wees
Gloei
mj&LJLê
GR. HOUTSTR.
K. VEERSTR.
Engelsch
4^
HET AMERIKAANSCHE HUIS
A„
RECLAME
DE KUNSTBERG VAN BRUSSEL.
A. PRINS
0 0 0
STENO - TYPEN TALEN
BOEKHOUDEN
TH. WITKAMP
Muziekonderwijzeres
Lederen Kleeding
MORGEN
'n bijzondere aanbieding
1500 meter
zuiver wollen Japonstof
lampen
STOP
CHOCOLATERIE
PER 1/2 POND
kWf.
VRIJDAG 12 NOVEMBER 1937
HAARLEM'S DAGBLAD
15
Een wijk van Schoonheid en Wijsheid.
(Van onzen correspondent)
ET gebouwencomplex, dat te Brussel
de verzamelingen van oude en nieu
we kunst en de Koninklijke Biblio
theek bevat, voldoet in geen enkel
opzicht aan de eischen door de bestemming
gesteld. Ten eerste komen de kunstschatten
niet tot hun recht, omdat de beide musea
totaal verouderd zijn en vrijwel een tegen
stelling vormen met moderne bouwwerken op
dit gebied. Bovendien zijn ze te klein en lig
gen ze verbonden met andere gebouwencom
plexen, hetgeen met het oog op brandgevaar
onverantwoordelijk is. Reeds zestig jaar ge
leden werden in het openbaar klachten geuit.
Doch gelijk dat gaat: de officieele molens ma
len langzaam en soms malen ze heelemaal niet.
In 1899 kwam men op het denkbeeld het mu-
seumvraagstuk te verbinden met de ingewik
kelde problemen, die opgelost moesten worden
in verband met den bouw van een Centraal
Station en de bovengrondsche verbinding tus-
schen de bestaande stations: Noord en Zuid.
Toen men met het oog daarop aan het ont
eigenen sloeg heeft men meteen beslag gelegd
op een aantal panden welke voor de vernieu
wing van de musea konden dienen. Men heeft
toen een aantal architecten de opdracht ge
geven een voorontwerp te maken voor twee
musea, een bibliotheek en een landsarchief.
Deze zijn, gelijk te'doen gebruikelijk is, ter
zijde gelegd en intusschen is de smaak zoo
zeer gewijzigd dat ze nog slechts historische
waarde bezitten.
Zoolang de beroemde, of liever beruchte,
verbinding Noord-Zuid problematisch bleef,
schonk niemand aandacht aan het museum-
archiefplan. Nu men echter, eerst sedert kort,
druk werkt aan het nieuwe station en het
centrum van de oude stad in een geweldige
werf herschapen is, is men verplicht tegelij
kertijd de definitieve bebouwing van de z.g.
Berg van het Hof (Montagne de la Cour) mede
in studie te nemen. Daar komt nog iets bij.
