Rotary Verboden in
Duitsehland.
De hei bloeit.
Chineezen melden een overwinning
Hef belangrijkste
5'Se JAARGANG No. 16617
Verschijnt 'dagelijks, EeKafve 'op Zon- ëri FeestSagen'.
WOENSDAG 25 AUGUSTUS 1937j
HAARLEM S DAGBLAD
DirectieP. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM
Uitgave Lourens Coster Maatschappij voor
Courant-Uitgave en Algemeene Drukkerij N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN per week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72Vs.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buiten Spaame 12
Telefoon Nos.Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10132, 12713 Administratie 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haar 1 em-Noord. Telefoon 12230
ADVERTENTIëN 15 regels 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames
0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 14 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek-
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnès. Levenslange ongeschiktheid 2000.-, overlijden f 400.verlies van hand, voet of oog 200.beide leden duim 100.één lid duim 50.alle leden wijsvinger 60.—,
één of twee leden wijsvinger 25.alle leden anderen vinger ƒ15.één of twee leden anderen vinger 5.arm- of beenbreuk ƒ30enkelbreuk ƒ15.polsbreuk ƒ15.
Nog afzonderlijke verzekering voor atoonnés op het Geïllus treerd Zondagsblad. Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden. HEDEN' 10 PAGINA'S
De „opperste rechter" van de Deutsche Na-
zional-Sozialistische Partei heeft een verbod
uitgevaardigd voor leden van die partij om
lid te zijn van Rotary International. Omtrent
de motiveering van dit besluit geven wij op
een andere plaats in dit nummer uitvoerige
bijzonderheden. Het is aldus geformuleerd,
dat de Nazis die op 1 Januari a.s. niet voor
Rotary bedankt zullen hebben van het lid
maatschap der N. S. D. A. P. vervallen zullen
worden verklaard. Dit be teekent natuurlijk
praetisch een verbod. In een dictatoriaal-ge-
regeerd land is de uitwerking van zulk een
maatregel niet twijfelachtig. En het verdere
effect zal niet uitblijven. Het meerendeel dei-
Rotarians die geen leden van de N. S. D. A. P.
zijn zal veiligheidshalve ook wel voor Rotary
bedanken. Slechts zeer weinig menschen zijn
tot martelaarschap geboren en de meesten
verkiezen, eenmaal voor de keuze gesteld,
hun plicht tegenover hun gezin dat van hun
inkomsten moet bestaan.
In zijn motiveering heeft de opperste par
tij rechter, die natuurlijk namens Adolf Hit
ler optreedt, eenige merkwaardigheden ten
beste gegeven omtrent overeenkomsten van
het statuut van Rotary International met de
beginselen der nationaal-socialisten eener-
zijds en met die van de vrijmetselarij ander
zijds. Dit zou, zooals zooveel Duitsehe propa
ganda, in ons land verkeerd begrip kunnen
wekken. Daarom zij met nadruk verklaard
dat Rotary noch met politieke partijen, van
welke richting dan ook, noch met de vrijmet
selarij eenig contact heeft. Zijn doelstelling,
waarin niets geheims is evenmin als de be
weging überhaupt iets verheimelijkt, luidt
in volledigen tekst als volgt:
„Het doel van Rotary is het aankweeken en
aanmoedigen van den wil om te dienen (het
Dienst-Ideaal) bij al wat ondernomen wordt.
In het bijzonder wekt Rotary op om:
1. Velen te leeren kennen, teneinde velen
te kunnen dienen.
2. De toepassing te bevorderen van hoog
staande beginselen in het zaken- en beroeps
leven; de waarde te erkennen van eiken nut
tigen arbeid en eiken werkkring te verheffen
tot een middel om de gemeenschap te dienen.
3. Het dienen toe te passen in ieders per
soonlijk, maatschappelijk en zakelijk leven.
4. Internationale waardeering, verdraag
zaamheid en vrede te bevorderen door een
wereldbond van zaken- en beroepsmannen,
vereenigd door het Dienst-ideaal".
