•BUICK
•CHEVROLET
Amst. Rijtuig-Mij: N.V.
Serge Rachmaninoff.
HAARLEM IN DEN CRISISTIJD.
DONDERDAG '17 FEBRUARI 1938
HAARLEM'S DAGBLAD
UN/TIN1EÏTEREN
MUZIEK
Muziekschool van „Toonkunst"
Uitvoering door leerlingen.
Als de beginnertjes hun intree doen in
het groote schoolgebouw aan de Nieuwe
Gracht, dan moet het al vreemd loopen of
ze vinden een plaatsje in het „Lilliput"-or-
kestje. Bekkers wil ze wel graag leeren pia
nospelen, maar iets is er, dat om te begin
nen wel wat controle en wat leiding kan
verdragen, en dat is het maatgevoel. Hoor je
dan echter zulk een Lilllput-orkeststuk (het
heette „de vroolijke sledetocht") dan wil je
gelooven, dat er niet veel viel te ontwikke
len, zóó prettig ging het, als van een leien
dakje. We weten echter wel beter en zoo
niet, laat ons dan eens letten op één enke
ling uit het orkestje. Wat heeft zoo'n peuter
het moeilijk! Heel onverwacht heeft die in
te vallen na eenige maten rust. Wel is er
ook de kleine dirigent die alles, zonder te
missen, aangeeft. Maar die vertrouwt weer
ten volle op zijn muzikantjes, en zoo is er
dan, na heel wat oefening, het prettige con
cert, waar alles zoo mooi klinkt en waaraan
elk luisteraar zijn grootste plezier heeft. Het
ging door de onherbergzame steppen van
Rusland. Overal zijn de houthakkers bezig,
de zware boomen te zegen. Daar verschijnt o
schrik! een troep wolven. Hoort de zweep
knallen, om de paarden tot spoed aan te zet
ten. Pang! daar knalt een schot en een der
achtervolgens kleurt de sneeuw rood. Men
zal zeggen: daarvan staat niets in het pro
gram. Dit is er dan in vergeten. Zoo staat
er ook niet bij het stuk „de vroolijke zee
man", waarin acht kleine handjes zich over
het klavier verdeelen, dat al die vingertjes
eigenlijk garnaaltjes zijn, die opeens spring-
levènd worden en de vroolijkste muziek be-
binnen te tooveren uit de toetsen waarop ze
eerst netjes geschikt lagen.
Wat al zorg en oefening en leiding, om te
komen tot het allereerste wat er noodig is
voor muziekonderwijs: het maatgevoel. Maar
eenmaal zóóver, dan gaat het als vanzelf.
Dan hoor je van zoo'n peuter een „Carillon"
waarin hij zich een polyfonist-in-den-dop
toont. Een ander verrast je met een heusche
solo voor groote fluit, die hij leukweg (om
dat hij ons allemaal zoo gewillig achter zich
aan ziet loopen), de Rattenvanger van Ha-
meln noemt.
Dan gaat het snel bergopwaarts met de
ontwikkeling en de vorderingen: kleine stuk
ken van Beethoven, van Kirchner, Gurlitt
en opeens zit je midden in het heusche
concert, en zijn het Chopin, Schubert, Mozart
Haydn. Bach, Handel.
Maar de speelmanier, die dit alles moge
lijk maakt, is langen tijd voorbereid door de
vakkundige (en liefdevolle) verzorging van
leeraressen als mej. Kortweg en mej. Bek
kers: Aan geheugenconcentratie is door den
heer Jac. Zwaan met succes gewerkt, de
jonge violist heeft het instrument leeren
hanteeren onder het waakzaam oog van den
heer Althuizen. Daar staat de groep leeraren
gereede het gezaaide en kiemende te hoeden
bij den groei. Bij Schubert en bij Mozart
ging ons oor te gast en konden wij in be
wondering raken voor een veelal knappe
teehnische beheersching. Bij Bach (Praelu-
dium en fuga in As en eveneens uit 't Wohl-
temp. Klavier I in bes klein) sprak ook het
hart een woord mee; want het heerlijke
praeludium laatstgenoemd, dat het beeld
wekt van twee in gebed saamgevoegde han
den, werd méér dan techniek; en de enorme
fuga met de wonderbare ineenstrengeling
der vijf stemmen méér dan een specimen
van langdurig en wilskrachtig oefenen. Voor
het aandachtig luisteren zij ook de toehoor
ders geprezen.
