Haarlem's Dagblad
Het Gasmaskerkind.
„Brederode" tennissen
SPORTHUIS „HAARLEM" N.V.
KH ELI MI'S
Fa. VAN BASTEN
Eetkamers vanaf 225.-
Ei, Zeeslang!
Inhoudsopgave
55e Jaargang No. 16668
Uitgave Lourens Coster, .Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algera. Drukkerij N.V.
Bureaux: Croote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
TelefoonDirectie 13082, Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14S25. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM
Zaterdag 23 October 1937
Abonnementen per week f0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f3.25. franco per
post f3.55. losse nummers 6 cent per ex.
Advcrtentiëni 1-5 regels f 1.75. elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regeL
Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60, elke
regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek.
Hebt u die foto bekeken van dat kleine
jongetje in Engeland, dat oefende met een
gasmasker? Gisteren was dat te zien in onze
fotopagina. Bij liet jongetje stonden een me
neer die erom lachte en een tweede meneer
die er een beetje treurig naar keek. Dat gaf
de heerschende opvattingen over deze zaak
heel aardig weer. Eigenlijk had er ook nog een
derde meneer bij moeten staan, die een ver
ontwaardigde of wanhopige houding aannam.
Maar dan op een afstand, want die meneer,
hoewel hij bestaat, is in de minderheid en kan
den bewapeningswedstrijd niet stoppen. Mis
schien heeft hij er inderdaad gestaan maar
heeft de fotograaf hem er niet op kunnen
krijgen, omdat hij te ver weg was.
Wat het jongetje betreft: het was net een
aangekleed varken op zijn achterste pooten.
Volwassenen met gasmaskers lijken daar ook
op, zooals u allemaal nu wel hebt waargeno
men. Maar die lijken op heele groote varkens.
Dit jongetje was maar een big. Wie weet welk
een aardig, frisch, open gezichtje er achter
die varkenssnuit verborgen zat. Dat moet u nu
niet als weeë sentimentaliteit beschouwen,
maar we zien toch allemaal graag frissche,
onbezorgde jeugd, nietwaar? U zoowel als ik.
Nu, achter zoo'n varkenssnuit verdwijnt die.
Er rest alleen een big op zijn achterste pooten.
Dat is toch jammer.
's Avonds las ik thuis de Nieuwe Rotter-
damsche Courant en die had ook een foto van
dezelfde gebeurtenis. Twee kleine aangekleede
varkentjes op schommeltjes, met twee ver
pleegsters erachter, die hen in beweging zet
ten. Merkwaardigerwijze lachte ook hier de
eene volwassene terwijl de andere er een
beetje treurig naar keek. En op den achter
grond stond een echt jongetje, zonder var
kenssnuit dus. Maar het was maar vaag zicht
baar, een soort kleine schim, net alsof het al
tot het Verleden behoorde. U weet wel: dat
Verleden waarin wij kinderen waren en op
groeiden in onbevangen vertrouwen in de we
reld en in de groote menschen die alles wisten
en zoo goed voor ons zorgden.
De kleine varkentjes zullen dit vertrouwen
verliezen met hun varkenssnuit.
U moet mij goed begrijpen: ik ben niet te
gen het toepassen van maatregelen tot lucht
bescherming. Ik zou mij niet graag verzetten
tegen iets, dat misschien de redding van een
groot aantal menschen en in de eerste plaats
van onze kinderen zal mogelijk maken. Maar
ik maak propaganda tegen den duivel van
den oorlog, wiens nieuwe bewapenings-succes
en - wiens jongste zegepralen, op vrouwen en
kinderen behaald, tot zulke afweermaatrege-
len nopen.
