Haarlem's Dagblad
Fransch Beleid.
Pluimvee.
Roode achterlicht
Her belangrijkste
55e Jaargang No. 16727
Uitgave Lourens Costcr, Maatschappij voor
Courant-U itgaven en AJgem. Drukkerij N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
TelefoonDirectie 13082, Hoofdred. 1S0S4
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Directie: P. W. PEEREBOOM EIS ROBERT PEEREBOOM
Maandag 3 Januari 1938
Abonnementen per week f 0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per
post f3.55. losse nummer» 6 cent per er.
Advertcntiën: 1-5 regels f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regeL
Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-1 regels f 0.60, elke
regel meer f0.15. Groentjes zie rubriek.
De Fransche Senaat heeft het regeerings-
voorstel tot voortzetting van de Wereldten
toonstelling in 1938 met groote meerderheid
verworpen. Uitvoering van het plan zou, vol
gens een blijkbaar nogal optimistische raming,
zoo ongeveer dertig millioen gulden hebben
gekost en vooral de senator Caillaux, nog al
tijd een der voornaamste financiëele experts,
had zich daar hevig tegen verzet. In den
Senaat werd opgemerkt dat men dit geld beter
gebruiken kon, met name voor bewapening.
Hier heeft zich dus voor de zooveelste maal
een geval voorgedaan waarin men een plan
tot bevordering van handel en industrie heeft
moeten opgeven terwille van de enorme be-
wapenings-uitgaven. Inderdaad zijn die in
Frankrijk, zooals trouwens in alle groote lan
den, geweldig. Zij bedragen zoowat een derde
van de staatsuitgaven en die verhouding is
zelfs voor een in bodemschatten zoo rijk land
als Frankrijk niet te verwerken. Bekend is,
dat desondanks de Volksfront-regeering is
overgegaan tot de invoering van uiterst kost
bare sociale hervormingen, die de staatsfinan
ciën totaal in het ongereede hebben gebracht.
Niettemin was Frankrijk, in vergelijking met
andere landen, zeer ten achter met zijn so
ciaal beleid zoodat men den aandrang in die
richting, objectief oordeelend, volstrekt niet
uitsluitend aan links-extremistische invloeden»
kon toeschrijven. Maar de financiëel-onmo-
gelijke situatie van de Fransche regeering was
dat zij gelijktijdig een enorm bewapenings
niveau, een geweldig sociaal hervormingsplan
en tenslotte ook nog kostbare maatregelen tot
stimuleering van handel en industrie voor
haar rekening nam.
Dat kan niet. Als menzóó fantastisch be
wapend wil blijven als de groote mogendheden
tegenwoordig zijn en het peil stijgt nog
steeds dan moet men alle andere plannen
daarvoor loslaten en men kan de welvaart der
bevolking ook niet gaan steunen door de vaste
lasten te verminderen. Het baat heusch niet
dit onder allerlei fraaie woorden te verbloe
men. De werkelijkheid is, dat de bewapenings
wedstrijd in alle daarbij betrokken groote lan
den de welvaart belemmert, het herstel tegen
houdt, handel en industrie remt in hun po
gingen tot nieuwe ontwikkeling. En de kleine
mogendheden, zooals ook Nederland, voelen
zich daarbijgedwongen eveneens haar bewa
peningen te verhoogen en komen in precies
dezelfde situatie. Daarvan geeft onze staats-
begrooting dan ook duidelijk blijk en het pas
verschenen antwoord van den premier op de
algemeene beschouwingen dikt het feit nog
wat aan. Wij zouden ons trouwens, als kleine
mogendheid, geenszins de kromme financieele
sprongen kunnen veroorlooven die Frankrijk
en andere grootmachten hebben ondernomen.