Dat er nog belangstelling te over was voor
een Mozart-concert met orkest, en tenslotte
voor Haydn's Abscheid-symphonie, waarin
de fijn-ciseleerende hand van den leider De
Clerck weer verrassingen bracht, vermelden
wij slechts om niet al te onvolledig te zijn.
G. J. KALT.
Alle modellen 1938 voorradig.
Official Dealer voor Haarlem
en Omstreken, behalve Heem
stede
Showroom en Werkplaats
PLEIN 21 HAARLEM
TELEFOON 11198—10338.
(Adv. Ingez. Med.)
AGENDA.
Heden:
DONDERDAG 17 FEBRUARI
Gemeentelijke Concertzaal: Uitvoering
Haarlem's Muziek Instituut, 8.15 urn-.
Gebouw Protestantenbond: Voordracht met
lichtbeelden „Vacantie in Noorwegen", voor
de Volksuniversiteit.
Krelagehuis, Leidschevaart: Tentoonstelling
Winterflora, 10—10 uur.
Firma Gerzon, Groote Houtstraat: Dickens-
markt, 2.30—5.30 en 8—10.30 uur. Des avonds
gooch'elvoorstellingen.
Palace Filmac: 11—5 uur: Doorloopend 50
minuten wereldnieuws.
Rembrandt Theater: Die Fledermaus. 2.30,
7 en 9.15 uur.
Frans Hals Theater: De Tijger van Eschma-
poer. 2.30, 7 en 9.15 uur.
Luxor Sound Theater: M'n man is detective,
met William Powell en Myrna Loy. 2.30, 7 en
9.15 uur.
Cinema Palace: Irene Dunne m: Theodora
maakt schandaal. 7 en 9.15 uur.
Spaame Theater: Menschen in een boot en
Stan Laurel en Oliver Hardy. 8 uur.
Bloemen daal: Vergadering van den
gemeenteraad, 2 uur.
VRIJDAG 18 FEBRUARI
Stadsschouwburg: Groninger Vereeniging
„Gruno". De Koekoek. 3 uur.
Gebouw Protestantenbond, Berkenstraat:
Vergadering Christelijk Historische Unie. 8 u.
Firma Gerzon, Groote Houtstraat: Dlckens-
markt. 2.30—5.30 en 8—10.30 uur.
Krelagehuis, Leidschevaart: Tentoonstelling
Winterflora, 1010 uur.
Palace Filmac: 11—5 uur: Doorloopend oO
minuten wereldnieuws.
Bioscopen, nieuw programma.
I
Een Groote onder de grooten.
Woensdagochtend is mij een privé-onder-
houd met Rachmaninoff vergund. Ik had hem
schriftelijk daarom gevraagd ten einde eenige
aanwijzingen betreffende de vertolking van
een zijner eigen groote werken te krijgen. De
gelegenheid daartoe was te zeldzaam en te
gunstig om die onbenut te laten. Welwillend
was het antwoord.
Ik trof den meester in de studio van Rij-
ken's Pianohandel te Den Haag. een geïso
leerd vertrek in den tuin. Daar zat hij te stu-
deeren. De handen moeten lenig, de spieren
willig blijven, ook als men 64 jaar is en dui
zenden concerten achter den rug heeft. De
geest mag niet door de materie geremd
worden
Rachmaninoff's markante kop draagt nog
steeds het onvergrijsde, immer kort geknipte
haar, dat ook in de kruin nog geen spoor van
vermindering toont. Maar zijn karakteristieke
gelaatstrekken toonen diepe groeven, de zach
te oogen een trek van moeheid. Een vermoei
de, stille man, was de eerste indruk. Zacht
klonk zijn stem, maar de geest was vaardig
en als hij zijn antwoorden door voorbeelden
aan het klavier toelichtte bleken geheugen en
techniek ook in deze onvoorbereide stof geen
oogenblik te falen. De enorme, soepele han
den voerden elke moeilijkheid, die te berde
kwam, met speelsch gemak en volkomen ze
kerheid uit. Rust sprak uit lichaam en blik,
rust ook uit de sobere woorden waarmee hij
m'n vragen beantwoordde. Daarbij trof het
me, dat deze waarlijk groote kunstenaar geen
oogenblik zijn eigen persoon in het geding
bracht. Het was niet: „Ik doe dat zóó" of „Ik
heb dit en dat gedaan"; het gesprek bleef
objectief. Slechts éénmaal vertelde hij iets
uit zijn eigen concertervaring, n.l. dat inder
tijd te Berlijn de dirigent Furtwangler de cou
pures die in de hem verstrekt partituur van
een van Rachmaninoff's piano-concerten
aangegeven waren, niet had willen maken, en
pas zwichtte toen de componist hem zeide,
dat het zijn eigen partituur was en dat hij die
coupures zelf had aangebracht. „Donc il vou-
lait être plus royaliste que le roi!" merkte ik
óp, wat Rachmaninoff glimlachend beaamde.
