HEEFT U AL
WESSELING
Pleidooi
voor 't Pierement.
1 A T E R D A G 26 JUNI 1937
HAARLEM'S DAGBLAD
3
De Grondwetsherziening.
Het voorloopig verslag.
Het afdeelingsonderzoek van ,de wetsontwer
pen betreffende de Grondwetsherziening heeft
der commissie van rapporteurs aanleiding gege
ven tot mededeeling o.a. van het volgende-.
Over het algemeen bepaalde men zich bij
deze hernieuwe behandeling van de voorstel
len tot Grondwetsherziening tot een verwijzing
naar hetgeen bij de schriftelijke en monde
linge behandeling van de aanvankelijke voor
stellen werd gezegd, zulks in navolging van de
regeering, die in haar Memorie van Toelich
ting eveneens met een verwijzing naar de ge
wisselde stukken en gevoerde beraadslagingen
volstaat.
Eenige leden gaven als hun meening te ken
nen, dat voor deze Grondwetsherziening geen
enkele reden bestaat, behalve voor-zoover zij
betreft de regeling van het inkomen van den
Prins-Gemaal, welke "regeling echter ook wel
langs anderen weg op bevredigende wijze tot
stand had kunnen komen.
Dezelfde leden wezen er nog op, dat welis
waar artikel 7 der Grondwet nu ongewijzigd
wordt gelaten, doch dat reeds het voornemen
is te kennen gegeven, zonder Grondwetsherzie
ning tot hetzelfde resultaat te komen. Zij
achtten dit typeerend voor den revolutionnai-
ren geest van het huidige regime. Deze men
taliteit is te verklaren zoowel uit den oorsprong
van het heerschende stelsel, n.l. de Fransche
revolutie, als uit de overtuiging, dat dit stelsel
ten einde loopt en het tijdperk van den auto-
ritairen staat nadert, ondanks de zoogenaamde
overwinning der democratie op 26 Mei j.l.
Vele leden verklaarden in deze uiteenzetting
slechts een earicatuur te kunnen zien van de
motieven, welke de regeering hebben geleid bij
het indienen van haar voorstellen, waarvoor de
zakeilijke gronden bij herhaling zijn uiteenge
zet.
Verscheidene leden wezen er nog op, dat de
S.D.A.P. zich bij de beoordeeling van de regee-
ringsvoorstellen geheel door haar eigen inzich
ten heeft laten leiden. De sociaal-democrati
sche fractie heeft zich in eersten termijn met
de meeste voorstellen vereenigd, maar tegen
enkele belangrijke onderdeelen bezwaar ge
maakt. De gedachte aan een samengaan van
regeering en S.D.A.P. om voorgoed de dictatuur
der regeerende partijen te vestigen, komt, in
dit licht bezien, wel zeer zonderling uit.
Zij kan sflechts opkomen bij hen, die zélf,
als zij aan de macht zouden komen, alle andere
richtingen voorgoed den mond zouden trach
ten te snoeren, zoo meenden -deze leden.
Schadeloosstelling Tweede-Kamer
leden.
Eenige leden hadden ernstige bedenking
tegen het bedrag der schadeloosstelling voor
de leden der Tweede Kamer dat wordt voor
gesteld. Deze leden stelden voorop, dat de
Tweede Kamer overbodig is. Zoolang zij nog
bestaat, is. er naar hun meening tegen het
verleenen van een schadeloosstelling aan haar
leden geen bezwaar, mlits deze, overeenkom
stig de beteekenis van het woord, beperkt
blijft tot de werkelijke gedane uitgaven, dus
de reis- en verblijfkosten, waarbij dan een pre
sentiegeld wegens het bijwonen van vergade
ringen zou kunnen worden toegekend.
Het verleenen van pensioen voor schadeloos
stelling achtten deze leden te eenenmale on
logisch en x-eeds daarom onaanvaardbaar.
Andere leden merkten op, dat de boven weer
gegeven zienswijze kennelijk is ingegeven door
vijandschap tegen het parlementaire stelsel,
welks werking ernstig zou worden geschaad, in
dien aan de leden der Tweede Kamer niet een
zoodanige schadeloosstelling weid toegekend,
dat het lidmaatschap door personen uit alle
groepen der bevolking zonder te groot bezwaar
kan woiden waargenomen.
In Nedei-land is de vergoeding steeds be
scheiden geweest in verhouding tot de aan het
lidmaatschap vei-bonden werkzaamheden en
uitgaven.
