Haarlem's Dagblad
VERLICHTING
ALPHENAAR
500 K.M. per uur.
Leidsch water.
DIJKSTRA
KONINKLIJKE SHELL BESTELT
ACHT TANKERS IN ONS LAND.
Japanners bezetten
Soetsjau.
St. Nicolaas inkoopen
vroe g t ij d i g
Nieuwe aanwijzingen in
de moordzaak-Hes.
Waar kom ik toch het beste
voor een Piano klaar?
Hoe kunt dat nog vragen
NATUURLIJK
KRUISWEG 49
Fa. VAN BASTEN
55e Jaargang No. 16692
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij vooi
Courant-Uitgaven en Algein. Drukkerij N. V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
TelefoonDirectie 13082, Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM
Zaterdag 20 November 1937
Abonnementen per week f0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f3.25. franco per
post f3.55. losse nummers 6 cent per ex.
Advertentiën: 1-5 regels f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regcL
Regelabonnementstaricven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60, elke
regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek.
De Engelsche automobiel-renner Captain
George Eyston is er in geslaagd de 500 K.M.
per uur in een auto te halen. Dat is te zeg
gen: hij heeft natuurlijk niet een uur lang
met deze snelheid gereden, maar éen kilo
meter met vliegenden start afgelegd met
een gemiddelde van 502.4 K.M. en een En
gelsche mijl (1609 M.) eveneens met vlie
genden start, met een gemiddelde van 501.1
K.M. In „de snelste autokringen" was jaren
lang naar deze triomf gestreefd, zoodat daar
aanmerkelijke vreugde heerscht. En de vo
rige houder van het record, Sir Malcolm
Campbell, die eveneens den militairen rang
van kapitein schijnt te bezitten, heeft Eyston
een telegram met gelukwenschen gestuurd en
gelijktijdig medegedeeld dat hij niet zal
trachten het record te verbeteren zoolang
het op naam van een Engelschman staat.
Malcolm Campbell's record, dateerend van
September 1935, bracht het niet verder dan
484.6 KM.
Nu zal de goê-gemeente der gansche we-
reld het overschrijden van de 500 K.M. wel
met een waardeerend „Gut" of „Sjonge" of
iets dergelijks vernemen en enkele naden
kende menschen .zullen zich herinneren, dat
deze experimenten nut heeten te hebben voor
de ontwikkeling der automobiel-techniek.
Maar als zij iets verder doordenken moet
toch wel twijfel bij hen rijzen omtrent het
nut van het overschrijden van de 500 KM.
Is de automobieltechniek, met welker resul
taten de gewone menseh overigens al sinds
jaren tevreden is, er nog op eenige wijze mee
gebaat als men de 484 KM. met zestien of
zeventien verhoogt? Ik geloof er niets van.
Ik geloof dat men eenvoudig jaagt op re
cords, zooals dat op zooveel, gebieden ge
beurt, o.a. met Oceaanschepen die om een
Blauwe Wimpel vechten en hun passagiers
vier dagen aan een stuk daarvoor laten tril
len. Ik geloof dat de 500 voorts een staaltje
is van de liefde voor ronde getallen en-in
het algemeen voor de statistiek, waarvan
deze zonderlinge tijd zooveel blijk geeft.
Het telegram van Captain Sir Malcolm
Campbell maakt de zaak nog iets maller. Hij
zegt dat hij niet pogen zal het record te ver
beteren, zoolang het op naam van een En
gelschman staat. Wij zijn aan zooveel zot
ternij op record-gebied gewend geraakt dat
dit velen wellicht nauwelijks opvalt. Maar ik
vraag u: welke beteekenis heeft het of dit
dolle geren op naam van een Engelschman,
èen Zuidzee-eilander of een Bosjesman
staat? Stijgt daarmee de British Common
wealth, of het eiland Tahiti, of het Bos
jesmannen-land in onze achting? Achten
wij de bevolkingen van deze landen op een
hooger plan gearriveerd, wanneer iemand uit
him midden iets dergelijks heeft volbracht?