Hij vroeg me of ik 's avonds bij zijn recital te
Amsterdam zou komen? Toen ik afscheid nam
met een „Au revoir, a ce soir, maitre!" stond hij
op en hielp me in m'n jas. En nog vóór ik de
deur van het vertrek goed en wel dicht ge
trokken had, had hij alweer zijn technische
studies hervat.
Dien avond in de groote zaal van het Am-
sterdamsche Concertgebouw: alle plaatsen
bezet, ook eenige honderden op het podium,
waar de groote Steinwayvleugel een eenzaam
centrum vormt, een middelpunt van aantrek
kende werking. Applaus klinkt, alles staat op:
een lange, even gebogen gestalte daalt lang
zaam de vele trappen af. Weer krijg ik dien
indruk van vermoeidheid. En Rachmaninoff
zet zich, na even rondgekeken en voor de be
groeting gedankt te hebben voor den vleugel
en preludeert even. En dan vervliegt de waan
dat men hier een vermoeide vóór zich zou
hebben. Rustig blijft het lichaam en de han
den verheffen zich zelden ver boven de toet
sen, maar de tonen golven aan en af in fantas
tische schakeering, nu in daverende kracht,
dan in fluisterende zachtheid', en men wordt
geboeid. Bij Bach's Fantasie en Fuga-.de Liszt-
transscriptie van het orgelwerk komen nog
niet alle klankschakeeringen te berde: het
orgelkarakter..veroorlooft dat niet, maar .de
Fuga wordt opgebouwd met een macht en ma
jesteit, die door de „koningin der instrumen
ten" nauwelijks zou kunnen geëvenaard
worden. De vertolking van Beethoven's Sona
te op. 31 no. 2 is wel zeer afwijkend en per
soonlijk; veel er in kan men niet onderschrij
ven óf billijken, maar als men de herinnering
aan den tekst van zich afzet moet men toe
geven dat ook Rachmaninoff's visie boeit.
Met iChopin komt de pianist meer in zijn
element; de betoovering der romantiek gaat
van den vleugel uit en neemt ieder in de zaal
gevangen. En bij Liszt wordt het nog grooter,
nog geweldiger. Oneindig fijn en immaterieel
is soms de aanslag, formidabel van kracht,
maar nooit ruw op andere oogenblikken. En
alles schijnt met dezelfde speelsche gemakke
lijkheid te gaan. Hier geen uiterlijk gedoe dat
dienen moet om trots onzinnig verlangzaam
de tempi den indruk van ontzettende moei
lijkheid te geven, geen gewapper met lokken
en flapdassen, en wat het voornaamste is:
geen caricaturale uitbeeldingen, maar her
scheppingen van een koninklijken geest ge
steund door een koninklijke, alles beheer-
schende techniek! Daar zaten vele Amster-
damsche klaviergrootheden in eerbiedige be
wondering. Zulk klavierspel, zulk herschep
pen, hoort men in onzen gemechaniseerden
tijd haast niet meer. Zóó ongeveer moet Liszt
zelf gespeeld hebben.
De toegiften volgden elkaar op. Meest trans
scripties, o.a. een van „Hopak" van Mous-
sorgski. Maar alle even enorm van uitbeel
ding. Het was enorm, onvergetelijk.
