JAPAN VOELT ZICH
VERONGELIJKT.
Geen deelneming aan een onwettig
bijeengeroepen negen-mogendheden
conferentie.
Politieke deining in België.
Dr. van Zeeland's perikelen.
E'j
Thijs Ijs in het bosch van-hou-je-maar-stil
ZATERDAG?" OCTOBER 1937
HAARDE M'S DAG BEAD
Uiteenzetting van Hirota.
„Japan treedt op uit zelfverdediging tegen de
anti-Japansche politiek der Chineesche re
geering", aldus luidt een verklaring van het
Japansche departement van buitenlandsche
zaken, waarin geantwoord wordt op de reso
lutie van den Volkenbond en de redevoering
van Roosevelt. Voorts wordt gezegd, dat de
westelijke mogendheden de ware bedoelin
gen van Japan niet begrijpen. Japan streeft
naar de onderdrukking der anti-Japansche
politiek en naar handhaving van den vrede
in het verre oosten in samenwerking met
China. Japan heeft geen territoriale bedoe^
lingen en schendt derhalve de verdragen niet.
China daarentegen voert een hardnekkigen
weerstand tegen Japan, daartoe aangedreven
door de rooden en tracht de Japansche rech
ten in China afte schaffen door de wapenen.
Het is derhalve de Chineesche regeering, die
het anti-oorlogspact schendt en den wereld
vrede bedreigt, aldus deze verklaring.
De „Nïtsji Nitsji" meldt, dat de minister van
buitenlandsche zaken, Hirota, in den gisteren
gehouden kabinetsraad de houding heeft ge
definieerd, die Japan aanneemt in verband
met de recente betoogingen der internationale
opinie. Hij verklaarde dat Japan gaarne een
uitnoodigine zou aanvaarden tot deelnemen
aan een conferentie der negen mogendheden,
wanneer deze wettig bijeengeroepen zou wor
den volgens de bepalingen van het verdrag,
maar dat het niet kan toestaan daartoe te
werden uitgenoodigd na tot „aanvaller" te
zijn verklaard. De vraag of Japan het ver
drag geschonden heeft kan slechts worden
opgelost door besprekingen der verdragson
der teekenaars. Trouwens, Japan treedt uit
sluitend op in een legitimen staat van verde
diging tegen de „Chineesche provocaties".
Vervolgens zette de minister uiteen, dat de
onderteekenaars van het negen mogendhe-
den-verdrag eenvoudig een resolutie zullen
aannemen, waarin wederom de beginselen
van het internationale recht bevestigd worden
en waarin China moreele voldoening wordt
gegeven, maar dat zij tot geen enkele collec
tieven maatregel zullen besluiten zooals een
economische of financieele boycot van Japan.
,.Op grond van de ongelukkige ervaringen met
Mandsjoerïje en Abessynië," aldus conclu
deert Hirota, „is de Volkenbond verplicht een
voorzichtige houding aan te nemen met ge
lijktijdige eerbiediging van de belangen der
kapitalistische landen als Engeland. Frank
rijk en de Vereenigde Staten, die trachten in
een verafgelegen deel van de wereld den staat
van oorlog te handhaven, welke zoo voordeelig
ls voor hun financieele en economische
expansie".
Japansche luchtmacht In actie.
Uit Sjanghai 9 Oct.: De woord
voerder van de Japansche marine
heeft tegenover vertegenwoordigers
van de pers verklaard, dat de Japan
sche luchtmacht zich gisteren actief
heeft getoond en de voornaamste
sectoren van het front bij Sjanghai
heeft bestookt, benevens verscheidene
punten in Zuid-China rondom Kan
ton en in Noord-China langs den
spoorweg TientsinPoekau, waarbij
talrijke locomotieven van treinen, die
oorlogsmaterieel vervoerden, vernield
werden, om. op 50 K.M. ten Zuiden
van Tsinan en te Tsautsjoeang in het
Zuiden van de provincie Sjangtoeng.
De verliezen der Chineezen.
