Haarlem's Dagblad
RA RA WAT IS DAT?
IJKSTRA'S-
De Dolle Race.
Lenteboden.
Fa. VAN BASTEN
Woninginrichting
METAALWAREN- EN
VERLICHTING S-
ORNAMENTENFABRIEK
l h
Een zonderling geval tasschen
Haarlem en Spaarndam.
titel
Het belangrijkste
55 e Jaargang No. 16750
Uitgave Loui ens Coster, Maatschappij voor
Conrant-Uitgaven enAJgem. Drukkerij N.V.
Bureaus: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082, Hoofdred. 15051
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon-
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM
en Feestdagen
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Zaterdag 29 Januari 1938
Ahonnementen per week f 0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco pe*
post f3.55. losse nummers 6 cent per ex.
Advertentiën1-5 regels f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclame* f 0.60 per regeL
Regelabonnementstaricven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60, elke
regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek.
President Roosevelt heelt zijn nieuwste be-
wapenings-boodschap bij het Congres inge
diend. Zij behelst de uitbreiding van het reeds
in uitvoering zijnde Amerikaansche vlootbouw-
program met twintig procent. Die twintig pro
cent zullen verwezenlijkt worden in 47 oorlogs
schepen en 22 hulpschepen plus een duizendtal
marinevliegtuigen. Het spijt Roosevelt natuur
lijk en bewape'nings-beperking blijft zooge
zegd zijn „einddoel", maar de veiligheid van
de Vereenigde Staten vereischt het bepaald.
Leve de veiligheid!
Na de voltooiing van het thans uitgebreide
vlootprogram zou de Amerikaansche vloot uit
278 oorlogsschepen bestaan, ongerekend de
hulpschepen, ware het niet dat men wel weer
met een nieuwe uitbreiding zal komen eer het
zoover is. Want zullen andere groote mogend-
heden, met name Japan en Rusland, dit ge
laten kunnen aanzien? Nooit! Zal Engeland
op den duur kunnen verdragen dat de Ver
eenigde Staten, zich op een dergelijke schaal
bewapenend, al de zeewegen zouden kunnen
beheerschen?
Er zijn firma's bij duizenden, die zich af
pijnigen, in dezen tijd, over de middelen om
hun omzet op een redelijk peil te houden. Niet
alzoo de bewapeningsindustrie, die haar veilig
heids-artikelen ad libitum kan leveren en
ieder nieuw uitbreidingsprogram onmiddellijk
kan doen volgen door aanbiedingen aan ach
ter-rakende tegenpartijen. Alles in naam van
de veiligheid.
Als binnen (laat ons zeggen) vijfentwintig
jaar deze veiligheid zich nog niet in een we
reldoorlog heeft geuit, hetgeen een buiten
gewone meevaller zou zijn, hoe groot zullen
dan de bewapeningen wezen, hoe hoog de be
lastingen en hoe omvangrijk de staatsschul
den? Zal de mensch dan nog voldoende van
zijn inkomen overhouden om er eten, kleeren
en brandstof van te kunnen koopen?drie
soorten ingrediënten waarvan men bezwaar
lijk ontkennen kan dat zij ook van eenig be
lang voor zijn veiligheid zijn? Het zou be
langwekkend wezen dit alles eens te laten uit
rekenen door den een of anderen cijferaar die
goed in de materie thuis is. Maar hij zou een
vooruitzienden blik moeten ontwikkelen en
daarom zal hij moeilijk te vinden zijn, want
het begrip „vooruitziende blik" is wel heel erg
uit de mode.
Het vlootplan van de Vereenigde Staten is
als 't ware het onmiddellijke antwoord op het
rapport van prof. Paul van Zeeland, ex-minis
terpresident van België, dat heelemaal geen
sensationeel stuk was en nogal wat nadenken
vergde. Het deed trouwens een beroep op het
gezonde verstand.
Over dat rapport schreven we gisteren. Van
daag hebben we het vlootprogram in het
nieuws en dat doet volstrekt geen beroep op
eenigen vorm van gezond verstand en is on
miskenbaar sensationeel. Bovendien zal het
niet alleen blijven. Tegenover één rapport
van Zeeland staan minstens zes programs tot
uitbreiding van bewapening.