Weer andere leden hadden het bedrag dei-
schadeloosstelling liever tot f 4.000 verminderd
gezien. Zij meenden zich echter bij de tot stand
gekomen oplossing te moeten neerleggen, om
dat deze een compromis vormt.
Ministers zonder portefeuille.
Eenige leden zagen voor de invoering van
het instituut van minister zonder portefeuille
geen énkele reden aanwezig dan wellicht alleen
den wensch om meer politici minister te kun
nen doen worden, om vrienden te kunnen be-
loonen.
Verscheidene leden gaven opnieuw te ken
nen, dat zij tegen dit nieuwe instituut in het
algemeen geen bezwaar hadden, doch dat zij
zich het recht voorbehielden, in ieder voorko
mend geval zelfstandig te beoordeelen, of van
de te verleenen bevoegdheid al dan niet een
juist gebruik wordt gemaakt.
Het kiesstelsel.
Eenige leden verklaarden zich tegenstanders
van ons geheele kiesstelsel en daarom ook van
het thans gedane voorstel. Zij wenschten kies
recht voor alle mannelijke en vrouwelijke Ne
derlanders boven 21 jaar, waar ook gevestigd.
Tegen de voorgestelde wijziging bestond bij
deze leden in het bijzonder nog dit bezwaatr,
dat de veranderingen in de kieswet, waartoe
die wijziging gelegenheid zal geven, slechts
zullen dienen om de supi-ematie der groote
partijen te bevestigen en nieuwe stroomingen
tegen te houden.
Bij enkele andere leden bestond eveneens
ernstige bedenking tegen een vei-dei'e bevoor
deeling van de groote partijen, waarop de uit
werking van de hierbedoelde wijziging zal
neei-komen.
Van andere zijde werd bestx-eden, dat de
vroeger in de kieswet aangebrachte wijzigingen
de groote partijen onredelijk hebben bevoor
deeld.
Revolutionnaire vertegen-
woordigers.
Verscheidene leden verklaarden ook thans,
zich met het in het betreffende ontwerp
vervatte voorstel niet te kunnen vereenigen.
Zij achtten bepalingen als de voorgestelde
onnoodig en ongewenscht. Revolutionnaire
handelingen of uitingen buiten een verte
genwoordigend lichaam vallen reeds onder
de Strafwet.
Andere leden sloten zich bij deze be
schouwingen aan. Enkele dezer leden ver
klaarden in het ontwerp niet anders te kun
nen zien dan een offer aan den geest van
den tijd.
Eenige leden noemden de voorgestelde be
palingen „ondemoliberaal". Op zichzelf zouden
zij tegen deze bepalingen geen bezwaar heb
ben. Immers, zij zouden aldus kunnen wor
den toegepast, dat alle leden der publieke
colleges behalve de representanten der Na-
tionaal-socialistische Beweging, zouden wor
den uitgesloten. Alle in die colleges verte
genwoordigende politieke partijen toch staan
op revolutionnairen grondslag. Als deze le
den rich niettemin tegen dit voorstel ver
zetten, dan is dat omdat de bedoeling klaar
blijkelijk een andere is en de ontworpen be
palingen kennelijk tegen een gi-oep, juist de
N.SJ3. zijn gericht.
Eenige leden maakten nog in het bijzonder
bezwaar tegen de omstandigheid, dat in het
ontwerp met betrekking tot het oi-gaan, dat
de revolutionnaire gezindheid moet consta
teer en. reeds thans wordt bepaald, dat de
Kroon bij de benoeming van de leden aan
een voordracht van de politiek samengestel
de, Tweede Kamer zal zijn gebonden, terwijl
de samenstelling overigens geheel aan den
wetgever wordt overgelaten.
Andere leden achtten in de hierbedoelde
regeling een waarborg gelegen, dat de be
slissende instantie tot een objectief oordeel
in staat zal zijn. Zij zal zijn een rechterlijk
college, benoemd op dezelfde wijze als de
Hooge Raad.
Ordening.
Eenige leden verklaarden, op zich zelf voor
standers van ordening te zijn. Immers, zij
beschouwden een corporatief systeem als het
meest gewenschte. De ervaring had hun ech
ter geleerd, dat de ordening onder het hui
dige systeem slechts dient om de werkelijke
coi'poratieve gedachte den wind uit de zeilen
te nemen, en de overheersching van kapita
lisme plus ambtenaren, dus van het staats
socialisme, te vestigen. Voorwaarde voor een
werkelijke ordening meenden zij is de
organisch, gegroeide volksgemeenschap op
nationalen en socialen grondslag, die pas
kan ontstaan na het opheffen van de poli
tieke partijen.
