3P:
Auto op groep kinderen
ingereden; zeven gewonden.
Leerling bestuurster verloor
de macht over haar stuur.
1
De Tachtigers.
Auto-lessen.
Fel luchtgevecht
boven Nanking.
Brutale oplichting
te Haarlem.
Hef belangrijkste
Laffe berooving in de
Spruitenboschstraat.
5Sé JAARGANG No. '16639
Verscïïijnt 3ag:eïijlès, Eeïïalvë op Zon- 'ëri Feest3agen.
HAANDAG 20 SEPTEMBER 1937;
HIARLEM'S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM
Uitgave Lourens Coster Maatschappij voor
Courant-Uitgave en Algemeene Drukkerij N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
AiBONNEMEaSTTENper week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden
3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72*/».
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buiten Spaame 12
Telefoon Nos.Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10132, 12713 Administratie 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 1 2230
ADVERTENTIëN 15 regels 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regeL Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag ea
aanbod 14 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnès. Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.—, overlijden ƒ400.—, verlies van hand, voet of oog ƒ200.—, beide leden duim ƒ100.—, één lid duim ƒ50.—, alle leden wijsvinger 60.—s
één of twee leden wijsvinger ƒ25.—, alle leden anderen vinger ƒ15.—, één of twee leden anderen vinger ƒ5.—, arm- of beenbreuk ƒ30enkelbreuk ƒ15.—, polsbreuk ƒ15.—. _T_TA
Nog afzonderlijke verzekering voor abonnés op het Ge'ülus treerd Zondagsblad. Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden. HEDEN14 PAGINA S.
Ernstig ongeluk op
den Heerenweg.
Verwondingen van drie
der kinderen ernstig.
Het zeer ernstige ongeluk dat Zaterdagmid
dag op den Heerenweg bij de Van Merlenlaan
is gebeurd en waarbij drie kinderen ernstig
en vier licht verwond werden, geeft aanleiding
nog eens wat dieper in te gaan op het les
geven in de kunst van autorijden. Natuurlijk
zijn de omstandigheden in dit geval onge
woon: niet veel menschen zullen de roeke
loosheid hebben te gaan lesgeven (en les-
nemen) op een drukken weg ver buiten de
hun bekende eigen omgeving op een Zater
dagmiddag, als het extra-druk is. Van der
gelijke krachtproeven onthouden lesgevers en
lesnemers met een normale dosis voorzichtig
heid zich tot de candidaat het rijbewijs heeft
gehaald. Natuurlijk is het regel de eerste
lessen op heel stille wegen te geven. Zijn de
vorderingen voldoende, dan probeert men het
eens op een niet te drukken verkeersweg flink
buiten de stad. Gaat het daar goed en blijkt
de candidaat voldoende rust, zelfvertrouwen,
kijk-op-den-weg en snelheid-van-reactie te
bezitten dan komen de buitenwijken van de
eigen stad aan de beurt en tenslotte, als laat
ste stadium, het rijden in het drukke stads
verkeer. Maar ook dat moet weer gebeuren in
de eigen omgeving, die men goed kent en
waar dus geen onverwachte kruispunten,
drukke zijstraten, onverhoeds-opdoemende
trams zich voordoen. Bekendheid met de om
geving maakt een enorm verschil: zelfs de ge-
routineerdste automobilist rijdt langzamer en
met extra-concentratie op wegen en in ste
den die hij niet precies kent.
Maar al zijn de omstandigheden van het
ongeval op den Heerenweg dus wat ongewoon,
toch moet men het zien als een symptoom. Het
is een symptoom van de populariteit van het
autorijden, die ertoe leidt dat „men" begint
te denken: dat kan ik ook wel, want dat kan
iedereen immers. De verbeteringen van de
automobieltechniek hebben ertoe bijgedragen
die gedachte te versterken. Het is veel gemak
kelijker dan vroeger, een auto te bedienen.
