NEDERLAND SLAAT AMERIKA.
DONDERDAG 2 SEPTEMBER 1937
HSA'EEEM'S DAGBEAD
3
Plan, dat Amerikaansche ingenieurs
niet aandurven, wordt hier uitgevoerd.
Draaibare radio-zendmasten.
Energie van 2000 K. W.
inds eenigen tijd hebben in de
dagbladen geruchten geloopen
over den bouw van een nieuwen
zendermast op het terrein van
de Phohi kortegolfzenders te Huizen,
maar de bijzonderheden zijn zorgvul
dig geheim gehouden, zoodat nie
mand wist wat er eigenlijk gaande
was.
Het gaat hier om den bouw van een
tweetal zendmasten, volgens een con
structie, ontworpen in het Philips
laboratorium, welke tot dusver ner
gens ter wereld werd toegepast, n.l.
die der draaiende zendmasten.
Het mag als bekend worden aangenomen,
dat het mogelijk is, de straling van een zend-
antenne door een z.g. „beam"-inrichting in
een bepaalde richting te .spuiten", zoo
dat de zendenergie niet over het geheele
zendveld wordt verdeeld.
Op deze wijze is het bijv. mogelijk, een
gebied te bereiken, dat anders den zender in
het geheel niet, of slechts zeer zwak zou
hooren.
Dit principe is op het ooigenblik al oud en
wordt door de meeste kortegolfzenders ter
wereld gebruikt. De B.B.C. bestrijkt op deze
wijze het geheele Britsohe rijk.
Aan deze methode is echter een groot na
deel verbonden en wel, dat het noodig blijkt,
voor elk gebied, waarheen men met gerichte
golven wil uitzenden, een speciaal stel zend
masten te hebben, hetgeen zeer kostbaar is.
Daarbij komt, dat als men niet voor elke af
zonderlijke landstreek een dergelijk stel mas
ten wil plaatsen, men nooit den stralingshoek
zeer scherp kan maken en dus niet volledig
gebruik kan maken van de voordeelen, welke
een beamconstructie biedt,
In Amerika heeft men deze be
zwaren reeds lang ingezien en daar
werd dan ook voor eenigen tijd het
denkbeeld geopperd, een tweetal
zendmasten te plaatsen op 'n cirkel
vormige railbaan, zoodat de antenne
op elk gewenscht deel van den aard
bol zou kunnen worden gericht.
Men beeft het denkbeeld opgegeven
als al .te fantastisch en niet te ver
wezenlijken
Niet te fantastisch.
Op het terrein van de Phohi kortegolf
zenders PHI en FCJ te Huizen wordt thans
diezelfde idee verwezenlijkt. Met spoed wordt
gewerkt, om deze constructie gereed te heb
ben tegen het moment, dat de zenders paraat
moeten zijn voor de verzorging der in voor
bereiding zijnde Nederlandsche werelduit
zendingen.
Een stel op beton gemonteerde rails is in
een cirkelvorm geconstrueerd, zoodat een
wagen, daarop geplaatst, dus geheel in het
rond zou kunnen 'rijden. Het verschil met een
normale railbaan is alleen, dat de afstand
tusschen de twee rails veelr grooter is dan
bij een normale spoorbaan het geval zou
zijn.
Op deze rails loopen nu twee op
wielen gebouwde stalen gevaarten,
die de onderstellen vormen voor de
daarop te bouwen zendmasten. Deze
twee onderstellen zijn verbonden
door een stalen brug, welke brug in
het middelpunt der twee railcirkels
draaien om een betonnen as, welke
in een betonblok is vastgezet.
Het is natuurlijk noodzakelijk de twee
zendmasten door een brug te verbin
den, daar anders bij een stevigen
wind beide masten over de rails zou
den gaan rijden, tot ze elkaar ont
moeten, hetgeen niet in de bedoeling
ligt.
De onderstellen der twee torens met deze
brug vormen dus een geheel, dat, over de
rails rollend, om een middelpunt kan draaien.
Mevr. Esllier de Boer—Van Rijk
ernstig ziek.
