PU ADI 1
r KA 'C DA
I AD
HAAK LI
IVI O I/A
Nyon.
DANSACADEMIE
O. E. SCHMID
Euwe-Aljechin.
Het belangrijkste
'55e JAARGANG No. '16631'
Verschijnt clagelijlcs, ïïelialve 'op Zon- én Feestdagen.
VRIJDAG 10 SEPTEMBER 1937
Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM
Uitgave Lourens Coster Maatschappij voor
Courant-Uitgave en Algemeene Drukkerij N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN per week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden
3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72'/j.
BureauxGroote Houtstraat 93 DrukkerijZuider Buiten Spaame 12
Telefoon Nos.Directie 13082 -Hoofdredactie 15034 Redactie 10600
Drukkerij: 10132, 12713 - Administratie 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 1 2230
ADVERTENTIëN 15 regels 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag ea
aanbod 14 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnès. Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.overlijden ƒ400.verlies van hand, voet of oog ƒ200.beide leden duim ƒ100.één lid duim ƒ50.alle leden wijsvinger ƒ60.
één of twee leden wijsvinger ƒ25.alle leden anderen vinger ƒ15.één of twee leden anderen vinger ƒ5.arm- of beenbreuk 30enkelbreuk 15.polsbreuk 15.
Nog afzonderlijke verzekering voor abonnés op het Geïllus treerd Zondagsblad. Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden. TIED EN14 PAGINA'S.
Vandaag begint in een klein Zwitsersch
provinciestadje, Nyon, de conferentie, die mid
delen moet vinden om de veiligheid van de
scheepvaart in de Middellandsche Zee te
waarborgen. Zooals men weet is deze veilig
heid in hoofdzaak te niet gedaan door het
optreden van anonieme duïkbooten, die sche
pen trachten te torpedeeren en daar soms in
slagen. Italië en de Sovjet-Unie verwijten el
kaar deze wandaden en Italië wil niet naar
Nyon komen omdat de Sovjet-Unie er ook
mee-vergadert. Duitschland wil ook niet meer
verschijnen en Duitschland en Italië voor
spellen beide dat Nyon niets zal opleveren.
Dit inzicht klopt niet met dat van de negen
mogendheden die er wèl vertegenwoordigd
zullen zijn: Groot-Brittannië, Frankrijk, de
Sovjet-Unie, Turkije, Joego-Slavië, Egypte,
Roemenië, Bulgarije en Griekenland. Zij zijn
blijkbaar van plan een konvooistelsel in te
voeren, waarbij alle schepen, zonder onder
scheid van nationaliteit, langs de voornaam
ste scheepvaartroutes door de Middellandsche
Zee geconvoyeerd zullen worden door de oor
logsschepen van de mogendheden die een der
gelijke overeenkomst zouden teekenen. Na
tuurlijk geldt dit convoyeeren alleen voor
handelsschepen die geen contrabande aan
boord hebben. Op duikbooten, die in deze zone
zouden verschijnen, zou onmiddellijk worden
gevuurd.
Dit laatste punt schijnt wel het moeilijkst
uitvoerbaar en blijkbaar wordt dat te Londen
ook al beseft. Italië en Duitschland doen niet
mee aan de conferentie van Nyon. Als men nu
zóo'n overeenkomst maakt en een Italiaan-
sche duikboot verschijnt in de buurt van een
convooi, dan zou het openen van het vuur
daarop ontstellende gevolgen kunnen hebben.
Men zou kunnen vragen: waarom zou een
Italiaansche duikboot in de buurt van een
convooi verschijnen? Maar redelijke vragen
passen allang niet meer in de situatie.
Onlangs heb ik op deze plaats de meening
moeten uiten dat de internationale verhou
dingen thans wel zeer verscherpt zijn. Er is
helaas geen reden om eenige verbetering te
constateeren. De voorgeschiedenis van Nyon
heeft de versèhevDing van de tegenstellingen
tusschen de dictatoriaal-geregeerde en de de-
mocratisch-geregeerde staten van Europa nog
eens extra belicht. Wel blijkt opnieuw het
streven van Britsche zijde om verdere ver
scherping der tegenstellingen te voorkomen.
De Britsche politiek stelt zich kennelijk nog
steeds ten doel, alle oorlogsgevaar te vermij
den door alle incidenten langs minnelijken
weg te trachten op te lossen en intusschen
door voortdurende versterking van eigen
macht de tegenpartij te imponeerèn en te
weerhouden van eenig vérgaand initiatief.
