keurig*
I
m
WeutiM U
Autoruiten
Autoruiten
Autoruiten
VanBeem's
FORTGENS ZOO
LLOYD
De bonte kraaien zijn er weer
Inderdaad,
Gr. Houtstraat 36
KONINGSTRAAT 14
EEN HOEKJE
BOARD
Amsterdamstraat 25
„U NITAS"
LAST VAN UW
JeannetteT riwaks
ZATERDAG 23 OCTOBER 1937
HA ARE EM'S DAGBL'XD
die jas staat je keurig
waar heb je die
op den kop getikt.
In MAGAZIJN
NEDERLAND, ik
koop er al tijd en slaag
er steeds tot volle
tevredenheid ook
voor mijn jongens
'degelijk en betrouwbaar
horloge of uurwerk?
Geen beter adres dan
HAARLEM - TELEFOON 10540
Goud - Zilver - Juweelen
en Uurwerken. Billijke prijzen
Volle garantie
■9
Speciaal
9
aparte.
9
siecadCH
UIT EEN VZ\|N„D J K\5TÏ2/^ 3
TOONZALEN
SPAARNE 65 HAARLEM TEL.14S50
I kunt U verfraaien
I door toepassing van
Het geeft een war
me sfeer, isoleert
tegen koude en
warmte, wordt ge
makkelijk aange
bracht en.... is
zéér billijk.
Inlichtingen en
prijzen bij
Fijn Hout en Tripl. Handel
F.C.J.BEERKENS
BURGWAL 7688,
Tel. 10510, Haarlem.
worden door ons geleverd in
alle soorten en maten.
worden door ons, zoo noodig
direct, vakkundig ingezet.
zijn bij ons in een groote
sorteering voorradig, en
zeer laag in prijs.
GLASenVERFHANDEL
hoek Vooruitgangstraat
TELEFOON 14809
OeWed. J.Leupen enZoon
Haarlem Opgericht 1816
Gummiwaren
Irrigators, Breukbanden, Elas
tieken kousen, Patent Genees
middelen, Nieuwste modellen
Vrouwenspuiten.
Te Haarlem uitsluitend
gevestigd
ZIJLSTRAAT No. 91
TELEF. 17087
TEGENOVER HET STADHUIS
Vraagt gratis Prijscourant.
VINKEN, KNEUEN enz.
tegen SPOTPRIJZEN bij
fa. A. C. v. NIKKELEN
KUIJPER.
DOELSTRAAT 18 Tel. 12518
BIJ VEKO
SLAAGT U
ZIJLSTRAAT 98
ONZE TOONZALEN zijn voor PARTICULIEREN te bezichtigen van
85 uur n.m. Gehee! vrijblijvend kunt U bij ons de nieuwste creaties
bewonderen, echter NIET KOOPEN. Daarvoor kunt U uitsluitend terecht
bij de verschillende magazijnen hier ter stede of elders.
WIJ HELPEN!
Sup.naior Inst. voor Voetverz.
Gedipl. Voetspëcialiste
Jitsluitend Raamvest 13 B
HAARLEM - TELEFOON 14519
Attesten H.H. Doctoren ter
inzage. LET OP DE ETALAGE!
Paddenstoelenrijkdom
in het Kennemerduin
ALS een matglazen stolp staat de mist
om ons heen, op dezen vroegen herfst
morgen, ons gezichtsveld begrenzend,
de geluiden van de wereld daarbuiten
ver houdend en ons dwingend tot concen
tratie op de dingen daarbinnen en op ons
zelf.
Vochtig glanzen de oranje bessen van den
duindoorn tusschen het mat-grijsgroene loof.
Roerloos staan de berken met hun ijle tak-
werk, waaruit de herfstwind reeds zoo me
nig gouden blad heeft geroofd. Een bonte
kraai onze eerste in dit seizoen zwart
silhouet in den nevel, breekt zich door den
wand van onze gevangenis, roeit met tragen,
doodmoeden vleugelslag langs ons heen en
verdwijnt weer in de oneindigheid. Zijn rauw
gekras scheurt de stilte een oogenblik van
een. Dan legt zij zich weer als een zware
donzen deken over het duin.
