Haarlem's Dagblad
Onderhandelaars.
Verraad.
Verkeersverbetering Verspronckweg-Kenaupark
55e Jaargang No. 16673
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N. V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
TelefoonDirectie 13082, Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOiVl EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Vrijdag 29 October 1937
Abonnementen per week f 0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per
post f3.55. losse nummer» 6 cent per ex,
Advertenticn i 1-5 regel» f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regeL
Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en naubod 1-4 regels f 0.60, elke
regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek.
„Of de vooruitzichten zijn hopeloos en dan
geeft iemand toe, öf ze zijn hoopvol en dan
komt iemand in verzet".
Deze opmerking maakt de Manchester
Guardian over de onderhandelingen der am
bassadeurs, die gezamenlijk als de non-inter
ventie-commissie inzake Spanje optreden. En
daarmee kenmerkt het Engelsche blad niet
alleen het werk van deze onderhandelaars,
maar ook dat van alle anderen, die. in de
laatste jaren pogingen hebben ondernomen
om Europa in de een of andere richting op
gang te brengen. Er wordt voortdurend on
derhandeld op deze manier. Sinds jaren en
jaren dreigt er nu oorlogsgevaar. Het is tot
uitbarsting gekomen in Abessinië en in China,
het heeft zich in Europa bepaald tot de uit
barsting van een burgeroorlog in Spanje,
waaraan sommigen „mee zijn gaan doen".
Maar het groote oorlogsgevaar, dat het ge-
heele werelddeel bedreigt en minstens de
herhaling van de slachting van 1914-1918 zou
beteekenen, blijft het werktuig in handen dei-
onderhandelaars en barst niet uit. 's Zomers
is het altijd op zijn ergst en dan, maar soms
ook wel eens in een ander jaargetijde, wor
den de vooruitzichten hopeloos. Dan geeft er
iemand toe. De situatie herstelt zich min of
meer, de een of andere staatsman komt met
een nieuw plan in een rede die een volle week
lang gerucht maakt, de toestand wordt hoop
vol en dan komt er iemand in verzet.
Als niet alleen die gewone mensehen, die
zich gaarne wat sterk uitdrukken in hun mee
ningen, maar ook politici en staatslieden eens
een statistiek voor zich konden zien van het
aantal gelegenheden waarbij zij in de laatste
tien jaar voorspeld hebben dat de toestand
hopeloos resp. hoopvol was zouden zij er ver
steld van staan. En zij zouden tot de niet al te
aangename slotsom komen dat hun voor
spellingen kant noch wal hadden geraakt. Ook
zouden zij wel moeten erkennen, want dat zit
er onmiskenbaar duidelijk in, dat men even
min het internationaal herstel heeft gediend
als tot den oorlog besloten. Men heeft niet
kunnen besluiten Europa op te bouwen, men
heeft evenmin kunnen besluiten het te ver
nietigen. Men aarzelt ergens in het midden en
mist zoowel den moed voor het een als voor
het ander.
Dat is een merkwaardige toestand, die later
als het kenmerk van deze verwarde periode
door den historieschrijver zal vermeld worden.
Misschien zal hij er bijvoegen, dat het oude
Europa karakter miste. Lofspraken zal hij er
zeker niet op houden. Hij zal in elk geval beter
kunnen oordeelen dan wij, omdat hij weten
"zal naar welken kant de balans tenslotte is
doorgeslagen. Want tenslotte zal de balans
móeten doorslaan. Dergelijke situaties hou
den op den duur niet stand. Men kan niet ten
eeuwigén dage in spanning blijven voortleven.
Pessimisten zijn er natuurlijk van overtuigd
dat het tenslotte op oorlog moet uitloopen. Op
timisten voorspellen het tegendeel. Rustige
beoordeelaars, die tusschen deze twee groepen
in staan, beproeven den moed erin te houden
en hun steentje bij te dragen tot het schep
pen van een gezonder sfeer en het zien van
de werkelijkheid, denkend: onze tijd komt wel
weer, we moeten maar blijven pogen naar op
bouw te streven, onze kinderen hebben recht
op onze voortdurende werkzaamheid in de
richting van internationale toenadering. En
veel huiverige lieden volgen maar het liefst
een struisvogelpolitiek en denken er zoo wei
nig mogelijk over, want het is een naar on
derwerp.
