DE PROCESSEN IN MOSKOU
Minister Romme verdedigt zijn
beleid.
ft
fcforfaftöter
Indische begrooting
goedgekeurd.
C.HIf LSEBOSCH 2ÏÏI2
Een Huisvrouw
antwoordt.
Aanslag op bakker.
ZATERDAG 5 MAART 1938
HAAREEM'S DAGBEAD
3
EERSTE KAMER.
In Noord-Holland 't slechtst gespaard
DEN HAAG Vrijdag.
Wanneer de vele leden van de s. d. fractie
die aan dit debat hebben deelgenomen, ge
zwegen hadden om mej. Ribbius Peletier na
mens hen allen het woord te laten voeren,
zouden ze 'n goed werk hebben gedaan. Want
deze spreekster bleek niet alleen uitstekend
van den tongriem gesneden te zijn en haar
mannetje (in dit geval Prof. Diepenhorst) te
staan, heel de wijze waarop zij haar betoog
inkleedde en voordroeg was voortreffelijk. Na
eerst te hebben opgemerkt, dat het zeer noo-
dig is voor sociale bescherming van vrouwen
en meisjes in huishoudelijke beroepen zorg te
dragen (o.m. opneming van dezen groep in
de ongevallenwet, noemde ze gewenscht).
ging de s. d. senatrice met kracht in tegen
hetgeen Minister Romme van zins is t.a.v.
arbeidsbeperking voor de gehuwde vrouw.
Dat vele gehuwde vrouwen betaalden arbeid
gaan verrichten, is een gevolg van economi
sche dwang. Heusch, uit vrijen wil zoeken die
vrouwen zulk 'n zwaren werkkring niet, doch
waar men niets gaat ondernemen ter verbe
tering van de economische positie van het ge
zin, zal de hier bedoelde drijfveer blijven be
staan.
Overigens liet mej. Ribbius Peletier niet na
de onjuistheid aan te toonen van het aan 't
door haar gecritiseerde voorontwerp ten
grondslag liggende beginsel. Immers aldus
zal het komen tot een bedenkelijke aantas
ting van de persoonlijke vrijheid, van de sou-
vereiniteit van het gezin. Als hoofden daar
van dienen man en vrouw zelf uit te maken
hoe ze hun leven willen inrichten. Tenslotte
wees deze afgevaardigde nog op de slechte,
in tal van opzichten duistere en inconsequen
te uitwerking van het beginsel. Dit alles te
samen nu bewees haars inziens wel, dat heel
deze materie zich kwalijk leent voor wette
lijke regeling.
Men den heer Sikkes (s.d.) klaagde de
heer Br ui ze man (R.K.) over het feit, dat
de gemeenten zich meer en meer gedoemd
zien eenvoudigweg de maatregelen uit te voe
ren t.a.v. werkloozenzorg welke het Departe
ment al te zelfstandig voorschrijft. Voorts be
spreekt deze afgevaardigde o.m. den B-steun
en de armenzorg, waarna zijn fractiegenoot
N i v a r d den lof zong van de thans gelden
de spaarregeling, waarvan men ook de mo
reel e beteekenis niet moet onderschatten.
Mr. v. Bönninghausen (nat. soc.)
keurde het af, dat aan het hoofd van het De
partement v. Sociale Zaken iemand staat, die
in zijn vorigen werkkring de sociale nooden
niet van nabij heeft leeren kennen. Opheffing
van werkloosheid is een daad van sociale'
rechtvaardigheid. Dit zal de Minister moeten
beseffen wil hij het kwaad in den wortel kun
nen aantasten, welk kwaad een gevolg is
aldus spr. van het demo-liberale stelsel.
De heer v. d. Bergh (lib.) liet nog een
waarschuwend woord hooren tegen de nei
ging om den bedrijfsraden weldra ook veror
denende bevoegdheid toe te kennen.