Onze bescheiden positie in de wereld-economie
laat dat niet toe, ons crediet veroorlooft het
niet, wij hebben maar te zorgen dat wij den
boel zelf zoo goed mogelijk in evenwicht hou
den. Daarom kunnen we ook niet ad libitum
bewapenen, zooals sommigen schijnen te mee-
nen. Wij kunnen het alleen binnen de grenzen
van het financiëel-mogelijke en de verhoogde
bewapenings-uitgaven dwingen tot bezuini
ging en beperking op al het andere plus een
maximale belastingheffing. Ook die belasting
heffing heeft een grens, zooals meermalen ook
op deze plaats uiteen is gezet. Als de welvaart
er te sterk door wordt aangetast geeft het
niets meer percentages-van-heffing te ver
hoogen. Men krijgt minder binnen.
De Franschen, die zich als groote natie zoo
veel meer hebben kunnen veroorloven dan wij,
al zijn hun welvaart en hun levensstandaard
er dan ook zwaar door beïnvloed, ondervinden
nu weer dat zij een maatregel tot steun van
hun handel en industrie aan hun bewape-
ningspeil moeten offeren.
Voor hen is het niet-voortzetten van de Ex
position erg, want wereldtentoonstellingen
hebben in de historie der Derde Republiek
steeds weer haar waarde bewezen. Zij passen
in het Fransche beleid, dat zich in zoo hooge
mate richt op Parijs als magneet-van-Europa.
Het geheele Fransche stelsel is sterk gecen
traliseerd, de welvaart van Parijs is de wel
vaart van Frankrijk en een voortgezette sti
mulans is na al de ellenden der laatste jaren
dringend noodig gebleken.
Maar men moet er van afzien en kan
alleen de oorlogs-industrie blijven bevorde
ren, die overigens al verreweg de welvarend
ste des lands is. Het geeft een droevig beeld
van den huidigen toestand in de wereld.
Maar een uitzondering is het allerminst.
Overal zit men uit te rekenen wat men nu
allemaal wel kan nalaten, verminderen en
beperken en welke belastingen men nog met
eenig succes zou kunnen verhoogen om in
's hemels naam maar weer zwaarder te kun
nen bewapenen. Een klein land als het onze
kan aan dezen dollen wedstrijd natuurlijk
geen einde maken. Wij worden, integendeel,
er ook in meegesleept.
Als er tenslotte geen oorlog van komt zal
het belangwekkend zijn nog eens te gaan uit
rekenen hoeveel deze jaren van internationa
len janboel aan welvaart gekost hebben. Als
het zoover is dat men eindelijk tot inkeer
komt. Was het maar zoover
R. P.
De heer Sprayt uit Gouda he-
haalde op een internationale
pluimveetentoonstelling te Ant
werpen met sierduiven en dwerg
hoenders in totaal 209 prijzen.)
Over de tweehonderd prijzen,
Tjonge, jonge, meneer Spruyt,
U kwam er op fraaie wijze,
Wat je noemt cum laude, uit.
En uw. hoenders en uw duiven
Zitten stellig in uw hof
Met elkander wel te gnuiven
Om zoo'n overdaad van lof.
'k Denk me zoo, uw duiven maken
Dezer dagen extra sier
En uw mooie hoenders blaken,
Frisch als hoentjes, van plezier.
Mooglijk zullen enklen denken
Dat men goed eraan zou doen,
U de prijzen niet te schenken,
Maar uw sierduif en uw hoen.
Neen, hier past voor u belooning,
Want men denkt er dan niet aan,
Hoeveel zorg aan zoo'n bekroning-
Voor u is voorafgegaan.
Mijn respect dus voor dit hoogste
Prijzenswaardig resultaat,
Vee dat zooveel pluimen oogstte.
Dat is pluimvee inderdaad.
IJSBANEN BREDERODE
en
EINDENHOUT
GEOPEND.
Inlichtingen
SPORTHUIS HAARLEM - TELEF. 12215.
(Adv Ingez Med.)
Ernstige aanrijding onder
Santpoort.
Twee auto's zwaar beschadigd.
Geen persoonlijke ongelukken
Op Nieuwjaarsnacht omstreeks 1 uur vond
op de kruising SlaperdijkRijksweg een ern
stige botsing plaats.