Na den dood van Koning Albert (17 Februari
1934) werden in het gansche land en de ko
lonie gelden bijeengebracht voor een gedenk-
teeken ter nagedachtenis van den betreurden
vorst. Koning Leopold gaf daarop te kennen,
dat men niet in den geest van zijn vader zou
handelep, indien men het land met standbeel
den overdekte. En dat het veel meer met Ko
ning Albert's inzichten en gevoelens zou
strooken, wanneer de gelden bestemd zouden
worden voor den bouw van een nationale bi
bliotheek en zoo werd in Maart 1935 het Al-
bert I bibliotheekfonds gesticht dat thans
over aanzienlijke bedragen beschikt. Maar
waar zou die bibliotheek moeten komen? Men
dacht, in verband met de onteigeningen,
waarover hierboven gesproken werd, het aller
eerst aan de Putterij-wijk, waar het nieuwe
station in komt. Hier verzette de stad Brussel
zich tegen omdat de gemeenteraad, om eco
nomische redenen, het handelskarakter van
dat centrum wil behouden. Daarna dacht men
aan de plaats waar eens het paleis van Gran-
velle stond, dat later dienst deed voor de
universiteit. Hier echter moeten openbare
scholen komen. Toen zocht men in de buurt
van het Justitiepaleis doch daar was geen en
kel terrein te vinden. Ten slotte opperde men
het plan de bibliotheek, welke men ook wel
het Alberteum noemt, in den Kruidtuin te
plaatsen. Inderdaad een fraaie plaats vlak bij
het Noorderstation en aan de Koningstraat
gelegen. Hiertegen echter kwam een geweldi
ge oppositie. De vereeniging van de vrienden
van Brussel, de architectenbonden en de ver
eeniging van kunstcritici richtten dringende
adressen tot de regeering. Toen bleef er niet
veel over dan het Alberteum eveneens in de
nieuwe Museum wijk te plaatsen. Wij kriigen
daar dus recapituleerende: het Museum voor
oude Kpnst, het Museum voor Nieuwe Kunst,
het Alberteum, de Koninklijke Bibliotheek en
het Algemeen Rijksarchief.
Een prijsvraag.
Deze groote bouwwerken moeten nu onder
gebracht worden in het stadsgedeelte dat
loopt van het Koningsplein tot het Kanter-
steenplein. Dit nieuwe geheel draagt dan den
naam van den Kunstberg (Mont des Arts).
Thans heeft men een aantal architecten ge
legenheid gegeven hun denkbeelden vorm te
geven. Het programma van de prijsvraag stel
de een aantal eischen. Zoo moest allereerst
het uitzicht van het Koningsplein dat, zooals
men weet hoog ligt, op de stad en in het bij
zonder op den Stadhuistoren, bewaard blijven.
Eisch .was verder het handhaven van de na
volgende geschiedkundige monumenten: de
St. Joriskapel, het Museum van Oude Kunst,
de gevel van de Koninklijke Biliotheek, de
woonvertrekken van Karei van Lotharingen,
de Evangelische Tempel en de Rotonde en de
hoofdtrap van het Museum voor Moderne
Kunst. De prijsvraag was geopend van 4 Ja
nuari tot 1 Juni van dit jaar. En de minister
van Openbare Werken had een aantal pre-
miën en vergoedingen beschikbaar gesteld. De
ontwerpen zijn door een internationale jury
beoordeeld, onder voorzitterschap van den
Zweedschen architect A. Lilienberg. Nederland
was daarin vertegenwoordigd door architect
W. M. Dudok, Frankrijk door Edouard Crevel,
hoofdbouwkundige van de stad Parijs. Verder
eenige Belgische architecten o.a. prof. Henri
van de Velde, de kunstcriticus Albert Guislain
en de architect Fernand Petit, die door de
mededingers als hun vertegenwoordiger in de
jury was aangewezen. Als secretaris trad op
de heer Pierre Janiet. Ingekomen zijn 49 ont
werpen waarvan er zes voor een premie in
aanmerking kwamen. De hoogste prijs 50.000
frank werd toegekend aan de architecten E.
J. van Steenbergen te Antwerpen en Jules
Ghobert te Ukkel. Dan volgt een prijs van
35.000 frank aan Joseph Smelderen. eveneens
een Antwerpenaar, 35.000 frank ging naar
Michel Polak, die -te Brussel vooral bekend is
door het Residence Palace en de Eastman
Kliniek voor Tandheelkunde. Ten slotte 20.000
frank voor Adrien Blomme van wien men in
de Nieuwstraat de bioscoop Metropole kan
bewonderen en Lucien de Veste
De minister kende aan drie en twintig ont
werpen een vergoeding toe van 15.000, 10.000
of 5000 frank. Deze ontwerpen nu zijn thans
in het Paleis voor Schoone Kunsten tentoon
gesteld en bij de opening van de expositie wa
ren vele autoriteiten aanwezig, hetgeen be
wijst, dat men aan de bebouwing van den
Kunstberg veel belang hecht. Dr. Julius Hoste,
de minister van onderwijs, hield de openings
rede. Hij legde, terecht, den nadruk op het
zeldzame belang van deze opgave, niet slechts
voor de stad Brussel doch voor de ontwikke
ling van de Belgische architectuur in het al
gemeen. Het komt immers maar zeer zelden
voor, dat de overheid in staat is een zoo
boeiend, omvangrijk en veelvuldig probleem
aan de bouwmeesters voor te leggen.