Een dergelijke houding kan men evenwel niet
ad infinitum blijven verwachten. Het gevaar
bestaat zeer zeker, dat er een oogenblik zal
komen waarop het Engelsche geduld uitgeput
raakt. Deze kans wordt vergroot door het
voortdurend geschrijf in velerlei landen over
vermindering van het Britsche gezag en het
Britsche prestige. Indien daar minder over
gedaasd werd in landen, wier toekomst totaal
afhangt van het vermijden van oorlog, zou dat
niet alleen begrijpelijk maar ook buitenge
woon verstandig zijn. Thans wordt de indruk
gewekt dat men zooveel mogelijk Engeland
prikkelt en op het punt van zijn prestige is dit
land in zooverre extra-gevoelig, dat het in zijn
vele koloniale gebieden op de handhaving van
dat prestige moet kunnen rekenen. Het zal
daar geen risico mee willen loopen.
Daarom is dan ook nieuwe versterking van
de Britsche Middellandsche Zee-vloot te ver
wachten en moet daarbij wel aangenomen
worden, dat nieuwe duikbootaanvallen op
Britsche schepen een zeer ernstige zaak zou
den worden. Niet omdat zij onmiddellijk tot
oorlog zouden leiden maar omdat elke aanval
tot verdere verscherping der beveiligings
maatregelen voor de scheepvaart zouden lei
den.
Waarschijnlijk zal Nyon wel tot een con-
voyeerings'besluit leiden, maar zeker schijnt
liet, dat zoowel in de bepalingen als in de
uitvoering daarvan met zekere voorzichtig
heid zal moeten worden opgetreden. Waarbij
natuurlijk ook nog de omstandigheid zich
voordoet, dat de werkelijke medewerking der
Sovjet-Unie een uiterst twijfelachtige zaak
is. Oplossing van het Middellandsche Zee-
raadsel is voorloopig evenmin te verwach
ten als het einde van den Spaanschen bur
geroorlog. En helaas zit in beide een groot
gevaar voor gansch Europa.
R. P.
EEN STUDIEREIS VAN BELGISCHE
LEERAREN DÖGR ONS LAND.
Een gezelschap van 30 leeraren van het
Belgische middelbaar onderwijs maakt van 8
tot 13 dezer een studiereis door Nederland.
Donderdag heeft men een bezoek aan Haar
lem gebracht, waar de St.-Bavokerk, het
Stadhuis en het Frans Halsmuseum is bezich
tigd. Donderdagavond is het gezelschap naar
Amsterdam vertrokken.
Leert correct en in stijl dansen!
Prospectus
Nieuwe Gracht 76, Tel. 14904
Inschrijving dagelijks 2-6 en 7-10 uur
(Adv. Ingez. Med.)
(Het programma is gepubliceerd
van den revanchekamp om het
wereldkampioenschap schaken
tusschen Euive en Aljechin.)
't Groot duel gaat weer beginnen,
Vier October vangt het aan,
Wilt u weten wie zal winnen?
Ik zal niet voorspellen gaan.
Maar de strijd zal hevig worden
En van meesterlijke kracht,
Hersenwerk der hoogste orde,
Wordt weer in het spel gebracht.
Heel ons land volgt straks gespannen
Weer den harden langen strijd,
Tusschen deze beide mannen,
Om de superioriteit.
Velen, die maar amper weten,
Hoeveel ruiten 't schaakbord telt,
Hoe die stukken alle heeten,
Hoe zij worden opgesteld;
Grijpen strakjes opgewonden
Naar het jongste resultaat,
Lezen weer met open monden,
Hoe het met den wedstrijd staat.
Wie zich op een wensch bezinnen,
Volgen veelal deze lijn:
M©@g' de beste speler winnen,
Moog'
die
speler Euwe
Felle aanvallen der Japanners op
Poetoeng.
Hospitaalschïp door Chineesche projectielen
getroffen.
SJANGHAI, 10 September (Reuter-
A.N.P.) De gebouwen en huizen
in de internationale nederzetting tril
den op hun grondvesten, toen Japan-
sche oorlogsschepen en vliegtuigen
Poetsoeng op meedoogenlooze wijze
aanvielen in een uiterste krachtsin
spanning de Chineesche batterijen
het zwijgen op te leggen.
Nadat de Chineezen het vuur hadden ge
opend, werd al spoedig het Japansche hos
pitaalschip American Mam, dat bij het Ja
pansche consulaat gemeerd ligt, getroffen.
Chineesche granaten kwamen ook terecht in
de dokken en op de kade, doch de „Izoemoe"
een der doelen, werd niet getroffen.