Ik vrees dat deze laatste groep zóó talrijk
is dat die het streven in de goede richting het
meest belet. Nog altijd zijn onverschilligheid
en vrees om de moeilijkheden tegemoet te
treden en te overwinnen de slechtste raad
gevers. Hoe groot moeten die in het huidige
Europa wel niet zijn! Het is oneindig krachti
ger en invloedrijker geweest daar thans. Het
heeft andere tijden gekend
R. P.
Rietmat! enfaforiek door brand in
de ascli gelegd.
Brandweer van drie gemeenten aan het
blusschen,
GOUDA, 29 Oct. Door onbekende oorzaak
is vanmorgen brand ontstaan in de rietmat-
tenfabriek van den heer H. Boers te Gouderak.
Het bedrijf wordt uitgeoefend in drie groote
loodsen op een aan den Hollandschen IJsel
binnen- en buitenzijde gelegen terrein, waar
op met eenige rietschelven, waarin de bossen
riet zijn opgetast, ook eenige woningen staan.
Toen het personeel, naar schatting twaalf
man, vanmorgen om zes uur aan het werk
wilde gaan ontdekten zij den brand.
De brandweer van Gouderak, die direct werd
gewaarschuwd, kon het vuur niet meester
worden, zoodat de brandweren van Gouda en
Berkenwoude eveneens te hulp werden geroe
pen. Het vuur woedde over een oppervlakte van
ongeveer tweeduizend vierkante meter.
De drie loodsen en de voorraden bestaande
uit ongeveer 25.000 rietmatten zijn in vlam
men opgegaan. Een der op het terrein staan
de woningen kreeg vuur- en waterschade. De
brandweer slaagde erin eenige boerenwonin
gen, die ernstig gevaar liepen, te behouden.
De schade wordt op ongeveer f 50.000 ge
schat.
De eigenaar is slechts laag verzekerd en niet
verzekerd voor bedrijfsschade.
Tengevolge van den brand is het verkeer
over den dijk langs de Hollandsche IJsel uren
lang gestremd geweest en van Ouderkerk
aan den IJsel af door den Krimpenerwaard
over de gemeente Berkenwoude geleid.
(Een Engelsch professor wil. op
grond van kleinzeerigheid, zwakker
tastzin en gehoor, veelvuldiger
voorkomen van linkshandigheid,
kleurenblindheid en stotteren aan-
toonendat het mannelijk geslacht
inderdaad het zwakke geslacht is.)
Maar zeer geachte hooggeleerde,
Ik had toch niet van ai verwacht,
Wat u zoo roekeloos beweerde'.
Over het sterk en zwak geslacht.
Professor, u maakt mij opstandig,
Zijn uw gehoor en tast ernaar?
Bent u soms kleurenblind, linkshandig
En een kleinzeerig stotteraar?
Hebben de vrouwen geen gebreken,
Die haar verzwakt, zelfs in uw oog?
Of hebt u daar niet naar gekeken,
Toen u aan 't vergelijken toog?
Wij mannen mogen 't spottend zeggen,
Een glimlach op 't bewust gelaat,
Die dient om 't ijlings te weerleggen
Als scherts en dwaze mallepraat;
Wij mogen in onszelf besluiten,
Dat er misschien wat waars in is,
Maar het is als ernstig feit te uiten,
Neen, hooggeleerde, dat is mis.
Er zijn ook vrouwen, die het lezen,
Dat is een ding. dat u vergeet,
Zij zien het straks als feit bewezen,
Door u, als iemand die het weet.
De man is naar geslacht de sterke,
Beheerscht en krachtig als een rots,
Dat moeten wij de vrouw doen merken,
Professor, dat eischt mannentrots.
