Haarlem's Dagblad
DEFENSIE EISCHT BELASTINGVERHOOGING.
Belastingverhooging.
Moedinspreeksters.
Opbrengst op f20 millioen geraamd.
55e Jaargang No. 16677
Uilgave Lourens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N. V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Socndaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon Directie 13082, Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zou- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Woensdag 3 November 1937
Abonnementen per week f 0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f3.25. franco per
post f3.55. losse nummers 6 cent per esc.
Ad verten li ën1-5 regels f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regel.
Regelahonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60. elke
regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek.
De regeering is van plan de nieuwe defensie'
uitgaven althans ten deele te dekken
door belastingverhoogingen, die in totaal
rond twintig millioen moeten opleveren.
Dit staat te lezen in de vandaag verschenen
Memorie van Antwoord en laten de Neder-
landsche belastingbetalers nu maar meteen
het feit aanvaarden ook, want wij ontkomen
er zeker niet aan. De Millioenen-nota heeft
ons al duidelijk gemaakt dat, hoewel de Rijks
inkomsten sterk in de opgaande lijn zijn, de
begrooting voor 1938 er nog heelemaal niet
rooskleurig uitziet. Daar is nog steeds een te
kort op en dat wordt zwaar beïnvloed door de
nieuwe verhooging van de Defensie-uitgaven.
Vandaar belastingverhooging. Men kan er
zich nauwelijks over verbazen: zij was kenne
lijk op til.
Dit neemt niet weg, dat wij haar beteeke-
nis duidelijk dienen te zien. En die beteekenis
is rampzalig. Belastingverhoogingen zijn altijd
impopulair en hebben altijd het groote nadeel,
dat zij de koopkracht van het publiek en
daarmee de welvaart des lands schaden. Maar
op dit oogenblik, nu wij na een crisis van tevo
ren ongekende hevigheid en daarop volgende
lange jaren van malaise de eerste oplevings
verschijnselen beginnen te voelen, is zij na-
deeliger dan ooit. Zij beteekent een rem op de
verhooging van loonen en salarissen de
regeering deelt gelijktijdig mee dat de bud-
getaire toestand geen verhooging van de rijks
salarissen toelaat op de vermeerdering van
de koopkracht, op de welvaart van het zaken
leven, op de vermindering van de werkloos
heid. Alleen de wapenindustrie vaart er wel
bij. In dezen tijd van beginnend-herstel zou
den wij normaliter een vermindering van vaste
lasten althans in het vooruitzicht moeten heb
ben. Het tegendeel is waar. Wij krijgen een
verhooging, met het vooruitzicht dat het daar
in de eerstvolgende jaren niet bij blijven zal,
want er is geen enkel verschijnsel dat een halt
in den internationalen bewapenings-wedstrijd
aankondigt.
In vroeger jaren, toen een dergelijk halt
mogelijk scheen, toen de internationale ont
wapeningsconferentie „op een tijdelijken golf
van gezond verstand" bijeengeroepen werd, is
in deze kolommen met geestdrift gepleit voor
dóórzetten in die richting. Dat geschiedde niet
alleen op „humanistische" motieven, zooals
men dat noemt ofschoon ik het een veel të
zwakke aanduiding vind voor een gevaar, dat
het levensgeluk en de gansche toekomst van
onze kinderen bedreigt, maar ook op nuchtere,
zakelijke overwegingen van gezond verstand
Maar gezond verstand bleek, toen ook al in
onvoldoende mate in de wereld aanwezig en
is sindsdien nog veel lager in koers gezakt.
Dat de materiëele gevolgen van een hervatte
bewapeningsrace der groote mogendheden op
den duur onvermijdelijk ook ons land moesten
treffen, dat zich tenslotte wel genoopt zou
zien. uit streven naar zelfbehoud, zijn bewa
pening óók te verhoogèn hebben velen in Ne
derland blijkbaar nooit kunnen of willen be
grijpen. Straks, als de fiscus hen aanklampt
met een belastingbiljet dat hooger is instede
van lager ter viering van de opleving zal
hun misschien eindelijk een lichtje opgaan.
En ze zullen kwaad wezen omdat zij wèl voor
versterkte defensie, maar niet voor verhooging
van hun belasting zijn en misschien wel ge
meend hebben dat deze hun beide inzichten
vereenigbaar waren. Maar dat zijn ze niet.
