Centrum van Delft door
zwaren brand geteisterd.
.OTTGERING
Vijf winkels door het vuur verwoest.
Wonderlijke cijfers van den tuinbouw-
export over December 1937.
Naar hoeveelheid zeer sterk gedaald.
STOOMEN SI
VERVEN
MAANDAG 7 MAART 1938
H'AXREEM'S DAGBEAD
3
*7 ATERDAGAVOND tegen middernacht, is in de Peperstraat te Delft
^-een hevige brand uitgebroken, welke vijf winkelzaken in de asch
heeft gelegd een lingeriezaak van den heer Klerk Wolters; de toon-
camers en opslagruimte van den muziekinstrumentenhandel Hees Co.;
de schoenhandel N.V. Lammers; de uurwerkwinkel van den heer K. Vos
en een sigarenwinkel van den heer Saraber. De aangerichte schade,
welke zeer groot is, wordt door verzekering gedekt, zij het, dat de
heer Klerk Wolters slechts laag verzekerd is.
De brandweer te Delft in actie.
Het was precies vijf minuten over half
twaalf Zaterdagavond toen voorbijgangers op
schrikten door het rinkelen van glas. Het bleek
dat de lingeriezaak „Het Goedkoope Huis", ge
vestigd in de benedenverdieping van pand Pe
perstraat 4, in brand stond. De voorbijgangers
zagen hoe de ruit in stukken knapte en op
hetzelfde pogenblik "zagen zij de vlammen met
kracht naar buiten slaan. Slechts enkele tellen
later barstten de ramen van de boven den
winkel gelegen opslagruimte, die niet minder
dan vier verdiepingen hoog is, van de muziek
instrumentenhandel Hees en Co. Bijna tege
lijkertijd sloegen de vlammen over naar den
uurwerkwinkel van den heer K. Vos, Peper
straat 5. De vensters bezweken en in een om
mezien stond het woonhuis boven den winkel
in lichterlaaie. Aan beide zijden van de straat
greep het vuur snel om zich heen en weldra
brandden ook het pand Peperstraat 6, waarin
de schoenenzaak N.V. Th. Lammers is geves
tigd, en het pand Peperstraat 3, waarin zich
het sigarenmagazijn van den heer Saraber be
vindt.
Zoodra de brand ontdekt was en het bleek
met welk een felheid hij woedde, maakte zich
een hevige schrik van de menschen meester
en waarschuwde men de politie. De politie- j
brandweer, die onmiddellijk uitrukte, was zeer
spoedig ter plaatse.
Tegen half twee was gevaar voor uitbreiding
geweken en was men den brand meester. Een
der spuiten kon dan ook naar het bureau te
rug worden gezonden. Met de beide overge
bleven spuiten moest men echter nog flink
doorwerken, want om kwart over twee laaiden
de vlammen nog op achterin de lingeriezaak.
Het was de laatste opflikkering, want tegen
drie uur was de brand zoover gebluscht, dat
nog slechts een spuit en de ladderwagen ter
plaatse moesten blijven om zoo nu en dan op
enkele punten water te geven waar het vuur
weer wilde oplaaien.
Omstreeks middernacht, toen het vuur nog
in alle hevigheid woedde, ontstond er bewe
ging onder het publiek. Niemand had de fami
lie Vos het brandende pand zien verlaten,
terwijl toch de heele voorzijde in lichterlaaie
stond. Wilde geruchten deden de ronde en
aanvankelijk verkeerde iedereen in het onze
kere over het lot. van de familie Vos. Tegen
half één kreeg men echter gelukkig de zeker
heid dat de familie Vos zich in veiligheid had
kunnen stellen via een achteruitgang en on
derdak bij kennissen had gevonden. De heer
Vos en zijn echtgenoote waren nog niet naar
Prinses Juliana en Prins Bernhard
voor een bezoek aan Australië
uitgenoodigd.
De „Sunday Times" bericht, dat, indien
Prinses Juliana en Prins Bernhard, hun voor-
nomen bezoek aan Ned. Indië brengen, zij
zullen worden uitgenoodigd ook een bezoek
aan Australië te brengen. Men zal trachten
het bezoek te doen samenvallen met het ein
de van de viering ter herdenking van het feit,
dat ongeveer 150 jaar geleden de eerste kolo
nisten in Australië voet aan wal zetten.