De Japanners begonnen dezen dag hun
operaties met het bombardement op de sec
toren Kiang Wan en Yangtse Poe, doch con
centreerden vervolgens hun aandacht op
Foetoeng. i
De Japanners deelen mede, dat zij overeen
komstig het plan oprukken, doch de Chi
neezen daarentegen zeggen, dat de Japanners
terrein hebben verloren.
Het is duidelijk, dat het Japansche plan
beoogt langzaam, doch zeker op te dringen,
aangezien zij om politieke redenen niet het
gevaar van een nederlaag kunnen loopen. Zij
schijnen wel verrast te zijn over de hardnek
kigheid van den Chineesehen tegenstand.
Bombardementen in het zuiden.
HONGKONG, 10 September (Domei)Japan
sche oorlogsschepen hebben gisteren de mili
taire punten gebombardeerd in de baai, waar
in de Kanton-rivier uitmondt. Tientallen voor
anker liggende schepen werden in brand ge
schoten.
Ook Swatau werd gebombardeerd, waar ja
ren lang een hevige anti-Japansche agitatie
heeft gewoed. De aanvallen werden gericht
op het hoofdkwartier van het garnizoen en
op andere militaire punten. De beschieting
duurde van des middags 1 uur tot des avonds
half zeven. Ook hebben Japansche marine-
vliegtuigen bommen laten vallen op de mili
taire stellingen van Tsjaosjau.
De Chineesche batterijen te Poetoeng heb
ben, naar Havas meldt;, vanochtend van zeven
tot acht uur te Hongkioe en den linkeroever
van de Wang Poe gebombardeerd.
De Japansche artillerie en luchtmacht be
antwoordden den aanval te Poetoeng en
Kiang Wan.
Omgeslagen watervliegtuig geliclit.
AMSTERDAM, 9 September. Het sport-
watervliegtuig van de Gebr. Heymans, dat
vanmiddag te Schellingwoude is omgeslagen,
is vanavond om half negen door een drijvende
bok gelicht Het bevindt zich thans weer in
de vliegloóds.
Het bleek, dat de motor licht beschadigd
is. Voor de reparatie is het vereischt, het toe
stel gedeeltelijk te demcteeren.
De „Van Heutsz" vrijgekomen.
Met eigen middelen vlotgekomen.
BATAVIA, 110 .September (Aneta-
A.N.P.). Uit Hongkong verneemt
de directie van de Kon. Paketvaart
Maatschappij, dat het hedennacht
gelukt is van de „Van Heutsz" met
eigen middelen vlot te brengen. In
afwachting van de opneming in het
dok,, is het schip ten anker gegaan.
De voorbereidende xeparatiewerk-
zaamheden worden voortgezet.
Catalaaiische afgevaardigden in
bespreking met Franco
Onderhandelingen inzake overgave van
Catalonië zouden te Biarritz gevoerd zijn.
Drie Catalanen, die beweerden Catalonië te
vertegenwoordigen en wier namen niet be
kend zijn, hebben besprekingen gehad met
vertegenwoordigers van generaal Franco, al
dus een Havasbericht uit Biarritz. Zij zouden
de verzekering gegev-ui hebben över de over
gave van Catalonië te kunnen onderhan
delen. De besprekingen hadden geen resul
taat: de Catalanen verlieten Biarritz na me
degedeeld te hebben, dat zij binnenkort te
rug zouden komen.
„Canarias" en „Libertad" in gevecht.
Gijon in handen der extremisten?
Uit de door de regeeringstroepen
bezette gebieden ontvluchte perso
nen hebben te Santander verklaard,
dat te Gijon een zeer groote wanorde
heerscht. 1500 politiebeambten, die be
last zijn met de handhaving der orde
in deze stad, zouden hun post hebben
verlaten en in de bergen zijn ge
vlucht. Gijon zou thans in handen der
extremisten zijn.
Rechtsch vliegtuig boven Algiers.
Uit Alicante: Bevestigd wordt, dat een ge
vecht is geleverd tusschen den rechtschen
kruiser „Canarias" en de „Libertad" een krui
ser der regeeringsvloot. Er werden driehon
derd kanonschoten gewisseld, die geen uit
werking hadden. De „Canarias", die vreesde
door torpedobooten te worden ingesloten,
wendde toen den steven, achtervolgd door de
„Libertad" die het reehtsche schip echter
niet kon inhalen.
Donderdagmorgen is een vliegtuig der
Spaansche opstandelingen boven de haven
van Algiers verschenen. Volgens instructies
van de autoriteiten werden drie waarschu
wingsschoten in de richting van het toestel
gelost. Het toestel, een watervliegtuig, verwij
derde zich daarop onmiddellijk in noordelijke
richting. Een watervliegtuigpatrouille is uit
gezonden om de kusten te controleeren.