Dat zijn ze nog nooit geweest. Kleine staten
zooals Nederland zijn genoodzaakt hun finan-
ciëele verplichtingen na te komen en hun be-
grooting in redelijken toestand te houden. Als
zij hun uitgaven willen verhoogen moet het
geld daarvoor door hun bevolking opgebracht
worden. Dit is een zeer eenvoudige waarheid,
waarvan thans het bewijs voor de zooveelste
maal geleverd wordt. Het lijkt dus wel dat er
ook in nuchter-zakelijken en kil-materiëelen
zin alle reden was om te ijveren voor inter
nationale toenadering en ontwapening en dat
het heel dom was daarover schamper te doen
en te lachen, zooals zoovelen hebben gedaan.
Het zou toch nooit lukken, zeiden zij. Nu, in
dat geval kregen zij gelijk. En nu zullen ze
meer moeten betalen en onze welvaart geremd
zien. Dat is dan wel gelukt. Een heel succes
voor hun overtuiging. De massa der sceptici,
der hetlukttoehnooiters en ziejenouwellers in
de wereld \vas het, die in de jaren 1931 en 1932
voor de mislukking der Ontwapeningsconfe
rentie vooral zorgde.
Natuurlijk zullen er nu zijn die op de Neder-
landsche regeering gaan foeteren. Dat is al
even dwaas als de meening, dat zoo'n klein
land als Nederland in economische aangeié-
genheden onafhankelijk van de buitenwereld
zou kunnen handelen. Het is al even mal als
te beweren, dat Nederland de wereldcrisis en
de wereldmalaise wel buiten zijn deur had
kunnen houden als het maar een betere regee
ring gehad had. Zulke beweringen zijn een
voudig onzin.
Wij zullen in 1938 twintig millioen meer
moeten opbrengen en in 1939 zal er zeker nog
het noodige bijkomen want bewapenings
races kenmerken zich door het eindeloos el-
kaar-overtroeven van de groote mogendheden,
en de kleine gaan nolens volens mee tenzij
door een of ander wonder een nieuw getij van
gezond verstand mocht rijzen in de wereld, en
ditmaal te baat genomen worden. Maar daar
is nog niets van te zien
Hoe de regeering de twintig millioen zoo
ongeveer denkt te verdeelen over de verschil
lende fiscale fuiken kan men elders in dit
(Een Parijsch tandarts heeft eenige
knappe jonge meisjes in dienst ge
nomen, loier eenige taak het is, den
patiënten moed in te spreken.)
Het moed inspreken is een taak,
Die wel is toevertrouwd aan vrouwen,
Zoodat je uit dien hoek de zaak,
Alleen maar gunstig kunt beschouwen.
Maar als ik naar den tandarts moet,
Om van mijn kiespijn te genezen,
Dan past het mij toch wel zoo goed,
Om met den man alleen te wezen.
Het beeld, als ik met open mond,
Mij onderwerp aan tang en boren,
Kan, naar ik meen op goeden grond,
Aesthetisch niemand erg bekoren.
En werd ik op mijn rug geklopt,
(Figuurlijk) door een jongedame,
Als men de tang mijn mond in stopt,
Dan zou 'k me ook een beetje schamen,
Neen, 'k hoop wel dat mijn tandarts dit
Aan zijn patiënten zal besparen,
Als ik op zijn gestoelte zit,
Wil 'k liever zelf mijn moed vergaren.
De hoop van den Parijzenaar,
Die dit idee wist te ontdekken,
Is meer. vermoed ik, dat nu maar
Die meisjes voor hem zullentrekken.
P. GASUS.
nummer lezen. Later zal wel precies blijken
wie er direct het zwaarst door getroffen zul
len worden. Maar hoofdzaak is dat niet. Hoofd
zaak is de rem op de algemeene welvaart, die
iedereen indirect benadeelt. Het is niet prettig
dit te moeten zeggen. De waarheid is vaak
onprettig.
R. P.
K. L. M.-vliegtuig maakt een
„noodlanding" op Ypenburg.
RIJSWIJK, 3 November Het toestel van
de K. L. M., de PH-ALD van het type DC2, dat
gisteren .van Londen naar Amsterdam zou
vliegen kon vanwege den mist op Schiphol
niet landen.
Gezagvoerder Scholte besloot toen op het
vliegveld Ypenburg te landen, dat „open lag".
Om 2 uur voerde de heer Scholte een voor
beeldige landing uit en de douane, die steeds
op dit sportvliegveld aanwezig is, visiteerde
de passagiers uit Londen. Het waren er vijf,
van wie twee Den Haag tot bestemming had
den, twee naar Kopenhagen zouden reizen en
een naar Amsterdam moest. De laatste pas
sagier had echter zaken in Den Haag af te
doen, zoodat voor drie der passagiers deze
landing eigenlijk een „bof" was.