Dat de mei^schheid ze alle zoo interessant en
sensationeel blijft vinden is verwonderlijk. Het
verwondert mij tenminste. Misschien ligt het
aan mij, die niet beseft dat het leuk is als
maar door films van nieuwe kanonnen, bom
men en oorlogsschepen te zien en die niet be
grijpt waarom men nooit eens den anderen
kant uit wil.
Het wordt toch wel erg eentonig. Op ander
gebied wil men altijd afwisseling maar op dit
terrein schijnt de aantrekkelijkheid nimmer
uitgeput. Misschien komt het door de her
inneringen aan de vorige wedstrijden in het
scheppen van veiligheid. Minstens tien mil-
lioen man liggen volkomen veilig onder de
groene zoden en op den bodem der zeeën als
gevolg van de voorlaatste race, die in 1914
zoo treffend' bewees hoe evenwichtig het „ge
wapend evenwicht" was en hoe veilig al de
er door beveiligde volken warenen die
vier jaar en vier maanden noodig had om
dat bewijs te voltooien.
De Historie zegt van de Bourbons, het
Fransche koningshuis, dat zij na de Fran-
sche revolutie het bewijs leverden niets ver
geten en niets geleerd te hebben. Een soort
speciale onderscheiding is hun daarvoor toe
gekend. Nu hoor, die is verouderd. De tegen
woordige menschheid bewijst in haar mil-
lioenen, dat zij de Bourbons met gemak even
aart en evenmin iets geleerd heeft. Gelukkig
kan zij altijd zeggen dat het de schuld van
den ander is geweest. Mannetje voor man
netje en vrouwtje voor vrouwtje heeft zij het
„niet gewild" en was zij vredelievend, tot
Mussolini en de Japanners toe. En de Bour
bons hadden, toen zij voor de laatste maal
en toen voorgoed ten onder gingen, geen
anderen om de schuld op te gooien. Da's
het verschil.
Arme Paul van Zeeland met zijn goede be
doelingen! Maar zoo zijn die professors. Een
beetje onpractisch en onverstandig
R. P.
Auierika's versterkte vloot.
NEW-YORK, 29 Jan. (D.N.B.-A.N.P.) De
47 oorlogsschepen, die worden aangevraagd in
het Vrijdag door den voorzitter van de vloot-
commissie, Vinson, bij het Huis van Afge
vaardigden ingediende vlootbouwprogramma
hebben in het geheel een tonnemaat van
255.158 ton, waarvan de acht kruisers 68,500
ton.
De ten uitvoerlegging van dit bouwprogram
zou het aantal slagschepen tot 18 verhoo-
gen, dat der kruisers tot 47. dat der torpedo
jagers tot 147, dat der duikbooten tot 58 en
dat der watervliegtuigen tot 3000.
(Uit het Zuiden des lands komen
berichten over uitloopende haze
laars en fluitende merels.)
Er komt een aangename tijding uit
Ons overigens niet zoo zonnig Zuiden,
Het voorjaar wordt er schuchter ingeluid,
Al laat men letterlijk de klok niet luiden.
Men heeft gehoord daar, dat een merel floot,
Gezien, hoe hazelaars al uit gaan loopen,
Dat gaat dan weliswaar nog niet in 't groot,
Maar 't goede voorbeeld staat voor volging
open.
Dat is, wanneer de wind venijnig blaast,
De winter nog niet half voorbijeen tijding,
Die't kloppend hart een tikje weer verhaast
En reden is voor rustige verblijding.
De lente maakt zich langzaam aan bereid
En daarom wil ik haastig nog wat zeggen,
Dat mij op 't hart ligt, het is nu nog tijd,
Om iets te doen in rustig overleggen.
Ik groet den merel en den hazelaar
En al wat straks nog volgt als lentebode,
Waartoe behoort, als steevast ieder jaar,
De nieuwe vrouwelijke lentemode,
En deze laatste zie ik nu met vrees,
Niet om wat vrouwen om zich zullen hangen
En wat ik straks van nieuwe kleuren lees,
Zal mij opnieuw met blij gevoel bevangen.
Een lichte stof doet me bij voorbaat goed,
Den stijl wil ik desnoods vooruit al roemen,
Maar dames, zoek daarbij dan ook een hoed,
Dien men ook werkelijk een hoed mag
noemen,
Want waarlijk, wat men op dit hoofdgebied,
Als laatsten win terstijl wist uit te broeden,
Verdient den naam van hoofdbedekking niet,
Ik zeg u 't is nog tijd wpest op uw...
hoede.