De Rotary-beweging is gesticht door den
Amerikaan Paul Harris en heeft haar inter
nationaal hoofdkwartier in Chicago, haar
Europeesch hoofdkwartier in Zürich. In de
geheele wereld telt zij op het moment ruim
184.000 leden behoorend tot ruim vierduizend
clubs. Verreweg het meest verbreid is de be
weging in de Vereenigde Staten en in Groot
Brittannië. Niettemin is zij ook in Europa,
waar zij later begonnen is, steeds groeiende.
In ons land zijn er 28 clubs met bijna duizend
leden. In vrijwel alle Europeesche landen be
zit Rotary haar clubs.
Aanvankelijk heeft het Duitsehe nationaal-
socialistische bewind zich geenszins tegen de
Rotary-beweging verzet en er zelfs openlijk
een soort van instemming mee betoond. Na
vier jaren slaat deze houding plotseling om..
De bovengenoemde Walter Buch doet moeite-
om dit te motiveeren. Hij constateert dat
Rotary niet anti-semietisch is (ofschoon de
Duitsehe clubs in 1933 hun Joodsche leden
hebben afgedankt) en daar heeft hij volko
men gelijk in. Rotary is niet alleen niet tegen
de Joden; het is tegen geen enkel ras gekant.
Het kent geen rassenhaat. Verder is Buch
blijkbaar huiverig voor de internationale za
kenrelaties van Duitsehe Rotarians en meent
hij dat deze hen tekort zouden kunnen doen
schieten in hun plichten jegens den Duit-
schen staat. En dan voert hij nog wat aan
over leden van de al veel vroeger verboden
Duitsehe vrijmetselaars-loges die thans Ro
tarians zouden zijn.
Hier zij opgemerkt dat in vrijwel alle lan
den de Roomsch-Katholieke Kerk het lid
maatschap van Rotary aan haar leden ver
oorlooft. In Nederland is dat niet zoo; het
Nederlandsche Episcopaat neemt in dit op
zicht een afwijkend standpunt in en stelt
zich klaarblijkelijk daarbij op het standpunt,
dat Katholieken in het algemeen geen lid
mogen zijn van instellingen met een ideëel
doel, wier beginselen niet gegrondvest zijn op
.die van de R.K. Kerk. Maar dit is niet het
Katholieke standpunt ten opzichte van Ro
tary; het is alleen het standpunt van het Ne
derlandsche Episcopaat. Rotary International
telt dan ook duizenden Katholieke leden, ook
in Engeland b.v., waar het Katholicisme in
de minderheid is evenals in ons land.
In de verklaringen van den oppersten
partij rechter Walter Buch treft in het bijzon-
Ik zit te werken in de stad,
Waar wel veel heibel, maar geen hei is,
O, als ik nu een hei-baas had,
En werkte in de hei, die vrij is.
Wanneer je de gelegenheid
Bezit om er naar te gaan kijken,
Dan zie je 't paars tapijt gespreid,
Zoover de blik geboeid kan reiken,
't Is: hei, 't was in Augustus blij,
Een weelde voor het oog der mensehen.,
In deze dagen moogt u mij
Best naar de Mookerhei toe wenschen.
In stilte, ver van het verkeer,
Ik kan 't mij zoo voor oogen halen,
Ligt in een heiige atmosfeer,
Het heidekleed daar nu te pralen.
Ik wou erheen, om er doorheen
Langs 't zandig pad te loopen droomen,
Maar 'k heb een heiblok aan het been
En 't zal er niet van kunnen komen.
Gij, die de kans wel krijgt misschien,
Daar u geen steedsche banden binden;
Ga nu de paarse heide zien,
Gij zult er vreugd en vrede vinden.
P. GASUS.
der de volgende zin: „De partij kan niet ach
terblijven, want evenals een officier en een
ambtenaar heeft ook een partijlid zich verre
te houden, van een organisatie, welke hoe dan
ook internationaal verbonden is."