Maar men heeft er méér-dan-vroeger concen
tratievermogen, snelheid-van-reactie en kijk-
op-den-weg voor noodig. En het is een be
wezen feit dat er vrij veel menschen zijn die
deze eigenschappen van nature niet in vol
doende mate bezitten. Het is met autorijden
als met andere dingen: een zekere aanleg
wordt ervoor vereischt. Als iemand die niet
bezit doet hij of zij verstandig, na de eerste
lessen op stille wegen er meteen mee uit te
scheiden en nooit meer achter een auto-stuur
wiel te gaan zitten. Ik wil niet beweren dat
de Vlaardingsche dame, die het ongeluk van
1.1. Zaterdag veroorzaakte, tot dezulken be
hoort, want het is heel wel mogelijk dat zij
alleen in de war raakte doordat zij zich aan
een taak waagde, die haar nog te machtig was.
Maar er zijn veel menschen die den nor
malen aanleg voor autorijden missen. En het
zou wellicht nuttig zijn als het bureau voor
de verstrekking van rijbewijzen, dat zijn exa
mens in de laatste jaren herhaaldelijk heeft
verzwaard, daar eens wat mededeelingen öVer
publiceerde. Het is nu te weinig bekend, dat
er candidaten bij herhaling worden afgewe
zen die het nooit tot een rijbewijs brengen,
dat de verschillen-in-aanleg zeer groot zijn
en dat sommige menschen een totaal ge-
mis-aan-gevoel hebben voor het schatten van
afstanden en snelheden in het verkeer.
Nu is het niet makkelijk en zeker niet ple
zierig voor een leerling, eigen gebrek-aan-
aanleg vast te stellen. Sommigen zijn ook ge
neigd dat als een persoonlijke blamage te be
schouwen, vinden dat men zooiets „hóórt te
kunnen" en gaan dan maar door met hun
pogingen, tot gevaar voor hun medemenschen
en zichzelf. Zij zouden het ook als een schan
de beschouwen geen aanleg voor tennissen te
bezitten of voor bridgen of zooiets. Het is een
beetje mal, want niemand kan voor alles aan
leg hebben en geen mensch kan hem dat dus
ook euvel duiden, want iedereen heeft zulke
tekortkomingen. Maar als het een mode be
treft schijnt het moeilijk aanvaardbaar te
zijn.
De leermeester vindt het dus ook niet pret
tig het te zeggen, de leermeester is voorts
lang niet altijd iemand die den juisten kijk
op den aanleg van anderen heeft en boven
dien komt het vaak voor, dat de verkoop van
een wagen op het spel staat. In andere ge
vallen is de instructeur een familielid of
vriend, die ook al niet graag zegt „je leert
het nooit" en bovendien kans loopt op het
antwoord, dat de fout wel aan zijn gebrek
kig lesgeven zal liggen.
Al deze menschelijke overwegingen nemen
het feit niet weg dat een auto een ontzettend
gevaar in het verkeer is in de handen van
menschen met onvoldoenden aanleg. Den ten
nisser en den bridger zonder aanleg kan men
rustig laten doorknoeien. Zij zijn gevaarloos.
De automobilist zonder-de-gave is een bedrei
ging voor iedereen.
Op den duur zal het m.i. tot de instelling
van officieel erkende autorijscholen, met uit
sluiting van alle andere lesgeverij, moeten
komen. Zoolang het nog niet zoover is zij
men zich welbewust van zijn verantwoorde
lijkheid, zoowel in het lesgeven als in het les-
nemen. De lesgevers vooral, die trouwens toch
al wettelijk aansprakelijk zijn voor hetgeen
er onder dekking van hun rijbewijs gebeurt,
mogen bedenken dat zij veel beter doen hun
lessen te staken en de(n) candidaat tot ont
houding te adviseeren als zij ook maar twij
felen aan zijn of haar natuurlijken aanleg.
En zij behooren te beseffen dat het grove
roekeloosheid is les te geven in een auto
waai'in de handrem niet rechts maar links
van den bestuurder is aangebracht. Zooals in
de auto waarmee Zaterdag het ongeluk ge
beurde het geval weer bleek te zijn.