IS het Britsche staatsprestige met Eyston's
doodenren gebaat? Zegt Mussolini: ik moet
toch wat beleefder tegen die Engelschen wor
den nu Eyston de 500 overschreden heeft en
denkt Hitier: ik zal dien Halifax zijn zin
maar geven want die Eyston rijdt zoo hard?
Het antwoord op al die vragen is: Neen.
Het is alles opschroeverij en onzin, dit dolle
gejaag op records waaraan niemand iets
heeft, die de menschheid een minuut lang in
verbazing brengen en den naam Eyston een
week lang doen onthouden en verder niets.
Zotte kleine sensatietjes zijn het, die toch
geen tegenwicht kunnen vormen tegen de
treurige bewijzen dat de huidige menschheid
een volledige janboel van de beschaafde we
reld heeft gemaakt en liever maar niet denkt
aan de tallooze groote en waardevolle din
gen, waarin laagte- inplaats van. .hoogte-
records bereikt zijn.
R. P.
Vreeseïijke daad in vlaag van
verstandsverbijstering.
Zestigjarige snijdt zijn vrouw den hals af.
BUTJREN, 20 November. Vanmor
gen omstreeks half negen heeft de 60-
jarige D. v. H., wonende aan de Kui
perstraat te Buren, vermoedelijk in 'n
vlaag van verstandsverbijstering, zijn 67
jarige echtgenoote S. van H. geb. B.,
van het leven beroofd, door haar met
een mes den hals af te snijden. Vervol
gens heeft Van H. getracht zich te
verdrinken.
Het echtpaar Van H., dat ongeveer dertig
jaar gehuwd was, leefde in de beste verstand
houding. Wel was bekend, dat Van H. de laat
ste jaren soms wat vreemd kon zijn. Van
morgen heeft hij, geheel gekleed, zijn huis
verlaten, na eerst zorgvuldig te hebben ge
sloten. Hij is naar- den dokter gegaan, bij
wien hij zich weliswaar vreemd gedroeg, doch
van hetgeen zich even tevoren bij hem thuis
had afgespeeld, niet repte. Vervolgens heeft
hij 'wat door het dorp gewandeld, totdat hij
in een gracht te Buren sprong.Op den plons
kwamen eenige personen toeloopen, die er in
slaagde Van H. door handreiking weer op den
wal te brengen. Men bracht hem naar huis en
pas toen kwam men tot de vreeseïijke ontdek
king,, dat de echtgenoote van Van H. met af
gesneden hals in bed lag.
De buren hebben van het gebeurde niets
gehoord, zoodat het vermoeden voor de hand
ligt, dat de vrouw nog in haar slaap is ge
dood.
Van H., is in afwachting van de komst van
het parket uit Arnhem, in een cel te Buren
ondergebracht.
(Het wordt noodzakelijk geacht
het waterverbruik van Leiden te
beperken en tevens de winterrei-
nen in de duinen uit te breiden.)
Leiden moet zijn water leiden
Uit de Wester duinenrij,
En 't is zaak om uit te breiiden,
Er moet noodig water bij.
Vrees is stellig overbodig;
Leiden is nog niet in last,
Maar intussohen is het noodig,
Dat het op zijn water past.
't Spreekt, vanzelf dat het benutten
Van het heil der zindhjkheid
Tot het steeds maar ruimer putten
Van Leidsch leidingwater leidt.
Het parool is: waterpassen,
Anders komt er kopzorg van,
Daar het water voor het wasschen
Maar niet altijd wassen kan.
Houd het hoofd flink boven water,
Dat de tijd er niet toe leidt,
Dat eens Leiden, zij 't veel latex*,
Droogloopt in de nattigheid.
Water leiden brengt gevaren,
Als het tot de lippen stijgt,
Daarom hoort men het te sparen,
Voor er een tekort in dreigt.
Men kies wijslijk deze gestie.
Opdat niet reeids binnenkort,
't Water van een Leiden's kwestie
Tot een lijdenskwestie wordt.
