Strijd aan het
front van
Leon
De onzichtbare vrouw.
BERICHT
Hef belangrijkste
55e JAARGANG No. 16635 Verschijnt cTagelijhs, ïïelïalve 'op Zon- en Feestdagen. WOENSDAG 15 SEPTEMBER 1937
HAARLEM S DAGBLAD
Uitgave Lourens Coster Maatschappij voor
Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Courant-Uitgave en Algemeene Drukkerij N.V. HoofdredacteurROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTENper week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd' Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72Mu
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buiten Spaame 12
Telefoon Nos.Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10132, 12713 Administratie 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord. Telefoon 12230
ADVERTENTIëN 15 regels 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 14 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnès. Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.—, overlijden ƒ400.—, verlies van hand, voet of oog ƒ200.—, beide leden duim ƒ100.—, één lid duim 50.alle leden wijsvinger ƒ60.—,
één of twee leden wijsvinger 25.alle leden anderen vinger 15.één of twee leden anderen vinger 5.arm- of beenbreuk 30enkelbreuk ƒ15.polsbreuk ƒ15.
Nog afzonderlijke verzekering voor abonnés op het Geïllus treerd Zondagsblad. Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden. HEDEN 12 PAGINA'S.
Franco troepen
in den aanval
In Gyon zou wanorde
heerschen
Front van Leon, 15 Sept. (Havas).
De regeeringstroepen hebben gisteren
over het geheele front feilen tegen
stand geboden aan de aanvallen der
troepen van Franco. Deze aanvallen,
die gericht waren op de verschillen
de hoogten, gelegen aan den weg van
Polagordon naar San Pedro de Los
Burros, zijn eergisteren begonnen en
duurden heden voort.
De tegenstanders hadden op den berg Los
Selleros verscheidene loopgraaflinies aange
legd, welke de Requetes geleidelijk bezetten.
Gisteravond om 7 uur moesten zij nog twee
stellingen veroveren. De opmarsch van Fran
co's troepen werd gehinderd door geschut in
den flank afkomstig van op de naburige
hoogten gelegen tegenstanders. Generaal Mu-
gica verklaarde dat hij tot opdracht had te
komen tot Puerto de Pajares. De colonne, wel
ke onder bevel staat van generaal Aranda ope
reert op den rechterflank in de richting van
Villamarin. Het hardnekkig verzet van den
vijand wordt verklaard door de moeilijke po
sitie, waarin hij zich zou bevinden, indien de
pas van Pajares voor hem verloren ging. In
dien dit geschiedde, zouden de troepen van
Franco nog slechts de pas van Los Fierros
moeten doortrekken, welke aanzienlijk ge
makkelijker toegang geeft en terstond voor
hen de vlakte zou vrijmaken welke zich uit
strekt voor Oviedo en Gij on.
Wanorde in Gijon?
Vluchtelingen uit Gijon, die deze stad
12 September hebben verlaten, ver
klaren, dat de C. N. T. meester van de
stad schijnt te zijn en dat er ware
moordpartijen waren begonnen. De
extremisten, zeggen zij, hebben het
vooral gemund op de republikeinen en
de Russen. De Sovjet-Russische con
sul en verscheidene Russische officie
ren hebben naar de bergen moeten
vluchten.
Felle strijd om Kaïgan.
Tenslotte in Japansche handen?
De Chineesche troepen zijn naar Reuter
uit Nanking meldt Kalgan binnengerukt.
Deze stad is gelegen 160 kilometer ten noord
oosten van Peiping aan den spoorweg Pei-
pingSoeijan en wordt beschouwd als de
sleutel tot Tsjahar, Jehol en Mongolië.
Latere telegrammen echter meldden weer.
dat Kalgan door de Chineezen is ontruimd,
in verband met een hevigen Japanschen te
genaanval. De laatst ontvangen telegrammen
melden tevens, dat de Ohineezen Tatoeng
hebben ontruimd, waar een belangrijke ver
takking van den spoorweg in het noorden
van Sjansi ligt.
