Nog eens Kniertje.
Nieuwe Joe Brown-film.
Oud-Holland door
een Engelschen bril.
Hans Albers als
Sherlock Holmes.
Litteraire
Kantteekeningen.
TATERDAG 25 SEPTEMBER 1937
HAARLEM'S DAGBLAD
iiniiminiiiHiiii[HiiiiiiMiuinnBiiiigmiimiiiiiSBiiMBHiiflBgBBfflifflflmiBiiiiBinnitfiniiPiimnn?mBiiniimiiiHiniimi)inrp[n[|||)pi
„OP HOOP VAN ZEGEN"
geprolongeerd.
Cinema Palace heeft „Op Hoop van Zegen"
geprolongeerd en dus is men nog een week in
de gelegenheid ^rijten mevr. Esther de Boer
Van Rijk in haar ontroerende, diep doorleefde
ireatie van „Kniertje"
te zien. Ongetwijfeld
Cinema
zal dit pursang Hol-
landsche drama-van-
de-zee, dat door onzen
stadgenoot Alex Benno op het celluloid ver
eeuwigd werd. ook in de komende dagen nog
vele belangstellenden trekken.
In het journaal van deze week treft men
o.a. een uitstekende reportage aan van de
Opening der Staten Generaal. Verder is er een
alleraardigste trucfilm, waarin een wonderlijk
speelgoedvolkje allerlei fantastische avontu
ren beleeft.
Wonderen der Vliegkunst.
Luchtvaartfilm met Ernst Udet.
Cineone vertoont deze week de luchtvaart-
film „Wonderen der Vliegkunst", met de be
roemde kunstvlieger Ernst Udet in de hoofd-
rol. waarvan wij in ons
nummer van gisteren
•Cilieone :eeds een Uitvoerige
bespreking wijdden.
Vooral voor liefheb
bers van de vliegsport een aantrekkelijke rol
prent. met fraaie opnemingen van het Alpen
gebied.
Als tweede hoofdfilm
PENROD EN SAM.
In welke situaties het filmleven Joe Brown
ooit brengt, men kan er altijd van overtuigd
zijn. dat hij in de dwaaste en onwaarschijn
lijkste omstandigheden komt, waar voor een
gewoon mensch geen uitkomst mogelijk zou
zijn. Joe heeft een speciale beschermengel,
die het op het laatste moment altijd zoo weet
te koeren en te draaien, dat er uit de hope-
looze warboel voor Joe nog iets goeds te voor
schijn wordt getooverd. Wat hij ook onder
neemt, hij pakt het altijd bij het verkeerde
einde aan en hij doet juist dat, wat hij in
deze speciale omstandigheden in de aller
laatste plaats zou moeten doen. hij werkt
er zich met het onschuldigste argelooze ge-
1' raras
Hals
Joe Brown, die de hoofdrol vervult in de ver
makelijke film „De Papsoldaat".
(Frans Hals).
zicht hoe langer hoe dieper in, om dan tot zijn
en ons aller groote verbazing niet alleen
glansrijk uit den strijd te voorschijn te ko
men, maar meestal met de een of andere de
coratie en bovendien nog een sweetheart. Dat
recept, wordt ook gevolgd in de Papsoldaat.
Zooals hij daar solt
met alle militaire
reglementen, vormen
en mogelijkheden, zou
iedere meerdere tot
wanhoop en hem in de cel brengen. Hij ver
richt zijns ondanks een enorme heldendaad
door in zijn eentje een vijandelijk mitrail
leurnest onschadelijk te maken. Gekleed in
onderkleeding waarover een Duitsche gene
raals jas en een piekelhaube op zijn hoofd,
belandt hij op zijn vlucht ongemerkt achter
dat mitrailleurnest en in een opwelling van
moed, al is het dan die der wanhoop, gelukt
hot hem de drie soldaten te overmeesteren.
Door zijn zondigen tegen alle reglementen
en voorschriften is zijn strafregister lang
zamerhand een heele waschlijst geworden,
hij wordt opgeborgen achter de tralies en hij
en de sergeant, die in hun burgerleven zijn
kamerdienaar is, verwachten dat hij gefu
silleerd zal worden, maar als hij voor het
vuurpeloton denkt te moeten komen, wordt
hij gedecoreerd wegens zijn betoonde dap
perheid en moed. beleid en trouw aan Frank
rijk bewezen. Het vrouwtje dat hij ditmaal
verovert is Yvonne, Joan Blondell een aller
liefste overwinning.