P. GASUS.
HOUDING VERBETEREN!
Nieuwste systemen Heilgymn. en Massage.
Uitstekende resultaten.
JULES KAMMEIJER,
Crayenestersingel 2, Heemstede, Telef. 29380.
(Adv. Ingez. Med.)
MODERNE WONINGEN
TE HUUR, op mooi punt bij Hyacintenlaan,
7 kamers, w.o. badkamer, ƒ40.— p. rnxxd. U
kunt nu het beste uitzoeken en huren per
eersten Januari, Februari, Maart of April.
Bevr. op het werk en bij S. VELDKAMP,
Van Dortstraat 90, Telefooxx 16373.
(Adv. Ingez. Med.)
Het middenpunt van Uw kamer vormt de
gezellige bron in Uw omgeving. Voor de
variatie' in de modellen vindt U altijd iets
aparts en toch' voor iedere beurs in de toon
zalen van
SPAARNE 65.
Geopend van 8—5 uur. Zaterdags 8—1 uur.
Wij advxseeren U daax*. Geheel vrijblijvend
Aanrijding met doodelijken afloop
68-jarige dame het slachtoffer.
Twee maal door auto overreden.
Hillegom, Zaterdag.
Vrijdagavond te ongeveer half zes had op
den Haarlemmerstraatweg, ter hoogte van den
Kennenxerbeekweg eexx ernstige aanrijding-
plaats. De 68-jarige mevrouw Van Waveren,
villa „Oostduin", aldaar, liep op den straat
weg toexx zij plotseling door een auto uit de
richting Haarlem werd aangereden. Het
slachtoffer werd zeer ernstig gewond, doch
werd eexiige oogenblikken later door een
tweede, uit dezelfde richting komende auto,
waarvan de bestuurder blijkbaar de seinen
van omstanders niet opmerkte of niet be
greep, nogmaals overreden, waarna de dood
onmiddellijk intrad.
Het deerlijk verminkte stoffelijk overschot
werd door de politie in beslag genomen, even
als de beide auto's. De plaats waar het onge
luk gebeurde, is wel een van de duisterste
punten in onze gemeente. De bestuurder van
de eerste auto verklaarde, ixiemand op den
weg geziexx te hebben, doch eerst bij den
schok ter hoogte van den richtingaanwijzer
een gedaante opgemerkt te hebben.
Het verkeer was gedurexide een kwartier
gestremd.
De inspecteur van politie verzoekt hen, die
iets van deze eerste aanrijding gezien hebben,
hem daarvan ten spoedigste persoonlijke of
schriftelijk in kennis te willexx stellen.
Nader vernemen wij xxog, dat de weg ter
plaatse vaxx het ongeval zeer slecht verlicht
is. Dit is vooral funest, doordat de automobi
listen van een met natriumlampen verlicht
weggedeelte komen en dus aan een goede
verlichting gewend zijn.
Engelsche trawler vergaan.
Uit Lowestoft wordt aan L'loyds ge
meld, dat de trawler Reclaim uit Lowe
stoft op vijf mijl van Smiths Knoll
door het stoomschip Hurni uit Ply
mouth is aangevaren en veiwolgens ge
zonken. Negen van de tien leden den*
bemanning zijn verdronken.
Gandhi's leven in gevaar.
Uit Wardha (Centrale Provinciën) 19 Nov.
Uit een medisch rapport blijkt, dat de bloed
druk van Gandhi tot eexx gevaarlijk peil is
gestegexx en dat de Mahatma ernstig gevaar
loopt, texxzij hij volledig geestelijk en licha
melijk rust neemt gedurende vex-scheidene
maanden. De gezondheidstoestand van
Gandhi is nooit zoo slecht geweest als thans.
Order van achttien millioen gulden.
Naar wij vernemen heeft de Koninklijke Shell bij een aantal Neder-
landsche werven een order geplaatst voor den bouw van 8 groote
tankschepen.