Van den vermoeide was niets meer te be
speuren, ook bij het laatste toegift niet. En
pas toen Rachmaninoff weer langzaam de
trappen naar de loge besteeg realiseerden we
ons dat hij 65 jaar is. Doch in de solisten
kamer deelde hij vriendelijk autogrammen
uit aan de vele die er om vroegen.
Een groote onder de grooten, een der wei
nige herscheppers uit den waarlijk grooten
tijd der romantiek en een bescheiden, een
voudig mensch is Serge Rachmaninoff! Ik
ben blij hem te hebben mogen ontmoeten.
K. DE JONG.
NIEUWE FREES IA „PRINSES BEATRIX".
Ongetwijfeld ziillen de bezoekers der „Win
terflora 1938" vol bewondering zijn voor de
prachtige Freesia's, die op deze tentoonstel
ling worden geëxposeerd, en zal vooral de
vaas met Freesia-zaailingen de speciale aan
dacht getrokken hebben. Na gehouden keuring
door deskundigen werd één der zaailingen
unaniem uitverkoren en als beste aangewezen
om in aanmerking te komen, eventueel den
naam te mogen dragen van Prinses Beatrix,
waarvoor de exposeerende firma, de N.V. G. C.
van Meeuwen en Zonen te Heemstede, de
koninklijke goedkeuring heeft aangevraagd,
welke inmiddels werd verkregen.
Het is een aparte, éénkleurige, zeer licht
lila variëteit, met zeer groote, wijd geopende
bloemen, en munt uit door haar sterken sten
gel. De aanwinst wordt heden voor de eerste
maal op de „Winterflora 1938" geëxposeerd en
is nog niet in den handel.
PERSONALIA.
Met ingang van 1 Maart a.s. is onze stad
genoot de heer Faber Jr. toegelaten tot den
Rijkscursus voor Orthopaedie te Leiden.
DE WINTERFLORA TOT VRIJDAGAVOND
OPEN.
In verband met de vele inlichtingen die
hieromtrent worden ingewonnen, verzoekt het
tentoonstellingscomité ons te willen mede-
deelen. dat de Winterflora. de bolbloementen-
toonstclling in het Krelagehuis te Haarlem,
open blijft tot morgen,- Vrijdagavond 10 uur.
De Bilt voorspelt:
Meest matigen Oostelijken wind, ge
deeltelijk bewolkt, weinig of geen neer
slag, lichte tot matige vorst des nachts,
overdag om het vriespunt tot lichte
dooi.
BAROMETERSTAND
Hoogste 780.3 m.M. te Lerwick.
Laagste -752.3 m.M. te Ingö.
De hooge drukking is in de kern over Noord-
Schotland tot boven 780 m.M. toegenomen en
heeft zich over de Oostzee naar Oost-Duitsch-
land uitgebreid. In Noord-Scandinavië ver
scheen een vrij diepe depressie, die in de Mid-
dellandsche Zee bleef afnemen. Een kleine se
cundaire bracht lichte sneeuw hier te lande.
Een vrij warme Westelijke stroom trok over
IJsland en Noord-Scandinavië en bracht daar
zwaren regen. Alleen in Midden-Scandinavië
kwam plaatselijk strenge vorst voor, maar de
geheele Oostzee heeft dooi. In Duitschland
nam de vorst af, in Oostenrijk viel dooi in, in
Zuid-Frankrijk hield de matige vorst aan, die
echter overdag in dooi overgaat. De Britsche
eilanden hebben betrokken lucht met dooi-
weer en plaatselijk lichten regen. Aan de Noor-
sche kust waait een Westelijke storm, op de
Noordzee en in het Kanaal waait het krachtig
uit Oostelijke richting. De temperatuur is in
de bovenlucht vrij veel gestegen en in Duitsch
land plaatselijk tot 1800 meter boven nul
graden. De Alpentoppen hebben helder weer
met veertien tot twintig graden vorst.
Voorloopig is in onze omgeving nog
Oostenwind te verwachten met lichte
tot matige vorst des nachts en overdag
tot boven het vriespunt stijgende tempe
ratuur.
BAROMETERSTAND
Vorige stand 767 m.M.
Stand van heden 768 m.M.
Neiging: Vooruit.