P. GASUS.
Groote Houtstraat 155 - Telef. 11159
(Adv. Ingez. Med.)
Zóó groot kan een Huistrap,
Ladder, Tafel of Amerik. Droogrek niet moeten
zijn, of de Klompencentrale heeft ze in
voorraad. Levert overal heen, franco thuis.
Op 't Pleintje
Reitzstraat 1, Dr. Leydsstraat 10,
TELEFOON 11784.
(Adv. Ingez. Med.)
Rotlerdamsche Bankvereeniging.
Comlflissarissen stellen voor mr. B. J. K. Kolff
tot directeur te benoemen.
AMSTERDAM, 29 Januari. Naar
wij vernemen, zullen commissarissen
der Rotterdamsche Bankvereeniging
in de op 8 Februari a.s. te houden
algemeene vergadering van aandeel
houders voorstellen tot directeur der
insteling te benoemen den heer mr.
B. J. K. Kolff,' thans directeur dei-
provinciale kantoren.
Uit woelig Sjanghai.
Talrijke aanslagen.
Gisteren werd een handgranaat in den tuin
van 't huis van den Japanschen consul-gene
raal Okamoto in de internationale nederzet
ting te Sjanghai geworpen. Erzijn geen
slachtoffers te betreuren.
Twee andere handgranaten zijn ontploft in
het posthuis van de nieuwe gemeentelijke po
litie, welke onder Japansche leiding staat. Een
politieman werd ernstig' gewond. De krijgswet
werd afgekondigd in het district, waar het
posthuis staat.
Ook in de Fransche concessie werd giste
ren eenige malen met bommen geworpen.
Slachtoffers vielen hier niet.
\Jote e-UiMctcek, De modellen van ons fabrikaat
MNwfeteefeM* vindt u in de to°nzalen
dunt U daw*.'. SPAARNE 65
(Adv. Ingez. Med.)
VanHaarlemsche hempjes
een ouden schoen
Dit jaar zullen we ors voor jaarsverlangen
vroegtijdig kunnen beviedigen! Half Februari
bloeien de bolbloemen :1 op de tentoonstel-
ling „Winterflora" in het Krelagehuis. Nadere
bijzonderheden hierointrmt vindt men in een
uitvoerig verslag eener persconferentie op
pag.'.
en
Ra ra wat is dat?
Dit zal de argelooze automobilist, fietser of
voetganger, die den Spaarndamschen weg van
Haarlem naar Spaarndam of omgekeerd af
legt, zich ongetwijfeld afvragen wanneer hij
temidden van het sappige groene „heuvelland
schap" m.a.w. weiden met door gras over
groeide forten als groote molshoopen door
kruist met slootén dat met het aan de an
dere zijde rustig en waardig voortkabbelénde
Spaarne een pittoreske frissche Holla ndsche
omgeving vormt voor dezen toegangsweg tot
Noord-Holland's hoofdstad, het tafreeltje ziet
dat onze fotograaf op de plaat vastlegde.
Hij zal zich afvragen of men van gemeente
wege op de lumineuze gedachte is gekomen,
ter afwisseling van de vele reclameborden, die
langs onze Hollandsche rijwegen, staan om ons
op te wekken tot meer gebruik van margarine,
zeep, sigaren, chocolade of benzine, thans ten
behoeve van Haarlem's bloei en het lokken van
vreemdelingenverkeer tot het uitschrijven van
een „Openlucht-puzzle" over te gaan. Waar
voor de oplossingen gezonden dienen te wor
den aan het gemeentebestuur van Haarlem,
gefrankeerd met daartoe uitgegeven toeristen
postzegels, met een overporto van minstens
twee stuks, waarvan de baten ten goede ko
men aan de bleekneusjes onder de Nederland-
sche gemeenten.
Mede ter vernieuwing van in dit opzicht
zoozeer afgezaagde reclamemethoden zou het
heusch zoo'n gek idee niet zijn om de aan
dacht van het publiek te vestigen op Haar
lem's schoonheid door in nauw contact met
de natuur zoo'n openlucht-puzzle te maken,
waardoor de aandacht via den wil om het
raadsel op te lossen onwillekeurig op de om
ringende schoonheid der natuur zou kunnen
vallen,
Maar wat deze puzzle betreft: naarmate de
automobilist, de voetganger, de fietser of wie
hij of zij zijn moge de raadselachtige plek na
deren vermindert hun geestdrift voor de op
lossing van het raadsel danig, want de ont
sluiering van het openlucht-mysterie dient
zich vanzelf aan wanneer het moment geko
men is dat de weg er vlak langs slingert. En
wanneer de wind een beetje meewerkt kan
men nog eenige bewijzen krijgen dat men zich
niet vergist in den vorm van eenige dierbare
vuiltjes in de oogen, wanneer men tenminste
niet tijdig de raampjes van de auto gesloten
heeft of .ingeval men een voetganger of een
fietser is) hetr gelaat niet afgewend heeft naar
het Spaarne.