TOONEELVEREENIGTN0 HERMAN
HEIJERMANS.
De tooneelvereeniging „Herman Heijer-
mans" geeft haar derde uitvoering in dit
seizoen 22 Maart a.s. in de tooneelzaal „St.
Bavo". Opgevoerd wordt „Oorlogsgeheimen",
drama in 3 bedrijven door Jos. Smits en Her
man Steijlen.
Voorts zal 30 April in de Gem. Concertzaal
het jaarlijksch cabaret worden gehouden
waarin zullen optreden Frans Nienhuys, als
conferencier, Kees. Pruis en Stella Seemer.
Feestavond van H. A. V. O. in Drccfzicht.
bed, toen zij den brand ontdekten. De uit
gang naar de straat was toen echter al geheel
versperd, doch via een poort kon het echtpaar
met zijn zoon en dochter, die reeds te bed la
gen, het huis aan de achterzijde verlaten.
Mevrouw Saraber, die alleen thuis was en
ziekelijk is, kon haar woning niet verlaten,
doch werd nog tijdig door den agent Blom in
veiligheid gebracht.
De andere panden waren niet bewoond.
De oorzaak van den brand is vermoedelijk
een potkachel met niet al te solide pijp in de
zaak van den heer Klerk Wolters, welke kachel
's nachts bleef branden.
De schade welke is aangericht,
moet zeer groot zijn. Gisteren werd
reeds een bedrag van twee ton ge
noemd.
Ned. Onderwijzers-Genootschap.
Geslaagde feestavond van de afd. Haarlem.
Dat was een aardige vroolijke feestavond,
die van de afd. Haarlem van het Ned. Onder
wijzers-Genootschap in de nieuwe vergader
en tooneelzaal van Hotel „De Leeuwerik" Za
terdagavond.
De talrijke aanwezigen werden door den
voorzitter der afdeeling, den heer H. van
Leeuwen, met een opgewekt welkomstwoord
begroet, waarin hij veel goeds vertelde van de
medewerkenden: Dory Schrama, operette- en
radiozangeres, cabaretière: Jack Funny, con
ferencier, eabaretartist; Max van der Waag
accompagnateur; mej. Guus Max, altzangeres
en eenige N.O.G.'ers. De voorzitter wenschte
den feestgenooten een aangenamen avond
en met zekerheid mag worden gezegd, dat
deze wensch in vervulling is gegaan.
Jack Funny toonde zich al dadelijk een vlot
conferencier, die „de zaal weet mee te krijgen"
en een bon mot goed weet te plaatsen. Zijn
liedjes en grappen déden het en hij had den
geheelen avond een uitbundig succes.
Voor contact met de zaal zorgde ook Dory
Schrama, zangeres, die aan een glasheldere en
goed geschoolde stem een prettige vrijmoedig
heid en losheid van optreden paart, waardoor
zij de stemming steèds meer opvoert. Zoowel
in haar filmschlagers als later in haar op
treden tezamen met Jack Funny (wij denken
hierbij vooral aan hun optreden als de vroo
lijke matrozen!) kon ook deze artiste over
haar succes tevreden zijn.
Max van der Waag accompagneerde uit
muntend.
Ook uit de kringen van het N.O.G. werd
medewerking verleend. Mej. Guus Max bewees
vooral in de liederen van Strauss en den
cyclus van Brahms een zangeres van talent
en temperament te zijn. Duid applaus klonk
telkens na haar optreden en de voorzitter
bracht haar een welverdiende bloemenhulde.
Eenige jonge N.O.G.'ers voerden met toe
wijding een grappig tooneelstukje op: „Een
huis met commensaals". Herhaaldelijk klon
ken daarbij lachsalvo's door de zaal. De regis
seur kreeg bloemen.
Het feest werd besloten met een bal met
attracties, waar het wel vroolijk zal zijn toe
gegaan: voor de stemming hadden Dory
Schrama en Jack Funny waarlijk wel ge
zorgd I
SONATENAVOND
De heeren Jan Hoeben (viool) en Jacob Bijs
ter (piano) geven Donderdagavond 10 Maart
a.s. een Sonatenavond in de bovenzaal van hel
Gem. Concertgebouw.