Van andere zijde werd hiertegenover ge
steld, dat in de landen, welker systeem de
bovenbedoelde leden zouden willen volgen,
geen sprake is van ordening op den grond
slag van een organisch gegroeide, volksge
meenschap, doch van dictatorialen dwang,
waarvan het resultaat op economisch gebied
juist met de door hen zelf gebezigde uit
drukking: „kapitalisme plus ambtenaren"
zeer goed zou zijn gekenschetst.
Verscheiden leden oordeelden het hier be
sproken voorstel vair weinig beteekeiris, wijl
het bestaande artikel 194 in dit opzicht vol
doende mogelijkheden opent.
Diverse voorstellen.
Bij verscheidene leden bestond onoverko
melijk bezwaar tegen de wijzigingen, welke
beoogeir het doen verloren gaan van de ver
kiesbaarheid door gerechtelijke vrijheidsbe-
rooving ook wegens politieke delicten en het
opheffen van de parlementaire immuniteit
in geval van opruiing of schending van ge
heimen. In de laatstbedoelde wijzigingen za
gen zij een belangrijke aantasting van de
vrijheid der volksvertegenwoordigers, die op
deze wijze bij de uitoefening van hun taak
als zoodanig onder de controle van den rech
ter zullen komen te staan.
Vele leden daarentegen konden zich met
de gedeeltelijke opheffing van de immuniteit
zeer wel vereenigen. Een deel hunner zou
zelfs verder willen gaan en de immuniteit,
feitelijk een verouderd begrip, geheel willen
afschaffen.
Een aantal leden opperde bezwaar tegen
het openen van de mogelijkheid, over te
gaan tot de benoeming van staatssecreta
rissen.
Eenigen hunner zagen ook hiervoor weer
geen andere reden dan het verlangen, poli
tieke vrienden te kunneii beloonen.
Verscheidene leden meenden, dat in be
paalde gevallen wel degelijk zakelijke gron
den voor de benoeming van staatssecreta
rissen aanwezig kunnen zijn.
AUTORIJLES in verzekerde auto's, p. u. 1.50
FIRMA M. GATSONIDES
ZANDVOORTSCHE LAAN 4 HEEMSTEDE
TELEFOON 26534.
(Adv. ingez. Med.)
ERNSTIG MOTORONGELUK TE
SOESTERBERG.
Vrijdagavond omstreeks zeven uur is tegen
over „Huis ten Halve" te Soesterberg een
ernstig motorongeluk geschied. Door tot
dusverre onopgehelderde oorzaak is de uit
Tilburg afkomstige motorrijder H. O. in
botsing gekomen met een uit de tegenover
gestelde richting komende auto, bestuurd
door den heer H. uit Amersfoort. Door de
botsing sloeg de auto over den kop, doch de
bestuurder kwam er wonder boven wonder
ongedeei-d af, terwijl de auto vrijwel niet
werd beschadigd.
Ernstiger was het met O. gesteld. Hij liep
een-schedelbreuk op en is, nadat hem gees
telijke en geneeskundige hulp was verleend,
in schier hopeloozen toestand naar het zie
kenhuis „De Lichtenberg" te Amersfoort over
gebracht.
Wafelen en Poffertjes
gegeten bij
Groote Houtstraat 147a
Telefoon 10737
(Adv. Ingez. Med.)
Autobus met schoolkinderen rijdt
op melkauto.
Twee kinderen ernstig gewond.
DEN HELDER, 25 Juni. Hedenmorgen half
negen heeft op den Rijksweg nabij den Helder
een ernstige aanrijding plaats gehad tus-
schen een autobus en een melkwagen, tenge
volge waarvan acht kinderen gewond wer
den, van wie twee ernstig.
