Haarlem's Dagblad
De „Pluto" der K.N.S.M. op de
Oostzee aangevaren.
Zola.
Huiltournooi.
Het schip wordt thans naar
Grasnitz op Ruegen gesleept.
Rust en vertrouwen
zijn noodig.
„De Behangcentrale"
Het Ibelaogrijkste
55r Jaargang No. 16758
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V.
Bureaus: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082,Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM HoofdredacteurROBERT PEEREBOOM
Dinsdag 8 Februari 1938
Abonnementen per week f0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per
post f3.55. losse aummers 6 cent per ex.
Advertenticn; 1-5 regels f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regeL
Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60. elke
regel meer f 0.15. Groentjes xi© rubriek
Het buitengewone succes van de film „Het
leven van Emile Zola", die ook in deze stad
nog steeds volle zalen trekt, is wel een teeke
nend verschijnsel van onzen tijd. Zonder de
kwaliteiten van de film en Paul Muni's prach
tige, ontroerende vertolking van de titelrol
ook maar in het minst te willen verkleinen ge
loof ik toch dat meer oorzaken voor dit groote
succes zijn aan te wijzen. De filmindustrie
heeft trouwens een opmerkelijke flair als het
historische onderwerpen aangaat. Zij weet,
meestal precies te taxeeren welke historische
episode rijp voor herleving is en in dit geval
is het geen korte herleving, want het is al een
paar jaar geleden dat het tooneelstuk, aan de
Affaire Dreyfus gewijd, zijn groote succes be
haalde, ook in de Nederlandsche vertolking.
In Dreyfus, den onschuldig veroordeelden
Joodschen officier die vijf jaren van afschu
welijke beproeving doorbracht op het Duivels
eiland, ziet men terecht het slachtoffer van
lage intriges en een der groote martelaren van
het door de eeuwen heen vervolgde en gekwel
de Jodendom, in Zola den held die, toen hij
een beroemd auteur was geworden, rijkdom
had verworven en „voor de poorten van de
Académie stond", alles op het spel zette en
zich hoon en smaad, de vijandschap van tal-
loozen en een veroordeeling op den hals haal
de door in naam van het Recht den balling op
het Duivelseiland te hulp te komen.
Zoo teekent deze film Zola dan ook; zij legt
het zwaartepunt van zijn leven in zijn moedig
ingrijpen in de Affaire Dreyfus, dat begon met
zijn vermaard artikel „j'Accuse" in Clemen-
ceau's dagblad l'Aurore en zich voortzette in
een hardnekkige campagne, door hem en an
deren gevoerd. Waarbij de gevierde schrijver,
tot een jaar gevangenisstraf veroordeeld we
gens smaadschrift, genoodzaakt was naar
Engeland uit te wijken om zijn actie te kun
nen blijven voeren.
Historisch geheel juist is de film niet en kan
zij ook moeilijk zijn. Haar strekking is het
zeer zeker wèl. Dat zij de geweldige beroering,
door „1'Affaire" in de geheele wereld verwekt,
vrijwel geheel schijnt toe te schrijven aan de
intriges van Fransche officieren in de leger
leiding en bij den generalen staf is onjuist.
Ofschoon die intrigesde rechtspraak ver
krachtten en de onmiddellijke oorzaak van de'
gansche ellende waren, staat het vast dat de
ontzaglijke emotie, door de zaak gewekt, haar
oorzaak vond in de anti-semieten die er munt
uit beproefden te slaan en wier actie overal,
ook in ons land, tot hevige tegenstellingen tus-
schen „Dreyfusards" en „anti-Dreyfusards"
leidde. Was Dreyfus geen Jood geweest, de
wereld buiten Frankrijk zou zich maar weinig-
bekommerd hebben over de intriges van leden
van den Franschen generalen staf.
Dat men in een tijd als deze, in landen als
Engeland en Nederland, die het anti-semietis
me fel afkeuren en het elders in volle wreed
heid herleefd zien, bijzondere belangstelling
voor een herleving van de Affaire Dreyfus
toont is geen wonder. Dat in de film de actie
van het anti-semietisme zoozeer op den ach
tergrond is gehouden zal wel zijn. commer-
ciëele oorzaken hebben; men heeft spektakel
met minderheden willen vermijden.
Ik geloof evenwel dat er nog een andere
oorzaak van het groote succes is. Die ligt ten
slotte in de figuur van Zola zelfZola als
een man van grooten, ontembaren moed. Men
kan het nu verouderde naturalisme, dat zijn
geweldige letterkundige oeuvre bezielde, thans
met twijfel beschouwen en zijn openlijkheid
omtrent de menschelijke hartstochten als on
smakelijk of onnet afkeurenhet valt niet
te loochenen dat hij ook als schrijver grooten
moed toonde en in zijn oprechte overtuiging en
roeping de conventies met voeten trad.
