Java-Suikerindustrie heeft vasten grond
gekregen.
Ernstige ontploffing in staalfabriek.
Weer drie dooden.
VRTJDAG 23 JULI 1937
HAARLEM'S DAGBLAD
Resultaten van de internationale suikerconferentie.
Vijf weken achtereen zijn de vertegen
woordigers van niet minder dan twee
en twintig regeeringen aan de con
ferentietafel te Londen bijeen ge
weest om de internationale suiker-politiek
voor de komende vijf jaren vast te stellen. Op
6 Mei j.l. werd een resultaat verkregen. Dat
feit op zich zelf stemt waarschijnlijk in menig
opzicht tot vreugde, al was het alleen maar,
omdat een dergelijke poging gedaan tijdens
de Economische- en Monetaire Wereldconfe
rentie van 1933 mislukte. Het artikel suiker
leent zich minder voor een internationale
regeling, omdat het met uitzondering van
enkele gebieden overal gewonnen kan wor
den, hetzij uit bieten, hetzij uit riet. De strijd
tusschen biet en riet is feitelijk de aanleiding
voor de door velen gevoelde noodzakelijkheid
om tot een vergelijk te komen. Ons land, in 't
bijzonder Java, kan daarvan getuigen. De uit
breiding der rietcultuur in de periode 1914—
1918 en ook nog daar, als gevolg van een ver
minderde productie der bietlanden, wreekte
zich in latere jaren, toen in laatstgenoemde
wingebieden niets werd nagelaten om het ver
loren terrein te heroveren. Daarbij hebben
handelspolitieke aspiraties een zeer belang
rijke zoo niet de belangrijkste rol ge
speeld. Protectionistische tendenzen vierden
hoogtij. In onze Nederlandsche suiker-lite
ratuur ontbrandde in volle heftigheid de strijd
tusschen de voorstanders der goedkoope en
voortreffelijke Java-suiker en de bewonde
raars der gesteunde bietsuiker-winning. De
controverse kan hier verder onbesproken blij
ven. De zich opstapelende suikervoorraden
baarden zorg. Bij een verminderde consumptie
werd de drang naar protectie steeds heviger.
In 1931 werd ingegrepen. De bekende Chad-
bourne-Overeenkomst kwam tot stand, welke
den deelnemers weinig vreugde heeft bezorgd.
De poging twee later gedaan en waarvan
hier boven reeds sprake was, mislukte en het
was daarom, dat in Maart 1934 de Chad-
bourne-landen nogmaals bijeen kwamen. Het
resultaat was andermaal negatief. De bezorgd
heid bleef bestaan en daaraan is het ongetwij
feld toe te schrijven, dat van Engelsche zijde
in het laatst van 1936 nieuwe pogingen om
tot overeenstemming te komen worden voor
bereid.
Van begin April tot in de aanvang van Mei
1937 is men te Londen bijeengeweest. Naast
gebieden met een overwegend productie-,
stonden landen met een uitgesproken con
sumptie-karakter. Protectie-argumenten, in
wendige ontevredenheid over de gevoerde sui-
kerpolitiek, de al of niet rendeerende produc
tie in eigen omgeving, het self-supporting-
probleem en vele andere vraagstukken vorm
den een rijk voorzienen disch. Het behoeft wel
geen betoog, dat alleen een voorzichtig manoe-
vreeren tot resultaat zou kunnen leiden. Ten
slotte werd een conventie onderteekend, die
op 1 September 1937 van kracht zal worden
en waaraan alleen Canada geen deel zal
nemen. Professor J. van Gelderen, Neder-
landsch gedelegeerde, heeft in de Economisch-
Statistische Berichten van 19 Mei 1937 uit
voerige mededeelingen gedaan over de betee-
kenis dezer conventie. Het spreekt wel van
zelf, dat dezerzijds het meeste belang gesteld
wordt in de positie, welke onze Overzee^-he
gebieden zoo meteen zullen innemen. In arti
kel 19 der conventie is het basisquotum voor
ons land, met inbegrip der overzeesche ge-
biedsdeelen vastgesteld op 1.050.000 ton. In de
praktijk beteekent dit het quotum vastgesteld
voor Java.
Ingevolge artikel 1 betreft het hier suiker,
zooals deze door Java wordt, voortgebracht.