De Papsoldaat geeft u een uurtje vol ver
maak en plezier. Het tweede hoofdnummer.
Pcnrod en Sam. wordt in hoofdzaak gespeeld
door Kinderen en we kunnen volkomen onder
schrijven wat in de advertentie van deze film
gezegd wordt. Men kan niet dan de grootste
bewondering hebben voor de manier, waarop
deze jonge kinderen acteeren, het is echt en
natuurlijk spel. dat ge met gespannen aan
dacht volgt. Billy Mauch, de aanvoerder is
wel de beste van' het troepje en direct daarop
volgt dat grappige kleine neger joch.
Tweede hoofdfilm met
Charley Chan.
Hoewel men niet ophoudt, te beweren dat
de romantiek in dezeix tijd van mechanisatie
dood is, morsdood, bewijzen de sucessen van
de verfilming van Dumas' verhalen telkens
weer het tegendeel. Wat niet zoo erg wonder
lijk is, want juist die mechanisatie en ratio
nalisatie vragen om een tegenwicht, een
reactie.
Wat niet wegneemt, dat „De Zwarte Tulp"
een aardige rolprent is, spelende in den tijd
van de hoogconjunctuur in onzen tulpen
handel wat een kostelijke parodie ware
hier nog te maken geweest, zij het buiten
Dumas' boek om aantrekkelijk door de
fraaie oud-Hollandsche kleeding en de onver-
valschte Hollandsche namen.
De tweede hoofdfilm brengt ons verder van
huis. Zij begint in Honoloeloe en eindigt in
het Olympische dorp te Berlijn. Charley Chan
een nieuwe prachtige creatie van Warner
Oland, wiens tweede zoon zich inmiddels ook
op het detective-pad blijkt te hebben bege
ven, zij het niet steeds tot volle tevredenheid
van Chan Sr., denkt eexx rustige vacantie te
zullen hebben, die evenwel wreed onderbro
ken wordt door het vinden van een veron
gelukte vliegmachine, die Chan op het spoor
brengt van een internationale spionnage-
bende en hem volop gelegenheid geeft, oixs
met zijn ongewQne scherpzinnigheid te ver
bazen.
Deze Charley Chan-films bezitten wel een
bijzondere aantrekkelijkheid, door hun knap
pe enscèneering, waardoor er spanning blijft
tot het einde toe en vooral ook door den
kostelijken humor in de dialogen. Een amu
sementsfilm van de allerbeste soort, die men
niet verzuimen mag, te gaan zien.
Vermakelijke dr. Watson
van Heinz Ruhmann.
Een scène uit de verfilming van Alexander
Dumas' roman „De zwarte tulp", die in het
Holland van de 17e eeuw speelt.
(Luxor Theater).
En als het romantische verhaal dan nog
speelt in het Holland van de 17e eeuw, in den
tijd van de gebroeders de Witt en Stadhou
der Willem III. den lateren Stadhouder-Ko
ning, dan moet de verfilming ervan voor ons
Nederlanders wel bijzonder aantrekkelijk
zijn en voor ons Haarlemmers pas goed, want
er komt een tulpenfeest in voor, dat gehou
den wordt op de Groote Markt der 17e eeuw-
sche Spaarnestad.
Dit zijn aiiemaal redenen, om deze film
met eenige toegeeflijk
heid te behandelen, al
vragen we ons toch
even af een vraag
die reeds bij ons gere
zen is bij de vertooning van de in Engeland
vervaardigde Rembrandt-film waarom
deze film in het buitenland vervaardigd
moest worden. Want het komt ons voor, dat
bij een verfilming door Nederlanders ernstige
fouten vermeden hadden kunnen worden.
(Wij kunnen ons b.v. niet voorstellen, dat een
Hollandsche regisseur deze film zou hebben
laten eindigen met het spelen van het „Wien
Neerlands Bloed" van den 19e eeuwschen
dichter Hey-e. En eerlijk gezegd kunnen we
dat zelfs van den Engelschen regisseur nau
welijks vergoelijken).