Maar langzaam wijken de muren van onze
gevangenis terug. Ergens boven in den grij
zen koepel verschijnt een lichtplek. De wind
steekt op, schudt dikke droppels uit de kro
nen der dennen, die met felle tikken op onze
regenjassen stuk spatten of tergend lang
zaam langs je rug naar beneden loopen, als
ze juist tusschen de jaskraag terecht kwa
men.
De zon breekt door
Dan scheurt de wind den mist aan flarden.
De zon vindt een weg door een breeden
kier en giet haar gouden licht over het duin.
Behagelijk dat zonnetje, na de kilte van
den mist.
De horizon wijkt naar de verten. Helder
staan de berken in het klare licht van den
herfstdag. Spinnenwebben hangen tusschen
het kreupelhout, bepareld met zilveren wa
terbolletjes die hen omtooveren in kleine
kunstwerken.
In den top van een zeeden zit een bonte
kraai te krassen. Winters klinkt de schorre
roep over het duin. In April zijn zij wegge
trokken, over de oevers van de Elbe, waar zij
hun jongen groot brachten in een hoogen
peppel, of een stevigen den.
Mooie, forsche parasolzwammen.
Maar nu zijn zij weer teruggekeerd, de
bonte rakkers, in breede scharen, voortrek
kers der talrijke legioenen trekvogels en ze
gedragen zich alsof ze nooit weg waren ge
weest j
In het berkenbosch
We komen in een dier oude berkenbosch-
jes, waaraan het Kennemerduin nog zoo
rijk is en een bijzondere bekoring ontleent.
Op de gegroefde stammen prijken de lever
kleurige waaiers der berkenzwammen. In
alle stadia van ontwikkeling vinden we ze,
.kleine witte bolletjes, juist uit de schors ge
barsten, die uitgroeien tot fraaie, roomkleu
rige waaiers en allengs donkerder worden,
om tenslotte geheel te verdrogen en te ver
kleuren, doch nog jaren kunnen blijven zit
ten.
Men heeft die zwammen wel het geleidelijk
verdwijnen van den berk uit ons duinland
schap en van onze heidevelden willen verwij
ten. Anderen gaven, wat de duinen betreft,
de verlaging van het grondwaterpeil door de
waterleidingen de schuld. Hoe dit zij. we
vinden tal van omgevallen stammen, waar
uit de berkenzwammen overal te voorschijn
komen. Maar nooit vinden we hen op een
levenden, gezonden berk. Want zelfs als de
boomen, waarop we de berkenzwammen aan
treffen nog overeind staan, dan is toch dui
delijk te zien, dat ze niet heelemaal gezond
meer zijn. i
Nu is het natuurlijk maar de vraag of de
berken eerst ziek worden, b.v. door de droog
te. en dan pas aangetast worden door de
berkenzwammen, dan wel of ook gezonde
boomen besmet worden doch de zwammen
die het vruchtlichaam zijn van het onder
den bast vertakte mycelium pas te voor
schijn komen als de boomen bijna of reeds
geheel dood zijn.
Hoe dit ook zij, de berkenboschjes
in onze duinen, waar in den zomer
de wielewaal zijn melodieuzen roep
laat weerklinken en de fitissen in de
wuivende kruinen hun wondermooie
liedje brabbelen, waar de groote
lijster zijn nest bouwt in de vork
van twee zilveren stammen en de fa
zant zit te broeden onder het groene
scherm van de kardinaalsmutsjes,
waar in den herfst een schat van
paddenstoelen uit den grond op
schiet en in den winter eiken avond
duizenden kraaien komen slapen,
vormen een karakteristiek onderdeel
van dit landschap, dat niet mag
verdwijnen, omdat het er bij behoort
en het Kennemerduin zonder die
berken iets van zijn aantrekkelijk
heid zou missen.
Paddenstoelen rijkdom
Nü is het herfst. Overal zijn de padden
stoelen tusschen het dorre blad opgescho
ten. Daar staat een groepje sierlijke vliegen-
zwammen, de knalroode, met witte kandij
klontjes bestrooide hoeden zwierig op de
blanke stelen, prachtig contrasteerend met
het donkere groen van het haarmos en het
goudgeel der derre berkenblaren.
Zij behooren tot de iberuchte familie der
amanita's, de vergiftigste paddenstoelen van
ons land, waarvan we hier nóg enkele ver
tegenwoordigers vinden.
