IIA ADI 1
im;c nu
HRI jtrt
HAAK LI
IVI O UA
.O D LAU
Ook 1938 nog niet zonder tekort.
De Millioenen-nota.
Ergerlijke
kindermishandeling
in Haarlem-Noord.
Scheepverkeer.
Het Nationale Park
Veluwezoom.
BERICHT
Het belangrijkste
55e JAARGANG No. 16641
Verschijnt dagelijks, Selialve op Zon- en Feestdagen.
iWOENSDAG 22 SEPTEMBER 1937
Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM
Uitgave Lourens Coster Maatschappij voor
Courant-Uitgave en Algemeene Drukkerij N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTENper week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden
3.25, franco per post 3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72Vi.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buiten Spaame 12
Telefoon Nos.Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10132, 12713 Administratie 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37. Haarlem-Noord. Telefoon 12230
ADVERTBNTÏëN 15 regels 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag ea
aanbod 14 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnès. Levenslange ongeschiktheid f 2000.overlijden 400.verlies van hand, voet of oog 200.beide leden duim 100.één lid duim 50.alle leden wijsvinger 60.
één of twee leden wijsvinger ƒ25.alle leden anderen vinger 15.één of twee leden anderen vinger ƒ5.arm- of beenbreuk ƒ30enkelbreuk ƒ15.polsbreuk ƒ15.
Nog afzonderlijke verzekering voor abormés op het Geïllus treerd Zondagsblad. Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden. HEDEN14 PAGINA'S.
Sterk gestegen defensie-uitgaven.
De thans bij de Kamer ingediende
Millioenennota toont, ondanks de op
leving, nog het sombere beeld van een
tekort, dat dor boekhoudkundige over
bruggingen van 84.720.656 tot
13.245.656 is teruggebracht. De groote
stijging van de Defensieuitgaven is een
van de hoofdoorzaken, dat de ontwerp
begroting voor 1938 niet met een
„onzichtbaar" tekort is ingediend. Lager
zijn de uitgaven slechts voor het
subsidie aan werkloozenkassen
(ƒ650.000) en voor den steun aan de
zeevaart en de textielnijverheid
5.350.000). De noodlijdende gemeen
ten krijgen 3.05 millioen meer.
De eindcijfers van de begrooting zijn:
Uitgaven 703.195.931
Inkomsten 689.920.275
Dr. H. Colijn.
Tekort 13.245.656
De tekorten van 1934,1935 en 1936 waren afgerond resp. 33.237.000;
72.907.000 en 36.702.000.
Minister de Wilde heeft zijn eerste „Millioe
nen-nota" ingediend, bij de Rijksbegrooting
van 1938, en zooals gisteren op deze plaats, in
een commentaar op de Troonrede, al voor
zien werd is het gewrocht niet opwekkend
van toon. De kern van 's ministers betoog' is,
dat ofschoon de rijksmiddelen in den laat-
sten tijd veel ruimer zijn komen toevloeien en
de raming voor 1938 dan ook met rond vijftig
millioen is verhoogd, er nog. een zichtbaar te
kort van 13 millioen op de begrooting blijft
vanwege de zeer groote verhooging der uit
gaven voor defensie. Deze omstandigheid
bleek uit de Troonrede, die uitvoeriger was
dan anders, ook al en ik heb er gisteren reeds
de aandacht op gevestigd hoe de internatio
nale besvapeningswedstrijd aldus ook in ons
land het herstel van de welvaart remt en ver
laging der belastingen belet.
De Millioenen-nota heeft de strekking, al
de omineuze uitlatingen in de Troonrede nog
eens dik te onderstreepen. Het zichtbare te
kort van 13.2 millioen meet men eigenlijk met
71V2 millioen verhoogen tot 84.7 millioen,
want de regeering heeft vrijwel alle „boe
kingsbesparingen" van de vorige jaren moe
ten handhaven. Er is dus nog geen sprake
van een sluitend budget en dat moet er eerst
zijn eer men aan zulke hoogst-gewenschte
dingen als belastingverlaging, verhooging van
salarissen en loonen, onderwijsverbeteringen
enz. kan toekomen. Hier begint het den gewo
nen burger al weer wat voor de oogen te
draaien als hij eraan 'denkt, dat belasting
verlaging en verhooging van salarissen en
loonen essentiëele voorwaarden zijn voor een
snelle verbetering van de volkswelvaart, voort
vloeiend immers uit verhoogde koopkracht.