Omgerekend op z.g. ruwsuiker beteekent dit
bij de huidige verhouding tusschen ruw- en
witsuiker ruim 1.100.000 ton. Voorts is bepaald,
dat het Rijk in Europa van netto uitvoeren
van suiker zal afzien en dat het recht heeft
zijn behoefte aan suiker geheel te dekken uit
de eigen voortbrenging en uit invoeren uit an
dere deelen van het Rijk. Ook Suriname ziet
af van netto uitvoeren naar het buitenland,
d.w.z. naar landen buiten het Koninkrijk der
Nederlanden. Uit een en ander volgt, dat het
quotum niet is toegekend aan de afzonderlijke
Koloniën, doch aan het Rijk in zijn geheel.
Deze opvatting is staatsrechtelijk juister, doch
heeft daarnaast ook practische waarde. In
dien nl. aldus prof. v. Gelderen 't Ko
ninkrijk uit de vrije markt invoert, wordt voor
een gelijke hoeveelheid de uitvoer van suiker
uit het Koninkrijk niet ten laste van het quo
tum gebracht. Uitvoer beteekent in den zin
dezer conventie netto-uitvoer. Buiten de be
palingen der conventie valt de levering van
suiker binnen de grenzen van het Koninkrijk.
Daardoor wordt het mogelijk, dat Suriname
bijv. aan Curacao suiker levert, mits deze niet
weer wordt uitgevoerd. Het grootste gedeelte
der suikerproductie van Suriname zal even
wel door Nederland moeten worden opge
nomen, waarvoor reeds de bekende suiker
steunregeling in het leven is geroepen. Een
dergelijke overeenkomst geldt ook voor de
80.000 ton. welke met steun van het Land
bouwcrisisfonds door Java aan de Nederland
sche industrie worden geleverd. Intusschen is
een zekere bewegingsvrijheid gewaarborgd. In
dien nl. de beide partijen het eens worden,
dat deze levering geheel of ten deele beter
achterwege kan blijven, zoodat een overeen-
Een vacantie op de fiets?
Dan Purol meenemen! Dit voorkomt, verzacht
en geneest doorzitten en zonnebrand.
Doos 30 ct.
(Adv. Ingez. Med.)
ER ZIJN NOG VOLDOENDE REUZEN
VARANEN.
BATAVIA, 22 Juli (Aneta-A.N.P.) Om
trent de vangst van de 19 reuzen varanen,
welke bestemd zijn voor verschillende Euro-
peesche en Amerikaansche dierentuinen, kan
nog worden gemeld, dat voor de vangst van
deze dieren, door het departement van econo
mische zaken toestemming werd verleend on
der voorwaarde, dat dr. de Jong zoöloog te
buitenzorg en leider van de expeditie de stand
dezer varanen voldoende zou hebben be
vonden.
Intusschen is gebleken, dat sedert het laat
ste bezoek aan het eiland in 1929 de varanen-
stand aanzienlijk is vermeerderd. Bovendien
waren deze varanen niet afkomstig van Ko-
modo, doch van West-Flores, terwijl zij be
stemd zijn voor wetenschappelijke doelein
den.
Dr. de Jong wordt aan het einde dezer
inaand op Java terugverwacht.
komstige hoeveelheid suiker uit de vrije markt
gekocht moet worden, dan is tot hetzelfde
kwantum export uit het Koninkrijk boven het
quotum van 1.050.000 ton toegestaan. Daardoor
wordt immers de omvang van de vrije markt
niet verminderd.
Volgens het oordeel van prof. v. Gelderen is
de invloed van het verkregen quotum op de
Javaproductie niet met volstrekte zekerheid
te voorspellen. Voor de eerste twee jaren zal
vermoedelijk op het quotum een korting van
4 a 5 procent worden toegepast, dat hiermede
rond 1 millioen ton wordt. Telt men daarbij
op de behoefte van de Indische markt en de
80.000 ton naar Nederland, dan zou zelfs de
vorming van de voorraden, waartoe Java vol
gens artikel 26 der conventie tot een maxi
mum van 500.000 ton op 1 April van elk jaar
gerechtigd is, de afzet voor een productie van
ruim 1.4 millioen ton gewaarborgd zijn. Daar
door is een mate van zekerheid, van vastheid
verkregen, welke de Java suikerindustrie zeer
zeker ten goede zal komen.
