Euwe en Aljechin. Plannen tot werkverruiming te Haarlem. Bouw van een schip voor Buitenlandsche rekening. Euwe-Aljechin Dierendag. De financien van Haarlem Hef belangrijkste 55é jaargang No. mst Verscïuint 8agël!ilcs. FeKaïve op Zon- en Feestdagen. r XtA'ANDAG '4 OCTOBER 1937 HAARLEM S DAGBLAD Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Uitgave Lourens Coster Maatschappij voor Courant-Uitgave en Algemeene Drukkerij N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM ABONNEMENTEN per week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden 3.25, franco per post 3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad: per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72Vi. BureauxGroote Houtstraat 93 DrukkerijZuider Buiten Spaame 12 Telefoon Nos.Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Drukkerij: 10132, 12713 Administratie 10724, 14825 Postgiro 38810 Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230 ADVERTENTIëN 15 regels 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames 0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie hoofd rubriek. Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnès. Levenslange ongeschiktheid f 2000.overlijden f 400.verlies van hand, voet of oog 200.beide leden duim 100.één lid duim 50.alle leden wijsvinger 60.—, één of twee leden wijsvinger 25.alle leden anderen vinger 15.één of twee leden anderen vinger 5.arm- of beenbreuk f 30enkelbreuk 15.polsbreuk 15. Nog afzonderlijke verzekering voor abonnés op het Ge'illus treerd Zondagsblad. Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden. HEDEN14 PAGINA'S. Vanavond beginnen ze dan weer. In Hotel de Witte Brug, Den Haag, zal de tweede wedstrijd-in-diep-doordenken tusschen dr. Euwe en dr. Aljechin worden gestart. Dertig partijen wachten hen opnieuw, evenals twee jaar geleden. En de zesde zal onder de aus piciën van Haarlem's Dagblad in onze stad worden gespeeld. Als we daaraan toe zijn zal de belangstelling wel zoo ongeveer op het hoogtepunt zijn gekomen. Van het verloop der volgende partijen zal het afhangen hoe lang zij daarop blijft: een groote voorsprong voor een van beide strijders zou haar sterk verminderen. Want het groote publiek heeft vooral interesse voor het wedstrijd element. Van het schaakspel zelf is maar een kleine minderheid op de hoogte, en slechts weini gen in die minderheid kunnen het in alle verfijningen van zijn techniek en fantaisie waardeeren. Nog minder menschen doorzien de psychologische invloeden die zioh in een strijd als deze doen gelden. In schaakkringen heerscht de meening dat Euwe ook deze revanche-match vermoedelijk wel zal winnen. Volkomen zeker laat men er zich niet over uit, en geen wonder, want sinds hun eersten strijd hebben de huidige wereldkampioen en zijn voorganger-en-uit dager percentsgewijze evenveel in tournooien bereikt. Aljechin behaalde 70 pet. van de te winnen punten; Euwe 69 pet. Dat eene percent kunnen we gevoegelijk verwaarloo- zen. Het pleit evenwel ongetwijfeld in Al- jechin's voordeel dat hij zijn percentage op een veel hooger aantal partijen behaalde. Volgens zijn eigen verklaring is hij in veel betere conditie dan twee jaar geleden. Deze mededeeling zal in ons land met genoegen ontvangen zijn,' ook door Euwe en door het comité dat de opperste leiding der organisa tie heeft, want de verschijnselen van Alje- chin's minder goede conditie in 1935 waren niet altijd aangenaam. Het Nederlandsche publiek rekent natuur lijk vast op Euwe's overwinning. Hij is ken nelijk in goeden vorm, hij heeft de vorige maal ook gewonnen en ,the man in the street" ziet, als