r Vrij zinnig Mr. P. J. OUD Slotemaker de Bruine Nederland u: 1 VAN LIJST 6 stemt Hedenavond 8 u.15 min Vreeselijk ongeluk onder Alphen a. d. Rijn. VRIJZ. DEM. BOND SV3r.PJ.OUD Kamerverkiezingen. DAT SNELLE DING Hef belangrijkste 54e JAARGANG No. 16532 Verschijnt cfaselijks. Sehaïve öp Zon- eh Feestdagen". DINSDAG l'R MF.T 1937 HAARLEM S DAGBLAD Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Uitgave Lourens Coster Maatschappij voor Courant-Uitgave en Algemeene Drukkerij N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM ABONNEMENTENper week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden ranco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad: „'k 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72V2. BureauxGroote Houtstraat 93 DrukkerijZuider Buiten Spaarne 12 Telefoon Nos.Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Drukkerij: 10132, 12713 Administratie 10724, 14825 Postgiro 38810 Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 1 2230 ADVERTENTTëN 1—5 regels f 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames ƒ0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en aanbod 1—4 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie hoofd rubriek. Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnès. Levenslange ongeschiktheid 2000.overlijden f 400.verlies van hand, voet of oog f 200.—, beide leden duim 100.één lid duim 50. alle leden wijsvinger 60. één of twee leden wijsvinger 25.alle leden anderen vinger 15.één of twee leden anderen vinger ƒ5.arm- of beenbreuk ƒ30enkelbreuk ƒ15.polsbreuk ƒ15.pAflNfA'^ Nog afzonderlijke verzekering voor abonnés op het Geïllus treerd Zondagsblad. Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden. rliAlJÜiN 1-1 ALrii\/\ o. Minister van Financiën No. 1 van Lijst 6 aSS""'"0"" s"eftanU«td' Morgen over een week, op Woensdag 26 Mei, zal de verkiezing van een nieuwe Twee de Kamer geschieden. Het is dus kort dag geworden. De campagne is in vollen gang. Maar het is een erg kalme campagne. Ik ge loof niet dat een zeer groot percentage van de Nederlandsche kiezers er door geschokt is in de rust van het dagelijksch bestaan. Als ik in mijn journalistieke herinneringen duik, waarin éen Fransche en drie Engelsche par lementsverkiezingen voorkomen, dan is ver geleken bij deze ondervindingen in het bui tenland de huidige Nederlandsche strijd wel heel bedaard. Men zou kunnen zeggen dat dit verklaard wordt door de hooggeroemde vaderlandsche bezadigdheid. Maar de En- gelsc'hen zijn nu ook niet bepaald opgewon den van aard. En als men zich vroegere Ne derlandsche verkiezingscampagnes herin nert, van vóór 1918, toen het wiskundig ideaal der Evenredige Vertegenwoordiging werd ingevoerd, weet men dat Nederland heel wat levendiger in verkiezingsstrijd is geweest. In de dagen van het districten-stel sel was het heel anders hier. Maar die zijn lang voorbij en de jongeren onder ons hebben ze nooit gekend en kun nen zich dus ook de spanning en opwinding tusschen stemmingsdag en herstemmingsdag, de levendige plaatselijke campagnes en de vele luidruchtigheden niet voorstellen. Nu zit de luidruchtigheid alleen nog in de gebruik te terminologie, ofschoon ook al veel minder algemeen dan vroeger, en in sporadisch voorkomende incidentjes. Het Nederlandsche Evenredige Vertegenwoordigings-stelsel heeft ongetwijfeld althans deze deugd, dat geen enkel ander stelsel het evenaren kan in openbare rust en ordelijkheid. Ook niet in de handhaving der partij- sterkten. Wie de cijfers van 1918 af toen voor het eerst volgens E.V. gekozen werd 'bekijkt, moet het wel onmiddellijk opvallen hoe weinig er gewijzigd is in de getalsterkte der zes grootste partijen die van 1918 tot en met 1933 aan den stembusstrijd deelnamen. Achtereenvolgens behaalden in 1918, 192.2, 1925, 1929 en 1933 de: Anti-Revolutionnairen:- 13, 16, 13, 12, 14 zetels; Christelijk-Historischen: 7, 11, 11, 11, 10; R.