De hier tentoongestelde ontwerpen zijn,
öaar moet nadrukkelijk op gewezen wor
den, niets anders dan suggestieplannen. Er
is geen oogenblik sprake van dat een er van
voor verwezenlijking in aanmerking zou ko
men. De regeering heeft echter alvorens een
zoo belangrijke beslissing te nemen, het ter
rein willen verkennen en dit is in beginsel
uitstekend gezien. Men moet nauwkeurig op
de hoogte zijn van de krachten, waarover
men beschikt en het is heel goed mogelijk,
dat zulk een preliminaire prijsvraag nieuwe
talenten openbaart. Het is ook mogelijk, dat
deze of gene door een plotselinge inval een
belangrijke oplossing desnoods van enkele
detailproblemen aan de hand doet. Het ligt
in de bedoeling na grondige studie van deze
ontwerpen en op den grondslag daarvan een
nieuwe, veel strenger omlijnde, prijsvraag uit
te schrijven uitsluitend voor een beperkt
aantal uitgenoodigden kunstenaars.
E en tentoonstelling van bouwkundige ont
werpen en maquettes eischt een kennersblik
wil men er op de goede manier van genie
ten. Soms, wanneer de teekeningen op zich
zelf fraai en aantrekkelijk zijn uitgevoerd,
lijkt alles veel mooier dan het in werkelijk
heid zijn zal en omgekeerd bestaat ook de
kans dat de werkelijkheid in monumentali
teit en indrukwekkendheid de teekeningen
overtreft. Ook behoort er veel verbeelding
toe om de teekeningen in de stad te denken.
Dit werd ons wel bijzonder gemakkelijk ge
maakt door de architecten Seurin en De
Smet, die gebruik hebben gemaakt van
luchtfoto's en daarin precies in de juiste
verhoudingen hun complexen hebben ge
monteerd. Inderdaad leek ons de keuze van
de jury voortreffelijk. Van Steenbergen en
Ghobert. die beiden een eersten prijs ver
wierven, hebben inderdaad het probleem op
de meest intelligente en artistieke wijze op
gelost. Het project van Van Steenbergen is
strenger <en daardoor rustiger en grootscher
dan dat van Ghobert, dat van meer fantasie
getuigt.
Over het algemeen werden wij getroffen
door een gebrek aan artistieken moed en
originaliteit. Een sterk persoonlijke opvat
ting, een nieuwe eigen stijl, hebben wij ner
gens ontdekt. Tal van bouwmeesters hebben
zich gehouden aan een soort half modernen
luxebouw, die zeer goed den Belgischen
smaak karakteriseert. Het ontwerp Dé (dob
belsteen) van Alfred Chambon bijvoorbeeld,
herinnerde ons sterk aan een gestyleerd ca
sino. Het lijkt ons een geruststelling voor
alle minnaars der modern architectuur dat
geen van deze ontwerpen voor verwezenlij
king in aanmerking komt. Nu zich een zoo
unieke gelegenheid voordoet, hopen wij dat
Brussel verrijkt zal worden met een werke
lijk grootsch complex van Europeesche be-
teekenis.
J. GRESHOFF.
STADSBIBLIOTHEEK EN LEESZAAL
PRINSENHOF.
(Openbare Leeszaal en Bibliotheek.)
Nieuwe aanwinsten.
Sociale wetenschappen.
COLE. Practical economics, or studies in
economie planning.