het wedstrijdkansen betreft, geen verschil in beoordeelings-maatstaf voor Pijnenburg, Rie Mastenbroek, Leo Halle en dr. Max Euwe. Er is niettemin een zeer po sitief onderscheid tusschen de omstandighe den waaronder men zes dagen lang op een fiets rent, een goede minuut snel zwemt, an derhalf uur kogels keert en dertig partijen lang schaakt. In de eerste drie gevallen overweegt de physieke conditie, in het laat ste de psychische. Er zou natuurlijk nog veel meer over te zeggen zijn, maar lange uit weidingen op dit punt schijnen onnoodig. Aan deskundige voorlichting tijdens deze schaakmatch zal het onzen lezers niet ont breken. Wij zullen na iedere partij de analyse daarvan geven door een der zeer vermaarde onder de jonge schaakmeesters: den Ame- rikaansche kampioen Reshevsky. die gedu rende dezen strijd als medewerker aan ons blad optreedt. Bovendien zullen wij van tijd tot tijd beschouwingen over het verloop van den schaakkamp publiceeren van de hand van een der sterksten onder onze jeugdige Nederlandsche schakers: A. D. de Groot, die in het landentournooi te Stockholm in het Nederlandsche viertal zulke buitengewoon verdienstelijke prestaties leverde. „May the best man win*', zou de Engelsch- man zeggen en wij zeggen het hem na. Moch ten onverhoopt Euwe's eerste resultaten eens niet meevallen evenals in 1935, toen na 9 partijen Aljechin de leiding had met 5 pun ten tegen 2 laat men zich dan herinneren dat de eerste match bewees dat op zoo'n „lange baan" een keeren der kansen steeds mogelijk blijft. Ook bij een verloop in omge keerden zin is dat heel wel mogelijk. En laat men wel begrijpen dat Euwe een der sterk sten ontmoet, die de lange historie van het schaakspel heeft opgeleverd. Blijkbaar is hij het hoogtepunt van zijn loopbaan, waarop hij vrijwel onverslaanbaar scheen, voorbij. Dat neemt niet weg dat hij ook thans nog tot de allergrootste schakers wordt gerekend en dat Euwe dus al zijn gaven, al zijn concentratie, al zijn spelkennis zal noodig hebben om hem te kunnen verslaan. R. P. De heer H. P. J. Bloemers voor zitter van den A. N. W. B. In de Zaterdag te Amsterdam ge houden vergadering van het alge meen bestuur van den Koninklijken Nederlandschen Toeristenbond A. N. W. B. is, als opvolger van den heer Bergsma, die als voorzitter aftrad, benoemd de heer H. P. J. Bloemers, burgemeester van Arnhem, thans Vice-voorzitter. De heer Bergsma werd bij accla matie benoemd tot lid van verdienste van den bond en tot eerelid van het bestuur. Vestiging van een hout haven in de Mooie Nel- Het is bekend uit onze wekelijksche sta tistiek dat den laatsten tijd het aantal werk- loozen te Haarlem helaas weer stijgende is. waardoor het gunstige verschil met verleden jaar weer wat kleiner geworden is. Daarom is 'het te verklaren dat het college van B. en W. als geheel en ook de leden daarvan ook indi vidueel alles doen om de werkverruiming in onze stad te bevorderen waar dat mogelijk is. De wethouder van financiën, de heer E. van der Wall, kan in deze een belangrijk succes boeken. Dank zij zijn persoonlijke bemoeiin gen kan thans worden aangenomen en kele kleine details moeten nog slechts ge regeld worden dat de Haarlemsche Scheepsbouw Maat schappij, die haar werf aan het Noor der Buiten Spaame heeft, opdracht zal krijgen tot het bouwen van een koelschip voor buitenlandsche reke ning. Aan den bouw van dit schip zullen onge veer 60 werklieden een half jaar werk hebben Eenige maanden geleden wezen wij in een artikel op de wenschelijkheid om de sluizen te Spaarndam te vergrooten omdat dit van veel belang kan zijn voor de uitbreiding van