Een zoo krasse verklaring van Duitsch iso
lement hebben wij, naar ik meen, nooit eerder
gehoord. Zij moet wel alarm wekken, in het
buitenland zoowel als bij de veleDuitsehe
beroeps-instanties die nog internationale
verbintenissen hebben. Natuurlijk stelt men
zich de vraag waarom Duitsehland op deze
verregaande wijze internationale vriend
schapsbanden verbreekt. Het besluit ten aan
zien van Rotary, dat een volkomen ideëel
doel heeft waarmee ieder weldenkend mensch
zal instemmen natuurlijk ook het Neder
landsche R.K. Episcopaat al heeft dat dan
zijn organisatorische bezwaren zal vooral
in Amerika een buitengewoon slechten in
druk maken. Want de invloed van Rotary als
ideëele instelling is in de Vereenigde Staten
buitengewoon groot. Ook in Engeland en ver
der in tientallen andere landen zal de uit
werking niet achterwege blijven.
Er wordt weer een stuk goede internatio
nale verstandhouding afgebroken.
R. P.
De K. L. M. blijft tot 2 October
naar Texel vliegen.
Bij de K.L.M. werd Dinsdag de ministe-
rieele goedkeuring ontvangen voor de ver
lenging van den zomerdienst op Texel. De
maatschappij zal deze lijn thans tot 2 Octo
ber blijven uitvoeren en wel met ingang van
September in een tweemaal dagelijkschen
dienst, eveneens op Zondagen.
DOOR TRAP VAN EEN PAARD GEDOOD.
De 63-jarige paardenhandelaar F. Bolsens.
wonende aan de Gravestraat te Clinge (Z.Vl.),
is Dinsdagmorgen door zijn paard getrapt en
zoo ernstig gewond, dat hij korten tijd latei-
overleed.
De heer Bolsens was bezig wonden, welke
het paard had, uit te wasschen.
Uit Zürich wordt bericht, dat de beroemde
danser Waclaw Nijinski eens de partner van
Pavlova die sedert zestien jaar wegens
geestesziekte in een sanatorium vertoeft, aan
de beterende hand is. Een foto van Nijinski
in zijn glanstijd in een parodistischen dans.
Bij hun aankomst op het vliegveld Le Bourget werden de winnaars van de race
ïstresDamascusParijs, de Italianen Cupini en Paradisi, door de Fransche
ministers Sarraut (midden, links) en LaurentEynac begroet.
Vijfduizend man Japansche troepen zouden
vernietigd zijn.
SJANGHAI, 25 Augustus (Reuter-A.N.P.)
Een gezaghebbende vreemdeling, die uit de
buurt van Woesoeng is teruggekeerd, is van
meening, dat niet meer dan één Japansche di
visie, d.i. 12.000 man, aan land is gegaam
De berichten, dat Japansche troepen te
Lioe Ho en Tsjapao aan land zouden zijn ge
gaan, worden niet bevestigd, doch men acht
het wel mogelijk, dat het Japansche plan be
oogt op tal van punten kleine groepjes aan
wal te zetten en zoo den vijand in 't onzekere te
laten omtrent de richting van waar uit de
voornaamste aanval zal worden ontketend.
Om vier uur des middags heeft de Japan
sche artillerie het bombardement op de
Chineesche stellingen aan beide zijden der
rivier hervat.
De Japansche oorlogsbodems op de Wangpoe
vuren zonder onderbreking, terwijl de Chinee
sche artillerie het vuur krachtig beantwoordt.
Japansche vliegtuigen hebben Poetoeng ge
bombardeerd.
In een telefonisch te Nanking van
het front ontvangen bericht wordt
verklaard, dat 5000 man Japan
sche troepen, die te Woesoeng
waren ontscheept, vanochtend na
een hevig gevecht zijn vernie
tigd.