Wat is het dan wel, dat daar als een vreem
de. ietwat kaalgeplukte en toegetakelde
eend in de bijt het schoone landschap ontsiert?
Wat is het dat daar zoo contrasteert met den
achtergrond van het vriendelijke landschap
met de kleine huisjes in de verte en 'n tollend
molentje?
Het is om kort te gaan een soort hekwerk,
waar Haarlemsche hempjes. broekjes en an
dere kleedingstukken in velerlei kleuren en
geuren, die de Haarlemmers als de ergste af
leggertjes van de afleggers aan de hoede van
de vuilnisbak hebben toevertrouwd. In hun
volle vergane glorie worden opgehangen en
den volke worden getoond als een bewijs dat
Haarlem karaktervol genoeg is om de vuilste
wasch buitenshuis te doen
Het betreft hier een overlaadplaats van
vuilnis, waar de afval op auto's, uit de stad
aangevoerd, op schuiten overgeladen en verder
getransporteerd wordt. Er ligt hier dus prac-
tisch altijd een constante hoeveelheid vuilnis
opgetast op de schuiten en deels ook in zeer
ruime mate op den wal gemorst. En daarbij is
men nog op de gedachte gekomen om deze
vuilafvoer aan een laatste onherroepelijke re
visie te onderwerpen. Alles, wat nog maar
eenigszins den een of anderen vorm heeft
wordt tijdens den overslag opgevischt. De
voorwerpen worden aan den kant gezet, de
fragmentarische Haarlemsche hempjes, broek
jes en andere, meest vreemdsoortige, kleeding
stukken echter worden in hun volle breedte en
lengte op en over het hekwerk te drogen ge
hangen.
Het is mogelijk dat deze bonte havelooze
mengeling van vergane goederen met schreeu
wende kleuren en het contrast van den rus-
tieken achtergrond een gevoeligen schilder zou
den kunnen inspireeren tot een realistisch
schilderij, den zelfkant der samenleving be
spiegelende.
Maar het Spaarne is een waardig, welopge
voed water, dat op een aristocratie kan bogen
die de eeuwen heeft getrotseerd. En het Spaar
ne zegt ook ..Spaar me" en buigt zich wijselijk
van deze vooze plek in het frissche landschap
af en kabbelt een andere richting in.
Alles heeft tenslotte zijn plaats. Er zijn nog
vele geschikt plekken om een dergelijke over
lading van vuilnis met of zonder revisie uit te
voeren, ergens waar dit wordt onttrokken aan
het oog van de vele menschen, die zich langs
de straatweg voortbewegen, en niet nog te
sterker geaccentueerd door een uitstalling van
havelooze Haarlemsche hempjes waarvan de
foto boven een beeld geeft.
We hebben de vuilnis, die op de bewuste plek
ligt, aan een inspectie onderworpen.
We hebben er de zonderlingste voorwerpen
aangetroffen: potjes en pannetjes, ingedeukte
fluitketels, staalboeken, de meest uiteenloo-
dende soorten papier, doosjes, blikken, en ook
een oude schoen.
Maar op een afstand alleen is het pittoresk.
Niagarabrug gezonken.
Komen er thans twee bruggen?
NEW-YORK, 29 Januari (D.NJB.-A.N.P.)
De ijslaag heeft gisteren het op het grond
gebied dear Vereenigde Staten Liggende ge
deelte van de ingestorte internationale brug
over de Niagara-watervallen vernield. Het is
gezonken. ij-
De ingestorte brug zal zoo spoedig mogelijk
door een nieuwe boog-brug worden vervangen.
Voorts zoude de provincie Ontario en de
staat New-York voornemens zijn tot den bouw
van een tweede brug, welke, naar officieel
werd medegedeeld, op ongeveer 350 M. van de
ingestorte brug zou komen te liggen, over te
gaan,
DE HEER M. LUGT 65 JAAR.
