Haarlem's Dagblad
siviirs
Het snelle joch.
Fa. VAN BASTEN
Het belangrijkste
55e Jaargang No. 16698
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en AJgem. Drukkerij N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein-37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082,Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EIS ROBERl PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Zaterdag 27 November 1937
Abonnementen per week f 0.25. p maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per
post f3.55. losse oummets 6 cent per ex.
Advertentiën1-5 regels f 1.75, elke regel
meet; f 0.35. Reclames f 0.60 per regeL
Regelabonnemeutstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60. elk©
regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek.
Franco verwerpt elk compromis
met Valencia.
„Oorlog zal met de wapenen gewonnen
worden."
Generaal Franco heeft een der speciale ver
slaggevers van Havas een interview toegestaan
in zijn hoofdkwartier te Burgos.
„Ik zal mijn wil opleggen door de
overwinning," aldus Franco. „Ik zal
niet onderhandelen. Ik verklaar, dat
ik den oorlog met de wapenen zal win
nen, dat ik weiger een bemiddelings
voorstel te aanvaarden en dat ik geen
enkel compromis met de regeering van
Valencia zal aanvaarden!
De vertegenwoordiger van Havas vroeg:
„Moet ik er rekening mede houden en kan ik
zeggen, dat gij door deze formeele uiteenzet
ting voornemens zijt de berichten, welke de
laatste dagen in het buitenland zijn verspreid
en te verstaan gaven, dat gij geneigd zoudt
zijn u tot een gedachtenwisseling te leenen
met de regeering van een groote Europeesohe
mogendheid omtrent een bemiddelingsplan
met een slag afbreekt."
Franco antwoordde: „Volkomen juist. Se
dert den aanvang der beweging heeft de jeugd
van Spanje haar leven geofferd met een geest
van grootsche opofferingsgezindheid om ons
land te bevrijden van die slechte krachten,
welke het bloedarm maakten en het naar den
rand van de anarchie leidden. Het zou verraad
zijn tegenover deze jeugd een ander einde van
den oorlog dan een volledige overwinning en
de onvoorwaardelijke overgave der roode le
gers en leiders te overwegen."
„Dus, indien morgen de regeering van Va
lencia u door. tusschenkognst van eenige
vreemde regeering een wapenstilstand zou
aanbieden
Franco onderbrak: „Ik zou weigeren zelfs in
contact te treden. Ik behoef niet te beraad
slagen over de voorwaarden van een wapenstil
stand. Mijn troepen zullen oprukken. De tegen
standers zullen slechts hun wapens voor ons
hebben neer te leggen, indien zij zich willen
overgeven. Vechten en afstand doen zonder
voorwaarde. Niets anders".
De heer A. Jongbloed over de
werkloosheid.
Rede voor de Vrijz.-Dem. Jongeren
Organisatie.
Öp de bijeenkomst van de afdeeling Haarlem
der Vrijz. Democratische Jongeren Organisatie,
dezer dia gen in Lion d'Or gehouden, heeft de
heer A. Jongbloed, adjunct-directeur van
Maatschappelijk Hulpbetoon alhier, gespro
ken over „Blijvende werkloosheid?"
De heeï Jongbloed ving 'gijn lezing aan met
de opmerking, dat er veel verschil van mee
ning bestaat oveT de vraag of de werkloosheid
blijvend zal zijn. Ook spr. acht zich niet be
voegd hierop een afdoend antwoord te geven.
Wel is het aantal werkloozen het laatste jaar
dalende, maar nog zij'n er in ons land 338.000
werkloozen. Van de verzekerden in de werk-
loozenkasse'n waren er eind October nog 25%
werkloos. Voor de crisis was dat ongeveer 4%.
Er is dus steeds een izekere werkloosheid ge
weest en Wel van ongeveer 50.000 man. Tot de
abnormale werkloosheid kan thans dus een
aantal van 288.000 werkloozen gerekend wor
den. Bovendien moet gerekend worden met
een jaarlijksche toevoer van werkkrachten
van ongeveer 40.000. Uit een enquete bij 29 van
de grootste' gemeenten bleek, dat ruim 17%
van de mannelijke werkloozen onder de 25
jaar waren, terwijl de grootste werkloosheid,
n.l. ongeveer 43%, tusschen de 25 en 39 jaar
ligt. Het grootste deel dezer werkloozen was
niet tegen werkloosheid verzekerd.