Op het programma staan werken van Ale.v
Voormolen, Jacob Bijster en César Franck.
Bezoek van Engelsch koningspaar
aan ons land?
Naar de Tel. verneemt zal waarschijnlijk
nog dit jaar Nederland de eer te beurt vallen
van een officieel bezoek van het Engelsche
koningspaar.
Het zou in het voornemen van Koning
George en Koningin Elizabeth liggen het be
zoek aan ons Hof te brengen in het aan
staande najaar. Naar verder verluidt zou
H.M. de Koningin de Engelsche vorstelijke
gasten ontvangen ten Koninklijke Paleize te
Amsterdam, waar zij tevens zouden logeeren
De geheele in- en uitwendige restauratie
van het Koninklijk Paleis moet, met het oog
op het a.s. veertigjarig regeeringsjubileum
van Koningin Wilhelmina, tegen September
a.s. gereed zijn.
A. P. Staalman overleden.
Oud-licI der Tweede Kamer.
Zondag is te Driebergen op 79-jarigen leef
tijd overleden de heer A. P. Staalman, oud-iid
van de Tweede Kamer der Staten-Generaal.
De overledene was ridder in de orde van den
Nederlandschen Leeuw.
De heer Staalman is zijn loopbaan in Den
Helder begonnen, als boekhandelaar; hij gaf
er ook een krant uit, „Extra Tijding" getiteld.
Hoewel Den Helder tegen het einde van de
negentiende eeuw nog een liberaal district
was, werd de heer Staalmsm er tot lid van de
Tweede Kamer gekozen; elf jaar lang had hij
zitting in het parlement. Hoewel hij de anti-
revolutionnaire beginselen was toegedaan, hij
kon zich met de politiek van dr. Kuyper
geenszins vereenigen en daarvan heeft hij
dikwijls in felle termen getuigenis afgelegd.
In 1905 de heer Staalman was inmid
dels christen-democraat geworden werd hij
niet herkozen. Eerst in 1918 keerde hij weer
in de Kamer terug.
De heer Staalman, die o.a. lid is geweest van
de Noordhollandsche Staten en van de Am-
sterdamsche en Heldersche gemeenteraden,
is de laatste jaren van zijn leven in Drieber
gen woonachtig geweest.
Aulo wondt vier kinderen
Toestand van twee van hen zeer ernstig.
Tusschen Hoogland en Amersfoort
is Zondagochtend een auto, die den
bocht met groote snelheid nam, waar
schijnlijk door een defect aan de
stuurinrichting, op drie meisjes in
gereden, die met een kinderwagen op
het fietspad liepen. De drie-jarige
Fientje Appeldoorn, die in den kinder
wagen zat, is zoo zwaar aan het hoofd
gewond, dat voor haar leven gevreesd
wordt. Haar zusje, Beppie Appeldoorn
heeft een heupfractuur en een hersen
schudding gekregen. De tienjarige
Lotte Barreveld had een zware sche-
delbasisfractuur en het vierde kind,
Tini Pijl, een armbreuk.
Schouwtjeslaan - Tel. 10070
HAARLEM
(Adv. ingez. Med.)
DE GEZINSLEDENTOESLAG.
Door den Minister van Sociale Zaken is be
paald, dat gezinsleden van ondersteunden en
bij de werkverschaffing tewerkgestelde werk-
loozen, mits zij voldoen aan de daaromtrent
gestelde voorwaarden, eveneens voor den extra
gezinsledenbijslag in aanmerking kunnen ko
men als zij deelnemen aan eenigen vorm van
cultureel werk.
Hieronder wordt verstaan het bezoeken van
de centrale werkplaats voor jeugdige werkloo-
zen, tewerkstelling bij een of ander werk-
object voor jeugdigen en deelneming aan
kampwerk.
Het zakgeld dat deze jeugdige werkloozen
ontvangen, wordt voor de helft op den extra-
gezinsledenbijslag in mindering gebracht.