Hij bemerkt dat hij weer beland is in het be
kende economische ki'ingetje-waarin-men-
•ronddraait. Hij wordt nog iets draaieriger als
hij 's ministers vage uitlatingen leest over de
mogelijkheid van conversie van de staats
schuld, eindigend met de mededeeling dat de
minister deze vraag onbesproken wil laten.
Uit het vicieuse cirkeltje kan hij zich alleen
bevrijden door te constateeren dat de regee
ring aan het conservatieve beleid der crisis
jaren vasthoudt omdat zij het niet durft los
te laten: ten eerste omdat defensie de ge-
heele begrooting drukt en voorloopig zal blij
ven drukken (Volgens bescheiden eischen
denkt men in de jaren 19381941 ongeveer
157 V2 millioen noodig te hebben aan nieuwe
defensie-uitgaven), ten tweede omdat zij op
het standpunt staat „dat de wereldconjunc
tuur in zekeren zin parallel loopt met de con
junctuur hier te lande". En de wereldcon
junctuur wordt door minister de Wilde met
kennelijke achterdocht beschouwd. Hij heeft
geen zekerheid dat zij in de naaste toekomst
in stijgende lijn zal blijven, dewelke twijfel
ons in zooverre niet speciaal behoeft te ver
ontrusten, dat niemand, op welk tijdstip dei-
geschiedenis ook, ooit die zekerheid heeft kun
nen hebben. Wel uit de .minister van Finan
ciën het vertrouwen, dat langs de thans uit
verkoren wegen de reëel-sluitende staatsbe
groting zal worden bereikt.
Het pessimisme in deze beschouwing voelt
met in de ietwat vage stelling, dat de Neder-
landsche conjunctuur „in zekeren zin" met de
wereldconjunctuur parallel zou loopen en
blijven loopen. Het begrip wereldconjunctuur
is niet gemakkelijk vast te leggen. Men kan
bezwaarlijk meer afleiden uit de opmerking-
van den minister, dan dat een voortzetting
van de algemeene opleving in de wereld zich
ook in ons land zou gevoelen en dat een nieu
we inzinking dezelfde uitwerking zou hebben,
hetgeen een onloochenbare waarheid is, want
een klein land als het onze is in hoogen mate
afhankelijk van de gebeurtenissen op de we
reldmarkt. In politieken zin heeft de inter
nationale toestand al sinds jaren geen ver
trouwen meer kunnen wekken; in economi-
schen zin is dit vertrouwen in den laatsten
tijd gedeeltelijk hersteld. Maar de Nederland-
sche regeering toont zich ook ten deze ach
terdochtig', hetgeen overigens natuurlijk niet
zonder binnenlandsch-politieken achtergrond
is, want zij wil de Tweede Kamer bij voorbaat
zeggen: „Pas op! Niet royaal worden!" Het
geen herinnert aan de vorige regeering, die
niet over een vaste meerderheid beschikte.
Deze, zijnde een Christelijk coalitie-kabinet
vertegenwoordigend drie partijen, doet dat
echter wèl en kan dus, zou men zeggen, haar
,wil doorzetten. Het verschil komt in de Mil
lioenen-nota niet tot uiting.
Resumeerende kan ik niet anders zeggen
dan dat het een somber-gestemd stuk is. Moge
het geen ontmoedigenden invloed op den par
ticulieren ondernemingsgeest, waaraan nu
juist zoo dringend behoefte bestaat, doen gel
den. Dat zou zeer zeker hoogst ongewenscht
NIEUWE HAARLEMSCHE KUNSTKRING.
Op Maandag 27 en Dinsdag 28 September
wordt voor den Nieuwen Haarlemschen
Kunstkring door het Nieuw Schouwtooneel
onder leiding van Frits Bouwmeester opge
voerd „Atlas-Hotel", spel in drie bedrijven
van Armand Salacrou, vertaald door J. C.
van der Horst.
Meisje en jongetje lot
bloedens toe geslagen.
Jongetje met vastgebonden
handjes in bed.
Reeds gedurende geruimen tijd had het ge
zin van zekeren S. in de Herculesstraat te
Haarlem-Noord de aandacht van de Kinder
politie.