In een mededeeling van het Japansche mi
nisterie van oorlog wordt gezegd, dat tus-
schen 25 Augustus en 25 October door de Ja
panners 56.767 gesneuvelde en gewonde Chi
neezen aan het front van Sjanghai zijn op
genomen.
De Japansche troepen hamen 590 Chinee
zen gevangen en maakten 482 machinegewe
ren en 3147 geweren buit. Naar schatting zijn
in totaal 150.000 Chineezen buiten gevecht
gesteld, als men rekening houdt met de doo-
den en gewonden, die door de Chineezen zelf
zijn opgenomen,
Buitenlandsche officieren bij
de Chineezen?
De Asahi publiceert berichten uit Sjanghai,
volgens welke een Japansch officier tijdens
Schip in volle zee gebombardeerd.
Van Britsche nationaliteit.
Gistermorgen is in volle zee, op een afstand
van acht zeemijlen van Tarragona, een koop
vaardijschip, naar men meent te weten van
Britsche nationaliteit door een watervlieg
tuig der Spaansche opstandelingen gebom
bardeerd. Het schip is niet getroffen.
Nieuwe versterkingen voor
Franco?
Te Ceuta moeten 5000 soldaten van
>nbekende nationaliteit ontscheept zijn.
Uit Gibraltar: Beweerd wordt, dat ongeveer
rr' soldaten van onbekende nationaliteit uit
Ceuta te Algeciras zijn aangekomen. Zij zou-
vden zijn overgezet op vier schepen, welke be
geleid werden door twee torpedobooten, die
de vlag van Franco voerden.
de krijgsverrichtingen aan het front van
Sjanghai zou hebben waargenomen, dat vier
buitenlandsche officieren de bewegingen der
Chineesche troepen leidden. Het blad voegt
er aan toe, dat de Japansche militaire auto
riteiten dit feit van zeer groote beteekenis
achten.
Engeland
Chamberlain antwoordt
Roosevelt.
Mmister-president Chamberlain heeft gis
teravond in een massa-vergadering der Con
servatieve partij te Scarborough een rede ge
houden, waarin hij zeide:
„Het schijnt, dat wij ons tegenwoordig niet
langer dan voor enkele dagen kunnen losma
ken van de internationale vraagstukken, die
direct of indirect onze belangen betreffen en
die ontstaan zijn door omstandigheden,
waarop wij geen invloed hebben.
Voor onze politiek en voor ons optreden ten
aanzien van deze vraagstukken draagt mi
nister Eden een verantwoordelijkheid van
den eersten rang en er is geen minister, die
in zulk een voortdurende en bijzondere span
ning verkeert ais hij".
Chamberlain gaf vervolgens een overzicht
van de ernstige vraagstukken, die de aandacht
bezig houden.
Chamberlain sprak vervolgens over
hetgeen hij „het hoornsignaal van de
andere zijde van den Atlantischen
Oceaan" noemde. Dit zeide hij
is te juister tijd vernomen, tot dusver
re had men geloofd, dat de Vereenig
de Staten, het machtigste land ter
wereld, zich tevreden zou blijven stel
len met een politiek van isolatie, maar
Roosevelt ziet nu, dat geen enkel land
voor aanvallen veilig zou zijn, indien
de besmettelijke ziekte van minach
ting voor het recht zich zou uitbrei
den. Als hij verklaart, dat het nood
zakelijk is terug te keeren tot het ver
trouwen in het gegeven woord en in
de heiligheid der verdragen, geeft hij
uiting aan de overtuiging, dat zoowel
in- dit land als in zijn eigen staat
heerscht en bij zijn oproep tot een
gemeenschappelijke inspanning voor
de zaak van den vrede steunt de
Britsche regeering hem gaarne.
Ten aanzien van de plannen tot het hou
den van een conferentie zeide Chamberlain er
vrijwel niet aan te twijfelen, dat de Amerii
kaansche regeering, na de rede van Roose
velt, zich op de conferentie zou doen verte
genwoordigen en met de andere mogendheden
beraadsdagen over een oplossing voor het
conflict in het Verre Oosten. Bij dezen stand
van zaken zou het in het oogloopend voorba
rig zijn, wanneer de Britsche regeering op een
of andere afzonderlijke wijze optrad. Ik
wensch slechts te zeggen, aldus de premier,
dat het hoofddoel der Britsche regeering nog
steeds het herstel en de handhaving van den
vrede en samenwerking ter bereiking van dit
doel is.