Op genoemd tijdstip naderde op den Sla
perdijk een auto uit de richting Hoofdstraat,
den Rijksweg, en wilden dezen weg oversteken
om bij het benzinepomp-station „Trovato"
benzine te laden. Tegelijkertijd naderde van
Velsen met groote snelheid een andere auto,
die voorrang had, daar de Rijksweg hier een
voorrangsweg is. Maar de chauffeur van de
auto, die van Santpoort kwam, dacht nog wel
net te kunnen oversteken. Een botsing was
niet meer te voorkomen en met een ontzetten-
den klap vlogen de wagens tegen elkaar op.
De aangereden wagen werd nog eenige
meters meegesleurd en zwaar beschadigd. On
middellijk schoot personeel van „Trovato" te
hulp, maar veel was er niet te helpen, want de
personen kropen allen, vrijwel ongedeerd, be
halve eenige snij wonden, uit de ruïne. Dat het
zoo goed is afgeloopen, mag wel een wonder
heeten, want van den aangereden wagen, is
zoo goed als niets meer over, terwijl de andere
auto ook zwaar beschadigd is.
De Haarlemsclie Reiniging.
Uitbreiding der automatiseering.
Geregeld wordt voortgegaan met de auto
matiseering van de Haarlemsche Reiniging.
Thans zijn 18.000 emmers uitgezet, zoodat on-
veer de helft van de Haarlemmers nu bij het
nieuwe systeem zijn aangesloten.
Ook in den loop van dit jaar wordt weer een
aantal emmers en auto's aangeschaft, zoodat
binnen drié jaar de automatiseering geheel zal
zijn voltooid.
PERSONALIA.
Aan het instituut Oranje-Nassau (Chr
Uloschool) alhier is benoemd tot onderwij
zer de heer N. Bouwhuis te 's-Hertogen-
feosch.
Nederlandsche textielconventie.
Verlengd tot 1940.
Medio November is gemeld, dat de minister
van Economische Zaken, in antwoord op het
desbetreffende verzoek der vereeniging „Ne
derlandsche Textiel-conventie", had medege
deeld, dat hij in beginsel bereid was de alge
meen verbindendverklaring van het kartel
reglement en de gemeenschappelijke beta-
lings- en verkoopsvoorwaarden der conventie
te bevorderen.
Deze z.g.n. principieele bereidverklaring
heeft, naar wij vernemen, tot gevolg gehad,
dat na twee algemeene ledenvergaderingen,
te Arnhem gehouden, en na bespreking met
de vertegenwoordigers van de twee verschil
lende stroomingen binnen dit kartel, beslo
ten is de Nederlandsche Textielconventie vrij
willig voort te zetten tot 1 Januari 1940. Alle
leden hebben zich hiertoe inmiddels verbon
den.
Chr. onderwijzers teleurgesteld.
Ierland's nieuwe grondwet is verleden week in werking- getreden. President De
Valera verlaat het regeeringsgebouw te Dublin na de afkondiging der grondwet.
Het nieuwe jaar met vorst
begonnen.
Op de ondergespoten tennisbanen kan men
schaatsenrijden.
Het jaar 1938 is koud begonnen. Nauwelijks
24 uur oud, verrastte het ons reeds met een
stevige nachtvorst, zoodat Zondagmorgen de
Klopper- en Schotei-singel en zelfs het
Spaarne dicht lagen.
Wel is waar ging het later op den dag weer
dooien, maar daarmee was het nog niet afge
loopen: vannacht vroor het nog veel harder.
Van het bestuur der IJsclub voor Haarlem
en omstreken, vernamen wij hedenmorgen,
dat de ijsbaan aan de Kleverlaan reeds mooi
dicht is; het ijs was VA2 c.M. dik.
De ijsbanen Eindenhout en Brederode zijn
vanmorgen reeds opengesteld.
DE AANSTAANDE BLIJDE GEBEURTENIS.
Kerkdienst Vrijz. Hervormden
Het bestuur der Vereeniging van Vrijzinnige
Hei-vormden te Haa'-n heeft besloten, den
dag na de geboorte v.i een Prins of Prinses
een kerkdienst te houden onder leiding van
ds. Moll van Charante, beginnend om half elf.
De uitkeering uil het Gemeente
fonds.
Voor Haarlem slechts een
meevallertje van f 800.—.
Hoe sterk de Rijksuitkeeringen aan de
gemeenten dalen.