Toen u uw sexe af ging vallen
En 't zelfbewustzijn zoo vergat,
Hebt u, zeg ik namens ons allen,
Alleen een zwak moment gehad.
P. GASUS.
Courantendruk flauw?
Een bril van KEIP
maaki 'i duidelijker.
Gr. Houtstraat naast Luxox
(Adv. Ingez. Med.)
Smokkelaar bedroog listig de
douane.
Een Amsterdamsche winkelier in Japan-
sche importartikelen stond Donderdag voor
den Amsterdamschen politierechter terecht,
omdat hij op ernstige en geraffineerde wijze
invoerrechten had ontdoken. De man is op 5
September door de douane-beambten ge
snapt toen hij valsche facturen overlegde.
Hierop stonden de prijzen te laag vermeld
en bovendien had de Japansche exporteur
aangegeven, dat de vazen, kommen, beeld
jes etc. ouder dan 70 jaar waren, zoodat ze
noch onder de invoerbepalingen noch onder
de contingenteeringsmaatregelen voor aarde
werk vielen. De rijksexpert, een antiquair,
had de aangehouden goederen onderzocht en
vastgesteld, dat ze hoogstens 40 jaar oud
waren.
Verd. had zich aanvankelijk van den dom
me gehouden, doch tenslotte was hij met de
waarheid voor den dag gekomen. De truc
was met behulp van den Japanschen expor
teur al enkele malen uitgehaald en in totaal
was het rijk voor pl.m. f 400 bedrogen.
Uit de correspondentie tusschen den Hol
landschen koopman en den Japanner bleek,
o.a. nog, dat de knoeierij degelijk was voor
bereid. De Japanner stuurde twee facturen,
de valsche werd aan de douane overgelegd.
Uit de correspondentie kwam voorts vast
te staan, dat het goed inderdaad niet ouder
was dan 49 jaar zooals door den rijksexpert
was verklaard.
De Rijksadvocaat vorderde f 400 boete en
verbeurdverklaring der goederen.
De Officier requireerde een maand gevan
genisstraf voorwaardelijk met een proeftijd
van drie jaar. De vervangende hechtenis
voor de f 400 boete wilde hij op twintig da
gen gesteld zien.
De politierechter vond de feiten hoogst
ernstig doch .hij had medelijden met den
man, wiens zaken den laatsten tijd zeer
slecht gaan. De rechter veroordeelde hem tot
f 150 boete, subs. 20 dagen hechtenis en
een voorwaardelijke gevangenisstraf van
één maand; tevens verklaarde hij de in be
slag genomen goederen verbeurd.
De ter plaatse van
het viaduct in de tee-
kening voorkomende
pijlen geven de vèr-
keersrichtingen aan,
welke in de richtftig
Noord-Zuid v.v. moeten
worden gebezigd. Daar
door wordt de ver
keersafwikkeling zeer
vereenvoudigd.
De nieuw te maken
bruggen ten Noorden
en ten Zuiden van het
viaduct komen lager
dan de bestaande, zoo
dat de hellingen flau
wer worden. Door het
wegnemen van de Pie-
ter Kiesbrug vermin
dert het aantal zij
wegen, hetwelk in het
Kenaupark samen
komt, zoodat de daar
te maken verkeers-
oplossing overzichtelij
ker wordt.
De aanleg geschiedt
geheel op gemeente
lijk terrein. Terrein
van den Raad van
Arbeid is niet noodig
voor dit gemeentelijk
project.
Het te Rotterdam vermiste meisje.
Nog steeds geen aanknoopingspunten
gevonden.
De bekende wichelroede-loopster mevrouw
Klein Sprokkelhorst uit Zeist, die de politie
te Rotterdam belangeloos haar medewerking
heeft aangeboden bij het onderzoek naar het
sinds Vrijdag voor twee weken'uit de ouder
lijke woning aan de Brielsche laan te Rotter
dam verdwenen achtjarige Lijntje Huiser,
heeft Donderdagmiddag samen met de politie
een tocht in de omgeving van Rotterdam ge
maakt, maar ook dit heeft geen aanknoopings
punten opgeleverd, zoodat de politie in deze
zaak nog geen stap verder is.