Zijn werk heeft trouwens een diepgaande
uitwerking op de wereld-litteratuur gehad.
En zijn moed culmineerde in zijn optreden
in de Affaire Dreyfus tot een hoogte, die al
zeer weinig „geslaagde menschen" in dat tijd
perk van hun leven zouden aandurven. Hij
was zonder twijfel, behalve een ongelooflijk
hard werker en een fel strijder, een zeer
groot en moedig mensch.
Dat ontroert het meestook in dezen
tijd, nu lieden die uit vliegtuigen bommen
op weerlooze stakkers werpen als helden
worden bestempeld en decoraties krijgen. Dat
ontroert en herinnert aan de waarheid die
niet sterft en ons zegt wie een held en wat
waarlïjke moed is.
Die waarheid willen velen weer hooren.
En dat is, geloof ik, de hoofdreden van het
succes der film „Het leven van Emile Zola".
R. P.
FOTO'S VAN PRINSES BEATRIX IN
BESLAG GENOMEN.
's-GRAVENHAGE. 8 Februari. Reeds
gistermiddag' werden in de Residentie op ver
schillende plaatsen door straatventers foto's
van Prinses Beatrix ter verkoop aangeboden.
Het waren afdrukken van dezelfde foto's, die
eerst des avonds in de dagbladen mochten
worden opgenomen en ten aanzien waarvan
voor de verdere verspreiding copyright was
gegeven aan de N.V. Nijgh en VanDitmar.
Deze N.V.. van genoemden verkoop op de
hoogte gesteld, wendde zich terstond tot de
politie met het verzoek maatregelen te ne
men tegen deze schending van haar rechten.
Het gevolg hiervan was, dat de politie de
bewuste foto's in beslag-heeft genomen, ter
wijl tegen de drukkers er van een proces
verbaal zal worden opgemaakt.
(In Amerika verdiende de ivinnares
van een wedstrijd wie het langst
achtereen kon huilen een zilveren
beker, een paar honderd dollar en
een filmcontract.)
Er gebeuren vreemde zaken
In ons aardsche tranendal,
En de Am'rikanen maken
Het nog altijd extra mal.
Wie ter wereld kan nu komen,
Op zoo'n allerdwaast idee,
Wie heeft het toen opgenomen
En wie doet daar nou aan mee,
Worden niet voldoende tranen
Op het ondermaansch gestort,
Dat het door de Am'rikanen
Ook nog aangemoedigd wordt?
't Is te dol om van te praten,
Maar het is dan toch gebeurd,
En er is in ruime mate
Op z'n-krokodils getreurd.
't Was een juffrouw die tenslotte
In de beste huilbui bleek,
En bij wie het zoo goed vlotte,
Dat zij d'eersten prijs opstreek.
Een soort zilvren lijdensbeker,
Dollars en een filmcontract,
Ze heeft toen toch lachend zeker
Deze prijzen aangepakt.
Men wist weer iets nieuws t'ontdekken,
Maar toch ook iets heel erg mis,
Ik althans vind, dat dit gekke
Werklijkom te huilen is.
P. GASUS
De werkzaamheden aan liet nieuwe Duitsche luchtschip L. Z. 130, dat dit jaar al
vluchten naar Amerika en terug zal ondernemen, vorderen snel. De bovenste foto
toont den arbeid aan het omhulsel. Daaronder een blik in de montagehal.
HET stoomschip „Pluto" van de Kon. Ned. Stoomboot Maatschappij
(gezagvoerder kapitein C. Duynker), dat op 5 dezer van Am
sterdam vertrok met bestemming Gdynia (Polen), is Maandagavond
omstreeks negen uur bij Otler grund, ten Zuid-West van Roenne, op
Bornholm, in dichten mist door een Grieksch stoomschip aangevaren.
Bij de directie van de K. N. S. M. is hedenochtend telegrafisch
bericht ontvangen, dat de „Pluto" door sleepbooten van de Bugsir-
reederij te Hamburg naar Grasnitz, een kleine haven op het eiland
Rügen, wordt gesleept. Een gedeelte van de bemanning, o.w. de
gezagvoerder, bevindt zich nog aan boord van de „Pluto". De overi
gen zijn aan boord van het lichtschip „Adlergrund" gegaan. De ver
wachting was, dat de „Pluto" hedenmiddag te Grasnitz zou aankomen.
Omtrent de positie van het Grieksche schip is nog niets naders
bekend.