Laguardia herkozen als burge
meester van New-York.
Groote voorsprong op zijn concurrent.
Fiorello Laguardia.
NEW-YORK. 3 Nov. (Reuter).
De definitieve uitslag van de ver
kiezingen luidt: Laguardia 1.344.016
Mahoney 889.591.
De republikeinsche candidaat Dewey
is gekozen tot dis trietsattorney van
Manhattan- met 325.747 stemmen te
gen 216.000 voor zijn tegenstanders.
Voor beide verkiezingen was de
opkomst zeer groot.
Verdere verkiezingen.
In New Jersey is een felle verkiezingsstrijd
gevoerd om het gouverneurschap van den
staat. Gisteren is gestemd. Volgens de uit
verschillende kieskringen ontvangen berich
ten heeft naar de tot dusverre opgemaakte
tellingen het lid van den senaat van New
Jersey Lester H. Clee. republikein, reeds 7648
stemmen op zijn naam vereenigd tegen 4924
stemmen voor den democratischen candidaat
Harry Moore, lid van den senaat der Ver-
eenigde Staten.
In Detroit zijn burgemeestersverkiezingen
gehouden. De eerste uitslagen melden, dat
Richard W. Reading 562 stemmen had ver
worven tegen 281 stemmen voor Patrick H.
O'Brien. Laatstgenoemde was de candidaat
van het comité voor industrieele organisa
tie.
De voorspellingen omtrent een overweldi
gende democratische overwinning in de alge
meene verkiezingen in Virginia lijken be
vestigd te zullen worden. De eerste uitslagen
wijzen in die richting.
In Bridgepoint in Connecticut is de socia
list Jasper McLevy herkozen tot burgemees
ter. Hij verkreeg 28.516 stemmen tegen 9070
stemmen op zijn democratischen en 4042
stemmen op zijn republikeinschen tegencan-
didaat.
Ter financiering van de defensienitgaven zijn bij de
regeering de volgende plannen in overweging
le. maatregelen tegen bet ontgaan van de belastingen naar
bet inkomen door middel van naamlooze vennoot
schappen;
2e. technische herziening der Omzetbelasting, waardoor de
levering van objecten, welke naar den geest der betrok
ken wet belast zou moeten worden, doch in de praktijk
ten gevolge van een bepaalde handelwijze vrijvalt, thans
onder de werking der wet wordt gebracht;
3e. verbooging van de hoofdsom der dividend- en tantième-
belasting, waarbij de lieffingsvoet der opcenten zoo
danig zal worden verlaagd, dat het rendement dier op
centen gelijk blijft aan wat zij 1111 opleveren;
4e. verhooging van de opcenten (boven de bestaande) op
de hoofdsom der inkomstenbelasting.
De regeering beoogt met de in overweging zijnde maat
regelen een bate van rond 20 millioen te verkrijgen.
Het besluit tot belastingverhooging
ter financiering der defensie-uitga
ven in de millioenennota werd op
deze mogelijkheid reeds met een enkel
woord gedoeld heeft de regeering,
naar zij verklaart niet dan na lang en
ernstig beraad genomen, aangezien ook
zij zich zeer wel bewust is van den
zwaren druk, die door de bestaande
belastingen reeds op de geheele Ne-
deiiandsche bevolking wordt gelegd.
Waar het hier evenwel uitgaven be
treft, welke voor het voortbestaan der
Nederlandsehe volksgemeenschap
noodzakelijk zijn; en het niet verant
woord is te achten deze uitgaven te
doen zonder maatregelen te treffen
om in de financiering daarvan te
voorzien, heeft de regeering gemeend
tot dit dekkingsmiddel, zij het dan
ook noode, te moeten besluiten.
Wat betreft de sub 1 en 2 genoemde hef
fingen, ook zonder dat de defensievoorzie-
ningen extra dekking behoefden, zouden deze
heffingen naar de meening van de regeering
uit hoofde van de redelijkheid behooren te
worden ingevoerd.
Door de opbrengst van 20 millioen zaï
slechts voor enkele jaren in de toegenomen
behoefte aan dekking voor de nieuwe defen
sieuitgaven zijn voorzien. In hoeverre deze
dekking in de toekomst zal moeten bestaan
uit verdere belastingverhooging, dan wel ge
vonden zal kunnen worden uit een eventueel
accres der middelen, zal naar bevind der
dan heerschende omstandigheden moeten
worden uitgemaakt. Uiteraard koestert de re
geering niet het voornemen de verhoogde
defensieuitgaven te financieren ten koste van
een aanmerkelijke verhooging van het be-
gr 00 tings tekort.
