dëMBfienkórf
DAMES!
ANTOON OOMS
De Stem des Volks
DINSDAG 23 NOVEMBER 1937
HAARDE M'S DAGBLAD
12
MUZIEK
Eerste Jubileum-Uitvoering
te Amsterdam-
De afd. Amsterdam van den Bond van Ar-
beiders-zangvereenigingen in Nederland, de
Amsterdamsche „Stem des Voïks", werd 27 Jan,
1898 opgericht en zal dus binnenkort haar
40-jarig bestaan kunnen herdenken. Deze her
denking gaf aanleiding tot het voorbereiden
van een tweetal Jubileum-Uitvoeringen, waar
van de eerste in samenwerking met de Haar
lemsche zustervereeniging Maandagavond in
de stampvolle groote zaal van het Concertge
bouw te Amsterdam'plaats had.
Zooals men weet staan beide zusterafdeelin
gen onder leiding van Antoon Kreüage. We
mochten dus verwachten dat beider samen
werking tot een homogeen geheel zou leiden.
Die verwachting is vervuld. Het enorme koor,
dat het groote podium van het Concertgebouw
tot aan de uiterste hoeken bezette heeft zich
als een onwrikbare eenheid opgewassen ge
toond tegen de zware taak die het te vervullen
had.
De succesrijke arbeid van den jongen ener
gieken koorleider is in deze kolommen meer
malen erkend en besproken, voorzooverre het
uitvoeringen van de Haarlamsche „Stem des
Volks" betrof. Aan het hoofd der Amsterdam
sche „Stem" staat hij nu acht jaar. Als 20-
jarige werd hij daartoe benoemd en zijn eerste
daad was het veranderen van het repertoire,
zoodat het gemengde koor een oratoriumver-
eeniging werd. Wie de aan deze omzetting ver
bonden moeilijkheden beseft en de lijst van
werken, die de „Stem" onder Krelage uitge
voerd heeft, inziet, kan niet anders dan groot
respect voor zijn kunde en werkkracht hebben.
In die lijst komt ook modern werk, n.l. „Le
Roi David" van Honegger voor, En op de eerste
Jubileum-Uitvoering werd een nog nieuwer
w.erk vertolkt, n.l. het in 1936 geschreven en in
dit jaar uitgegeven „Te Deum" van Zoltan
Kodaly.
Nieuwer dan „Le Roi David" is dit „Te
Deum" van den Hongaarschen componist,
wiens „Psalmus Hungaricus" destijds terstond
insloeg en een vaste plaats in de oratorium
litteratuur verwierf, zeker; „nieuwer" in den
zin van „later geschreven". Moderner is het
zeker niet. Eigenlijk klinkt dit „Te Deum"
heelemaal niet modern. Want alles klinkt
daarin begrijpelijk en logisch en meerendeels
zeer mooi. Onze pioniers der moderne richting
zullen het dan ook waarschijnlijk wel gruwelijk
ouderwetsch vinden en er de schouders of den
neus voor optrekken. Maar er zitten een kracht
en een oprechtheid en een vakkennis in van
•waar-ben-je-me. Daarbij heeft de componist
de aanwending van dat wat hij in nieuwere
vondsten bruikbaar vond, volstrekt niet prin
cipieel versmaad, maar hij is er ook niet voor
teruggedeinsd om er twee fuga's in te schrij
ven, die klinken als klokken en om er een aan
tal „suyvere dïyclanken" in te verwerken, die
een Pijper - de haren te berge zouden doen
rijzen.