Nu het met 't opgroeien van die colleges van
onderen op totaal is misgeloopen, bestond er
z.i. minder dan ooit aanleiding om aldus met
dit instituut te werk te gaan. Ook de Minis
ter blijkt van zins althans de adviseerende
taak van de bedrijfsraden tot het oneindige te
willen uitbreiden, wat spr. eveneens verkeerd
acht.
Minister Romme begon met de verkla
ring zich in de hoogstaande gedachtenwisse-
ling DiepenhorstRibbius Peletier, thans, nu
er alleen nog maar een voor-ontwerp bestaat,
niet te zullen mengen.
Het huispersoneel, waarvoor de soc. dem.
spreekster het had opgenomen, zal djeze be
windsman niet met ondernemings-personeel
willen gelijkstellen. Maar wanneer er partieel
op een of ander bepaald punt, iets voor het
huispersoneel tie doen valt, dan is spr. wel be
reid, een dergelijke verbetering in overweging
te nemen. Overigens zal de Minister nog na
gaan of zijn zooeven vermeld voor-ontwerp
werkt in de richting van drijven der gehuwde
vrouw naar huishoudelijke 'betrekkingen.
De heer de la Bella kreeg te hooren, dat hij
nog niet veel begrepen heeft van het wezen
van de bedrijfsraden. Deze zijn, moeten zijn,
instituten van bedrijfs-saamhoorigheid. Daar
om dienen zie ook 'n ruime plaats te krijgen in
de uitvoering van onze sociaal-economische
wetgeving.
Naar aanleiding van de weigering van een
overwerkvergunning aan de kalkzandsteen
fabriek „De Arnoud" te Hillegom (door den
heer Bruineman besproken), betoogde Minis
ter Romme, dat het eigenlijk neerkwam op 'n
poging om in wezen 'n blijvende overwerk
vergunning te krijgen, waarmee de vraag sa
menhing of de kalkzandsteen-industrie in het
één- dan wel in het tweeploegenstelsel thuis
hoort. De conclusie van het hiernaar ingestelde
grondige onderzoek viel, wat normale om
standigheden betreft, voor 't één-ploeg-stel-
sel uit. En dienovereenkomstig nu heeft de
Minister beslist, terwijl hij hieraan toevoegde,
dat men niet op voorhand maar kan zeggen
dat er tegenover „de Arnoud" in 't bijzonder
een onbillijkheid zou zijn begaan. Het bedrijfs
leven kan er van op aan, dat de minister zich
steeds plaatst op de basis van recht en billijk
heid, en dat hij geen onredelijke of ondrage
lijke beslissingen neemt voor 't obedrijfsleven,
dat moest men nu ook eens beseffen na zijn
uiteenzettingen over het hier besproken geval.
En nu de „kleine-boeren-regeling". Op
zichzelf is zij goed. Dient men nu ook niet den
moed te hebben, sommige onaangename con
sequenties ervan mee te aanvaarden? De Mi
nister wil intusschen wel overwegen dit aan
't adres van den heer v. Voorst tot Voorst
of hij de kleine zelfstandige boeren van de zgn.
A-groep misschien toch nog buiten de werk
verschaffing kan brengen.
Het hoofdstuk „werkloosheidsaangelegen
heden gaf Mr. Romme gelegenheid eerst even
o.a. te verzekeren, dat er heusch wel in 't
algemeen behoorlijk overleg tusschen het
Departement en gemeente-besturen plaats
heeft in zake werkverschaffingsproblemen. De
Minister acht dit overleg zeer nuttig, al moet
't zooveel mogelijk gecentraliseerd geschieden
via de gemeentelijke contact-commissie.
Een zeer voornaam deel van de taak van den
Minister van Sociale Zaken acht Mr. Romme
zoowel de bestrijding van de werkloosheid als
de leniging van de gevolgen van dit euvel. Doch
daarom is hiertoe nog niet elk middel bruik
baar. Dat geldt bv. ten aanzien van het dooi
den heer de Bruyn aanbevolen verbod van
arbeid voor allen die 'n behoorlijk pensioen
genieten- dat zou eèn te willekeurig en te ver
ingrijpen in de persoonlijke vrijheid zijn.