In den toestand van mevrouw Esther de
Boer-van Rijk, die ernstig ziek ligt, is geen
verbetering gekomen. De patiënte is zeër ver
zwakt. zoodat de doktoren haar toestand
zorgelijk achten.
Onder deze droeve omstandigheid is er
geen sprake van, dat de afscheidstournee, die
het tooneelgezelsehap van de zoo gevierde
actrice op 16 September zou beginnen kan
doorgaan.
De actie voor vestiging van een
garnizoen te Amsterdam.
Regeeving kan nog geen toezegging doen.
Het comité tot bevordering van de vesti
ging van een garnizoen te Amsterdam heeft
in antwoord op een tot den minister van De
fensie gericht verzoekschrift namens den be
windsman een brief ontvangen, waarin wordt
medegedeeld, dat zoodra de in te dienen
voorstellen tot wijziging van de dienstplicht
wet, betreffende vergrooting van het contin
gent en verlenging van den duur der eerste
oefening der dienstplichtigen tot wet zullen
zijn verheven en, in verband daarmede, de
dislocatie der Koninklijke Landmacht herzie
ning zal behoeven, ook met de belangen van
Amsterdam, voor zooveel betreft het wederom
vestigen van een garnizoen, ten volle izal
worden rekening gehouden.
Voor het tegenwoordige is het den minister
echter niet mogelijk met betrekking tot deze
aangelegenheid, welke overigens zijn volle
aandacht heeft, eenigerlei toezegging te doen.
De tusschen de twee wasten opgehangen an-
tene kan dus op elke gewenschte windstreek
worden gericht.
Deze geheel enorm zware constructie wordt
door middel van lieren gedraaidrondom
de railbaan zouden dus borden kunnen wor
den geplaatst, waarop vermeld staat, wat
de juiste stand is voor bepaalde landstre
kenergens zou dus een bord staan
.Buenos Aires", een eindje verder jKaap-
stad", enz.
Door deze constructie zal het moge
lijk blijken, de energie van den zen
der in een zeer scherp gerichte
straal op een gewenschte landstreek
te richten, zoo scherp geconcentreerd,
dat het nuttig effect van den zender
in de richting, waarin deze zijn
energie „spuit", gelijk staat met den
output van een normale antenne,
die Averkt met een energie vair 2000
K.W. het maximum vermogen door
eenigen zender bereikt, was dus tot
dusverre 500 K.W.
Kindje vermist.
Alle opsporingspogmgen hebben tot nu toe
gefaald.
Sinds Dinsdagmiddag half vier wordt te
Noord-Scharwoude het tweejarig dochtertje
van de familie Boeier vermist. Alle pogingen
om het kind op te sporen o.a. werden
alle slooten in de omgeving afgedregd
bleven tot nu toe zonder resultaat. Voorts
riep men de hulp in van den Amsterdam-
schen telepaath Maloitz, doch ook zijn tus-
schenkomst leidde niet tot succes
Man overreden en gedood.
•Op den Drentscheweg te Doesburg is
Woensdagochtend de wielrijder Leisink, toen
hij plotseling den weg overstak, onder een
auto gekomen en op slag gedood.
KIND OVERREDEN.
Woensdagmiddag om kwart voor zes is
op den Steendijk te Assen het vijfjarig doch
tertje van de familie Schut, dat daar in de
nabijheid van de ouderlijke woning aan het
spelen was en plotseling den weg overstak
onder een auto geraakt. Het kind is in zorg-
wekkenden toestand naar het ziekenhuis ge
bracht.
Spoorwegontvangsten stijgen met
ca. 5y2 procent.
De definitieve ontvangsten der Nederland
sche Spoorwegen van de maand Mei 1937
(incl. die der geëxploiteerde spoor- en tram
wegen) bedroegen:
Reizigers f 4.713.011,32
Bagage f 74.905,25
Brief- en pakketpost f 225.000,00
Goederen f 3.238.730,39
Levende dieren en lijken f 28.0.36 69
Diversen f 107.782,85
Totaal f 8.387.466,50
Ontvangsten over Mei 1936 bedroegen
f 7.685.074,98.De totale ontvangsten van 1
Januari jl. af zijn f 40.331.618.54 tegen
f 38.185.329,36 in 1936.