„Wij verheugen ons", zeide hij tenslotte, „op
recht over het accoord met Italië ten aanzien
van den patrouilledienst en voelen ons be
moedigd in de hoop, dat deze overeenkomst
zou kunnen worden gevolgd door andere be
sprekingen, tusschen de drie mogendheden,
die ten doel hebben de politiek van niet-in-
menging werkelijk doeltreffend te maken."
Duitschland
Bellend industrieel gearresteerd.
Havas verneemt uit Kaiserslautern, 8 Octo
ber: Kommerzienrat Karl Billand, directeur
der ijzergieterij Kaiserlautern en zeer bekend
industrieel in de Beiersche Palts, is op bevel
van gouwleider Buerckel gearresteerd.
Men verwijt hem gedurende de vier jaren
van het nationaal-socialistisch regime zijn ar
beiders te hebben uitgebuit.
De vertrouwensraad, welke door zijn mede
plichtigheid dit verdrag heeft begunstigd,
werd afgezet.
Billand zal voor een bijzondere rechtbank
moeten verschijnen. Deze arrestatie heeft in
de stad en in de industrieele kringen groote
beroering gewekt.
BEROEP OP GENèVE VAN DEN INT.
VROUWENBOND VOOR VREDE EN
VRIJHEID.
De Internationale Vrouwenbond voor Vrede
en Vrijheid heeft een telegram gezonden aan
den president en eenige delegaties van de
Volkenbondsvergadering, waarin deze ver
zocht wordt de Japansche agressie te willen
veroordeelen.
Terzelfdertijd is bij het secretariaat van
den Volkenbond een voorstel ingediend, dat
beoogt het zenden van neutrale Volken
bondsafgevaardigden naar de gebieden, waar
de vrede wordt bedreigd. Een dergelijke de
legatie zou onmiddellijk naar het Verre
Oosten moeten vertrekken ten einde zoo
snel mogelijk de middelen te vinden ter be
ëindiging van den oorlog en tot herstel van
den vrede.
DRIE DOODEN BIJ VLIEGONGELUK IN
PALESTINA.
Het Engelsche ministerie van luchtvaart
maakt bekend, dat drie officieren-vliegers gis
teren in Palestina bij een vliegongeluk om het
leven zijn gekomen. Hun toestel is te Moeda-
wara verongelukt.
„Basilisk" werd niet aangevallen.
Mededeeling van de Britsche admiraliteit.
De Britsche admiraliteit heeft medegedeeld,
dat na een volledig onderzoek is vastgesteld,
dat de Britsche torpedojager „Basilisk" niet
door een duikboot werd aangevallen.
NIEUWE INDUSTRIE TE EMMEN.
Naar wij vernemen heeft een bekend con
fectiebedrijf uit ons land het voornemen te
Emmen een nevenbedrijf te vestigen, hetgeen
vooral van groote beteekenis zou kunnen zijn
voor het te werk stellen van een groot aan
tal meisjes uit de veenstreken. Met de be
trokken offïcieele instanties is men terzake
tot overeenstemming gekomen, terwijl thans
oproepingen worden geplaatst voor aanmel
ding van personeel. Van het resultaat dezer
oproepingen zal het afhangen of het plan al
of niet wordt uitgevoerd.
Opgebracht door torpedojager
met Italiaansche vlag?
Fransch schip naar Palma de Majorca
gevoerd.
Het Fransche blad Le Soir verneemt
uit Oran, dat het Fransche stoom
schip ..Cassidaigne" Dinsdag tus
schen Sete en Marseille door vliegtui
gen van de luchtmacht van Franco
gedwongen is, koers te zetten naar
Palma de Majorca. Bij de nadering
van deze haven werd de begeleiding
overgenomen door een torpedojager,
die de Italiaansche vlag zou hebben
gevoerd. Bij het verschijnen van den
Franschen torpedojager „Fantasque"
werd de Cassidaigne vrijgelaten.