Een autobus van de firma Naastepad uit
Anna-Paulowna reed in de richting Den Hel
der. In de bus zaten 23 schoolkinderen. Door
tot dusver nog niet opgehelderde oorzaak is
de chauffeur van de bus, die als een bekwaam
rijder bekend staat, tegen een stilstaanden
melkauto gereden. Deze wagen sloeg over den
kop en werd totaal vernield. De bestuurder
P. Nuyens uit Julianadorp, die tusschen het
stuur en de zitplaats bekneld raakte, kon eerst
na vijf minuten bevrijd worden. Hij bleek
slechts lichte schaafwonden te hebben ge
kregen. De autobus werd aan de rechterzijde
geheel opengescheurd. Twee kinderen, liet
veertienjarige meisje Dirks uit Breezand en
de 1-6-jarige jongen A. Braaf uit Anna-Pau
lowna werden ernstig gewond. Vooral het
meisje, dat bekneld geraakt was, is er slecht
aan toe. Beiden zijn per ziekenauto naar het
Marine-Hospitaal te Den Helder vervoerd.
Zes kinderen, die licht gewond werden, zijn,
na op het Vliegkamp „De Kooy" te zijn ver
bonden, met een autobus naai- huis vervoerd.
De bestuurder van de bus bleef ongedeerd.
PLAATSVERVANGEND KANTONRECHTER.
Tot Kantorechter-plaafcsvervanger in het
Kanton Haarlem is benoemd mr. W. G. J,
Veenhoven, alhier
WIJZIGING LUCHTPOSTDIENST NAAR
ZUID-AFRIKA.
De luchtroute LondenCairoZuid-
Af rika is zoodanig verlegd dat deze lijn, die
bot nog toe van Cairo Zuidwaarts over het
centrum van Afrika liep, thans van Mom-
bassa in Kenia af de Oostkust van Afrika
volgt en in Durban eindigt, waar aansluiting
op het Zuid-Afrikaansche luchtnet wordt
verkregen.
De verzending voor deze bestemmingen en
de daarop bestaande aansluitingen, met uit
zondering van Nigeria, vindt voortaan des
Maandags en des Vrijdags plaats. De hier
voor bestemde poststukken moeten op die
dagen te 14.30 uur het postkantoor Amster
dam C.S. of te 16 uur het hoofdpostkantoor
te Rotterdam hebben bereikt. Van beide kan
toren vindt te resp. 18.35 uur en 19.20 uur
nog een nazending plaats.
In Parijs zijn de draaiorgels afgeschaft,
in Amsterdam óókzoo gaat alle poëzie
van de straat, Snaar de provinciesteden moe
ten een reservaat voor deze klinkklare dich
terlijkheid blijven, zij moeten bewaren wat
de metropolen zoo ondankbaar verwerpen,
en zij moeten de eilanden zijn der melodieus
heid. waar de getergde zenuwen-mensch van
dezen tijd de rust en de bekoorlijkheid van
de Sonore Vox-humana in zijn wezen kan
opnemen tot zegen van zijn bonzende hart
Parijs en Amsterdam hebben deze muziek-
bij-uitsték van hun straten geweerd, omdat:
de brave werkers, die geen seconde mogen
verliezen aan een orgelend lied, dat willen;
omdat hun zenuwen, die alleen reageeren wil
len op de fondsen van de effecten-markt en
slechts trillen willen op het rhythme van
materieel gewin, er niet tegen kunnen. En
zoo gaat Mammon de Muze overwinnen en
gaat het proza der koerslijsten die kartonnen
strooken-met-gaatjes, waaruit de zalige tril
lingen van het pierement geboren worden,
verdringen; tot winst wellicht voor de por-
temonnaie, doch zeker tot verlies voor de kin
derziel, die in ons allen is, hóe gedegen en
ernstig wij ook in onze middelbare levensda
gen het heft van ons en der onzen bestaan
in handen houden.
Wat mij betreft: niets is heerlijker dan het
langzaam geboren worden van zoo'n piere
ment-melodie in mijn straat, die zwaaiend
om den hoek aan den einder van gehoor en
bewustzijn gaat ontstaan, om zwellend en
jubelend aan te groeien tot de volheid die,
vóór mijn woning gekomen, alle kamers en
harten-bij-mij vervult van een onbestemde
gelukkigheid, met de warmte eener niet-be-
grepen weemoed vermengd.
Zóó juichend als een wals van draaiorgel;
zóó vleiend en aanhalig als een pierementen
tango; zóó argeloos-blij als een of andere
volksdeun uit dat draaien van den man in
hemelsblauwe hemdsmouwen gemalen wordt
zoo ken ik niet één vreugde, door anderen
in mijn hart gebracht.