Wij heeten te leven in de Eeuw van het
Kind. Nimmer tevoren is zooveel aandacht aan
de vraagstukken van zijn opvoeding en vrije
ontwikkeling besteed. Er zijn bibliotheken
vol over geschreven. De psychologen en pae-
dagogen hebben alle gevaarlijke leeftijden
onthuld, de moeilijkheden van de puberteits
jaren uiteengerafeld, waarschuwingen aan
ouders en opvoeders gegeven. De hygiënisten
hebben zich uitgeput in het scheppen van ge
zonde levensvoorwaarden. De architecten heb
ben in overeenstemming daarmee ideale scho
len gebouwd. Enzoovoorts. Sinds vele jaren
slooft men zich uit voor het kind op allerlei
nieuwe wijzen. En geleerde psychiater's heb
ben alom de gedachte ingang doen vinden,
dat de indrukken en ervaringen der jeugd van
het hoogste belang zijn voor het welzijn van
den volwassene.
In deze sfeer komt,nu het gasmasker zijn
gezellige intrede maken en daarmee wordt de
boel weer achteloos in elkaar getrapt. Want
verbeeldt u nu maar niet, dat het dragen van
een varkenssnuit geen invloed op den zoo
ontvankelijken kindergeest zal hebben. Dat
gaat niet! Daarvoor hebben wij teveel geleerd
in den laatsten tijd.
En het kind zal vragen ook. Het zal willen
weten waarom het gevaar loopt. Het zal zich
verwonderen over den modernen heldenmoed.
In onze jonge dagen zag de heldenmoed er
wel veel logischer en begrijpelijker uit. Ik zie
er nu erg tegen op, hem aan mijne jeugdige
zonen te moeten verklaren, vooral als zij pas
op school het een en ander over den ridder
tijd hebben geleerd. Het zal mij niet lukken.
U ook niet.
Het Engelsche geval is natuurlijk alleen
maai- een voorbode. Straks krijgen we het
zelfde hier.
Ik vrees dat de Eeuw van het Kind uit is.
Arm Kind.
R. P.
EENHEID DOOR DEMOCRATIE
De afdeeling Haarlem van de Nea. Bewe
ging voor Eenheid door Democratie houdt 3
November haar jaarvergadering in de Kroon
zaal „Brinkmann", Groote Markt.
Er moet een verkiezing van vier bestuurs
leden plaats hebben, wegens periodiek aftre
den van mej. A. Veltman; mevr. J. W. van
ReeRutgers; en de heeren M. J. F. Ehr-
becker en J. G. Schönau, waarvan de tweede
en vierde zich niet herkiesbaar stellen.
Tevens zal een definitief voorzitter moeten
worden gekozen, voor welke plaats zich bereid
rklaard heeft, dr. J. W. Berkelbach v. d.
oprenkei.
Dr. Th. J. G. Locher uit Den Haag zal in die
vergadering een lezing houden over Masarjjk.
Dr. Locher heeft een studie gemaakt van
Masarijk's persoon en zijn werkzaamheden
en heeft Masarijk ook persoonlijk gekend.
AisdelVikietkmt...
llli!l!lll!lll!!IIIIUIin!linill!!!l!lllll!l!U
Blijft fit, door op zon
nige degen te tennissen
en U is goed getraind
voor den zomer!
KOST HAAST NIETS. U neemt een abonne
ment van f5.en dan kunt U in Oct., Nov.,
Febr. en Maart zooveel en zoolang spelen als
U maar wilt, eiken dag weer, ook op ZATERDAG
en ZONDAG.
Telefoon 12215
(Adv. Ingez. Med.)
(Adv. Ingez. Med.)
Bescherming van radio-ontvangst
wordt overwogen.
Wettelijke regeling in voorbereiding.
De minister van Binnenlandsche Zaken
heeft, naar de Tel. verneemt, in overweging
de indiening van een wetsontwerp tot be
scherming van de radio-ontvangst.
Het desbetreffende voorontwerp is geba
seerd op het rapport, dat de commissie-
Schönfeld in 1936 heeft uitgebracht en
waarin zij een reeks voorstellen heeft gedaan
om de radio-ontvangst belangrijk meer
storingvrij te maken.
Volgens de ontworpen regeling zullen drie
luisteraars over storing bij radio-ontvangst
van de Nederlandsche stations kunnen kla
gen bij de hiervoor bestemde afdeeling van
den technischen dienst der P.T.T.