Luxor
Ziehier dan Hans Albers in een nieuwe
creatie. En al moogt ge dan niet gesteld zijn
op zijn „draufgangerisch" optreden hoe
uitstekend heeft regisseur Karl Hartl den
dollen Hans weten te temperen toch zult
ge meegesleept worden door hét waarlijk
uitstekende spel dat Hans Albers als de
pseudo-Sherlock Holmes te zien geeft.
Waarom de. Nederlandsche titel eigenlijk
Sherlock Holmes luidt
"en eigenaardige ver
maling van het Duit-
;che „Der Mann, der
Sherlock Holmes war"
is niet recht duidelijk. Waarschijnlijk dacht
men dat de naam Sherlock Holmes alleen
attractiever was, maar dit was in dat geval
toch niet noodig geweest.
„Sherlock Holmes" bezit namelijk zooveel
goede kwaliteiten, de aardige intrigue is zoo
uitstekend uitgewerkt en wordt zoo voor-
Rembrandt
Heinz Rühmann, die een kostelijke creatie
geeft van de figuur van dr. Watson in „Sher
lock Holmes".
(Rembrandt Theater).
treffelijk gespeeld, dat deze film onder el-
ken titel succes zou gehad hebben.
Twee detectives die van hun detective-bu
reau niet kunnen leven besluiten door een
brutalen streek zich uit de moeilijkheden te
redden.
Zij verkleeden zich als Sherlock Holmes
en dr. Watsin hoe komisch door Heinz Rüh
mann gespeeld en slagen er weirkelijk in
een misdadigersbende op het spoor te komen.
Overal worden ze herkend en gevierd als
's werelds grootste detective en al blijven
tegenslagen hun niet gespaard, het geluk
blijft hun gunstig en werkelijk slagen ze er
in om de politie 'n belangrijken dienst te be
wijzen door vier kostbare postzegels weer op
te sporen en aan hun rechtmatigen eigenaar
tei'ug te brengen.
Het duo Hans Albers—Heinz Rühmann
heeft reeds in „Bommen op Monte Carlo" be
wezen uitstekend met elkaar overweg te
kunnen en in Sherlock Holmes is hun sa
menspel nog beter.
Wij schreven het reeds, Karl Hartl heeft
Albers wat weten te remmen en hem nu niet
altijd als overwinnaar uit den strijd laten
komen. Zijn spel is hierdoor veel genietbaar
der geworden en „Sherlock Holmes" doet de
herinnering aan vroegere Albers' creaties
weer levendig worden.
Heinz Rühmann beschreven wij als een dei-
beste Duitsche filmkomieken en ook als Dr.
Watson speelt hij zeer uitstekend. Zijn mi
miek is werkelijk voortreffelijk.
De Duitsche filmindustrie die in den laat-
sten tijd weer met veri'assend goede produc
ties verrast, heeft met „Sherlock Holmes"
weer eens bewezen nog steeds een hartig
woordje in de internationale filmindustrie
mee te spreken.
Don Lois Albaron. Kloosters bran
den in Barcelona. Tilburg - Het Ne-
derl. Boekhuis.
Zeer tot mijn spijt ken ik geen Spaansch.
Maar ook zonder dat geloof ik te mogen aan
nemen, dat dit interessant verhaal van de re
volutie in Barcelona op uitstekende wijs in
het Nederlandsch is overgebracht. Het is mis
schien niet alledaagsch dat een boekbespre
king aanvangt met een compliment aan de
vertaling, maar in dit geval lijkt me dat zeer
billijk. Want de stijl van dezen schrijvenden
priester Don Albaron, zoowel als zijn „tour
nure d'esprit" zijn heel bijzonder en daarvan
lijkt mij in de Hollandsche bewerking niet
veel te zijn verloren gegaan.
„Jij bent veel te sceptisch voor een priester"
zegt op pag. 42 vriend Gomez tot den in dit
boek verhalenden persoon, die Don Albaron
moet zijn. En deze noteert prompt „Dit was
al meer tegen mij gezegd". Maar de lezer
van dit helaas treurig relaas van moord en
vernieling zal voor dat scepticisme van den
verteller geen afkeuring over hebben, want
hij vindt er niet die vervelende, zure neiging
tot wantrouwen van ieder en alles in, die den
scepticus meestal ontsiert, maar slechts een
buitengewoon geestig begrip van de betrekke
lijkheid aller waarden en dingen. Bovendien
zijn daar de scherpste punten van afgeslepen
door een actief dienende bereidwilligheid te
genover al wat leeft en een practischen zin
die hem juist in de hachelijkste oogenblikken
uitmuntend te stade komt.