De Jubileum-Gastentoonstelling.
De voorbereidingen vorderen
goed
Een leerrijke en interessante expositie.
De voorbereiding van de Jubileum-Gas
tentoonstelling, welke van 24 Sept. t.m. 2 Oct.
a.s. in het Gemeentelijk Concertgebouw zal
worden gehouden is reeds zoover gevorderd,
dat een bijzonder fraai geheel mag worden
verwacht.
Alle beschikbare ruimte, gereserveerd voor
stands, is reeds verhuurd. Ten einde de ten
toonstelling zoo volkomen mogelijk aan het
gestelde doel te doen beantwoorden, zijn
geen inzendingen, welke geen verband hou
den met de toepassing van huishoudelijk- en
industrieel gasverbruik, toegelaten.
Behalve de speciale demonstraties en wed
strijden zal vrijiwel voortdurend het bakken,
toraden en koken van allerlei spijzen op deze
tentoonstelling te zien zijn. Niet alleen zal
er een volledige bakkerij in werking zijn,
ook een keuken in bedrijf, waar gekookt, ge-
wasschen en gestreken wordt, zal aanwezig-
zijn.
Voor de toezoekers zal er veel interessants
te zien zijn en we durven het gex-ust te
zeggen ook nog wel wat te leeren.
Nu de gaskoelkasten zich in zoo groote be
langstelling van het publiek mogen verheu
gen, is het begrijpelijk, dat dit type koel
kasten in de verschillende modelkeukens zal
worden gedemonstreerd. Juist op het terrein
van de motorlooze koelkasten ligt er voor
gasverbruik nog een groote toekomst. Dit
type koelkast, het toppunt van eenvoud, be
drijfszekerheid en economie zal niet weinig
bijdragen tot het doen inburgen van koel
kasten, welke steeds onontbeerlijker worden
naarmate de woningen meer en meer cen
traal worden verwarmd.
Juist in een land als het onze met z'n wis
selvallig weer komt voedselbeder.f nog veel
te veel voor door gebrek aan koele bewaar
plaats in de meeste hedendaagsehe wonin
gen.
Ook gashaarden van uiteenloopend type
en van de allernieuwste constructie zullen
aanwezig zijn en zullen voor menigeen een
openbaring zijn en de mogelijkheid schep
pen om vertrekken, die nu ongezellig kil zijn,
beter bewoonbaar en gezelliger te maken.
Rustig aan heeft men allerlei toe
passingen van gas, vooral voor kook-
en verwarmingsdoeleinden, steeds
w^er weten te verbeteren, waardoor-
een doelmatiger en zuiniger gasver
bruik bereikbaar is voor iedere huis
vrouw. Zij is het dus aan haat goe
den naam van zuinige huisvrouw
eigenlijk dan ook verplicht deze ten
toonstelling te bezoeken en zich op
de hoogte stellen.
Het Gemeente Gasbedrijf heeft een aar
dige verrassing bedacht voor iedere 500ste
bezoeker of bezoekster, nl. iets geheel op
eigen terrein, waarover we later iets willen
vermelden. Voorloopig blijve het een verras
sing. Trouwens aan een goede ontvangst van
het publiek zal het niet ontbreken.
Aan iedere bezoekster of bezoeker zal een
kopje thee of koffie worden aangeboden ter
wijl er ook bij de verschillende stands veel te
proeven zal zijn.
Om de tentoonstelling wat meer bekend
heid te geven zullen fraaie, vierkleurige affi
ches verspreid worden.
Niets is dus onbeproefd gelaten om deze
tentoonstelling voor het publiek niet alleen
aantrekkelijk doch bovenal leerrijk en inte
ressant te doen zijn.
Ongetwijfeld zullen vele huisvrouwen die
de verschillende stands bezoeken verbaasd
staan over de vele mogelijkheden die met gas
in het huishouden te bereiken zijn.
WINKELIERS, OPGEPAST!
Een winkelier in de Kleine Houtstraat heeft
aan de politie medegedeeld, dat in de laatste
weken tot driemaal toe een Belgische vijf-
francstruk in zijn winkel voor een rijksdaalder
in betaling is gegeven. Aangezien de Haarlem-
klachten vernomen heeft, wordt aan de win
keliers aangeraden, goed uit te kijken.
Het beroemde Engelsche slot Witley Court, dat uit de 18dc eeuw stamt, werd deze
week door een hevigen brand geteisterd. Eenige vleugels van het historische
gebouw gingen in vlammen op.
Het woord is aan
Talleyrand
Om iemand goed te leeren
kennen moet men even goed
zijn stem als zijn aangezicht
bestudeeren.