De Nederlandsche Scheepsbouw Maatschappij zal twee schepen
bouwen van 15.000 ton, Wilton-Feijenoord bouwt drie schepen van
12.000 ton, de Rotterdamsche Droogdok Maatschappij één van
12.000 ton, de Nederlandsche Dok Maatschappij te Amsterdam
en de fa. v. d. Giessen te Krimpen a. d. Lek elk een van 9000 ton.
Met deze order is een totaal bedrag van 18 millioen gulden
gemoeid.
Door dezen buitengewoon mooxen order
zijn verschillende onzer scheepswerven weer
voor geruimen tijd van werk voor-zien en we
derom is gebleken, dat bij de Koninklijke het
streven voorzit te denken aan het land waar
uit hij stamt, wanneer er bestellingen als de
onderhavige moeten worden gedaan. En
voor onze scheepsbouwers is deze order een
bewijs, dat zij ongetwijfeld een eerste plaats
imxemen onder de wereldwerven, zoowel wat
de kwaliteit van het geleverde product be
treft als de prijs, welke zij er voor berekenexx.
Naar Reuter uit Nanking- meldt,
wordt aldaar bevestigd, dat de Ja
panners zich meester hebben ge
maakt van Soetsjau.
In Sjanghai gelooft men. dat dit
waarschijnlijk de ineenstorting be-
teekenen zal van de Chineesche „Hin
denburglinie", ofschoon erkend wordt,
dat het Woesih-Kiangjin-front waar
schijnlijk krachtig verdedigd wordt
en reeds voorzien is met versche troe
pen uit Kwantoeng en Setsjoean.
Te Nanking is voorts officieel de verplaat
sing der Chineesche regeering naar Tsjoeng-
kiaixg bekend gemaakt.
In extra-edities wordt te Tokio het
bericht bekend gemaakt, dat de Ja-
pansche troepen reeds vasten voet
gekregen hebben in Soetsjau exx dat
op de linie Tsjangsjoe-Soetsjau-Woe-
kiang eveneens groote vorderingen
gemaakt.zijn. Deelexx vaxx de ten noor
den van Sjanghai ontscheepte een
heden hebbexx het ten noorden van
Tsjangsjoe gelegen Foesjan bereikt
en rxxkken thaxxs langs de oevers op
in de richting van Kiangjin. Kiangjin
beheerscht als sterkste fox-t voor
Nanking niet alleen de Jaxxgtse maar
vormt tegelijkertijd ook de sleutel
positie vaxx de versterkte Woesih-
Kiangjin linie.
Het bericht uit Tientsin omtrexxt een op-
lossixxg in het douanevraagstxxk ixx Noord-
China is volgens verantwoordelijke kringen
te Sjanghai voorbarig geweest. Er is xxog- geexx
bevredigend regeling tot stand gekomen, de
inning der douanerechten is nog in handen
der Japanxxex-s.
Te Tientsin en de betalingen op grond vaxx
de uit vroegere leeningen voortspruitende
verplichtingen komen nog niet in voldoerxden
omvang uit Tientsin.
Wie bij zijn
ruime keuze
en rustige
bediening op
prijs stelt,doel
zijn inkoopen
Moord zou op een vergissing
berusten.
NGEVEER negen maanden geleden
werd de Haaxiemsche garagehouder
Hes op den Bezuidenhoutscheweg
te Den Haag vermoord en xxog steeds
was het de politie niet gelukt om de(n) da
der (s) van dit afschuwelijke misdrijf op te
sporen.
Uit Den Haag wordt nu echter aan de Te
legraaf bericht dat daar twee zeer goede be
kenden van de politie, die reeds herhaalde
lijk voor verschillende misdrijven zijn gevon
nist en daax-voor vele jaren ixx de gevangenis
hebben doorgebracht, er thans ernstig van
verdacht worden dezen geruchtmakenden
moord te hebbexx bedreven. De twee bedoelde
xnanneix bevixxden zich reeds in de gevange-
ïxis voor een ander misdrijf.
Het onderzoek ixx deze zaak is thaxxs in een
geheel nieuw stadium gekomen, waarvan
mexx echter i*og geenszixxs kan zeggen, dat
het zal leideix tot een volledige orxtknoopiixg
van het drama.