VOOR PRO JUVENTUTE
Ten bate van Pro Juventute wordt Vrijdag
18 Maart in den Stadsschouwburg te Haarlem
,Lady Windermere's waaier" van Oscar Wilde
opgevoerd.
Dit stuk heeft te Hilversum een uitbundig
succes geoogst. De opvoering staat onder de
bekwame leiding van den regisseur, den heer
Ru Mui der. Ook het Haarlemsche publiek zal
er prü* op stellen dit aardige stuk te gaan
zien en hiermede tevens steun te verleenen
aan hel voortreffelijke werk van Pro Jir ?n-
tute.
Maar naar waarde ruim 52
procent gestegen.
Vooral Duitschland nam
veel af.
Ook zeer gunstige cijfers
voor België.
De cijfers van December 1937.
De export van grove tuinbouwproducten
in December 1937 toont een eigenaardig
beeld. In millioenen K.G. bedroeg deze uitvoer
tusschen 1930 en 1937 telkenmale in de
laatste maand van het jaar resp.: 20, 27.
22, 25, 18, 23, 32 en 25 mhlioen K.G. Na een
vermeerdering in December 1936 vergeleken
bij December 1935, blijkt December 1937 een
inzinking te vertoonen van niet minder dan
7 millioen K.G. Men zou mogen verwachten,
dat de waardecijfers zich op overeenkomsti
ge wijze zouden hebben gedragen. Dat blijkt
intusschen niet het geval te zijn. Niettegen
staande de uitgevoerde hoeveelheid in De
cember 1936 dus belangrijk grooter was dan
in December 1937, blijkt de waarde van de
zen -uitvoer in laatstgenoemde maand bijna
1 millioen gulden grooter te zijn dan in De
cember 1936. Naar het gewicht daalde de
totale December-export in 1937 met 20.5 pro
cent vergeleken bij December 1936, naar de
waarde steeg deze export met ruim 52 pro
cent.
De export naar Duitschland,
Engeland en België.
De December-export 1937 naar Duitsch
land bedroeg 8.3 millioen K.G. met een
waarde van 909 duizend gulden tegenover
4.2 millioen K.G. met een waarde van 515
duizend gulden in December 1936. De uitge
voerde hoeveelheid verdubbelde dus bijna
en de waarde vermeerderde met ruim 76 pro
cent. Belangrijker is het ongetwijfeld te ver
melden, dat deze December-export naar onze
Oostelijke buren tusschen 1930 en 1936 de
cijfers van December 1937 nooit heeft kun
nen benaderen. De belangrijke stijging in
laatstgenoemde maand is in hoofdzaak een
gevolg van den vermeerderden uitvoer van
appelen. In December 1936 was de oogst van
dit product zeer onbevredigend, in December
1937 daartegenover zeer gunstig.
Het beeld van den December-export naar
Engeland is minder verblijdend. Deze uitvoer
bedroeg in December 1936 niet minder dan
21.5 millioen K.G. met een waarde van 751
duizend gulden tegenover 9.9 millioen K.G.
met een waarde van 901 duizend gulden in
December 1937. De uitgevoerde hoeveelheid
daalde dus met 54 procent, de waarde steeg
met 20 procent. De daling wordt voor het
grootste gedeelte veroorzaakt door den zeer
sterk verminderden uitvoer van uien. Niet
tegenstaande dat, kon de totale exportwaar
de toch nog aanmerkelijk stijgen, omdat de
uien een zeer hoogen prijs noteerden. Indien
men de uitvoercijfers naar Engeland over de
maanden December in de jaren 1930 tot en
met 1937 nader onder de loupe neemt, blijkt
dat December 1936 de gunstigste maand is
in deze reeks, voor zoover betreft de uitge
voerde hoeveelheid en dat December 1933
met een waarde van 984 duizend gulden de
gunstigste maand was, voor zoover betreft
het waardecijfer.
De December-export naar België was in
1937 zeer beduidend beter dan in de overeen
komstige maanden in 1935 en 1936. De uit
gevoerde hoeveelheden vermeerderden in deze
drie December-maanden resp.: van 2.4 tot 3.7
en in December 1937 tot 5.6 millioen K.G.