Het gemiddeld aantal kilometers in exploi
tatie van 1 Januari jl. af is 3408 tegen 3430
in 1936. De ontvangst per dagkilometer be
droeg over de eerst in 1936 vijf maanden van
dit jaar dus f 78.37 tegen f 73.23 over dezelf
de periode.
Burgemeester van Amersfoort
gehuldigd.
In verband met zijn 25-jarig ambtsjubileum.
In het kader van cfé viering van het zilve
ren ambtsjubileum van burgemeester van
Amersfoort mr. J. C. Graaf van Randwijck is
Woensdagavond ten stadhuize een plechtige
bijeenkomst gehouden, die behalve door de
raadsleden en de leden van het huldigings
comité ook werd bijgewoond door den com
mandant van de vierde divisie, generaal-
majoor P. W. Best.
Nadat wethouder B. Noordewier een kort
begroetingswoord had gesproken en den jubi
leerenden ambtsdrager de zilveren medaille
voor 25 jaar gemeentedienst had aangeboden,
schetste wethouder mr. L. Stadig de belang
rijke ontwikkeling, welke Amersfoort de -af
geloopen 25 jaar onder het bewind van Graaf
van Randwijck heeft ondergaan. Spr. bood
den jubileerenden burgemeester Vondels
werken en het boekwerk van dr. Ja-
pikse over Prins Willem III aan.
Toen de leiders van de diverse raadsfrac
ties op de uitstekende kwaliteiten van Graaf
van Randwijck als burgemeester en als
mensch hadden gewezen en hem hulde had
den gebracht voor de tactvolle leiding der
raadsvergaderingen zette de burgemeester
uiteen, door welke motieven hij zich steeds
en als burgemeester en als hoofd van B. en
W. en als voorzitter van den raad had laten
leiden.
Ten slotte had voor het stadhuis een dé
filé plaats van nagenoeg alle locale organi
saties. Na afloop vereenigden de vele hon
derden deelnemers zich op het terrein aan
de Hallestraat, waar Graaf van Randwijck
in een korte rede aan zijn groote erkentelijk
heid voor de hem gebrachte hulde uiting
gaf.
's Morgens heeft een défilé van 4000 school
kinderen plaats gehad waarvan voor het
stadhuis een koor van 350 kinderen den bur
gemeester een huldigingslied toezong.
In de raadszaal geschiedde daarna de aan
bieding van een huldeblijk. Dit bestond uit
een portefeuille, welke een tiental etsen en
aquarellen inhield, vervaardigd door Amers-
foortsche kunstenaars.
Bovendien werd een enveloppe met in
houd aangeboden, waaraan de voorwaarde
verbonden was dat de burgemeester dit zou
bestemmen voor een blijvend aandenken
voor den burgemeester aan dit jubileum.
De burgemeester zeide in zijn dankwoord,
dat hij bij de bestemming van de gelden in
het bijzonder zou denken aan de jeugdige
werkloozen in Amersfoort.
i m s rein
Tocht zou 35 uren duren.
De heer Steensma, technisch adviseur van
de K.L.M., die gedurende 10 maanden in
Curasao werkzaam was, tijdens de afwezig
heid van den heer Bouman, is thans drie
weken in Suriname (hij vertrekt met de „Stuy-
vesant" naar Europa) voor onderzoek naar de
luchtlijn Amsterdam—West-Indië.
Een der Surinaamsche redacteuren van „De
West" heeft met den heer Steensma een on
derhoud gehad, waaraan het volgende is ont-
leend:
„De eerste vraag, die wij hem stelden, be
trof natuurlijk den dienst Amsterdam—Para
maribo.
Naar alle waarschijnlijkheid beginnen de
vluchten naar Suriname in 1939. Maar reeds
tevoren Avordt een dienst geopend Curasao
La GuairaTrinidadSuriname. Dit zal zijn
begin volgend jaar.
De Portugeesche regeering heeft de K.L.M.
het vliegen over en het landen op haar gebied
onlangs toegestaan?
Ja, dat is volledig in orde.
Blijft de K.L.M. bij haar oorspronkelijk
plan, om het traject AmsterdamParamaribo
vice versa met landvliegtuigen te bevliegen?