de scheepsbouwnijverheid te Haarlem. Het is ons inmiddels gebleken dat het ge meentebestuur reeds zijn aandacht aan deze zaak wijdt. Het vraagstuk heeft bovendien de belangstelling van de Kamer van Koophan del en Fabrieken te Haarlem, die indertijd reeds pogingen heeft aangewend om tot die vergrooting te komen. Toen die zaak onge veer 5 jaar geleden aan de qrde gesteld werd, bleek de groote moeilijkheid om tot uitvoe ring van het plan der vergrooting' te komen door in het feit, dat de sluizen van Rijnland en niet van de gemeente Haarlem waren. Dit bezwaar is thans opgeheven om dat de eigendom inmiddels aan de ge meente Haarlem gekomen is. Het vraagstuk van de vergrooting der slui zen te Spaarndam biedt evenwel nog meer voordeelen voor Haarlem dan alleen kans op een uitbreiding van den scheepsbouw. Onder oogen wordt gezien de mogelijkheid in den Mooien Nel een houthaven te vestigen. In het uitzicht is de kans gesteld dat Haarlem dan per jaar een 60-tal groote hout booten ter lossing zou krijgen, metende 3000 tot 7000 ton. Daarmede zou geen andere Ne derlandsche haven schade berokkend wor den, want deze houtbooten meest Russi sche schepen gaan nu naar Antwerpen, hoewel de bevrachters liever zouden zien, dat zij in Nederland gelost werden. Er worden thans wel houtbooten te Amsterdam gelost, maar daar wordt slechts met „een gang" ge werkt, waardoor' het nadeel ontstaat, dat met de lossing van zoo'n boot meer dan een week gemoeid is. In Antwerpen werkt men ONZE BEHANGERS zijn toovenaars. In een halven dag maken ze Uw kamers met ons apart en toch goedkoop behang tot een lusthof. H. M. BAKKER, Gen. Cronjéstraat 135 Telef. 11657. (Adv. Ingez. Med.) De Koningin licht ongesteld. H. M. mag het paleis niet verlaten HET LOO, 4 October. Naar wij vernemen, is H.M. de Koningin ten gevolge van een lichten aanval van griep op advies van den geneesheer verplicht, eenige dagen binnen het paleis te blijven. De circulaire van prof. mr. Ronime. Als gevolg van de circulaire welke de minis ter van Sociale Zaken, prof. mr. Romme, aan de gemeentebesturen heeft gezonden, waarin door den minister nadere mededeelingen wor den gedaan over het beroep op de liefdadig heid dat de regeering binnenkort op de bur gerij zal doen, ten bate van ondersteunde en tewerkgestelde werkloozen, heeft de waarne mend burgemeester, de heer van Liemt, de commissie voor de B-steun opgeroepen tot een vergadering, welke hedenmiddag om 5 uur ten stadhuize zal plaats vinden. Door den minister is besloten, dat alleen zij van deze extra B-steun inzameling zullen kunnen profiteeren. die zich hebben opgege ven voor de spaargeldregeling en daar aan deel nemen. Dit geschiedt om het sparen te vergemakkelijken en juist in het begin van den spaartijd den werkloozen en tewerkgestel- den tegemoet te komen door de extra-ver- strekking via de B.-steun. niet drie gangen, waardoor het mogelijk is de lossing in enkele dagen te volbrengen. In de Haarlemsche houthaven zou dus ook met drie gangen gewerkt moeten kunnen worden. De vestiging van een belangrijke houthaven te Haarlem zou voor de werkverruiming van zeer veel beteekenis zijn. Allereerst heeft men veel handen noodig om de schepen te lossen, maar er zitten ook nog andere voordeelen aan vast, want er komt meer levendigheid in onze gemeente. Zoo zullen vooral de winkeliers en neringdoenden er van profiteeren,want tij dens het verblijf zal de bemanning der sche pen hier.toch allerlei inkoopen doen. Volgens deskundigen is de Mooie Nel uit stekend geschikt voor de vestiging van een houthaven. Natuurlijk moeten enkele gedeel ten bevaarbaar zijn voor