beschouwing der zaken
aldus de middenstandsbonden zal men tot
de conclusie komen, dat de huidige regeling
voor den handel onhoudbaar is.
De bonden hebben daarom de kolenconven
tie en den minister verzocht in de toekomst
ertoe te willen medewerken, dat het kwaad
der gelegenheidsdistributie in den kolenhan
del door de „coöperaties"-B tot de geringst
mogelijke proporties wordt teruggebracht.
DE SCHENDING VAN HET BRIEFGEHEIM.
In ons nummer van Dinsdag 11 Mei ont
leenden we uit het Haarlemsche politierap
port eenige bijzonderheden over de schen
ding van het briefgeheim, waaraan een 22-
jarige Haarlemmer, van beroep vertegen
woordiger. zich schuldig heeft gemaakt.
Daarin stond o.a., dat een postbode op 29
April een brief moest bezorgen bij mej. V.
De politie verzoekt ons, dezen laatsten Bin
te wijzigen. Het was natuurlijk niet een brief,
die ter bezorging aan de Posterijen was toe
vertrouwd, maar een particuliere brief, die
door een concierge van een school aan mej.
V. bezorgd moest worden. Deze concierge is
het geweest, die den brief in verkeerde han
den heeft gegeven.
De post werd pas bij het geval betrokken,
toen daar een adresverandering van mej. V.
binnenkwam. De post wist niet. dat dit een
valsche aangifte was, zoodat de volgende
brieven abusievelijk naar het perceel van
den gearresteerden jongeman gebracht
werden.
pag.
De wijziging in den werkloozensteun, de ge
zinsinkomsten betreffend, gaat deze
week in. 1
De beide hoofdpersonen in de Nijenrode-
zaak zijn tot een jaar gevangenisstraf
met aftrek van voorarrest veroordeeld. 1
Woensdag is in den Haag een meisje door
den bliksem gedood. 3
De Kon. Paketvaart Maatschappij heeft
twee motorschepen besteld. 3
De feeststemming in Londen na de kro
ningsplechtigheid. 4
Het onderzoek naar de ramp met de „Hin
denburg". 4
De Haarlemsche gemeenteraad besloot
f 1000 toelage per jaar toe te kennen aan
den commissaris van politie als Hoofd
van de Luchtbescherming. Ook het
voorstel van B. en W. om de Oude Groen
markt in te richten voor het parkeeren
van auto's werd aangenomen 6
Het jaarverslag van de Kamer van Koop
handel over 1936. 16
ARTIKELEN. ENZ.
R. P.: Het aantal. 1
Tijdgenooten: Willy den Ouden. 3
M. V.: De eerste stewardess van de „Hin
denburg" 4
Voor de Vrouw. n
H. D. Vertelling: De man met den baard. 6
De Burgerlijke Stand van Haarlem is op
genomen op JJ