Naar aanleiding van de bekendmaking in
het extra-politieblad zijn er nog tallooze me-
dedeelingen op het bureau Sandelingenplein
binnengekomen, maar geen enkele inlieh-ne
heeft nog opheldering in deze duistere zaak
gebracht. Inmiddels onderzoekt de politie nog
steeds alle mededeelingen, die eenige steek
houdendheid schijnen te hebben-
Het Wonderlijke Gevonden
Voorwerp.
De eigenaar bekend.
In ons vorig nummer deelden we een en
ander mede over een „wonderlijk gevonden
voorwerp", namelijk een vierriems wherry, die
in den nacht van 22 op 23 October door twee
personen in den Kinderhuissingel was achter
gelaten
Nader vernemen we, dat een politie-agent in
genoemden nacht twee jongens in deze boot
in den Kinderhuissingel zag varen. Hij som
meerde hen, er mee aan den wal te komen. Zij
voldeden aan dit bevel, maarkozen veilig
heidshalve den wal aan den overkant waar
ze uit de boot sprongen en de vlucht na
men. Die jongens zijn onbekend gebleven.
Intusschen is de eigenaar van de boot ko
men opdagen. Het is de leeraar K. aan het
Prinsen Bolwerk. Juist gisteren, toen in ons
blad aan den eigenaar verzocht werd, zich aan
het politiebureau te willen melden, wandelde
hij langs den Koudenhorn en zag daar tot
zijn verrassing de boot liggen. Hij maakte zich
op het politiebureau bekend en is nu weer in
het bezit van zijn wherry, die ligplaats had
in een sloot aan het Prinsen Bolwerk. Er
wordt niets uit vermist.
Op 1 Januari het roode achter
licht
s'-GRAVENHAGE, 29 October: Het komende
nieuwe jaar zal voor vele weggebruikers
nieuwe verplichtingen brengen.
Te hunnen bate worden hieronder de voor
naamste nieuwe voorschriften opgesomd:
Rijwielen.
1. Met ingang van 1 Januari 1938 moet elk
rijwiel bij duister een rood achterlicht voeren.,
dat tevens als reflector is ingericht, tot een
goedgekeurd soort behoort en ten bewijze
daarvan van het rijksmerk voorzien is. Bij
aankoop van een achterlicht lette men ex
dus op, dat daarop het rijksmerk (bestaande
uit het woord „rijkskeur" en een serienum
mer) is aangebracht. Zonder dit kenteeken vol
doet een achterlicht niet aan. de wettelijke
voorschriften.
Het achterlicht moet op het witte gedeelte
van het achterspatbord, en niet hooger dan
60 c.M. boven het wegdek, zijn aangebracht.
2. Rijwielen mogen geen verblindende ver
lichting voeren. Er dient dus voor gezorgd te
worden dat de lichtbundel van de voorlan
taarn schuin naar beneden gericht is.
Automobielen en motorrijwielen.
1. bij ontmoetingen met tegenliggers mat
een motorrijtuig geen verblindende verlich
ting voeren. Er dient „gedimd" te worden, zoo
dra de tegenligger zich binnen de gerichte
stralenbundels van de lantaarns bevindt.
2. De koplantaarn (s) moet(en) zoodanig
zijn ingericht en aangebracht, dat de ge
richte stralenbundel een benedenwaartsche
helling vertoont: bij meting met behulp van
de grijze schijf, op 10 M. afstand vóór de
lantaarn, moet de bovenkant van den bundel
tenminste 10 c.M. lager zijn dan het midden
van het iantaarnglas.
3. Met ingang van 1 Januari 1939
moet (en)
a. de koplantaarn (s) hetzij tot een goedge
keurde soort behooren en ten bewijze daar
van van het rijksmerk zijn voorzien, hetzij
afzonderlijk zijn goedgekeurd.
b. In de koplantaarn (s) (een) gloeilamp (en. i
(wit of geel) zijn aangebracht, behoorende
tot een goedgekeurde soort, en ten bewijze
daarvan van het rijksmerk voorzien.