Zooals wij gemeld hebben viert de heer
M. Lugt, alhier, heden zijn 65en verjaardag.
De heer Lugt mocht hedenmorgen reeds zeer
vele blijken van belangsteling ontvangen in
den vorm van brieven en telegrammen van
gelukwensch en bloemen.
POSTVLUCHTEN.
De „Nandoe" is hedenochtend van het vlieg-
■cld Tjïlilitan vertrokken.
Vanmorgen te 7.02 uur ir> het K.L.M.-vlieg
tuig PH-.AL.R. Reiger", met gezagvoerder
Blaak van Schiphol naar Incüë vertrokken.
Het woord is aan
Racine:
Het geluk schijnt gescha
pen te zijn om gedeeld te
ivorden.
0\ er val met machinegeweren.
Gangsters maken 24000 dollar buit.
NEW YORK. 29 Jan. (D.N.B.) Voor de
oogen van 700 arbeiders, die op de uitbetaling
van hun weekloonen wachtten, zijn vier met
machinegeweren bewapende gangsters aan
een der drukste kaden langs de Hudson het
gebouw binnengedrongen van de International
Mercantile Cy.
Zij dreven de bedienden onder bedreiging
met hun wapenen in een lift bijeen en plun
derden vervolgens op hun gemak de brand
kast.
Nog voor de voor de kantoren wachtende ar
beiders en de pierpolitie het gebeurde hadden
opgemerkt, waren de bandieten er met een ge
stolen auto reeds vandoor gegaan.
Voor zoover kon worden nagegaan, hebben
de bandieten 24.000 dollars medegenomen.
19 Gr. Houtstraat
Damesconfectie - Pelterijen
bericht de ontvangst van nieuwe
JERSEY MODELLEN
voor Sport en Rivièra
(Adv. Ingez. Med.)
De uitvoer van bloembollen.
In het Weekblad voor Bloembollencultuur
lezen we, dat de uitvoer van bloembollen in
1937 heeft bedragen 43.126.659 K.G. tot een
waarde van f 28.074.914
In 1936 bedroegen die cijfers resp. 43.713.603
en f 23.131.372.
Een postzegelschilderij dat veel stof heeft doen
opwaaien en waarover misschien nog" wel meer
te doen zal zijn. Het bevat den beroemden
Mauritiuszegé) en werd door den slager Lutmer
te Nijkerk gekocht voor f 1.15 en verkocht
voor. f 8000. Toch bleek dit bedrag
nog veel te klein te zijn, daar het schilderij op
een postzegelveiling zeker 50.000 zou
hebben opgebracht. Voor nadere bijzonder
heden zie men pag. 3.
MODERNE WONINGEN
TE HUUR, op mooi punt bij de Hyacin-
thenlaan, 7 kamers, w.o. badkamer,
ƒ40.p. mnd. U kunt huren per Isten
Febr., Maart, April en Mei. Bevr. op het
werk en bij S. VELDKAMP, Van Dort-
straat 90, Telefoon 16373.
(Adv. Ingez. Med.j
HEDEN: 14 PAGINA'S.
Pag.
De Robaver keert 6 pet. dividend uit. 3
In 1936 werden 23 drielingen geboren. 3
Jeugdig fantast heeft wederom kans ge
zien zijn slag te slaan. 3
Van de vrije inschrijvingen voor de
groote Staatsleening wordt slechts 2%
pCt. toegewezen. 3
Arthur van Sehendel is candidaat voor
den Nobelprijs gesteld. 3
Amerika gaat de bewapening versterken. 4
De 3 pet. Indische leening 1937 A geheel
geplaatst. .4
Bioscopen. 6
„Winterflora" zal op 11 Februari haar
poorten openen. 7
ARTIKELEN, ENZ.
R. P. De dolle race. 1
Jhr. dr. B. de Jong van Beek en Donk: De
Zwitsersche volksrechten in herstel. 4
C. J. E. Dinaux: Zonderlinge Levens. 5
J, H. de Bois: Litteraire Kantteekenin-
fren. 5
Tules Kammeijer: Blijft Fit. 5
K. de Jorg: Concert der H.O.V. 6
J. B. Schuil: Lau Ezerman. 6
Damrubriek. u
Van een bijzonderen correspondent:
Militairen beheerschen de Poolsche
politiek.
Dc Burgerlijke Stand van Haarlem is op
genomen op pag. io