Er bestaat thans reeds een radio-controle
dienst onder leiding van den heer G. Em
merik, technisch hoofdambtenaar van het
hoofdbestuur der P.T.T. doch deze ontbeert
bij zijn werk wettelijke basis en veelal drin
gend gezag.
De ontworpen regeling bevat volgens het
blad. een aantal storingnormen en voorschrif
ten, waaraan electrische toestellen zullen
moeten voldoen. Op een in te stellen com
missie van advies zal tevens hooger beroep
open staan van beslissingen van den Radio-
Controle-dienst.
ZESDE LANDDAG VOOR HET NEDER
LANDSCHE ECONOMISCHE ONDERWIJS
Inleiding van dr. S. Elzinga.
In het Amstel-Hotel te Amsterdam werd
heden onder leiding van den heer dr. H. Roos,
voorzitter van het nationaal bureau voor on
derwijs op economischen grondslag, de zesde
landdag voor het Nederlandsch Economische
Onderwijs gehouden.
In zijn openingsrede wees de voorzitter op
punten van overeenkomst en van verschil
tusschen dezen zesden landdag en vorige
landdagen. Gebleven is de onderlinge samen
werking, waarvoor dr. Elzinga den weg heeft
bereid door de stichting van het Nationaal
Bureau. Er is ook overeenkomst in een ge
voel van onvoldaanheid over de bereikte re
sultaten voor bepaalde schooltypen of leer
vakken. Verschil is er door het ontbreken
van bekende figuren uit het economisch on
derwijs, die gestorven zijn in de verwachting,
dat het nieuwe wetsontwerp in veilige haven
zou worden gebracht, Spr. bracht hulde aan
de dragers van een hoog ideaal. Verschil is er
verder in „het wettelijk dak". Met de nieuwe
wettelijke regeling is een nieuw beginstadium
bereikt. Het openen van ruime gezichtspun
ten naar aanleiding dezer regeling zal dezen
landdag aan beteekenis doen winnen. Over
onvoldoende vervulde persoonlijke wenschen
kan beter worden gezwegen.
Na de openingsrede hield dr. S. Elzinga. in
specteur van het middelbaar onderwijs in de
derde inspectie te Haarlem een inleiding over
,De perspectieven van het maatschappelijk
onderwijs in verband met de Middelbaar-
Onderwijswet 1937".
De schilderes Do Struick du
Moulin overleden.
Na een zeer korte ongesteldheid is in den
nacht van 21 od 22 October mejuffrouw Do
Struick du Moulin te Aerdenhout overleden.
Deze fijnzinnige schilderes mocht zich de
laatste jaren in een groeiende waardeering
van haar kunst verheugen. Zij was een stille-
in-den-lande, een teruggetrokken natuur,
wars van iedere poging naar een gemakkelijk
succes, en vervuld van een overgroote be
scheidenheid, waardoor zij zich vaak te veel
op den achtergrond hield. Maar haar werk,
dat in de diepte wortelt, zuiver en eerlijk is,
fijn en van een ingetogen kracht, heeft toch
de aandacht getrokken en vastgehouden.
Het is een soort, dat men begeert te bezit
ten. Het vond zijn weg in de woningen van
kenners. Ook de vermaarde collectie Koenigs
zal in een werkstuk de herinnering bewaren
aan deze te vroeg gestorven kunstenares, die
zoo fijn van geest was.
Zij was lid en bestuurslid van de Soropti-
mistclub .Haarlem en Omstreken" en het
lustrum van verleden jaar gaf aanleiding
tot het vervaardigen van haar Schimmenspel
„De Soroptimisten door alle eeuwen". Dit
spel. waaraan mejuffrouw Struick du Moulin
met ware bezieling heeft gewerkt en is blij
ven werken, ter uitbreiding, bracht ieder
die het zag in verrukking. Zij was een trou
we, hartelijk Soroptimiste, die in haar club
zeer gemist zal worden.