R. P.
Spanje niet herkiesbaar voor
V olkenbondsraadszetel.
Vereischte meerderheid niet gehaald.
GENèVE, 20 September (Havas).
De Volkenbondsassemblée heeft zich
in haar vanmorgen gehouden bijeen
komst uitgesproken tegen de herkies-
baartheid van Spanje als lid van den
Volkenb ondsraa d
Spanje verkreeg 23 stemmen, zoodat
het de vereischte meerderheid van
tweederde, t.w. 32 van de 47 uitge
brachte stemmen, niet behaalde.
Het verzoek van Turkije om herkiesbaar te
worden gesteld voor een zetel in den Volken-
bondsraad werd eveneens van de hand ge
wezen, daar de 25 stemmen, die ten gunste
van dit verzoek werden uitgebracht geen twee
derde meerderheid vormen.
26 Chineesche toestellen
neergehaald
Japansche woordvoerder spreekt
van een der grootste helden
daden der luchtvaart
geschiedenis
Naar Reuter meldt is Nanking
Zondag tweemaal het doelwit geweest
van Japansche vliegtuigen, die deel
uitmaakten van een escadrille van
bijna 50 toestellen, die vroeg in den
morgen van Sjanghai waren ver
trokken.
De toestellen werden ontvangen door een
uiterst hevig vuur uit luchtafweergeschut,
terwijl Chineesche vliegtuigen verbeten lucht
gevechten leverden. In den morgen opereer
den 43 Japansche toestellen tijdens den eer
sten raid gedurende 20 minuten. Zij tracht
ten het arsenaal, het vliegveld, het radio
station en andere punten te bombardeeren.
Des middags deden 23 Japansche toestellen
een nieuwe poging. In beide gevallen werden
naar van Chineesche zijde wordt verklaard,
de Japansche toestellen teruggeslagen. De
strategische punten tusschen Sjanghai en
Nanking waren door hen eveneens gebombar
deerd. De Chineezen verklaren officieel, dat
de Chineesche vliegers in het geheel zes Ja
pansche toestellen neergehaald hebben. Voorts
zeggen zij, dat de hoofdstad geen schade van
belang heeft opgeloopen.
Uit Sjanghai wordt daarentegen
gemeld, dat de Japansche woordvoer
der aldaar verklaard heeft, dat alle
26 Chineesche vliegtuigen, die den Ja-
panschen toestellen verzet boden te
Nanking neergeschoten zijn. De
woordvoerder zeide, „dat dit een der
grootste heldendaden der luchtvaart
in de geschiedenis vormde. Japan",
zoo voegde hij hieraan toe, „was voor
nemens de Chineesche luchtstrijd
krachten geheel te vernietigen".
Aan den anderen kant deelt een Chineesch
communiqué mede, dat slechts vijftien Chi
neesche toestellen aan het gevecht hebben
deelgenomen en dat er twee neergeschoten
zijn.
Tenslotte meent Reuter te weten, dat een
officieel buitenlandseh rapport over deze aan
gelegenheid, dat uit Sjanghai te Londen is
ontvangen, den raid als niet-doeltreffend be
schrijft.
Japansche omsingelingspoging nog
zonder resultaat.
Volgens een D.N.B.-bericht uit
Tientsin hebben de Japansche om
singelingspogingen tusschen de spoor
lijnen PeipingHankau en Tientsin
Poekau tot dusverre blijkbaar niet tot
het gewenschte resultaat gevoerd.
De Chineezen trekken in de grootste haast
terug en de krijgsverrichtingen worden door
zwaren regenval belemmerd. Men acht het
mogelijk, dat de Chineezen de provincie Hopei
prijsgeven en zich tot achter de grensrivier
terugtrekken.. Ter hoogte van Tsjengtjen zou
een sterke Chineesche stelling gebouwd wor
den. Uit Japansche vliegtuigen, zijn opnieuw
vlugschriften, waarin terugtrekking tot de
Gele Rivier geëischt wordt, boven de Chinee-
sche troepen geworpen.