Zulk 'n middel ware nog erger dan de kwaal,
die van zeer ernstigen aard is, al bedenke men
wel. dat er heel wat als werkloozen zijn inge
schreven, die ook los van alle crisis, normaal
dus, werkloos zouden wezen. Met dat al, het
'heirleger van de rest is helaas nog rijkelijk
groot, schoon er, vergeleken bij 1936, wel 'n
daling van 475.000 tot 431.000 valt waar te
nemen.
Bestrijding van de oorzaken der werkloos
heid behoort echter niet tot Mi-. Romme's com
petentie, maar tot die van zijn ambtgenoot van
Economische Zaken.
Men kan sneller maatregelen nemen ter
leniging van de geldelijke gevolgen van de
werkloosheid dan tot inperking van de werk
loosheid zelf. Dit heeft de Minister zelf nu ook
ervaren. Aangaande de spaarregeling merkte
hij op, dat deze veel minder 'n armenzorg
karakter draagt dan de 'B-steun. Zeer snedig
ging Mr. Romme in, op in dit verband dooi
den heer Hiemstra (s.d.) geuite interrupties.
Om vervolgens nog eens te wijzen op de voor-
deelen met zijn kwartjes-regeling bereikt en
tevens een paar staaltjes te vertellen van
funeste bestrijding van de spaarregeling, die
echter desondanks groeiende is. Waar de steun
't geringste is zoo bleek uit de cijfers dooi
den bewindsman meegedeeld daar wordt het
meest gespaard. In Noord-Holland (waar
schijnlijk tengevolge van wat er in de groote
steden niet geschiedt; in Amsterdam spaart
slechts 4%) bedraagt het percentage van hen
die sparen slechts 27%, waarmee deze provin
cie onderaan staat. Tot de beste helft behoort
o.a. Overijsel met 63%.
Naar aanleiding van het pleidooi van den
heer de Bruyn om de marge tusschen loon en
steun, in bepaalde omstandigheden (nl. bij
daling beneden 't ethisch minimum) los te
laten, verklaarde de Minister, dat zulks geen
deugdelijk middel ware. Want zoodoende zou
men het grootere kwaad binnenhalen van
het kweeken van een groep arbeidsschuwen,
Men heeft nu eenmaal te kiezen tusschen
twee kwaden, te weten daling beneden het
ethisch minimum en 't andere kwaad
de loslating van het verband tusschen loon
en steun. Dat zou gelijk staan met ontwrich-
Het beste Bronwater
(Adv. Ingez. Med.J
ting van onze samenleving, die nu eenmaal
op arbeidsverrichting is gebouwd.
Tenslotte nog even beperking van de werk
loosheid besprekend, releveerde de Minister
o.a. dat verhooging van het crediet voor het
Werkfonds op komst is en dat er toch ook
heel wat gebeurt op 't gebied van de werk
verruiming. En dan is daar de werkverschaf
fing, waarover men zwijgt, ofschoon 20 pet.
van hen die in „zorg" zijn, de zorg van de
werkverschaffing genieten.
Tot besluit van de lange zitting onthaalde
Mr. v. Vessem' de Kamer op een verrassing
door hoofdelijke stemming te vragen ten ein
de aldus te kunnen vaststellen, dat het quo
rum van 26 er op stukken na niet was. Te
gen stemden de 4 nat.-socialisten, vóór de
overige 11 aanwezigen, zoodat men in een
volgende bijeenkomst over 1 of 2'/< week
opnieuw zal moeten stemmen.
TWEEDE KAMER
Indische begrooting.