De woordvoerder van het Chineesche hoofd
kwartier heeft tegenover vertegenwoordigers
van de pers verklaard, dat de toestand bij
Lioenho en Lotien ongewijzigd is. Zeer hevige
gevechten worden geleverd in de streek van
Joegantsjau. Sommige plaatsjes zijn reeds
tienmaal in andere handen overgegaan. Ja
pansche aanvallen zijn afgeslagen ten noor
den van Kjangwan en voor Miauhang. De
terugtocht der Chineesche troepen is niet al
gemeen.
Alleen de eenheden, die de uitspringende
punt tusschen Jangtsepoe en Woesoeng bezet
ten hebben haar stellingen ontruimd.
Japanners zetten hevig
offensief in.
TIENTSIN, 15 September. (Reuter)
Hedenmorgen is een algemeen
Japansch offensief losgebroken op
de Chineesche stellingen, waardoor
een groote veldslag is ontstaan in de
vlakte van Honan.
Een Havas-bericht uit Tokio meldt hier
over het volgende:
Volgens berichten uit Tsjangsingtien aan
het front van Peiping, hebben de Japansche
troepen vanmorgen om 6 uur 30 een offen
sief ontketend in het gebied ten westen van
Liangsjang aan den spoorweg Peiping-Han-
kau, het belangrijke concentratiepunt van
Chineesche troepen. Langs de rivier Lioeli
zouden zich over een front van 80 K.M.
3CO.OOO Chineezen hebben ontplooid.
Tevens wordt van het noordelijke front en
uit Sjansi gemeld, dat het Chineesche leger
het gebied van Tatoeng heeft ontruimd en
zijn stellingen heeft hersteld in de omgeving
van Yenmenkwang, den strategischen door
gang in den grooten muur ten Zuiden van
Tatoeng.
Het Japansche detachement van zijn kant
verstevigt zijn stellingen rondom Tatoeng.
Men gelooft dat het naderende koude tijd
perk den gang der krijgsverrichtingen zal
verzwakken.
(Een der attracties op de Dames-
beurs te 's-Gravenhage is, dat
voor de oogen van het publiek een
dame door stralenbespiegeling on
zichtbaar wordt gemaakt.)
Geheime stralen van een soort,
Die zelfs den mensch onzichtbaar maken,
Wij hebben eerder al gehoord
Van deze vreemdste aller zaken,
Ter Damesbeurze in den Haag
Werkt men wel niet met zulke dingen,
Maar even mysterieus en vaag,
Naar 't heet, met straalbespiegelingen.
Zoo zie j'er en zoo zie j'er niet,
Dat zou het motto kunnen wezen
Van wat men als attractie biedt
Naar 'k in de krant heb kunnen lezen.
't Mag waar zijn dat een enklen man
't Bespiegelend een vreugd mag schijnen,
Wanneer hij tijdlijk nu en dan
Een vrouw zou kunnen doen verdwijnen;
Totdat zij dan weer, vroeg of laat,
Op het moment dat hij kan kiezen,
Weer zichtbaar stralend voor hem staat,
Zonder te mopperen of kniezen;
Doch zoo maar, in het openbaar,
Alsof uit eeuwenoude sproken
Een witgebaarde toovenaar
In 't heden weer is opgedoken,
Een vrouw te doen verdwijnen nee,
Dat stel ik toch wel vast bij dezen,
Daar werkt geen enkle man aan mee,
Daarvoor moet j'onder vrouwen wezen.
P. GASUS
Schepelingen op visschers-
vaartuigen moeten monsteren.
Keuring van zeevisschers thans
verplicht.
Schippers, machinisten en stuurlieden
bevorderd tot „scheepsofficieren".
Bij Koninklijk besluit van 18 Mei
1937 is bepaald, dat de Wet van 14
Juni 1930, Stsbl. no. 240 „houdende
nieuwe wettelijke regeling van de
arbeidsovereenkomst van kapiteins
en schepelingen" in werking zal tre
den met ingang van 1 October 1937.