Havas meldt hierover nader uit Oran:
Dinsdagmiddag j.l. omstreeks vier uur
vloog een vliegtuig van de luchtvloot van
Franco over het Fransche schip, dat zich op
ongeveer 33 kilometer ten noordwesten van
Palma de Majorca bevond. Het vliegtuig cir
kelde boven het schip en keerde naar zijn
basis terug. Drie kwartier later verschenen
vier watervliegtuigen, die door middel van
lichtsignalen het schip opdracht gaven naar
Palma te stoomen. Tot tien uur in den avond
werd het schip begeleid door het escadrille,
op dit uur werd de bewaking overgenomen
door een kanonneerboot en twee gewapende
treilers. Deze oorlogsbodems gaven het vaar
water aan, zoodat het schip niet op een mijn
kon loopen. Zoodra het schip te Palma aan
kwam protesteerde de kapitein bij den Fran
schen consul en bij de rechtsche autoriteiten.
Den volgenden dag kwamen de rechtsche
Spaarnsche autoriteiten aan boord met den
Deenschen consul als getuige, de papieren en
de lading van het schip werden onderzocht.
Na een kort onderzoek in het ruim te hebben
ingesteld en na de identiteit van de beman
ning te hebben vastgesteld, verlieten de Span
jaarden met hun getuige het schip en kreeg
het verlof de haven te verlaten.
In de haven van Palma lagen twee Britsche
kruisers en vijf Italiaansche schepen. (In dit
bericht wordt, gelijk met ziet, met geen woord
gerept over het verschijnen van een Fran
schen torpedojager. Red.).
Misbruik van de Britsche vlag.
Engelsche regeering gaat maatregelen
nemen.
Naar aanleiding van onthullingen
over het gemak, waarmede koop
vaardijschepen, die geëxploiteerd en
bemand worden door buitenlanders,
onder Britsche vlag kunnen worden
gebracht waardoor zij aanspraak
kunnen maken op bescherming door
de Britsche marine zullen, naar de
scheepvaartmedewerker van de Daily
Telegraph and Morning Post ver
neemt, alle desbetreffende aanvra
gen zorgvuldig onderzocht worden.
Indien de goede trouw van den aan
vrager in twijfel wordt getrokken,
zal hem een certificaat geweigerd
worden.
Het blad haalt verschillende gevallen aan
van misbruik van de Bri'tsche vlag. Op 23
Augustus werd het Britsche stoomschip
„Noemijulia" tusschen Marseille en Barce
lona door vliegtuigegn gebombardeerd. Te
Port Vendres zou de kapitein zich beklaagd
hebben over het uitblijven van bescherming
door „onze (Britsche) marine". Het blijkt,
dat het eenige Britsche lid der bemanning-
de marconist was, dat het schip 42 jaar oud
was en dat het in 1933 in Lloyd's register
was geschrapt wegens het niet-voldoen aan
de classificatie-bepalingen.
Op 27 Juli viel het Britsche stoomschip
„Mirupanu", dat te Glasgow is ingeschre
ven, ter hoogte van Gij on in handen van
een oorlogsschip van Franco en naar het
schijnt wordt het nog steeds vastgehouden.
Dit schip is 32 jaar oud en het werd in 1932
uit Lloyd's register geschrapt. Toen het op
gebracht werd was de eenige Britsche on
derdaan aan boord de marconist.
Het Britsche stoomschip „Caper", dat op
12 Augustus ter hoogte van Santander werd
opgebracht, zou zelfs geheel- met buitenlan
ders bemand zijn. Drie Britsche tankschepen,
die tusschen 26 Augustus en September in
de Middellandsche Zee werden aangevallen,
waren tot voor kort Grieksche schepen en
7.999 aandeelen der reederij zijn in handen
van Grieken en één in handen van een Brit-
schen onderdaan.
De enquete bij de
Nationale Bank.
(Speciale G. P. D. berichtgeving.)