Spr. ginig hierop na wat voor die zorg aan
de werkloozen is gedaan. Alle werkl'oozenzorg
is echter nog geen bestrijding der werkloos
heid. De werkloozfensteun vermindert niet het
aantal werkloozen. Het is tenslotte geld, dat
weggegeven word't zon'dier tegenprestatie. Bo
vendien heeft de steun op den duur een de
moraliseerenden invloed. Daarom vooral acht
spr. de werkverschaffing van zoo groot belang.
Weliswaar is ook dit slechte een lapmiddel
eli geen definitieve oplossing, maar het geeft
den menschen weer wat moed,, verlost ze van
de groote moedeloosheid e.n houdt de werk
loozen ook lichamelijk fitter.
De eindconclusie van het Congres van de
Vereeniging voor Staathuishoutkunde en
statistiek luidde; verkorting van den arbeids
tijd is noodig. Deze kan verkregen worden
zoo wel door verkorting van de werkweek als
van den arbeidsleeftijd, d.w.z. op ouderen
leeftijd aan het werk en op jongeren eruit.
De groote moeilijkheid zit hierbij echter in de
practische uitvoerbaarheid.
Wie in de koloniën of in het buitenland
ergens een mogelijkheid ziet om werk te krij
gen, zal niet moeten twijfelen dat aan te
pakken. Dat dit de laatste jaren rdeds veel
vuldig gebeurt, blijkt o.a. uit de emigratie
naar Zuid-Afrika, waarheen ook uit Haarlem
met borgstelling van de gemeente vele jonge
menschen getrokken zijn, die vrijwel allen een
goed bestaan gevonden hebben.
Een bezwaar is daarbij voor velen, dat ze
geen voldoende vakopleiding 'hebben gehad
en te weinig gelegenheid to't oefening. De
heer Jongbloed bepleit in dat verband ook de
uitbreiding van de werkkampen, in het bij
zonder voor jongeren. Zelfs zou hij er voor
voelen alle jongeren in dergelijke kampen te
plaatsen en zelfs een arbeidsplicht in te voe
ren. Spreker kent de uitstekende werking' Van
de werkkampen uit de practijk.
Met nieuwe levenslust en moed gaan de
werkloozen dikwijls naar hun woonplaats
terug.
De heer Jongbloed eindigde zijn lezing met
erop te wijzen, dat er vooral door de regeertng
nog veel meer gedaan moet worden ter be
strijding van de werkloosheid. De politiek,
die de laatste jaren is gevoerd en die liever
steun uitkeerde dan werkelijke bestrijding
ter hand te nemen, omdat deze te veel geld
zou kosten, is een zeer kortzichtige, die ten
slotte de kracht van ons vo'lk moet verminde
ren. Zoo bier en daar blijkt reeds, dat men
dit gaat inzien. Bij grootere activiteit zal het
mogelijk blijken de werkloosheid beter te be
strijden en de werkkracht op peil te houden.
Een geanimeerde nabespreking volgde op
deze met groote aandacht gevolgde lezing,
waarvoor de voorzitter den heer Jongbloed
hartelijk dankte.
(Jackie C oog an, eens als Het
Jochie" eten groote fibnster, is
dezer dagen getrouwd en bij don
aamvaxng van zijn huioeUjksreis
bekeurd wegens tie sn,el rijden in
zijn auto).
Zeg jochie, maar jochie, wat heb je gedaian,
Je bent voor je huwelijksuitje,
Wel wat al te haastig den wa'l uitgegaan.
In 't gloednieuwe huweflijkssciruitje
Je hebt j' in den zevenden hemel gedacht,
Aan wet noch agenten gebonden,
Dat is e'en omstandigheid, die wel verzacht,
Maar toch op te wankele gronden.
De man van de we't heeft het nuchter
beschouwd,
Jij had deze wet overtreden.
Hij .zelf is waarschijnlijk ,al jaren getrouwd,
En leeft al weer lang hier beneden.
Zoolang je verkeert in het aarscbe verkeer,
ZLal 't spoedig verkeerd gaan verkeeren,
Wanneer de verkeering je leidt om te zeer,
De nuchtere wet te negeeren.