Een Japansche brigade-gene
raal, een majoor van de lucht
macht behooren tot de gesneu
velden.
Reuter meldt nog uit Sjanghai, dat de Ja
panners bij hun troepenontschepingen zwa
re verliezen hebben geleden. De Chineezen wa
ren goed voorbereid en hadden over langs den
oever machinegeweerposten opgesteld, met op
500 m. daarachter een tweede verdedigingsli
nie. Toen de Japansche troepen de eerste li-
Vereen. voor Internationale
Vriendschap en Wereldvrede.
De Vereeniging voor Internationale Vriend
schap en Wereldvrede heeft bijna haar zo-
merwerk beëindigd. De vacanties zijn zoo
goed als afgeloopen en de vele vreemdelingen,
die Nederland gedurende de zomermaanden
geherbergd heeft, hebben hun verschillende
woonplaatsen over onze grenzen weer opge
zocht.
Toch denkt de V.I.V.W. er niet aan, zonder
meer afscheid van den zomer te nemen en
zich gereed te maken voor het winterwerk. Tot
besluit van de vele gezellige dagen met
vreemde gasten doorgebracht, heeft het be
stuur een groot internationaal zomerfeest ge
organiseerd, dat gehouden zal worden op
Zaterdagavond 28 Augustus, in den Stads
schouwburg aan het Wilsonsplem.
Het is aan het bestuur gelukt, om de be-
langelooze medewerking te verkrijgen van een
aantal van de beste Nederlandsche kunste
naars. Onder hen zijn Jan Musch, die zal
declameeren, het kwartet Helène Ludolph, Ans
Stroïnk, Michel Gobets en Otto Couperus zal
klassieke werken uitvoeren, de pianist Gerard
Hengeveld zal den avond openen, terwijl de
bekende danseres Ankie Heukers ook een
belangrijk deel van het programma zal ver
zorgen.
Tenslotte zijn er nog de pianisten Nelie de
BockVerdel en Piet Halsema. die een aantal
duetten zullen uitvoeren. Een gezellig bal zal
dit programma besluiten. Met groote erkente
lijkheid maakt het bestuur gewag van de wel
willendheid der kunstenaars, die zich dadelijk
beschikbaar stelden om mede te werken, daar
door niet alleen de Vereeniging een dienst be
wijzend, doch zich ook uiteindelijk in dienst
stellend van den vrede, waarvoor de V.I.V.W.
een warm voorvechtster is.
nie gepasseerd waren, vonden zij het terrein
met mijnen, die tot ontploffing kwamen en
een vernietigende uitwerking hadden, bezaaid.
In sommige kringen is men van meening,
dat de Japanners in de vergissing van de
Engelschen te Gallipoli vervallen. De Japan
ners melden daarentegen, dat de ontscheping,
volgens een opgesteld plan, met geringe ver
liezen ten uitvoer werd gelegd.
Maritieme kringen verklaren, dat zich bij
de Japansche transportschepen, welke ter
hoogte van Woesoeng liggen, het vroegere
Oceaanschip Baltic bevindt, dat de Japanners
voor afbraak hadden gekocht.
Geeft Tsjang Kai SjeJc Nanking prijs?
TOKIO, 25 Augustus (Havas-A.N.P.)
De Asahi meldt uit Sjanghai, dat
maarschalk Tsjang Kai Sjek besloten
zou hebben Nanking prijs te geven en
een nieuwe hoofdstad te vestigen te
Tsjongking (prov. Setsjoean) om daar
mede zijn vastbeslotenheid te betoonen
tot het einde toe tegenstand te bieden
aan Japan.
Deze verplaatsing zou op 2 September offi-
cieei worden bekend gemaakt. De keuze van
Tsjongking, aldus het Japansche blad zou het
resultaat zijn van een compromis tusschen de
Sovjet-gezinde partijen, die Sian Foe hadden
aanbevolen en de pro-Engelsche partijen, die
Tsjangsja hadden bepleit.