Het welslagen van de doorgevoerde reorga
nisatie, volgens het saneeringsplan-Hart, hing
ten nauwste samen met de mogelijkheid de
productie ongeveer op de helft van de nor
male capaciteit van de jaren 1930-1931 te
handhaven. Deze zekerheid is thans men-
schelijkerwijs gesproken voor een periode van
vijf jaren verkregen. Daardoor is Java verlost
van de obsessie eener gestadige uitbreiding
van de protectie en een in verband daarmede
verdere inschrompeling van de vrije markt.
Prof. Aan Gelderen erkent, dat de conventie
zeer zeker niet „geheel waterdicht" is, maar
wel zijn de meest voor de hand liggende be
zwaren uit den weg geruimd. Hoogstwaar
schijnlijk zal een periode van rust intreden,
na een uiterst woelige 15-jarige periode.
MOLLERUS.
Bruin en niet verbrand.
Bij zonnebaden, zwemmen, sport, fiets-, wan
del- en watertochten wordt zonnebrand voor
komen met AMILDA-zonnebruincrême. Bronst
en bruint tevens Uw huid prachtig. Flacon
90 cent. Tube 60 cent. Doos 50 en 25 cent.
(Adv. Ingez. Med.)
Padvinders van Saba in ons land.
Ontvangsten in de verschillende havens
geroemd.
Donderdagmiddag omstreeks drie uur is
het contingent .padvinders van Saba, het
kleinste eiland der Nederlandsche Antillen,
met het stoomschip „Crijnssen" van de K.N.
S.M. te Amsterdam aangekomen. Het troepje
bestond uit een hopman, den heer Van der
Maarel, en zes padvinders. De heer Van der
Maarel deed ons eenige mededeelingen over
de reis naar Nederland. Op 26 Juni werd de
reis aanvaard. De overtocht heeft dus bijna
vier weken geduurd, gedurende welken tijd
het weer steeds bijzonder mooi was. De ont
vangst in de verschillende havens, welke
werden aangedaan, was uiterst hartelijk.
Speciaal roemde de heer Van der Maarel de
ontvangst te Venezuela. De jongens hebben
van den overtocht zeer genoten en veel ge
leerd. Alleen hebben zij het zeer koud gehad.
Het eiland Saba is een zeer eigenaardig
eiland, ging de heer Van der Maarel verder.
Er wonen slechts eenige honderden men-
schen, die vrijwel allen Engelsch spreken.
Ook deze jongens spreken vrijwel uitsluitend
Engelsch. Het weinige Nederlandsch dat zij
kennen, heeft de heer Van der Maarel hen
gedurende de laatste vier maanden aange
leerd. De huizen staan boven op een berg
plateau. Wegen kent men niet, wel in de
rotsen uitgebeitelde treden, waar langs men
naar boven kan klimmen. Op het eiland ko
men slechts vijf verschillende familienamen
voor, zonder dat nu allen, die denzelfden
naam dragen familie van elkaar zijn.
De heer Van der Maarel is eind 1935 op
Saba gekomen, en is terstond begonnen daar
een padvindersbeweging op te richten. Thans
telt deze twintig leden,"waarvan zes zijn uit
verkoren om deel te nemen aan de Wereld
jamboree in Nederland. Zij hebben nog een
passagier medegebracht, die wij vergeten
hebben te ooemen. namelijk een hond. die
aan de padvinderstroep op Saba toebehoort.
Na de douane te hebben gepasseerd heb
ben de Sabasche jongelui de reis voortgezet
naar Utrecht, waar zij de eerstkomende da
gen zullen vertoeven. Zaterdag komen de
padvinders weer naar de hoofdstad terug
om de«:e te bezichtigen.
JONGEMAN DOOR ZEILWAGEN
AANGEREDEN.
Op het strand te Noordwijk is Donderdag
een jongeman uit Hilversum door een zeilwa
gen aangereden. Hij werd tegen den grond ge
slagen en verloor het bewustzijn. Bij genees
kundig onderzoek bleek hij niet ernstig te zijn
gewond.
De zeilwagen reed met een vaart van pl.m.
60 K.M., had geen rem en ook geen hoorn om
te waarschuwen.