In ons vorig nummer hebben wij medege
deeld, dat thans in de Staatscourant werd
medegedeeld, dat Haarlem over het uitkee-
ringstijdvak 1935/1936 uit het Gemeentefonds
een bedrag ontvangt van f 1.359.100.
Wij vernemen dat dit bedrag slechts f 800
meer is dan het door Haarlem over dat tijd
vak geraamde.
In den loop der jaren is het bedrag dat het
rijk aan de gemeenten uit dit fonds uitkeert
wel sterk verminderd. Op de begrooting voor
1938 wordt een ontvangst geraamd van
f 1.233.800. Dat geldt voor 4 maanden van het
belastingjaar 1937'1938 en 8 maanden 1938/
1939. -
In 1934 werd een uitkeering ontvangen van
f 1.052.860 of niet minder dan f 268.940 meer.
In 1935 werd een wetswijziging ingevoerd
die de uitkeeringen uit het Gemeentefonds
aan de gemeente belangrijk verlaagde. Die
worden nu berekend per inwoner, maar daar
naast wordt nog een garantiebedrag uitge
keerd. Het garantiebedrag werd toen voor
Haarlem vastgesteld op f 560.645 voor het uit-
keeringstijdvak 1935 1936. Elk jaar werd dit
bedrag evenwel met 1/9 verminderd, zoodat
het voor het tijdvak 1938/1939 nog slechts
f 373.763 is. Elk jaar gaat er f 62.700 af.
Over afwijking van de verlaging der
leerlingenschaal.
In de gehouden jaarlijksche algemeene ver
gadering der Unie van Chr. Onderwijzers is
de volgende motie aangenomen:
De algemeene vergadering der Unie van
christelijke onderwijzers in Nederland, spreekt
haar groote teleurstelling uit over de afwij
zing der verlaging van de leerlingenschaa.
Dringt alsnog aan op spoedige voorziening
in den nood dei- scholen.
in Haarlem onbekend?
Niet minder dan
70 fietsers zijn
reeds bekeurd.
Het roode achterlicht schijnt voor vele
fietsers nog onoverkomelijke moeilijk
heden met zich mede te brengen. Of
men is het vergeten, of het brandt niet
of In ieder geval had de Haarlem
sche politie de eerste dagen van het
nieuwe jaar de handen vol.
Niet minder dan 70 fietsende stadge-'
nooten werden bekeurd en als het zo<
doorgaat, dan zullen er ongetwijfeld not
-elen volgen.
Reeds 1 Vi jaar heeft men nu gewaar
chuwd zoodat de Haarlemsche politi»
erecht nu geen consideratie meer kar
'cbruiken.
Hopelijk houdt men 'lier de volgend
dagen rekening mede!
Twee brutale auto-dieven.
In Haarlem een wagen gestolen, doch te
Amsterdam weer aangehouden.
Zaterdag in den namiddag is op het Plein
een onbeheerd staande auto gestolen. De eige
naar deed onmiddellijk aangifte bij de politie
en inderdaad gelukte het nog denzelfden avond
de auto in Amsterdam weer terug te, vinden.
Een tweetal jongelui van 22 en 14 jaar
werd namelijk des avonds te half negen te
Amsterdam aangehouden. Op een vraag van
den agent of hij de papieren even mocht zien,
bleef men het antwoord schuldig
Al spoedig kwam toen vast te staan, dat de
wagen gestolen was.
De jeugdige autodieven hebben dus niet
lang plezier van hun uitstapje gehad. Den vol
genden morgen zijn zij naar Haarlem overge
bracht waar zij in het Huis van Bewaring wer
den opgesloten.
De „Srclj'' kan niet gelicht worden.
Wrak wordt opgeruimd.
TERNEUZEN. 3 Januari. De pogingen, om
het nabij Baalhoek gezonken Joego--Slavische
stoomschip „Srdj" tc lichten, zijn door de Bel
gische bergingsmaatschappij Towage and Sal
vage Union opgegeven. De rijkswaterstaat zal
zich dientengevolge met de opruiming van
het wrak belasten. Hoe dit zal geschieden, is
nog niet bekend.