Slechts een geboren schrijver verstaat het
dadelijk, zijn lezer in de gewenschte sfeer te
brengen. In het eerste hoofdstuk is het nog
rustig in de stad, maar er broeit iets. Wij
maken kennis met Don Pedro del Torres, den
ouden rector van het klooster der zusters van
St. Joseph, die thuis komt, zwaar van geruch
ten en voorgevoelens. Hij wischt zich het ge
laat af met een zakdoek, waarop een kleui-ig
familiewapen geborduurd, met een markie-
zenkroontje: een kleine ijdelheid van den
ouden rector
„Iedere Spanjaard, die zichzelf respecteert,
leidt zijn afkomst af van een roemrijke fami
lie. waartoe hij behoort of waartoe hij gaarne
RALi®,
Si—ll
PRDERAMMA
ZONDAG 26 SEPTEMBER.
HILVERSUM I. 1375 M.
8.55 VARA, 10.00 VPRO. 12.00 AVRO. 5.00
VARA. 8.00 AVRO.
.55 Gramofoonmuziek. 9.00 Postduiven-
nieuws. 9.05 Tuinbouwpraatje. 9.30 Gramo
foonmuziek. 9.45 Causerie „Van Staat en
Maatschappij". 10.00 Zondagsschool. 10.30 Pro-
testantsche Kerkdienst. 12.00 Orgelconcert.
12.10 Filmpraatje. 12.35 Kovacs Lajos' orkest
en solisten. 1.15 Orgelspel. 1.30 Vervolg Kovacs
Lajos. 2.00 Boekbespreking. 2.30 Het Omroep
orkest. 3.45 AVRO-Dansorkest 4.15 „De Ver-
eenigde Zangers". 4.45 Gramofoonmuziek.
Sportnieuws ANP. 5.00 Meisjeskoor „Jong
Leven" en Gramofoonmuziek. 5.30 Kinderuur.
6.00 VARA-orkest. 6.30 Voetbalpraatje. 6.45
Sportnieuws ANP. 6.50 Vervolg concert. 7.00
Tusschen Zeven en Acht. 8.00 Berichten ANP.
Mededeelingen. 8.15 Omroeporkest en solist.
9.00 Radiojournaal. 9.15 Het Harpkwartet. 10.00
Radio-hooi-ki-ant. 11.00 Berichten ANP. Hier
na: AVRO-Dansorkest. 11.40—12.00 Gramo
foonmuziek.
HILVERSUM II 301 M.
8.30 KRO. 9.30 NCRV. 12.15 KRO. 5.00
NCRV. 7.45—11.00 KRO.
8.30 Morgenwijding. 9.30 Orgelspel. 10.00 Ge
reformeerde Kerkdienst. Hierna „Parkkerk
koor" en Orgelspel. 12.15 KRO-orkest (Om 1.00
Causerie „Naar een internationaal Katholiek
Persbureau"). 2.00 Godsdieirst-ondei'richt voor
ouderen. 2.30 Feestuitzending van de St. Jozef-
gezellenvereeniging, Rotterdam. 4.30 Zieken-
halfuur. 4.555.00 Sportnieuws. 5.05 Jeugd
dienst-Kerkkoor en Orgelspel. 6.00 Gewijde
muziek (Gr.pl.) 6.20 Nederd. Hei-vormde Kerk
dienst. 7.45 Sportnieuws. 7.50 Causerie „De
Katholieke actie in het huisgezin". 8.10 Be
richten ANP. Mededeelingen. 8.25 Gramofoon
muziek. 8.30 Vroolijk programma. 9.30 Gramo
foonmuziek. 9.40 Causerie „KRO-Wereldapos-
tolaat". 9.45 Stedelijk orkest Maastricht. 10.30
Berichten ANP. 10.40—11.00 Epiloog.
DROITWICH 1500 M.