Opgave van:
Fa. A. FEDERMANN, Opticien
Gr. Houtstraat 37 Tel. 11059
HOOG WATER TE ZANDVOORT
Vrijdag v.m. 5.18 uur; n.m. 17.33 uur.
Strand berijdbaar van 10.1515.30 uur.
Belangrijke telefoonnummers:
Politie; 11850.
Brandweer: 15333.
Ongevallend-ienst (Brandweerkazerne)
Ged. Oude Gracht: 14141.
Hui q-etctnm&e*
(Adv. ingez. Med.)
ARROND. RECHTBANK
Reiziger op geraffineerde wijze
bestolen.
Op hartelijke ivijze door schoeit"
maker ontvangen.
Schoenmakersleerling stal onderwijl leer uit
zijn onbeheerd staande auto.
Een Zandvoortseh schoenmaker had een
nijpend gebrek aan leer omdat zijn leverancier
hem geen erediet meer kon geven. Hij bedacht
daarom een ingenieuse- manier om toch aan
dit voor hem onmisbare product te komen.
De schoenmaker werd dikwijls be
zocht door een reiziger in lederwaren
die altijd op de meest hartelijke wijze
werd ontvangen. De reiziger werd in
de achterkamer op gezelligen kout en
warme koffie onthaald tei-wijl een
leerling van den schoenmaker uit de
auto van den argeloozen reiziger cou
pons zoolleer en hakken wegnam.
Deze leerling verklaarde dat hij inderdaad
stukken leer had weggenomen die zijn haas
dan in de -zaak verwerkte, Hij had hier zelf
geen voordeel van gehad en het alleen gedaan
om zijn patroon uit de moeilijkheden te hel
pen.
De Officier merkte in zijn requisitoir op dat
verdachte inderdaad iets heel leelijks gedaan
heeft. Rekening houdende met het feit dat
hij den diefstal niet ten eigen -bate heeft ver
richt en er bovendien een gunstig reclassee-
ringsrapport over hem was uitgebracht eischte
spr. 6 maanden voorwaardelijk met 3 jaar
proeftijd.
De schoenmaker die zich wegens heling
moest verantwoorden wees er nogmaals op dat
hij alleen door de slechte tijdsomstandigheden
tot deze daad was gekomen.
Het reclasseeringsrapport over dezen ver
dachte luidde niet gunstig.
De Officier vond het een ernstig feit; hier is
geen aanleiding voor een voorwaardelijke ver
oordeeling.
Eisch: 3 maanden gevangenisstraf.
Uitspraak beide zaken 3 Maart.
WISSELKOERSEN AMSTERDAM.
10.15 uur.
Londen 8.96 7/8.
Berlijn 72.20.
Parijs 5.87.
Brussel 30.32'
Zwitserland 41.51.
New-York 1,78 1/16.
12 uur
Londen 8.96 15/16.
Berlijn 72.20.
Parijs 5.86 3/4.
Brussel 30.321/».
Zwitserland 41.51.
Kopenhagen .40.—
Stockholm 46.25.
Dslo 45.05.
New-York 1,78 1/4.
Praag 6.28.
Italië:
a. Vrije lire 9.45.
b. Reislire 8.60.
c. Bankpapier 7.25,
Cijfers over 1937.
Heden verscheen 'de aflevering 1937 van
de Statistische Gegevens der gemeente
Haarlem.
Wij ontleenen er de volgende bijzonder
heden uit:
Het belastingkohier.
Het kohier van het belastbaar inkomen
wijst voor het belastingjaar 19361937 een
totaal aan van f 60.527.247. Het aantal aan
slagen was 28015. Voor het belastingjaar
1935—1936 was het aantal aanslagen 29.437
en het belastbaar inkomen f 64.065.181. Een
achteruitgang clus van f 3.537.934 aan belast
baar inkomen.
Wij merken hierbij op, dat in het topjaar
1930—1931 het kohier 37736 aanslagen telde
met een belastbaar inkomen van f 93.266.314.