De Wieringermeer als openbaar
lichaam.
Installatie van de bestuurscommissie.
In het vergadergebouw te Wieringer-
werf is hedenochtend onder voorzit
terschap van den heer ir. S. Smeding,
directeur van den Wieringermeerpol-
der te Alkmaar, de eerste openbare
vergadering van de bestuurs-commis-
sie openbaar lichaam „De Wie
ringermeer" gehouden.
Van de openbare gebouwen en ook van tal
van particuliere huizen in de drie dorpen van
de Wieringermeer. Wieringerwerf, Midden-
meer en Slootdorp, werd gevlagd en algemeen
werd het feit, dat het nieuwe land van de
Wieringermeer met ingang van heden zelf
standig is geworden en een eigen bestuur
heeft gekregen als een feestelijke gebeurtenis
beschouwd.
De bevolking van de Wieringermeer heert
hedenochtend den voorzitter van de bestuurs
commissie, ir. S. Smeding, die door zijn ja-
renlangen arbeid in den nieuwen polder een
goede bekende in dit gebied is, en zijn gezin,
op feeestelijke wijze als „burgemeester" van
het nieuwe gebied ingehaald.
Voor de eerste openbare vergadering der
bestuurs-commissie bestond groote belang
stelling.
Ir. Smeding heette bij de opening der ver
gadering al deze belangstellenden hartelijk
welkom. In de eerste plaats richtte hij zich tot
den chef van de afdeeling binnenlandsch be
stuur, mr. D. G. W. Spitzen, als vertegenwoor
diger van den minister van binnenlandsche
zaken, den hoofdingenieur-directeur van den
rijkswaterstaat, ir. de Blocq van Kuffeler, hier
aanwezig namens den minister van water
staat, de leden van het college van gedepu
teerde staten van Noord-Holland, de heeren
mr. Bomans, Kooiman en Michels. eerstge
noemde in zijn hoedanigheid van vervanger
van den Commissaris der Koningin.
De voorzitter heeft vervolgens de leden der
commissie, de heeren: mr. A. J. Backer, admi
nistrateur ter provinciale griffie van Noord-
Holiand, te Haarlem, C. L de Bruijn, secretaris
van de directie van den Wieringermeerpolder
A. C. de Graaf, landbouwer te Middenmeer.
mr. A. F. Kamp, burgemeester van de gemeen
te Texel, H. Leijten, te Middenmeer, A. van
Oers te Slootdörp, P. C. J. Peters, burgemees
ter van de gemeente Medemblik en J. Venhui
zen, landbouwer te Slootdorp. den heer A.
Blaauboer als secretaris en den heer J. C. Vo
gelaar als ontvanger beëedigd.
Namens den minister van binnenlandsche
zaken installeerde daarop mr. Spitzen de com
missie met een korte rede.
Na deze plechtige installatie nam ir. Sme
ring ophieuw het woord. Hij betuigde in de
eerste plaats zijn dank aan mr. Spitzen voor
het verrichten der installatie.
Het woord is aan
Lord Byron:
„Het lot" is een goed excuus
voor onzen eigen wil.
Melkauio op onbewaaklen
overweg gegrepen.
De bestuurder gewond.
AALSMEER, 3 Januari. Vanochtend on
geveer half tien is op den onbewaakten over
weg in de Ophelialaan te Aalsmeer een ern
stig auto-ongeluk gebeurd. De melkhande
laar A. Vlekhaar reed in de richting van
het dorp en wilde den spoorwegovergang
passeeren. juist op het oogenblik dat de
trein naderde. Niettegenstaande het zicht ter
plaatse ruim is, zag de melkhandelaar den
rein nie, aleer deze vlak bij hem was.
Hoewel hij krachtig remde, kon hij. mede
door de gladheid van den weg. niet voorko
men, dat de trein den wagen greep. Een ont
zettend gekraak volgde. Melkbussen en brok
stukken van de auto vlogen in het rond.
Toen omwonenden kwamen toesnellen,
vonden zij Vlekhaar met een groote hoofd
wonde een halven meter naast de rails. De
man was bij kennis. Hij was uit de cabine
geworpen, doch de trein had hem niet over
reden.