Wel hebben de Haagsclxe justitie-autori-
teiten verschillende voor de beide verdaclx-
texx bezwareixde aanwijzingexx ixx haar bezit,
die echter nog nader zxillen moeten worden
onderzocht.
Het onderzoek is thans in handexx van den
Haagschen rechter-commissaris nu-. A. Ik-
man van Burck, die reeds een groot aaxxtal
getuigen heeft gehoord.
Zij ix wij welingelicht daxx zou de moord op
eexx vergissixxg berusten. Een geheel axxdereix
man dan den garagehouder Hes zouden de
twee daders hebbexx gezocht.
Dit is- reeds lang het oordeel geweest van
tal vaxx menschen, die den heer Hes goed
hebben gekend en wisten, dat de garagehou
der geen vijanden bezat, exx ook geen man
was, die dagelijks met belangrijke bedragen
op zak liep. De daders zoudexx te laat hebben
beixxei-kt, dat zij met den heer Hes te doen
hadden en niet met den maxx, dien zij uit
wraak wilden treffexx.
Op het Haagsclxe hoofdbureau van politie
aan het Alexanderveld werd gisteren in het
bijzijxx van dexx rechter-commissaris mr. A.
Ikman van Burck eexx confrantatie gehouden,
waaraaix door verschillende personen, die
tijdens dexx moord op Hes op de autobeurs
aaix het Spui waren, werd deelgexxomen.
Hoewel er enkele aanwijzingen waren, le
verde de confroxxtatie geen directe herken
ning op, wat niet direct verbazing behoeft te
verwekken, gezieix het feit, dat het al xxegexx
maanden geleden is, dat de moord is ge
pleegd en niets sneller vervliegt dan het sig
nalement van een persoon, dien mexx op een
avond slechts korten tijd heeft gezien. De
justitie zet dan ook het onderzoek met kracht
voort.
Vaxx bevoegde justitieele zijde vernam de
Tel. nog over de confrontaties op het Haag
sclxe hoofdbureau, dat deze xxog geexxsziixs
beteekenexx, dat mexx de zaak spoedig tot
klaarheid heeft. De justitie moet ieder spoor
volgen, dat te harer kennis komt exx zoo heb
bexx dè justitieele autoriteiten ook het ïxieu-
we spoor zoo groxxdig en uitgebreid mogelijk
onderzocht. Al kaïx niet ontkend worden, dat
er enkele aaxxwijzingen zijn, beteekent dit
niet, dat deze het gewenschte licht zullen
brengen. Hoe uitgebreid de onderzoekingen
zijn. die sinds eind Febniari zijxx ingesteld,
wordt wel geïllustreerd door het feit, dat tot
heden in deze zaak reeds circa 800 getuigen
zijn gehoord.
Nader vernemen wij, dat de twee
personen die thans door de Haagsche
Justitie verhoord worden omdat de
vei-denking tegen hen bestaat, dat
zij schuldig zijn aan den moord op
den garagehouder Hes, twee Haar
lemmers zijn. Beiden zijn van middel
baren leeftijd.
De verdachten, die onguixstig bij de Justitie
bekend staan, waren voor een andere zaak
veroordeeld. Het eerst is het vermoeden, dat
zij ook schuldig zouden zijn aan den moord
op Hes, door de Haarlemsclxe politie geopperd,
die verschillende bzwarende aanwijzingen
tegen de verdachten verzamelde, waarop de
Haax-lemsche Justitie zich in verbinding stelde
met de Haagsche Justitie, die daarop het ver
dere onderzoek leidde. Daax-bij bleek, dat er
inderdaad reden bestond om het tweetal
ernstig te verdenken.
Het ondex-zoek duurt nog voort.
Nadere bijzonderheden daarover zijn nog
niet mede te deelen, maar de overtuiging be
staat, dat de kans dat deze geheimzinnige
moordzaak tot klaarheid zal worden gebracht,
groot is.