Het onder a en b bedoelde rijksmerk be
staat uit het woord „rijkskeur" en een serie
nummer.
4. Ook goedgekeurde koplantaarns, waarin
goedgekeurde gloeilampen zijn aangebracht,
kunnen in gedimden toestand nog verblin
den, indien zij niet op de juiste wijze aan
het motorrijtuig zijn aangebracht. Blijken
zij, bij controle op derf»weg, niet aan den in
punt 2 genoemden eisch te voldoen, dan is
men in overtreding, ook indien koplantaarn
en gloeillamp tot een goedgekeurde soort bé-
hooren.
Een overzicht van de stampvolle Apollo-hal te Amsterdam, tijdens de herdenking
van wijlen dr. Abraham Kuyper, welke Donderdag werd gehouden.
MOTORSPORT.
NIEUWE WERELDRECORDS VAN WINKLER
Uit Frankfort a. d. Main: Eerst tegen den
middag kon Donderdag de internationale
recordweek op de autostrada tusschen
Frankfurt a. d. Main en Darmstadt voortge
zet worden, daar tot dan toe een dikke, laag
hangende mist eiken start verhinderde.
Onmiddellijk, nadat de zon was doorge
broken, werden de recordpogingen hervat.
Vandaag was Caracciola aan de beurt met
de gestroomlijnde Mercedes Benz, Het bleek
echter, dat de wagen geen al te groote snel
heid kon krijgen, daar dan de achterwielen
doordraaiden.
Bij de motorrenners moest Henne zijn po
gingen opgeven, daar zijn B.M.W. bij snel
heden van meer dan 250 K.M. steeds ging
slingeren. Ook Ewald Kluge slaagde met zijn
250 cc D.K.W. niet in zijn recordpogingen.
Walfried Winkler was met zijn 175 cc D.
K.W. de eenige succesvolle renner van den
dag. Hij verbeterde drie wereldrecords met
zijn kleine machine, nl. over den kilometer
en den mijl met vliegenden start en over den
mijl met staanden start.
De nieuwe wereldrecords van Winkler in
de 175 cc-klasse zijn: 1 K.M. met vliegenden
start: gemiddelde uursnelheid 164.233 K.M.
Het woord is aan.
Noel Baker:
Dezelfde man, die op een
vurenden mitrailleur zou in
stormen ondanks 99% kajis
dat die hem dooden zou
loopt hard weg van een
hoofdartikeldat hem zeker
geen kwaad en misschien
wel goed zal doen.
(Uit een redevoering op
het pas gehouden con
gres der Britsche af-
deeling van de Inter-
nationale Vredes Cam
pagne.)
(oud record Winkler, gemiddelde uursnel
heid 162.198 K.M.); 1 mijl met vliegenden
start: gemiddelde uursnelheid 164.125 K.M.
(oud record Geiss. gemiddelde uursnelheid
161.068 K.M.)1 mijl met staanden start; ge
middelde uursnelheid 132.183 K.M. (oud re
cord Winkler 125.989 K.M.)
Kon. Liedertafel „Zang en
Vriendschap".
Ter gelegenheid van het 10-jarig bestaan
van het Maandblad van bovengenoemde
Liedertafel, welk Maandblad zich in den loop
der jaren bij haar leden wel zeer populair
heeft weten te maken, werd Donderdag
avond na afloop der repetitie de redactie op
hartelijke wijze gehuldigd.
Nadat de redactie-leden de heeren J. E.
Voet, R. Haverschmidt, C. Warnier en J.
Kuyper Jr. (de heer Wanders was wegens
ziekte afwezig) met hun dames hadden plaats
genomen, sprak de heer Höck de redactie
toe.