Het kohier 1936—1937 ziet er als volgt uit:
f 300—f 1.000
3476
f
3.062.148
f 1.000—f 1.200
3476
f
3.759.889
f 1.200—f 1.400
3958
f
5.073.996
f 1.400—f 1.600
3754
f
5.593.202
f 1.600—f 1.800
2846
f
4.794.777
f 1.800—f 2.000
1929
f
3.628.399
f 2.000—f 3.000
4579
f 10.933.576
f 3.000—f 3.500
1041
f
3.335.115
f 3.500—f 4.000
718
f
2.608.136
f 4.000—f 4.500
474
f
1.998.767
f 4.500—f 5.000
319
f
1.500.098
f 5.000—f 6.000
438
f
2.381.664
f 6.000—f 7.000
253
f
1.636.175
f 7.000—f 8.000
183
f
1.302.171'
f 8.000—f 9.000
1128
f
1.081.110
f 9.000—f 10.000
74
f
698.906
f 10.000—f 20.000
278
f
3.769.521
f 20.000—f 30.000
54
f
1.309.869
f 30.000—f 40.000
20
f
683.831
f 40.000 en meer
17
f
ï.255.897
28015
f
60.527.247
Het aantal personen dat een inkomen had.
boven de f 10.000 is in dit laatste jaar ge
daald van 416 tot 369. In het belastingjaar
1934/1935 waren er nog 455 ingezetenen met
dit inkomen.
Het belastbaar inkomen in die groep liep
als volgt achteruit:
1934/1935 f 8.688.735
1935/1936 f 7.966.2,65
1936/1937 f 7.019.1T8
Vestiging en vertrek.
Wij hebben reeds teerder gemeld, dat de be
volking van Haarlem in 1937 is toegenomen
van 133.305 tot 135.356.
Er vestigden zich hier 9147 ingezetenen, ter
wijl er 8147 vertrokken. Een vestigingsover
schot van 1000.
Het geboortecijfer was 16.64 (1936: 16.77),
het sterftecijfer 8.82 (8.79)
Er vestigden zich te Haarlem 506 vreemde
lingen (138 mannen en 368 vrouwen), terwijl
er 600 vertrokken (137 mannen: en 463
vrouwen)
Onder de 506 die zich hier vestigden waren
267 Duitsche vrouwen (1930: 496) en 72 Oos-
tenrijkschle vrouwen (1930: 67).
Er kwamen te Haarlem 1492 Amsterdam
mers, terwijl 1397 Haarlemmers naar Amster
dam trokken.
Voor Bennebroek zijn de cijfers: gekomen
42, vertrokken 31.
Voor Bloemendaal: gekomen 493, vertrok
ken 738.
Voor Heemstede: gekomen 472, vertrokken
678.
Voor Haarlemmerliedegekomen 114, ver
trokken 80.
Voor Velsen: gekomen 443, vertrokken 457.
Haarlem had dus wat Bloemendaal en
Heemstede betreft tezamen dit jaar een ver
lies van 451 ingezetenen.
Werkloosheid.
In 1937 werd uitgekeerd aan werkloozen een
totaal bedrag van ƒ3.004.950.24, tegen
3.081.909 in 1936.
De reglementaire uitkeeringen uit gesubsi
dieerde werkloozenkassen was ƒ249.161 (1936:
ƒ305.648), de ondersteuning vanwege den
Dienst der Werkloosheidsbestrijding 1.009.761
(1930: 1.133.065) en van Maatschappelijk
Hulpbetoon 1.746.028 (1936: ƒ1.643.194).
Gestegen zijn dus de uitgaven van Maat
schappelijk Hulpbetoon (welke uitgaven, zoo
als beleend is, voor rekening der gemeente ko
men) met 102.834.
Eind December waren er 237 werkloozen bij
een tijdelijke werkgelegenheid geheel of ge
deeltelijk voor rekening der gemeente
te werk gesteld, tegen 196 in het eind van
December 1936.
Bouwbedrijven.
Het totaal der bouwsommen waarvoor in
1937 bouwvergunning werd gevraagd, was
2.690.887, tegen 2.241.987 in 1936.
Dit wijst dus op eenige meerdere bedrijvig
heid in de bouwvakken.
De scheepvaart.
De scheepvaart is weer in het laatste jaar
iets toegenomen wat tonneninhoud aangaat.
Er kwamen hier binnen om te laden of te los
sen 8734 schepen met een inhoud van 650.954
ton (1936: 9044 schepen met 627.930 ton).
Doorgevaren zijn hier 5815 schepen met een
inhoud van 361.406 ton (1936: 5868 schepen
en 342.855 ton).