-K. Staatspartij30, 32, 30, 30, 28. S.D.A.P.: 22 20, 24, 24, 22. Vrijheidsbond: 15, 10, 9, 8, 7. Vrijzinnig-Democraten: '5, 5, 7, 7, 6. Alleen de Vrijheidsbond is dus in die vijf tien jaren belangrijk beïnvloed; de gehal veerde fractie kreeg haar grooten klap even wel reeds in 1922 en zakte verder regelmatig met éen zetel per vier jaar. Buiten de zes groote partijen vindt men nog de communisten, die bij de bewuste vijf verkiezingen resp. 2, 2, 1, 2 en 4 zetels be haalden, de Staatkundig Geref. Partij die eerst in 1922 in de Kamer verscheen en resp. 1, 2, 3, 3 zetels behaalde en verder een aan tal éénlingen. Verwacht wordt dat de eenlingen het bij de nu komende verkiezing hard te verduren zul len hebben vanwege de veranderingen in de Kieswet, die o.a. vorderen dat men voor het behalen van een zetel den vollen kiesdeeler moet bereiken. Ook heeft de nieuwe bepaling- betreffende de storting van garantiegelden blijkbaar haar invloed doen gelden op den ondernemingsgeest van kleine groepjes, want er verschijnen nu nog maar 20 partijen in de arena tegen 53 in 1933. Daarvan zullen er nog vermoedelijk vele kansloos blijken. In elk ge val zal er nu veel minder versnippering van stemmen over kleine partijen zijn, maar als die stemmen zoo ongeveer gelijkelijk over de groote verdeeld worden brengt dat in de on derlinge verhouding der groote partijen nog geen verandering. Natuurlijk is de bijzondere factor het voor de eerste maal aan de Kamerverkiezingen deel nemen van de N. S. B., die twee jaar geleden bij de Prov. Statenverkiezingen 8 pet. van de stemmen haalde. Omtrent haar kansen bij deze verkiezing loopen blijkbaar de meenin gen nogal uiteen. In elk geval is dit een nieu we factor. Verwacht wordt dat de kiesdeeler ditmaal minstens 40.000 zal zijn. Sommigen schatten hem maximaal op ruim 41.000, hetgeen een imponeerend aantal is voor het behalen van één Kamerzetel. R. P. DE 80c VERJAARDAG VAN Jhr. F. TEDING VAN BERKHOUT Zooals wij meldden is Jhr. F. Teding van Berkhout te Aerdenhout, oud-directeur van de Haarlemsche Bankvereeniging, Zondag j.l. 80 jaar geworden. Jhr. Teding van Berkhout mocht bij deze gelegenheid zeer vele blijken van belangstel ling ontvangen. Niet minder dan 150 personen kwamen hem gelukwenschen, onder wie waren mr. dr. A. baron Röell en de burgemeester van Bloemendaal, jhr. mr. C. J. A. den Tex. Er waren dertig bloemstukken en verder ontving de heer Teding van Berkhout een overstelpend aantal brieven, telegrammen en kaartjes. door ROBERT PEEREBOOM, Hoofdredacteur van dit blad reeds gezien? Het kost 1.50 ingenaaid, ƒ2.25 gebonden. Vraagt het bij D j i T lBoekhandel Loosjes Gr. Houtstr. 100, Tel. 13060. (Adv. Ingez. Med.) spreekt Minister in het gebouw van den Protestantenbond aan de Jacobstraai Toegang vrij (Adv. Ingez. Med.) Hertog van Windsor trouwt op 3 Juni. Huwelijksvoltrekking op het slot Candé. PARIJS. 18 Mei (Reuter/A.N.P.). Het huwelijk van den hertog van Windsor is definitief vastgesteld op 3 Juni. Het zal op het slot Candé worden voltrokken. Tweetal aanrijdingen. Geen voorrang verleend. Maandagavond omstreeks kwart voor zes reed een 24-jarige wielrijdster uit Amsterdam van de Raambrug in de richting Raamsingel. Plotseling schrok zij van het signaal van een achter haar rijdende auto, waardoor zij naar rechts zwenkte en tegen een naast haar rij denden wielrijder viel. De jongedame kwam met het hoofd op de straat terecht en bleef bewusteloos liggen. Na door O. D. te zijn be handeld is het slachtoffer naar het Diacones- senhuis overgebracht, waar het ter observatie is opgenomen. Om kwart voor zeven, eveneens op 2den Pinksterdag, had op den hoek Brouwerskade- Zijlvest een aanrijding plaats tusschen een taxi en een motorfiets, doordat de bestuur der van het motorrijwiel de van rechts ko mende taxi, waarvan de bestuurder bovendien signalen had gegeven, geen voorrang verleen de. De motorrijder viel op de straat, kreeg een lichte hersenschudding en een snijwond aan de rechterwang. Met een juist passeerende auto werd hij naar het St. Elisabeth's Gasthuis overgebracht, waar hij ter observatie is opge nomen. Er is geen direct levensgevaar aanwe zig. Auto en motorfiets, die beide ernstig be schadigd werden, zijn door de politie in be slag genomen in verband met het onderzoek. HET INCIDENT OP HET BLAUWE ZAND. AMSTERDAM, 18 Mei. In de Ameland straat heeft de recherche van het bureau Adelaarsweg het incident, dat zich Vrijdag middag j.l. bij het bezoek van den heer Mus- sert voordeed, gereconstrueerd. Van de betrokken partijen was hierbij alleen de werklooze arbeider Melchers aanwezig, dien de N. S. B.