Hij schetste de belangrijke taak van een
vereenigingsblad en betuigde tenslotte na
mens de Liedertafel zijn hartelijken dank
voor den verdienstelijken en cultureelen ar
beid dien de redactie gedurende al die jaren
voor het Maandblad heeft willen verrich
ten. Spreker memoreerde de spontane wijze
waarop door de besturen, vertegenwoordigers
de Liedertafel, het van Breemenfonds, de
Propaganda-commissie, het Dames-comité
van het K. van Edenfonds en de Rots in Zee
werd besloten dit jubileum niet ongemerkt
te laten voorbijgaan en tot aanbieding' van
een huldelijk over te gaan, voor de uitvoering
waarvan de heeren J. Lomans, C. N, J. van
Hemert en spreker zelf in een commissie
hebben zitting gehad.
Gevolg gevende aan deze opdracht toog
de commissie aan het werk en als resultaat
was het haar een voldoening den redactie
leden thans een door haar geredigeerd jubi
leumnummer te mogen uitreiken, waarvan
ook den leden een exemplaar zal worden toe
gezonden.
Daarop werd door de heeren Lomans en
van Hemert een wandversiering verwijderd
en vertoonde zich voor het oog van de ver
raste redactieleden een smaakvolle ingebouw
de gedenksteen, welke gedenksteen door de
Kon. Liedertafel Zang en Vriendschap is op
gedragen aan de vijf redactieleden.
Vervolgens werd een keurig uitgevoerde
oorkonde, vervaardigd door den heer Mes,
aan elk redactie-lid overhandigd.
Onder leiding van den directeur Frite
Schuurman werd de redactie van het jubi-
leerende maandblad ten slotte de Toast van
Van Poppel toegezongen.
Hierop nam de heer J. E. Voet het woord
Hij verklaarde mede namens de overige re
dactieleden getroffen te zijn door deze hul
diging, sprak zijn dank uit en hoopte met
zijn mede-redactieleden het Maandblad nog
lang te mogen verzorgen.
Hiermede was deze intieme en treffende
huldiging ten einde en bleef men nog eenigen
tijd gezellig bijeen.
Het jubileumnummer.
Het jubileumnummer van het Maandblad
ziet er natuurlijk extra-verzorgd uit. Het
prijkt met een frisschen kop gedeeltelijk in
roode letters en met de portretten van de
heeren Haverschmidt. Voet. Warnier. Kuyper
Th. Wanders en wijlen den heer Klaar van
Eden. Voorts vonden wii een geestig artikel
van den dirigent Frits Schuurman en waar-
deerende „stemmen uit de Haarlemsche
muziekwereld" van de heeren Karei de Jong,
Jos, de Klerk, Mart. J. Lürzen, Ol. Koop en H.
W. Penaat.
Ook de Propaganda-commissie stond een
bijdrage af. De uitgever van het Maandblad,
de heer O. Th. Dantuma, prijst de aangena
me samenwerking met de redactie, al klaagt
hij ook 'n beetje over te late inzending van
kopy.
HEDEN: 16 PAGINA'S
pag.
De weldadigheidspostzegels zullen in vijf
soorten worden uitgegeven. 3
Gisteren is ter gelegenheid van de Abra
ham Kuyper-herdenking een gedenk
steen in de Vrije Universiteit onthuld 3
Bij de gevechten te Tsjapei zouden hon
derdduizend Chineezen gedood zijn. 4
Sir Arthur Wauchope zal aftreden als
Hooge Commissaris voor Palestina. 4
Franco wil de Spaansche Oostkust blok-
kceren. 4
Hendrik de Man heeft de opdracht tot
vorming van een Belgisch kabinet aan-
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Onderhandelaars. 1
Jhr. dr. J. C. Mollerus: Optimisme voor
den tuinbouw geoorloofd. 3
C. B.Uit het land van den broederkrijg. 3
H. D. Vertelling: Herfst. 5
C. J. Groothoff: De wedstrijd tegen de
Franschen. g
K. de Jong: Liederenavond Lietje van
Vliet en Anthon van der Horst. 6
De Burgerlijke Stand van Haarlem is op
genomen op 13