Op den Heerenweg te Heem
stede is Zaterdagmiddag
omstreeks kwart over vier
een ernstig ongeluk ge
beurd. Een auto reed op een groep
kinderen in waardoor drie kinderen
ernstig en vier andere lichter ge
wond werden.
In de richting Haarlem reed een auto be
stuurd door mevrouw R. de V. uit Vlaardin-
gen, naast haar zat de heer A. van M. even
eens uit Vlaardingen die haar chauffeuren
leerde. Nu is de drukke Heerenweg niet be
paald geschikt om rijles te geven en de ge
volgen van deze roekelooze onderneming
bleven aan ook niet uit.
Mevrouw de V. trachtte links een voor haar
rijdende auto te passeeren, maar ontdekte
tot haar ontsteltenis dat eenige tegenliggers
met groote sneiheid naderden. Zij raakte
hierdoor geheel en al de controle over haar
stuur kwijt en in plaats van achter haar
voorrijder te blijven probeerde zij nu deze
aan den rechter kant voorbij te komen.
Dit alles gebeurde even voorbij „Groenen-
daal" vlak bij de Van Merlenlaan en op het
zelfde oogenblik dat de leerling-bestuurster
haar voorrijder voorbij wilde gaan, kwam ook
een auto uit de Van Merlenlaan. De heer van
M. achtte nu het oogenblik van Ingrijpen ge
komen en trachtte met een forsche zwaai het
stuur om te gooien om daardoor een botsing
te voorkomen en het erf van de buiten
plaats „Zuiderhoek" op te rijden. Deze po
ging mislukte echter jammerlijk.
De wagen bot-ste tegen een paal van het
hek van de villa en reed vervolgens op een
groep van 19 kinderen in van het Doopsge
zinde Kinderhuis uit Haarlem, die juist uit
de Van Merlenlaan kwam en rechts in de
richting Haarlem op het trottoir van den
Heerenweg liep.
De drie achterste kinderen van het
gezelschap werden door de auto ge
grepen en tegen den grond gesmakt
in hun val sleurden zij echter ook de
andere kinderen mee, zoodat een on
beschrijfelijke paniek ontstond. De
kinderen schreeuwden luidkeels om
hulp en waren door den schrik ge
heel van streek.
Ijlings schoten van alle kanten omwo
nenden en voorbijgangers toe en een toe
vallig passeerend geneesheer later geas
sisteerd door drie Heemsteedsche doktoren
verleende de eerste hulp.
Twee kinderen een veertienjarig meisje en
een dertien jarige jongen bleken een been
gebroken te hebben, terwijl een ander meis
je een ernstige schouder fractuur had ge
kregen. De leidster, mej. M. J. Bannink en
nog drie kinderen liepen lichte huid
en schaaf ver wondingen op.
De drie ernstig gewonde kinderen werden
naar het Diaconessenhuis gebracht, terwijl
de overige kinderen, diep onder den indruk
en totaal overstuur, naar het Doopsgezinde
Kinderhuis te Haarlem terug keerden.
De politie van Heemstede die spoedig ter
plaatse was, constateerde dat de auto niet
voorzien was van een handrem in het mid
den, zoodat de wagen ook niet geschikt was
om rijles in te geven.
Zoowel tegen de leerlmg-chauffeuse als
tegen den heer van M. werd proces-verbaal
opgemaakt, terwijl de auto in beslag werd
genomen.
De gewonde kinderen maken het naar om
standigheden redelijk wel en hun toestand is
bevredigend.
Ook de licht gewonden die naar het Doops
gezinde Kinderhuis teruggekeerd zijn waren
spoedig over den eersten schrik heen, al zal
de herinnering aan dit ongeval hun nog wel
lang bijblijven.