KIND MET EEN STRIJKIJZER GESLAGEN.
De politie te Roosteren onderzoekt een geval
van kindermishandeling, waarbij de 40-jarige
vrouw K. een 8-jarig buurjongetje G. met een
strijkijzer op het hoofd zou hebben geslagen
en daarna een stuk touw om den hals zou
hebben gedaan. De vrouw verklaart evenwel,
dat het ventje van de trap is gevallen.
ADRES TEGEN PUFAANVOERVERBOD.
De coöperatieve vischmeelfabriek Noord
zee. gevestigd te Haarlem, heeft dezer dagen
een adres gezonden aan den raad der ge
meenten 's-Gravenhage, Katwijk, Urk, Den
Helder en Texel, waarin zij verzoekt den mi
nister van Landbouw en Visscherij er op te
willen wiizen. dat de coöperatieve vischmeel
fabriek Noordzee bij een uit te vaardigen
pufaanvoerverbod niet in staat is de belan
gen der visschers te behartigen, waardoor
aan deze groep der bevolking dan een groot
financieel nadeel wordt berokkend en bo
vendien het voor Nederland benoodigde
kwantum vischmeel dat de coöperatie dan
niet in staat is te fabriceeren. uit het bui
tenland zal moeten worden betrokken.
DIETRICH
Voor den heer Dirkzema uit Kollum is zij het doel van zijn
reis naar Leeuwarden don Martinez Herrero Quiroga te
Algeciras draagt haar portret in zijn portefeuille op zijn
opgewonden hartTim Buller, Chicago, zou al zijn vrienden
voor haar willen verradenHeinrich Halbe te Hameln heeft
een gedicht op haar geschreven Jean Lanvin (Grenoble)
stuurde haar drie roode rozen; Tsjang Fung Woe gaat alléén
maar naar de bioscoop als hèèr beenen het zilveren venster
betredenmevrouw Josefine DirkzemaTonnema uit
Kollum vindt haar mager, leelijk en valsch. Maar zij is wie zij
is: Mariene....
Zes arbeiders gewond.
Vloeibaar staal
spoot
uit gietvorm.
Geen levensgevaar voor gewonden
aanwezig geacht.
Donderdagavond om zes uur heeft
zich in de staalfabrieken van de
firma de Muinck Keizer, welke gele
gen zijn op de grens van Utrecht en
Zuilen, een ernstige ontploffing voor
gedaan, waarbij zes arbeiders verwon
dingen opliepen.
Het ongeluk is gebeurd, toen een
aantal werklieden bezig was met een
zeer gecompliceerd gietstuk. waartoe
zij op 'n stellage stonden. In het giet
stuk is door onverklaarbare oorzaak
een gasontploffing ontstaan, tengevol
ge waarvan door de gaten in het
stuk gloeiend metaal naar buiten
stroomde. De mannen, die op het
gietstuk stonden, sprongen onmiddel
lijk omlaag. Eenigen van hen werden
getroffen door het gloeiende staal,
terwijl anderen bij den sprong letsel
kregen. Het totaal aantal gewonden
bedroeg zes, waarvan twee ernstige
brandwonden hadden bekomen.
Enkele doktoren uit de omgeving
verleenden de eerste hulp, waarna de
slachtoffers per ziekenauto naar de
rijksklinieken zijn overgebracht.
Het gecompliceerde gietstuk was de achter
steven van een zeeschip. Door middel van een
loopkraan wordt het vat met vloeibaar staal
boven den gietvorm gebracht, waarna door
verschillende openingen het metaal in den
vorm wordt gegoten. Hierbij vormt zich een
groote hoeveelheid gas. voornamelijk kool-
oxyde, dat steeds wordt afgeleid. Het is moge
lijk. dat een deel van dit gas Donderdagmid
dag niet verwijderd is. hoewel daaromtrent
in het geheel nog geen zekerheid bestaat.