Dit voornemen is niet veranderd!
Zullen ook passagiers vervoerd worden?
De bedoeling is, te beginnen met post
vervoer en dan later met passagiersdiensten.
- Hoe lang zal de duur van de reis zijn?
- Wij rekenen er op, dat de heen- en terug
reis tezamen 65 uren zullen bedragen, d.w.z.
ongeveer 35 uren vliegen van Amsterdam naar
hier en in tegengestelde richting misschien
30 uren. Natuurlijk hangt een en ander af van
de weersomstandigheden.
Zal Paramaribo ook een modern vliegveld
rijk worden?
Ook in verband hiermede ben ik naar
Suriname gekomen. Vooreerst kan ik daar
omtrent nog niet veel zeggen. Met den heer
Seliwanowski zal ik een bezoek brengen aan
de Zanderij, om mij van het daargelegen vlieg
veld een idee te vormen.
U bedoelt de verbinding CuracaoHaiti
Miami? Bestaat er nog kans, dat de K.L.M. een
dienst opent op Noord-Amerika?
De K.L.M. zal haar verbinding op Curaqao
uitbreiden tot Haiti (hiervoor heeft de regee
ring van Haiti al toestemming verleend), maar
van den dienst op Miami komt vooreerst niets.
De Amerikaansche regeering is er tegen".
EINSTEIN
Wanneer u hem op straat tegenkwam en u wist niet wie hij
was, zoudt u zeggen: een hoofdonderwijzer met idealen, of
een piano-stemmer uit Zutphen, die zich een verongelijkt
doch begenadigd kunstenaar gevoelt. Maar het is anders,
Alles is anders. De snelheid is anders. Het licht is anders,
Het absolute, het oneindige en het eeuwige zijn anders,
Wanneer u hem aan de leestafel van Americain zoudt zien
zitten, zoudt u niet denken, dat dat nu de man is die bij
uitstek alles anders vindt. Het enfant terrible in de kinder
kamer der wetenschap. Hij heeft alle blokkendoozen ge
ruïneerd en alle telramen onbruikbaar gemaakt. En het kind
zit er een beetje droomerig en afwezig naar te kijken
Terwijl de andere kindertjes met hun handen in het haar
zitten. Die schalk.
Haringliandelaren te Ylaardingen
wijzen loonsverhooging af.
Bedrijf zou de lasten niet kunnen dragen.
De Vereeniging 'van Haringhandelaren te
Vlaardingen heeft besloten het verzoek dei-
samenwerkende werknemersorganisaties in
het kuipers- en haringpakkersbedrijf, om een
collectieve arbeidsovereenkomst af te sluiten
op de basis van de collectieve arbeidsover
eenkomst 1934, hetgeen overeen zou komen
met een loonsverhooging van 10 pet., af te
wijzen.
Hoewel het verzoek een punt van ernstige
bespreking heeft uitgemaakt, was men alge
meen van oordeel, dat, indien de werknemers
in het kuipers- en haringpakkersbedrijf re
gelmatig werken, een behoorlijk loon per
week wordt verkregen.
Voorts was men van meening, dat de toe
stand bij de haringreederijen van dien aard
is, dat haar onmogelijke nieuwe lasten kun
nen worden opgelegd, terwijl verhooging van
loonen voor kuiperij en haringpakkerij toch
weer zal drukken op de reederijen. Bovendien
wordt de handel te Vlaardingen door de
scherpe concurrentie van de kustplaatsen,
welke mede een gevolg is van de te Seheve-
ningen en Katwijk uitbetaalde loonen, hoe
langer hoe meer bedreigd in zijn afzetgebied.
Opgemerkt werd nog, dat een landelijke over
eenkomst in zake loonen niet alleen ge
wenscht, doch feitelijk dringend noodzake
lijk werd geacht, waarbij tevens werd opge
merkt. dat den samenwerkenden organisaties
reeds verscheiden malen hierop werd gewe
zen. doch tot heden zonder succes.
De vergadering was wel bereid tot het af
sluiten van een collectieve arbeidsovereen
komst tegen de thans bestaande loonen.
De verduistering van den
aangeteekenden brief.
Gearresteerde besteller in vrijheid gesteld.