HOFSTRA. Invordering van 's Rijks directe
belastingen, accijnsen, omzetbelasting en en
kele andere middelen.
KUYPER. Starrenflonkering; een bundel drie
starren.
ONDERZOEK naar den toestand van onder
steunde werkloozen en hun gezinnen (te Am
sterdam) October 1934-Februari 1935.
TOEPASSING van het belastingrecht ten
aanzien van civiel-rechtelijk nietige hande
lingen. 1936.
Letterkunde.
HOCHZEIT, Die mystische, des Heiligen
Franziskus mit der Frau Armut.
HUXLEY. Music at night and other essays.
KUIPER. Grieksche origineelen en Latijn-
sche navolgingen: zes komedies van Menan-
der bij Terentius en Plautus.
Aardrijks- land- en volkenkunde.
BALEN, VAN. Argentinië.
ELIAS. Groningen en Noord-Drente.
LAMSTER. Indië.
LINSCHOTEN, HUIGEN VAN. Itinerario;
voyage ofte schipvaert naer Oost ofte Portu-
gaels Indien 1579—1592. 3 din.
LIJST der aardrijkskundige namen van Ne
derland.
Nederl. en in het Nederl. vert. romans.
BRUYN—OUWEHAND. Dokter Heldring's
groote conflict.
EPÈN, VAN. De zigeunerin.
GARD, DU. De Thibaults.
LONDON. De vallei van de maan. 2 dln.
1. De strijd met het kapitaal.
2. Naar de natuur terug.
MIROFF, Tuin van den glimlach.
WALCH. Bar Abbas.
PROT. CHR. MEISJESWERK.
Donderdagavond had in het Jeugdhuis te
Bloemendaal de herfstsamenkomst plaats van
den Ring Kennemerland van het Ned. Ver
bond van Chr, Jonge Vrouwen en Meisjesver -
eenigingen. Ruim 200 meisjes waren opge
komen uit de afdeelingen Aerdenhout, Bever
wijk, Bloemendaal, Haarlem, Haarlem-Noord,
Heemstede, Santpoort, Spaamdam, Velsen,
Wijk aan Duin en IJmuiden-Oost.
Na opening met de Verbondsliturgie door de
presidente, mevr. M. WaardenburgLindeijer,
sprak mej. L. J. Vellenga uit Utrecht over „De
conferentie der IJ.W.C.A. in Denemarken".
Na een levendige beschrijving van het land
en zijn bewoners en het het vereenigingsleven
in Denemarken besprak zij het hoofdonder
werp der conferentie: de taak van de Chr.
jonge vrouw. Deze taak werd uitgewerkt naar
vei-schillende zijden: de samenwerking met
den man, in het beroep, in het gezinsleven,
in maatschappij en kerkelijk leven.
De secretaresse mej. H. Meerburg bracht
het ring-jaarverslag uit, evenals het finan
cieel verslag. Tot tijdelijke penningmeeste-
resse werd benoemd mej. Lindeboom, leidster
van de C.M.V. te Aerdenhout.
Na de pauze werden charades ten beste ge
geven door de ver. „Vriendschap vereenigt" te
Heemstede onder leiding van mej. Dlok en
de C.M.V. te Aerdenhout onder leiding van
mej. Lindeboom. Dit waren succesnummers.
Bekende volks- en buitenliederen werden
voorgesteld en de zaal zete telkens de liedei-en
in, zoodra men de voorstelling geraden had.
Mevr. A. van EldenBuys sloot deze zeer
geslaagde hex-fstsamenkomst.
Beden overleed te Brussel
onze beste Bi-oeder, Be
au wdbroeder en Oom, de
Beer
Herman Koster
Uit aller naam:
I. KOSTER.
Haarlem, 10 Nov. 1937
De crematieplechtigheid
vindt plaats Zaterdag 13
Nov. om 1 uur in het cre
matorium te Brussel.
Eenige en algemeene
kennisgeving.