Toen de exploisie ontstond en het juist naar
binnen gegoten staal met kracht weer naar
buiten spoot, waren veertien arbeiders met het
werkstuk bezig. Allen zochten een goed heen
komen. Het slechtste waren zij er aan toe, die
boven op het-gietstuk stonden en die niet naar
beneden konden komen. Deze arbeiders waag
den den sprong omlaag, waarbij enkelen hun
ner de enkels verstuikten. De beide ernstigst
gewonden waren de werklieden Schakel en Ter
Horst, beiden uit Zuilen. Minder ernstig wer
den gewond de arbeiders Sodaar uit West
broek, de Heus uit Maarseveen. Heemskerk en
Schuit, beiden uit Zuilen
Bij informatie aan de rijksklinieken bleek de
toestand van geen hunner direct levensgevaar
lijk te zijn. Over het algemeen waren de
kwetsuren meegevallen.
Men begrijpt dat dit ongeluk, waarvan de
tijding zich snel door Zuilen verspreidde, in de
omgeving van de fabriek, waar tal van daar
werkende arbeiders wonen, groote consternatie
veroorzaakte. Voor het directiegebouw langs
het Merwedekanaal groepten vele nieuwsgieri
gen samen.
Gewicht, maat en inhoud van
verpakte artikelen.
Stichting wil de vermelding ervan
bevorderen.
Donderdagavond had te Amsterdam een ver
gadering van belanghebbenden plaats, waar
bij de stichting tot bevordering van de vermel
ding van gewicht, maat en inhoud van ver
pakte artikelen in het leven werd geroepen.
Deze stichting heeft ten doel, de eerlijkheid
in den handel te bevorderen en den consu
ment te beschermen, door vermelding van
gewicht, maat en/of inhoud van verpakte ar
tikelen.
Aanleiding tot oprichting dezer stichting is
het steeds toenemende misbruik van beknib
beling op den inhoud van verpakte artikelen.
Aan de oprichting van deze stichting werd
deelgenomen door vele groepen van belang
hebbenden uit kringen van consumenten, han.
del en industrie, o.a. door de Nederlandsche
vereeniging van huisvrouwen, de spijsolie
overeenkomst. den Nederlandschen grossiers-
bond, wijnhandelaren, jamfabrikanten, azijn-
en mosterdfabrikanten, de drie landelijke krui
deniersorganisaties, vereenigd in het comité
van samenwerking, de vereeniging van groot
winkelbedrijven in levensmiddelen, de alge-
meene katholieke werkgeversvereeniging. de
vereeniging van fruitverwerkers en diverse
anderen.
Tot directeiu der stichting is benoemd mr.
G. A. J. M. Mutsaerts te Amsterdam, Heeren
gracht 388
Zwarte week voor het wegverkeer.
Het wegverkeer heeft in de thans
voorbijgegane dagen van deze week
veel slachtoffers geëischt. Gisteren
zijn drie menschen door een verkeers
ongeluk om het leven gekomen.
Donderdagavond reed de 55-jarige L. Blauw
met zijn motorfiets, op welker duo een doch
tertje zat van de Scholtenswjjk de H. Wegter-
straat te Oude Pekela in. Door het slechte uit
zicht ter plaatse zag hij niet, dat er van
tegenovergestelde richting een groote vracht
auto naderde. Hoewel de chauffeur nog alle
moeite deed om een botsing te vermijden,
reed de motorfiets tegen het spatbord. De
heer B. was onmiddellijk dood. Het meisje
bleef vrijwel ongedeerd.
Het slachtoffer laat een groot gezin na. Den
chauffeur treft geen schuld.
Een drukke verkeersweg...,
Donderdamiddag omstreeks drie uur is in
de Hoofdstraat te Velp (G.) de groentehande
laar J. S. uit de Nassaustraat aldaar, die den
drukken verkeersweg per rijwiel wilde over
steken, door een personenauto aangereden.
De man werd ernstig gewond en overleed
enkele oogenblikken na het ongeluk.
De macht over het stuur verloren.
Op een gevaarlijk kruispunt te Rijssen (Ov.)
is Donderdagmiddag het dertienjarig doch-
tei'tje van de familie W„ doordat zij de macht
over het stuur van haar fiets kwijt raakte, in
botsing gekomen met een vrachtauto. Het
kind kreeg een ernstige wonde aan de slaap
en overleed vrijwel onmiddellijk.
Minister Roinme roept werkgevers
en werknemers bijeen.
Om de werkloosheid te bestrijden.
Conferentie eind Augustus of begin
September.