zeeschepen, maar men weet, dat verschillende stukken indertijd reeds uitgediept zijn door de zandzuigers, die toestemming kregen om daar zand te zuigen voor ophooging van terreinen elders. Daar zou natuurlijk nu van geproviteerd kunnen worden. Maar natuurlijk zullen nog verschil lende werkzaamheden uitgevoerd moeten worden om er een havenbedrijf te kunnen vestigen. Wil Haarlem in deze kans maken, dan is het natuurlijk noodzakelijk, dat met de verwe zenlijking van de plannen om de suizen te Spaarndam te vergrooten spoed gemaakt wordt. Met het uitvoeren van sluiswerken zijn meestal zeer belangrijke bedragen gemoeid, maar het zou wellicht mogelijk zijn om in deze de financieele medewerking van "het Werkfonds te vragen. Het verheugt ons te kunnen mededeelen, dat wij den Amerikaanschen schaakkam pioen, S. Reshevsky, bereid gevonden hebben, speciaal voor ons blad, den schaak wedstrijd tusschen dr. A. Aljechin en dr. M. Euwe, te volgen. Reshevsky, die reeds als „wonderkind" prachtige prestaties leverde, heeft thans, op 25-jarigen leeftijd, bewezen, tot de sterkste schakers van de wereld te behooren. Het feit dat hij ge plaatst is op de lijst der can- dïdaten voor den wereldtitel, is daar het afdoende bewijs voor. De bijzonderheden uit den heroïschen kamp op het schaakbord, tusschen den hui- digen wereldkampioen en den man, die door hem ont- troond werd, zal hij doen her leven. Partij na partij In een artikel elders in dit blad, heb ben wij enkele bijzondere feiten uit Reshevsky's schaak loopbaan verzameld. Het zal voor iedereen duidelijk zijn, dat wij, voor een bespreking van de 30 partijen tusschen Aljechin en Euwe, nauwelijks een betere keuze hadden kunnen doen. Bovendien zal de zeer be kende Nederlandsche schaker A. D. de Groot, wiens prach tig spel voor de Nederland sche ploeg tijdens den landenwedstrijd te Stockholm nog versch in het geheugen ligt, elke twee weken een oeschouwende causerie schrij ven, die een samenvatting zal zijn van de tot dat moment gespeelde partijen. Na Vaderdag nu Dierendag, Dat moet de volgorde dus wezen, Moet 'k daarin, als ik vragen mag, Climax of anti-climax lezen? Enfin, ook Dierendag is mooi. Men zie in dieren onze vrienden, Al zijn ze vrij of in een kooi. Of z' ons bedreigden of ons dienden. Ik heb nog nooit een baviaan Of een gorilla lijden laten, Geen leeuw of tijger kwaad gedaan, Zoodat ik met gezag kan praten. Ik laat een nijlpaard steecis met rust. Maar zal geen koe ook koeionneeren, Ja, zelfs geen zeekoe aan de kust, Ik voer alleen soms strijd met beren. Maar alle gekheid nu op zij. Het is een zeer lofwaardig streven. Een Moeder-, Vader- en daarbij Dan nog een Dierendag te geven. De mensch is verre superieur, Al mag hij 't dier in kracht soms vreezen, Dus eischt het reeds zijn „ponteneur". Dat hij er vriendlijk voor moet wezen. Wees goed voor dieren, kwel er geen, Van d' olifanten tot de mieren. Maar niet op Dierendag alleen, Wees heel het jaar door goed voor dieren. P. GASUS. Het schema voorde ontwerp-begrooting voor 1938 wijst een groot tekort aan. Verschillende bezuinigingsplannen zullen door B. en W. bekeken worden. In de laatste jaren staat de gemeente Haar lem, evenals verschillende andere groote en kleine gemeenten in ons land. voor financi eele moeilijkheden. Zooals men weet wees de be- grooting voor 1937 een tekort aan van 399.000, waarom de gemeenteraad, op voor stel van B. en W., aan de regeering een extra subsidie uit het Werkloosheidssubsidie fonds heeft aangevraagd. Over het verleenen van die extra subsidie worden reeds lang onder handelingen gevoerd met het college van Ge