LEERAAR
PIANO en THEORIE
Dipl. Amsterd. Conser
vatorium.
Lessen aan beginnenden,
gevorderden en vak-
studeerenden.
Tempeliersstr. 20
NIETS PLUS NIETS. BLIJFT NIETS MAAR
Een 1ste klas stof, plus prima afwerking,
is onze Winterjas naar maat a 32.
Costuum n. maat met 2 Pantalons a f 42.
of Zwart Colbert en Vest met
streep-pantalon n. maat a f 42.
ENG. EENHEIDS KLEERMAKERIJ
GROOTE HOUTSTRAAT 88 t.o. Haarl. Dagblad TELEF, 16176
AANKOMENDE STRIJKSTER GEVRAAGD
Wasch- en Strijklnrichting „DE ONDERNEMING",
Groot Heiligland 24.
GEVRAAGD
Besch. Jonge Dame, elegante versch.
in opleiding Engelse diploma „IMPE
RIAL", om op te treden als assist. Ie rang Dansinst. Positie van
toekomst. Br. nr. 8014 aan het Bureau van dit Blad.
KOUSENFABRIEKEN HIN N.V.
Voor het MAASATELIER worden
EENIGE MEISJES GEVRAAGD.
Leeftijd 1825 jaar. Na inwerken hoog loon. Aanmelden on
kantoor vóór 6 uur nam., behalve Zaterdag.
W. C. DREES, Verspronckweg 32
Gramm. Convers. Opl.Mercurius
Privé- en Clubles.
MOORE'S SCHOOL
Fr. Halsstraat 1 Tel. 14624
3.50 10- 4.-
i.-
BOEKEN GRATIS!!!
„Salka Valka"
verschijnt volgende week
in de Cultuurserie
Ook Gulbraiissen verscheen in
de cultuurserie
GEZOCHT
door Heer met kantoor en
Telef. te A'dam volkomen be
kend met bank en assurantie
DE ALLEENVERT.W.
van goed gaand ai't. Ook gene
gen zich te associeeren. Br. no.
2838 Wensing's Adv.Bur., Tem
peliersstraat 32
NETTE LOOPJONGEN GEVR.,
goed kunn. fietsen. Leeft. 14-15
j. Boekh. H. N. MUL, Kruis
straat 25.
The popular
Home Journal
of Great Britain
The journal
that tells how
Britishers live
think, work,
and play
VOOR ONS FIX INKT PRODUCT
vragen wij voor de provincie NOORD-HOLLAND
goed ingevoerde VERTEGENWOORDIGERS
op hooge provisiebasis. Brieven of persoonlijke aanbieding aan
het kantoor der FIX INKT INDUSTRIE, Regentesselaan 289,
Den Haag.
TE HUUR GEVRAAGD:
een Heerenhuis, Zijlweg of b. h. Kennemer Lyceum of Heem
stede tegen 1 Febr. ruime Suite, 2 gr. 1 kl. slaapk. compl. badk.
zoo mogelijk Centr. Verw. Opgaaf huur enz. onder makelaars
conditie bij H. P. v. d. Aardeweg, Kleverparkweg 225. Tel. 11310.
VOOR BELEGGING TE KOOP GEVRAAGD:
PERCEELEN op contract verhuurd, op goeden stand te Haarlem
en omgeving. Ook BOUWTERREIN. Aanbiedingen met ligging
vaste -lasten, huuropbrengst en uitersten prijs, direct van
eigenaars. Br. nr. 8013 Bureau van dit Blad.
W NOVEMBER AANBIEDING
GEWELDIG GOEDKOOP
lOOOden JEKKERS vanaf ƒ5.75—16.50
100den COSTUUMS vanaf ƒ6.90—35.00
GUMMI- en GABARD. REGENJASSEN vanaf 2.45—25 00
lOOOden PANTALONS vanaf 0.86— 8.50
Verder
alle soorten COSTUUMS en OVERJASSEN naar maat
vanaf 25.OO
GEEN ONKOSTEN. - U KOOPT BESLIST GOEDKOOP.