12.50 Het Forum-Theater-orkest. 1.50 Het
Cazabon-Trio. 2.20 Declamatie. 2.40 Alfredo
Campoli's salonorkest. 3.35 Het Fleet Street
Koor. 4.20 Causerie ..Medicine in History". 4.35
Orkestconcert. 5.20 Boekbespreking. 5.40 Cello
en piano. 6.20 Filmpraatje. 6.35 Het BBC-
Theater-orkest, 7.20 Zangvoordracht. 7.508.10
Causerie Twenty years after". 8.15 Kerkdienst.
9.05 Liefdadigheidsoproep. 9.10 Berichten. 9.25
Het Walfoi-d Hyden Zigeuner-orkest. 10.05
BBC-Variété-orkest. 10.50 Epiloog.
RADIO PARIS 1648 M.
7.10 en 8.20 Gramofoonmuziek. 11.50 Orgel
concert. 1240 Gramofoonmuziek. 12.50 Vis-
ciano-orkest en zang. 3.20 Zang. 3.35 M. Fran-
cy-orkest. 4.05 Zang. 5.20 Andolfi-orkest 8.35
Zang. 8.50 Radiotooneel. 10.50 Gramofoon
muziek. 11.20—1.20 Dansmuziek.
KEULEN 456 M.
6.20 Havenconcert. 8.40 De Zevenburger Sak
sen. 9.10 Hermann Hagestedt's orkest. 10.50
Gramofoonmuziek. 11.50 Bach-Cantate. 12.20
Omroepkleinorkest en G. Freundorfer's orkest.
2.20 Solistenconcert. 3.35 Koorconcert. 4.20
Omroeporkest en Militair orkest. 6.20 Zang en
piano. 6.50 Radiotooneel met muziek. 8.20 Ge
varieerd programma. 10.5012.20 E. Wollf's
dansorkest en Orgelspel (Gr.pl.)
BRUSSEL 322 M.
9.25 Gramofoonmuziek. 10.05 Orgelspel. 10.50
Zang. 11.05 Gramofoonmuziek. 11.20 Zang.
11.35 A. Felleman's orkest. 12.20 Salonorkest.
12.50 Gramofoonmuziek. 1.30 Pianoduetten.
2.002.20 en 2.35 Gramofoonmuziek. 3.20
Pianovoordracht. 3.50 Ed. Loiseau's orkest. 4.35
Borgerhouts Mannenkoor. 5.20 Populair con
cert. 6.35 en 7.30 Gramofoonmuziek. 8.20 Om
roeporkest en solisten. 10.30 Omroepdansor-
kest. 11.2012.20 Gramofoonmuziek.
BRUSSEL 484 M.
9.20 Gramofoonmuziek. 10.20 A. Felleman's
orkest. 11.20 Orgelspel. 11.50 Gramofoonmu
ziek. 12.20 Omroeporkest. 1.30 Gramofoon
muziek. 1.50 Salonorkest. 2.202.35 Gramo
foonmuziek. 2.50 Ed. Loiseau's orkest. 3.20 Re
portage. 4.05 Gramofoonmuziek. 4.20 Cabaret.
5.20 Zang en piano. 6.05 Gramofoonmuziek.
7.35 Pianovoordracht. 8.20 Gramofoonmuziek.
8.50 Orkest van de Garde Républicaine te Pa
rijs. 10.50 Reportage. 11.2012.20 Omroep-
dansorkest.
DEUTSCHLANDSENDER 1571 M.
8.20 Omroeporkest en H. J. Fierke's orkest.
10.20 Berichten. 10.501.15 E. Wolff's orkest
en Orgelspel (Gr.pl.). Om 11,,05 Weerbericht.
EAI»IO MOORS N.V.
KRUISSTRAAT 38, TELEF.14609
OFFICIEEL PHILIPS REPARATEUR
(Adv. Ingez. Med.)
MAANDAG 27 SEPTEMBER 1937.
HILVERSUM I, 1875 M.
Algemeen programma, verzorgd
door de VARA. 10.0010.20 v.m.
VPRO.