-leider geslagen zou hebben. Inmiddels heeft Melchers nog een aanklacht ingediend bij den commissaris van het bureau Adelaarsweg tegen de redactie van Het Na tionale Dagblad, wegens beleediging. In een hoofdartikel, waarin het gebeurde op het Blauwe Zand gememoreerd wordt, wordt Mel chers o.a. een laaghartige aanrander, een uit- geworpene uit de gemeenschap der rasechte Nederlanders genoemd. BRUTALE INBRAAK Zaterdagavond tusschen kwart voor negen en' half tien heeft een ongenoode bezoeker zich, via een w.c.-raam dat op een haakje stond, toegang verschaft tot een woning aan de Burg. Sandbergstraat. De benedenkamers zijn geheel doorzocht. Uit een kast in de ach terkamer wordt een bedrag van 70 vermist. De politie stelt een onderzoek in Het Voorbereidende Onderwijs. Gegevens over Haarlem. In het afgeloopen jaar waren (blijkens de statistiek van het Centraal Bureau voor Sta tistiek) te Haarlem 7 openbare voorbereidende scholen. Voorts 9 Protest.-Christelijke, 13 R.K. en 3 andere bijzondere scholen. Totaal dus 32. Het aantal leerlingen was: Openbaar onderwijs 662. Protest.-Christelijke scholen 947. Overige bijzondere scholen 156. Totaal dus 3268 leerlingen. Hier waren werkzaam 96 hoofden en onder wijzeressen, alsook 37 kweekelingen en help sters. (Adv. Ingez. Med.) Auto in sloot geraakt. ALPHEN a. d. RUN, 18 Mei. In den afgeloopen nacht te ongeveer één uur is op den Rijksstraatweg, even buiten de kom der gemeente Alphen a. d. Rijn, een personenauto met zes inzittenden, die terug keerden van den N. S. B.-landdag te Lunteren, in een sloot geraakt, waarbij allen jammerlijk om het leven zijn gekomen. De namen van de slachtoffers zijn F. van den Bosch, schilder, te 's-Gravenzande; G. ]ongejan, carrosseriebouwer te 's-Gravenzande en zijn beide zoons M. en A. Jongejan; Mej. Meuldijk, te Hoek van Hol land en Mej. G. de Rooy, te Honselersdijk. Het was kort voor één uur toen een wiel rijder uit Alphen a. d. Rijn den op dit nach telijk tijdstip verlaten Rijksstraatweg passeer de. Nabij het erf van den veehouder Vergeer, dat door een sloot van drie a vier meter breedte van den weg is gescheiden, werd zijn aan dacht getrokken door een rood licht, dat bij nadere beschouwing het achterlicht van een personenauto bleek te zijn. De wagen lag met de wielen omhoog in een sloot. Onmiddellijk waarschuwde de wielrijder den veehouder, die niets van het ongeluk had bemerkt en daarop stelden beide mannen een nader onderzoek Het gelukte hun het portier, dat geheel onder water lag, te openen, en tot hun groote ontzetting vonden zij toen de lichamen van vijf menschen, die geen teeken van leven meer gaven. Zij slaagden er in de slachtoffers uit den wagen te bevrijden, doch een on middellijk ter plaatse aanwezige ge neesheer kon slechts den dood con- stateeren. Het horloge van een der slachtoffers stond op kwart voor één, zoodat het ongeluk pas en kele minuten te voren was gebeurd. Waar schijnlijk mede doordat de auto, een oude vierpersoons Essex, met zes personen overla den is geweest, hebben de inzittenden geen kans gezien het portier te openen. Men kon slechts gissen welk een verschrikkelijken strijd in deze beperkte ruimte even onder de oppervlakte van het water zich moet hebben afgespeeld. Nadat de auto door een kraanwa gen op liet droge was gebracht, vond men nog het lijk van het zesde slacht offer, dat een der beide zoons van den heer Jongejan bleek te zijn. Deze laatste schijnt dan wagen te hebben bestuurd. Daar