Folos van de Jamboree.
De heer Edward D. Stember is „Scout
master" van Troop 186 England en behalve
dat een groot liefhebber van fotos van de
Jamboree, die hij ook zelf heeft bijgewoond
en waarover hij ons op briefpapier met het
hoofd „28th Willesden Group" het volgende
schrijft:
„Tengevolge van mijn plichten op de
Jamboree was ik niet in staat alle fotos te
verkrijgen, die ik graag gehad zou hebben en
ik vraag mij af, of sommigen uwer lezers,
die de Jamboree bijwoonden mij zouden
kunnen helpen. Ik zou in het bijzonder
graag wat momentopnamen willen hebben
van belangrijke persoonlijkheden zooals de
Koningin, Prins Bernhard. Prins Gustaaf van
Zweden enz. en ook van de demonstraties.
Dan zou ik ook blij zijn. als mijn verzoek het
oog trof van iemand die geluisterd heeft
naar de internationale thés (tea-parties) in
het Britsche kamp 186. Willesden op de Zon
dagmiddagen (dicht bij het Hongaarsche
kamp) en daar fotos van heeft genomen.
Tenslotte ook van de demonstratie in de
arena gegeven op den laatsten Zaterdag van
de. „Musical Ride", den muzikalen optocht
door de Britsche verkenners. Ik zal gaarne
alle kosten betalen als uw lezers mij zouden
willen helpen om mijn verzameling te com-
pleteeren".
Ziedaar het verzoek van Scoutmaster Stem
ber. die als adres opgeeft: 1 Holly Mansions.
Fortune Green Road. West Hampstead, Lon
don N.W. 6.
Uiteraard heeft ons blad stapels fotos van
de Jamboree in eigen bezit. Of laat ons liever
zeggen: in eigen bezit gehad, want er is
al veel in „gegrasduind" en wij hebben er.
naar het beginsel: „wie het eerst komt het
eerst maalt" reeds tientallen weggeschon
ken.
Wij hebben ook dezen scoutmaster nog een
dozijn fotos ten geschenke gezonden uit on
zen reeds zeer gedunden voorraad en hier op
komen de leden van ons Vorstelijk Huis,
Prins Gustaaf van Zweden, Aartshertog Otto
van Habsburg, Prins Chichibu van Japan, de
Chief en anderen voor. Aan de demonstra
ties als door hem beschreven, kunnen wij
hem echter niet meer helpen. Wil een lezer
die dergelijke fotos heeft, misschien met hem
in verbinding treden? Men heeft het gele
zen, kosten worden betaald.
Het woord is aan
Deeping:
Smart is geestelijk voedsel,
als een rijke levenskracht er
over heeft gezegevierd.
De aanranding te Santpoort.
Vermoedelijke dader een verpleegde van het
Prov. Ziekenhuis.
Zooals wij gisteren in verband met de aan
randing in den Neethof reeds hebben ge
meld is de politie den dader van het ernstig
misdrijf, dat vooral in Santpoort veel opwin
ding heeft veroorzaakt, op het spoor.
Wij kunnen thans nader mededeelen, dat de
politie van Velsen ernstige verdenking heeft
tegen een verpueegde van het Prov. Zieken
huis, die Zondag de inrichting heeft verlaten
met verlof om te wandelen en daar sinds dien
niet is teruggekeerd. Om deze reden heeft de
plaatsvervangende politiecommissaris op
sporing aanhouding en voorgeleiding verzocht
van den 37-jarigen C. H. Feitsma.
Diens signalement luidt als volgt: lang pl.ra.
1.70 M., gedrongen figuur, vrij groot hoofd,
gekleed in lichtgrijs colbertcosfcuum, grijze
deukhoed, lage, bruine schoenen, rossig haar.
Het is te hopen, dat de politie er spoedig in
slaagt den dader van dit vreeselijke misdrijf
te vatten.
Aaiigeteekeiule brief gestolen.