De Indische Begrooting is er z.h.st. door
gegaan. Alleen bij de af deeling Defensie lie
ten de communisten die intusschen bij
monde van den heer W ij n k o o p de instel
ling eener volksmilitie bepleit hadden, waar
door de inlandsche bevolking zelf bij de
eigen lands-verdedigïng betrokken zou wor
den! aanteekenen dat ze tegen waren.
Mr. Rost v. Tonningen (nat.-soc.)
mocht zich zeer kleineerend over de Indische
weermacht hebben uitgelaten, wat hem na
tuurlijk op geduchte kritiek te staan kwam,
de Minister, die 't met generaal B a j e 11 o
(R.-K.) eens was, ook wat 't belang der lucht-
defensie betreft, dacht er gansch anders over.
Hij verklaarde met nadruk, dat onze defensie
binnenkort zoo sterk zal wezen, dat wie ons
zou aanvallen, zich dan in een zeer hache
lijke onderneming zou steken.
Bij de afdeeling „Onderwijs" wees de Mi
ni ster er op, dat aanpassing van het on
derwijs aan het typische volkseigene slechts
langzaam aan bereikbaar is. Met Dr. Moller
was hij van meening, dat het tot volkomen
uitroeiing van het analphabetisme moet ko
men; toch kon hij tevens constateeren, dat
het sterk afneemt. Na o.a. een volksgezond-
heidsklaagzang van mevr. de V r i e
Brui n s, waartegen Dr. Vos (lib.) al was
hij nog geenszins voldaan, toch vol lof een
tegenzang aanhief op het vele. dat reeds wel
bereikt is, verklaarde Minister Welter met
zekere voldoening: er wordt in Indië onder
onze vlag geen honger geleden.
E. v. R.
Kindje uit een raam gevallen.
Op hoofd en schouder van een voorbijganger
terechtgekomen.
Vrijdag is een driejarig kind in een onbe
waakt oogenblik uit de tweede verdieping van
een woning in de St.-Annastraat teAmsterdam
gevallen.
Het kind kwam terecht op hoofd en schou
der van een voorbijganger, die over lichte pijn
in deze lichaamsdeelen klaagde.
Het slachtoffertje is met een hersenschud
ding naar het O.L.V.-gasthuis vervoei-d.
SCHOONMAAKBEDRyF
(Adv. Ingez. Med.)
De geest van Robespierre: „Genoeg!Heeft de geschiedenis je dan niets geleerd?"
De schoonmaakwoede woedt!
Pegasus mag ik hier even wat fluistren?
Bezems en boenders en zeepsop ten spijt
Je hoeft maar een oogenblik naar me te
luistren:
HUILDE voor wat j'in de krant hebt gezeid!
Dat van waardeering voor 't werk van d©
vrouwen
Reuze was dat! Want 't is waar hoor! En of!
Bij al het werken en ploet'ren en sjouwen
Hoort toch na afloop een woordje van lof.
Behalve waardeeren dan ook nog tracteeren
Jij weet pas goed hoe het hoort. Zeg het
voort!
'k Hoop dat veel mannen er van zullen leeren
En dat 't dan niet blijft bij alleen-maar-een
woord
Pegasus 'k zal j'een geheimpje verraden:
Géén enk'le vrouw vindt de schoonmaak echt
fijn.
Niettegenstaande haar woorden, haar daden
Is 't eerst als 't klaar is voor haar een festijn.
Pegasus vind jij het ook zoo'n ellende?
'k Las 't in de krant en ik dacht: nou da'3
vast
Daar bij hem thuis is het zeker een bende.
Man ik beklaag je, je zit op de kast!
Maar dacht je heusch dat je buren gaan
gluren?
Hou je gedekt en doe niet zoo ontstemd:
't Is er de moeite niet waard om te turen
Iedereen staat toch al lang in z'n hemd!