Dokter H. C. C. Wagner, die spoedig ter
plaatse was, constateerde ook nog een ge
broken been. Per ziekenauto is het slachtof
fer naar het Luthersch Diaconessenhuis te
Amsterdam overgebracht. De wagen werd
geheel vernield. Rijks- en gemeentepolitie
stellen een onderzoek in.
Heeft Maryse Hilz een noodlanding
gemaakt?
Na Djask geen berichten meer over de
aviatrice.
DAMASCUS, 3 Januari (Havas-A.N.P.)
Sedert de Fransche aviatrice Maryse Hilz
Djask is gepasseerd, heeft men niets meer van
haar gehoord. Men veronderstelt, dat zij, o£
wel in rechte lijn de woestijn overgestoken is,
of wel een noodlanding heeft verricht. In
luchtvaartkringen te Damascus is men van
meening, dat zij een noodlanding heeft moe
ten maken in de bergen van Iran. In dit geval
zou het enkele dagen duren, eer men iets van
haar zou kunnen hooren.
JUBILEUM C. VAN MEETEREN.
Zaterdag 1 Januari heeft de heer C. van
Meeteren, opzichter van de wegen, den dag
herdacht, waarop hij vóór 25 jaar bij de ge
meente Bloemendaal in dienst trad.
Zoowel superieuren als ondergeschikten
hebben er voor gezorgd, dat deze dag niet
licht door den jubilaris vergeten zal worden,
hoewel er eenigszins rekening mede gehouden
moest worden, dat de heer Van Meeteren de
gevolgen van een zware ziekte nog niet geheel
te bctven is gekomen.
Verschillende groepen van het personeel
kwamen achtereenvolgens te zijnen huize.
Door verschillende personen werd het woord
gevoerd.
Daarbij kwamen hartelijke genegenheid en
groote waardeering voor zijn werk tot uiting.
De jubilaris werd op hartelijke wijze toegespro
ken door den heer H. Krimp. Namens het ad
ministratief personeel sprak de heer J. van
Steenwijk en namens de huldigingscommissie
en het werkliedenpersoneel de heer J. Nieuw-
poort. Namens het geheele personeel van P. W.
werd een prachtige haardkachel aangeboden.
Ook vele anderen hadden blijken van be
langstelling gegeven door het zenden van
bloemen- en fruitmanden. De post bracht vele
schriftelijke gelukwenschen. Het jubileum
werd verder in intiemen kring gevierd.
Hedenmidda-g om half twee werd de heer
van Meeteren te zijnen huize gehuldigd dooi
den wethouder der publieke werken, den heer
A. J. Prinsenberg en den directeur der publieke
werken, den heer J. de Jong Czn.
(Adv. Ingez. Med.)
HEDEN: 16 PAGINA'S
pag.
Wegens het niet in orde hebben van het
roode achterlicht zijn te Haarlem niet
minder dan 70 personen bekeurd. 1
Zondagavond is een auto in het Noord-Hol-
landsch Kanaal gereden; drie kinderen
zijn verdronken. 3
Op een onbewaakten overweg bij Heken
dorp is een tilbury door den trein ge
grepen. Een echtpaar is gedood. 3
Prinses Juliana is naar Soestdijk terugge
keerd. 3
's Prinsen moeder en broeder logecren te
Soestdijk. 3
Tsjang Kai Sjek is afgetreden als Chi-
neesch premier en bepaalt zich thans tot
de legerleiding. 4
Bij een bombardement op Barcelona zijn
talrijke dooden gevallen. 4
Een instorting in Japan heeft vele slacht
offers geëischt. 4
Terucl zou thans door Franco's troepen
hernomen zjjn. 4
Een dansavond met Nat Gonella 6
ARTIKELENENZ.
R. P.: Fransch beleid. j
1937 in Haarlem en Omstreken. 6
Criticus over den wedstrijd D.I.O.—V.V.B. 7
H. D. Vertelling: Het dorp aan de grens 11
K. de Jong: Bachconcert van Haarlem's
Gemengd Koor.