De waarden dezer uitvoeren stegen van 87
duizend gulden in December 1935 tot 123
duizend in December 1936 en 324 duizend in
December 1937. Vergelijkt men de maanden
December 1936 en 1937, dan steeg de uitvoer
naar het gewicht met 52 procent, naar de
waarde met 163 procent. Ook in dit geval is
de vermeerdering een gevolg van den groote
ren uitvoer van appelen, van welk product
in December 1936 vrijwel niets, in December
1937 2 millioen K.G. naar België werd uitge
voerd. Daartegenover staat, dat de export
van uien naar Beligië daalde naar het ge
wicht met ruim 33 procent, maarde
exportwaarde steeg met 200 procent.
Appelen, Sluitkool, Bloem
kool en Uien.
Zooals reeds uit het vorenstaande is dui
delijk geworden, was de Decembev-uitvoer
1937 van appelen zeer aanzienlijk. Deze be
droeg niet minder dan 7.9 millioen K.G. met
een waarde van 738 duizend gulden tegen
over 916 duizend K.G. met een waarde van
260 duizend gulden in December 1936. Inmid
dels bedenke men wel hier met uitersten te
doen te hebben.
Een dergelijk beeld gaven ock de Decem
bermaanden in 1934 en 1935. December 1934
was een laagterecord, December 1935 be
hoorde tot de gunstige perioden voor den
appelenexport. Wat December 1937 betreft
kan nog worden opgemerkt, dat de appelen-
uitvoer sinds December 1929 niet zoo gunstig
is geweest. Van de 7.9 millioen K.G., welke
in December 1937 werden uitgevoerd, ging
5.5 millioen K.G. naar Duitschland.
De uitvoer van sluitkool bedroeg in De
cember 1937 ruim 2.2 millioen K.G. met een
waarde van 70 duizend gulden, tegenover 1.3
millioen K.G. met een waarde van 27 dui
zend gulden in December 1936. België was de
grootste afnemer in December 1937- circa
1.3 millioen K.G. Daartegenover verminderde
de uitvoer naar Zwitserland sterk en wel van
432 duizend K.G. in December 1936 tot 89
duizend K.G. in December 1937. Gelukkig
maakte Oostenrijk dit nadeel in zeker op
zicht weder goed, omdat dit land in Decem
ber 1937 circa 373 duizend K.G. sluitkool af
nam tegenover 2000 K.G. in December 1936.
De December-export van bloemkool was
In 1937 beduidend kleiner dan in het vorige
'aar. Bedroeg de uitgevoerde hoeveelheid in
December 1936 niet minder dan 3.56 millioen
K.G. met een waarde van 226 duizend gul
len, in December 1937 waren deze cijfers
-esp.: 1.9 millioen K.G. en 135 duizend gul
den. De uitgevoerde hoeveelheid daalde met
circa 47, de waarde met ruim 40 procent, een
gevolg van een verminderden uitvoer naar
vrijwel alle landen.
Ook de December-export van uien was in
1937 ongunstig en bijna 50 procent lager dan
in December 1936. Vooral de afzet naar En
geland, ons belangrijkste exportgebied. ver
minderde zeer beduidend. Het verschil be
droeg niet minder dan 11.5 millioen K.G. en
is in hoofdzaak een gevolg van den slechten
oogst.
Bijproducten.
Ook de uitvoer van schorseneeren was in
December 1937 lager dan in de overeenkom
stige maand van 1936. Tegenover een export
van 647 duizend K.G. met een waarde van
54 duizend gulden in December 1936 bedroeg
deze in December 1937 slechts 587 duizend
K.G. en 49 duizend gulden. Wel was de uit
voer naar Duitschland iets gunstiger, maar
naar België verminderde de export. Frank
rijk is zelfs als afzetgebied van dit product
uitgeschakeld wegens het stellen van invoer
contingenten van versche groenten op nihil.
Gelukkig verliep de export van peen gun
stig. In December 1936 bedroeg de uitvoer:
325 duizend K.G. tegenover 885 duizend K.G.
in December 1937. Engeland was de grootste
afnemer. Ook de uitvoer van ingemaakte
groenten was ln December 1937 grooter. De
Vereenigde Staten van Amerika betrokken
een grooter hoeveelheid zuurkool. De export
van vrachtenpulp verminderde en wel van
1.3 millioen K.G. met een waarde van 245
duizend gulden in December 1936 tot 1.—
millioen K.G. met een waarde van 176 dui
zend gulden, in December 1937. De oorzaak
daarvan ligt in den sterk verminderden uit
voer naar Engeland, vermoedelijk als gevolg
van een krachtige concurrentie van Bulgaar-
sche zijde.