Melkvoorziening te Haarlem.
Bestrijding van het gevaar der runder-
tuberculose.
Het is ongeveer een jaar geleden dat wij
in eenige artikelen wezen op het gevaar dat
gelegen is in het vrij veel voorkomen van
rundertuberculose in deze omgeving in ver
band met de melkvoorziening.
Deze quaestie kwam daarna ook ter sprake
in den Haarlemschen gemeenteraad bij de
handeling der begrooting voor 1937. Van de
tafel van B. en W. werd0toen toegezegd, dat
het college zou trachten een weg te vinden
om de melkvoorziening te Haarlem op dit punt
zooveel mogelijk te verbeteren.
Wij hebben thans onderzocht hoe het met
deze aangelegenheid staat. Ons werd medege
deeld dat er verschillende besprekingen met
andere instanties zijn gehouden over de
middelen ter verbetering maar het onderzoek
in deze moeilijke materie is nog niet zoover
gevorderd dat men weet in welke richting de
verbetering gezocht zal worden.
Intusschen wordt vanwege den Keurings
dienst voortgegaan met het houden van toe
zicht op het vee en de melk.
In den afgeloopen whiter zijn door den
veearts, dr. S. Simons, verschillende stallen
geïnspecteerd om de koeien met open tuber
culose die leveren, zooals men weet, het
gevaar op voor besmette melk op te sporen,
opdat die uitgeschakeld konden worden bij
de melklevering.
Daar inspectie alleen in den winter moge
lijk is als de koeien op stal staan, zal in den
aanstaanden winter daarmede worden voort
gegaan. Li enkele gevallen is het gebleken
dat deze stalinspectie niet overbodig was.
Weer een Britscli scliip opgebracht
De „Stanwold" in de Spaansche territoriale
wateren aangehouden.
Uit Londen wordt gemeld, dat het stoom
schip „Stanwold" thuisbehoorend in de haven
van Londen, Woensdag in de Spaansche ter
ritoriale wateren door een torpedoboot der
opstandelingen is aangehouden en opge
bracht.
Italië zal Rusland negeeren.
Eventueel gewijzigde houding ten opzichte
der non-interventiecommïssie?
De Italiaansche regeering zal, naar in
welingelichte kringen te Rome verluidt, niet
antwoorden op de tweede Sovjet-Russische
nota. Ook eventueele verdere Sovjet-Russi
sche nota's over hetzelfde onderwerp zouden
door Italië stilzwijgend gepasseerd worden.
Tegelijkertijd wordt er op gewezen, dat
Italië zich gedwongen zou kunnen zien de
mogelijkheid van zijn deelneming aan de a.s.
werkzaamheden der niet-inmengingscom-
missie aan een nieuw onderzoek te onderwer
pen, ingeval Sovjet-Rusland voor het bijeen
komen der commissie een soortgelijke ma
noeuvre zou ondernemen als voor het bijeen
roepen van de conferentie van Nyon.
pag.
De Japanners doen felle aanvallen op
Poetoeng. 1
Calalaansche afgevaardigden zouden met
Franco onderhandelen inzake over
gave van Catalonië. 1
Het stoffelijk overschot van mevr. E. de
Boer-Van Rijk is gisteren ter aarde be
steld. 3
Het luchtverdedigingsfonds schenkt
f 10.000 aan de zweefvliegerij. 3
Beschamend resultaat van een onderzoek
der spoorwegen naar het rijden door
onveilig sein door automobilisten. 3
De conferentie te Nyon zal ondanks de
afwezigheid van Duitschland en Italië
doorgaan. 4
Dr. Schacht zal aftreden als minister van
economische zaken. 4
Van Zeeland heeft ook het vertrouwen
van den Belgischen Senaat. 4
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Nyon. 1
Bram v. S,Boomen in Haarlem's plant
soenen. 2
Onze Indische Luchtpostbrief 3
Heden de Balbian Verster: Bloemen en
fonteinen op de Diisseldorfsche ten
toonstelling. 4
Dr. E. v. Raalte: Belangrijke kwesties
op de komende Volkenbondsvergadering g
Jhr. dr. J. C. Mollerus: Op weg naar Cu
rasao. 6
H. D. Vertelling: Zijn zwaarste strijd. 6
Dr. M. Euwe over het tournooi op den
Semmering. 7
Euwe zal in 19(39 tegen Capablanca spelen. 7
Sport in 't kort 9
Voor de Jeugd. \2
J. B. Schuil: Het nieuwe tooneelscizoen. 13
De Burgerlijke Stand van Haarlem is op
genomen op 11