Wat ten slotte het denkbeeld van
een weerbelasting betreft, ook deze
gedachte is nog in overweging.
WISSELKOERSEN AMSTERDAM.
10.15 uur.
Londen 8.97 5/8
Berlijn 72.69V2
Parijs 6.10 3/8.
Brussel 30.61.
Zwitserland 41.77
New York 1.80 7/8
Moord in de Groote Bickerslraat
berecht.
Beide daders tot 15 jaar veroordeeld.
AMSTERDAM. 3 November. De
vierde kamer der Arrondissements
rechtbank heeft vandaag den 23-
jarigen metselaar G. Th. N. en den
29-jarigen koopman A. Chr. R. ieder
veroordeeld tot een gevangenisstraf
van vijftien jaar, met aftrek van
voorarrest, wegens doodslag, verge
zeld van en gevolgd door diefstal,
met het oogmerk, om dezen dief
stal te verheimelijken.
De twee verdachten hebben op 30 Novem
ber jl. de 61-jarige weduwe E. H. van Tee-
seling in haar woning in de Groote Bickers-
straat overvallen, neergeslagen en door ver
stikking gedood. Zij werd pas Zaterdag 5 De
cember met een gapende hoofdwonde en ge
heel bedolven onder kussens en andere voor
werpen, dood in haar bed gevonden.
Kort daarna zijn de beide verdachten
gearresteerd. Langen tijd hielden zij hard
nekkig hun onschuld vol. De Officier van
Justitie, mr, H. A. Wassenbergh, haalde het
net van bewijsgronden zoo dicht aan, dat zij
kort voor de zitting een bekentenis afleg
den. Ter zitting requireerde de Officier vijf
tien jaar gevangenisstraf tegen het tweetal.
Het Ambtenarenverbod.
Gewijzigde voorzieningen in een vergevorderd
stadium van voorbereiding.
De regeering schrijft in de Memorie van
Antwoord op de Algemeene beschouwingen
over de rijksbegrooting 1938 (hoofdstuk I)
Nauwgezette overweging van een mogelijke
opheffing van de z.g. defensieverboden be
treffende S.D.A.P. en N.V.V.. in het licht der
tegenwoordige omstandigheden en verhou
dingen heeft doen zien, dat dit vraagstuk niet
op zichzelf kan worden beschouwd. De voor
schriften nopens het verbod voor ambtenaren
in het algemeen om /ieel te nemen aan de
werkzaamheid van bepaalde vereenigingen
of groepen, zijn mede in de nadere overweging
moeten worden betrokken. Onvoorwaardelijk
moet worden vastgehouden aan den eisch. dat
het overheidspersoneel, zonder eenig voorbe
houd onder alle omstandigheden zijn taak ge
trouwelijk zal vervullen. In dit opzicht moet
de sterkst mogelijke waarborg worden ge
vorderd. Gewijzigde voorzieningen, waarin
vorenbedoelde waarborg is verankerd, zijn in
een vergevorderd stadium van voorbereiding.
Het mag als bekend worden verondersteld,
dat in die voorbereiding ook het georganiseerd
overleg in ambten aarszaken moet worden be
trokken.
Ds. Yan Duyl beBnnkt voor bet
lidmaatschap der Eerste Kamer.
Verklaring hedenmorgen afgelegd.
(Zie ook pag. 7).
De Eerste Kamer besloot hedenmorgen een
adres van den heer Vrijman, gewezen rijks
bouwmeester, en een daarbij behoorend adres
van de Algemeene R. K. Ambtenarenvereeni-
ging door te zenden naar den minister van
financiën met het verzoek om inlichtingen.
Twee wetsontwerpen betreffende voorbe
houd van de bevoegdheid tot bekrachtiging
van het op 29 Mei 1933 te Rome gesloten ver
drag tot het vaststellen van eenige een
vormige bepalingen inzake conservatoir beslag
op luchtvaartuigen en aanvulling van het
wetboek van burgerlijke rechtsvordering met
het oog op beslag op luchtvaartuigen werden
zonder bespreking en zonder stemming aan
genomen.
Voorts werden op dezelfde wijze aangeno
men 3 wetsontwerpen tot regeling van den
invoer van respectievelijk papier en papier
waren, leder en ongesmolten dierlijk vet.
Aan de regeeringstafel bevonden zich de
ministers Goseling, Steenberghe en Van
Buur en.
Aan het einde van de vergadering legde de
heer Van Duyl de volgende verklaring af.