Inhoud bijna 18.000.
Op 21 Augustus, 's middags te ongeveer één
uur, is een aangeteekende brief, bijna 18.000
gulden inhoudende, met andere aangeteekende
stukken aan het postkantoor te Zutfen afge
geven. De brief was bestemd voor Amsterdam,
maar heeft den geadresseerde niet bereikt.
De politie van Amsterdam en de politie van
Zutfen stellen op het oogenblik gezamenlijk
een uitgebreid onderzoek in. De brief, die
f 17.625 aan bankpapier inhield (15 biljetten
van f 1000, 24 van f 100, 4 van f 50 en 1 van
f 25) werd door een kassierskantoor te Zutfen
als aangeteekend stuk verzonden naar de
Associatie-Cassa aan de Heerengracht te Am
sterdam. Het geld behoort toe aan de Neder
landsche Spoorwegen. De nummers van de
bankbiljetten zijn bekend.
Voor zoover de hoofdstedelijke politie heeft
kunnen nagaan is de brief met het belangrijke
bedrag wel te Amsterdam gearriveerd. Uit de
administratie van de posterijen aan het station
te Amsterdam zou zijn gebleken, dat het aan
tal aangeteekende stukken, dat uit Zutfen
naar Amsterdam werd verzonden, tegelijk met
den bewusten brief, bij aankomst aan het sta
tion nog aanwezig is geweest.
Hoe de brief is ontvreemd heeft men nog
niet kunnen vaststellen.
DE HEER G. J. KOK 70 JAAR.
Heden vierde de heer G. J. Kok, vroeger chef
van den Burgerlijken Stand te Haarlem, in
zijn woning aan de Lieven de Keylaan te
Heemstede zijn 70sten verjaardag. Reeds in
den vroegen morgen bracht de post tal van
schriftelijke gelukwenschen. en dat de vroe
gere collega's van den heer Kok hem nog niet
hebben vergelen, bleek wel uit de vele be
zoekers, die den jarige persoonlijk kwamen
gelukwenschen.
JUBILEUM BIJ DE N.Z.H.T.M.
Heden is het 25 jaar geleden dat de heer N.
Bakker, conducteur bij de N.Z.H.T.M., bij ge
noemde Maatschappij in dienst trad.
De heer Bakker, die den dag vrij had, ont
ving te zijnen huize bezoek van den chef van
den Uitvoerenden Dienst, den heer p. M.
Gieske, die hem namens de directie gel uk -
wenschte en de gebruikelijke enveloppe over
handigde.
Voorts kwam een deputatie van het jubi
leumfonds der N. Z. H. T. M. den jubilaris fe-
liciteeren en een oorkonde en een geschenk
aanbieden.
De regeering heeft maatregelen uitge
vaardigd voor het vangen en houden
van kooivogels. 3
Eind Juli waren er 62.800 werkloozen in
ons land minder dan eind Juli 1936. 3
De Japanners hebben de Chineesche ha
venstad Woesoeng bezet. 4
Ds. Niemoeller blijft voorloopig te Moabit
in preventieve hechtenis. 4
Te Leningrad zijn wederom negen dood
vonnissen voltrokken. 4
Zoowel Snoek Jr. als Piet van Kempen
zijn te Kopenhagen voor de finale der
stayers uitgeschakeld. 5
De Italiaan Leoni heeft het wereldkam
pioenschap op den weg voor amateurs
behaald. 5
Waarom Schulte werd gediskwalificeerd. 5
De vleeschkeuring te Haarlem en omge
ving. 9
ARTIKELEN, ENZ.
R. P. Rotary verboden in Duitsehland- 1
L. S- De Japansche Anemone. 2
J. H. de Bois: Kunst in Haarlem en daar
buiten. 3
Mr. E. Elias: Gedachten over bedelen. 3
Frits Schuurman: In memoriam Albert
Roussel. 9
De Burgerlijke Stand van Haarlem is op
genomen op pag. 7.