De rechter-commissaris te Amsterdam
heeft den besteller der posterijen, die dezer
dagen is gearresteerd,, verdacht van diefstal
van een aangeteekenden brief met ruim
17900 gulden, na verhoor op vrije voeten ge
steld.
UIT DE STAATSCOURANT.
Bij Koninklijk besluit is bevorderd tot
groot-officier in de orde van Oranje-Nassau,
dr. A. Heldring, directeur van de Koninklijke
Nederlandsche Stoomboot Maatschappij, te
Amsterdam;
is benoemd tot commandeur in de orde van
Oranje-Nassau prof. ir. I. P. de Vooys te Arn
hem, voorzitter van den economischen raad.
Vragen van Kamerleden.
Over het U.L.O. in gesaneerde ge
meenten.
De heer Thijssen heeft tot den minister van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen de vol
gende vragen gericht:
1. Heeft de minister bij zijn ambtgenoot van
Binnenlandsche Zaken reeds pogingen aange
wend om het bedrag, dat gesaneerde gemeen
ten per U.L.O.-leerling mogen beschikbaar
stellen, aanmerkelijk verhoogd te krijgen?
2. Indien ja, wat is dan het resultaat dezer
pogingen geweest?
3. Indien neen, is de minister dan bereid, zijn
invloed aan te wenden, opdat aan den nood
toestand van het uitgebreid lager onderwijs in
gesaneerde gemeenten nog bij het begin van
het nieuwe begrootingsjaar een einde wordt
gemaakt door verhooging van het toegestane
leerlingbedrag van f 3 tot een bedrag waaruit
tenminste de noodzakelijke kosten bestreden
kunnen worden?
Nood onder Indo-Europeanen,
De heer Rost van Tonningen heeft de vol
gende vragen gesteld aan den minister van
koloniën
1. Is het den minister bekend, dat de werk
loosheid en de economische nood onder de
Indo-Europeanen (Indische Nederlanders)
zeer groot is?
2. Is de minister niet van meening, dat deze
noodtoestand der Indische Nederlanders door
de voortgezette indianisatie op den duur steeds
grooter dreigt te worden?
3. Is de minister bereid om in samenwerking
met de Indische regeering zoo spoedig mogelijk
een doelmatige oplossing ter leniging van den
nood der Indische Nederlanders voor te stel
len?
4. Zoo de minister op vraag 3 bevestigend
antwoordt, is hij dan bereid om aan de hand
van de te zijner beschikking staande gegevens
mede te deelen, dat zulk een oplossing in de
richting van een beperking der indianisatie en
van de toekenning van grondrechten aan In
dische Nederlanders en aan zg. blijvers zal
worden gezocht, zulks voor wat de grond
rechten betreft overeenkomstig de verklaring,
die zijn voorganger dr. H. Colijn op 10 Mei 1935
in de Eerste Kamer heeft afgelegd, te weten,
dat hij alles zou doen, om den Indo-Europea
nen grondrechten te geven?
5. Zoo de minister vraag 4 bevestigend be
antwoordt, is het hem dan, wederom aan de
hand der te zijner beschikking staande gege
vens, mogelijk, aan te geven tegen welk tijd
stip dergelijke voorstellen in het bijzonder
voor wat de grondrechten betreft kunnen wor
den tegemoet gezien?
In 1939 door de lucht naar
Paramaribo?
NED. BOND TOT HET REDDEN VAN
DRENKELINGEN.
De droeve lijst
In het tijdvak van 28 Juni tot 28 Juli 1937
verdronken in ons land: 24 jongens beneden
den 16-jarigen leeftijd, 12 meisjes idem, 32
mannen en 4 vrouwen, te zamen 72 dooden.
Hierbij zijn begrepen 4 jongens, 4 mannen en
2 vrouwen die zich in te diep of in stroomend
water begaven, zonder de zwemkunst goed
machtig te zijn. Het aantal kinderen dat in
slooten den dood vond, was in deze periode
groot. Auto-ongevallen te water met doode-
lijken afloop kwamen niet voor.
In dit tijdvak van 4 weken werden gered of
wisten zich te redden: 33 jongens, beneden
den 16-jarigen leeftijd, 15 meisjes idem, 45
mannen en 6 vrouwen, te zamen 99 personen.