De haastige sp'oed ?s maar heel zelden goed,
Dat geldt ook voor 't huwelijksleven
Je wordt er onmiddellijk al voor beboet,
Om er het bewijs van te geven.
Een auto, je weet het, gaat heel gauw te snel.
En dan gaat je pad niet op rozen,
Waarom niet, naar 't o'ud maar ook veilig
model
Het 'huwelijks b o o t j e gekozen?
P. GASUS.
Hang geen kanon aan den Kerstboom. St. Ni-
colaas koopt ook geen oorlogsspeelgoed voor
kinderen. St. Nicolaas zal bijvoorbeeld wel
kruiwagens koopen in de Klompen Centrale.
Een kruiwagen heeft feitelijk iedereen noodig.
(Adv. Ingez. Med.)
MODERNE WONINGEN
TE HUUR, op mooi punt bij Hyacinthenlaan,
7 kamers, w.o. badkamer, 40.p. mnd. U
kunt nu het beste uitzoeken en huren per
eersten Januari, Februari, Maart of April.
Bevr. op het werk en bij S. VELDKAMP,
Van Dortstraat 90, Telefon 16373.
(Adv. Ingez. Med.)
Sjeik Farlian Saadi terechtgesteld.
Vonnis werd hedenmorgen voltrokken.
JERUZALEM, 27 Nov. (Reuter-ANP)
Sjeik Farhan Saadi is hedenochtend
in de gevangenis van Acco met den
strop ter dood gebracht.
Dit is het eerste doodvonnis, dat
overeenkomstig het vonnis van een
der nieuwe militaire gerechtshoven
werd voltrokken.
Cuba door noodweer geteisterd.
Achttien dooden.
HAVANNA, 27 Nov. (Havas-ANIP) Cuba is
door hevig noodweer geteisterd, waardoor de
suikeroogst is vernield. Verscheidene inwoners
van het getroffen gebied zijn verdwenen en
men rekent thans dat achttien personen zijn
omgekomen en 27 gewond.
Na 58-jarige gevangenisscliap
overleden.
Oudste gevangene van Connecticut werd
82 jaar.
NORWICH, (Connecticut), 27 Nov. (ANP)
Gisteren is de oudste gevangene van Connec
ticut op 82-jarigen leeftijd overleden. Hij was
op 24-jarigen leeftijd tot levenslange gevan
genisstraf veroordeeld. Hij was de oudste ge
vangene, zoowel wat betreft zijn leeftijd als
wat betreft den duur van zijn gevangenschap.
HAARLEM'S VERLEDEN HERLEEFT. Gisterenavond maakte een paardetram,
ter gelegenheid van de reclame-campagne in de Kleine Houtstraat, onder groote
belangstelling de eerste rit. Op den bok, links en rechts van den bestuurder,
H. Piek en C. Broertjes, die vroeger de Haarlemsche paardetram door onze stad
leidden.
Gepensionneerden bij de
Spoorwegen protesteeren.
Personeel verkeert thans in een
uitzonderingspositie.
Te Utrecht is een zeer druk bezochte ver
gadering gehouden van de vakgroep gepen
sionneerden en wachtgelders van den centra-
len bond van spoor- en tramwegpersoneel.
De heer A. Ketelaar, secretaris van het
hoofdbestuur, wees in een uitvoerige rede op
de onbillijkheid van een korting op de pen
sioenen en op het onrecht dat den gepension
neerden is aangedaan alsmede op de gerecht
vaardigde ontstemming onder de wachtgelders
die wachtgeld hebben gevraagd en nu de dupe
zijn geworden van het talmen der regeering
met het indienen van een voorstel tot wijzi
ging van de pensioenwet.
Tal van afgevaardigden onderstreepten
hetgeen door den secretaris naar voren was
gebracht. Uit de vergadering werd krachtig
geprotesteerd tegen de uitzonderingspositie
waarin het gepensionneerde spoorwegpersoneel
is geplaatst nu de regeer ing heeft afgezien
van een korting op de pensioenen van het
overheidspersoneel en de korting op de Indi
sche pensioenen met ingang van 1 Januari
1938 vervalt.
Tenslotte werd met algemeene stemmen een
motie aangenomen, waarin het hoofdbestuur
wordt opgedragen met kracht te ijveren voor
intrekking van de sedert 1 April 1936 toege
paste korting op de pensioenen en te blijven
aandringen op wijziging van de pensioenwet
met het oog op de wachtgelders, als overeen
gekomen tusschen de directie en den perso-
neelsraad.