De „Pluto" was Maandagavond Holtenau gepasseerd. Het schip
was gebouwd in 1905 op de werf „Feyenoord" en mat 1156 bruto reg.
ton en 709 ton netto.
Het Grieksche schip is warschijniijk het dubbelschroefstoomschip
„Katherine" van de S. A. Hellenique Maritime et Commerciale
„Petrelea" te Piraeus.
Dit schip heeft een inhoud van 2.495 bruto en 1.196 netto-ton. Het is
een oud vaartuig, dat in 1887 als zeilschip is gebouwd.
De 1 Mei-dag
Geen demonstratie.
Door de besturen van de moderne arbeiders
beweging is besloten, die jaar, nu de 1-Mei-
dag op Zondag valt, geen demonstratie te
doen houden en deze demonstratie evenmin
des Maandags te doen plaats vinden.
Wel zal toestemming verzocht worden, des
morgens een wandeling gezamenlijk naar
buiten de gemeente te maken, terwijl voor de
kinderen een kinderfeest in de middaguren
zal worden georganiseerd.
Het ligt in de bedoeling, des avonds een
tweetal bijeenkomsten in de groote zaal
van het Gemeentelijk Concertgebouw te doen
houden, op welke bijeenkomsten de heer E. i
Kupers, vobrzitter van het N. V. V. de Mei-
rede zal uitspreken en voorts een programma
zal worden opgevoerd, dat bij de 1 Mei-viering
past.
roentjes in Haarlem's Dagblad zijn
een instelling geworden, die tienduizen
den jaarlijks hulp en profijt bezorgt.
Mr. L. J. A. Trip over
den monetairen toestand.
Duurzame stabiliteit der wissel
koersen kan niet ontbeerd worden.
In een lunchvergadering van het departe
ment Amsterdam van de Nederlandsche
Maatschappij voor Nijverheid en Handel
heeft vanmiddag de President van de Neder
landsche Bank, Mr. L. J. A. Trip, een rede
gehouden over „Eenige gezichtspunten ten
aanzien van den monetairen toestand".
Spr. zeide er zich van bewust te zijn, dat
het in sommige kringen mode geworden is
zich smalend over den gouden standaard en
het goud uit te laten. Men vergeet intus-
schen. aldus spr., dat het niet voldoende is
af te breken, doch dat ook opgebouwd dient
te worden en hiervan is tot dusver nog
slechts bitter weinig terecht gekomen.
De eigen opvatting van spreker is
steeds geweest, dat het systeem van
den internationalen gouden stand
aard. zooals elk menschenwerk, .niet
volmaakt is, maar wel zoodanige
voordeelen biedt, dat deze den door
slag moeten geven.
Over die voordeelen uitweidende, betoog
de spr. dat het belangrijkste voordeel dat
het systeem medebrengt, is gelegen in de
stabiliteit der wisselkoersen. Spr. ging na
hetgeen voor den gouden standaard in de
plaats is getreden. Hij oordeelde dat aan den
huidigen toestand groote gevaren verbonden
zijn.
Het eerste bestaat hierin, dat de onrust
en angst, die zich telkens weer doen gevoe
len, niet zullen verdwijnen zoolang die toe
stand blijft bestaan. Het geldt hier het pro
bleem van de z.g. .Hot-Money". Groote
kapitalen, vele milliarden guldens uitmaken
de. worden in liquiden vorm aangehouden.
Zij trekken, op het eerste teeken van gevaar,
van land tot land.
Wordt een depreciatie gevreesd van de va
luta, waarin zij belegd zijn, dan vluchten zij
in het goud.
Richt zich de vrees op een prijsdaling van
HEDEN GEOPEND
TELEF. 18401, GIERSTRAAT 63
ONS DEVIES LUIDT: „Prima behang,
Goed vakwerk, Goedkoopere prijzen"
(Adv. Ingez Med.)
SPORTVLIEGER VEROORDEELD.
BATVIA. 8 Februari (Aneta-A.N.P.) De
Raad van Justitie veroordeelde den sportvlie
ger S., wien dood door schuld ten laste was
gelegd, naar aanleiding van de door hem
verrichte noodlanding, waarbij mej. Weber
om het leven kwam, tot twee maanden hech
tenis voorwaardelijk met een proeftijd van
kwee jaar,
Het woord is aan
Vridanke:
Wel hem, dien het niet aan
vrienden ontbreekt; wee hem,
die er al te zeer op rekent.
het goud. dan wordt dit op de markt ge
gooid en valuta's of aandeelen gekocht.
Voortdurende schokken en moeilijkheden zijn
hiervan de gevolgen.