BRUSSEL, October,
en spotprent in een Brusselseh week
blad toont den gouverneur der Na
tionale Bank voor het standbeeld
van den eersten minister, een krans
neerleggend met het opschrift: „De Broeder
schap der Belastingontduikers aan hun Eere-
Voorzitter". Deze zinspeling op de verklaring
van den premier in het parlement, dat hij
belangrijke bedragen van zijn inkomen niet
gedeclareerd had, omdat hij ze voor doelein
den van algemeen belang had aangewend, is
een der vele strijdmiddelen in de campagne,
die het tegenwoordige kabinet gedurende de
laatste maanden te doorstaan had, voorna
melijk in den persoon van dr. van Zeeland,
hoewel niemand diens buitengewone verdien
sten ontkent: toen in 1935 alle politieke lei
ders voor de verantwoordelijkheid van het
bewind terugschrokken, vormde hij zijn re
geering van Nationale Unie, devalueerde den
frank, en bracht de welvaart in hé* land te
rug. Wel vreesden enkelen de linksche oriën
teering van zijn politiek, zooals deze o.m. tot
uiting kwam in de z.g. structuurhervormin
gen van den socialistischen minister van fi
nanciën, de Man, vader van het Belgische
Arbeidsplan. Doch voorloopig konden deze te
genstellingen minder tot uitdrukking komen
uit vrees voor de groote vorderingen van het
Rexisme. Léon Degrelle, een man met een
onmiskenbaar redenaarstalent had in de cri
sisjaren de jeugd om zich heen geschaard in
een verwoeden strijd tegen talrijke misstan
den in het Belgische politiek-financieele le
ven: zijn actie bracht heel het land in beroe
ring en de beweging nam steeds grooter om
vang aan, naarmate moest blijken dat zijn
beschuldigingen niet ongegrond waren. Ver
scheidene kopstukken uit het politieke leven
moesten het veld ruimen. Alle misnoegden
sloten zich bij hem aan, de verkiezingen
brachten hem een onverwacht groot aantal
stemmen en hij wierp zich op als de leider
van een beweging, welke veel gelijkenis
toonde met het fascisme. Zoodoende voelden
alle democratisch gezinden de noodzaak zich
achter de regeering te scharen, en toen De
grelle in April 1937 een tusschentijdsche Ka
merverkiezing uitlokte:, raapte de premier
zelve den handschoen op en werd het land
voor de keus gesteld tusschen democratie en
fascisme.
Sap in het geweer.
"Inmiddels had de heer Sap eveneens een
-^-campagne op touw gezet. Min. van finan
ciën in het vorige kabinet samen met dr. van
Zeeland, had hij zich daar een overtuigd voor
stander betoond van de deflatie politiek en
was in conflict gekomen met zijn collega. Hij
had nu gemerkt dat sinds het vertrek van
Van Zeeland van de Nationale Bank, de be
langrijke bedragen aan zijn ambt verbonden,
verdwenen waren niettegenstaande de pre
mier zijn vice-gouverneurschap neergelegd
had en gedurende zijn ministerschap, met
verlof was zonder bezoldiging. Wat was er
met het geld gebeurd? Den 16en Maart ver
klaarde de premier in de Kamer dat hij
„rechtstreeks noch' onrechtstreeks één frank
van de Nationale Bank had ontvangen" en
wees de verdachtmaking van Sap van de
hand; de Kamer bracht den premier een
ovatie en de Katholieke Kamerfractie besloot
in haar verontwaardiging Sap uit haar mid
den te bannen. Kort daarop, in April, had de
verkiezing plaats en werd van Zeeland met
overgroote meerderheid verkozen.