Z. P.
...en P. Gasus dupliceert:
Waarde Z-us Pega (zoo mag 'k u toch noemen
Naar de Z. P. aan het eind van uw brief),
Nadat gij eerst mijn gedachte wilt roemen,
Brengt gij mij last en dat vind ik niet lief.
Bij mij is 't -keurig (al wil ik niet stoffen),
Op den Olympus, dat is geen geheim,
Wordt zelfs na eeuwen geen stof aange
troffen,
Met de exceptie van stof voor een rijm.
P. GASUS.
Jongeman door revolverschot
gewond.
Belagers ontkomen zonder buit.
Vrijdagmiddag omstreeks half zes
hebben twee gemaskerde mannen een
overval gepleegd op den negentienjari-
gen zoon van den heer P. van Keme-
nade, bakker te Veldhoven (N.B.)
De jongeman bracht met zijn paard
en kar zooals gewoonlijk, brood rond in
Zeelst. Toen hij zich op een eenza
men weg bevond, sprongen eensklaps
de twee mannen van achter een bosch-
je te voorschijn. Zij losten van dichtbij
een revolverschot, dat den jongeman
in den wang raakte, waardoor een
bloedende wonde ontstond.
Het paard sloeg van den schrik op hol, De
jongeman had toen de tegenwoordigheid van
geest het dier bij den kop te grijpen en zich
te laten meesleepen, zoodat hij op deze wijze
aan zijn belagers kon ontkomen. Het hollende
beest kwam vrij spoedig weer tot staan. Op
het geluid van het schot kwamen eenige per
sonen toeloopen, waarop de bandieten zich
snel uit de voeten maakten. De gemeentepoli
tie heeft een uitgebreid onderzoek ingiesteld,
waarbij van honden wordt gebruik gemaakt.
Het doel van den aanslag was waarschijnlijk
berooving, daar de jongeman op deze route
altijd veêl geld bij zich had, Hij heeft zich on
middellijk onder doktersbehandeling laten
stellen.
Vertooning van „Grazige Weiden"
toch gestaakt.
De politie te Alphen a. d. Rijn heeft Vrijdag
avond de vertooning van de film „Grazige
Weiden", welke door den burgemeester, den
heer P. A. Colijn, op grond van artikel 19 van
de bioscoopwet was verboden, maar door den
eigenaar van de Luxor-bioscoop toch werd
doorgezet, doen staken.
Nadat de film ongeveer een half uur had
gedraaid, verbood de politie bij de scène, waar
in Noach wordt gelast den ark samen te stel
len en Noach voorstelt een vaatje whiskey mee
te nemen, de verdere vertooning. Hieraan
werd onmiddellijk voldaan.
Tegen den directeur van de bioscoop werd
proces-verbaal opgemaakt. De bezoekers heb
ben op 's directeurs verzoek rustig de zaal
verlaten.
CLANDESTINE MARGARINEBEREIDPLAATS
ONTDEKT.
Controleurs van den centralen crisiscon
troledienst hebben Vrijdagmiddag een inval
gedaan in een perceel aan de Borgerstraat te
Amsterdam, waar zij op den zolder den be
woner er op betrapten, dat hij bezig was op
groote schaal margarine te bereiden, zulks in
overtreding van de desbetreffende Landbouw
crisisbepalingen. Reeds eenigen tijd was het
den controleurs bekend dat ergens in de Bor
gerstraat clandestine margarine werd be
reid, totdat zij er Vrijdag in geslaagd zijn
den dader, te ontdekken.
Verscheidene tientallen kilo's frauduleus
bereide margarine konden in beslag worden
genomen.
De „Grootekerk" weer vlot.
Het Nederlandsche stoomschip „Groote
kerk" van de Vereenigde Scheepvaart Maat
schappijen. dat vier mijl ten noorden van
Hoek van Holland is gestrand, is Vrijdagmid
dag om half drie bij rijzend water door ze
ven sleepbooten vlotgebracht. Vrijdagavond
heeft het schip de reis naar Kobe voortgezet.