Groote Houtstraat 155 - Telef. 11159
Pracht St. Nicolaas Cadeaux
(Adv. Ingez. Med.)
HUURT UW AUTO
ZONDER CHAUFFEUR, bij
GARAGE BAKKER.
Alléén: TURFMARKT 20 - Tel. 15138
Prima wagens vanaf 5.per dag.
(Adv. Ingez. Med
,,Jan de Tippelaar" gaat Haarlem
verlaten.
„Jan de Tippelaar".
Volgende week gaat de „jeugdige grijsaard"
J. Belgraven, beter bekend als „Jan de Tip
pelaar", na een verblijf van vier maanden
Haarlem verlaten.
In deze betrekkelijk korten tijd is hij hier
een populaire en graag geziene figuur gewor
den.
We hebben reeds een paar maal bijzonder
heden uit zijn veelbewogen leven gepubli
ceerd, o.a. dat hij al 250.000 KM. heeft ge
wandeld. Hij heeft acht boeken met 23.500
handteekeningen, waaronder van bijna dui
zend Haarlemmers. Het valt hem moeilijk van
Haarlem te scheiden, mede door de hartelijke
ontvangst door de hoofden der scholen er
ouders. Met een aanbeveling van den wet
houder van Onderwijs heeft hij een groot
aantal scholen bezocht, waar de wereldreizi
ger aan de leerlingen van de hoogste klas
sen een uur- Aardrijkskundeles gaf.
Dat deze lessen zeer in den smaak vielen,
blijkt wel uit de vele brieven van onder-wij
zers en van leerlingen. In het totaal heeft hij
een 130-tal scholen in Nederland bezooht.
Ook bij de Haarlemmers thuis heeft hij
menig gezellig uurtje doorgebracht. Zijn in
teressante reisverhalen hielden dan de aan
dacht van het geheele gezin bezig.
Mochten er menschen zijn, die hem eens
schrijven of bezoeken willen, het adres is:
„Jan de Tippelaar", Villa Morpheus Laag
Soeren (Veluwe)
Wij vernemen dat de afd, Haarlem der Ne-
derlandsche Padvinders Vereeniging de moge
lijkheid overweegt, om vóór zijn vertrek een
afscheidsavond te organiseeren. teneinde
zoodoende de Padvinders en de belangstel
lenden, die hem nog niet gehoord hebben, in
de gelegenheid te stellen naar hem te luiste
ren
Z. K- H. Prins Bernhard woonde Vrijdag in de groote zaal van den Dierentuin in
Den Haag den derden wegverkeersdag van de K. N. A. bij.
Beëindiging visscherij ter zoute.
Op 1 December a.s.
Wij vernemen van bevoegde zijde dat de zeer
overvloedige vangsten van pekel- en steurha-
ring, tengevolge waarvan de aanvoer in de
periode van 7 t./m. 23 November j.l. ruim
'20.0011 kantjes bedroeg, het noodzakelijk ma
ken, de beëindiging van de visscherij ter zoute,
welke oorspronkelijk in 4 termijnen was vast
gesteld en waarvan de laatste termijn eindig
de op 11 December, te vervroegen.
Te beginnen met 27 November zal deze vis
scherij door 71 vaartuigen moeten worden be
ëindigd. Op 1 Decemoer zal de visscherij ter
zoute door alle overige vaartuigen moeten wor
den beëindigd.
Gehandhaafd blijft de bepaling dat met in
gang van 27 November het zouten van haring
aan den wal verboden zal zijn, tenzij het ge
bruiken van zout geschiedt uitsluitend ter
voorkoming van bederf tijdens het vervoer, of
n een rookerij, inleggerij of soortgelijke in
richting, voorzoover dit noodzakelijk is voor de
ntoefening dezer bedrijven.
Het gebruiken van zout voor deze doelein-
icn is slechts toegestaan aan degenen, die ge-
rganiseerd zijn bij de Nederlandsche Vissche
rijcentrale en in het bezit zijn van- een ver
gunning. Hun, die in het bezit zijn van een
zoodanige vergunning, is het verboden, haring
in tonnen te verpakken.