Reeds de felle inzet met het trompetsignaal
pakt den hoorder. Daar neemt geen weekeling
het woord om den lof van zijn Schepper te
verkondigen! Door machtige modulaties ko
men we reeds bij den derden regel, „Tibi omnes
angeli" tot een indrukwekkend gefugeerd
stemmencomplex. Maar ook zachter gestemde,
gedragen gedeelten ontbreken niet: de regels
„Te gloriosus Apostolorum chorus", meest in
accoorden verklankt, en „Venerandum tuum
verum et unicum Filium", üi de zachte kleu
ren van violen en fluiten gehouden, mogen als
voorbeelden genoemd worden. Een plotseling
pianissimo treft bij „Te ergo quaesumus"; zeer
indrukwekkend is het als prevelend herhaald
.Miserere nostri". Daartusschenin komen ook
weer heftige uitbarstingen voor; ook het be
gin wordt, zij het gewijzigd, herhaald bij „Et
rege cos". Een stijging van kwarten-interval
len na de groote koorfuga op „In Domine spe-
ravi" leidt een grandioze orgelpunt in en een
als het geweld der stemmen zijn hoogtepunt
bereikt heeft, maakt zich daaruit onverwacht
de solo-sopraan los, het „In te, Domine" nog
eens biddend; het koor voegt er zich bij, en in
een zachte A gr. t.-drieklank sterft het groot-
sche werk weg, een diepen indruk nalatend.
Het voortreffelijke, wat Krelage in dit werk
met zijn arbeiderskoor bereikt heeft verdient
den hoogsten lof. Hij beheerschte de moeilijke
partituur volkomen en vond in zijn koor, in de
solisten en in het Utr. Sted. Orkest goed voor
bereid en willige vertolkers.
Niet in dezelfde mate beheerschte Krelage
de orkestrale deelen van Beethoven's „Negen
de" die de tweede helft van den avond vulde.
Ik bedoel daarmee, dat hij er weinig of geeh
eigen opvatting van deed kennen. De partituur
werd. op kleine ongelijkheden van het ensem
ble hi de eerste twee hoofddoelen na, correct
weergegeven, maar over 't geheel bleef de ver
tolking tamelijk vlak en flets. Bij de finale
veranderde dat, vooral toen het koor eenmaal
inzette. De totale beheersching der groote
moeilijkheden heeft een paar jaar geleden bij
de uitvoering der Haarlemsche „Stem" reeds
verbazing gewekt; zij was bij deze gecombi
neerde uitvoering eveneens te constateeren.
Het door To v. d. Sluys, Annie Hermes,
Michel Gobets en Otto Couperus gevormde
solokwartet voldeed goed; bijzonder mooi
klonk de reine sopraan van To v. d. Sluys, die
haar partij geheel uit het hoofd zong.
Een stormachtige ovatie, bloemen en een
groote lauwerkrans vertolkten de hulde die
men Antoon Krelage verschuldigd was. Ko-
daly's „Te Deum" hopen we ook eens te Haar
lem te mogen hooren!
K. DE JONG.
Mij- tot Nut van het Algemeen
PAUL HUF
Vondel-Herdenking.
Ook in de Haarlemsche afdeeling van de
Maatschappij tot Nut van het Algemeen heeft
men thans Vondel herdacht. Het oorspronke
lijk door Paul Huf aangekondigde programma
voor gisteravond De Nederlandsche Litera
tuur in Vogelvlucht is op voorstel van den
voordrager en met algemeene instemming
van het publiek gewijzigd in „Vondel en zijn
werken" en zoo hebben wij dus zooals de
voorzitter, Mr. Julius Hoog het in zijn dank
woord aan het slot uitdrukte geen tocht ge
maakt over de heuvelen van onze literatuur,
maar zijn wij gestegen tot den hoogsten berg
van de Nederlandsche dichtkunst.
Huf heeft in een zeer geestdriftige, sugges
tieve, nu en dan met emphase uitgesproken
causerie voor de pauze verteld van het leven
van Vondel en zijn werken. Weinige volken
zoo zeide hij hebben zulke fantastisch
groote mannen gehad als Nederland in zijn
gouden eeuw, maar er zijn ook niet veel vol
ken, die zoo weinig van die groote mannen af
weten als het onze. Ook niet van Vondel, zoo-
als hem herhaaldelijk was gebleken.
In zijn levensbeschrijving deed Huf voorna
melijk uitkomen hoe groot de invloed van de
geloofsvervolgingen uit dien tijd op den ver-
draagzamen Vondel is geweest. En ook, hoe
zoowel Keulen, de Katholieke stad met haar
kerken, kloosters en processies in zijn jeugd
en Amsterdam met haar scheepvaart en het
Ij op lateren leeftijd him invloed hebben doen
gelden. Huf vertelde van Vondel's jeugd, zijn
schooltijd en meester Willem Bartjens, zijn
kennismaking met Breder ode, zijn lidmaat
schap van de Brabantsche Rederijkerskamer
„Het wit Lavendel" en den strijd, die dit laat
ste gaf met zijn geloofsgenooten, de zoo
strenge „Waterlanders" van de Doopsgezinde
gemeente.