Tevens is afgekondigd het Kon. besluit
van 15 Mei 1937, waax-bij nader worden uit
gewerkt verschillende wetsbepalingen in
verband met genoemde wet.
Het in werking treden van bovengenoemde
wet is van veel belang voor het visscherijbe-
drijf, immers houdt deze wet het nieuwe
element in, dat thans vaststaat de verplich
ting van aanmonstering van schepelingen
ter visscherij.
Vaxi deze vex-plichting is uitgesloten de
kustvisseherij, d.w.z. visscherij, uitgeoefend
met schepen kleiner dan 50 ton bruto. Uit
deze uitzonderingsbepaling volgt, dat prac-
tisch alle stoom- en motortrawlers, stoom-
en motorloggers en stoombeugers onder de
wet vallen
Wat ervoor de aanmonste
ring noodig is.
Voor de aanmonstering is in de eerste
plaats noodig, dat overgelegd wordt het met
de schepelingen gesloten arbeidscontract.
Voor IJmuiden kan daarvoor dienen de loon-
overeenkomst van 25 Januai'i jl. Verder is
noodig, dat de schepeling zich voorniet van
een monsterboekje. Onder de categorie van
ambtenaren, belast met de aanmonstering
zijn eenigen aangewezen, die gerechtigd zijn
tot de afgifte van deze boekjes. Deze zijn
buiten het Hoofd van de Scheepvaart inspec
tie de Waterschouten te Amsterdam, Rotter
dam, Velsen-IJmuiden en Delfzijl en de Com
missaris van politie te Vlissingen.
Om in bezit te komen van een monster
boekje is in verband met de wettelijke voor
schriften voor Velsen-IJmuiden een vragen
formulier samengesteld, dat vex-moedelijk a.s.
Donderdag door het C.A.B. verkrijgbaar zal
worden gesteld. Schepelingen ter koopvaar
dij, wonende in Velsen en omliggende ge
meenten kunnen dit vragenformulier beko
men bij den Watei-schout te IJmuiden.
Na ontvangst van het monster
boekje dient de schepeling zich te
wenden tot een door de reederij aan
gewezen geneeskundige voor een licha
melijke keuring.
Voor IJmuiden zijn daartoe aangewezen
de doktoren J. F. Bekker, D. van der Kooi,
en R. Rutten. De op deze keuring vallende
kosten zijxx voor rekening van den reeder.
Het keuringsbewijs is één jaar geldig. De
kosten van het monsterboekje, ten bedrage
van één gulden zijn voor rekening van den
s'chepeling.
De in het Kon. besluit van 15 Mei jl. ge
noemde bepalingen bevatten verschillende
voorschriften omtrent voeding, wanneer deze
door de reedei'ij wordt vei-zorgd, de hoeveel
heid drinkwater, die aan boord moet zijn, de
verblijven, slaapplaatsen enz. En voorts blijkt
er uit, dat schippers, machinisten en stuur
lieden aan boord van de visschersvaartuigen.
die onder de wet vallen, behooren tot de ca
tegorie „scheepsofficieren".
Grootsche ontvangst wacht
Mussolini in Duitschlancl.
Redevoering in het Duitsch in het
Olympisch Stadion
Ciano, Starace en Badoglio vergezellen
den Du oo.
Mussolini zal 25 dezer per trein naar
Duitschland vertrekken. Hij zal in den
morgen van den 25sten te Berchtes-
gaden, het buitenverblijf van Hitier,
aankomen. De dueezal zich dan naar
Muenchen begeven om vervolgens
twee dagen te Berlijn door te brengen.
Tenslotte zal hij den laatsten dag
van de groote Duitsche manoeuvres
bijwonen en, alvorens naar Italië terug
te keeren, nogmqj&ls een bezoek aan
Berchtesgaden brengen.
De aanwezigheid van Mussolini te
Berlijn zal naar Havas meldt
aanleiding zijn tot enorme demonstra
ties. Naar men verzekert zullen Mus
solini en Hitier het woord voeren in
het Olympisch stadion voor een me
nigte van honderdduizend personen.