Gemeentebedrijven.
Het electriciteitsbedrijf leverde in 1937
41.471.866 K.W.U. af tegen 39.149.153 in 1396.
Een vooruitgang dus van 2.332.733 K.W.U.,
wat een vooruitgang beteekent van ongeveer
6 pet.
Het gasbedrijf zag' haar totaal-productie
ook iets stijgen, namelijk van 22.945.044 M3.
in 1936 tot 23.003.099 M3. in 1937. Een stijging
dus van 58.045. Maar de stijging was alleen
een gevolg van het feit dat nu 2.204.201 M3.
voor de openbare verlichting gebruikt is te
gen 2.111.570 m 1936, wat reeds een verschil
oplevert van 92.631 M3.
De waterproductie van het Duinwater stee:
van 2.078.447 M3. in 1936 tot 2.148.781 in 1937.
Openbaar Slachthuis.
Aan het Openbaar Slachthuis werden in
1937 geslacht 5925 runderen en pinken, 11.954
varkens en 23.003 andere dieren. Totaal dus
40.882 dieren, tegen 41.432 in 1936.
Er werd nu 131.997 KG. bevroren vleesch
ingevoerd, verleden jaar 112.261 K.G. Verder
162.901 K.G. versch vleesch (1936: 48.595 K.G.)
Tenslotte 47.813 K.G. bevroren vet (36.923)
en 30.989 versch vet (3132 K.G.)
Aantal woningen.
Het aantal woningen te Haarlem is in 1937
gestegen van 36401 op 36.858. Een vermeerde
ring dus van 457.
Stortings- en Ophaaldienst.
In 1937 werd bij den Stortings- en Ophaal
dienst gestort een bedrag van f 1.684.206 (1936:
f- 1.530.903) en opgehaald f 493.205 (1936:
f 506.001).
Totaal dus f 2.177.411 (1936: f 2.036.905).
Er zijn nu 7081 ingezetenen bij dien
dienst aangesloten.
Besmettelijke ziekten.
Er kwamen dit jaar te Haarlem voor onder
de bevolking 182 gevallen van roodvonk
(101), 2 gevallen van diphterie (6) 8 geval
len van typhus (9) en 15 andere gevallen van
besmettelijke ziekten (13).
Het aantal gevallen van roodvonk is dus
hooger.
Ziekenhuisverpleging.
Geheel of gedeeltelijk voor rekening der ge
meente werden in de ziekenhuizen verpleegd
patiënten met het volgende aantal verpleeg-
St. Elisabeths Gasthuis 41.242 (46.5:33).
St. Johannes de Deo 8.455 9.035),,
Jolesziekemhuis 738 768).
Mariastichting 44.079 (42.121),
Diaconessenhuis 36.756 (33.391)
Opnieuw vertoonen de groote particuliere
ziekenhuizen dus een toeneming, terwijl het
St. Elisabeth's Gasthuis een vermindering te
zien geeft.
Het totaal aantal verpleegdagen van alle
patiënten is in het St. Elisabeth's Gasthuis
gedaald van 63.0.74 in 1936 tot 54,601 in
1937.
Het Diaconessenhuis gaf een stijging te
zien van 62.991 in 1936 tot 66.404 in 1937.
De Mariastichting geeft alleen de cijfex's op
van de patiënten voor gemeenterekening.
DE NEDERLANDSCHE DEELNEMING AAN
DE WERELDTENTOONSTELLING TE
NEW-YORK.
Bij Koninklijk Besluit is ingesteld een eere
comité voor de deelneming van het Ko
ninkrijk der Nederlanden aan de in 1939 te
New-York te houden wereldtentoonstelling.
Tot voorzitters van dit eere-comité zijn be
noemd de heeren: George A, Gordon, buiten
gewoon gezant en gevolmachtigd minister
van de Vereenigde Staten van Amerika te
's-Gravenhage en alle Nederlandsch minis
ters benevens de Gouverneur-Generaal, de
gouverneurs van Suriname en Curagao en on
ze gezant te Washington.
Tot Commissaris-generaal bij genoemde
wereldtentoonstelling is benoemd Jhr. Mr.