8.00 Gramofoonmuziek; 10.00 Morgenwij
ding; 10.20 Declamatie; 10.40 Gramofoonmu
ziek; 11.00 Vervolg declamatie; 11.20 Orgel
spel; 12.00 „Fantasia"; 12.30 VARA-Orkest
en gramofoonmuziek; 2.00 Gramofoonmuziek
3.00 Declamatie; 3.20 Fluit, piano en gramo
foonmuziek; 3.50 Gramofoonmuziek; 4.30
Kinderurutje; 5.05 Orgelspel; 4.20 Gramo
foonmuziek; 6.00 „The Lucky Birds" en so
list; 6.30 Muzikale causerie (met gr.pl.);
7.10 „Iets over de geschiedenis der schep
ping", causei-ie; 7.30 Pianorecital en gramo
foonmuziek; 8.00 Herhaling SOS-berichten;
8.03 Berichten A.N.P. 8.10 VARA-Orkest en
soliste; 9.00 Declamatie: 9.20 „Fantasia":
10.00 Berichten A.N.P.10.05 Vervolg concert
11.00 Gramofoonmuziek.
HILVERSUM II. 301 M.
NCRV.-Vhwndiiig.
8.00 Schriftlezing, meditatie, gewijde mu
ziek (gr.pl.)8.30 Gramofoonmuziek; 9.30 Ge-
lukwenschen; 9.45 Gramofoonmuziek; 10.30
Morgendienst; 11.00 Christ, lectuur; 11.30
Gramofoonmuziek; 12.00 Berichten; 12.15
Gramofoonmuziek; 12.30 Amsterdamsch Sa
lon-orkest; 2.00 Voor de scholen; 2.35 Gra
mofoonmuziek; 3.00 „Kamerplanten voor
den herfst", causerie; 3.40 Gramofoonmuziek,
3.45 Bijbellezing; 4.45 Berichten en gramo
foonmuziek; 5.00 Voor de kinderen; 5.45 Gra
mofoonmuziek; 6.30 Vragenuur: 7.00 Berich
ten; 7.15 Vragenuur; 7.45 Reportage; 8.00
Berichten A.N.P. Herhaling SOS-berichten;
8.15 Arnhemsche Orkestvereeniging; 9.00
„Hoe houdt gij uw huisarts in goede stem
ming", causerie. 9.30 Vervolg concert. (Om
10.00 Berichten A.NP.) 10.45 Gymnastiekles;
11.00 Gramofoonmuziek. Hierna; Schriftle
zing.
DROITWICH. 1500 M.
11.05 Orgelspel; 11.35 en 12.05 Gramofoon
muziek; 12.20 Religieuze causerie; 12.45 BBC-
Schotsch Orkest; 1.20 „Jugglers and Jug
gling", causerie; 1.35 Orgelconcert; 3.20 Gei-
ger en zijn orkest; 4.20 Ernest Leggett's Con
tinental Players en solist; 4.50 Gramofoon
muziek; 5.20 Het Gershom Parkington kwin
tet; 6.00 Zang; 6.20 Berichten; 6.40 Muzikale
causerie en zang; 7.00 BBC-Harmonie-orkest
en solist; 7.50 Gramofoonmuziek; 8.20 Mu
zikale causerie; 8.40 Radiotooneel; 9.20 Jack
Payne's Band en solisten; 10.00 Berichten;
10.20 BBC-orkest en soliste; 11.20 Grosvenor
House Dance Band; 11.50 Dansmuziek (gr.-
platen)
RADIO PARIS, 1648 M.
7.10, 8.20 en 10.35 Gramofoonmuziek; 12.20
R. Porée-orkest en zang; 2.50 Zang; 3.05
Gramofoonmuziek; 4.05 Viool voordracht; 5.00
Gramofoonmuziek; 5.20 Derveaux-orkest;
7.23 Pianovoordracht; 7.50 Zang; 8.05 Cello
voordracht; 8.50 Gevarieerd concert; 10.50
Gramofoonmuziek.
KEULEN. 456 M.
6.50 Omroepkleinorkest; 8.50 Orkest van
den Rijksarbeidsdienst; 12.20 Bedrijfsorkest;
1.35 Nedex-saksisch Symphonie-orkest; 2.35
Gevarieerd concert; 4.20 Populair concert;
6.35 Kamermuziek; 7.20 Gramofoonmuziek;
8.30 West-Duitsch weekoverzicht; 9.20 Viool
en piano; 10.50 Omroeporkest m.m.v. Instru
mentaal kwartet.
BRUSSEL, 322 M.