Het ontstaat zoo onverwacht, het is zoo
plotseling op het hoogtepunt zijner luidheid,
het sterft zoo langzaam weg en is zoo snel
weer om den anderen straathoek verdwe
nen: dat zingen van het orgel, dat het juist
daarom plotseling zooveel kleur en warmte in
ons dagelij ksche leven doet komen en dat ik
het juist daarom zoo lief heb: liever
wanneer u het mij niet kwalijk wilt nemen
dan den Bach en den Beethoven, die wij
wei-voorbereid en in een keurig gelegenheids-
pakje, met ons zóóveel honderden op
stoelenrijen, op daartoe plechtig-voorbe-
stemde uren te beluisteren krijgen.
Het is juist die onverwachte, plotselinge
klankenweelde, dat dreunen en weeklagen, dat
orgelend zingen van het pierement, met z'n
overdreven namaak-menschenstem die de
orgie van elkaar-overbultelende klanken-
stroomen belieerscht en ordent; het is juist
dit eensklaps- aanstormen van melodie in het
dagelijksch gedoe, die mij het pierement
zoo doet liefhebben: het aanbiddellijk in
strument der zuiverste pretentieloosheid.
Dom Parijs!
Arm Amsterdam!
Die zóó de heerlijkheid van den verleden tijd
wègeommandeeren van hun hart.
Laat Haarlem wijzer en dankbaarder zijn!
Ml'. E. ELIAS.
Inwerkingtreding der voorrangs
wegen.
De AN.WB. meldt, dat de meening, als
zou de inwerkingtreding der aanwijzing van
voorrangswegen op 4 Juli a.s. welke voor een
groot gedeelte van het Rijkswegennet geldt,
worden uitgesteld, daar met de aanduiding
van die wegen niet gereed gekomen zou
kunnen worden, onjuist is.
De voorrang op de bedoelde Rijkswegen
treedt inderdaad den 4den Juli a.s. in wer
king.
Eervol ontslag jlir. mr. R. de
Marees van Swinderen.
Mr. J. P. Graaf van Limburg Stirum zijn
opvolger.
Bij K.B. van 19 Juni is aan jhr. mr. R.
de Marees van Swinderen. buitengewoon ge
zant en gevolmachtigd minister bij het Brit-
sche hof, met ingang van 15 Juli 1937 op
zijn verzoek eervol ontslag als zoodanig ver
leend, onder dankbetuiging voor de door
hem in den diplomatieken dienst aan de
Koningin en aan den lande bewezen zeer
belangrijke en langdurige diensten.
Mevrouw de Marees
van Swinderen onderscheiden.
Bij K.B. van 22 Juni is mevrouw jhr. mr.
R. de Marees van Swinderen te Londen, be
noemd tot offiecier in de orde van Oranje-
Nassau.
Mr. J. P. graaf van Limburg
Stirum, gezant te Londen.
Bij K.B. van 22 Juni is imet ingang van
16 Juli a.s. benoemd tot buitengewoon ge
zant en gevolmachtigd minister te Londen,
mr. J. P. graaf van Limburg Stirum. buiten
gewoon gezant en gevolmachtigd minister
ter beschikking.
DE RADIOUITZENDING DER N.R.C.V.
VAN 6 MEI 1937.
Op de vragen van den heer Krijger in
verband met de radio-uitzending van rede
voeringen en toespraken ter vergadering
van den Ned. Bond van Jongelingsvereeni-
gingen op gereformeerden Grondslag op 6
Mei 1937 heeft de .minister van binnenland-
sche zaken geantwoord:
Op de gedeeltelijke uitzending door de
N.C.R.V. van den 49sten Bondsdag van den
Ned. Bond van Jongelingsvereenigingen op
Geref. Grondslag is door de radio-omroep-
controle-commissie repressieve controle uit
geoefend.
Bepaalde nonnen, zijn door de radio-
omroep controle-commissie niet gesteld. Of
op uit te spreken of uit te zenden redevoe
ringen al dan niet controle zal worden uit
geoefend, wordt door de commissie geval
voor geval beoordeeld.
Uit het feit, dat voor de uitzending aan de
betrokken omroepvereeniging noch een
schema, noch een tekst van de uit te zen
den redevoeringen was gevraagd, kon het den
sprekers bekend zijn, dat preventieve con
trole niet zou worden toegepast. Wat de
repressieve controle aangaat, was het den
sprekers uiteraard niet bekend, of deze al
dan niet zou worden gehouden.