De redevoeringen zullen per radio over
de geheele wereld worden uitgezonden.
Mussolini zal het woord voeren in het
Duitscli. Men treft voorbereidingen
voor een triomftocht 'der beide dicta
tors van bet Olympisch Stadion naar
het voormalig keizerlijk paleis.
Mussolini zal worden vergezeld door graaf
Ciano, door Starace, den secretaris-generaal
der fascistische partij en door drie secretaris
sen voor leger, vloot en luchtmacht. Maar
schalk Badoglio is eeregast van maarschalk
Von Blomberg bij de groote manoeuvres van
het Duitsche leger. Alles wordt in het werk
gesteld om het bezoek van Mussolini aan
Duitschland „voor zich zelf te doen spreken",
zooals Hitier het uitdrukt.
Botsing op den Rijksweg bij
Muiden.
Een nieuwe luchtlijn in Nederl.-
ïndië.
SoerabajaMakassar.
BUITENZORG, 15 September. (Aneta-
A.N.P.) Bij gouvernementsbesluit is goed
gekeurd, dat door de K.N.I.L.M., met ingang
van een door haar in overlég met den direc
teur van verkeer en waterstaat te bepalen
tijdstip, een luchtlijn van Soerabaja ïxaar
Makassar wordt ingesteld.
Een uur muziek in de Necler-
landsche Scholen.
De jeugd wordt liefde voor de muziek
bijgebracht.
Het woord is aan
Otto Weiss:
Tot de domste maatregelen
behooren de verstandigste
maatregelen, die te vroeg of
te laat tvorden genomen.
Nieuw object voor de werk
verschaffing.
Haarlemmers gaan nu naar Halfweg.
Nu de werkzaamheden op het Provinciaal
Landgoed onder Castricum en Egmond ten
einde loopen omdat dit object voor de werk-
vex-schaffing zijn voltooiing nadert, zal ex-
dien tengevolge daarheen geen nieuwe uitzen
ding xxieer plaats vinden.
Voor de gemeente Haarlem is thans echter
een nieuw object voor plaatsing in de werk-
vex-schaffing aangewezexx'en wel in den Osdor
perpolder bij Halfweg, voor het in werkver
schaffing in orde maken van het terrein en
het graven van nieuwe slooten. Ook dit werk
wordt onder toezicht van de Nederlandsche
Heide Maatschappij uitgevoerd en het valt dan
ook geheel onder de bepalingen door het Rijk
voor de wex-kverschaffingen vastgesteld.
In tegenstelling met het werk te Castricum,
zullen hier de tewerkgestelden, niet per auto
bus naar het werk vex-voerd worden doch zul
len zij zelfstandig moeten zorgen tijdig iederen
dag op het werk aanwezig te zijn. Volgens de
Rijksvoox-schriften is alleen dan vervoer per
autobus toegestaan, indien het werk meer dan
15 K.M. verwijderd is van de woonplaats en
aangezien het werk in den Osdorperpolder 9
K.M. ver is, mag er volgens de Ministrieele
bepalingen geen vervoer op kosten van de ge
meente plaats vinden. Daar staat tegenover
dat de tewerkgestelden per week 50 cent ver-
goeding ontvangen voor het gebruik van hun
rijwiel.
Met ingang van Maandag a.s. zal met de
werkzaamheden worden begonnen. Voorloopig
zal een 30-tal werkloozen uit Haarlem daar te
werk wox-den gesteld
Zij, die zich met ingang van 1 October
per kwartaal abonneeren, ontvangen
de in September nog te verschijnen
nummers gratis.
DE ADMINISTRATIE.
pag.
De officieele benoeming van mr. J. A. N.
Patijn tot minister van buitenlandsche
zaken is afgekomen. 3
De inhoud van het accoord van Nyon ge
publiceerd. 4
De „Maasbode" is in Duitschland ver
boden, 4
De regeering vraagt twintig millioen
meer aan voor het werklooshcidsfonds. G
Het leer wordt duurder. 5
Kick Smit denkt er niet aan naar Enge
land te gaan. 9
ARTIKELEN, ENZ.