Het tweede gevaar is gelegen in de neiging
om. nu de gouden standaard niet meer werkt,
den tijd rijp te achten voor experimenten op
monetair gebied.
Wenschen voor de toekomst.
Wat de toekomst betreft moet vol
gens spr. voorop staan het wegne
men van de fundamenteele oorza
ken van de bestaande onrust en van
het gebrek aan vertrouwen.
Vóór alles is hiertoe noodig, dat de
overtuiging gevestigd worde, dat de
politieke verhoudingen op vreedzame
wijze eene bevredigende regeling zul
len vinden.
Daarna zal een duurzame stabiliteit
der voornaamste wisselkoersen niet
ontbeerd kunnen worden. In eerste
instantie zal daartoe vereischt worden
eene versterking en uitbreiding van
het sixpartite agreement en wel in
dien zin. dat afstand gedaan wordt
van het opzeggingsrecht op een ter
mijn van 24 uren en dat de betrok
ken landen zich verbinden binnen ze-
xere grenzen de tegenwoordige ver
houdingen hunner valuta's te zullen
handhaven.
Wanneer dan de regeeringen in de indivi-
dueele landen doen blijken dat zij geen maat
regelen wenschen te treffen, die de rentabi
liteit van het eigen bedrijfsleven bedrei
gen en samenwerken voor een geleidelijke
vermindering van de handelsbelemmeringen
dan zullen de grondslagen, waarop kan voort
gebouwd worden voor het wereldherstel en
voor de algemeene welvaart, gelegd zijn. Dan
zal het probleem van de ..Hot- Money" zijn
natuurlijke oplossing vinden en zullen de
voorwaarden vervuld zijn voor de geleide
lijke hervatting van een gezond internatio
naal en kredietverkeer.
Bij deze ontwikkeling zal een nauwe samen
werking tussc'nen de circulatiebanken on
derling en tusschen die banken en haar na
tionaal particulier bankwezen noodig zijn om
zooveel mogelijk schokken en nieuwe oneven
wichtigheden te vermijden.
Nederland zal goed doen zijn hui
dige monetaire politiek te handhaven
zoolang internationaal geen stappen
op den weg naar grootcre stabiliteit
gedaan worden. In groote trekken
komt die politiek hierop neer, dat,
zoolang de groote mogendheden zich
niet binden, ook Nederland zich daar
van dient te onthouden, terwijl an
derzijds met behulp van het Egali
satiefonds. een zekere stabiliteit ten
opzichte van de valuta's der groote
landen wordt nagestreefd.
Prins Nicolaas overleden.
ATHENE, 8 Februari (Reuter/A.N.P.l
Prins Nicolaas, neef van den koning
van Griekenland en vader van de
Hertogin van Kent, is overleden.
Prins Nicolaas was al eenigen tijd ernstig
ziek. Gisteren was hem het laatste oliesel toe
gediend.
HEDEN: 12 PAGINA'S
De Hongaarsche Rijksbestuurder, admiraal Horthy, die op het oogenblik in Polen
vertoeft, werd bij zijn aankomst te Krakau met veel eerbetoon ontvangen. Op
onze afbeelding ziet men Horthy in gezelschap van den Poolsehcn staatspresident,
prof. Moscicky, op den Wawel. waar hij een krans op hel graf van Pilsoedski
neerlegde
pag.
De „Pluto" der K. N. S. M. is op de Noord
zee aangevaren. 1
De Alg. Bond van bouwvakarbeiders heeft
de C. A. O. aanvaard. 3
Indië is een nieuw eilandje rijker geworden. 3
Eden heeft de Engclsche waarschuwing in
zake de aanvallen in de Middellandsche
Zee herhaald. 4
Een Russisch luchtschip is tijdens een
oefenvlucht verongelukt; dertien leden
der bemanning vonden den dood. 4
De troepen van Franco boeken succes. 4
De Japanners bedreigen de Chinceschc. ha
venstad Amoy met vernietiging. 4
Te Amsterdam is gisteravond een groote
protestvergadering gehouden tegen het
voorontwerp van wet-Romme. 11
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.; Zola.
Wat in de toekomst voor behoud van na
tuurschoon in Zuid-Kennemerland
moet worden gedaan. g
EL D. Vertelling: Slapeloosheid. g
Dr. W. G. N. v. d. Sleen: Naar de Kaap de
Goede Hoop. 7
K. de Jong: A. V. R. O.'s bonte trein. 7
.1. B. Schuil over Mijn vrouw is advocaat. 7
Scliaakrubrick. 9
Dc Burgerlijke Stand van Haarlem is op
genomen op 10