S., een weduwnaar, woont daar samen met
de 38-jarige gehuwde vrouw K„ wier man haar
ongeveer drie jaar geleden verliet.
Er zijn zeven kinderen in huis, waarvan het
jongste drie weken oud is. Er waren kinderen
uit het huwelijk van S., uit het huwelijk van
de vrouw en tenslotte van S. en deze vrouw.
Hoewel aangenomen kon worden, dat de be
handeling van de kinderen veel te wenschen
liet, kon tot nu toe niet worden vastgesteld,
waaruit het lijden van de kinderen thuis be
stond.
Herhaaldelijk werd het gezin naar aanlei
ding van geruchten van kindermishandeling
door de inspectrice van politie bezocht en
soms op de onverwachtste oogenblikken. Die
geruchten lekten uit doordat een der dochter
tjes telkens wegliep en van de mishandeling-
vertelde. De buren vestigden de aandacht van
de inspectrice er op, dat de kinderen dikwijls
mishandeld werden.
Toen de vorige week de buren aan de in
spectrice vertelden, dat ze in de woning van
S. wederom slaan en gehuil gehoord hadden,
is zij er weer naar toe gegaan. Ondanks heftig
verzet van vrouw K. heeft de inspectrice de
kinderen aan den lijve onderzocht, waarbij
bleek, dat onverwijld ingrijpen geboden was.
Een jongetje van 5 jaar en een meisje van 7
jaar hadden het moeten ontgelden. Zij waren
door vrouw K. bont en blauw geslagen, waarbij
de vrouw van een stuk hout gebruik had ge
maakt. Speciaal het ventje was door de ont
aarde moeder ernstig toegetakeld en bloedend
gewond. Hij had een gat in het achterhoofd
en een wond boven het oog. Het jongetje zat
vol met groene en gele plekken. Hij kwam
nooit in de buitenlucht en moest meestal met
vastgesnoerde handjes, door middel van een
dun, vuil touwtje, dat haast niet los kon ko
men, in zijn bed blijven liggen. Bovendien ver
keerde hij in totaal ondervoeden toestand,
Door bemiddeling van de Kinderpolitie zijn
deze kinderen onverwijld elders ondergebracht.
Het knaapje moest op advies van den dokter
in een ziekenhuis ter verpleging worden opge
nomen. Het meisje werd in een kindertehuis
onder dak gebracht.
Als de inspectrice het gezin bezocht en naar
het jongetje vroeg, kreeg zij het nooit te zien.
Haar werd altijd gezegd dat het kind buiten
speelde. Maar thans liet zij zich niet met die
leugen afschepen, zoodat de huishoudster, die
op het oogenblik in de woning aanwezig is,
omdat vrouw K. wegens de geboorte van een
baby te bed ligt, wel gedwongen was, het
jongetje aan de inspectrice te laten zien.
De vader, die overdag nooit thuis is en die
natuurlijk ook door de inspectrice werd on
dervraagd, verklaarde nooit iets gemerkt te
hebben; dat er „iets bijzonders" was.
Het mishandelde meisje is uit het huwelijk
van S. en het jongetje uit dat van vrouw K.
De andere kinderen hadden blijkbaar niets te
verduren; één werd er zelfs vertroeteld.
Het onderzoek van de politie is nog in vollen
gang; tegen vrouw K. zal wegens ernstige
kindermishandeling proces-verbaal worden
opgemaakt.
Er komen ook briefkaarten-
automaten.
Naar wij vernemen zal het aantal
postzegelautomaten nog eenige uit
breiding ondergaan door opstelling
van dergelijke apparaten ook in daar
voor in aanmerking komende klei
nere plaatsen. Voorts ligt het in de
bedoeling, over te gaan tot jhet
plaatsen van b r i e f k a a r te n-
au tomaten in de steden.
Meisje weifelde bij het oversteken.
Door vrachtauto gegrepen en gedood.
ABCOUDE-BAAMBRUGGE, 22 September.
Vanmorgen omstreeks acht uur is het der
tienjarige meisje G. Zagt, wonende te Baam-
brugge, op den Rijksstraatweg, aan het einde
van de Lange Coupure te Baambrugge door
een vrachtauto overleden en op slag gedood.