Oud-Minister Sap had het er evenwel niet
bij gelaten. De premier had dus geen geld
ontvangen. Hadden de heeren van de Bank
het dan onder elkaar verdeeld? Hij daagde
dus den secretaris der Kamergroep voor het
gerecht om een debat uit te lokken met het
verrassend gevolg, dat hij in het gelijk werd
gesteld. Opnieuw begonnen de campagnes
van Rexisten en Vlaamsch Nationalisten,
waarbij zich thans een belangrijk deel der
publieke opinie voegde, welke zich niet meer
enkel voor de keuze: fascist of democraat
wenschte geplaatst te zien, doch klaarheid
begeerde. De onrust in het land steeg der
mate, dat minister de Man een enquête in
stelde. In zijn rapport over de Nationale
Bank werden tal van misstanden aan hei-
licht gebracht en niet het minst werd het
publiek getroffen door de omstandigheid dat,
toen in crisistijd werkloozen en oud-strijders
10 pet. korting op hun pensioentje af moesten
staan, de heeren van de Bank zich eveneens
gedrongen voelden hun bezoldiging met 10
ONZE DACEUJKSCHE KINDERVERTELLINC
Oom stopte de auto voor het huis en Thijs liep hard vooruit naar
Dickie. Hij schudde hem hartelijk de hand, maar Dickie was zoo
verbaasd, dat hij geen woord kon uitbrengen.
Oom trad nu naderbij. In de deuropening stond een man,
Maar even later trad deze man op oom Mopperniet af.
ik heb Dickie in den laatsten tijd wat
gezelschap gehouden. Ik vind het erg prettig, dat ik U ontmoet.
Oom Mopperniet lachte. Ik kan me voorstellen, dat Dickie het
haast niet uit kon houden, hier in zijn eentje. Maar nu zijn we weer
thuis, en we blijven voorloopig ook hier!
O, o, o, oom Mopperniet, wat sta je nu raar te praten. Wilde U
thuis blijven? Een lange tijd? Neen hooi-, niets daarvanhet
bosch-vanhou je-maar-stil roept U1
pet. te verminderen. Het geld deden zij even
wel in een potje en verdeelden het aan het
einde van het jaar onder elkaar.
Het „potje".
eet belangrijkste in het rapport was even
wel, dat het bestaan van een ...potje"
werd bekend gemaakt waarin de heeren de
gelden onderbrachten, die uit het gezamen
lijk bezoldigingsfonds overschoten, en ver
deelden, hetgeen overigens wettelijk volko
men geoorloofd was. Nogmaals werd ver
klaard, dat dr. van Zeeland geen geld van de
Bank ontvangen had. Doch nauwelijks was
het rapport uitgereikt, of het publiek las in
het lijfblad van den premier een verklaring
dat hij wel degelijk aanzienlijke bedragen
ontvangen had: uit het „potje". Dus, volgens
hem, niet van de Bank. Dit spitsvondig on
derscheid maakte een onbehagelijken indruk.
Minister de Man, in zijn wiek geschoten, stel
de een tweede enquête in, en algemeen nam
men aan, dat de verhouding tusschen beide
ministers zoo gespannen was, dat een breuk
onvermijdelijk was en de Man premier zou
worden.
Onderwijl had de buitengewone aandeel
houdersvergadering der Nationale Bank
plaats, allerzonderlingste omstandigheden,
waarbij bleek dat de heeren van de directie
er weinig prijs op stelden als zondebokken
te dienen zoodat het duidelijk werd dat van
Zeeland gedurende zijn ministerschap in
1934/1935 aanzienlijke bedragen ontvangen
had. Om de gemoederen te bedaren besloot
de ministerraad de zaak aan het parlement
voor te leggen, waar men zeker was van de
meerderheid: Kamer en Senaat stemden in
derdaad het vertrouwen met overgroote
meerderheid.
Daarmede was de toestand evenwel niet
gered en onderhandelingen over de politieke
successie begonnen allerwege: eenerzijds over
een ruime katholieke concentratie met
Vlaamsch democratische kern, anderzijds
over een socialistisch nationale groepeering.
Nieuwe moeilijkheden.
TïüJiettemïn was de tweede crisis, einde Sep
tember, 'n nieuwe verrassing: zij was uit
gelokt door een démarche van de socialisti
sche ministers en zou, naar het heette, een
poging zijn van minister de Man om het pre
mierschap te veroveren. Daartegen ontstond
evenwel onmiddellijk verzet bij zijn eigen
politieke vrienden: oud-minister van der
Velde was eenige maanden geleden uit het
kabinet van Zeeland getreden wegens mee-
ningsverschil met zijn socialistische colle
ga's. Thans nam hij krachtig stelling tegen
de Man, hetgeen een nieuwe episode betee-
kent in het conflict tusschen het socialisme
op nationalen grondslag waarvan de Minis
ters de Man en Spaak voorstanders heeten te
zijn, waarbij zij den steun zouden ondervin
den van de syndicaten, en tusschen oude
doctrinairen gesteund door de jongeren. Van
der Velde eischte met klem voor de Partij
het recht op zelfs een eventueelen kabinets
formateur aan te wijzen, terwijl de heer K.