Het woord is aan.
Plutarchus:
De maat van den levens
duur is hot schootne, niet de
tijd.
Chineesche steden krijgen
militaire gouverneurs.
Studenten trekken door het land om het
verzet tegen de Japanners aan te moedigen.
SHANGHAI. 27 November (Havas/A. N. P.).
De Chineesche regeering heeft de generaals
Wang Tsjo Sioeng en Koetsoe Toeng benoemd
tot gouverneurs van de provincies Tsjekiang
en Kiangsoe. Tot nu toe werden deze posten
door burgers bekleed. De benoeming van mi
litairen wordt beschouwd als een bewijs, dat
de regeering vast besloten is de hoofdsteden
van deze beide provincies, Hangtsjau en
Tsjingkiang te verdedigen.
Uit Tsian wordt aan de Pakoung Pau be
richt. dat de Chineesche troepen Liautsjeng
aan het kanaal van de Gele Rivier hebben
hernomen en verder naar het noorden opruk
ken in de richting van Tangi. Het verkeer op
den spoorweg Tsinan-Tsingtau is hervat.
In het gebied van het Tai-meer wordt hevig
gevochten op tie kilometer ten oosten van
Tsanging aan den weg Hangtsjau naar Nan
king. Ook in de omgeving van Woesi wordt
nog gestreden.
Descholieren in de provincie Anhoei krij
gen thans een militaire opleiding en vijfdui
zend studenten trekken door het land om de
boeren op te wekken zich tegen den aanval
ler te verzetten, terwijl de industrie poogt de
productie te vergrooten.
PERSONALIA.
Aan de Leidsche Universiteit promoveerde
tot doctor in de theologie op Vrijdag' 26 No
vember 1.1. onze oud-stadgenoot de heer W. C.
van Unnik, beroepen predikant bij de Ned.
Herv. Gemeente te Opperdoes. Zijn proef
schrift, gesteld in de Engelsche taal, behan
delt: „Nestoian Questions on the Eucharist".
GEREFORMEERDE KERK.
Maandagmorgen zal het orgel in de nieuwe
Gereformeerde kerk aan de Richard Hollkade
(Haarlem Zuid-Oost) in gebruik genomen
worden.
JUBILEUM BIJ DE SPOORWEGEN.
Vrijdag was het 25 jaar geleden dat de heer
J. J. Persoon, wagenmeester bij de Ned. Spoor
wegen alhier, bij de Spoorwegen in dienst trad.
Bij deze gelegenheid werd hij toegesproken
door den depot-chef. 'die hem namens de direc
tie de gebruikelijke gratificatie en een oor
konde aanbood. Van het personeel kreeg de
jubilaris, die den dag verder vrij had, een
schilderstuk.
ZALMSTAARTEN
ROLLADES
Uitsluitend met
roomboter bereid
Luxe Bakkerijen
Tel. 10876 15714 11645 12195
(Adv. Ingez. Med.)
HEDEN: 20 PAGINA'S
Franco verwerpt elk compromis met Va
lencia
Verschillende Tweede Kamerleden pleiten
voor de ouden van dagen.
Ir. van Wienen wil trachten de schatten
van de Spaansche Armada te bemach
tigen.
Dr. Schacht is afgetreden als Duitsch mi
nister van economische zaken.
Bij de gevechten op Haiti zouden meer dan
8000 Haitianen gedood zijn.
Een vliegtuig van de Lufthansa is op
Croydon verongelukt.
Bioscopen.
ARTIKELEN, ENZ.
P. v. d. HemHet monarchistische complot
in Frankrijk.
Berlijnschc correspondentie: Intensieve
radiopropaganda in het Derde Rijk.
H. D.-Veitelling: Rooie Bram was on
schuldig.
Dr. M. Euwe: Niet het aantal stukken be
slist maar de krachtsontplooiing
Sport in 't Kort.
Damrubriek.
C. J. E. Dinaux: Zonderlinge levens.
J. H. de Bois; Litteraire Kantteekeningen.
Jules Kammeijer: Blijft Fit
K. de Jong: R.K. Oratoriumvereeniging
Financieel Economisch Weekoverzicht: Dc
kansen op conversie onzer staatslee-
ningen.
De Burgerlijke Stand van Haarlem is oo
genomen op
pag.
1
3