A. C. D. de Graeff. oud-minister van Bui-
tenlandsche Zaken, oud-gouverneur-generaal
van Nederlandsch-Indië.
Voorts is ingesteld een algemeene com
missie voor deelneming aan deze wereldten
toonstelling.
Tot adjunct-commissaris-generaal voor Ne
derland is benoemd de heer W. van Doorn,
oud-hoofdagent van de Holland-Amerika Lijn
N.V. te New-York.
Voor den inhoud dezer rubriek stelt de
Redactie zich niet verantwoordelijk.
Van ingezonden stukkengeplaatst of niet
ge-plaatst, wordt de kopij den inzender niet
teruggegeven.
Comité voor Nationale Veiligheid
voor Haarlem en Omstreken.
De verschrikkingen, welke ons dagelijks wor
den hericht van de verschillende strijdtoo-
neelen, leeren ons de zaak der afweer zien als
een gruwelijke noodzakelijkheid. Zij toonen
ons ook, aan, welke verschrikkingen de be
volking blootgesteld wordt en hoeveel erger
deze ellende wordt bij het ontbreken van de
noodige verdedigingsmiddelen.
Het hoofddoel van een voldoende afweer is
voor ons land echter, door paraatheid onze
kans te verhoogen buiten een eventueel ge
wapend conflict bij onze grenzen te blijven.
Daarbij spelen zoowel zuiver strategische als
psychologische factoren een rol: een volk, dat
blijk geeft niets voor zijn zelfstandigheid
over te hebben, heeft geen enkele waarborg
dat zijn rechten zullen worden geërbiedigd.
Het volk dat toont, des noods met hand en
tand tegen iedere aanranding, zijn vrijheid
en zelfstandigheid te zullen verdedigene boe
zemt ontzag in.
De zoo groote noodzakelijkheid van afweer
werd helaas jarenlang te weinig als een onaf
wijsbare eisch gevoeld.
Daarin verandering te brengen, was het doel
dat de Vereeniging voor Nationale Veilig
heid zich hij haar oprichting stelde. Reeds
is een belangrijke kentering te bespeuren.
Maar veel valt in deze nog te doen.
Een gewichtig punt, dat voorziening eischt,
is de zoo noodige aanvulling van om vlieger
corps. De voorziening in het ontstellend ge
brek aan vliegers stelde de Vereeniging voor
Nationale Veiligheid zich als onmiddellijk
concreet doel. Zij stichtte daartoe het Lucht
verdedigingsfonds.
Dit Fonds beoogt de opleiding tot een ze
kere vliegvaardigheid van jongelieden, die
zulks niet of niet geheel zelf kunnen bekos
tigen. Dit doel bezit, de aantrekkelijkheid in
de eerste plaats aan onze volkskracht in het
algemeen ten goede te komen. Immers, de
burgerluchtvaart is er naast de militaire mee
gebaat, wanneer de veel te kleine schare jon
gelieden met gebleken geschiktheid en ten
deele verworven bekwaamheid, waaruit de
verkeersvliegers ter verdere opleiding kunnen
worden gekozen, vergroot wordt.
Zweefvliegen, een belangrijke stap bij de
vooropleiding tot vlieger, wordt door het
Luchtverdedigingsfonds niet uit het oog ver
loren. Reeds is door het Luchtverdedigings
fonds aan een 30-tal jongelieden de gelegen
heid tot verdere opleiding gegeven. Maar aan
talloozen, die de vereischte geschiktheid ook
bezitten, kan, wegens gebrek aan geldelijke
middelen diezelfde gelegenheid tot opleiding
niet worden geboden.
In het raam van deze nationale actie orga
niseert het Comité voor Nationale Veilig
heid voor Haarlem en Omstreken als onder-
afdeeling der Vereeniging voor Nationale
Veiligheid een eerste bijeenkomst op Maan
dag 21 Februari te 8 uur 15 in een der za
len van restaurant Brinkmann, Groote
Markt te Haarlem.
Als spreker zal optreden de voorzitter der
Vereeniging voor Nationale Veiligheid, Prof.
De Quay.
Toegangsbewijzen op aanvraag verkrijgbaar
bij het secretariaat Nassauplein 46, Haar
lem.
Het Comité voor Nationale
Veiligheid voor Haarlem en
Omstreken.