Uit de beschikbare gegevens volgt onge
twijfeld, dat allerhande wisselende factoren
van invloed zijn op den export dezer pro
ducten. De Internationale omstandigheden
zijn helaas nog altijd van dien aard, dat men
onmogelijk kan voorspellen wat zelfs de
naaste toekomst zal brengen.
MOLLERUS.
I
TEL.
11561
(Adv. Ingez, Med.)
Hollandscli Bloeinbollenkweekers
Genootschap.
Het- Hollandsch Bloembollenkweekersge-
nootscnap hield heden zijn jaarvergadering
in restaurant Brinkmann.
De voorzitter, de heer S. Schoneveld uit
Oegstgeest, heette de aanwezigen welkom.
Spr. herdacht de heeren Onderwater en
Kareis die in 1937 zijn overleden.
De resultaten van het jaar 1937 zijn niet
onbevredigend, de export nam met f 5 mil
lioen toe.
Toch kan deze tevredenheid niet geheel
onvermengd zijn, deze stijging is namelijk te
wijten aan 'n gewijzigden monetairen toestand
die overigens voor 't bollenvak onmis
baar was en aan een misoogst.
Wat hebben wij aan oploopende prijzen die
een gevolg zijn van een slecht gewas, zoo vroeg
spreker. Zoolang onze exporteurs niet vrij zijn
in het noteeren en uitvoeren van hun orders
is een terugkeer van de vroegere welvaart
niet te verwachten.
Ongeveer 33.000 manden hyacinten waren
dit jaar over, deze zijn voor een appel en een
ei als veevoeder verkocht.
Het tegenwoordige areaal van hyacinten en
tulpen is nog steeds te groot, ter voorkoming
van groote verliezen zullen dan ook de thans
nog geldende maatregelen moeten worden be
stendigd.
Wij leven in een periode van onvoldaanheid,
maar moeten we eigenlijk voor deze sanee-
ringsmaatregelen niet dankbaar zijn, aldus
spreker.
Niet alle vakgenooten denken er echter zoo
over. Het Bloembollenkweekers Genootschap
houdt echter vast aan zijn eenmaal ingeno
men standpunt dat de regeerings-maat-
regelen van 1933 gehandhaafd moeten blij
ven. Het Genootschap had in het afgeloopen
jaar een zware taak.
Het verval van de minimumprijzen leverde
vele bezwaren op, nu er echter hiervoor vaste
basisprijzen in de plaats zijn gekomen, heeft
ook het Genootschap deze regeling kunnen
aanvaarden.
Spreker bracht dank aan de Algem. Ver.
voor Bloembollencultuur voor het organisee-
ren van de Winterflora en aan prof. Van
Slogteren voor zijn belangrijken arbeid op 't
gebied der ziektebestrijding onder de bloem
bollen.
Er is nog niets met zekerheid over de toe
komst te zeggen. Het ontbreekt nog aan de
noodige eenheid in het vak, moge deze in het
belang van het bedrijf spoedig tot stand
komen.
Uit het jaarverslag bleek dat het ledental
iets terug was geloopen en thans 1001 be
droeg.
Een halve eeuw geleden
Uit Haarlem's Dagblad van 1888.
7 Maart:
In de etalage van den heer A. Seuter,
firma J. Wassmann, Anegang 22, is een
artikel tentoongesteld, dat voorzeker de
aandacht verdient. Het is een nieuw
soort lakwerk, echter niet met de ge
wone figuren, maar op de wijze van het
beroemde Delftsche aardewerk beschil
derd en treffend daarop gelijkend. De
solide en keurige afwerking der voor
werpen zal deze een groot-en aftrek doen
verwerven. In dezelfde etalage zijn ook
schoone variëteiten Delftsch aardewerk
tentoongesteld met- crème en witten
ondergrond.