geen der Inzittenden er het leven heeft afgebracht en niemand van de ramp getuige is geweest, zal de oorzaak van het ongeluk wel nooit met zekerheid komen vast te staan. Een voorloopige inspectie van den wagen heeft een breuk in de stuurstand aan het licht gebracht. De garagehouder, die dit heeft geconstateerd, kon echter niet verklaren of het hier een oude breuk betreft. Bovendien is niet met zekerheid na te gaan of de breuk niet door het ongeluk is ontstaan. De weg is ter plaatse niet slecht en volko men recht. Men vraagt zich dus af, hoe het mogelijk is dat de bestuurder aan den lin kerkant van den weg in de grasberm is terecht gekomen. Wielsporen toonen aan. dat de wa gen 4V2 meter door de berm is gereden en daarna over den kop is geslagen. Het vermoe den ligt dus voor de hand, dat de bestuurder, toen hij bemerkte van den weg te zijn ge raakt, plotseling met kracht heeft geremd. Hij schijnt met vrij groote snelheid te heb ben gereden, althans volgens verklai'ingen van een wielrijder, die de auto kort te voren was gepasseerd en die toen de snelheid op pl.m. K.M. schatte. De lijken der slachtoffers zijn voorloopig in het lijkenhuisje alhier opgebaard. Zij zou den heden naar de woonplaatsen der families worden overgebracht. VIJF EN TWINTIG JAAR BIJ HET GASBEDRIJF Heden was het 25 jaar geleden dat de heer D. Steenkist, straatlantaarncontroleur bij het Gasbedrijf alhier, als zoodanig werd aange steld. Hij werd vanmorgen door den directeur van het bedrijf, den heer J. A. A. Ochtman. in de directiekamer ontvangen en toegesproken. Van zijn collega's ontving de heer Steenkist een geschenk. (Afd. Haarlem) minister van financiën, spreekt Woensd. 19 Mei in den Protestanten Bond, Jacobstraai Haarlem. Aanvang 8.15 u. Zaa) open 7.30 u. Toegangspr. 10 ct. KOMT ALLEN! Iet is geen „nieuws" wanneer wij u vertellen dat een „Groentje" in. Haarlem's Dagblad succes heeft. Maar u zult ons het herhalen van die oude waarheid vergeven, want zij is vooral in uw belang. Hebt U het geestige boek_ Het woord is aan Heinrich Heine: In deze dagen strijden wij voor ideeën en de kran ten zijn onze vestingen. De werkloosheid te Haarlem. Zullen wij dit jaar nog beneden dc 5000 komen? In de afgeloopen week daalde het aantal werkloozen te Haarlem weer met 88. Wij zijn nu op 5356 gekomen, of 771 minder dan denzelfden tijd van 1936. Met belangstelling wordt het verdere ver loop van de arbeidsmarkt gevolgd. Zullen wij dit jaar nog onder de 5000 werk loozen komen? Het is wel aan te nemen, dat in de komende maanden nog een vrij belangrijk aantal bouw vakarbeiders werk zal vinden, in verband met verschillende belangrijke werken die uitge voerd zullen worden, maar daartegenover staat dat binnenkort weer verschillende menschen. die tijdelijk werk gevonden hadden tijdens de schoonmaakdrukte weer zonder ar beid zullen komen. (Adv. Ingez. Med.) pag. Bij een auto-ongeluk te Alphen aan den Rijn zijn zes personen om het leven ge komen. 1 De werkloosheid te Haarlem blijft dalen. l Belangrijke nieuwtjes over scholenbouw te Haarlem. 2 Het incident met den heer Mussert te Am sterdam. 3 Het verkeer heeft met de Pinksterdagen vele slachtoffers geëïscht. 3 De nationale Oxfordgroep-bijeenkom- sten te Utrecht zijn geëindigd. 3 De bekende Britsche staatsman Philip Snowden is Zaterdag op 72-jarigen leef tijd overleden. 4 In Spanje is onder den socialist Negrin een nieuwe regeering gevormd. 4 Een poging tot opstand in Albanië. 4 Bij een ontploffing in de haven van Hongkong zijn talrijke personen om het leven gekomen. 4 Duizenden vrouwen getuigden heden te Utrecht van haar vredeswil. n ARTIKELEN. ENZ. R. P.: Kamerverkiezingen. 1 H. D. Vertelling: De salarisverhooging. 2 TijdgenootenHertog van Windsor. 3 Z.: Always Ready. g De Burgerlijke Stand vau Haarlem is op genomen op 9 KLEURENWEELDE KROON - BEHANGSELS Alléén GR. HOUTSTRAAT 179, TELEF. 14269 (Adv. Ingez. Medj HAARLEM HEEMSTEDE (Adv. Ingez. Med.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1937 | | pagina 1