Van dit getal 99 werden zwemmend gered: 24
jongens, 13 meisjes, 10 mannen en 3 vrouwen,
te zamen 50; 1 jongen, 1 meisje en 18 man
nen wisten zich zelf zwemmend te redden, te
zamen 20.
Met boothulp werden gered: 13 personen,
door middel van handreiking 9, met een red-
dingshaak 3, met een stok met grijpklossen 1,
met een dreg 1, met een stok 1, met een touw
ook 1; in het geheel 99„
Er reden 9 auto's te water, waarbij gered
werden of zich wisten te redden 27 personen.
In totaal 126 gered.
In het tijdvak van 28 Juli tot 28 Augustus
verdronken in ons land 24 jongens, 8 meisjes,
32 mannen en 6 vrouwen, te zamen 70 dooden.
Bovendien vond bij een auto-ongeval te wa
ter één vrouw den dood, dus 71 slachtoffers.
Bij dit getal zijn begrepen 5 jongens, 2 meis
jes, 1-2 mannen en 2 vrouwen, die den dood in
het water vonden bij baden of zwemmen,
zonder de zwemkunst goed machtig te zijn.
In dit tijdvak van 4 weken werden gered of
wisten zich te redden 24 jongens, 13 meisjes,
30 mannen en 6 vrouwen, te zamen 73 perso
nen; van dit getal werden zwemmend gered
17 jongens, 13 meisjes, 6 mannen en 3 vrou
wen, totaal 39; 14 mannen en 1 vrouw wisten
zich zelf zwemmend te redden. Met boothulp
werden gered: 7 personen, door handreiking
8, met reddingshaak 1, met een stok met
grijpklossen 1, met een stok 1, met een hark
ook 1.
Bij 9 auto's, die te water reden, werden ge
red of wisten zich te redden 43 personen,
maakt dus in het geheel gered 116.
Tal van zwemmers, zwemsters, politieman
nen, veldwachters, maréchaussees en bovenal
leden van kust- en binnenbrigades hebben
prachtige reddingen verricht.
De lijst 28/6 tot 28/7 kon door familieom
standigheden niet eerder verschijnen; van
daar dit overzicht over 2 maanden.
Valsche munter in arrest.
NEDERLANDSCHE BOND VAN HUIS- EN
GRONDEIGENAREN EN BOUWONDER
NEMERS.
De Nederlandsche bond van huis- en
grondeigenaren en bouwondernemers zal op
Woensdag 8 September zijn gewone jaar
lij ksche congres houden te Amersfoort.
Zijn vader nam aan het opsporingswerk deel.
Tijdens de kermis te Elden waren in een
café aldaar drie valsche rijksdaalders uitge
geven. De verdenking viel op een persoon uit
Huissen. Op de kermis te Gendt werd deze
persoon, de 25-jarige bakker J. Z. uit Huissen,
gearresteerd. Per auto werd hij overgebracht
naar Eist. Bij zijn verhoor bleek, dat hij de
gezochte valschemunter was. Op hem werd nog
een aantal valsche geldstukken aangetroffen.
Uit zijn verklaringen bleek verder, dat hij
ook valsche guldens in betaling had gegeven.
Deze geldstukken werden nog denzelfden
nacht in een café in Gendt in beslag genomen.
De nagemaakte geldstukken waren vrij duide
lijk van -echte te onderscheiden. Zij hadden
alle de kenteekenen bewerkt te zijn door een
beginneling. Dank zij de volledige bekentenis
van den verdachte konden te zijnen huize in
Huissen matrijzen en ander materiaal voor het
vervaardigen van de geldstukken in beslag ge
nomen worden.
Als tragische bijzonderheid kan worden ge
meld, dat de verdachte de oudste zoon is van
den gemeente-veldwachter van Huissen, die
zelf op krachtige wijze aan het onderzoek heeft
deelgenomen. De veldwachted Z. staat als een
zeer goed politieman bekend en het heele ge
zin geniet in Huissen aller achting, zoodat de
familie wel zeer zwaar getroffen is door de
daad van haar zoon.