„Mijnheer de voorzitter.
Waar ik gisteravond de eeden heb afgelegd,
welke mij bekrachtigden als lid dezer Kamer,
stel ik het, mijnheer de voorzitter, op bijzon
der hoogen prijs met uw toestemming een
korte verklaring te mogen uitspreken.
Hoewel er objectieve redenen be
staan, die het behoud van mijn zetel
in deze hooge vergadering volkomen
rechtvaardigen, meen ik, om zelfs den
schijn van aantasting van het poli
tiek fatsoen te vermijden, verplicht te
zijn voor 't lidmaatschap dezer Kamer
te bedanken, vooral waar ik onvoor
waardelijk en voor goed met de N. S.
B. gebroken heb.
Een daartoe strekkend schrijven
zal u dezer dagen bereiken."
Onmiddellijk na de openbare vergadering
is de Kamer in de afdeelingen gegaan, tot
onderzoek van de zes door de Tweede Kamer
aangenomen wetsontwerpen tot herziening
der grondwet.
Het woord is aan
Hazlitt:
Hij zal nooit ware vrienden
hebben, die ervan terug
schrikt zich vijanden te
maken.
Prof. Piccard lioudt van uitersten.
Na de stratosfeer de diepzee
Plannen voor proeven op 9000 M. onder liet
wateroppervlak.
BRUSSEL, 3 November. Prof.
Piccard. de bekende stratosfeer-
onderzoeker, heeft tegenover een ver
slaggever van de „Dernière Heure"
verklaard plannen te hebben om tot
een diepte van negenduizend meter
in zee af te dalen, hetgeen alleen mo
gelijk is in den Grooten Oceaan.
Hiertoe zal hij zich voorbereiden in
den Atlantischen Oceaan met afda
lingen tot 3 a 4000 meter op dezelfde
wijze, als hij naar de stratosfeer is
opgestegen.
Daarbij zal rekening worden gehouden
met de zwaartekracht en de stroomingen.
Tijdens zijn afdaling zal hij volgens een
nieuw procédé contact onderhouden met het
schip. Teneinde weer naar de wateropper
vlakte op te stijgen zal hij eenzelfde systeem
in toepassing brengen als bij een luchtballon:
bij de afdaling zal zijn duikapparaat ver
zwaard worden met lood, dat zoo noodig uit
geworpen zal kunnen worden.
Het eenige probleem, dat echter gemak
kelijk is op te lossen, is de vervaardiging van
een waterdichten bol ,die den enonnen druk
kan weerstaan en luchtververschingsappara-
ten moet bevatten.
KONING BORIS VAN BULGARIJE EN KO
NINGIN JOHANNA zijn te Londen aan
gekomen, waar zij eenigen tijd zullen verblijven
HEDEN12 PAGINA'S
pag.
De regeering overweegt, om de defensie-
uitgaven te financieren, verhooging van
enkele belastingen. 1
Ds. Van Duyl bedankte als lid der Eerste
Kamer. 1
Bij twee verkeersongelukken te Dubbel
dam is een persoon gedood en zijn drie
zeer ernstig gewond. 3
Dr. Colijn licht den zakelijken gang van
de Kabinetsformatie toe. 3
Op de rijksbegrooting zijn nog groote te
korten aanwezig. 3
De regeering kan in verband met den fi-
nancieelen toestand des rijks geen sa-
larisverhooging voorstellen. 3
Een commissie van advies inzake de
schrijfwijze van onze taal wordt bin
nenkort benoemd. 3
Rusland is bereid zijn houding inzake de
non-interventie te herzien. 4
Julius Barmat zou 100.000 mark verduis
terd hebben. 4
Muitende troepen hebben in Paraguay
gepoogd een omwenteling te bewerk
stelligen 4
De „Trinidad"-bemanning blijkt in vei
ligheid te zijn. 7
Jopie Waalberg heeft een nieuwe wereld
record op de 200 meter schoolslag ge
vestigd. 9
De voetbalvereniging D. O. A. bestaat 25
jaar. g
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Belastingverhooging.
J. H. de Bois: Kunst in Haarlem en daar
buiten.
Jhr. dr. B. de Jong van Beek en Donk:
Hoe kunnen de volken de universeele
ontwapening verwezenlijken?
H. D. Vertelling: De mooie herinnering.
J. B. Schuil over het jubileum van Oscor
Tourniaire.
K. de JongTweede concert der Haarlem-
sche Bachvereeniging.
Damrubriek.
De Burgerlijke Stand van Haarlem is op
genomen o-