Want die zwavelgele paddenstoelen, met
bruine schilfers op den hoed, is de gele
knolamaniet, waarvan de giftigheid niet pre
cies vaststaat, en enkele meters verder vin
den we een forschen, wel twee decimeter
hoogen paddenstoel, waarvan de hoed licht
olijfgroen gekleurd is, zonder schilfers en de
voet door een ruim vlies omsloten wordt. Dat
is de beruchte groene knolzwam (amanita
phalloïdes), waarvan het gif reeds menig
onervaren paddenstoelenzoeker het leven
heeft gekost en een kleine hoeveelheid al
voldoende is om een volwassen mensch te
dooden.
Maar ook minder lugubere gestalten vin
den we hier, fraaie berkenboleten. het sma
kelijke eekhoorntjesbrood, sierlijke my-
cena's, mooie paarse ridderzwammen en
groote, forsch parasolzwammen, waarvan we
zoowaar een fraaien heksenkring ontdekken.
Uit het berkenbosch je komen we op een
met helm begroeide vlakte, oogensehjjnlajk
kaal, maar zelfs hiér vinden we tusschen de
lange gele halmen, een' groepje paddenstoe
len, die tot de interessantste vertegenwoordi
gers van het zwammenrijk behooren.
O p een geperforeerden steel, die oprijst' uit
een aardappelvormigen knol, dragen zij
kleine gerimpelde kapjes. Het zijn de won
derlijke stinkzwammen, doch een soort, die
we alleen in de duinen aantreffen, en haar
naam geen eer aan doet, want van den stank
valt hier niets te bespeuren. Graven we den
knol uit. dan zien we, dat deze rose en sterk
gerimpeld is. Een duidelijk verschil met de
beruchte stinkzwammen onzei^ loofbosschen,
met haar pénétranten aasgeur.
Reeds in de 16e eeuw werd deze zwam be
schreven door den Hollandschen geleerde
Hadrianus Junius eigenlijk heette hij Arie
de Jong. maar dat was voor een geleerde van
die dagen niet mooi genoeg die haar phal
lus imperialis doopte, wat „keizers-stink-
zwam" beteekende. Thans heeft men haai
den naam „phallus iosmus" toebedeeld, wat
zooveel beteekent als „stinkzwam-die-naar-
viooltjes-riekt", wat eigenlijk ook weer niet
precies in overeenstemming met de waarheid
is, maar er toch nog net mee door kan. Een
merkwaardige verschijning in de toch al zoo
wonderlijke zwammenwereld!
Prachtige herfstkleuren
We zijn de vlakte overgestoken en
beklimmen een hoogen duintop, waar
we een prachtig overzicht hebben
over het duinlandschap. De herfst
heeft het duin met de mooiste kleu
ren getooid, die hij maar op zijn
palet had. Prachtig goud-geel is het
loof der berken, knalrood het blad
der kardinaalsmutjes, heldergroen
plekken de mosplakkaten tegen de
hellingen. En daartusschen vinden
we alle kleurschakeeringen, van het
felste geel tot het diepste rood, van
warm bruin tot fluweelig zwart en ver
weg aan den horizon gaan al die
door de duinen onmerkbaar ver
kleuren over in een wazig mat-blauw
waardoor de duinen onmerkbaar ver
vloeien in het blauw van den herfst
hemel.
Plukjes spreeuwen snorren voorbij, kram'
vogels en koperwieken trekken in kleine
troepjes naar het Zuiden, en hoog. heel hoog
boven ons trekt een buizerd zijn breede
kringen
Herfst in Kennemerland!
Een weelde en rijkdom van kleuren en
schoonheid, waaraan ge niet spoedig uitge
keken raakt.
's Lands wijs, 's lands eer. In Wales be
staat de gewoonte wanneer een paartje van
plan is te gaan trouwen, dat ze een brief
rondzenden met de mededeeling dat ze van
plan zijn te trouwen dus net als bii ons
maar tevens met de mededeeling er Mj dat ze
dan en dan thuis zullen wezen en wie hun
wat belieft te geven, op hun dankbaarheid
kan rekenen, die ze bij voorkomende gele
genheid ook daadwerkelijk zullen toonen.