Hedenmorgen vernamen wij, dat de toe
stand van de drie in het Diaconessenhuis op
genomen kinderen bevredigend is te noemen
Laat kinderen niet op den
rijweg spelen!
Een waarschuwing van den
Inspecteur van het L. O.
De Inspecteur van het Lager Onder
wijs in de Inspectie Haarlem doet een
dringend beroep op de leerkrachten der
lagere scholen, inzonderheid der lagere
klassen, de kinderen te waarschuwen
niet te spelen op den rijweg. In dezen
.lollentijd" is op acfnlt«traten de ver
leiding daartoe zeer groot.
(In Amerika is onder automobilis
ten, die gealarmeerd zijn door de
vele verkeersongelukken een Club
van Maximum Tachtigers opge
richt, waarvan ieder gratis lid kan
ivorden, die zich aan dit maximum
en andere veiligheidsvoorschriften
wil houden.)
Wat vindt u, is dat geen verstandig idee?
Veel Amerikanen doen graag eraan mee,
Zooals al direct is gebleken,
En dat er wel reden voor is, dat bewijst
Ginds iedere week weer de sombere lijst,
Waarmede zich snelheid kan wreken.
't Is overal uit statistieken bekend,
Als waai-lijk voldoende en sterk argument,
Hoe sneller hoe grooter gevaren;
De snelsten zijn d' eersten, dat is wel beslist,
Zoo niet aan hun doel, dan het eerst in
hun kist.
En dat is ook licht te verklaren.
De snelheidsbacil is wel leelijk verbreid,
De maximum tachtigers wagen den strijd
En hopen hem eerlang te temmen;
Het loopt niet alleen met de auto's een
vaart,
Maar ook met de rampen en dat is wel
waard,
Een krachtige poging tot remmen.
Dit initiatief is dus interessant,
Maar is dit nu ook niet iets moois voor
ons land,
Wees maar onze rouwlijst indachtig;
Goed voorbeeld doet volgen, wie pakt het
hier aan,
Opdat ook ten snelste bij ons kan ontstaan,
Een nieuwe Beweging van Tachtig.
P. GASUS.
Politiehond bij naspeuring overreden.
In de Spruitenboschstraat heeft
gisteravond een uiterst laffe beroo-
ving plaats gevonden. Twee mannen
ontfutselden een dame haar taschje
en wisten vervolgens met hun buit
in Den Hout te ontsnappen.
Mevrouw De V. wandelde Zr-»" *«i*avond
in de Spruitenboschstraat vlak bij den Wa
genweg toen plotseling twee mannen op haar
toesprongen en haar met 'n forschen ruk haar
taschje uit de hand trokken.
Mevrouw De V. werd aan haar hand ge
wond en begon luidkeels om hulp te roepen.
De beide mannen waren echter met het
taschje den Hout in gevlucht en weldra in
de donkerte van het bosch verdwenen.
Op het hulpgeschreeuw van mevrouw De
V- kwamen spoedig vele voorbijgangers en
omwonenden aansnellen en het duurde niet
lang of ook de politie was van de berooving
in kennis gesteld.
Met behulp van twee politiehonden wer
den de mannen vervolgens nagezet.
Hierbij heeft zich nog een tragisch inci
dent voorgedaan.
Een der politiehonden was aan het speu
ren in het kreupelhout bij den Wagenweg
en geraakte zoodoende uit het gezicht van
zijn geleider.
De hond kwam op den Wagenweg en werd
door een auto aangereden. Het dier is ern
stig gewond naar een veearts gebracht.
De nasporingen naar de daders die in-
tusschen met volle kracht waren voortgezet
hadden geen succes, de mannen waren in
den donkeren Hout niet meer terug te vin
den.
In het taschje bevond zich een portemon-
naie met ongeveer f 10. De mannen zijn met
groote koelbloedigheid te werk gegaan en
hebben kalm hun kans aff?°wacht. Hoe zij
echter zoo snel den drukken Waaenweg kon
den oversteken zonder dat iemand hen tegen
heeft kunnen houden blijft een raadsel.