Huysmans waarschuwde tegen „personen
welke te vlug eerste-minister willen worden."
Voorloopig was de zaak weer beslecht en even
plotseling als de crisis verschenen was, was
zij weer van de baan. Het was duidelijk, dat
men vooreerst genoegen moest nemen met
een regeering-van Zeeland, „mét of zónder
den heer van Zeeland". En zoo'is het ten slotte
gegaan. Dezer dagen is de premier voor een
maand op reis gegaan en gedurende zijn af
wezigheid zal minister de Man hem ver
vangen.
Hollandsch ingenieur in Rusland
veroordeeld.
Voor vijf jaar naar Siberië
verbannen.
Omtrent de aanleiding is niets bekend.
Sedert eenige dagen vertoeft bij familie
leden te Delft, de echtgenoote van den geruï-
men tijd geleden te Moskou om onbekende
redenen gearresteerden Nederlandschen in
genieur W. de Wit.
Tastte men, wat betreft de motieven tot
deze arrestatie ten onzent volkomen in het
duister, ook mevrouw De Wit, bij" wie wij ons
om inlichtingen dienaangaande vervoegden,
verklaarde, voor een volkomen raadsel te
staan.
Ir. De Wit, die aanvankelijk in Duitschland
een werkkring had gehad, was in 1929 naar
Moskou gegaan, waar hij te wérk gesteld werd
bij de „Santech Montage", een sanitaire trust.
Tot eind 1936 is hij daar werkzaam geweest
en men mag uit dit langdurige verblijf dus
wel de conclusie trekken, dat hij zich in geen
enkel opzicht heeft schuldig gemaakt aan
handelingen, die den Russischen staat direct
of indirect zouden kunnen benadeelen. Groot
was dus de verrassing, toen op 5 November
van het vorige jaar de Gpoe zich met een be
vel tot huiszoeking en een, tot inhechtenis
neming ten huize van ir. De Wit vervoegde
en hem arresteerde. Na een vooronderzoek van
8 maanden kreeg mevrouw De Wit den 29sten
Juni, j.l. bericht, dat haar echtgenoot „op ad
ministratieven weg" was veroordeeld tot vijf
jaar verbanning naar Siberië.
De kennissenkring van het echtpaar De Wit
was zeer beperkt en de behandeling, die men
genoot, liet niet te wenschen over. De ver
oordeelde heeft, zoo werd ons verzekerd, in
geen enkele richting politieke activiteit ont
wikkeld, al is hi het vanzelfsprekend, dat hij,
als ontwikkeld mensch, belang stelde, in wat
om hem heen gebeurde. Ook in Duitschland
en Nederland heeft hij zich steeds van eiken
politieken strijd afzijdig gehouden.
Wanneer men tenslotte dan nog bedenkt,
dat mevrouw De Wit geheel ongemoeid werd
gelaten en eerst kort geleden vrijwillig, zon
der bepaalde pressie van de zijde der regee
ring Moskou verliet, wordt de affaire er niet
helderder op.
Hoe de toekomst zich verder t.a.v, deze ver
oordeeling zal ontwikkelen, staat ïntusschen
weinig vast en tot nu toe heeft zich evenmin
iets voorgedaan, dat in de richting van een
oplossing ten gunste van onze landgenoot
Uittreden uit de N. S. B. duurt
voort.
De heer F. K. Grotjohann te Bussum. kring-
leïcier. conrector en rector der gewestc'ijke
opleidingsschool in zijp streek en dictricts-
leider van de „vorming" in het Gooi heeft
ook voor het lidmaatschap der N.S.B be
dankt.