Met klem betoogde Huf, hoe hard Vondel in
zijn jonge jaren heeft moeten werken om
dichter te worden en zelfs heeft „geploeterd"
om meesterschap over de materie der dicht
kunst te krijgen.
Uitvoerig stond Huf stil bij Vondel's ziekte
in 1620 en de oorzaken van zijn geestelijke
depressie; de godsdiensttwisten, zoowel onder
de Doopsgezinden als die tusschen de Armi-
nianen en Gomaristen, de terechtstelling van
Johan van Oldenbarneveldt en zijn innerlijke
geloofsstrijd. Hij belichtte het ontstaan van
de Palamedes en Vondel's ontwikkelingsgang
na deze voor hem zoo moeilijke periode. Huf
beschreef ons het geluk en het leed, dat Von
del in zijn gezinsleven heeft gehad, zijn ge
lukkig huwelijk met Mayke de Wolff, de sla
gen, die hem troffen door het verlies van twee
kinderen en zijn vrouw en tenslotte zijn over
gang tot het Katholieke Geloof.
Indrukwekkend vooral was Huf, toen hij
ons het leven van den dichter beschreef in de
jaren na het vertrek van zijn zoon Joost, toen
hij bij zijn drukke werkzaamheden als boek
houder aan de Bank van Leenmg nog tijd
vond om „bij kaarslicht voort te gaan
met zijn grootsche scheppingen en hij de
bijna 80-jarige een voorbeeld was van ti
tanische werkkracht. Van Vondel's reis als
grijsaard naar Keulen gaf Huf een zeer
visionnaire beschrijving en ook het slot de
laatste levensjaren en de dood van den dich
ter maakte, zooals Huf deze beschreef
op het publiek een grooten indruk.
Het was een van diepe vereering en war
me liefde getuigende causerie, een zee:
mooie inleiding voor het tweede deel van den
avond, waarop Huf met het voordragen van
enkele v,an Vondel's gedichten het leven van
den dichtervorst als het ware illustreerde.
Huf leidde elk gedicht in met een toelichten
de verklaring, waardoor hij den zin en den
inhoud ervan, voor zijn hoorders verduidelijk
te. En van de schoonheid der verzen over
tuigde hij door zijn sterk suggestieve voor
dracht
Huf behoort ongetwijfeld tot onze beste
Vondel-zeggers. Het vers krijgt kleur, beeld
en klank in zijn voordracht. Hij beheerscht
de techniek van het verzen-zeggen als geen
ander in ons land en zijn voordracht is van
groote klaarheid, soms bijna tot het „di
dactische" toe. Dit laatste is ook wel eens
een nadeel. Het maakt soms vooral in
teere gedichten zooals „Kinderlijck" en „Uit
vaart van mijn dochterken" den indruk,
alsof het verstand de voordracht meer be
heerscht dan het hart. Soms zooals in de
rey „Waar werd oprechter trouw" zou
men de voordracht minder technisch vol
maakt, minder cerebraal vooral en meer
doorleefd en bezield wenschen. Maar in an
dere oogenblikken stijgt hij tot zeer groote
hoogte, wordt het vers in zijn voordracht tot
muziek. Het blijft altijd beheerscht en voor
naam, literair volkomen verantwoord en nu
eens monumentaal van sonore mannelijke
klank, dan weer zooals in Beeckzang
licht en bijna vrouwelijk teer. En hoe beel
dend is zijn voordracht van het gedicht, dat
ons Amsterdam beschrijft als levende en
bloeiende stad. Krachtig van innerlijke over
tuiging was ook het slot, het bekende ge
dicht van ,,'t Stokske".
Zeer groot was Huf's succes Ademloos en
in aandachtige stilte heeft het publiek ge
luisterd en aan het slot was het een tot
een ovatie stijgend applaus. Een „apostel"
van Vondel noemde de heer Hoog Huf in zijn
dankwoord niet ten onrechte, want Huf
brengt zijn publiek nader zoowel tot den
mensch als tot den dichter Vondel.