Het meisje was met haar fiets op weg naar
de Mulo-school in Amsterdam, Bij de Lange
Coupure te Baambrugge moest zij van den
Rijksstx-aatweg oversteken naar het rijwiel
pad, dat slechts aan één zijde van den weg
loopt. Hierbij heeft zij even geweifeld. Zij werd
door een vrachtauto gegrepen en vrijwel op
slag gedood.
Aardschok op Celebes.
Dinsdagmiddag omstreeks 17.45 is,
naar Aneta meldt, te Menado een he
vige aardschok geconstateerd, welke
circa veex-tig seconden aanhield. De
richting was nooi-d-zuid.
Het meteorologisch observatorium
te Batavia registreerde gisteren een
matige beving te 17.14 j. t. op een af
stand van 2.100 K.M. De richting was
oost-noord-oost.
(Dit jaar is het 10.000ste schip in
de Rotterdamsche haven reeds op
17 September binnengeloopen. In
1936 kwam het nog op 7 November,
in 1935 eerst half December.)
De wereld zit aan allen kant
In politieke zorgen,
In Spanje en de Vei-re Oost,
Heerscht menschenslachting onverpoosd,
Maar economisch vindt men troost,
Want uit de crisis in ons land
Groeit weer een nieuwe morgen.
De teekenen zijn overal,
Dat het nu door wil zetten,
Wat waren wij de crisis moe,
Nu neemt de energie weer toe,
De burger vat weer moed en hoe,
Na maagre jaren ('t zevental)
Droomt hij nu weer van vette.
De goede tijding komt almee
Uit Rotterdamsche haven.
De zomer was nog niet vex*gaaxx
En reeds kwam in de krant te staan:
Tienduizend schepen kwamen aan,
Er komt weer meer bezoek uit zee,
Met alle goede gaven.
Men kan maar niet zoo in een wip
Tot nieuwe welvaart raken,
Maar er is zeker een begin,
De gang is er weer beter in,
Dat op zichzelf is al gewin,
Waardoor wij straks misschien schoon-schip
Met heel de crisis maken.
Scheepvaart is welvaart, dat staat vast,
Door het besef van jaren,
Dus, vreemdeling, leg bij ons aan,
Wij zien uw schepen volbelaan
Graag komen en graag leeg weer gaan,
Bezorg aan Rotterdam uw „last"
Het zal erwèl bij varen.
P. GASUS.
Steun gevraagd voor aankoop
van yyde Imbosch".
Aan den beroemden Veluwezoom met zijn
wisselend landschap bezit het Nederlandsche
volk een uitgestrekt wandel- en reci-eatie-
gebied, gevormd door de bezittingen van de
Vereeniging tot behoud vair Natuurmonu
menten in Nederland. Begonnen in 1910 met
het landgoed Hagenau, heeft de Vereeniging
haar terreinen gaandeweg kunnen uitbrei
den, o.a. met Rhederoord, het Onzalige Bosch,
Beekhuizen en de Rheder Heide. Alles teza
men beslaat deze bezitting een oppei-vlakte
van ongeveer 2500 H.A.
In een circulaire vraagt de Vereeniging
thans steun om dit uitgestrekte woud- en
heidereservaat tusschen Velp en Dieren, het
nationale park Veluwezoom, uit te breiden
met het bekende landgoed de Imbosch. ter
grootte van 1451 H.A. Voor dezen aankoop
moet een bedrag van f 275.0000 bijeenge
bracht worden.
„Wij zouden gaarne zien" zoo schrijft
het dagelijksch bestuur in deze circulaire"
dat van deze som een aanzienlijk gedeelte in
giften zou kunnen worden bijeengebracht,
want de Imbosch kan, willen wij het karakter
ten volle behouden, weinig inkomsten af
werpen."
Behalve door giften zal het geld voor den
aankoop bijeengebi-acht moeten worden door
rentelooze voorschotten, aflosbaar in 25 jaar
lij ksche termijnen eix voorts door het uitge
ven van 21/2 pet. obligatieleening in stukken
van f 1000.
Deze aankoop zal slechts kunnen slagen,
indien de Vereeniging kan ï-ekenen op de
medewerking van alle natuux-vrienden en
gaarne doet zij een beroep op het Nedei-land-'
sche volk om deze belangrijke uitbreiding
van haar bezittingen mogelijk te maken.
Aan het kantoor, Heerengracht 540 te Am
sterdam, worden exemplaren der bedoelde
circulaire gaarne beschikbaar gesteld.