deputeerde Staten van Noord Holland en met de door de regeering ingesteld departemen tale commissie. Er zijn om het tekort te verkleinen aan Haarlem verschillende bezui nigingen in overweging gegeven, maar dit zijn in het algemeen ondergeschikte aange legenheden, die op het totaalbedrag der be- grooting niet veel invloed hebben. Het moeilijke van de situatie is, dat het gemeentebestuur nog steeds geen zekerheid heeft, of de regeering bereid zal zijn Haarlem op de voorgestelde wijze bij te springen, door over 1937 een extra subsidie uit het werkloos- heidssubsidiefonds te geven. Men weet uit onze vroegere mededeelingen. dat de regeering voor zoo'n extra subsidie in het algemeen den eisch stelt, dat een hulp vragende gemeente eerst haar belastingen tot het wettige maximum opvoert. Dat zou dus o.a. beteekenen 200 opcenten op de Per- soneele Bflasting, terwijl het college van B. en W. en ook de Raad op het standpunt staat, dat het voor Haarlem absoluut onuitvoerbaar is de belastingen nog meer op te voeren. Haar lem ondervindt reeds de sterke concurrentie van de buitengemeenten en die' zou onge twijfeld nog toenemen als Haarlem de be lastingen nog zou moeten verhoogen, daar de omliggende gemeenten met een belangrijk lagere heffing kunnen volstaan. Zijn wij wél ingelicht dan moet het in het voornemen liggen van het college van B. en W. om een deputatie uit zijn midden af te vaardigen om tegenover de regeering breed voerig uiteen te zetten met welke moeilijkhe den men in deze te Haarlem te kampen heeft, om daardoor een gunstige beslissing van den Haag over de aangevraagde extra subsidie over 1937 te bespoedigen. Hoewel dus de begrooting over 1937 nog steeds niet door hoogere instanties is goedge keurd. is de wethouder van finaniën, de heer E. van der Wall, reeds eenigen tijd ge leden begonnen met het samenstellen van het schema voor de ontwerpbegrooting voor 1938. Ieder zal kunnen begrijpen, dat dit sche ma geen gunstig beeld kan bieden van den stand der Haarlemsche financiën. Wij hoor den verluiden, dat de rekening over het jaar 1936 met een tekort sluit, wat dus ten laste van de begrooting 1938 zal moeten komen. Het juiste bedrag kon ons nog niet medege deeld worden, omdat de rekening eerst dezer dagen nog in de financieele commissie uit den raad behandeld moet worden. De belastingontvangsten waarop in 1938 gerekend zal mogen worden vallen niet mee. Dezer dagen bleek uit het onderhoud dat wij met den Hoofdinspecteur der Belasting te Haarlem hadden, dat Haarlem in het komen de jaar voor de Gemeentefondsbelasting geen hooger bedrag kan ramen dan voor 1937. ter wijl nog gerekend moet worden met een la gere ontvangst voor de Personeele Belasting, waardoor dit kleine voordeel, dat geput Het woord is aan.. Lichtenberg: De meeste menschen leven meer naar de mode dan naar de rede. wordt uit een kleine stijging van de op brengst der Vermogensbelasting in het niet verdwijnt. Eerst voor het jaar 1939 zal de Ge meentefondsbelasting (inkomstenbelasting) voor Haarlem vermoedelijk een hoogere ont vangst geven. Ook al is het aantal werkloozen dit jaar te Haarlem gedaald, de uitgaven die door Maat schappelijk Hulpbetoon gedaan worden ver minderden nog niet, gingen integendeel zelfs nog naar boven. Er moet dus worden aange nomen. dat voor Maatschappelijk Hulpbe toon in 1938 een bedrag noodig is, dat ze ker niet minder is dan het voor 1937 ge raamde. Wij. hadden hooren verluiden dat het schema voor de ontwerpbe grooting voor 1938 een tekort aan wijst van ongeveer 8 ton. Van officieele zijde werd dit niet ontkend. Maar er werd bijgezegd, dat dit nog slechts