12.20 Gramofoonmuziek; 12.50 Omroepor
kest; 1.30 Kleinorkest; 1.50 Gramofoonmu
ziek; 5.20 Omroeporkest: 6.50 Gramofoon
muziek; 7.20 Kleinorkest; 8.20 Omroepsym-
phonie-orkest en gramofoonmuziek; 10.30
Omroepdansorkest.
BRUSSEL. 484 M.
12.20 Gramofoonmuziek; 12.50 Kleinorkest,
1.30 Omroeporkest: 1.50 Gramofoonmuziek;
5.20 Kleinorkest en soliste; 6.35 Omroepor
kest en soliste: 7.20 Pianovoordracht; 7.35
Gramofoonmuziek; 8.15 „De Parelvisschers".
opera: 10.55 Gramofoonmuziek.
HFT'TSCHLANDSENDER. 1571 M.
8.30 Radiotooneel met muziek: 9.20 Be
richten: 9.30 E. Wolff's orkest en solisten:
10.20 Berichten; 10.35 Reportage; 10.50 E.
Wolff en Fr. Winter met hun dansorkesten
om 11.05 Weerbericht.
Het loopen naar liaar werk was
een marteling
Nu bevrijd van de rheumatische pijn
in haar voten.
„Gewoonlijk liep ik naar mijn werk met
tranen in mijn oogen door de rheumatische
pijn in mijn voeten. Een collega drong er op
aan, dat ik regelmatig Kruschen Salts zou
gebruiken. Na 3 flacoxrs voelde ik mij zoo
verlicht, dat men mij door de zaak kon zien
hollen. Ik heb sindsdien steeds de dagelij ksche
dosis genomen en heb nooit meer last van
rheumatische pijnen". Mevr. M. W.
Wanneer zich in Uw lichaam afvalstoffen
ophoopen, zullen zich hieruit allerlei schade
lijke stoffen vormen, o.a. het gevreesde
urinezuur, dat de oorzaak is van rheumatische
pijnen. Kruschen Salts spoort Uw inwendige
organen aan tot actieve geregelde werking,
waardoor alle afvalstoffen langs natuurlijken
weg zacht en regelmatig worden verwijderd.
Kruschen Salts is verkrijgbaar bij alle apo
thekers en erkende drogisten a f 0.40, f 0.75
en f 1.60 per flacon. Let op, dat op het etiket
op de flesch zoowel als op de buitenverpak
king de naam Rowntree Handels Mij. A'dam
voorkomt.
(Adv. Ingez. Med.)
In Haarlem weet men wijd en zijd,
Frans Perquin geeft kwaliteit.
Telefoon 10212
(Adv. Ingez. Med.)
zou willen behooren. Uit een beminnelijke
hardnekkigheid tracht hij deze afkomst te
handhaven door een monogram of wapen op
zijn linnengoed of door een inscriptie in zijn
kerkboek. En later komt het vergroot, gebei
teld, op zijn graf te staan".
De verteller raadt hem aan dien zakdoek
niet te veel te vertoonen, om de ontevredenen
niet noodeloos te ontstemmen. Dat dringt eerst
niet tot Don Pedro door en de spreker zelf
had, zooals later zou blijken, met „ontstem
men" een veel te zacht woord gebruikt. Hij
had er nog geen idee van waartoe „ontevre
denen" in staat zouden blijken. „Ik dacht"
zegt hij „immers het volk te kennen. Reeds
jaren nam ik de zielszorg waar in de armste
wijken van Barcelona. Ik kende de meeste zee
lui bij hun naam en ik wist ook dat ze voort
durend heen en weer dobberden tusschen de
kerk en de matrozenkroeg. En wat de gewone
families aanging, deze bestonden uit goedige
menschen, een beetje fanatiek waar het een
gevestigde overtuiging betrof, overigens nobel
en goedhartig".
Het vervolg laat dan zien, waartoe onder
bepaalde omstandigheden dit volk in staat
kan zijn. Wij zullen het oproer zien naderbij
komen en tenslotte in een moordpartij eindi
gen, waarbij het klooster verwoest en tallooze
menschen gedood worden. Waarom, en door
wie, dat is alles van ondergeschikt belang ge
worden. Men moordt en vernielt, omdat men
niet anders meer kan. „Het volk raakt in een
extase van razernij. De menigte is aangetast
door een delirium dat rhythmisch een uitweg
zoekt. Het waanzinnig enthousiasme neemt
een zonderlingen vorm aan. De duizenden
menschen, bezeten door een diabolischen
wil, uiten zich in een eigenaardigen, gebonden
dans".