De nieuwe papiermachine van Van Gelder
Zonen, een machine van-een-straal-
lengte. 3
J. H. de Bois: Kunst in Haarlem en daar
buiten. 3
Oud-president Masaryk zal voorloopig te
Lany worden teraardebesteld. 4
H, D. Vertelling: Een Westersch sprookje. 6
L. S.: Herfstbloeiende bolgewassen 6
K. Andr.: Karnat Ato.ti'f-ic nian rjje
democratic dicteerde. 7
.1. B. Schuil over: Nee. dochter.
nee. 7
De Burgerlijken Stand van Haarlem is op
genomen op m
Haarlemmer liep ernstige verwondingen op.
Op onvex-klaarbare wijze is de heer H. D..
woxiexide te Naarden, gistermiddag op den
Rijksweg bij de Hakkelaar-, onder de ge
meente Muiden in botsing gekomen met een
motorrijder waarbij laatstgenoemde ernstige
verwondingen heeft gekomen. De heer D.
kwam met zijn auto van Muiderberg en wilde
den rijksweg oversteken, om den Keverdijk te
bereiken. Voor hij den weg overstak, wilde hij
zich vergewissen, of geen auto nadex-de en
daarbij zag hij, dat uit de x-ichting Amster
dam inderdaad een auto naderde. Doch daar
deze nog op grooten afstand was, stak hij den
weg over. Blijkbaar heeft de heer D den
motorrijder W. C. uit Haarlem, die vóór de
bovenbedoelde auto reed, in het geheel niet
gezien. Toen hij den motorrijder opmerkte,
bevond deze zich reeds dicht bij de auto van
den heer D., zoodat een botsing onvermij
delijk was.
Wel remde de autobestuurder zoo krachtig
mogelijk, maar hij kon niet verhinderen, dat
de heer C. in volle vaart tegen de auto op
reed. zoodat het voertuig vernield werd en de
berijder een eindweegs werd weggeslirxgex-d.
Met verwondingen aan hoofd, gelaat en bee-
nen, bleef de heer C. op den weg liggen.
Gelukkig was onmiddellijk medische hulp
aanwezig, daar dr. W. B uit Amersfoort met
zijn auto toevallig passeex-de. Deze verleende
de eerste hulp en op zijn advies werd de heer
C. naar zijn zuster te Huizen overgebracht.
De heer H. D. uit Naarden bleek ongedeerd
te zijn. Zijn wagen werd slechts licht be
schadigd
Op verschillende Nederlandsche scholen
worden thans opvoedkundige concerten ge
geven onder den titel „Een uur muziek".
Naar wij thans vernemen zullen nu ook te
Haarlem op eeni'ge onderwijsinrichtingen, op
de Maria-school voor Meisjes in de Koning
straat en op het Kennemer Lyceum derge
lijke uitvoeringen plaats vinden.
Daar zeer bekende artisten zooals Jo Vin
cent, Betty van den Bosch, Ankie van Wicke-
voort-Crommelin, Willem Andriessen, Felix
de Nobel, Rosa Spier exx vele anderen aan
deze concerten medewerken kan men er van
vex-zekerd zijn dat de uit te voeren werken
feilloos ten gehoore zullen worden gebracht.
Het ligt in de bedoeling om wanneer
deze concerten op de scholen inslaan elk
schooljaar een serie van ten hoogste 6 con
certen te geven en daardoor de jeugd lang
zamerhand te interesseeren voor ernstiger
muziek dan uitsluitend jazz.
In de andere plaatsen waar deze muziek-
uurtjes gegeven werden, hadden zij steeds
zeer veel succes en wij twijfelen er niet aaxx
of elke oprechte muziekliefhebber zal dit
bijzonder gelukkige initiatief ten zeerste
waardeer en.
Zeker in onze dagen geldt het: „Wie de
jeugd heeft, heeft de toekomst", en dat de
jeugd best een beetje liefde voor wat meer
serieuze kunst gebruiken kan, zal wel nie
mand ontkennen