De begrafenis is vastgesteld op Maandag
25 October, te half twaalf, op de begraaf
plaats Oud-Eik en Duinen te 's-Gravenhage.
A. H. LOEFF-BOKMA.
MANNENKOOR „CAECILIA" HERDENKT
DR. BROESE VAN GROENAU.
Op de repetitie van bovengenoemd koor
werd het overlijden van dr. Broese van Groe-
nou, in leven voorzitter der Kon. Liedertafel
„Zang en Vriendschap" herdacht.
De 2e voorzitter, de heer J. A. Dal schetste
in treffende woorden de beteekenis van den
overledene voor den mannenzang in het al
gemeen en voor de Liedertafel in het bijzon
der, waarna de leden van het koor bij opstaan
dr Broese van Groenou herdachten.'
PERZISCHE TAPIJTEN
in uitgelezen collectie! Zichtzending op aanvr.
KUNSTHANDEL REEKER
Wagenweg 102 Telefoon 14011
(Adv. Ingez. Med.)
Groote Houtstraat 155 - Telefoon 11159
(Adv. ingez. Med./
(Een Engelschman heeft uit oude
kronieken opgemaakt, dat het ei
van de zeeslang rood moet zijn.)
Dus als gij op uw wandelingen
Langs 't strand met vrouw (of man) en kind,
Naast andre aangespoelde dingen,
Een rood eivormig voorwerp vindt;
Schop er niet onverschillig tegen.
Zeg niet alleen maar vaag: Ei! ei!
Ai komt het u wat ongelegen,
Neem 't op en loop het niet voorbij.
Leg het dan thuis in een couveuse,
Zoo'n apparaat is niet zoo duur,
Ga eiken dag geregeld neuzen,
Ik zou zoo zeggen: om het uur.
Dan kan het, dat na zooveel weken,
Of ook misschien eerst na een jaar.
Ben zeeslang uit de schaal komt breken,
Dan is uw toekomst voor elkaar.
U moet het aan zoo nauw niet nemen,
Hoevsel geduld het heeft gekost.
Want een der brandendstè problemen,
Der menschheid hebt gij opgelost
Het kan natuurlijk ook gebeuren,
Dat er totaal niets mee geschiedt,
Daar moet u dan maar niet om treuren,
Verloren is uw moeite niet.
U hebt dan recht om lid te worden,
Zelfs zeer vooraanstaand lid misschien,
Der welbekende menschenorde,
Die haast de zeeslang heeft gezien.
P. GASUS.
JAGER GERLINGS
Spaarne 86 Tel. 10112
(Adv. Ingez. Med.)
Gouden Jubileum van den Bond
van Gem. Zangvereenigingen.
Officieele ontvangst ten stadhuize.
Ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan
van den Bond van Gemengde Zangvereeni
gingen vond hedenmorgen te 11 uur een of
ficieele ontvangst ten Stadhuize plaats van
het Bondsbestuur en de afgevaardigden.
De loco-burgemeester, de heer W. J. B. van
Liemt ontving de gasten in tegenwoordig
heid van den heer M. A. Reinalda, wethouder
van Openbare Werken en Mr. Th. A. Wesstra.
gemeente-secretaris.
De loco-burgemeester heette het hoofdbe
stuur welkom in de stad Haarlem.
Haarlem is altijd een centrum geweest
waar de zangkunst op uitnemende wijze werd
beoefend. De keuze van Haarlem als plaats
van samenkomst om het gouden jubileum te
vieren is dan ook zeer gelukkig, aldus spre
ker.
De heer A. Koning, voorzitter van het
Hoofdbestuur dankte den loco-burgemeester
voor den hartelijken ontvangst.
Dat het Haarlemsch gemeentebestuur de
kunst een warm hart toedraagt wordt oor
ons warm gewaardeerd.
Spreker roemde ook het prachtige, stede
lijk orkest dat ook hier in Haarlem kon blij
ven bestaan. Moge Haarlem steeds voort
gaan met op deze wijze het cultureele en in
het bijzonder het muziek-leven te steunen.