Het woord is aan
Machiavelli:
De menschen hébben zeU
den den moed om volkomen
goed of volkomen slecht te
zijn.
Het verkeer hij cle Schoterbrug,
Een plan tot verbetering.
Er moet evenwel nog tot uitvoering
besloten worden.
Eenigen tijd geleden is in den Haarlem
schen gemeenteraad den verkeerstoestand
bij de Schoterbrug besproken. Gewezen werd
op de gevaren die daar ter plaatse bestaan
omdat de Schoterbrug te dicht ligt bij het
verkeer dat van de viaducten komt. B. en W.
deelden toen mede, dat ook zij verbetering in
de toekomst noodzakelijk achtten en dat een
door Opeixbare Werken daarvoor gemaakt
plan voor de raadsleden ter visie zou worden
gelegd.
Dit is inmiddels gedaan. Uit de plannen
blijkt, dat de verbetering groot is opgezet, om
dat alleen daai'door het beoogde doel bereikt
kan worden. Het is de bedoeling de Schoter-
bi'ug te vei'leggen en zoo te makexi dat het
verkeer van den Verspronckweg komt te
vallen buiten het verkeer van de viaducten.
Maar er staat nog niets vast over het tijdstip
waarop dit plan uitgevoerd zal kunnen wor
den. De mogelijkheid het in den loop van
1938 te doen, wordt door het college onder
oogen gezien. Eventueel zou het mogelijk
zijn daarvoor de financieele medewerking
van het Werkfonds te vragen.
Nieuwe inspecteur van politie.
De heer K. H. R. Meinema, werkzaam bij de
afdeeling politie-administratie alhier, is met
Ingang van 1 October a.s. bevorderd tot in
specteur van politie 2e klasse.
De heer Meinema begon zijn loopbaan als
volontair bij de politie te Almelo, Sedert 15
November 1928 was hij werkzaam op de af
deeling administratie aan het bureau Smede-
straat.
Pirateiulom nog in actie.
Fransche mailboot door vliegtuig
aangevallen.
Havas meldt uit Taxiger. 21 September: De
Fransche mailboot „Koutoubia" van de
„Compagnie Paquet", die met zevenhonderd
passagiex-s aan boord, van Corsica op weg was
naar Casablanca, heeft medegedeeld te zes
uur des namiddags ten zuiden van de Balea
ren door een vliegtuig te zijn aangevallen.
Het schip werd niet getroffen. Engelsche
oorlogsschepen, die zich op ongeveer acht
mijl afstand bevonden, kwamen het schip te
hulp en hebben het op zijn reis vergezeld.
Zij, die zich met ingang van 1 October
per kwartaal abonneeren, ontvangen
de in September nog te verschijnen
nummers gratis.
DE ADMINISTRATIE.
pag.
In Haarlem-Noord is een geval van er
gerlijke kindermishandeling ontdekt. 1
De rijksbegrooting van 1938 heeft een
geraamd zichtbaar tekort van f 13.2
millioen. 3
Minister de Wilde acht saneering nog on
vermijdelijk. 3
Een vergelijking van het dienstjaar 1938
met 1937. 3
Het wetsontwerp inzake herberekening
van pensioenen wordt ingetrokken. 4
Defensie overheerscht alles, wat de mil
lioenennota betx-eft. 4
Nanking en Kanton zijn vanmorgen op
hevige wijze door de Japansche vlieg
tuigen bestookt. 4
De deelneming van Italië aan de patrouil
le in de Middellandsche Zee staat prac-
tisch vast. 4
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: de Millioenen-nota. 1
Mr. E. Elias: Impressies van den Derden
Dinsdag. 5
J. H. de Bois: Kunst in Haarlem en daar
buiten. 5
Berlijnsche correspondentie: De Duitsche
hoofdstad geheel in duisternis gehuld. 4
H. D. Vertelling: De oplossing. 7
L. S.: September. 7
Damrubriek. 9
Dr. M. Euwe: De achtkamp in Oostenrijk. 9
Een weg terug uit een hel; reclasseerings-
werk op het Duivelseiland. 13
K. Andr.: Een parlement met twee mil
lioen leden. jg
J. B. Schuil: Geen dubbeltje in z'n zak. 13
De Burgerlijke Stand van Haarlem is op
genomen op n