een schema is. dat zelfs nog niet in het college van B. en W. behandeld is. Het zal vergezeld gaan van verschillende bezuini gingsvoorstellen die dan in het college behan deld zullen worden. Onze zegsman had de overtuiging, dat als de ontwerp-begrooting tenslotte aan den raad zal worden aangeboden het tekort ongeveer gelijk zal zijn aan dat over 1937, dus ongeveer 4 ton, zoodat het dan noo dig zal zijn, evenals over 1937, weer een extra subsidie uit het Werkloosheidssubsidiefonds te vragen. In Haarlem is men overtuigd, dat de regeering bereid zal zijn op deze wijze Haarlem door de moeilijke jaren heen te helpen. Hertog van Windsor gaat sociale toestanden bestudeeren. PARIJS, 3 October (Reuter). In een offt- cieele mededeeling, van den hgrtog van Wind sor aan de pers wordt verklaard, dat deze bin nenkort, vergezeld van zijn echtgenoote, een bezoek zal brengen aan Duitschland en de Vereenigde Staten, teneinde aldaar de wo ning- en arbeidstoestanden te bestudeeren. Verder wordt in deze mededeeling verklaard, dat de hertog van Windsor steeds belang heeft gesteld in het welzijn van den arbeider en verwacht, dat zijn toekomstige reizen hem de gelegenheid zullen verschaffen meer onder vinding dienaangaande op te doen. In de tweede helft van November te New York. Het A. N. P. verneemt nader uit New York: Inzake het aangekondigde bezoek van den hertog en de hertogin van Windsor aan de Vereenigde Staten wordt vernomen, dat dit geschieden zal na het bezoek aan Duitschland, en dat zij in de tweede helft van November in New York verwacht worden. In bevoegde kringen heerscht de opvatting, dat het voor nemen van den hertog om een bezoek aan Duitschland en Amerika te brengen, duidt op zijn verlangen, om zijn rol van „British am bassador at large" die hij jarenlang gespeeld heeft toen hij nog prins van Wales was. weer op te nemen. Kringen welke in nauw contact staan tot het Londensche Buckingham Palace zeggen, dat de Britsche regeering aan deze reizen van den ex-koning gaarne haar toe stemming heeft verleend, althans liever dan dat zij hem zou toestaan naar Engeland terug te keeren. Uit Washington wordt vernomen, dat het departement van buitenlandsche za ken geweigerd heeft eenig commentaar te le veren op de officieele houding der Ameri- kaansche regeering ten aanzien van het ko mende bezoek van het hertogelijk paar. Voorts verneemt men uit Berlijn, dat vol gens inlichtingen uit semi-officieele nazi kringen de hertog en hertogin van Windsor als zeer welkome gasten in Duitschland zou den worden ontvangen, doch dat hun bezoek als een zuiver particuliere aangelegenheid zou worden opgevat. pag. Plannen tot werkverruiming te Haarlem 1 De hertog van Windsor zal Duitschland en Amerika bezoeken. 1 Het schema voor de ontwerp-begrooting voor 1938 van Haarlem wijst een groot tekort -aan. 1 Er zijn weer vele verkeersongelukken ge beurd. 3 De eerste jeugdgevangenis in ons land is te Zutphen geopend. 3 De Chineezen willen een laatste poging doen om Noord-China te redden. 4 Bij een optocht der Mosley fascisten te Londen is het tot ernstige ongeregeld heden gekomen. 4 Vliegtuigen van Franco's luchtmacht heb- Valencia hevig gebombardeerd. 4 ARTIKELEN. ENZ. R. P.: Euwe en Aljechin. i J. H. de Bois: Tentoonstelling werken Haarlemsche kunstenaars. j J. B. Schuil over: George en Margaret 2 K. de Jong: Instituut voor Arbeidswikke- ling Bijzonderheden over de schaakloopbaan van Reshevsky 3 Criticus over den wedstrijd H. F. C. Hilversum. 5 De Burgerlijke Stand van Haarlem is op genomen op IJ]

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1937 | | pagina 1