WED. H. v. ALPHEN,
BREESTRAAT 9 HAARLEM.
RADIO-DOKTER MERCKELBAGH
repareert niet
alleen ieder Radio-app., maar levert ook de nieuwste PHILIPS-
en ERRES-RADIO. Bediende hij U reeds voor Uw oude radio?
Zoo is U zijn garantie en vakkennis bekend. Het is dus zaak
ook bij hèm Uw nieuwe te koopen, om hiervan te blijven profi-
teeren. Betaling desgewenscht in overleg. Eventueel inruil.
SPAANSCHE VA ARTSTRA AT 99 TELEFOON 15762
Filiaal: SOPHIASTRAAT 35.
44 P. KIESSTRAAT TEL. 11615
Piano-, Orgel- en Theorielessen
Spreekuur:
Dinsdag 10-11, Donderd. 2-3 u.
en volgens afspraak.
VOOR UW
EIGEN FABRIKAAT
LEDEREN JEKERS, bruin en zwart
17.50, 19.50, 22.50, 24.90
LEDEREN JASSEN, bruin en zwart, 24.90, 27.50, 29.75
LEDEREN MANTELS, div. kl. 18.75, 19.50, 22.50, 24,90
LEDEREN KAPHANDSCH. 1.25 - REGENPIJPEN f 0.75
LEDEREN RENKAPPEN f 0.95
24 BARTELJORISSTRAAT 24
TELEF. 13439 JACK MORRIS
LUeen wanneer iels bijzonder goed
is zal het publiek hei blijven koopen.
Alleen wanneer velen hei herhaaldelijk
koopen, kan de fabrikant of de winke
lier voortgaan mei adverieeren in een
goede courant.
Maar dan is hei ook duidelijk, dat U door
bij regelmatige adverteerders te koopen.
de besie waarborg hebf voor de aller
beste kwaliteit, voor de billijkste prijzen.
Faconné effect, kleur
Bij aankoop van
een metrage stof
CRATIS een
Amerikaans Knippatroon
Zwart, Marine en
130 cm. breed
PROFITEERT
WEDEROM
van de beroemde
Geldersche rookworst
50 cent per pond
en mijn FIJNE KAAS is U al
voldoende bekend. Voor 28 ct.
al 1 pond pr. belegen volvette
kaas.
1 p. verp. ROOMBOTER 78 ct.
10 Roomversche EIEREN 34 ct.
10 gr. EENDENEIEREN 32 ct.
KAREL SAMSON
44 GIERSTRAAT 44
PEER- en KOGELLAM
PEN 39 ct.
HALFMAT LAMPEN 50 ct.
Alles met garantie.
Alle soorten en kaars-
sterkten in voorraad.
H.H. Winkeliers speciale
prijzen
H. J. VAN DER MEER
Schagchelstr. 7 en filiaal
hoek Cronjéstraat Hrl.N.
Het ALLERBESTE,
dat de radio-
techniek te hie-
den heeft, vanaf
Komt eens de
nieuwste
1' II 1 L I 1' S-
radlo-toestellen
vrijblijvend
nooren en zien,
«P zeven zaken
KAMPERVEST 1
HAARLEM Telef. 179 Ifi
AMSTERDAM: ZES ZAKEN
Prettige betalingsregeling.
STOK geeft 10Ónlt servicè
KATTETONCEN
NOUCATHOPJES
PRALINES
MOCCA BONEN
VANILLE VIOLEN
VLOEIBARE MOCCA
OVOLETTES
ADVOCAAT BONBONS
VIOLEN MELK
CELUKSBLAADJES
CARONA BONBONS
DESSERTBLOKJES
COGNAC BONBONS
MOCCA KATTETONCEN
NOUCAT BATONS
CREME CARAQUE
16 verschillende soorten
HEERLIJKE
SPECULAAS
per pond 25