Men zal zich, dit lezend, tafreelen uit de
geschiedenis der Fransche Revolutie herinne
ren en constateeren dat, bij alle vernieuwing
en verbetering, de mensch als mensch niet
veel veranderd is.
Het is de priester in den schrijver die de
conclusie trekt: „De duivel is in de menigte
gevaren. Deze menschen hebben zijn komst
afgeroepen door de volkomen negatie van
alles, wat zijn intocht in den weg kon staan.
Ik ben er thans van overtuigd dat de heele
bende rechtstreeks bezeten is, in de volle theo
logische beteekenis van het woord".
Het is de geboren schrijver in den priester,
die van die tooneelen der verdwazing, van zijn
vlucht naar de haven en zijn vrienden daar,
die hem verder naar Marseille helpen, zulke
indi-ukwekkende beelden bij den lezer ach
terlaat, dat deze het kleine boek nog weer
eens opneemt. Ook om den geest van dezen
man, wien de humor niet vreemd is bij zijn
ernstig levenswerk. Die verlaat hem niet;
noch in de observatie der gruwelen, noch in
zijn wijsgeerige disputen met zijn vriend
Miguel, noch in zijn woorden tot Juan, den
zoon van Sebastian den matroos, den Juan die
„thans een leeftijd heeft bereikt, waarop men
alles beter weet dan iedereen".
Graag zou ik uit dit „Kloosters branden"
nog meer stukjes dialoog citeeren, zooals die
zich bij Albaron's ontmoetingen ontspinnen.
Maar de geest van ernstige strijdvaardigheid,
omweven door een lichte ironie die nergens
kwetst, gaat in die kleine fragmenten verlo
ren. Men moet dit kleine boek in zijn geheel
lezen en zal dan vei'moedelijk met mij ervan
overtuigd zijn dat de Roomsche litteratuur
een werk rijker geworden is, dat ook voor bui
ten dien wijden kringen staanden een litte
raire genieting beduidt. Wat natuurlijk buiten
de verhaalde trieste gebeurtenissen omgaat.
Die hebben als zoodanig met kunst niet air-
ders te maken dan de vernietiging van waar
den, erdoor veroorzaakt, en zijn ook uit de
gewone dagbladreportage helaas te veel
te volgen.
H. Marsman. Herman Gorter. Aan-
teekeningen bij zijn Poëzie. A'dam -
Querido.
Hoe de dichtkunst van Herman Gorter op
verschillende wijze genoten kan worden al
naarmate men in het leven en de maatschap
pij zelf is ingeschakeld, behoeft geen betoog.
Aan de figuur van den dichter zijn de laat
ste paar jaren ernstige studies gewijd, ook al
in den vorm van academische dissei-taties. De
doordringende beschouwing van Marsman is
in hoofdzaak rein-aesthetisch en vindt haar
kem in de naast-elkaar plaatsing van „Mei"
en „Pan", in beider verschillende phasen.
Doch om de waarde van deze studie juist te
schatten moet men alzijdig met Gorter's dicht
werken eerst vertrouwd zijn en hoevelen zijn
dat in werkelijkheid? Beide, het vroege en
het latere werk van den dichter, hebben drom
men bewonderaars gevonden, wier enthousias
me echter niet aan éénzelfden bodem ont
sproot. Poëtisch-technisch verwerpt Mars
man veel van het latere, dat voor anderen als
getuigenis groote waarde heeft gehad. Na
het innig-mooie boekje van mevr. Henriëtte
Roland Holst met de herinneringen aan Gor
ter is deze studie van Marsman van meer
critisch-documentaïr belang. En voor de vrien
den der dichtkunst een uitmuntende toets
steen.
Nieuwe Boeken.
Tarjei Vesaas. De zwarte Paarden. Uit het
Noorsch. 295 pag. Den Haag. Leopold.
Winifred Holtby. Vrouwen aan het roer.
Üit het Engelsch. Roman. 495 pag. Den Haag.
Zuid Holl. Uitg. Mij.
D. Kosztolanyi. Anna Edes. Uit het Hon-
gaarsch. Roman. 311 pag. A'dam Nederl. Keur
boekerij.
J. H. DE BOIS