Het woord is aan
Sophocles:
Een verstandig man be
oordeelt het nieuwe naar het
oude.
Sigarenwinkelier
kon wel speculeeren.
Sigarenwinkeliers zijn tegenwoordig popu
laire menschen. Men treft onder hen vele be
kende sportslui aan en ook anderszins is de
vaste sigarenwinkel voor eiken man een bij
na dagelijksch terugkeerende bron van ge
noegen. Onder gezelligen kout worden de si
garen of sigaretten gekocht en zoo langzamer
hand ontstaat er tuschen winkelier en klant
een sfeer van wederzijdsch vertrouwena
Zoo kon het dan ook gemakkelijk gebeuren
dat een sigarenwinkelier hier ter stede al
spoedig bekend werd om zijn inzicht en kun
digheid in zake speculaties.
Ja, deze winkelier verheugde zich in een
dergelijke populariteit dat men hem met
liefde spaarduitjes ter hatffd stelde om voor
zijn minder ter zake kundige klanten aan de
beurs te speculeeren.
Het waren meestal nog flinke bedragen ook
en zoo had de „speculeerende" sigarenwinke
lier in den loop der tijd ongeveer f 5400 van
goedgeloovigen stadgenooten ontvangen.
Werd men al eens ongeduldig dan was de
verzekering dat de winst weer in nieuwe nog
betere effecten belegd was, voldoende, om de
gemoederen te kalmeeren en de speculanten
lieten weer blij en opgewekt in het vooruit
zicht van groote winsten, hun geld bij den
winkelier.
Dat ging zoo geruimen tijd goed, tot een
aardappelenhandelaar die 150 gulden voor
speculaties beschikbaar had gesteld ongedul
dig werd en de zaak niet heelemaal meer ver
trouwde. De man deed aangifte bij de politie
en daardoor kwam de zaak aan het rollen.
De sigarenwinkelier werd aangehouden en
legde een gedeeltelijke bekentenis af. Van ef
fecten koopen was natuurlijk nooit sprake
geweest en de gelukkige speculaties hadden
ook alleen maar in zijn fantasie plaats ge
vonden.
De man is in bewaring gesteld en het on
derzoek in deze „speculatie" zaak duurt nog
voort.
ebt U iets aan te bieden of te
vragen? Laat een „Groentje" in Haar
lem's Dagblad het voor U doen. Het doet
het jaarlijks voor tienduizenden, goed
koop, snel en met succes.
pag.
Op den Heerenweg te Heemstede is Zater
dagavond een auto op een groep kin
deren ingereden. 1
Verschillende Haarlemmers zijn voor aan
zienlijke bedragen door een sigaren
winkelier opgelicht. 1
Een dame is in de Spruitenboschstraat te
Haarlem van een handtasch beroofd. 1
Boven Nanking is een fel luchtgevecht
geleverd. 1
De betalingscontingenten voor Duitsch-
land zijn verhoogd. 3
De heffing op margarine enz. is met 1
cent per K.G. verhoogd. 3
Te Rotterdam is duizend gulden uit een
auto gestolen. 3
In de haven van Brest hebben aanhan
gers van Franco gepoogd zich van een
Spaanschen onderzeeër meester te
mak£n. 4
Het Italiaansche standpunt ten opzichte
van de patrouille in de Middelland-
sche Zee. 4
Het Spaarne wint den Willem Hultzer-
Beker. 5
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Autolessen. j
Prof. Karl Tiander: De Russisch-Japan
sche spanning neemt toe. 4
Criticus over den wedstrijd Haarlem
Blauw Wit. 5
Van onzen Weenschen correspondent:
Het einde der Weensche Rotonde. 11
J. B. Schuil over „Candida". 13
De Burgerlijke Stand van Haarlem is op
genomen op
Twee mannen ontrukken dame haar taschje.
Daders in den Hout ontvlucht.