De minister van Sociale Zaken,
prof. C. P. Romme. heeft de vier groo
te vakcentrales en de centrales der
werkgeversorganisaties uitgenoodigd
tot een bespreking over de bestrij
ding der werkloosheid. Deze confe
rentie zal in de tweede helft van
Augustus of het begin van Septem
ber gehouden worden.
In zijn brief noemt de minister het vraag
stuk der werkloosheid een van de meest be
langrijke en meest urgente problemen, waar
mede hij zich in de naaste toekomst zal moe
ten bezig houden. Hij ziet dit probleem twee
ledig: eensdeels zal getracht moeten wor
den. den omvang der werkloosheid zooveel
mogelijk te beperken, anderdeels de gelde
lijke gevolgen der werkloosheid zoo doelma
tig mogelijk te regelen. De minister beperkt
zich in zijn brief tot het eerste punt.
Een groot deel daarvan ligt buiten de be
moeiingen van den minister van Sociale Za
ken. Het aantal werkloozen hangt niet al
leen in sterke mate af van internationale
factoren, maar ook van het algemeen eco
nomisch beleid, waarmede niet, deze minister
zich in de eerste plaats heeft bezig te hou
den.
„Wel echter", aldus schrijft prof. Romme,
„ligt het op mijn terrein te overwegen, of
door regelingen op het gebied van den ar
beid zelf iets kan worden gedaan om een
zoo groot mogelijk aantal personen aan den
arbeid te krijgen en te houden, op een wijze,
die economisch verantwoord is. Ik heb hier
mede met name op het oog regelingen, die
een zoo goed mogelijke verdeeling van den
arbeid over de beschikbare arbeidskrachten
verzekeren. Wellicht kan in deze ook met be
hulp van het publiek gezag iets ten goede
worden gedaan".
De minister noemt dan enkele maatrege
len, waaraan hij in dit verband denkt: meer
gelijkmatige verdeeling van den arbeid over
verschillende tijden van het jaar. het twee-
op-één-stelsel; de regeling van den toevloed
van nieuwe arbeidskrachten tot het bedrijf:
uitschakeling van personen, die wegens on
bekwaamheid of leeftijd niet of niet meer
kunnen worden geacht tot het bedrijf te be
hoor en.
Nieuw schip voor de Shell vaart
proef.
Zes weken na den stapelloop.
In Juni en Juli van het vorig jaar plaatste
de Koninklijke Shell een opdracht voor twee
tankschepen met een draagvermogen van
ongeveer 4000 tons elk by de Nederlandsche
scheepsbouw maatschappij te Amsterdam.
Beide schepen werden op één helling ge
bouwd en op Zaterdag 12 Juni j.l. binnen den
tijd van een uur na elkaar te water gelaten,
een ongewone gebeurtenis in den scheepsbouw
Donderdag, nog geen zes weken na
den stapelloop, heeft het eerst ge
reed gekomen schip, het ss. „Rosau
ra" met goed gevolg op de Noordzee
proef gevaren.
Met een klein gezelschap genoodigden
vertrok de „Rosaura" des morgens van IJmui-
den. Voor de vele technische proeven tijdens
de vaart was het weer uitermate gunstig. Er
woei een stevige bries uit het Zuidwesten,
waarbij een groot gedeelte van den dag de
zon er voor zorgde, dat het aan boord van
het nieuwe tankschip voor de gasten niet te
frisch werd.
De op zee genomen proeven slaagden alle
volkomen en toen de „Rosaura" in den na
middag den Nieuwen Waterweg opvoer, kon
de directeur van de Nederlandsche Scheeps
bouw Maatschappij, de heer D. Goedkoop
Dzn., het nieuwste in Nederland gebouwde
stoomschip aan de opdrachtgeefster over
dragen.
Namens de Koninklijke Shell heeft de su
per marine intendant, de heer C. Zuiver, met
een woord van dank aan den heer Goed
koop voor het prachtige schip, dat zijn on
derneming weer heeft gebouwd, de „Rosaura"
overgenomen De vlag van de Koninklijke
Shell werd daarop onder gejuich der opva
renden geheschen
Reeds Zaterdag a.s. zal de „Rosaura" on
der commando van zijn gezagvoerder kapi
tein A. H. van Zijl naar Curacao vertrek
ken.
Het tegelijkertijd van stapel geloopen
stoomschip, de „Rufina", zal in den loop van
de volgende week proefvaren.