Het woord is aan
Terentius:
Het is de plicht van een
vader, zijn zoon te gewenneii
goed te handelen meer uit
eigen beweging dan uit vrees.
(Adv. Ingez. Med.)
Twist met doodelijken afloop.
Man slaat zijn schoonvader den schedel in.
ROERMOND, 20 November. In.
den afgeloopen nacht is het te Thorn
tot een hevige twist gekomen tusschen
zekeren Cober en diens schoonzoon R.
Cober werd zoo ernstig gewond dat hij
in het ziekenhuis te Roermond, waar
heen hij werd vervoerd, is overleden.
De moraal in het gezin Cober schijnt vol
komen zoek te zijn geweest. Cober, die drie
jaar geleden op de kermis te Thoi*n twist
kreeg met den mijnwerker Wolter, die zoo
ernstig door hem werd gestoken, dat hij aan
de verwondingen is overleden, was ongeveer
een maand geleden voorwaardelijk in vrijheid
gesteld. Toen R. die in de Steegstraat woont,
vannacht in zijn woning kwam, trof hij daar
zijn schoonvader aan die met minder goede
bedoelingen daar bleek te vertoeven. R. ont
stak in hevige woede, greep een schop en
sloeg Cober den schedel in. Hierna heeft hij
zich bij den veldwachter gemeld. Beide man
nen zijn daarop naar de woning van R. ge
gaan waar C. stervende wex-d gevonden. R. is
in de marechaussee-kazex-ne te Grathem op
gesloten.
PERSONALIA.
Voor het derde deel van het notax-iëel exa
men 1937 slaagden: A. D. Th. Bruyning, te
Haarlem: A. J. J. van der Heyden, te Mij-
dx-echt; J. C. Kabel, te Castricum- J. A. Post,
te Vijfhuizen (Haarlemmermeer)* en H. A.
Sprengers, te Zandvoort.
Groofe Houtstraat 155 - Telef. 11159
Pracht St. Nicolaas Cadeaux
(Adv. Ingez. Med.)
'nwelkom Geschenk
Kunsthandel REEKER!
WAGENWEG 102, t.o. de HAZEPATERSLAAN
(Adv. Ingez. Med.)
HEDEN: 16 PAGINA'S
De Koninklijke Shell bestelt acht tankers
in ons land j
Twee Haarlemmers worden van den
mooid op den heer Hess verdacht. I
Te Hillegom is een bejaarde dame Vrij
dagavond twee maal overreden. 1
De Tweede Kamer keurt de begrooting
van Financiën goed. 3
Het aantal biggenmerken wordt in 1938
vergroot. 3
De Waal vertoont zulk een abnormaal
lagen stand, dat de nachtvaart op de
rivier is verboden. 3
De Fransche Kamer heeft haar vertrou
wen in de regeering uitgesproken. 4
Janson is belast met kabinetsformatie in
België. 4
Bioscopen g
Capt. Eyston verbetert het absolute snel
heidsrecord voor automobielen en
brengt het boven 500 K.M. 11
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: 500 K.M. per uur.
P. v. d. Hem: Lord Halifax op de jacht-
tentoonstelling te Berlijn 3
Dr. E. van Raalte: Een onderhoud met
Salvador de Madariaga. 4
J. B. Schuil: over de Gala-opvoering van
VondePs Faëton. 5
E.: Vereeniging Geloof en Wetenschap. 5
K. de Jong: Concert der H.O.V. 5
Dr. M. Euwe: Botwinnik kon Loewenfisch
niet van zijn troon stooten 6
Sport in 't Kort g
C. J. E. Dinaux: Zonderlinge Levens 7
J. H. de Bois: Litteraire Kantteekeningen. .7
H.D.-Vert.: De hoestdrank. 7
Jules Kammeijer: Blijft Fit 7
Fin. Ec. Weekoverzicht: Roosevelt's kleur-
looze Boodschap aan het Congres 9
A. D. de Groot: Wie zal zich handhaven? 11
De Burgerlijke Stand van Haarlem is op
genomen op s