J. B. SCHUIL.
CONCERT IN DE KAPEL VAN BETHESDA
SAREPTA.
Onder leiding van George Robert zal Woens
dagavond 24 November in de kapel van
Bethesda Sarepta een concert plaats vinden
ten bate van de te bouwen „Koningin Wil-
helmina Kliniek" voor Bethesda Sarepta.
Aan dit concert wordt medegewerkt door:
Trude Westerouen van Meeteren, sopraan;
Annie Woud, alt; Annie Robert—Fleumer,
klavier; een strijkorkest en het zusterkoor
van Bethesda Sarepta.
GEVRAAGD: EEN FLINKE, NETTE JONGEN,
voor bestel- en magazijnwerk. Leeftijd 1416 jaar.
Reformhuis W. KOPPEN Jr., Zijlweg 73.
Betrekkingen
Abonn, U O. d. „AANKONDI
GER" Persbur. Vaz Dias N.V.
A'dam. Proefn. 10 ct.
GEVRAAGD bij VERMEULEN, Groote Houtstraat 170:
NETTE LOOPJONGEN,
voor direct.
Zich persoonlijk te melden na 8 uur.
r, 1?5
Bijbchnarundt- aunliang-
wagi-nazuoals. slorivvagen»
20 centimeter lang l 45
Diclite bakwagen
20 centimeter lang 1 15
yraagt franco toezending van
onzen St. Nicolaas catalogus
mei 368 cadeau-ideeën 1
KINDER-ATTRACTIES
Wint Bi/moe' a poppenkast
vertoont eiken middag be
kende Sprookje*
(kmderlheatei derdi et,age)
Sl Nicolaas bezoekt s mid
dags met zfjn knechten th
lunchroom, (tweede etage).
Morgen gaan we mei Vader en Moedei naai de speelgoed-afdeeling
van de Bijenkort
Kijken naar al 't moois wat daar te zien is. We vertelleD elkaar
dan meteen wat we hei liefste zoudeD krijgen.
Dan gaan we met Moeder naar hei parterre tokoopen doen
Vadei blijft dan nog wat bi) t speelgoed en
St Nicolaas brengt ons dan precies, wal dolgraag wfldeo
hebbenwal 'n toeval, hé I
Zoo ging *1 tenminste t vorige jaar.
SPEELGOED.AFDBEtlNG TWEEDE E T A:G E
AMSTERDAM DEN HAAG ROTTERDAM
Houten garage - merk
„Ado - Nederlandscb
fabrikaat, 52x26cm. 2^5
Klndergramofoon
me, regelmatig 4j
loopend veerwerk. O»
Leuke kinderplaatjes met
alle bekende kinder- en
St Nicolaas- liedjes.
per stuk. reeds vanaf 4Z
Weet U het merk nog, 'dat Uw
man of verloofde rookt
NU EERST KUNT U
SPOEDIG SLAGEN!
de bekende merken CA DE NA
ASSORTIMENTEN.
SIGARETTEN:
SIGAREN:
Alles in luxe kistjes van 10, 25, 50 stuks. Prijzen vanaf
50 cent per 10 stuks.
alle merken in 50 of 100 stuks
vanaf 37V2 cent
AANSTEKERS - SIGARENKNIPPERS -
DROOGFLESSCHEN - TABAKSZAKKEN
en PIJPEN 3000 stuks, vanaf 25 cent tot 15.
Iedere pijp vanaf 50 cent met garantie.
ENGELSCHE, GOEDEWAAGEN, FRANSCHE, DOOR-
ROOKERS.
TROMMELS TABAK vanaf 25 cent per pond
GROOTE HOUTSTRAAT 13S TELEFOON 12905
BEZORGING OP SINT NICOLAAS-AVOND.
(ookM euW) pond H9 cl'
v per v 0 ct(
- PelP d3S=>-
ipetV°n 33
Strooig°ed
Taai-Taai-p°PPen e r
1 „t alle srna
DWeb0I5VearscheBanUe«e«ers -
- o PeT'
ie»--
per-ons «,ct'
a „c 9 ct.