Hedenmiddag wordt een huishoudelijke
vergadering gehouden terwijl het bestuur
van 3.30 tot 5 uur in restaurant Brinkmann
een receptie zal houden.
Het woord is aan.
St. Hieronymus:
Als uit de ivaarheid een
beleediging voortkomt, is het
beter, dat de beleediging
komt, dan dat de waarheid
verborgen bleef.
(Adv. Ingez. Med.)
WREEDE JONGEN.
Hoe noodzakelijk het is dat de politie in
den Hout surveilleert, is van de week weer
gebleken. Een twaalfjarige jongen strooide
daar voedsel om vogels tot zich te lokken.
Als dit gelukt was, nam hij een catapult en
schoot op de diertjes. Zoo heeft hij er ver
scheidene gedood en aangeschoten; de laat
ste draaide hij dan den nek om. Gelukkig
werd dit gezien door een politie-agent. die
hem vroeg waar hij de doode vogels liet. De
jongen wees hem een plaats in het kreupel
hout, waar de agent inderdaad een leven-
looze lijster en musch vond.
De politie heeft de ouders en den onder
wijzer van den jongen onderricht, die hem
ernstig over zijn wreede daad hebben on-
derhouden.
TENNISSEN OP „EINDENHOUT"
kost op weekdagen ƒ0.80 en op Zondagen ƒ1.-
per uur. Het tennispark is GEOPEND tot
EINDE NOVEMBER en per telefoon te be
reiken onder No. 17997. Verdere inlichtingen
SPORTHUIS „HAARLEM" N.V.
GROOTE HOUTSTRAAT 123
TELEFOON 12215.
(Adv. Ingez. Med.)
HEDEN: 28 PAGINA'S
pag.
R. P.Het gasmaskerkind 1
De Tweede Kamer geeft haar mee
ning over de Rijksbegrooting 3
Zes September 1938 wordt een na
tionale feestdag in verband met
het 40-jarig r eg eeringsjubileum
van H.M. de Koningin 3
Het nieuwe schip van de „Nederland"
krijgt den naam Oranje3
De minister overweegt nog ten aan
zien van den brandstoffentoeslag. 3
P. v. d. Hem: De symbolische terug
trekking van de vreemde strijd
krachten uit Spanje 3
Op de Londensche non-interventie
commissie zijn nieuwe moeilijk
heden gerezen 4
In Dantzig is een „politieke Gods
vrede" afgekondigd 4
Beb VuykIn het laatste huis van de
wereld 5
Jules KammeijerBlijft Fit5
Dr. M. Euwe: Offersymphonie in de
zesde partij6
C. J E. Dinaux: Zonderlinge levens. 7
J. H. de Bois: Litteraire Kantteeke-
ningen 7
Bioscopen 8
K. de Jong: Doopsgezind. Zangkoor
Haarlem en Schoten's Chr. Gem.
Koor 8
Financieel-Economisch Weekover
zicht: Amerikaansche financiecle
belangen tegen eenige interventie
in het buitenland9
J. H. de Bois: Winteravondfeesten. 15
Z-sEen lange winteravond en een
goed boek16
P. Gasus: Vooruitzicht 16
A. Fabcr: De winter van het leven. 17
T. G. De bonte kraaien zijn er weer. 18
A. Roland Holst: Een winteravondval. 19
A. van Mannekus: Het is herfst19
Tocht door Noord Transvaal20 en 21
v. O.: Amateurfotografie22
Ben Korsten: Het was in den herfst. 23
Boekbespreking: Het scheidende
jaar" 23
L. S.: Bloemen in den winter24
J. B. Schuil over Cabarets te Am
sterdam 25
Het eerste piaatwalswerk in Nederland wordt thans gebouwd op de terreinen
naast de Hoogovens te IJmuiden. Een overzicht van het graafwerk ten behoeve
van de betonnen fundeering.
E. E. J.P.De mode met zijn kleu
rige perikelen26 en
K. de Jong: Wintermuziek
De Burgerlijke Stand van Haarlem.
-Q>
